Cùm in hoc Venerabi­lium Virorum coetu, quorum Ego è lon­ginquo Infimus, contem­plor memet eo muneris e­vectum, [Page 2] ut verba facerem coram tam consummatâ Panegyri, subit animum referre me Lampada sive Faculam in Templo hoc (uti mos olim ferebat) ple­no die accensam, & sub Solis meridiani radiis nicti­tantem: Cujusmodi quidem Faculae Lumen non respexit Antiquitas, quippe quod à nobiliori absorptum ferè Nullum videbatur; respex­it tamen Symbolum: Ita & Me Vos (Reverendi admo­dùm Patres Fratrésque) respicite, Me veluti quan­dam Amoris Faculam; quae ab Amore flammam suam quantulamcunque conce­pit, [Page 3] quae Amorem spirat, Amorem quaerit, Amorem ostendit; & modò contin­gat mihi pios sinceri animi affectus in Vobis aliquate­nus posse accendere, nun­quam pigebit me Scientiae Vestrae plenum diem, & foetum jubar non potuisse illuminare.

Dominus noster, bene­dictus in secula, volens unum prae omnibus, scili­cèt ut Discipuli sui se in­vicem diligerent, & alii aliis fidum Amorem prae­starent, eos (verbis prae­lectis) sub hoc suave ju­gum Amoris cogere, & [Page 4] quasi Triplici funiculo du­cere instituit.

Primò, Nimirum obligat Mandato, [...].

Secundò, Urget Exemplo, [...].

Tertiò, Incitat contem­platione Fructûs insecuturi, [...].

Et sanè provocanti ad Amorem opus erat Manda­to, [Page 5] siquidem Amare in Lu­brico est, subinde dilabitur; opus erat Exemplo, siqui­dem Amare in Obscuro est, & fallit Imprudentes; opus erat Incitamento. siquidem Amare in Arduo est, & ab Ignavis nequaquam attin­gitur.

Inspiciamus igitur pau­lulùm Amorem hunc ho minis Christiani Indicem & Characterem, quid sit, quid requirat: & simul in­trospiciamus, ut ipsum ani­mis nostris fortiter devin­ciat Triplex iste Funiculus; quem confirmabit adeò, & arctum tenebit (uti spe­ro) [Page 6] Bonus Deus, ut nè unquam aliquando possit dirumpi.

Primò igitur, Praecipit Amorem Dominus, & Mandatum, quo praecipit, ( [...]) Novum Mandatum vocat. Non quidem quia omninò No­vum erat, sed quia factum de Novo Suum, sed quia promulgatione suâ saepius Renovatum, sed & quia succedentibus seculis in nomine suo usque & usque Renovandum erat; id nimi­rum rebus humanis, vel ex Indolum diversitate, vel ex Studiorum discrepantiâ, [Page 7] certò & indesinenter exi­gentibus.

Etsi enim Natura homi­nis ad Amorem vel ipsis Essentiae principiis compo­sita, & gravissimis Vitae rationibus adstricta esse vi­deatur; nimirùm quòd Amor longè omnium gra­tissima sit, amicissimáque homini Passio, Serenum Animi, Sudum Corporis, Spirituum Temperies, Inte­gri Harmonia, & cui om­nis opposita passio vix aliud est quàm Perturbatio, & Supplicium, & Tabes hu­mani generis; etsi singulo­rum Defectus & Inopia [Page 8] universos in mutuum Sub­sidium requirant, & arctae inter omnes Necessitudinis fundamentum [...]ruant; un­de fit, ut communis omni­um Ratio & Vota publica nihil priùs quàm Cordium nexus, Animarúmque am­plexus efflagitent; etsi (in­quam) Natura hominis pro­no hoc decuisu in Amorem ferri videatur; ità tamen Hostes Naturae, Peccatum & Diabolus, impedimentis obstruxerunt viam, ut ra­rus sit Amor iste, qui non titubet, qui non pessùm eat, qui non aliquâ piam ansâ arreptâ in fucum & fumum abeat.

