BURRHI IMPETUS JUVENILES.
Philippo Bacono.
CAnta, decanta, modulare quantum libet; novi ego me intus, & in cute; utpote mihimet probè conscius quàm sim Laudibustuis [Page 2] impar: Nec dementabis me, Philippe, isthac tuâ dulci-mollimelleâ-blandulâ fistulâ. Attamen perge, & me totis laudum vehibus onera: sustinebo laetus ac lubens; ut scias merum tibi, & absolutum in me esse imperium; adeo ut udam me argillam formes pro libitu, tabulam (que) rasam signes quovis charactere, aut imagine. Ne (que) id solùm, ut egregiam facundiae tuae vim, pusillum me magnifaciendo exprimas: [Page 3] sed ut ipse insuper habeam quod imiter, nempe elimatam illam tuam absoluti viri ideam; cujus ad exemplar polire me mores (que) meos concinnare queam. Verùm cavesis interim, ne me tanti aestimes, ut divendi nequeam, & si quando te mei ceperit satietas, ut neminem reperias emptorem. Atqui ne reperias mihi quidem summopere in votis est: sic namque certus ero me tuum esse & vivere, nec per me stabit [Page 4] quò minus in aeternum sim
Philippo Bacono.
OBsecro te, Philippe, ne me ludos facias. Egone ut nuperas a te acceptas literas, perpolitas adeò, adeò elegantes raptim in itinere, in hospitio, in obscuro pago conscriptas credā? Ludis, ludis me; nec navis mihi esse, aut cerebelli quicquam putes, credulus si fic statuam. [Page 5] Quinimo ego illas in ipso Musarum choro, dictante Apolline, ac amanuensi ipso Mercurio exaratas ausim dicere, penè dejerare. At scio, scio quid moliris; & mihi in propatulo mentis tuae sensus est, qui verborum involucris delitescit. Tantundem namque valet, Cursim scripsi: In punctistitio profectionis, & equum conscendens fudi: ac si diceres, Apage cum isthâc tuâ dicacula balbutie: Silentium tibi in posterum indico, & impero. Et [Page 6] sanè, lectis semel tam venusti floris literis; eisque carptim in transcursu Scriptis, quâ ego fronte ausim posthàc elumbem meam, ernerve mque imperitiam effutire? Qui sudans licèt, & anhelus novercantes mihi Gratias lacessā; prodigus & laboris chartulas penicillo adumbrem, nihil quicquam tamen tuis, adeò facilè emanantibus adaequandū pando. Bona Suada, quàm arguta, nervosa, virilia omnia in tuis scriptis? In [Page 7] meis quantae rugae? quanta syrmata? Contracto rerum peculio, id tu exprimis, quod non dicis. Ego in cortice verborum haerens, non explicuisse me satis videor, cùm omnia dixerim. Verùm enim verò, sint licèt vietae meae, & exsangues literae, hoc te tamen scire velim, Philippe, non sic aenigmaticè, & sub verborum umbraculis, silentium mihi impones. Oportet clarè & pro tuâ in me authoritate imperatoriè jubeas [Page 8] ne te literis ulteriùs lassē, Imò etiamsi jubeas, addubitem tamen, an in hoc unico imperium ruum non sim detrectaturus. Quî enim posfim non ad te scribere? Cùm isthoc agens, tecum veluti praesente, videor sermones sociare, curisque profligatis gaudia dilatare; & si quid animo pressiùs insidet, indagante calamo ventilare. Quòd si aliquando a te responsum fero, Dii boni! quàm brevi compendio doctior [Page 9] fio ac melior? Singulari paginâ, lineis perpaucis, modicis periodis, virtutes, scientias, disciplinas omnes, in quibus scholae sudant, ita sereno sensu exprimis, ut magna illa mala (magni libri) obstreperâ suâ dicacitate, bonorū studia minùs excolant, minùs faecundent, quàm una ex tuis, tam succinctis tam eruditis literis. Et tu mihi invidebis lumen de lumine? aut ut faculam meam, ad facem tuā accendam? Injurius es si feceris. Quin [Page 10] potiùs scribenti mihi saepè rescribendo, fac ut è collisis literis ignescat indies tuus erga me, meus erga te amor, & affectus; perque radiorum politissimae tuae eruditionis reflectionem, meum in bonas artes ardorem multiplica. Nec vereare ne plùs satis calescam, aut nimium tibi occupato facessam negotium: in tuâ nam (que) manu erit, effuso facundiae tuae rore excrescentem aestum edomare; & exorbitantis calami impetum pro [Page 11] tuo arbitratu moderari. Sum enim, Philippe, eo ipso modo quo esse me velis
Philippo Bacono.
INsiste, Philippe; & adversus haec terricula animum mascula. Terricula, inquam, nam quos tu veluti Herculeam gentem, Gigantes (que) decumanos horres, manduci plane sunt, & stramentitia [Page 12] mera farcimenta. Tuumne illud sublime pectus, legum nostrarum studia ob illaevigatam accedendi viam; inconcinnam rerum methodum; & exoticum styli idioma expavescere? Dij ne faxint. Quin hebes, (uti nosti) & obtusus ille capito N. N. has quae te remorantur salebras, pervicaci usus sedulitate superavit. Et in careeribus tu fatiscis? netentato semel stadio? Perge, perge; nec nudum te a decem talibus palaestritis [Page 13] (si assueveris modò) pr aeverti posse spondeo. At (que) ipse insuper fidus comes adero; & quoties nimium in arenâ desudaveris, anhelanti tibi frigidam suffundam. Nempe compellabo te crebris literis, ac suavitatibus, lu bentiis (que), laevigabo duram tibi, & asperam hanc palaestrā. Enitere igitur, Philippe fortiter; nec aequabilem modò, meabilem (que) viam usu reperies; sed facilem, perviam, & jucundam. Antecessores illos, eximios [Page 14] viros aemulare: Patruum tuum Franciscum Baconum; Doddrigium, Cocum, & novum exortum sidus Seldenum. Quòd si nescius municipalium legum gentis tuae permanseris, in omnem vitam caecutiens palpitabis. Sub hâc, hâc caute dives auri vena effoditur: hinc rectâ ad Honoris templum itur; & his, aequissimis his, ac optimis legibus stetit, stat (que) adhuc, & aeternū stabit (spero) salus & gloria gentis Anglicanae. Verùm haec seriò; [Page 15] post-hac promissi memor exporrigam frontem, & suaviùs te accipiam. At meministin', Philippe? Gustus fit pitissando: pitissa modò paululum, pauxillulum, & extimis labris liba Litelto num nostrum: post paucos menses gustabis scio; ac tandem hianti gulâ avidè degluties. Si dubitas, recipit in se & sponsor erit
PHILIPPO BACONO.
HEm! Siccine aufugissete, ô bone? Siccine extricassete, & retulisse pedem? Te, qui abiens non satis officinas nobis literarum omnes occlusis se duxti, ni & insuper animas, & corda tuorum sup pilasses clanculum? Te qui petulcus nimiâ Musarum indulgentiâ, satulla liberum pectus artium dulcore; nos dum misellos, [Page 17] petrones, rupices opprimit marcor, & literarum caritas? Te, qui discedens etiam aceto interdixti nobis, at (que) sale? Siccine, inquam, facinore hoc dapatico perpetrato te laterecredis? Ita mihi dij Deae (que) bona duint, non feram; pepo, non homo si fecerim. Nullus enim desistā, quin te us (que) et us (que) Liteltoniano insectabor genio, donec adhamatas Musas, nobis aut praesentiâ, aut scripto tuo restitutas viderim. Car Mon Maistre [Page 18] Litelton dit, qe chescun Iointenant est seisie de ceo qe il tient jointement per my et per tout. Ergo ieo di qe nous avons part en les Muses. Stratioticum (ita me Plow don ame [...]) argumentum, & luculentum, nec cessabo acriter urgere, ni ipse tu, aut tuae literae actutùm advolent. Interim ineam inducias, nec desinam esse
PHILIPPO BACONO.
