¶ DE NOMINIBVS HETEROCLITIS.
¶ Defectiua in casu, & numero.
Haec fors, forte. Hūc laterē, latere, Hane didionē, ditione. Hęc lues, luē, lue. Hoc hui{us} hoc tantūdē, & specus. Grates vox pluralis est. Satias in nominatiuo tantū. suppetię, & suppetias, inficię, infitias. repetundarum, repetundis, dicam, dicas, tabi, tabo. spon te. flamine. impete. natu. astu. promptu. noctu. diu. macte vocatiuus est solus. labeo. ganeo, & aleo nominati uos tantum & vocatiuos habent. obice. fruge. prece. viscere. in abltō tantū. legit̄ tamen huius precis. huic preci. huic frugi. frugē, fruge. pluralē integrū habent.
¶ Carentia nominatiuis singularibus.
Remigis. frondis. verberis. dapis. necis. foeminis.
¶ Habentia tres casus singulares.
Hoc plus, pluris, plus. virus, virus, o virus. hui{us} opis opem ope. huius vicis, vicem, vice. At hęc vis huius vis, vim, vi. quatuor habet casus: in plurali in nullo deficiunt.
¶ Habentia tres casus plurales.
Iura. rura. aera. ora. maria. vina. mora. terra. hordea. thura. mella. fella fora. defruta. mulsa. Et quinte declinationis nomina, vt pernities. spes. Demuntur haec res. species. dies. meridies. acies. facies. materies. progenies.
¶ Numero plurali carentia.
Vt deorum. hominum. vrbium. montium. syluarum. fluuiorum, & locorum proprianomina; nisi sua natuta pluraliter tamtummodo, aut confuse proferantur.
Vt Athenę Thebę. Cumę. Veię. Puteoli, Argi, legitur & Argos.
Masculina singularia
Quae ex usu communi pluralem non admittunt. sanguis. fumus. puluis. limus. pontus. sapo. mundus. fiinus. sol. genuinus. sal. aether. aer. cest us. vesper. viscus, seu viscum.
¶ Feminina singularia.
Pax. mors. uita. fames. sitis. lux. gloria. fama. faluslues. gaza. tabes. labes. humus. proles. soboles. pix. senecta: senectus. inuenta, inuentus. penus. fuga. fides. indoles. eloquentia. prosapia. strues. tussis. bilis. colera. pinguedo. grando. culpa. gula. rabies. fames. secordia. uecordia. parsimonia. auaritia. caries. pernities. sapientia. stulticie. insania. dementia. amentia. diligentia. elegantia. memoria. amicitia. arena. uespe ra, & paupertas. Inuenies tamen aliquorum pluralia apud authores.
¶ Neutra singularia.
Phas. nephas. ir. pus, ador. lac. solum. senium. salum. lethum. cenum. aeuum. virus indeclinabile. epar. cere brum. laridum, seuum. abdomen. pingue. uer, vulg{us}. pelagus, gelu. māna. mammona. pascha, crocum. baratrum. nil. nihil, nihilum. necesse. uesper, uesperum lutum. mane. uiscum. specum. penum. macellum. bitumen. alumen. pir. purissum. Et quaedam alia colorum nomina, pręter atramentum. nitrum, & uitrum. Accedunt ab hęc reliqua nomina metallorum excepto aes, & electrum. Adde & nomina liquidorum: vt ius, polenta. Et aridorum humi nascentium, quę ad mensuram, pondus ue referuntur, cuiuscun{que} generis [Page]sunt. ut triticum. cicer. piper. milium. foenum. Sic etiā erugo, cadmia. sandix. sandaraca. cerussa. chrysocolla. sunt pręterea quę pluralem nō refugerunt: aequor. mare. mel. fel. uinum. cum paucis aliis.
Masculina pluralia.
Quirites. primates. Optimates. proceres. minores. ma iores. cęlites. posteri. superi. inferi. penates. liberi. lemures. sales. cani. fori. manes. falces. antes. ambo. carceres. casses. furfures. pugillares. codicilli. loculi. natales. fasti, annales. cancelli. lares. sentes. uepres. seres. adde luceres. tacienses. quintilii, fabii. locri, & similia. ludorum quo{que} et festorum multa nomina. Vt Appolinares. Quinquatres. Circenses. & plura.
Feminina pluralia.