[Page 9] Quàm saepe nimia Sui Adulatio hominibus obre­pens Amori rivos claudit, foràs scaturire non sinit, totum in Semet erogat, fa­cítque, ut propensiones illae animi, quae dulcescerent in Fluvio, putescant in Stag­no? Quàm saepe succre­scens Invidia Amoris In­tegrum depraedatur, facít­que, ut qui alios amare non velint, Seipsos non possint, sed viscera sua coarctando labefaciant? Quàm saepe vel Beneficio obstrictus amare desistit; scilicèt opprobrio ducens Beneficium agnoscere, cui [Page 10] non sit rependendo? Quàm saepe admissa Suspicio vo­luntates exulcerat? Quàm saepe Accepta Injuria, imò verò quàm saepe etiam Il­lata diducit animos, & ra­tas samiliaritates dirimit? quippe quia minùs iniquum videatur laesisse quos Oderis, quàm quos Amare te debere profiteris, nonnullis in mo­rem abit semper Odisse illos, quos semel laeserunt.

Sed haec recolo veluti Labes Plebis faecísque ho­minum, & quae non attin­gunt magna Ingenia; licèt & his, proh dolor! non rarò maculam inurant A­moris [Page 11] impediti dispendia.

Satìs perspectum habe­mus, quid in animis alie­nandis possit Diversitas Mo­rum, quae cum Ruffino olim Hieronymum commisit: quid Discrepantia Dogma­tum, quae Cypriani & Ste­phani mansuetudinem fre­git; quid Partium Studi­um, quod Epiphanii bilem in Chrysostomum civit; quid Aemulatio Eruditionis, quae Demetrium Origini infe­stum reddidit; quid Offici­um non praestitum, quod Gregorio Basilium suum è sinu dimovit; quid Praela­tio Personarum, quae Divis [Page 12] etiàm Paulo & Barnabae (nefas dicere Amicitiam, at) saltem Consuetudinem interrupit.

Magna Nomina in sce­nam produco, & speciosas simul Apologias humanae fragilitatis, & quàm Amare sit in Lubrico, plenissima indicia; at verò Excusa­tionem prorsus Nullam; nempè stat contrà, & re­clamat, Mandatum hoc [...], & qui Fratri Amorem subduxit, Domino fefellit Fidem.

Miselle Homuncio! Man­dat Dominus, & habes Tu [Page 13] quod reponas? Mandat Dominus, & habes Tu un­de resistas? Manda ite­rùm, Clementissime Do­mine, [...] manda, & da non posse Resistere: Tu qui Mandato Tuo ex Infor­mi Pulchra, ex Inani Soli­da, ex Nihilo Omnia pro­duxisti; Tu qui Mandato Tuo aeris tumultus sedas, maris aestus componis, Po­puli ferociam reprimis, re­primas & nostram (siqua sit) Bone Deus, & nos in Amoris Suavitatem totos compone.

Secundò, Dominus Man­datum Exemplo munit, [Page 14] [...] A­mabitis Vos invicem, sicut Ego Vos amavi.

Praeceptum illud anti­quitùs sub Institutione Mo­saicâ, Amabis proximum si­cut Teipsum, Sinceritati quidem Amoris satìs pro­spexit, Justitiam verò Mu­neris vix satìs indicavit: Quotus enim quisque est mortalium, qui vel Aman­do alios sicut seipsum, non tamen plurimùm deesset Officio? Non quòd multi sint qui se non Amant, sed quòd rari sint, qui se a­mant quemadmodum opor­teat: Amant se omnes, [Page 15] & quidem Sincero, at a­mant se caeco nimis & im­prudenti affectu. Se ama­re credit se quispiam, dum se indulgendo palpat, dum se adulando inflat & incen­dit; praestat haec sibi tan­quam justissimi Amoris of­ficia, & iisdem Alios arbi­tratur fore quàm maximè promerendos; cùm tamen interim ipsa Perfidia nihil habeat mortalibus propi­nandum hisce officiis insi­diosius. Peccantem autem in Amore sui amare Alios eâdem lege, quid aliud est, nisi latiùs peccare?