CUr inclementer dicis lepidis literis? cur in immerentem linguam iniquus Censor, me Patrono, me Dictatore? Quid illud tandem, aut quorsum? Mihi lingua vix latialis est. Quasi Caesar, caeso us (que) utero, literae dissicillimè prodeunt. Ah! enecas. Nusquam, nusquam non Latialis illa mei Philippi lingua est, nisi dum se [Page 20] vituperat, me laudat. Vah! execror, & nauteâ tetriùs quicquid est laudum olet, dùm tui, tui mei fiunt cum dispendio. Nec enim Caesari similes tuae literae, nisi in eo forsan, quod fortunam vehunt Caesaris; vincunt, imperant, dominantur. At quid rei tandem esse dicam, quod immerentem me delicias facis? immerentem me, quite oculitùs, & animitùs adamavi semper? Quid aliud enim illud, cùm evanidam illam literarum [Page 21] mearum vappam, venerandam prae vetustate dixeris? Ah! abstine (per Deos, te oro, Deasque omnes quicquam in me audare, nisi quod verè, & intimè te amem; nisi, quòd verè & intimè a te amer. Haec mea est ambitio; hic mearum laudum apex; quo si fruar, non invidebo Regibus, non Diis ipsis. Tu, tacitum Musarum mel, vale; et sis, quod esse te cupit, nempe omnium viventium felicissimus
Philippo Bacono.
OCunctatrices Horae! vos (que) Tempora languidé collabentia! ut me mora vestra macerat, mactat; cui impar sum ferendo, nec queo fugere. En hìc stipes sedeo, & ungues mordeo, & porcum tondeo, & hircum mulgeo, & (heu! heu!) quis patiens dixerit? Tholosanum * lego O Tholosane [Page 23] duriter cubent ossa tua; quam non ijsti nobis cautum benè cum isthoc tuo longo-largo-denso-crasso Heautontimorumeno Syntagmate? cui ut revolvant ne duo quidem sufficiunt robusti bajuli. O portentum parturiens caput! nam crede mihi hoc non fuit librum edere, sed Elephantem, nec hoc est cerebrum tantùm, & ingenium lectoris tui luxare, sedbrachia, crura, transtra, pluteos. Sub hoc onere per integrū ferè mensem, [Page 24] perdius, pernox gemui; nec repuerascens denuò Janus pater, lenius quicquā aut mitius pollicetur. Etiam tu, Philippe, tu hoc nôsti, & negligis, nec scripto, nedum nuncio solaris miserum. Fac saltem te vivere, & salvere sciam: quod ubi intellexero, subibo laetus quemvis fortunae jactum. Vale cordum Regule, & meum tibi fidelissimum esse scito.
Philippo Bacono.
SAlve Aesculapi, Aesculapi salve. Aegrotabam equidem, ut qui perditissimè: Et medicorum choro nihil non tentanti, (incisâ venâ, haustis potionibus, devoratis catapotiis, adhibitis lenimentis; absumpto deni (que) omni pharmacorum genere) actum jam planè de Burrho tuo videbatur. At vide quàm sis mirus Archiatrus; [Page 26] uni co tuo Recipe me sanâsti. Nā tuis semel acceptis literis, exilij èlecto potis vel ad luctam. Salve Aesculapi, Aesculapi salve.
Philippo Bacono.
DUo fuit amici. Quid ais? inquies, Fuit? O miserè non laesum modò, sed detritum planè Prisciani caput. Corrige, corrige, & dic, Fuerunt, [Page 27] ni mavelis malè mulctari, & undi (que) spiculis Grammaticorum obrui. Imò iterum, iterumque repeto, & audax dico, Fuit. Non ferunt, ais, regulae Grammaticae. Fert tamen, aio, regula amicitiae: & congruè hoc a me dictum asserent, qui quid sit verè, & unicè amare norunt. Sed age: fac tandem videam illos tuos formidabiles strigones, athleticos illos tuos Grammaticastros, a quibus dirum isthoc mihi suppliciū minitaris. Aedepol [Page 28] nihil mali mihi ab illis metuo; quū caveant ipsi sibi a me potiùs, qui telis si me petant, eisdem petā & ipsos telis. Meminerint velim, quid nobis pueris Grammaticam discentibus in exemplum dederint; illud nimirùm e Terentio sumptum, Amantium ir ae amoris Redintegratio est. Hem! irae est? nomen plurale verbo singulari junctum? O me salvum cui adstipulatur etiam ipsa Grammatica! Quid vetatigitur, quò minùs [Page 29] duos verè amicos verbo singulari copulem, quibus unus animus, unus idemque affectus; qui (que) idem spirant, sperant, metuunt, volunt, nolunt. Atque hoc vel ideò maximè quòd amicitiae sic Grammatica amicos necti, ac vinciri doceat. Eia, ut tu suaviter nugaris? inquies. Quasi peculiarem aliquā Grammaticam amici sibi obtineant. Scilicet peculiarem, & a vulgari dissonā. En tibi specimen. Nullus eis Accusandi casus, aut [Page 30] Ablativus. Dubium genus non admittunt, imò execrantur, Comparationes omnes arcent. In verbis numerum pluralem respuunt, contenti solo singulari. Inter modos Imperativus displicet. E temporibus praesens probant, uti & futurum: Praeteritū non nisi praesenti, aut futuro junctum. Imperfectū & plusquam perfectum damnant. Participiorum praecipuus apud eos usus. Supinorū nulla aestimatio. Adverbiorum quaedā non [Page 31] agnoscunt, ut dubitandi, negandi, disjungendi. Interjectiones dedignantes, fastidientes, maledicentes horrent & fugiunt. Atque his poterā pariter syntaxin addere, & singillatim omnia exemplis illustrare. At vereor nimius sim, & te quā par est, diutiùs morer. Audi tria verba. Sat illibatè amicos loqui censeo, cùm quicquid, cor aut amor dictat, expromunt, verba sint licèt parùm diserta aut congrua. Et ita mecum te censere sentio. [Page 32] Nam tu es ego, Philippe, ego sum tu: & ero dum ero
Philippo Bacono.
NOn est quòd Delphos eam, & oculatas Pythonissae manus pretio illinam, ut favens mihi e Tripode responsū accinat, quo noscā, quid de me meus Philippus censeat: an amare me pergat; an mor solito, [Page 33] laeta mihi omnia voveat & optet. Non enim certior sim me vitam vivere, videre quod video, tangere quod tango, quàm quòd intimis tibi praecordijs charus haeream, nullis fortunae casibus unquam amovendus. Ettuitidem, Philippe, quid rerum gerit Burrhus; quî valet; & quo in loco res ipsius sitae, anxiè scio exquiris. Scilicet vivo, sed ut mare, sedatâ tempestatetre, pidationis motu ad tempus fervet, ita animum meum [Page 34] praeteriti pavoris vibices etiamnum malè habent: eóque pejus, cùm futilem planè, & perridiculam formidinis causā cogito. Tu fi fcire aves, expromam, & quanto potero verborum compendio. Meministi, ut comitatus a te discesserim; nimirum barbatissimo, superciliosissimo, & hyperbolico illo Domino nostro Justitiario: illo Domino nostro Justitiario ad pacem, cui plenilunio coccyssat cerebrum, solstitio que aestivo [Page 35] decurrunt sinciput & occiput. Quin illum Dominum nostrum Justitiarium cum coccyssante suocerebro, & sincipite, & occipite malè mulctet Jupiter. Nam primo profectionis die, tricessinum ab urbe lapidem emensi, & appetente vesperâ, in diversorium unà concessimus. Ibi peractâ coenâ uterque nostrûm lassus ab itinere, lectum petijt. Erant autem in eodem cubiculo bini, sed longiùs semoti, quorum unum Dominus [Page 36] Justitiarius conscendit, alterū ego mihimet adapto. Jam (que) noctis senium erat & ego altū dormiebā, cùm ecce diris, & vesanis subinde clamoribus excitor. Perij, perij. Hei mihi nullus sum. Ferte opem Cives. Perij, perij. Hos Dominus noster Justitiarius immani voce▪ & horrendo strepitu edebat. Ego semisomnis, &, ob repentinū metū, sensibus penè orbus, electo exilio, vestes in terram devolutas conculco, & nimiâ festinatione incautus matulā [Page 37] deturbo; quae caligas, & quicquid erat ornatûs reliquum lotio perfudit. Dein caecâ noctis caligine viam manu palpans, scrinia, scamna, sedilia, & quicquid erat intermediū, non sine cruento utriu (que) tibiae vulnere praecipito. Tandem Justitiari lectū pertingens, rogo, quid malum obtigit: jubeo bono sit animo; praestò me sibi adstare, operam, auxilium que, si quid opus esset, sedulò impensurum. At ille indesinenter, O me [Page 38] miserum! perditum! viventium omnium perditissimum! Dum (que) nullū facit clamitandi finem, famulos, hospitem, & omnem demùm familiam exuscito. Accurrunt ocyùs, & accensis lychnis, unà lectum Iustitiarij adimus. Qui totus sudore stillans, caepto more, imò multò jam vocalior, miserandas voces ingeminabat. Hei mihi! perij. Nervi, artus, membra distrahuntur-huntur-huntur. Opitulamini boni viri, oc-ococcidi; [Page 39] funditùs, & radicitùs occidi. Hanc ego Justitiarij rabiem diutiùs non ferens, Quin Pereas, inquam, per nos licebit, ni causam citiùs dixeris, cur suaviter nos soporatos tam ferali voce excitaueris. Dicam, dicam inquit: Sed circumspicite per Deos, vos oro, ne quid hìc malorum adhuc lateat, non enim longiùs hinc abesse vereor. Imò nemo est, inquam, effare audacter, quae te larvae agitant. Tum ille emissititijs oculis [Page 40] cuncta circumcirca lustrans, & tandem ad me conversus, Nôsti, inquit, ut me commodè equus ille meus scutulatus, obesulus, feroculus heri in hoc itinere gesserit. Novi, inquam; quid tum postea? Illum ego, inquit, jam diu est, cupidè ambivi: sciebam enim generosè satū, jubrnvulum, formâ scitulum, gressu mollem, pulmonibus, & membris integrum. At vetulus, & uxorius senex mihi vicinus, cujus tum erat, nullo pretio, [Page 41] nullis precibus adduci poterat, ut eum mihi venundaret, causatus uxoris iram, quae illum equum oculis (utì dixit) habebat chariorem; nec si duplum numeraretur permissura tamen, ut alienus fieret. Sed—Malum! inquam, siccine seminudos nos, & algu rigentes, anili isthâc de equo, & asino fabulâ hic detines? vale ut poteris; ego enim abeo. At ille manum prensans, Et tu m [...] deseris? inquit; in istoc deplorato vitae [Page 42] meae discrimine, & tu me deseris? Mane, mane vetantillum temporis; ego enim ni inter pellâsses, jam finieram. Lenitus his dictis, subsisto. Et ille sermonis tramitem repetens, fari sic iterumcaepit. Quòd ego nullis, ne nummorum quidem illecebris extorquere poteram, tandem fortuitus casus mihi ultrò obtulit. Vicinus ille meus multipliciter obaeratus cùm Danista acriter instaret, ut mutuum solveret, & praesenti jam pecuniâ opus [Page 43] esset; in me fortè fortunâ incidens, ita infit. Tu saepius antehac equum meum licitatus es: Is nunc venalis est, & si pretium olveris, tuus erit. Quanti, unquam, aestimas? Vicenis inquit libris. Hui! nimium est inquam; dabo sede [...]im. Quid multa? convenit inter nos, & numera [...]o pretio, tradidit mihi equum; cujus dorsum insi [...]ens, rectâ domum vehor. [...]t anicula, vicini uxor, u [...]i emancipatum equum,—Proh Jupiter! inquam, [Page 44] adhuc de equo? quis mortalium pati [...]ns has ineptias ferat? At video quid rei est; pro ridiculo nos habes, igitur vale. Resta, inquit; per sacra omnia te adjuro, resta▪ nam de equo posthàc ne verbum quidem. Audi modò brevem, sed luctuosam tragediae hujus meae catastrophen. His iterùm emollitus restito; & ille ita pergit. Anicula illa omnium praestigiarum gnara & internecino odio per cita, territare me spectris; interdiù, [Page 45] internoctu, domi, foris, ubi (que) misellū me magicis suis artibus infestare caepit. Et istâ ipsâ (Hei mihi) infaustissimâ nocte, dum fessus in cubili quietem quaero, diris imaginibus obversata, atrocissimum, quod vel ira, vel vindicta faeminea excogitavit unquam, supplicium de me exegit. Expergefactus enim noctis sub concubio, totum hoc cubiculum clarescere, & solaribus veluti radiis illustre cerno. Perculsus rei [Page 46] miraculo, & ultro citro (que) oculos volvens, a tergo mihi propinquam teterrimam belluam (Me miserum!) squamosum, torosum, prodigiosum video Rhi-Rhi-Rhinocerotem. Quid? inquam; ain' verò Rhinocerotem? Imò, superos testor, inquit, hypermōstrosissimū Rhinocerotem. Is dum fuga mihi in mente erat▪ facto citiùs, enormi illo & adunco cornu, quod in rostro exuberar, dexterum hunc hur [...]m hiulco [Page 47] vulnere adflixit, quicquid aut! carnis, aut ossis erat simul abradens; id (que) tam funesto cruciatu, ut centies emori mallem, quàm cruciabiles istos dolores ampliùs perpeti. Et quidem nihil jam mihi morte prius, aut optabilius. Nam quorsū vivam mutulum cadaver? cui nec brachium hoc dexterum, nec dextera manus ulli usui sint futura posthac: Manus haec dextera, praesidium corporis, mentis index, & organorum organum. [Page 48] At quid vos diutiùs moror? moriendum est, & propinquare mortis horā certus sentio. Quare ne herciscunda me mortuo velitatio inter meos oriatur, nepotem è fratre natu maximum vobis testibus haeredem meum ex asse nuncupo, & constituo. De Sepultura autem & exequiis—Mitte, mitte, inquam, de exequiis, quin priùs videamus lethale isthoc (si diis placet) vulnus a Rhinocerote illo hypermōstrosissimo tibi inditum. [Page 49] Imò, inquit, scrutamini, si libet; sed placidè vos obtestor: vereor enim ne vel minimi digitorum tactum perferre valeam. Tum ego, admoto lumine, indusium Justitiarii leniter subduco; inspicio, scrutor, & diligenti oculo utrum (que) humerum, scapulas, spinam dorsi, & totum denique tergum perlustro; nec luxatum, aut noxiū quicquam reperio, praeter unū, & illum quidem turgidū, ac bellè pastū pediculum. [Page 50] Quem digit is tollens, manum Justitiarii expando, & vermem reptilē palmae imponens, Eccum, in quā, squamosum, torosum, & prodigiosum tuum Rhinocerotem. Hìc Justitiarius limis aliquandiu vermicellum obtuens, tandem exultante voce, Dii vostram fidem! inquit, pediculus est. Ah scelesta, infamis, contemptibilis bestiola! tune potis tantos ciere metus turbines? faxo audacula, ut poenas, quibus digna es, [Page 51] oppidò luas. Simul (que) cum dicto, Achillem referens, & veluti Hectorē mactaturus, misellum vermem duris, ac diris unguibus contrivit. Mox magno hiatu actas formidines videns, & tanquam lepidè jam peractâ hâc fabulâ, nobis laetam noctem precatus, quieti se composuit, & caput strato condidit. Caeteri etiam qui adstabant effusi in risum, omnes demū cubitū iêre. At ego detestatus insulsū hoc Justitiarij scomma; [Page 52] nec parùm mihimetipfi infensus, quòd pueriliter adeò ludificari me sim passus, lectum repeto. Ibi nondum excusso recenti metu, & tibiarum noxam anxiè ferens, quod reliquū noctis insomnis egi. Quinimò postero etiam die, dum lotio infectas vestes famuli abluunt & expurgant (nam mutatorias non attuleram) lecto me continere, velim nolim, adactus sum. Quid, tu jam? Philippe, rides? at ego ringor; & in hoc totus nunc [Page 53] sum, ut aliquid vindictae genus, Justitiario dignum excogitem. Tu adnitenti opem praesta. Et praestabis scio, cùm mimineris, quis is est qui hoc a te impensè flagitat, nimirum ille ego
Philippo Bacono.
EXimam tande hunc tibi scrupulum; imò faxum hoc Tantaleum. [Page 54] Nempe ut causam no seas, cur tu me, egote, tam sanctè, tam efflictim adamares, adamarem invicem. Non-nos (ne quid erres) morum probitas, virtutis amor; non nos literarum studia; non ipse religion is cultus arcto hoc amicitiae vinculo innodarunt: sed—mane, mane, inquies; quid isthoc est quod audio? non probitas? non virtus? non ipsa religio, divinae illae animarum conciliatrices? Imò ne inhorrescas dicto; nequicquam, inquam, horum. [Page 55] Antu; Philippe, nos solos probos? virtutis, literarum vindices? nos unicos religionis mystagogos autumas? omnes nobiscum ortas bonas artes? nobiscum simul perituras? Hercle mille, mille sint, fatearis oportet, qui aequè, ac nos, etiam feliciùs forsan haec omnia excolunt, & excoluêre: nec tamen praeter te unum quisquam est, quocum vivere velim, quocum mori, aut cujus fato, fatum ita meum [Page 56] miscuerim totum, ut mihi secū prospera, adversa, laeta tristia, omnia sint communia. Nam quamvis probos piosque omnes amo, colo, veneror; non ideò universos intimis his amicitiae nostrae penetralibus catervatim inserendos arbitror. Credendum plures fuisse in gente Israeliticâ bonos, probos, pios; at praeter Davidem neminē amavit Jonathas sicut animam suam. In multos igitur Amor diffundi potest; Amicitia paucorum [Page 57] est; imò duorum; imò unius: nam unus, & unū sunt (saltem videntur esse) qui amicitiam ritè colunt. At causam, inquies, identitatis hujus nostrae quam promiseras, nondum edis. Scilicet istùc ibam ac ne diutiùs te suspensum habeam, quicquid id sit in pauca conferam.
Flammam flammae si admoveas; si aquā aquae, illicò non coalescere modò, sed confundi, & in unum idemque redigi vel lippis & tonsoribus notū [Page 58] est. Causam a Philosopho si scisciteris; homogenea haec esse, & ex partibus constare similaribus respondebit. Idē de amicitiâ hâc nostrâ dictum puta. Tua enim, meaque mens, Philippe, homogeneae sunt, & similares: at (que) ita a primordio efformatae, ut undiqueversū adaequatae sint, & uniformes. Inde factum est, ut primo in occursu, suopte impetu, nec ullis praeuiis illecebris, ultrò coaluerint. Nam ut in conjugio, ita in amicitiâ, [Page 59] genius utriusque contrahentis similes affectus illicit: caeterùm non quod praeclarum, aut egregium; sed quod aptum sibi; & accomodum, appetit, deligitq. Potest enim perse praeclarum esse, quod tamen non sit aptum. Igitur eximias illas & sublimes animi tui dotes, quamvis veneror, & colo; metamen tibi intimè & unicè devinxere genius, indoles, & ingenium; tota deni (que) illa mentis tuae compages, quae amussatim ita in me [Page 69] quadrant singula, ut in minutiis etiam rerum minimis mihi tecum summa sympathia sit, & unanimitas: verbo dicam; Te unum mihi amicū planè reperi, [...]. At, mi Philippe, vin' verum fatear? non videor satis mihi, aut undique Faelix, si soli solos nos inter nos, & semotis arbitr is, mutuo hoc nostro affectuū nexu tacitè perfruamur. Quin velim insuper, ut ambitiosè invicem amemus: hoc est, ut publicâ in hâc mundiscenâ [Page 68] ita amicitiae sustineamus partes, ut nobis vel plaudant spectatores, vel invideant. Imò ut futuris etiam saeculis tui meique concordia in exemplo sit. Adeò ut si quando intimè charos, & potissimos amicos designare posteri voluerint, te Philippe, & me nominent, fidae tanquam amicitiae summa exemplaria. Atque hoc ut effectum demus, tu tuum cornu strenue tueare, dum alterum faederis hujus nostri [Page 62] viriliter, & obfirmato animo sustineat.
Philippo Bacono spasmo cynico laboranti.
PHilippe, mi Philippe; quì possum me isthoc piaculo expiare? aut quo libamine diluam isthoc scelus? isthoc? quòd nunc segnis scribam vecordes litoras, ubi advolare impigrum deceret magis. [Page 63] Quid? quòd parentes vigiles & anxij curâ quòd proni amici operâ & consilio: ergone meum omnium, quos unquā dilexi dignissimum, oculissimum, iniquâ conflictari valetudine, me auditore tantùm & ope inutili? Nam quid dissimulem? Pridem illud infaustissimum auditū nobis, quòd te, nescio quis morbus, malis adfecisset modis sed non creditum, ne ab his quidem, qui nunciarunt; & a me omnium minimè. [Page 65] Nam praeterquam, quòd aegrè contra id quod maximè cupiebam animū induxerim credere, visū est etiam iniquum Apollini, & Musis, id suspicari; ut scilicet illum perire, aut vel affligi sinerent, cui nascenti inexhaustos suos indulserunt the sauros omnes. Sed cum a fratre reduce, id confidentiùs ad firmatum, succubui, ah me misellulum! succubui & dolore excors, it a mecū Heu ludibria rerum mortalium! verbo dicam, charissime [Page 64] Philippe, nonid mentis est, ut segnitiem meam istis inficias irem; provoco enim ut mulctes tuo pro arbitrio; imò ad quamvis deposce poenam, dummodo nos adeas: & addo calcar: Dominus Gualterus Rawleigh, is sciticet Turris ergastulo detentus, ipsum se, cum tribus insuper aliis, hoc ipso an no, ab ejusdem morbi vinculo relaxa vit. Factum refero; quare advola si tui, & nostri cura est: & vale omnium quotquot sint [Page 64] juvenum nobilissime, quem flagranti siti indies expectat & expectabit
Philippo Bacono.
Philippo Bacono.
SAlvere me jubes: At (Ah Philippe) quî possum? cùm aegrotare te adhuc scribis, & mea a tuâ tota dependeat salus. Si igitur saluū me esse velis, cura ut tu itidem sis salvus. Aliàs nec salvere potest, nec vult.
Philippo Bacono.
VIve mei memor, inquis, nam moriēs te amo. Quid ais? moriens? quid? moriens? tune ut Philippe moriaris? in istoc aetatis flore; Musarum in amplexibus; stipatus undi (que) tot piorū precibus, ut tu moriaris? Dij meliora. Moriantur, si moriendum est, senes Acherontici, quibus ipsum vivere poena est, lenimen mori; qui desiêre [Page 71] usui esse saeculo; quique sibi ut alijs impedimento sunt, & oneri. Moriantur stulti, insulsi, fatui, in contumeliam hominū, & ludibrium nati. Moriantur improbi, scelesti, impij, pestes humani generis, naturae monstra. At meus Philippus, flos juventutis, probitatis germen, pietatis specimen, literarū gemma, vivat, vivat Nestorios annos; & post excultum a se virtutibus hoc aeuum, serus astra petat honore, & annis senex. Sed si te [Page 72] magnum Coeli depositnm Coelum denuo repetet; nec perennare ultrà terris fata sinent; dum mihi memoriae, aut mentis quicquam superest, vivam tui memor; vivam Philippe, & moriar,
LECTORI.
PHilippus Baconus mortuus est. Esto, inquies, quid hoc ad me? Imo ad te quis quis es. Philippus ille Baconus claris ortus majoribus; abineunte aetate sanctè institutus; [Page 73] ad bonarū artium apicem provectus. Adolescens moribus niveus; virtute praestans; religioni parens. Cui Musae in pectore, in vulu Gratiae, in ore Suada. Cui vegetum corpus; mens vivida; aetas florida; Qui numen, homines, seipsū novit. Quo nemo unquam sanctiùs amicitiam coluit. Philippus Baconus his adverlus mortem amuletis omnibus instructus, mortuus est. Et tu immortalitem ut speres, gloriari quicquam [Page 74] ultrà potes? Ah! Lector, etiamsi potes, ne faxis tamen; nam certè, certò certiùs morieris. Si enim quisquam hominū capax fuisset immortalitatis, rutilans hoc sidus nunquam occidisset. Et verè ut sidus occidit Philippus, mox radiantiùs oriturus. Tu lector, magno hoc mortalitatis exemplo doctus, sic vitam instrue, ut vixisse te nec pigeat, nec metuas mori; & fido amore, fidū amicum compara, qui te, ut ego hunc meum mortuum, [Page 75] servet superstitem. Nam nomen famamque mei, charissimi mei, & unicè chari Philippi, deflorescere, aut intercidere hominū è memoriâ nunquam, nunquam vivus patiar. Sic statuit, nec perfidus votum vouit
Ad D. Franciscum Baconum Aturnatum Regis, Strena.
Hugoni Hollando Poetae eximio, & Graecarum literarum peritissimo.
LItabimus cras Apollini, & Musis. Ita nobis vulgo rei literariae, & plebi visum. At infensis Gratiis id certum est fieri, ni Lubentiarum Arbiter tu adsis, & choreas ducas. Scilicet ut raptū te Phoebo, & entheata verba praecinentem invicem sequamur. Faueto igitur, Fontis Caballini Promiconde: [Page 79] nam meum hunc larem, si tu adfueris vates, Delphicum suum credet Apollo Templum, & favens dabit responsa votis. Ita rogat, qui te amat colitque
N. N.
SCilicet non patimur, non, inquam, patimur ampliùs illudi nostrum tui desideriū. Quis enimpatiens sustineat amici us (que) & us (que) cunctabundi equuleum? Quis toties lacta [...] [Page 80] vanâ spe? toties vota nuncupare irrita? Pergis tu tamen nos negligere, etiam indictâ causâ, nec quid tibi in morâ sit, dignaris eloqui. At ariolus ego sum, ne tu sis insciens, qui conjectando rem omnem expromam. Nempe uxoris des [...]it tumere uterus & te jam pulchrâ prole beavit patrem. Huic cunis vagienti assidere; & tripudiantes in ocellis pupos contemplar (que) & molliter roseas genas palpitare; & coccyssanti invicem [Page 81] Dein millies, millies (que) oscula labellis figere; & morsicare tenellos digitos; tum petulantem admovere mammae; lactis (que) saturae cantu ciere somnū. Ah meritò, meritò validis his nexibus, his vinculis adamantinis det ineris fateor. Nam quamvis rudes taedarū, & inexperti, & qui possunt non ineptire patres, deliramenta haec, animisque masculis indigna reputent; ego contra, dulcibus ex nobis natis indulgere fas [Page 82] sapienti, nec indecorum censeo. Pergas igitur charâ ex matre dulcem fovere prolem, dum illis utris (que) ac tibi perenne gaudium, faustumque ominor & opto.
At quid agit, inquis, voluptas mea? meū corculum, deliciumque? Idem nimirū quod olim: nempe susurrat suo more, ut tota reboet vicinia. Dejerat etiam athleticè, & juramento, veluti sermon is condimento utitur. Etiam extremis pedum digitis [Page 83] sub nixus urbem obambulat: deligitque incedens hinc indè saxa prominentia, ne quâlabeculâ sor descat tibialium nitor. Ibiuni & alteri lepido occursans combiboni, in proximum deflectunt Oenopolium. Non illìc arcana imperij scrutari; non novos sacrorū ritus moliri; aut tetrica Philosophorū dogmata vexare; nihil illic tale machinari bellos homunculos vel tutò dejeres. Quin bibitur, fumigatur, lusitatur, ridetur [Page 84] affatim. Villum & hornum vinū diris omnibus devovent; trimum requirunt, vel si quid unctius, aut generosius. Et cùm jam tandem subducenda est ratio, exclamat tuus, Nemo hic vel obolum, ne quadrantem, per Deos pendet; ego hoc quic quid est, exolvam; dispeream ni fecero. Et aegrè tandem exoratur, ut quis symbolū suum apponat. Ita animo est regio, ut scis, seu planè imperatorio. Atque jam demùm ad hilaritatē potus, [Page 85] blaesulâ linguâ, at sonorâ semper, benè precatur festivis amiculis, & domum repit. Hìc si fortè (quod saepiùs contingit) malo suo genio occurrerit & in larvam inciderit, Tisiphonem nimirùm vicinam suam, Dii boni! quae salutandi? quae benè precandi formulae? Scurra, verbero, trifurcifer, ganeo, moechus, tenebrio, scelus. E contrà, Scropha, prostibulum, lena, diobolare scortum, quadrantaria, barathrum. [Page 86] Haec blandimenta mera sunt prae aliis quibus se inuicem honestant cognomentis. Vociferatur illa, Dii me Deoeque omnes perdant, scelerū colluvies, ni ego tripode bulbum illum capitis pulchrè tibi pexum dedero. Intonat ille, Ah! Diis, hominibusque infensa! non desistes mala pestis, donec ego latrinam illam oris tui obturavero—sileo caetera ob aurium reverentiam. Imo aliquando nec manibus temperatum est, [Page 87] & recrudescit rixa us (que) ad verbera.
At scin' quid est ulterius? Is novo jam titulo fungitur & nomine; ac apud nos nycticoramastix cluit. Id nominis ei obtigit, quod totos hos quatuor menses in hoc unicum sudaverit, ut Nycticoracis illius vicinae suae genus, Parentes, mores, totam deni (que) vitae fabulam, á cunis, & unguiculis propalaret. Nec oleum perdidit vir mirè solers, & levipes. Ita namq strenuè circumcursitando, [Page 88] rem omnē in dagavit ut prolixū jam indé catalogū, amplissimis scholijs, notis, ac animadu ersionibus criticis ab ipso auctore locupletatum affabrè confecerit, Et ab hoc tam eximio catalogo confecto, ut Nycticoramastix nuncupetur, communi omnium suffragio sancitum est. Illud ne te lateret, his literis indicandum censui, ut illi de novo adepto nomine & titulo, scripto, aut verbo gratuleris. Teterrimas autem simultates [Page 89] inter ipsum, & Nebulonem Rat nuperrimè ortas, quia jam demùm sopitae sunt, & invitem conglutinantur, missas facio. Tu fac basilicè valeas, & si quid nôsti auribus nostris dignum, imperti fidis sodalibus, qui [...]e plurimùm amant, at nemo veriùs quàm
D. Thomae Farnabio.
VIden' Domine hunc meum catulum? sagaculus [Page 90] is hercle est; & ut sua fert aetas apprimè odo rus: utpote cuinon parentem me esse solùm, sed indulgentem, & se impotenti curâ deperiri subolet. Scilicet fateor ineptire me hâc in parte; & equitâsse aliquando in arundine longâ, ut fecêre olim cordati patres, uti parùm potentes adversus acri-molles hasce naturae illecebras. Igitur cùm pertusum me dolium sentio, de obturandârimâ cogito, ne perfluam; nam sera nimis [Page 91] (uti nosti) parsimonia in fundo est. Dicam explanatiùs. Annus est, quòd hic latrunculus repullulā te pestis virus, domi apud me latitans, parùm discendo, & strenuè lusitando tempus contriverit. Id fecit me crebrò absente, confidentiùs, impunitatē sperans, & meâ fretus indulgentiâ. Hinc obrepere sensim librorum taedium, & immodica ludendi sitis; adeòut adnitendum mihi quàm maturrimè censeo, ne altiùs radicem [Page 92] desidia figat; neve testam hanc adhuc recentem, noxius succus tingat, aegrius forsan in posterum aut nullatenus liquore synceriore imbuendam. Hac in re fidem tuam jam olim expertam, oratum venio, ut rudem hanc massulam cudas tuo pro libitu, sub incude duriore. Reperies ductilem spondeo; quā quam nec plumbeam tamen; nam quod in ea pessimum, volatilis plus satis est, nec admodum fixa, utì vellem: caeterùm [Page 93] cusu minimè contumax, aut natura improba. Tu, vir eximie, si isthoc impensè mihi roganti effectum dederis, ingrato non feceris, nec immerenti, sed amico tui studiosissimo, qualem se profitetur
Rescripsit vir Doctissimus.
QUem tu, vir clarissime, pro jure ac dominio tuo catulum impunè nuncupatū commendas, ego germen nobile, [Page 94] aurū purū putū, fidei meae, quam a viro probatissimo probari gratulor mihi, gau dio (que) concreditum, eâ fide accipio, quā us (que) soluere, us (que) debere profiteor; foreque autumo, ut surculus iste tandē arbor factus, ut obrizum hoc aurū imperatoriâ tandem signatum, cusumque formâ, me tandem fide liberaverit; ne (que) te spefalsum, frustratum (que) habuerit. Rude utcun (que) etiam dum sit metallum, ductile tamen ingenium, & sequax ingenuus spondet [Page 95] vultus, post sponsionē tuam; in quo rotabile illud, quod in fratre nimium erat, non vereor, quin fixum, voto utrius (que) se sistat, respondeatque Mercurius probus. Ad quam operam non deerunt opera, cura, & amor illius, qui quantum in ipso est, de te, tui (que) similibus viris, optimè semper mereri studuit studebit (que) qui (que) nihil antiquius aut in votis prius habuit, quàm ut votis tuis obvius procurrat, & velificetur. Quae tamen ra [...]a [Page 96] faxit Deus Opt. Max. qui te sospitet. Ita optat
D. Thomae Coppin.
VArijs ac miris modis me affecerunt literaetuae, Lutetiae Parisiorū datae. Summo me nam (que) gaudio perfuderunt, quòd sospitem te, & incolumē ex Italiâ elapsum testabantur: ex Italiâ, bello, peste, fame, latrocinijs undi (que) ferventi; ex Italiâ, haud ita pridem Orbis delicio, terrarum gemma; [Page 97] nunc miseriarum, ac seelerum scena. Ita nam (que) est (mi fili) nunquam, nunquam hâc nostrâ aetate, Italia illa blandula, mollicula, delicatula, relucescet splē dore pristino; nunquam nitorem illum, quo caeteris, quotquot sint, regionibus praefulgebat, (me saltem vivo) repetet, aut nuperum decus iterabit. Nec parùm indè tibi gratulor, vidisse te Italiam, vinulam, comptā, floridulā, nunquam forsan, nisi informem visurū posthàc. [Page 98] At contrà, ineffabili mihi maerori eaedem tuae literae fuêre, quòd nullas mearū, quas ad te Genevae, Patavijque tum temporis degentem destinaveram, ad manus tuas pervenisse intellexerim. Non quòd perijsse leves tabellas, aut opeliam conquerar; sed ne immemor tui, aut casuum tuorum prorsus incurius meritò apud te censear; tui, quem (sacra testor) non solùm verè, sed anxiè, solicitè (que) amo; & cujus sortem laetam, faustamque [Page 99] perennare, aequè ac meam sitio. Tum id etiam impotenter dolui, quòd altum illud ac peruicax meum silentium, dum crebris tuis, & amantissimis, toto ferè seculo nil respondisse videar, suspectum me tibi, velut aspernantem literas tuas, aut leviùs aequo pendentem reddiderit; cùm ego illas (ita me Deus sospitet) tenerrimo parentis affectu, & exultantis animi laetitiâ (prout meruerint) semper acceperim. Quâ conscientiâ [Page 100] fretus, & comi illâ tuâ subnixus in dole sortē hanc meā fusiùs non causabor. Consilium tuum Galliam in tempus collustrandi, caepta studia ut elimes, perficias (que) adprimè probo. Sic nam (que) gentis linguam edoctus atque mores, habilior munijs obeundis redeas domum. Scis enim quàm nobis arctior jam solito nexus cum eâ natione intercesserit, nec modico igiturusui tibi fore, novisse homines, & ab eis invicem nosci. [Page 101] De rebus autem hìc nostris, nihillaeti habeo, quod memorem. Lenta pestilentia Londinum caput rerum denuò invasit; & eò civibus formidolosior, quia lenta. Quippe totâ hyeme cunctabunda, ne saevius aestate proximâ recrudēscat, omnibus in metu est. Quamvis verò singulis huc us (que) septimanis, non nisi sexaginta circiter capita, eâ contagione tacta supremum diem obiêre. At Cantabrigiam nostrā ita totam immiti strage [Page 102] populavit, ut non studiosis tantùm omnibus, sed ipsis ferè incolis viduata langueat. Et succubuisset planè malorū moli, ni effusâ plurimorū charitate fuisset succursum. Nam à non nullis parochijs Londinē sibus, ducentis plus libris a singulis in solatiū loci ultrò largitū est; nec minùs 4 mille libris eo nomine congestū esse perhibēr. Ipse interim, pestis noxam ut evitem, rus in praesens me recepil; ubi si me tuis literis solari velis, quod [Page 103] perditè cupio, fac mihi ad Turrim Londinensem inscribantur, nec vereare, quin illibatae ad me perveniant. Vale, optime fili, nec minore felicitate utere, quàm ex animo tibi optat, paterno tibi affectu devinctissimus
D. Thomae Farnabio.
Virg. ‘ Excudent alii spirantia molliùs aera.’
QUid? aera ut mollescant? ut spirent? ut marculo sub artificis animantium vultus, tenellam carnem, cutem mollicellam, [Page 104] ipsos aerios, agiles (que) spiritus ut aera induant? quis credat? Nempe is ego sum, qui factū hoc olim, & etiam nunc fieri credo, & assero. Quis etenim carminis an ceps ulteriùs sensum exquirat? aut vacuum dicat poetam, qui hoc cecinit, cùm te, Farnabi, [...] habeat commentarium? te (que) viderit, quod audis, [...], & virilem fabrum? Sic nam (que) est, quam tujuventa fingis, formasque, haud ita ullum informe saxum, [Page 105] non semicoctus, semiustus later; non tortus, nodosus, sinuosus stipes; nec ita aes inductile, nec metallum contumax arti rebellat; aut doctam opificis fatigat manum. Ah! quoties ad amussim, libellam (que) exigere vaga ingenia? quoties ferocientibus animis circulum circino obducere? & depravatas ad normam referre indoles? inque devios mores lineam pertendere? Nec parùm refert, an excrescētes scalpro, cultrove [Page 106] demas, an asciâ. Quidam enim durioris animi, vel malleum ferent, mollioris vix tuditem. Et sunt quos dolabellâ perfunctoriè laeviges, cùm asperiores limam dentatam hebetent. Intus dein' & in cute, quae delitescunt vitia, terebello indagare, &—Heu, heu! succumbo vel recensendo tuos labores. Summatim dicam. Nos parentes nudam ut ut, materiam edimus, plerumque asperam, duram, & inertem. Illam ut tu cudas; artibus emollias; [Page 107] habilem virtutibus reddas; ut denique humanitatem, scientiam, pietatem (que) spirantem praebeas, a te exposcimus omnes: adeò curae, spes (que) metus (que) nostri in te resident. Et quā sim ipse tuâ ope molestiarum vacuus, in clusae hae tabellae testes referant; quibus, eliminari mihi e praecordiis omnem adeò anxietatem videre est, ut totum me genio, & animū incuriae devovisse videar. At harū lenē te censorem & benignum expeto; cum [Page 108] ideò eas tibi legendas miserim, ut opprimente te laborum mole, solatioli loco essent, & animi in tempus laxarent nexus. Tantum est (optime Farnabi) nisi quòd te insuper vivere, ac valere jubeat
Responsum est a viro doctissimo in modum sequentem.
Dij te omnes plurimùm, Deae (que) penitissimè ament (Nobilitissime Burrhe) ita humanitate clares ac pietate; qui [Page 109] unus e mille miserias nostras miserearis; aerumnabiles labores molli afflamine solaris; qui contrà quā vulgus de ordine no stro censet, nos homines esse autumas, im [...]; qui deni (que) adversus nominis nostri depeculatores clarigatum prodis. At (que) ego quidem utinā is essem, qui tanti viri de me judicio responderē; nisi affectus is sit potiùs. Verùm sive hoc peccavit humanitatis error, sive judicii fixit constantia, gratulor [Page 110] mihi velfortunam, ut humaniter errares; vel officiū, quo aliquâ ex parte demereri potuerim, uttibi constares, me (que) judicares virilem fabrum, qui spirantia molliùs aera possem excudere. Ego sanè ex quo ad metalla, & latomias damnatus, nomen dedi ad insulas aericrepinas, jam (que) aetatem integrā (siquidem probè eam metiuntur, qui sex lustris circumscribunt) in Aetneâ hàc officinâ desudavi, Deus bonē quibus laboribus peperci? [Page 111] quid reliqui feci, quo artē quam mihi exercere necesse erat penitus callerē? Ne (que) sat habui tautùm in fornace taurinis follibus ventos premere, dum crudo de pulvere venas ferventis massae stringerem; non ad incudem tenaci forcipe versari; stricturas, bracteas, laminas, ex aere, dum fluit auri rutulantis aemulum, sub marculo cudere; non vultus ducere; ungues exprimere; imitari aere capillos; non deni (que) limae dente, coeli acumine, [Page 112] torni rotâ, polire, sculpere, laevigare; aut etiam Campanum a Delio, Delium a Corinthio dignoscere; nisi etiam (absit dicto invidia) Minervae adminiculo subvectus, igne è Solio Jovis subducto, statuas formarē, animarem. Ita non sine causâ [...] dixeris [...] quorū renascens in poenas jecur tondent vultures [...], Cum igitur.
Et liceat mihi etiam hoc addere, tibi non minùs cavendum ab his vulturiis; imò etiam magis. Nam (que) si adfigatur Prometheo lanius simplex, quod finxerat statuas; tibi credo adjudicabuntur gemini, qui tam affabrè & graphicè effinxeris Promethea. Sed quid hoc? Adeòne repentè [Page 114] a carcere tribunal conscendi? ex vincto supplici, judex gravis? Sit modus & insolentiae; & (quia metam, non ultra, fixit pagina) Epistolae. Cujus tamen excusarē moram, & languorem; atque imputarem nuperae cladi, hesternique officii tristi ministerio, nisi malè ominata verba procul ab his lineis esse voluerim; quibus tibi (vir clarissime) salutem, vitam, fausta, laetaque omnia voveo. Veneratus itaque sacrū eruditi [Page 115] pectoris tui Templum, testatus, juratusque gratum, & ad omnia officia paratum animum, sum, ero aeternùm
Ludicras illas quas misisti literas, etiam dum detineo redditurus quàm primùm contigerit legendi hora laetior, & sua.
Viro summae eruditionis, ac virtutis, Henrico Spilmanno Equiti Aurato.
QUi tibi has literas defert, filius meus est, & natu maximus. Is musarū sacris initiatus, ut insistac caeptis, & a criùs per tendat, sūmis mihi in votis est. Quod si contingat, eximiam ei posthac voluptatē indè futuram scio, si te rei literariae Mystagogum, & virum hujus seculi palmarem, novisse, saltem vi disse, gloriari poterit apud [Page 117] posteros. Nam ut ferri ad Magnetem ratio est; ita & nos, nonnihil nobis arrogare solemus è doctorum contactu. Et velim insuper, ut egregia virtutum, ac doctrinae exemplaria noscere, noscendo venerari, ac sequi discat. Eccū tibi at canum hujus legationis sensum, & consilium; quamvis colorem facto indè dedi, ut is, quod in me nuper recepi, solveretnimitum, tibi has Ordinationes quas memoravi, meâ vice exhiberet ut (que) [Page 118] oratum te iret, si jam desijsset usui tibi esse Index meus Parlamentarius, eūmihi restituendum curares. Sin diutiùs penes te servandi causa fuerit, liberè ad satietatem us (que) fruaris licet. Siquidem pro summo mihi honore habiturus sim dum vixero si quicquam ex meo, illi cumulatissimo sciētiae tuo acervo addere valeam Vale, Vir spectatissime, cui fausta omnia precatur
Illic ò meis it a respondit vir humanissimus.
S. P.
RApuêre me tuae literae, splendidae adeo, & politae, ut vix audeam quid rescribere. Labe tamen non carent, tuâ de me sententiâ (pace dixerim) malè collocatâ. Sed eximiae vestrae humanitatis est, sic amicos colere, me (que) in eorū numero recitare. Eas verò gratisfimè accepi, sed in primis deferentē [Page 120] Ascaniū tuum; cujus laetor amicitiâ, & patriis (opto) niteat virtutibus. Tradidit ille mihi libellū à te alterum, cùm acceptum priùs non restituissem▪ nec (indulgente vestrâ patientiâ) restituam in praesenti, brevi autem faciam (volente Deo) tuique & tuorum semper tenebor studiosisfimus.
Eximio viro D. Guilielmo Elphinstono Pocillatori REGIO.
NAm quid dissimulem? perijt, radicitùs perijt ille meus ingenuus pudor; stamenque & subtemen verecundiae, cui pernox & accubuus in hanc usque aetatem texendo incubui, crepant, dissiliunt, & pessum eunt. Ex quo enim Majestas illa placida; illa Augusta comitas; [Page 122] ille, ille Rex, si quis mortaliū alius, sui potens, ac Dominus; cujus dicta, facta, posteris non inter exempla modò, sed leges erunt: Ex quo summus ille faustitatis nostrae flos, & Princeps, non submovere me delubro suo, sed admittere venerantem; adspir are votis; imo (quod vix compos mei prae gaudio refero) apinas meas, quis quilias que laudare, magni facere; ex co temporis momento caepi depudere; clarè dico, depudere [Page 123] caepi; & torve incedens, visus sum mihimet conculcare supera, infera, medioxuma. Nec paupertinum quicquam, quale humilem soccum decet, loquor, aut spiro; sublimem induo cothurnum; & ita ovanti passu omnia contero, quasi delumbatum irem mundi-bajulum ipsum Atlantem. At at: me lutum inscitè mixtum! Ergone mihimet quicquā meriti imputari, quòd Brittānicum meum Mare, [Page 124] caligine informe, suis lustrare radiis, ac vultùs influentiâ sospitare, clemens Princeps ultrò dignatus fuerit? Dij vostrā fidem! ut ego illas meas invenustas chartulas, vix dum Vulcano dignas aestimem; non ut pulvinar attingant summi Jovis. Quamobrem repētinâ illâ mei gaudij solutus ecstasi, redeo tandem ad me misellulū; & quodcun (que) me patrē, authoremve advocat, pusillum id esse, torpens, succi salis (que) expers scio, & fateor. [Page 125] Nempe haud secus egisse mecum excelsam Regiā Majestatem, quàm ut solent magni Principes, qui tantùm abest, ut pumiliones, ac nanos arceant, aut dedignentur; ut sibi oblatos laeti accipiant, & blandâ (capitones sint licèt, membris (que) incōgruis) demulceant manu. Tuam fidem testor (clarissime Elphinstone, Aulicorū doctissime, & integerrime) si post lectū à te hunc meum Maris libellulum (& ne graveris legere, impensè [Page 126] à te Peto, at (que) obsecro) quicquam in eo, fidum conatum praeter, ac bonam mentem appareat uspiam, quod vel aspici a tanto Rege mereatur. Equidem exclames scio, O verborum salebras! O rerum indigestam molem! dignam scilicet
Ita, ita certè est, nec subire renuo, si quid possit de istis meis dici depressiùs. [Page 127] Verùm tu is es homo hominum comis, benignus, candidus, cui tutò quale quale hoc meum si [...] [...] committam licet; securus ut me lapsum erigas, saltem amantem te, & colentem non despicias. Et ut felicissimè vivas, ac valeas precatur
D. Joanni Maplett.
CAve pecces, Domine, tardigradas hasce censendo literas, auttestudineo [Page 128] exaratas calamo, quòd post tot elapsos menses segniùs tuis respondeant. Fuêre nempe illae ipsae tuae in causâ, adeò affabrè, adeò venustè scriptae, ut torpenti mihi jam olim hâc literarū in palaestrâ, & scribendi desuetudine residi, vel aetas integra deposcenda, si congruè tuis respondere vellem. At novi modestiam tuam; qui antè conscientiae, quàm famae consulis. Dicam tamen, vel cū periculo offensionis. Cursim [Page 129] sic scribis, ut nemo consultò comptiùs. Caeterùm massam informem, quam tibi cudendam tradidi, (filium dico meum rudem crudū (que)) pulchrè à te excusam accepi, ingenuis (tuis scilicet) signatam moribus; nec politiores expetam, modò caeptos servet; uti futurum spero; ut (que) se dignam praestet tuis laboribus, quibus in aeternum se devinctum fatetur
Literae doctissimi Viri quibus suprà responsum est, talesfuère.
HAbe tibi amplexibus commendatum paternis Depositum grande, quod reddi postulas: quā tâ potui vigil custoditum diligentiâ, quanto (que) amicum deceret, studio & moerore dimissum. Si seatere animum ubere, & laeto proventu literarū non [Page 131] persenseris multus expectator; minùs (que) excoli, quàm ut imaginem tuam & simulacrum referat; adhùc plantam scias, & Lycaeum leviùs salutâsse aequus aestimator: fovisse tamen nonnulla Artis infusa semina, ex quibus quasi in herbâ factus est tuus, qui etiamnùm pro filio dignoscatur, aliquo saltem ex indicio, & rudiore signaturâ. Assimilabis tibi per exemplum tuum, minùs accuratè effigiatū: cui, Dij boni, Athenaeum [Page 132] nostrum, sui (que) ipsius industria faeliciùs prospexêre, quàm ut planè tui dissimilis evaderet. Huc spectabat torquendi linguā in sermonem Romanum, & ad majores vernaculis conatus fingendi, junctus in utro (que) nostrûm (qui tum efferbuerat) ardor: parti deindè libri, designata exercitia, lecti cō sortes tanto sini accōmodi; ut viris, libris (que) institutum, ad colloquendum instruerēt libri, viri (que) ad legendum vicissim provocarent. [Page 133] Ut enim societatē Germanorum (cui addicebatur saepè) sustineret, qui terrarum orbi nunc etiam latinè imperant; peregrinantur, mercantur latinè; sobrij latinè ructāt, poti vomunt: nisi forsan adduxisset conforme os, & consona labella? Huic loquendi accessit, tùm rectè sentiendi, tùm pulchrè agendi opus. Nam adjuncta cùm primis Logica, & degustata Morum doctrina sese immiscuêre: quae caverent, ut sibi semper [Page 134] praesens discipulus, & immotus, nusquàm nonconsisteret, nusquam aut inter dissertandum aut vivendū ruere Genium, aut vinci pateretur. Adeò non cruciatus inter & angores, Tuî charū parturijpignus, per oblectamēta potiús, & voluptates imbuta, redit ad te capax indoles, quam ipse ingenueras. Molestias creabat unicè, pro Mercedis amplitudine docere, & inopi in Musaeo munificentiae Tuae parem cathedram invenire. Veniam [Page 135] rogo, ut de impensis Filij novissimis, proximis agatur literarū vicibus. Nunc enim voto tantùm vacat, ut inter peritos Iaris, sciēs, pollens (que) floreat; leges ipsas (quod regium est) sibi subjiciat; nodoso itidèm, & tortuoso in labore, sū mum animi malū (quod non semèl ex Academiâ monebo) & ingeniorum pestem, [...] evitet.
Insignium Armorum Musaei Minervae dedicatio.
TIbi D. Francisce Kinastone Eques aeternùm colendè, Sacri Paladij, Patrimae (que) Virginis Protomystes! Vobis (que) Edovarde Maye, Thoma Hunt, Nicolae Phiske, Ioannes Spiedel, Gualtere Salter, & Michael Mason, Flamines Deâ pleni & mystici Artium liberalium roris Promicondi: Vobis ut [Page 137] faustum, felix (que) cedat, uti & Patriae, grande hoc, & pium, quod molimini opus, Ioannes Burrhus Fecialium Anglorum Primas, summis votis expetit, & optat. Atqui aram Deae Minervae immuni manu adire, aut colere, cùm nemini fas arbitrer; sinite, vos Arcanorum Auspices, ut (pusillum licèt▪ perenne tamen) hoc donarium, sacrarum Aediū Palladis adfigam limini: Scilicet
[Page 138] Scutum de Argento, cum binis Zonulis undulatis de Azuro; & in Capite Scuti, ejusdem coloris Librum, duobus tectum Ensibus de Argento, cum Capulis Aureis decussatim collocatis. Pro Cristâ super Galeam, & Torquem de Argento, & Azuro Sagittarium. Dextro autem Scuti cornu a Sirene sustentato; Sinistro a Satyro; cum Symbolo hoc subscripto. NIHIL INVITâ MINERVâ: prout clariùs margo exhibet. [Page 139] Quod quidem Scutum, caetera (que) suprà memorata, Ego Joannes Borough Eques Auratus, aliàs dictus Garterus Principalis Rex Armorum Anglicorum, Regenti Musaei Minervae, & professoribus Artium Liberalium in eodem, tam praesentibus quàm futuris, dedi, concessi, & confirmavi; ac virtute Officij mei do, concedo, & confirmo in-perpetuum. At (que) ut ratū hoc habeant posteri, Sigillum Officij mei huic praesenti [Page 140] Syngrapho apposui, nomen (que) meum propriâ manu exaravi. Datum Octavo die Augusti, Anno regni Serenissimi Principis Caroli, Dei Gratia, Magnae Britanniae, Franciae, & Hiberniae Regis, Fidei Defensoris &c. undecimo. Anno (que) a Christo Redemptore nato, 1635.
Rescripsere viri clarissimi in hunc modum.
DOnarium tuum (Eques Nobilissime) [Page 141] verè regium, Deae Minervae sacrum, nos ejus Alū ni, eo animo, eâ (que) observantiâ accepimus, ut grates persolvere dignas, certe munus sit non solùm Minervae ingenio, sed summâ Mercurij facundiâ imò potiùs tuo proprio eloquio. Idcircò illud tanto in honore habemus, ut (salvâ tuâ modestiâ) non aedium Limini, sed Antico, aut superliminari Musaei, quod affigatur, tanquam summum aedificij decus & ornamentum [Page 142] merito censeamus. Accepimus etiam dextrū illud omen, quod summus & inclytus Rex Armorum, Deae Bellonae primus fecit, virgineam (que) ejus arā stylo suo ac utissimo inscripsit; & rasum ejus pinacen, Encausto suo pulcherrimo decoravit. Enimverò, Diva jam habet, quod glorietur, cū inter sua Armilustra, te Flamine Diali existente, Athenas suas, olim dirutas, non solùm è ruderibus resurgentes, & rediviv as [Page 143] credat, verùm etiam illas tuis Armis munitas, tuis Insignibus ornatas adspiciat. Nos prorsus impares sumus huic tantae tuae munificentiae; qui nil praeter affanias retribuere possumus, cùm certè Arrugia non sit praemiū pro meritis tuis satis amplum. Veruntamen hanc debitam gratitudinis nostrae, atque spontaneam agnitionem, laetâ fronte non dedigneris accipere, tanquā Arrham in praesētiâ datā, futuri, & majoris honorarij. Interim [Page 144] quāvis aliquiè nostris desiderantur, qui ad tempus Urbē egressi, tamen eorū manus habe, qui sub Cordis Aposphragismate, sevovent, & signant
- Fra: Kinaston.
- Edwar dus Mayus.
- Gualterus Salter.