Calende. Idus. ferię. nundine. nonę. inducię. latebrę. tenebrę. lactes. theremę. excubię. exuuie. primitię. in ferię. exequie. inficie. suppecie. dire. trice. ambages. gades. fidicule. palee. quisquilie. reliquie. blanditiae. opes. cantes. mine. phalere. nuge. insidie. facetie. illecebre. delitie. diuitie. nuptie. arguie. cune. scale. scope. bige. trige. quadrige. compedes. inimititie. gene. ancie. nares. manubie. ambe. fores. ualue. & festorū. nomina: ut latine. Item Cerimonie. Decretales. cretel le. & mappe.
Neutra pluralia.
Precordia. cunabula. lustra. castra. rostra. seria. arma sponsalia. extra. tripudia. spolia. liba. cibaria. classica serta. iusta. bactra. artaxata. susa. carchesia. crepundia. ceraunia. lachana. flabra. iuga. itestina. peana. cy thera. effata. orgia. comitia. viridia. tes{que} aulea. moenia. magalia. mapalia, altaria. palearia. Adduntur festorum [Page]ludorum{que} nomina, ut bacchanalia, parentalia. neptunalia. In plurali hęc ostrea. & hec hostrea, o stree.
¶ Masculina in plurali neutralia.
Tartarus, tartara, dindymus, dindyma. tenarus, tenara, suparus, supara. cetus, cete. menalus menala hismarus, hismara. taigetus, taigeta. pangeus, pangea. gargarus, gargara. pileus, pilea. carbasus, carbasa. in fernus, inferna. auernus, auerna. massicus massica, & hi massici. sibilus, sibila, & hisibili. Balthe{us}, balthea, & hi balthei. iocus, ioca, & hi ioci. locus, loca, & hi loci. Euentus, euenta, & hi euentus. iussus, iussa. permissus, permissa.
¶ Ferminina in plurali neutralia.
Pergamus, pargama. intybus, intyba, & intybi. arbu tus, arbuta. altilis, & altilia. reptilis, reptilia. suppellex, suppellectia. pascua. hęc pascua. zizania, hęc zizania. bucolica, bucolica. georgica, georgica. rhetorica, Rhetorica. Thopica, Thopica: & similia.
¶ Neutralia, in plurali masculina.
Filū, hi fili, & haec fila. frenum, freni, & frena. rastrum, rastri, rastra. claustrum, claustri, claustra, capistrum, capistri, capistra. porrum, porri, porra. elisium, elisii coelum, coeli. argos, argi. specus, specus.
¶ Neutra, in plurali feminina
Epulum, epulę. balneum. balneę, hęc balnea. delitium delitię. caepe, caepe. nundinum, nundine. amigdalum, amigdalę, & hęc amigdala.
¶ Quę plurifarium efferūt nominatiuū.
Hic tonitrus, hoc tonitrum, & tonitru. baculus, baculum, stimulus, stimulum. tignus, tignum. pisa pisū. [Page]Nasus, nasa, nasum. spicus, spica, spicum. sinus, sinum. angiportus, angiportum. tapes, tapetum, tapete. uespera vesperum. mundum, mundus. gelu, gelus. artus, artu. clipeus, clipeum. singrapha, singraphum, sestertius sestertium. Cristallus, cristallum. margarita, margaritum, galerus, galerum. cothon, cothonum. crater, cratera. panter, pantera. turbo, turben. tiara, tiaras. habenus, habenum, sanguis, sangen. ilios, ilium, & ilion. saguntus, saguntum. gibbus, gibba. fūdus fun dum. curriculus, curriculum. commentarius, cōmertarium. lectus, lectum. vultus, vultum. rictus, rictum. monitus, monitum. fretum, fretus. tributum, tributus sinapi, sinapis. gummi, gummis.
¶ Quae in vario nominatiuo seruant genus.
Haec cassis, cassida. apes, apis. adeps, adipes, stips, stipis. scobs, scobis. delphin, delphinis. & delphis. cometa, cometes, comete. arabs, arabus. congrus, conger. gobio, gobius. mugil, mugilis, elephas, elephan tus. tybris, tyberis, arar, araris. puluis, puluer. cucumis, cucumer. cinis, ciner, vomis, vomer. puber, pubis. labor, labos. lepor, lepos. honor, honos. arbor, arbos. odor, odos. vapor, uapos. clamor, & clamos. iber, iberus. prosper, prosperus. teucer teucrus. euan der, euandrus. athon, athos. oedipus, oedipos, & plura huiusmodi.