Consultissimâ igitur rati­one mutatus est Praecepti Tenor, & inducta simul praestandi muneris & Nor­ma excellentior, & expres­sius Documentum. Nimi­rùm dehinc, Christiane, Amabis Proximum, non si­cut Tu Temet, ne sic forsitan Decipiat exemplar vitiis imitabile, sed sicut Te Chri­stus; ad cujus Amoris ab­soluti Speculum totus hu­manorum Affectuum com­ponendus est Ordo, Naevi corrigendi, supplendi De­fectus.

Videamus igitur, ut Chri­stus amaverit; quo De­lectu [Page 17] quâ Mensurâ, cui Fini.

Quo delectu, inquam, amaverit? At amavit sa­nè Nullo, qui Omnes ama­vit; & sic autem Christus: Primos etenim utì non praeteriit, ità vel Infimos non despexit, quin Vni­versos in pronam conjun­ctionem suscepit. Ama­vit Pusillos, amavit Indig­nos, amavit Ingratos; quod ne dubites, Anima mea, dicas, Amavit & Me.

Habes & Tu, Homo, quos amas (non diffiteor) sed quàm delicato, quàm [Page 18] iniquo, quàm astuto ple­rumque delectu? Seligis tibi in Amorem Magnos & Potentes, Opulentos & Beneficos, Lepidos, Comes, & Facetos; & in istiusmodi colendis adulandísque cre­dis te amandi officio fecisse satìs: At profecto non hoc Amare est sed captare Mu­nera, aucupari Beneficia, vitae Solatia quaerere & Condimenta; Non Virtus est Amor iste, non Boni viri officium, non Divini Exemplaris imitatio; nihil aliud est, nisi connatae om­nibus propensionis effusio, versutíque insupèr pectoris esca & artificium.

[Page 19] Vis nôsse, Discipule, quod imitari debeas? Amavit Dominus Indigos & Desti­tutos, nimirum satìs ad A­morem obligat posse adju­vari; Amavit ille Incurios & Immerentes, nimirùm satìs ad Amorem obligat posse sanari; amavit de­mùm Immorigeros & Re­fragantes, nimirùm satìs ad Amorem obligat posse aliquandò corrigi: Nec aliis sanè unquam Lenociniis Christi amor humano ge­neri stetit.

Unicam igitur homo Christianus contemplari de­bet Amandi Rationem, [Page 20] hancce nimirùm, quòd Of­ficii sui sit Amare, & quòd sibi pro munere incumbat affectus suos ad Amoris Ar­chetypum effingere: Et haecce quidem Ratio ejus­modi est, ut se ad omnes quaquaversùm diligendos facilè extendat: qui verò aliarum Rationum momen­tis Amorem suum suspen­dit, qui Cautus est Aman­di, nec eo procedit nisi cer­tis de causis, & suopte ingenio approbandis; cu­jus Amor vel Studio factio­sus prosilit ad partes, vel ex Levitate dubius desilit ad novas; nae Is profectò non amat ullatenus, sed A­moris [Page 21] operam ludit, oleum perdit, Larvâ decipitur.

Amavit Dominus Ae­quabilis & Constans, Ama­vit in Finem, inquit Evan­gelista: Tu verò quicunque ex more Hominum muta­ris & fluctuas; animi in­certus, corde non unus; qui modò occurris in Am­plexus, modò recedis in Dicteria; aliquos intuitu Conscientiae diligis, aliquos intuitu Gloriae contemnis; Aliorum bono consulis, ali­orum invides; Aliorum damno ingemiscis, aliorum insultas; huic stipem por­rigis, illi famam detrahis; [Page 22] isti tendis Decipulam, al­teri extricas pedem; Quid sibi vult haec tam dissona ratio agendi? Morum In­congruitas ista, & cordis Duplicitas quò tendunt? Vnum hominem Te praesta, quantum potes, Bone Vir, & vel Sapias totus, vel to­tus Desipe; siquidem desi­pere quidem dulce est, uti sapere gloriosum; At qui verò alterum alteri inter­miscet, is utriusque com­mendationem deperdit.

Domini nostri (hoc est, Amoris Incarnati) vitam volens uno ductu delineare Divus Petrus, Obambulavit. [Page 23] inquit, benefaciendo: Ob­ambulavit benefaciendo, sic Apostolus; & simul Amo­ris Finem sive Metam indi­gitat. Sacram Scintillam nullatenus experti sunt, qui quaerunt in Amore quod profit, & quod placeat, qui nundinant affect us, & offi­cia cauponantur; Amor Di­vina res est, cujus Meta omnis, etiam & Merces est benefacere. Ità sanè Chri­stus amavit, cùm se suis totum devovit; cùm Amo­rem suum gratuitâ benig­nitate continuò refocillans, dilexit indefessus per Cu­ras & Vigilias, per Ope­ra & Conatus, per quasvis [Page 24] vitae Exinanitiones ad Mor­tis usque Contemptum. Nec minùs Tibi (Discipu­le) Mors, Vita, Damnum, Lucrum, Otium, Turbae, Fama, Dedecus, Omnia susque deque habenda sunt, ut possis gnaviter benefa­cere. Istud verò Tibi ni­mis difficile factu videtur? At minùs sanè videbitur reputanti Tecum, hoc ipsum Benefacere esse vel famâ pulchrius, otio pacatius, lucro lucrosius, vitâ vita­lius; & suffulcienti Tibi animum hac Contempla­tione, scilicet, satìs Illum feliciter negotiari, quisquis perituri prodigus aeterna [Page 25] sibi cumulat in mercedem.

At quorsum hi Labores Amoris suscepti? quorsum haec tam onerosa Molimi­na? Istíne hominis ignobi­liori portiunculae, quam oculis cernimus, & digits palpamus, officiis hisce fa­mulandum arbitramur? Profecto Tanti non est. Anima cujusque est quisque, nec aliud sanè Amare est quàm Animas deperire. Quid enim aliud esse po­test? Nunquid congredi, confabulari, corridere? At faciunt haec isti, qui Ama­re non curant: Nunquid miscere consilia, studia, de­delectamenta? [Page 26] at faciunt haec Mali, qui Amare non possunt: Nunquid Aurum, & Opes, & Rura conferre? Conferant ista qui habent, at Amant verò qui non ha­bent conferenda. Omni­um autem officium penes est omnes; & quid tum demùm est Amare, nisi Animas deperire? Animas Immortales, Pulchras, Dei­formes ad Salutem proca­re, & veluti Coelites erra­ticos in Patriam dirigere, Hic labor, hoc opus est Amantium. Ita Dominus noster Turbam, quam non nisi semel iterúmque Pani­bus refecit, indiès accepti [Page 27] Animarum Convivio: Ex­emplo docens (refragante licèt existimatione vulgi) è Beneficiis minima esse ista, quae poterunt in Sagi­nam verti, in Peculium re­ferri, in Pompam trahi; ista verò primas tenere, quae curandis affectibus, & bonae menti astruendae inserviunt.

Amare quidem (fateor) Avarus non potest, quoni­am ad Animas procandas vix datur admitti, nisi cu­ra Corporum quodammodo ancilletur: at Amare nec potest Malus, quoniam A­nimas negligenti omnis cu­ra [Page 28] Corporum periit & ex­cidit mercede: Offam & Obolum perdit, quicunque sanum Consilium, & salu­tare Exemplum non im­pendit. Amare igitur non nisi Boni viri probíque of­ficium est. Amor & Pro­bitas Gemelli individui; neuter sine altero nascitur, neuter sine altero crescit: Desine Amare, & Probus esse non poteris; desine Probus esse, & Amare nes­cies; nimirùm discinctus animus fastidiet repentè potissimas benè merendi rationes, & veluti suc­cisâ radice fructus omnis Officiorum exarescet.

[Page 29] Reperias sanè apud mi­nùs Probos non injucunda Consortia, & placidas bre­vis aevi familiaritates; sed ut malè fundatas, & vix sine Criminum Conscien­tia fotas, ità in Taedium saepenumerò & Contemp­tum exeuntes; Amor verò, ut radius Solaris, coelo or­tus in Coelum resilit, ad Coelum ducit; Et nihil fa­ciens unquam quod noceat, & id credens maximè om­nium nocere quod polluat, amplectitur quos amat so­latio indiès auctiori, & aeternis simul amplexibus praemunit viam.

[Page 30] En Finem Amoris Curis quibuscunque & Conati­bus dignum, nempe Ani­marum Salutem!

Ut verò Amare possit quispiam cum effectu, non Voluntate solâ, sed etiam & Arte opus est. Ità Do­minus noster lucrandis A­nimis, & ad frugem per­ducendis se accingens, Dis­cite à Me, inquit, siqui­dem Ego Mansuetus: Haec est Ars illa omnium feli­cissima, Ars una instar om­nium Animis irretiendis & lucrandis nata, scilicèt Man­suetudo.

[Page 31] Novimus, ut contingat aliquando Vinum genero­sum Cadi vitio corrumpi; nec contingit rariùs praeci­pua Amoris Officia ipsâ Praestantium intemperie vi­tiari. Quàm saepe hortatur aliquis, & hortando nihil promovet? Monet, & mo­nendo in pejus proritat? Largitur, & largiendo de­vincit sibi neminem? Sic evenit nimirùm, nec aliter evenire potest, quoties ob­eundo muneri vel Fastus, vel Acerbitas obeuntis se admiscet. Velis igitur bo­num benè agere, & opti­mo munere non inseliciter [Page 32] fungi? Mansuetus Ames; & memineris Amorem cum Iratis minimè habitare pos­se, minimè cum Superbis. At suggeres forsitan contem­ptum Deum, spretam Fidem, dehonestatam Religionem, violata Jura; & Irascor, in­quies, non Personis, sed Vitiis, & Zeli perquam Christiani ardore commotus indignor: Ità sanè plerique sub speciosâ hac Umbellâ palpant & fovent ebullientis animi Amaritudinem; & dehinc spargere Voces, re­ferre Opprobria, propalare Crimina, & facere Quod Ithacus velit, & magno mercentur Atridae.

[Page 33] Itáne verò Zelotes, itá­ne in Causâ Dei Deus ipse olim aliquandò excanduit? Conversatus Ille inter Ho­mines, cui pectus omne quasi fenestratum erat & Crystallinum, quot Delicta continuò vidit, & tamen Tacuit? Quot murmura Convitiatorum, quot In­credulorum contemptus, quot Credentium lapsus & praevaricationes omni mo­mento perspexit, & tamen praeteriit? Proditorem ip­sum non prodidit, tam im­portunam Malitiam (si possibile fuisset) importu­niori Lenitate fracturus. [Page 34] Quàm semper Ille objur­gando mitis? quàm facilis condonando? Peccatorum quidem nunquam iniquus Fautor, at nunquam non Lenissimus Judex; Malum fieri nunquam permisit, factum tamen multotiès dissimulavit: Expectans scilicèt tempora Amoris operi secundiora; & probè gnarus Pravitatem homi­num, veluti Flammam, tegendo plerumque extin­gui, Retectam verò saepis­sime dilatari in Incendium.

Vidimus (aliquo saltem modo) ut Dominus noster amaverit; Tu, qui Disci­pulus [Page 35] es, fac similiter; ità enim denuò (aliter verò nunquam) pro Discipulo agnoscêre. [...].

Discipulus Christi! quàm nobilis, quàm beata Rela­tio? quàm supra Princi­pum Titulos expetenda? quâ Principum vel Maximi carere sine Invidiâ non pos­sunt; Cujus unius honesta, & laudabilis, & nunquam poenitenda Ambitio est. At verò ad istius Tituli glori­am absque Amoris ductu casso opere contenditur: [Page 36] Amor autem ubi primùm radices egerit, germinant exindè conspicua Discipu­latûs Indicia; Primò nimi­rùm singularis in omni Vir­tute Profectus; Secundò e­tiam singulare Divini fa­voris Praesidium.

Et singularis planè ad­modum est is in omni Vir­tute Profectus, ad quem Amor homines vi sibimet insitâ provecturus est; eâ quidem ratione ab Aposto­lo Impletio Legis, & Vin­culum Perfectionis appella­tus. Eo Duce, mirum quanto Compendio eatur ad Coelum. Cùm aquis Jeri­cho [Page 37] priùs amarulentis me­deretur Propheta Elizaeus, fontem condiebat insperso Sale, & exindè fluvii per­petuò dulcescebant: Pari ritu, pari miraculo Amor Condimentum Fontis, Dul­coratio Cordis, Antidotum Amaritudinis; quo qui­cunque semel est imbutus, nihil aliud postmodùm emittit, nisi quod Saporis sit & Deo simul & homi­nibus gratissimi. Quàm pulchrâ Gratiarum Coronâ Amor usque comitatus in­cedit? quantâ Patientiâ instructus rogare & obte­stari? quantâ Fortitudine ferre & facere? quantâ [Page 38] Liberalitate impendere & impendi? quantâ Pietate in Deum, Ejus intuitu prae­stare officia, quae humana Ratio minimè suaderet prae­standa? At verò turbare, rixari, offendere, pervica­cem se aut petulantem, aut immorigerum praebere Amor non novit magìs, quàm Flamma descendere, aut Radius inquinari. Ver­bo dicam; Amor ipsa (quod aiunt) Forma est Christiani hominis, & Con­stituit eum, & Distinguit; facit talem, qualem Chri­stus voluit, & qualem nihil aliud facit: Poterit Sci­entia Officio deesse; pote­rit [Page 39] Zelus à Scopo aberrare; poterit Spes ipsa Sperato excidere; at nihil horum A­mor; Novit, exequitur, assequitur omnia. Et as­sequitur quidem unum in Praesenti, quod omnium instar est, nimirùm singu­lare & certissimum Divini favoris Praesidium.

Quàm feliciter crevit Sacro-sancta Christi Fami­lia, quàm athleticâ consti­tutione viguit, quàm latè propagavit venerationem suam, hostibus invidenti­bus, & frendente Diabolo, dum adhuc (uti refert Apes illa Afra Tertullianus) Gen­tilis [Page 40] Gentilem monebat in­digitando, Vt Amant se invicem hi Christiani! Tum sine Viribus Exerci­tuum, sine Artificiis Peri­torum, sine Partium Con­jurationibus quibuscunque imperium extendebat Re­ligio, solo Divini Patris­familias praesidio stipata: Ubi primùm autem tristiori Fidelium fato, opibus jam intumentium & superbiâ distractorum, eò deventum erat, ut non sine hostium subsannatione indigitari potuisset, Vt Armant se invicem hi Christiani! Ex­hinc omnia In pejus ruere, & retrò sublapsa referri: [Page 41] Et quis sanè judicaret de­buisse aliter Famulis eve­nire Domini Mandato, Vo­to, Obtestationi Appetitus suos & Artificia praeferen­tibus? Visio Divi Johannis Apocalyptica Christiano Orbi maturè notatum volu­it infaustum Omen excidii Ecclesiae Ephesinae ingruen­tis ex eo natum esse, ni­mirùm quòd ab Amore suo primitùs concepto paulatìm descivisset. At nemóne est verò, qui Huic etiam­nùm nostrae malè omina­tur, & nescio quid diri animo suo portendit? Ne­móne est, qui submurmu­rat juratos hostes, medita­tam [Page 42] subversionem, ruinam intentatam Piissimae Matri Ecclesiae Anglicanae? Sin autem ità res sese habeat, quo tandem modo defen­dendam Religionem, quo­nam Aras propugnandas arbitramini? Litemus sanè Deo sepositis discordiis; Amemus alii alios non fictis affectibus. Non aliis Artibus, aut Consiliis, non aliis Praesidiis, aut Stipato­ribus est opus: Didicimus enim probè tùm ex homi­num Singulorum, tùm ex communis Ecclesiae certis­simis in utramque partem experimentis, Nudum A­morem esse optimum Sa­tellitium: [Page 43] Eóque semel (bono cum Deo) muniti Catervas Malignantium aut promerebimur, aut de­vincemus, aut (quod non minùs gloriosum est) vel Victi Triumphabimus.

Tu autem, Domine Mi­sericors, qui Necessitates, Vanitates, Lapsus, Omnia fragilis nostrae carnis habes intimè perspecta, respice Nos clementer, & da Ti­mere, da Resipiscere, da denuò quod primùm jubes, da Amore.