¶ Primum capitulū.

OPortet ministrum ecclesie quemlibet benefi­ciatum Irreprehensibilem esse. in vita & mo­ribꝰ. vt quēadmodū laicis cūctis sacerdos dignita te et potestate precellit. ita ī ꝯuersatōe. nec q ⁱlibet iu re diuino aut hūano reū alicuiꝰ criminis punitiōe dignū flagellare debet / nisi sit īmunis illius delicti. [Page] (Un̄ in euāgel. Iohis. &. xxxii. q. vi. In principio) Accusantes mulierē captā in adulterio xp̄s ab excusatiōe repellebat. (qr) quia illi in pari crimine infecti fuere. (Et xp̄s in euāgel. ait) Hypocrita. primū eiice trabē de oculo tuo. et postea / educes festucā de oculo frīs tui. (i. q. i. c. Multi) Ac etiā debet hoc vitare vt auferet de eo suspitiōem ab his quā possent inde haberi. (vt ibi dr) Non solū vitandū est malū. set etiā oēs species mali. vt nulla dyabolo det occasio. (xxvii. q. i. c. Nuptiarū) Sit irreprehensibilis. hoc est sine notabili defectu nō reprehētioni obnoxius. Sed in tegre famevt in cōparatōe sui. ceteri grex dicantur. merito (que) de illo possit dici. Ecce verus israelita in quo dolus non est.

¶ Capitulum secundum

SEcundo dixi ministrū ecclesie. Unius vxoris virū esse debere. i. monogamū a monos qd ē vnū & gamos quod est mulier. (xxvi. dist. c. i.) Nō bigamū ꝓpter defectū sacramenti. Nam per sacra mentū ordinis cōstituit quis minister alio (rum) sacra­mento (rum). Qui vero aliis sacramētū ministrare de­bet / nullū in sacramētis pati debet defectū. sed omī mod [...]ꝑfectus esse. Defectus autē sacramenti est. qn̄ oppositū significatōi sacramenti integre inuenitur ī aliquo. Integra vero significatio matrimonii est significatio cōmotionis vnius xp̄i cū vna ecclesia. Qn̄ ergo quis cōiungit pluribus vel vni plures di uise / in eo deficit sacramentū. (xxvi. dist. c. Accusiꝰ. et extra de Bigamis. c. Debitum.) Ita propter si­gnum incontinentie. (lxxxiii. dist. Proposuisti. §. [Page] Sed fortasse. Sicut enim dicit ambrosius) Quō erit hortator viduitatis. qui cōiugia frequentant. (xxvi. dist. c. Una.) Item ꝓpter prerogatiuam or­dinis. (vt habet in dicto. c. Una. &. c. vltimo. c. dist. vbi dr) Qui autem iterauit cōiugiū culpā quidem non habet coinquinati. sed prerogatiua exuitur sa­cerdotis. Nam qui sacramentis diuinis deseruiūt: continentiā in omībus obseruare debent. (lxxxiiii. dist. Cum in preterito. vbi inquit textus.) Isti tres gradus conscriptiōe quadā castitati per cōsecratio nem annexi sunt. episcopos in (quam) presbyteros & dia­conos ita placuit vt condecet sanctos antistites ac dei sacerdotes. necnon & leuitas vel in sacramentis diuinis inseruiunt continētes esse in omnibus quo possunt simpliciter quod a dn̄o postulant impetra­re. vt quod apostoli docuerunt. & ipsa seruauit anti quitas: nos quo (que) custodiamus. Sic (que) vt in omi­bus & ab omibus pudicitia custodiatur / qui altario deseruiunt. (Plura videbis de eadem Infra. c. de pudico)

¶ Capitulum tercium.

UErciū capitulū predicte regule apostolice Ad sobrietatem inuitat sacerdotem Sobrietas enim sumitur a mensura que potest inueniri ī qua­libet materia. spiritualiter tn̄ nomen istud sumitur in illa materia in qua maxime laudabile est mensu ra seruare. huiusmodi autē est potus inebriare va­lens. modicus enim excessus multū ledit cū faciliter impedire possit vsū rationis. virtus (que) alia est ab ab stinētia q̄ cōmuniter circa cibū potū (que) delectatōis [Page] vtrius (que) est moderatiua. Hec enim magis attendit circa potū moderandū. Intēperātia enī cibi & potꝰ debet quilibet vitare. (Un̄ apls ad romanos. xiii.) Non in cōmessationibꝰ & chrietatibus &c. Maxime quidē rectores ꝑsone (que) ecclesiastice. Rectores: (qr) quia si­cut prelati cū iudicare habeantoportet esse sobrios. Nā crapula & ebrietate repleti: & ob hoc ratione ob tenebrati. nō possūt rectū dare iudiciū. (vn̄ Eccls. x. dr) Ue in terra cuius rex est puer. & cuiꝰ pricipes ma ne vescūtur. Herodes rex in cōuiuio crapulatꝰ: im­pleuit quod puella saltans postulauerat. s. decapita tionē Iohis bapt. Ad qd optime facit. ( qd ait Hie­ronimꝰ. dist. xxxv. Ecclesie principes. in fine) An nō cōfusio & ignominia est. iesū xp̄m crucifixū pauperē et esurientem farsis corporibꝰ predicare. & ieiunio (rum) doctrinā rubentes genas & buccas tumētia (que) ora ꝓferre. Si in aplo (rum) loco suinus: non solū sermones eo (rum) imitemur. sed cōuersationē & abstinentiā. (Itē extra de vita & ho. cle.) A crapula & ebrietate oēs cle rici deligent se abstineāt. Hinc aplus de se ait. Casti go corpus meū &c. Augustinus in regula. Carnem vestrā domate ieiuniis & abstinētia esce et potus (quam) ­tum valitudo permittit. In deliciis enim ait Ber­nardus. periclitat castitas. & ecōtra. scdm Hieroni­mū. Sine cerere & bacho frigtt venus. In cōmēda tionē autē sobrietatis Helie cui gradus restabat via angelus dn̄i ad caput suū ostendit subcineritiū pa­nē & vas aque. Apud antiquos tm̄ fuit studiū de cō seruanda sobrietate. & maxime in mulieribꝰ qd que vinū bibisse cōprehēsa fuerit. pene obnoxiā habebāt [Page] ac si thorū violascet. Hec quidē bona ꝑ sobrietatem causant. hoīes adinuicē sociales. & beniuoli reddū ­tur. qn̄ eo (rum) corda nō ebulliūt in ordinatis gaudiis nō exuberāt. suꝑ alios nō extollūtur. ꝑ quam ratio recta auget. & homo in suis actibus infra proprios limites manet. Studēdū est ergo sobrietati. & a suꝑfluitate cauēdū. vt apli monita sequētes. Sobrie et pie viuamꝰ in hoc seculo. (xxiii. dist. c. (quam) (quam))

¶ Capitulum quartum.

QUuartū capitulū apostolice regule est. Opor tet sacerdotē esse prudentem. Hoc est habere scientiam sacre scripture. (xxxvi. dist. Per totū) Et hoc ad subdito (rum) animas informandas. (e. dist. c. ii. §. Ecce. et. c. Si quis vult) Sacra (rum) ideo litterarū oportet habere ꝑiciam. (qr) quia non debet egere doctrina alio (rum). qui alios instruere debet. (i. q. vii. Cōuenien­tibus. Sic. xvi. q. i. Sic viue) Ubi inquit Hieroni­mus. Multo tēpore disce: que postmodū doceas. et inter bonos semꝑ sectare meliores. Hinc etiam Da uid prius ex gratia spiritusscī donū scientie ꝑcepit: & postea regni administrationē assecutus est. Salo mon quo (que) non diuitias. non long [...] tempora huiꝰ vite: sed sapientiā de deo petiit: et impetrauit. Hinc etiam dn̄s prius posuit verba sua in ore ꝓphete et postea constituit eum super gentes et regna dicens ad Hieremiam. Ecce dedi verba mea in ori tuo &c. Hinc etiam Malachias ait. Labia sacerdotis custo [diunt scientiam. et legem [Page] exquirunt de ore eius: (qr) quia angelus dn̄i exercituū est. Hinc etiam dn̄s ac saluator noster prius in medio doctorū sedit audiens illos & interrogās. & postea predicare cepit: (qr) quia priꝰ quis (que) debet discere: & postea debet officiū predicandi vsurpare. Ex q ⁱbus oibus liquide colligitur. quod nō sufficit ecclesiasticis vi­ris curā presertim habentibus aīarum. bona con­uersatio & morū honestas: nisi addatur sciā doctri ne. (xxxvi. dist. c. q ⁱ in ecclesiasticis.) Sciant ergo sa cras scripturas. & opus eorū in predicatōe & doctri na cōsistat. at (que) edificēt cunctos tam fidei sciētia (quam) operū disciplina. xxxviii. di. c. Ignorātia. Oēs psal lentes repromittimus deo. In iustificatiōibꝰ tuis meditabor. nō obliuiscar sermones tuos. quod oēs q ⁱdem xp̄ianos saluberrimū est obseruare. sed preci cipue q ⁱ ecclesiasticā cōsecuti sunt dignitatē. (e. dist. c. Oēs.) Ponit nā (que) Augustinꝰ. q̄ ipsis sacerdoti­bus necessaria sunt ad discendū. scz sacramentorū liber. Lectionarius. Antiphonariꝰ. Baptisteriū. cō potus. Canones pnitētiales. Psalteriū. omelie per circulū āni dn̄icis diebꝰ & sigulis festiuitatibꝰ apte Ex q ⁱbꝰ oībꝰ si vnū defuerit: sacerdotis nomē vix ī eo cōstabit: (qr) quia valde ꝑiculose euāgelice mine sūt: q ⁱ ­bus dr. Si cecꝰ ceco ducatū p̄stet: ābo ī foueā cadūt (e. di. c. Que. Un̄ dr ī psaltio.) Obscurent ocli eo (rum) ne videāt: & dorsum eo (rum) semꝑ in curua. Cū em̄ ob scurant illi q ⁱ preeunt ad ferēda onera pctō (rum). facile sequētes inclinant (e. dist. c. Ideo.) Substātia em̄ summi sacerdotii nostri sūt eloquia diuinitus tra­dita. i. vera diuinarū scripturarū disciplina. Quē ­admodū [Page] magnus perhibet (Dyonisius & zèphiriꝰ papc. e. dist. c. Sicut stellas.) (qr) quia sicut stellas celi nō extinguūt nox: sic mentes fideliū inherentes firma mento sarre scripture nō obscurāt mundana iniq ⁱ ­tas. Elaborandū est ita (que) sacerdotibus / vt ignorā ­tiam quasi pestē quandā abiiciant. qm̄ ait Aplus. Qui ignorat: ignorabit. qd viti (que) de eo intelligēdū est. q ⁱ noluit intelligere vt bene ageret. ( (qr) quia scdm Augustinū.) illis hoc ignosci nō poterit: q ⁱ habentes a quo discerent: operam non dederunt. (c. Non oīs. xxxvii. dist. in fine.) Qui em̄ rebellit viuit & discere aut agere bona recusat. magis dyaboli (quam) xp̄i mem brū esse on̄ditur. & potius īfideilis (quam) fidelis esse mō strat. (xxxviii. dist. c. vltimo. In tolletano cōsilio le gitur ignorātia mater cūcto (rum) erro (rum). maxime in sa cerdotibus deivitāda est: q ⁱ docēdi officiū in populo dei susceperunt. (& Hieronymꝰ in ylaia.) Si iuxta aplm paulū xp̄s dei virtus & dei sapiētia est. & q ⁱ ne scit scripturas: nescit dei virtutē cius (que) sapientiam Ignorātia scriptura (rum) est ignorātia xp̄i. (e. di. c. Si iuxta. Itē Gregoriꝰ in moralibꝰ.) Qui ea q̄ dei sūt sapiunt: a dn̄o sapiunt. & q ⁱ ea q̄ dei sunt nesciunt: a dn̄o nesciunt. (c. Qui. e. dist.) Et cū ad sacerdotes ꝑtineat subditos suos in lege instruere. (iuxta illud Aggei. ii.) Interroga sacerdotes legem. illis cano­nes ignorare non licet. (inq ⁱt Celestiꝰ papa. e. dist. c. Nulli.) Neqq ⁱc (quam) facere qd patrū regulis possit ob­uiare. Que em̄ digna a nobis res seruabit: si [...] decre taliū norma ꝯstituto (rum) ꝓ alio (rum) libitu licētia p [...]lis ꝑmissa frangat. Ideo eximiꝰ ille Archicp̄s cant. bo [Page] ne memorie. Iohēs Pecham in cōstitutōe sua ꝓuī ­ciali. videlz Ignorātia, sacerdotū. volens ostedere de quibus sacerdotes pplm precipue debeant instruere at (que) erudire. Hoc dicit. Precipimus districte. vt quilibet sacerdos plebi presidens. quater in anno. hoc est semel in qualibet parte anni die vna solenni vel pluribus ꝑ se vel ꝑ aliū exponat populo vulga­riter abs (que) cuiuslibet subtilitatis textura fantastica duodecim articulos fidei. decē mandata decalogi. duo precepta euangelica. videlz gemine charitatis. septem etiā oꝑa mīe / septē pctā capitalia cū sua ꝓgenie. septē virtutes principales. ac septē gratie sacra­menta. Et ne quis a predictis ꝑ ignorātiā se excuset que cum omnes ministri ecclesie scire tenent. ea per stringimus sūmaria breuitate. Ecce (quam) plenarie mō stratū est quod sacerdotes oportet sacrarū littera (rum) esse peritos.

¶ Capitulū quintū.

DEinde cōsiderādū est quintū caplm / ꝙ opor­tet sacerdotē esse ornatū. Ornamēta sacerdo tū: virtutes debēt intelligi. q̄ a dn̄o eis repromittūt (dū dr) Sacerdotes ciꝰ induā salutari. (vn̄ in vete ri testamento) Uariis vestibꝰ ex p̄cepto dn̄i sacerdo tes legūt ornati. (qr) quia multimodis virtutibꝰ dz splen dere vita sacerdotis. vt gradui ꝯferat decorē. quē ab eo nō accepit. nō enī loca. sed mores & vita scim̄ faci unt sacerdotē. vn̄ ex officio suscepto nō licētiā peccā di: (sed) necessitatē bn̄ viuēdi se nouerīt assecutos (dist. xl. c. i. vn̄ Gregoriꝰ Anastasio p̄sbyto. e. dist. c. Non loca) vel ordīs creatorinto nos ꝓximos faciāt: sed nos aut meriti bona ꝯiūgūt. aut mala disiūgūt In [Page] q ⁱd em̄ Amb. illd aduerte qd extra ꝑadysū vir fcūs est. mulier ītra ꝑadysū. vt aduertas qd nō loci. non gn̄is nobilitate: (sed) vtute vnusq ⁱs (que) cōꝑat sibi gr̄am Deni (que) extra ꝑadysū: hoc ē in īferiori loco vir factꝰ melior īuenit: & illa q̄ ī meliori loco hoc ē in ꝑadyso fctā est īferior. (e. di. c. