ΝΟΣΤΩΔΙΑ. JN SERENISSIMI, potentissimi, & inuictissimi Monarchae, JACOBI Magnae Britanniae, Franciae & Hiberniae Regis, Fidei defensoris, &c. felicem in Scotiam reditum, Academiae Edinburgensis Congratulatio.
[...].
EN lux alma redit, quâ nobis Sextus, & Anglis
Primus, nunc aucto nomine, MAGNVS, adest.
Est octo-decies Sextus de principe gentis
Fergusio; Rex bis-sextus & a Brusio.
Nominis à primo Sextus: Sexto editus anno
Et sexageno. Bimus & in solio
Marmoreo, regimen subiit bis-sexto: Et ad annum
Terque & ter sextum sceptra Britanna adiit.
Sextus adhuc, populis nam à quinis antè fuerunt
Regnata: est Noster Sextus ab indigenis.
Rex & ab Henrico Sextus, qui ciuica clausit
Funera, felicis foedere Conjugii.
[Page 8]Id nostro inferior, stirpes tantùm vniit ille,
Hic gentes: noster pace, sed ille acie.
Cum toties Sextus, cur non Tibi congruat omen,
Semper sub Sextis perdita Roma fuit.
Huc te fata vocant, manet haec te laurea, Solo
Te digna: hinc fausto nomine Primus eris.
Non Anglis tantùm Primus quòd diceris, aut quòd
Primo succubuit Insula tota tibi.
Sed quod Romuleos, regali indagine, Saltus
Cinxisti Primus, èque lupam latebris
Eduxti: Ecce stylo debent haec saecula vestro
Quòd lupa nunc prostet: Et dabis vt feriat
Alter quisquam? Absit: quin sis Tu Caesar vtrinque:
Quamque priùs calamo, cuspide fige lupam:
En alacres adstant praesto ad tua jussa molossi:
Signumque expectant: Dic modò; Conficient.
Sin contrà feriat, non est mora; sunt tibi Pardi
Horrendi, est acer indomitusque Leo:
Hos solue, hi cursu praestant & robore, brutam
Discerpent bruto fulmine posthabito.
Tunc tu MAGNVS eris, cui MAGNA BRITANNIA paret,
Cum duce te MAGNO, MAGNA ruet meretrix.
Quae DEVS vt faxit, geminantes vota precamur
Tot numeres annos quot numerantur aui.
ALIVD.
NOn res mira rosas Henricus junxerit: illis
Gens eadem, solus & color alter erat:
Aiba priùs rubuit sociali imbuta cruore,
Et facta est rubeae concolor inde rosae.
[Page 9]Namque huic Mas deerat, fuit & dux vnicus illi:
Sic bello attritae tum coiêre Rosae.
At mirum est Pardos IACOBVM vnîsse Leoni;
Queis natura, genus, dispar & ingenium;
Dissimiles vultus, morésque, & pectora marti
Assueta, & genti, gens inimica, diu,
Par virtus, iraeque pares, & viribus ambae
Illaesis, mirum si coiêre ferae!
Ecce tamen, coëunt duce te, REX MAGNE, trucesque
Deponunt iras, collaque sponte tibi
Subjiciunt: Mouítne feras vis Lilii odora
Ter-gemini? argutae vóxne sonora Lyrae?
Ast, sine te, nec plectra sonant, nec Lilia odorant,
Muta Chelys sine Te, Flosque inodorus erit.
Plusquàm humana tibi vox est, mensque enthea: Solus
Solâ voce moues Lilia, Plectra, Feras.
THO. HOPAEVS. I. C.
SCOTIA jam longo in luctu & squalore jaceba
[...]
Et propè Cimmeriis mersa fuit tenebris.
Regis vt aduentum sparsit praenuncia fama
Luctusque & squalor desiit & tenebrae.
Aduentus si fama tui, Rex magne, remouit
Luctum, squalorem dispulit & tenebras:
Quantam laetitiam tua nunc praesentia, quantam
Lucem SCOTIGENIS lautitiamque feret?
Ne posthàc luctus, squalor, redeantve tenebrae,
Sidereo nobis ore perennè mica.
[Page 10]Quod si fata negant, si stat sententia menti
Nobile SAXONIDVM mox remeare solum:
Fac per te hîc vigeat pietas sincera, fidesque,
Relligio & puras intemerata manus.
Per te, extincta diu, coelis Astraea relictis,
Inuisat terras, almaque Pax niteat.
Per te florescant Musae, vitium omne facessat,
Exulet & Musis inuida Barbaries.
Fac jus, fas, virtus firmentur, denique quicquid
Luctu, squalore, & vindicat à tenebris.
Sed quid te moneo, patriae cui pellere luctum,
Squalorem, tenebras vnica cura subit?
[...]
[...].
[...].
[...].
[...],
[...].
[...] ▪
[...]
[...] ▪
[...].
[...]
[...].
[...]
[...],
[...]
[...].
[...]
[...].
HENRICVS CHARTERIS.
[...].
SOl velut humentes cum se demittit ad Austros
Nostra riget pigro terra perusta gelu.
Tunc ne
(que) fronde nemus ridet, nec gramine campus,
Flore carent horti, frugibus almus ager.
Ast vbi flammantes propiùs contorquet habenas,
Exuit ignauum terra nouata situm.
Arboribus redeunt frondes, & gramina campis,
Flore nitent horti, fruge virescit ager.
Haud secus Anglorum regni dum fraena gubernas,
Orbe nec in Patrio per tria lustra micas:
Terra parem superis quae te produxit Alumnum,
Illuuie, & tristi nocte sepulta jacet.
Ast simul aethereis ostentas aemula flammis
Lumina, nox radiis cedit opaca tuis.
Auspiciis igitur faustis, & numine dextro,
Laetus adi Patrii tecta cupita soli.
Et velut arctöum cum Sol conscendit in axem
Abscessu renouat quae periêre suo.
Sic Patriae exangues artus, moribundaque membra
Accessu recreas restituisque tuo.
ALIVD.
CYnthia ceu nitidos tristi ferrugine vultus
Condit, vbi fratris sentit abesse facem.
[Page 12]Non minùs illaetis nos circumfundimur vmbris
Vt radii vultus non micuere tui.
Hinc puto majorum solertia, gnara futuri,
Apta dedit nostrae nomina bina plagae.
SCOTIA quod Sacri vultus orbata nitore,
Appositè Graia voce vocanda foret:
Ausonio haec eadem dicenda Albania ritu,
Candida cum frontis cerneret astra tuae.
REGIS
[...].
EXimiae decorant quae te (REX MAXIME) dotes
Et numerum exuperant, exuperantque fidem.
Igneus ingenii vigor & vis enthea mentis,
Ardua qua sensu cuncta minora tuo.
Largiter Aoniis & pectora culta camoenis,
Et fluitans sacro melleus ore lepos.
Major auaritia, turpique libidine maior,
Atque animus recti propositique tenax.
Relligionis amor, fidei studiumque tuendae,
Quod placuit titulis inseruisse tuis.
Iustitiam moderans facilis Clementia, Virtus
Et niueus candor, munificae que manus.
Inuenias alios qui haec singula fortè tenebunt,
Sed qui possideas omnia solus eris.
ALIVD REGNI.
AVGVSTI cedant felicia tempora, Regis
Et Solymae regnis, Rex venerande, tuis.
Nam simul ac sacros pressit diadema capillos,
Et data sunt tenerâ Sceptra gerenda manu.
Protinùs errorum foedis erepta tenebris
Emicuit puro lumine, pura fides.
[Page 13]Tetraque septenis quae collibus ardua regnat
Corruit auspiciis Bellua fusa tuis.
Iam neque consumptis carie damus oscula truncis,
Fundimus aut stolidas ad caua sacra preces.
Triticeum (nec triste nefas) pro numine vero
Quem tacito fingit murmure Mysta, Deum
Nunc colimus: Sed qui terram, mare, sidera fecit,
Et regit imperio cuncta creata suo.
Relligione simul nitido pax aurea coelo
Lapsa fouet Patriae viscera fessa tuae.
Iam neque securos abrumpunt classica somnos,
Mollibus aut stratis ad fera bella cient.
Arua peremptorum non ampliùs ossibus albent,
Sanguine nec diro flumina mixta fluunt.
Rusticus in duros contundit tela ligones,
Et religat pandos ad iuga sueta boues.
Iam mercator, opes per mille pericula quaerens,
Impiger audaci caerula puppe secat.
Iamque nitet Tyrio Iudex sublimis in Ostro,
Et calcata diu iura retractat ouans.
Procedant simili semper tua Regna tenore,
Teque fauens numen sic sine fine beet;
Relligio vt vigeat semper te vindice tuta,
Floreat & fidei pax quoque iuncta comes.
[...].
ASSYRIVM Perses, proles hunc clara Philippi
Graios Roma potens exuit imperio.
Ultimus imperii Romani Scotia limes,
Sola gerens Latio libera colla iugo.
Deque aliis dum tu terris Adriane triumphas,
A Scotis vallo, tuque Seuere, caues.
[Page 14]Namque hinc ven turum veteres cecinere Sibyllae
Qui Romae aequaret moenia celsa solo.
Quem Dominae celsas vrbis qui diruat arces
Credibile est superos constituisse ducem?
Qui Babylona feram Sanctorum caede rubentem
Cogat ad exemplum tristia ferre suum?
Quem nisi te Scorti gnauus qui pocula dira
Respuis, & mirâ detegis arte dolos.
Macte animo, fatis & te poscentibus offer,
Victor adi palmis debita Regna tuis.
Quamque expugnasti doctis, REX MAXIME, Scriptis
Romuleam ferro contere, perde LVPAM.
[...].
POst bis septenas viso te Principe messes
Perfundunt Patriae gaudia blanda sinus.
Sidus & vt niuei nunquam dispareat oris,
Sollicita lassat numina summa prece.
Si tamen haec superis nimis inuidiosa videntur
Vota, sacro miserae nec datur ore frui.
Serus in aethereas redeas pius incola sedes,
Et Pylio maior, Dardanioque sene.
Cumque tuae vitae Lachesis finiuerit annos
Regali in tumulo molliter ossa cubent.
ALIVD.
AVrea dum fundet Phoebus sua lumina mundo,
Et capiet vultus candida Luna nouos.
Deficiat nunquam Regalibus edita lumbis,
Quae sedeat solio stirps generosa tuo.
PATRICIVS NISBETVS.
[...].
PRIME BRITANNORVM, post tot vaga saecula, regum,
Qui patrio in Boream raptus amore venis,
PRIMVS AMATVS ADES:
primi praeludia amoris
PRIMA damus, Sceptri sed tibi prima tui.
Illa quidem
primâ longè à Permessidis vndâ:
At tibi sub
primo nata, renata, polo.
Accipe placato, Regum illustrissime, vultu:
Vatum ego postremus sic mihi
primus ero.
PRIME BRITANNORVM (PRIMO HAVD SINE NVMINE) Regum,
Concilias Sceptro qui tria regna tuo;
Unio
prima trium; magni
prime vnio mundi;
Prime salutiferae duxque, comesque viae;
DEFENSOR PRIMAE toto spectabilis orbe;
Terror
prime Erebi,
primaque cura poli;
Iustitiae & pacis
Princeps, qui PRIMVS ab oris
Primus abes patriis; nunc quoque
primus ades;
Qui numeros retrahis labentes
primus in orbe
Nostro, iterum PRIMVS, qui modò SEXTVS eras▪
De quo fatidici tot
primò oracula vates
Fudêre, euentis jam rata facta suis:
QVIS tibi
prima canet quoque carmina; dignaque tanto
Principe quis? PRIMVM non nisi PRIMA decent.
Parcito, lineolas si ego tantùm duxero
primas:
Nobilis ad viuum ducere Apellis erit.
Primus vt es Regum, qui tot feliciter annos
Missa per illustres Sceptra tueris auos:
[Page 16]Centum sic proaui cum septem inuicta dederunt;
Bisque capis fastis secula dena tuis.
Te duce distractas vt plurima secula gentes
Cernimus hostiles jam posuisse minas;
Cernimus & tumidos tot retrò secla gigantas
Attonitos justo subdere colla jugo.
Te PRIMVM geminis, clarâ cum Principe, natis
Iunxerat vna dies, unxerat alma dies.
Quae tibi natalis, natisque illuxerat ipsa▪
Mensis & à decimâ lux ea nona fuit.
Quattuor vna dies mensis (non vnius vna)
Quattuor in lucem protulit vna dies.
Admiranda dies!
Primo hanc dignare lapillo,
Inter & illustres digere, Musa, dies:
Prima sit haec Epoche▪ retrò hinc, citròque putemus
Tempora, cum PRIMIS, PRIME IACOBE, tuis.
Sed quò PRIMA trahunt? Vtinam mihi PRIMA sequenti
Suggereret
Primos Calliopea sonos.
Vt te
Prima ornat virtutum gloria, PRINCEPS▪
Quas colit vt
Primas natio docta deas:
Vt SOPHIA in fibris, vultu CHARIS, ipsa labellis
SVADA, THEMIS Sceptro, RELLIGIO Alma sinu:
(Haec, quae
Prima tuis affulsit gloria Sceptris,
Inseret &
Primo te dea
Prima polo:)
Dat tibi lauricomae
Primas Regina coronae,
Primus & Aonii splendor Apollo chori.
Primus alis magnum Rex cum Cicerone Maronem
Pectore; fers Scriptis
Primus vtrumque tuis.
Dumque parat vacuo
Primos ludibria coelo
Mittere Styx technis, teque tuosque, suis:
Eumenidum Stygios PRIMVS TV detegis ignes:
Terror
Prime Erebi;
Primaque cura Poli!
[Page 17]Quis nisi diuino praecordia percitus oestro
PRIMA queat calamo tot superare suo?
Primus honorandis Mystis quos Anglia fouit▪
Nobilibus
Primus jam comitatus ades▪
Primus agens clarum, clarâ de gente, triumphum:
Quos Mars non potuit jungere, junxit amor.
Prime amor Anglorum▪ Scotorum gloria
Prima ▪
Primus vt in Boream raptus amore venis.
PRIMVS AMATVS ADES:
Primum expectamus amorem,
Prima sit vt Patriae Pax, & honesta, tuae.
Saxonidûm hic
Primus celebrans comitia
Princeps
Iura dabis populo non peritura tuo.
Progredere, O felix, quò duxerit entheus ardor;
Primus vt in cunctis, hîc quoque
primus eris.
Primus eris, Musis Rex;
Primas assere: primus
Et mihi Moecenas, si placet, esse potes.
Patricius Sandeus.
[...].
DVm, REX MAGNE, tui fidissima pectora SCOTI
Aemula in aduentu testari gaudia certant;
Ille tuos vultus spiranti excudit in aere,
Atque alius viuo ducit de marmore, & alter
In tabulâ fingit te animosâ, auróve loquaci:
Hic rursum eloquio pollens, vel diuite venâ
Castalii fontis, calido cui sanguine Titan
Corda animat, dotes animi quoque dicere versu
Tentat, & audacem tractus se praepete penna
[Page 18]Librat in aereos, vt te sublimè volantem
Sectetur, superisque tuos componat honores.
Omnes solerti ingenio & mirâ arte, sed omnes
Ni temerè, at vanis forsan conatibus audent
Tantae molis opus: nam plurima lucis imago
Diuinae, & coeleste tuo quid splendet in ore.
Est & inaccessae mentis vis ardua, nulli
Peruia, tot laudum tituli, tot sunt monumenta
Ingenii, tot virtutis tua nomina, Regis;
Omnia supra hominum captum, mentemque manumque.
Te quoque naturae, te nos virtutis, & artis
Mirum opus, at
(que) operum metam
(que) apicem
(que) supremum,
Quo Dii nil melius terris maiusve dederunt,
Dum canimus: fulgore tui vis languida mentis
Deficit insolito, metuensque ingentia laudis
In spatia ire tuae, veluti libamina quaedam
Has eluctatur
[...] faecundo è pectore voces.
Salue deliciae populi, decus orbis amorque:
Atque Erebi terror, coeli charissima cura.
Salue Heros inuicte, hominum Rex, maxime Regum:
Imò omnes supra Heroas, Regesque, hominesque,
Te maior, Rex ipse Tui, qui numine solùm
Diuino minor es. Salue Dîs proxime Princeps.
REGIS EFFIGIES.
NOn Auro ex rutilo Gemmísve aut Marmore, Imago
Est te digna satis, nec satis apta tibi:
En maius molitur opus tibi fama perennis,
Effigiem pingens nobiliore modo.
Pro tabulâ est orbis, pro penna temporis omnis
Aeterni fasti, qui tua facta notant:
[Page 19]Proque auro & gemmis & mille coloribus, vnà
Agmina virtutum, & nomina mille ruunt.
Gratia, Maiestas, solidae quoque gloria laudis
Sunt operi nitidum lumen, & vmbra decens.
Tum tabula inscripta est, Ter-Magni Nomina Regis
Qui meruit summo proximus esse Deo.
Qui solus titulus mirâ feliciter arte
Et mentem & tanti Principis ora refert.
Haec ubi perfecit, tabulamque hanc ritè sacrauit,
Admiratur opus fama superba suum.
Tu tamen hoc famae, quo non praestantius vllum,
Vincis opus maior, victaque fama stupet.
Haec quoque, rara licet, nec talis tantaque Imago
Est te digna satis, nec satis apta tibi.
Iac. Sandilandius. I. C.
[...].
QUi mirare hilarent hominum vt noua gaudia mentes,
Scotia vt insolitâ laetitiâ trepidet;
Vt facies coelique solique nouata sit, vtque
Gramine prata vitent, lumine cuncta nitent!
Nonne vides geminos SOLES ascendere ab austro, &
Ignibus his gelidum percaluisse polum?
Feruida cùm Phoebus conscendet sidera Cancri,
A summo & rapidos vertice flectet equos,
Vt renouet flammas austro, non ignibus AVSTER
Phoebeis fuerit feruidior BOREA,
Si NOSTER currum sistas hîc PHOEBE, perenne
Qui potis es nobis reddere SOLSTITIVM.
Io. ADAMIDES.
[...].
SCOTIA, te visit Rex, Anglis ecce relictis,
Quaeritur, insuetae quae pote causa viae?
Externi nil est, sinit hoc non Anglia, non Rex:
Hic habuit quantum optabat, & illa dabat.
Sollicitauit amor, qui se festinat amato
Vnire, hinc gestit regna subire sua.
Magnus amor Patriae, qui quondam numina coelo
In terras (vates sic retulêre) tulit.
Magnus amor Patriae, quem nullâ exstinxeris arte.
Aphrica cum Loto fabula vana fuit.
Salmoni hunc placuit Regi componere, primis
Dedoceat nullus quem remeare vadis.
Et potuit nullus, quin Rex succensus amore,
Te videat, solus limine mouit amor.
Solus amor motum prouexit, denique Regem
Ad te perduxit, Scotia, solus amor.
Quare age, nunc alacri Regem cape Scotia vultu:
Testare & Regis quàm tibi gratus amor.
Nec trepides pompis succumbere, plenus amoris
Rex petit affectus commoda signa tui.
Dona Deo in coelis gratissima, plenus amoris
Nonne animus? Regi, Scotia, gratus amor:
Et longùm gratus, longùm sit nexus amoris
Inter te & regem, Scotia chara, tuum.
[...], REX, SCOTIA, EDINVM.
ANglia multa tibi debet, glacialis Ierne
Multa, ah si possent debita nosse sua.
[Page 21]Scotia plura tibi debet, tibi debet Edinum
Plurima: se Regi debet vtrumque suo.
Nec sunt solvendo, nôrunt: Res vnica restat:
Esse volunt nexu, mancipioque tua.
Ludere sed libeat, libeat sed soluere ludo
Debita▪ quae possit soluere nulla dies.
Scotia multa suo Regi, Rex debet & ipsi,
Per SCOTAM dices Anglia facta tua est.
Edinum multum Regi, Rex debet & ipsi
Edini, Rex, tu si modò natus eras.
Lusimus: ast clamant Edinum & Scotia velle
Esse tua, & nexu, mancipioque tua.
Et sint aeternùm, tibi tantùm cura tuorum,
Hactenus vt fuerat, sit, maneatque tibi.
Scotia prima tibi sit cura, & proxima Edinum
Natale Edinum proxima cura tibi.
Edinum, regnumque tuum curare memento,
Tu magna vt magno sis quoque cura Deo.
Edini & quae sunt duo prima, Ecclesia, Musae
(IACOBE EDINI) sint quoque prima tibi.
HARMONIA LYRAE ET LEONIS IN INSIGNIBVS REGIIS.
PArcere subjectis & debellare superbos:
Hoc opus est Regis, Regia Sparta tua haec.
Perfecti Regis perfecta insignia, Regi
Quàm bene conueniunt, REX IACOBE, tibi.
Dum Lyra, dumque Leo junguntur, mitiùs illâ
Quid sonat? hôc vel quid fortius esse potest?
Mitibus & quàm tu mitis, Rex, quamque rebelles
Debelles facilis, Scotia testis erit.
Absit caussa omnis posthàc rugire Leoni,
Dulcis & inter nos (REX) Lyra sola sonet.
[...] ECCLESIAE & MVSARVM.
VOta animo voluens, & munera quae tibi ferre
Possumus, hic mens est sic resoluta mea.
Pompas, diuitias aliis offerre licebit
Atque dapes, pereunt munera, quique ferunt.
Viuunt & viuum praestant, Ecclesia, Musae.
Munere quem donant, sic sua dona probant.
Illa preces, docta hae monumenta offerre paratae:
Illis tu viuis, his tua fama viret.
Et viues semper, semper tua fama virebit.
Munera sint prima haec, hinc, IACOBE, tibi.
Rex pius & doctus, pia munera, munera docta
Vnicè amet, viuit queis & in orbe viret.
[...] MVSARVM.
GAllia nunc Martem vidit conferre Mineruae
Aedem, natali quo fuit ipse loco.
Quid de te Phoebo Natali hinc ipsa Minerua
Natalis speret, dicere nemo queat.
VOTVM SCOTIAE.
SPes & opes in te Patriae ponuntur, in illa
Tu ponis rursus gaudia cuncta tua,
Spes & opes tantae maneant, & gaudia tanta
Comprecor vt maneant, Rex IACOBE, diu.
Dum precor inter nos maneas, & Magne IACOBE:
Dum precor à nobis serus abire velis:
[Page 23]Dum precor Arthuri resonet mons, (Magne IACOBE,
Io decus patriae, serus abire velis)
Et sic dum pro me, pro te precor, vsque precabor
Et sic: votum vnum sit mihi, sitque tibi.
Tho. Synserfius. P. E. E.
ELEGIA [...].
SCOTIA. PHΩΤΙΑ. POËTA.
POET.
NYmpharum tenui Musam meditemur auena,
Scotia quam creperâ, Phωtia luce canat.
SCOT.
Salue aeui decus hoc aeternum, lucide Paean,
Te reduce è tenebris turba Scoteina redux.
Phoebus & accedens & cedens duplicat vmbras:
Immineat capiti, corporis vmbra fugit.
Solis Sol solus nobis, IACOBE, recessu
Et reditu duplex contigit vmbra tuo.
Pallida moeroris te decedente premebat,
Grataque laetitiae te redeunte redit.
Vt reditus tandem supra caput adstitit, vmbram
Tristitiaeque simul laetitiaeque fugas.
Illa quidem tam mole suâ disparuit, ista
Corripuit tremulam mole manente fugam.
Laetitiae molem immanem quo marte feremus?
(In se magna suo pondere lapsa ruunt)
Maxime Rex regum, fateor, medicabilis ista,
Hei mihi, debilitas est nimis arte tua:
Discessu properas gratam attenuare secundo
Molem istam, Scotis sic redit vmbra duplex,
Laetitiae, luctusque: isthaec cum mole redibit,
Laetitiae sola ast vmbra superstes erit.
[Page 24]Sed satis vmbrarum, lucent jam spicula Phoebi
Aurea, luminibus spicula missa tuis.
Salue aeui decus hoc aeternum, lucide Paean,
Te reduce è tenebris turba Scoteina redux.
POET.
Scotia sic: Vos quae respondit Phωtia, Musae
Dicite Edinaeae, me mea vena fugit.
PHωT.
Ingredere, O soboles supremi clara Tonantis:
Phωteina hunc niueum pinge caterua diem.
Phoebus & accedens & cedens, floribus almis
Alternat gratâ poma sapora vice.
Desuper illuxit: feruens incanduit aestas,
Aestatem, Autumnum, Ver IACOBE facis:
Carpere decedens maturae poma dedisti
Pacis: habe regnis altera, Mome, tuis.
Ciuilis scissâ cessit Discordia pallâ,
Discessu facta est, Insula, Firma, tuo.
Sed simul increpuit reditus praenuncia vestri
Fama, redit facies Veris aperta simul.
Ver erit aeternum, Scotorum, currite, Parcae
Dixerunt fusis aurea saecla suis.
Comminùs illuces: facie praesentis inardet,
Aestuatin vultu patria fixa patris,
Lumine inexpleto, nec se mortalia demens
Augusta adspectans ora videre putat.
Patria sub Geminis generosum amplexa Leonem,
Nunc tibi pro Maio mense IACOBVS eat.
Ingredere, ô Soboles supremi clara Tonantis
Phωteina hunc niueum pinge caterua diem.
Thom. Nicolsonus.
NOx ruit, occiduus rutuli dum fulgor Olympi
Delius hesperias lambit & intrat aquas.
Fausta renascentis succedit gloria Phoebi,
Dum jubar exoriens,
REX IACOBVS, adest.
Ergo Caledoniis geminus Sol surgit in oris,
Binaque Scotigeno lux redit alma solo.
Qualis enim
Titan viridanti gramine terrae;
Talis ades populo
Dîa propago tuo.
Lumen in immensum fundit Sol aureus orbem,
Clarius
Hic morum nobilitate nitet.
Exerit aethereas Pythius per inania flammas:
Numinis
Hic Sacri, nostro & amore calet.
Arua fouet Phoebus vernantia: Prouidus
Heros
Pace suum populum pacis alumnus alit.
Ast aestu quandoque graui sitibundus Apollo
Exurit tepidi gramina picta soli.
At meliora jubet sperare
BRITANNVS APOLLO,
Idem vnusque suis, vnus vt vsque sibi.
DAVID PRYMROSIVS.
INsula quae ternis discreta Britannia regnis,
Sub sceptris primùm floruit, vna, tribus:
Tandem, trina gradu justo contendere ad vnam
Accelerans, gentes passa sit vna duas:
Mox tua: terrarum quas Tethyos alluit aequor
Maxima, in amplexus quae tibi tota ruit.
[Page 26]Sed ne quid numeris pereat titulisque vetustis,
Deque ferant primis vltima iudicium:
Insula cessit ouans Regi data: Ter Deus vnus
Hunc numerum & titulis jussit adesse suis.
Sic Iouis horrendi, magnum per inane, trisulca
Iussa ferire reos fulmina sparsa micant:
Tres Charites grato vincentes cuncta lepôre
Conciliant animos in fera bella truces:
Hae comites Regi assistunt Dominumque sequuntur,
Principe nec quicquam gratius vlla videt.
Grata Thalia minùs jam grata, notata rubore
Datque libens victas in sua jura manus.
Principe non alio contenta Britannia, coeli
Orbis ab immenso quam dirimebat amor:
Quam qui coelitibus junctus, quem gloria coelo
Defert, humanum hic exuperatque modum.
Proxime Dîs princeps, cujus stant publica fatis
Fata, tuis tibi quae laeta velint superi.
Incolumi te, quicquid habet tuus orbis & alter
Exultat, genio debita paxque tuo.
Teque adeò sacrum dum nobis Anglia reddit
Depositum, fidei nobile pignus habens:
Sedulus occursat populus, dum compita gente
Feruent natiuâ, te cupiente frui:
Dum proceres vtriusque, vno te Principe, gentis
Vnius, vnum te quem venerentur habent;
Quem comitentur habent, implentes omnia plausu
Gaudia per varias dant repetuntque vices:
Non strepitus animosque virûm tua Scotia vidit
Assimiles, fato non strepere aera pari:
Agmina non simili affectu coëuntia: donec
Vna alii quondam gens inimica stetit,
[Page 27]Aurea saecla tibi dat sors inuersa, per agros
Cantaturque ferâ nil nisi pompa tuba.
Sic eat: atque suo felix ter maximus Heros
Cum populo, terrae jura detatque mari.
Decurratque Augusta domus, seruetque tridentem
Regalem donec voluerit astra polus.
Alexander Peirsoun.
GRATVLATORIVM.
VRbs Edina, tribus jam lustris lurida vîxti
Auricomi solis radiis fulgentibus orba,
Marcida torpentis gelido ceu fidere brumae
Heu longùm iacuisti: heu consternata, Penates
Heu laceri, Patres moesti & Respublica, ciues,
Luxistis Regem, heu toties totiesque petitum.
Phosphorus ecce tibi illucet, jubar ecce IACOBI
Exoritur rutilans, radius Regalis obumbrat
Vrbem hinc, arcemque inde suae incunabula lucis,
Pollicitans meliora tibi: licet occiduus Sol,
Occiduoque licet te primùm hoc tempore visat,
Perpetuam spondet, Sol surgens vespere, lucem.
Aurea nunc, placidum numen tibi saecla reducit,
Pulchrior apparet Phoebus splendore corusco,
Nocturnas pellens tenebras nunc mense sereno
Floriferis Maio Zephyris spirantibus, igne
Viuifico, priùs algentes nunc calfacit artus,
Nimbiferosque Ioues, & iniquas diluit auras;
[Page 28]Ne desponde animum, neu consternêre, Patronus
Ecce tuus Princepsque venit, tibi brachia pandens
Obvia, & amplexu prensans tua colla benigno.
Plaude lubens Regi nunc in tua tecta regresso.
Quos laceros dixi, sacri gaudete Penates;
Summus Pastor adest, tenero qui pellat ouili
Vulturios rapidosque lupos, non indigus aurae
Aethereae, rara praestans pietate Monarcha.
Gloria Christicolûm cui Dîa atque enthea mens est,
Relligio, cui cana fides candore niuali
Purior, Albionis lux alma, & lucida lampas.
Plaudite vos Regi nunc vestra in tecta regresso.
Pellite tristitiam Patres, nunc compita plausu
Laetifico resonent, hujus solatia lucis
Inuida non vnquam valeat delere vetustas,
Heroas Deus inter adest, qui nunc Iubilaeo
Hoc currente suo, Patriae reparare ruinas
Instituit, triplici Diademate, triplice cura
Inuigilans, sacris cum legibus & magnis diis:
Pignore qui triplici patrium firmabit amorem,
Plaudite vos Regi nunc vestra in tecta regresso.
Nullo vnquam tantum gauisa est Principe Edina,
Quem Methusaleos exoptat viuere Soles.
NICOLAVS UDWARD.
[...].
ADuentu, Rex Magne, tuo jam machina mundi
Insolito applausu laeta triumphat ouans.
Nam quae moesta cauis latuêre sepulta cauernis,
Nunc tollunt cristas germina laeta suas.
[Page 29]Mollia purpureum pingunt violaria campum,
Gemmea frondenti gramine prata virent.
Nunc micat herba comis, nunc omnis parturit arbos,
Exultantque suis arbor & herba comis.
Vndique turgescunt foecundi floribus horti,
Floreque plaudentes versicolore nitent.
Flos quoque fragrantem per inane refundit odorem,
Et Syrio nares mulcet odore sacras.
Nunc jucunda Ceres spicis onerata ferendis,
Vernali tenerum pingit honore solum.
Et quae muta fuit glacialis frigore Brumae,
Dulce sonat tenui gutture carmen auis.
Regius expansum pennarum pauo flabellum
Erigit, & pennas ad sua terga rotat.
Floribus instrepitans apis alto laeta susurro,
Nunc mirâ flauos construit arte fauos.
Luxuriant agni pratis, hoedique petulci,
Et gestit laetas dux gregis inter oues.
Omne genus pecudum gaudet, genus omne ferarum,
Squamigerumque salit, te redeunte, pecus.
Ipsaque Phoebaeos dum lympha reuerberat ignes,
Fulget, & applausu laeta tremente salit.
Atque aetas multis quos ferrea presserat annis,
Aurea nunc nobis, te redeunte, redit.
Nec tantùm quae Terra tenet, quae Pontus, & Aer,
Gaudia jam posito plena dolore nouant;
Ipsa sed exultat stellantis machina Coeli,
Spirantque influxus sidera clara nouos.
Nam simul ac patriae tetigisti limina terrae,
Cynthia laetitiam lumine plena probat.
☽
Teque salutatum descendit ab abside summâ
Augis, & in Cyclo fit perigaea suo.
[Page 30]Vnde tuae dulcis fluxit facundia linguae,
Mercurius superâ laetus ab auge venit.
☿
Auspiciisque tuis adspirans cessit ab austro,
Et tenet arctoi signa benigna poli.
Vtque alacris laeto testetur gaudia plausu,
Ecce
Venus radio splendidiore micat.
♀
Phoebus vt optatam, REX, te comitetur ad Arcton,
☉
Verticis ad punctum, te redeunte, redit.
At
Mars pacifici quia non fert lumina Regis,
♂
Directo fugiens tramite signa subit.
Dumque petit rapidi tecum Sol sidera Cancri,
Horribili subiit Virginis astra metu.
Vt petat occiduas cum principe
Iupiter oras,
♃
Retrogrado repetit signa priora gradu.
Et ne quis vitreo splendescat in orbe Planeta,
Poplite qui flexo non tibi dicat
Ave,
Saturnus fugiens australem laetior axem,
♄
En meat in boream, te remeante, plagam.
Et DEVS immensum nutu qui temperat orbem,
En jubet auspiciis cuncta fauere tuis.
Ergo renascentis testatur gloria mundi,
Aureaque & Regem saecla redire simul.
Andreas Iunius.
[...].
QUae cura Gentis magna BRITANNICAE,
Plenis honorum muneribus, tuas
IACOBE
‘virtutes in aeuum,’
‘Per titulos, memoresque fastos’
‘
[Page 31]Aeternet? O quà Sol habitabiles’
‘Illustrat oras, Maxime Principum,’
Reges coruscas Tu inter omnes,
Sol micat vt media inter astra.
Multi volantes vrbibus inferunt
Ignes, & aequalem arcibus aggerem
Tollunt, in altum aduecta quaeque
Dejiciunt animo feroci.
Multi valerent agmina ducere,
Grauesque tergis acriter hostium
Instare, & optatum peractis
Imperiis decus arrogare.
Vicêre Gentes indomitâ manu
Multi: sed omnes insatiabilis
Vrgebat ardor plura habendi,
Ambitioque tumens agebat.
Iniurioso non gladio domat
Extraneos, sed dirigit aureo
Sceptro suos, qui regna iusta
Et stabilita daret nepoti.
‘Vis consilî expers mole ruit suâ.’
‘Vim temperatam Dî quoque prouehunt.’
Nec desinunt mulcere Reges,
Omnia jura animo mouentes:
Dum Regis omnes gnauiter indolem,
Statumque regni, dissidiis procul
Cernunt remotis: Ecce Regem
Nunc Salomona vident Britannis
Praeesse: votum par animo fuit,
Euentus idem.
‘Namque animus tibi,’
‘Rerumque prudens, & secundis’
‘Temporibus dubiisque rectus.’
[Page 32]Mentem scientem, qua populum tuum
Iustè regas, non Nestoreos dies,
Ditesque opes, magnosque honores,
Hostibus ambierásve stragem.
Orbis Creator qui regit exitus,
Regi benigno, non modò prouidam
Largitus est mentem, sed vltrà
Muneribus cumulauit amplis.
Nomen Britannorum, atque Britanniae
Creuêre vires,
‘famaque & Imperî’
‘Porrecta Majestas ad ortum’
Solis ab occiduo cubili.
Reges relictâ non malè patriâ
Nunc regna nostra inuisere gestiunt.
Regesque legant jam orbe toto,
Vt sapiant, videantque mira.
Diuisa longo tempore nunc vident
Non Marte forti, sed Sapientiâ
Vnita sceptra: nunc beatas
Viuere & Imperio sub vno
Gentes feroces. O ter & ampliùs
Certè beati, quos regit ardua
Mens Regis, orbem qui patentem
In placidâ regeret quiete.
Tu praeter omnes Scotia splendida
Felix voceris: Te piè & vnicè
Vt patriam ambit, qui est tuarum
Grande decus, columenque rerum.
Rex ergo sancto consilio redis:
Votis diu nunc icta fidelibus,
Ducemque custodemque quaerit
Patria nocte dieque Regem.
[Page 33]Regnante nostro Caesare,
‘non furor’
‘Ciuilis, aut vis eximet otium’
Externa,
‘quae procudit enses,’
‘Et miseras inimicat vrbes.’
Affulsit vt vultus populo tuus,
Ibit dies & gratior, & veris
Instar virescent cuncta; Sole
Et gelidae fugient pruinae.
Praesentiâ Tu namque, Diespiter
Ceu Phoebus ardens Aethere lucido,
Clarè relucebis, dabisque
Perpetuam sine nocte lucem.
[...].
[...],
[...] ▪
[...] ▪
[...].
[...]
[...].
[...] ▪
[...].
[...]
[...]
[...],
[...] ▪
[...],
[...].
[...]
[...] ▪ ΠΑΝΑΡΕΤΟΝ.
[...],
[...].
In Regis Statuam Edinburgi erectam.
CAesaris extabant Heroïca symbola Romae;
Rex orbem pedibus, Dexterâ habens gladium.
Ast IACOBE tua Edini sunt symbola: plano
Stas, orbem laeua, & dextera sceptra gerit.
[...]
ALIVD.
RArò concurrunt virtus & summa potestas,
Aut nunquam (vati si sit habenda fides)
In te vno coëunt ambo haec, Auguste Monarcha,
At virtus multo est amplior imperio.
Ampla quidem imperii, verùm est finita potestas,
Inclyta sed virtus nubila transgreditur.
Imperium meliùs constat virtute, domatque
Plus virtutis amor, quam timor imperii.
Quem penes est virtus, huic soli est summa potestas,
Imperat ipse aliis, imperat ipse sibi.
Iac. Fairlie.
[...],
[...]:
[...].
[...]
[...]
[...].
[...]
[...].
[...],
[...].
[...]
[...].
[...]
[...].
[...]
[...].
[...] ▪
[...].
[...].
QUalis Hyperboreis semestri nocte grauatis
Laetitia exoritur Sole oriente nouo:
Cuius ab Oceano radiis surgentibus altae
Diffugiunt tenebrae, frigora cana liquent:
Sensim vita redit longùm languentibus herbis:
Incipiunt syluae fronde virere nouâ:
Sydera vanescunt furuâ fulgentia nocte:
Apparent tenebris corpora tecta priùs:
Rebus adest cunctis caecâ sub nocte sepultis
Et vigor, & viuus, qui fuit ante, color.
Talia confectos incessunt gaudia Scotos
Deliquio Phoebi per tria lustra sui:
Cum tuus affulget vultus,
Ter Maxime Princeps,
Et lucem patriae reddis,
Apollo, tuae.
Nam quibus ater erat vultus, mens nubila, fuscus
Corde dolor tristi pellitur, ore nigror:
Queîsque impacatis odiis fera corda rigebant,
Mutuo amicitiae foe dere iuncta calent:
Incipiuntque nouâ subitò reuirescere vitâ
Membra vietorum cassa vigore senum:
Aurea iamque tuae fuscat praesentia lucis
Supra alios multùm qui micuere priùs:
Quae loca senta situ, vel quae squalore latebant
Corpora, purpureo cuncta colore nitent.
Cynthie ad occiduas currum ne flectito metas,
Ducat vt aeternum Scotia laeta diem.
Quod si fata vetant, si non iuuat vsque morari:
Si patriam tristi condere nocte libet:
At saltem Eoas alternè pandito portas,
Ne ruat aeternùm Scotia cassa die.
Andreas Stephanides.
QUid proceres hilares, & festa fronde prementes
Tempora, quidque equites clari ac ignobile vulgus,
Quà Caledon fusis circùm se porrigit vndis,
Sacra canunt digitisque lyras & pectine pulsant?
Nempe dies venit, venit lux aurea multùm
Exoptata tibi, Caledon, quâ laetus alumnus
REX IACOBVS adest, claro diademate fulgens:
Dotibus ingenii qui Reges prouocat omnes
Quotquot alit tellus humano è semine cretos:
Iustitiáne fidéne incertum clarior, an quae
Praecipitem mitis clementia temperat iram.
His ducibus comitatus adest, his vndique cinctus
Rex magnus, magni magna admiratio mundi est.
Cernere nunc oculis maiorem est omnibus illis
Quos sibi prisca optârunt, laudâruntve: futura
Aut ausint olim promittere saecula Regem.
Tu quoque, Rex, claris quamuis sis Regibus ortus,
Et proauos quamuis superes virtutibus omnes,
Diuitias quamuis tibi spondeat Anglia multas,
Scotorum exiguos ne dedignêre penates:
Scotia te genuit, nutriuit Scotia, tellus
Nulla tibi patrio videatur amicior aruo.
Nos certè Edini gaudentes turba Camoenis
Te colimus studiis nostris pacique patronum:
Et cum permultos feliciter egeris annos,
Dulcem sidereo tibi vitam optamus Olympo.
ROBERTVS STEPHANVS.
PHosphore redde diem, ne gaudia nostra moreris,
Noster adest Caesar, Phosphore redde diem.
[Page 39]Liuor edax apage; Romano est Caesare quouis
Dignior hic noster, liuor edax apage.
Caesar, Alexander, pepererunt Marte triumphos,
Tempore sic prisco caetera turba ducum.
Tu plures almâ peperisti pace triumphos,
Inclyte Rex, omni tempore pacis amans.
Pacificus vîxti dum Scotica sceptra tenebas,
Anglica gens nullo sanguine parta fuit.
Pacificus Patriam (Domino aspirante) revisis,
Transigito reliquos (quà pote) pace dies▪
Cruda gerant gentes inter se bella prophanae:
Fraternam pacem terra Britanna colat.
VNa aestas hilarat mortalia corda quotannis,
Vnus & aethereo Phoebus ab axe micans.
In patrios fines te, Rex Iacobe, reuerso,
Bino aestu, duplici Scotia Sole viget.
Prata virent, campi rident, fert florida tellus
Germina, tu flores, Rex Iacobe magis.
O fortunatos nimium sua si bona nôrint
Scotigenas, tanti sub ducis imperio.
Perge iubar Regum Scotosque, Anglosque fouere,
Et quot amant Christum sub ditione tua.
Pergito degeneris tenebras dispellere Romae,
Perge Deum verâ Relligione sequi.
Te tandem Christus regno potiore beabit,
Supra solarem, sidereamque domum.
Scotia tu reducem diuino munere Regem
Excipe laetitiâ, lautitiâque tuum.
Rex coeli hunc mandat, sperat terrenus honorem:
Sic dabit intuitum Rex tibi vterque suum.
MAgne Britannorum Princeps, cunctis iubar ingens
Gentibus, immensae quas continet orbita terrae.
Stella nitens Patriae, Musarum gloria dulcis,
Iustitiae cultor, verae pietatis asylum,
Defensor fidei, columen virtutis auitae.
Quale decus Phoebus stellis, Phoebaeque sorori
Impertit, radios totum qui fundit in orbem.
Tale decus cunctis, O Rex praeclare, Monarchis
Addis (mordaci rumpantur vt Ilia Momo,
Et fremat immensùm Satanas, Satanaeque satelles)
Exoptata diu iam lux affulsit ab alto,
Omine felici, Christo ducente, Penates,
Et Patriam antiquam propè post tria lustra reuisis.
Crebra tuae quaerunt proceres en oscula dextrae,
Oscula deuotae affectus testantia mentis.
Et geminat multam plebs vndique fusa salutem,
Pectora tantus amor natiui principis vrit
Visendi studio, sic vt non currere cunctos
Sed volitare putes, (plantis amor exhibet alas)
Sexus vterque, aetas omnis, volat obuia Regi.
Nil tardare potest, ferit aurea sidera clamor
Gratantis populi: crescat precor illa voluntas,
Testeturque aliis studium gens integra signis:
Carmina pars dicat, pars ducat laeta choreas,
Munera munifico Regi pars larga propinet.
Salue igitur multùm, salue celeberrime Princeps,
Ecce tibi obsequium, & fortunas sponte vouemus.
Alexander Douglasius.
REx populum, sanctusque, fidem, prudensque senatum
Lege regis, clypeo protegis, arte reples.
Vir diuos, doctus Musas, & largus egenos
Ore aequas, sophiâ vincis, & aere reples.
QUas gentes poterant nullae conjungere vires,
Firmaque non vllo pax sociare die;
Has pace aeternâ nectens (mirabile visu)
Isque redisque vnus, primus & vnus ouans.
Gulielmus Scotus.
QUaliter Hesperidum cultis dum pullulat hortis
Solsequium, valuas fertque refertque suas.
Solis ad occasum luget, quia lumine cassum,
Solis ad exortum, germinat, halat, hiat.
Hispidus haud aliter Scotorum carduus, altis
Accinctus spinis, purpureisque comis.
Quoquouersus abis votis, vultuque sequaci
Vertitur, heu vitâ sole vacansque suo.
Sentit enim solio dum tu, Rex clare, coruscas
Numinis instar, opes: luminis instar, opem.
Puncta poli tetigit Titan duodena duoque,
Nec caluit radiis Carduus ille tuis.
Nempe Rosam exhilarans, atque exhilaratus ab illa,
Rore, calore tuo: flore, colore suo.
Purpureumque licet vallabat plurima spina,
(Pacis & Astraeae symbola certa tuae;
Purpura namque refert pacem, jus spina virescens
Illius haec fomes, juris & illa comes)
Attamen intereà viduos transegimus annos,
Defuit & viridans, & vetus ille vigor,
Iamque redis rhedis, ceu Titan, vectus Eois;
Atque animus nobis, vita, vigorque redit.
Viue diu solus Sol tu, Pacisque patronus,
Dum ferit vnda oras, dum feret astra polus.
IOANN. NIMMO.
[...]
[...]
ORTA Caledoniis est lux optata per annos
Multos, spe & votis ante petita piis.
Non fulsit terris tam clarâ lampade Phoebus
(Qui radiis, terram percutit auricomis)
Quàm tua magnanimos decorat praesentia Scotos:
Torpentes Musas mulcet & exhilarat.
Quae ad te confugiunt, O vatum maxime Princeps,
Artes Phoebaeas qui regis arte tua.
Quem pietas, quem vera fides, quem celsa potestas
Regia condecorat, semideumque facit.
Pectoris alma tui radios tua Scotia sensit.
Quam nunc incensam reddis amore tui.
Templa, Arces, Vrbes, augusta Palatia, Campi
Gratantur reditum, MAGNE IACOBE, tuum.
Nestora vt ingenio superas, tibi Nestoris annos
Exoptat votis Scotia perpetuis.
ROBERTVS SMITHVS.
QUid nunc canorâ pangere barbito
Musas coëgit carmina? Principis
Aduentus est, aegros Edinae
Sic qui animos reficit Camoenae:
Arsit suorum visere Rex bonus
Fines remotos, impatiens morae:
Non illum, opes si polliceris
Attalicas, licet impedire.
Namque in popellum crescit amor suum.
Natalis illi est aura cupidini;
Gaudetque campos intueri
Rex proprios, Patrios penates:
[Page 43]Miranda virtus carmina postulat:
Pax, non priori cognita saeculo,
Qualem per orbem non videbit
Sol rapidos agitans iugales.
Nomen timendum gentibus exteris
Euasit: huius finibus imperî
Durabit ingens & colendum,
Quod tribuit pietas fidesque.
Tot Regna sanctis viuere legibus,
Sincera & horum Relligio, tuo
In corde virtutum repostam
Congeriem penitùs recludunt.
Tu charus Anglis, Optime Principum,
Te Rege pacem seruat Hybernia:
Passimque Scoti gestientes
Excipiunt auidè reuersum.
Iac. Loganus.
INCLYTIS, O REX, generate diuis
Scotiae custos, nimiùm diu absens
Patrios tandem, (patrium solumque)
Vise penates.
Iuppiter, magni grauitate sceptri,
Gaudet amotâ Cybelen, & vrbes
Gnosias, Delum modò fluctuantem
Visere Apollo.
Redde Rex lucem patriae, benignus
It dies, Scotis, vbicunque fulget,
Instar aurorae, diadema sanctum
Et venerandum.
Filium, vt clamat precibus, nec vnquam
Dimouet curuo faciem rigentem,
[Page 44]Littori, mater, mare belluosum
Naue secantem:
Icta sic regem, studio fideli
Maximum gratis animis, amore &
Debito, plusquàm nimiùm morantem
Scotia quaerit.
Lustra vertentem tria post Iacobum
Fronde demonstrat viridi, canitque
Sylua, vertentem decorant renato
Gramina flore.
Iungere en, Regis properat cateruis
Musa se, aequales numeros sonare
Docta: post Regis sequitur Phalanges
Casta Minerua.
Alma (cui summae fuit, estque curae)
Se fides addit clypeo: salutant
Numen occasus, decus & Trionum
Aequora, tellus.
Hospes ergò adsis, Iacobe, regnans
Quâ iacit Titan radios reflexos
Rex sui prudens, sapiens, serenus,
Rexque suorum:
Rex auis major, tibi prima pandit
Albion cunabula bellicosa;
Et tibi gaudens proauos auitos
Scotia pandit.
En sinus, vt te capiat, resoluit
Se (frui paulò
[...] benignè▪
Rege si tanto) reputans beatam
Terque quaterque.
Omne Rex & lex domuit nefandum
Prole landantur simili parentes:
[Page 45]Vt comes culpam sequitur premitque
Congrua poena.
Quis timet Maurum, metuit Sicambros?
Quis Tyrum, Poenum timet aut Iberum?
Vendicat dum tam strenuum & potentem
Scotia Regem.
Conterit tempus propriis in aruis
Quisque, rus findit propriis paternum
Bubus: hinc mensis laticum secundis
Libat honorem.
Voce, te multo sequitur meroque,
Cum suis numen, laribusque nomen
En tuum immiscet, geminos vt orat
Graecia fratres.
Ferias longas vtinam Britannis,
Magne Rex, praestes, superato & annos
Nestoris, detur super astra vitam
Viuere sponsam.
NUnc voce, & prece debita,
Nunc gratis animis & studio pio,
Custodem IACOBI DEVM
Placate, incolumis qui redit Angliae
A terrâ in patriam vltimâ:
Signetur niueâ haec fausta dies notâ.
(Veris libera fit vice,
Terra astricta hiemis frigore & imbribus:)
Annos mortua Scotia
Bis septem ex reditu Principis inclyti
Viuit: quâ Patriae lyrâ
Patrem commemorem? Laude Britanniae
Qua Regem recinam? Decus
[Page 46]Terra rum, occiduum carmine gloriam
Quo dicam? Attilium fide;
Cultu Pompilium: Pallade Pallada
Vincit: justitiam sui
Virtutem propriis vincit & artibus.
Orbis quî mediter facem,
Coelis inserere & consilio Iouae?
(Quis Martem meritò efferet
Loricâ, aut tunicâ indutum adamantinâ?
Quis mirabitur vnicum
Troiae Merionem, puluere squalidum?)
Ipsis vel superis parem
Quis scribet IACOBVM? quis satis efferet?
Virtutes IACOBI labor
Quis nostrûm egregias, curaque Scotiae,
Aut quae cura Britanniae,
Plenis muneribus vel titulis satis
Aeternet? tua Scotia
Sentit, quid valeas, Maxime Principum,
Quos Phoebi orbita circuit
(Sentire, ast alii exponere non potest)
Est per te domitum nefas:
Te solo incolumi luxuriat pecus
Per campum viridem, procul
Damno: Rura Ceres, Ruraque faustitas
Nutrit: pervolat aequora▪
Mercator: lituus, bellaque matribus
Detestata sinunt: vocas
Artes & veteres, Scotia creuerat
Et crescet quibus: O diu
Intersis populo, vita Britanniae,
Faxit veriloquus Deus,
Et serus penetres aurea sydera.
IN te sperabat, spirabat Scotia, & in te
Sperat adhuc, in te Scotia spirat adhuc.
Jn te dum spirat sperat meliora, caducam
Nec spem dum spiras Scotia habere potest.
Georgius Synserfius.
Scotia vel solis Regis natalitiis sola felix.
IUstitiae ac pietatis amans REX, vita, salusque,
Cor, caput, is solus, omnia & est populo.
Omnia terra ferens, habet aurea saecula, dici
Aurea saecla tenens, sola Beata potest:
Quae te produxit tulit omnia Scotia: dici
Sola ergò in terris terra Beata potest.
[...] ad regem acerrimum Regiae potestatis vindicem.
QUantum alias superant sortes diademata, tantum
Supra alios Reges, lucida gemma micas.
Nam quae alii debent Sceptris munimina Reges,
Illa, enses regum, purpura, sceptra tibi.
Fergusius regni, Imperii sit Caesar, at omnis
Imperii & Regni Conditor vnus eris.
Iacobi currus triumphalis & Traiani.
I, numera Traiane, satas in sanguine lauros,
Quas priùs vrbs emit, quam tibi Roma dedit.
Circumuerte oculos, cernes quanti emerit Hostis:
Sic pingit sortem currus vtramque tuus.
Tu iacta ex orbis (Rex Magne) salute triumphos
Orbis, cui te non charior ipsa salus.
Continuatus adhuc fluxit tua vita triumphus,
Sic sine caede beans orbis vtrumque latus:
[Page 48]Quid mirum in solido nam currus vertitur auro,
Quem dubiae sortis nescia dextra regit.
Dum pro axe est pietas, animi moderamen habenae,
Bijugi equi, mentis candor, & orbis amor.
De orbe armis domito Caesar, tu de tribus orbis
(Perfidiâ, Inuidiâ, ac Impietate) malis.
Salue & vale Patriae ad regem.
COnjuge ut exultat longo post tempore viso
Quae jacuit vacuo casta marita thoro:
Sic ades, O Rex Magne, mihi gratissimus: aeui
Rara tui, vitae gloria sola meae.
Amplexus ne solue meos, charissime conjunx,
Eia mane (quid abis) tu mea vita, mane.
Sed si aliter poscat superis tibi credita cura,
Vtile quod tibi sit, ferre necesse mihi est.
Ergo necesse tibi sit quod mihi & vtile, & illic
Curâ, & amore, morae, vincito damna tuae.
Sponsam absensque putes quod tangere possit amantem
Quicquid sollicitus fingere nouit amor.
Robertus Balcanquall.
LAnguida viuifico Phoebi spoliata nitore
Emoritur Clytie, luctum testata ruente
In terram capitis nodo, dum pulchra resurgat
Tithoni croceum linquens Aurora cubile,
Tum sinuata hilari distendit brachia vultu
Et tota optati solis complexibus haeret.
Scotia non aliter placidi, Rex Maxime, vultus
Aspectu viduata tui moerore per annos
Ter quinos confecta iacet, semperque iaceret
Obruta, ni nitidos oculos faciemque serenam
Cernere fas tandem foret, vt surgentia solis
[Page 49]Lumina queis fessos artus moribundaque membra
Nostra foues, tristique tuos à morte reducis.
Salue igitur multum, Regum Rex Maxime, saluus
Ingredere optatam Patriam, saluusque reuise
Quae loca grata tibi, felix terraque, marique,
Aeternumque tuos & te diadema coronet.
QUanta animae humano virtus in corpore, tanta
Principis in regno cernitur esse suo:
Illa velut praesens corpus vegetatque fouetque:
Illâ abeunte, putres hoc abit in cineres.
Sic vbi festa micat Regis praesentia regno,
Omnia viuifico foeta calore vigent:
Illa vbi concessit fatis abrepta sinistris
Omnia tabifico mersa dolore labant:
Quod tu sollicitâ tecum dum mente reuoluis,
Ecce tuum pectus regia cura subit;
Languentem vt patriam, tristique in morte natantem
Lethiferis praesens fluctibus eripias.
Hoc studio superas fastidia longa viarum:
Hoc studio sumptus exuperasque graues;
Vnica dum patriae tete anxia cura remordet,
Quam properas radiis lenè fouere tuis.
Ecce igitur patriis Rex optatissime Scotis
Imber vt aestiuo sidere gratus ades.
Quique salutifero reuocasti lumine vitam
Non minùs ac dulcis vita cupitus ades.
Iac. Scotus.
De ingressu Regis in Scotiam 13 Maii quo die Sol illuxit clarissimus.
VT primùm Patriae tetigisti limina, Phoebi
Est sibi visa noui Patria luce frui.
Vidit & indoluit Phoebus, dolor arsit in iram
Certantem lucem vincere luce tuam.
Dum epotat nubes, ventos dispellit, & auro
Depingit radios, multiplicatque suos.
En tibi cedit adhuc: mersum nox nulla secuta est,
Sic Iacobi vno lumine mundus ouat:
Caetera riserunt quae accendit sidera Phoebus,
Quòd caderet dextrâ Phoebus & ipse tua.
Queis ille; Aetherei sum lux ego luminis; ille
Sed super-aethereae splendet imago facis.
ROBERTVS BALCANQVALL.