¶ Confusa in recto.
Lens, lendis, & lentis. cassis, cassis, & cassidis. glis, gliris, glitis, & glissis. vas, vasis, & vadis. pecus, pecudis & pecoris, fides, fidis, & fidei.
¶ Regule versificales.
CArmen exametrum constat pedibus numero sex, genere vero duobus, videlicet spondeo, & dactilo, quintus locus dactilū, sextus spondeum sibi vendicat, reliqui hunc, vel illum, vt volumus. Dactilus constat ex vna syllaba longa, & duabus breuibus, vt veuere. Spondeus constat ex duabus longis, vt virtus.
Pentametrum constat ex quin{que} pedibus, duob{us} primis pedibus dactilicis, spondeicis, vel alterutris cum pentimeri longa, deinde sumit duos dactilos, cū alt [...] ra pentimeri longa.
Vocalis ante duos consonantes longa est, vt uentusante mutam, & liquidam l. uel r. si natura breuis est, communis efticitur, ut patris.
Vocalis ante uocalem, in eadem dictione breuis est, ut deus, Exceptis genitiuis nominum &, pronominū in ius, ubi ponitur indifferenter, ut unius, illius, in alius seihper producitur, in alterius semper corripitur, exceptis genituis, & datiuis quite declinationis, ubi einter duo iproducitur, ut speciei.
Vocalis ante uo calem, in diuersis dictionibus prima atteritur, ut ille, ego, metiam litera si priori adiunga tur, atteritur ut, illum ego.
I, & u iuncte uocalibus, uel sibiipsis in eadem syllaba consonantes sunt. ut Iuno, uates.
I consonans inter duas uocales, duplex est, etiam si a mittat sequentem uocalem, ut Caius, Caii, cuius, cuitamen in ei pronomine fit uocalis, in compositis simplex est, ut reiicere,
In iftis dictionibus dii, diis, ii, iisdem, idem, dein, de inde, proinde, dehinc, deiceps, semianimus, semihomo, semiustus
In scantione uo calis ante uocalem abiicitur, similiter ex uo cib us huius uerbi, sum, a uocali incipientibus, & cum deprepositione compositis, ut deest, deerat,
Omnis diphtongus longa est. ut aula. euge. si sequatur uo calis breuis est, ut praeire.
Simplex cognoscitur ex suo composito, per accentum, qui, si acutus, facit syllabam longam, si grauis, breuē. Accētus ualet ad syllabas, que sunt, uel possunt esse penultime per subtractionem syllabarum sequetium, ut lego / colligo.
Desinentia in uocalem producuntur, excipiuntur ita quia puta. cū nominatiuis; accusatiuis, & uocatiuis in a, & cū numerabilibus in genta.
Item Bene. Male. Rite. Ne pro an. Ve pro uel. Que pro et, cum nominibus secunde, et tertiae declinutionis. Et uerbis in e desinentibus, quae corripiuntur, nisi sint secundae personae, singularis numeri; imperatiui modi secundae cōiugationis.
Excipiuntur etiam: nisi, quasi, mihi, tibi, sibi, vbi, ibi & in o nominatiui, & uocatiui, & uerba polisyllaba. cum his aduerbiis / mutuo, sero, cito, modo, crebro, profecto, ergo: quę omnia communia sunt.
In b..d..g.l.n.s.r. & t. corripiuntur: producimus tamē sol, nil, ren, splen, iber, sentuber, cor, fur, lar, far, ver & par.
In c. & h producuntur, pręter lac, nec & donec.
In as: & in es, & in os producuntur. corripimus inquies nomen. es verbum. penes prepositionem, & crescentia in genitino penultima graui in tis, vt miles, mi litis, compos, compotis. adde hiis os, ossis
In is, & in us corripiuntur, producimus tamen haben tia penultimam genitiui longam, vt virtus, virtutis. samnis, samnitis. & in his casus plurales in us, genitiuos singulares, & nominatinos, accusatiuos, & vocatiuos quartę declinationis, cumsecundis personis indicatiui modi quartę coniugationis.
Item nomina substantiua, & verba monosyllaba producuntur, ut lis, uis, sis.
De: ubi{que} producitur, ut deduco nisi cōponatur cum dictione incipiente a nocali: ut deisco.
Hęc breuiter de syllibarū quantitate dicta sufficiant.
¶ Impressum per me loannem Redmani.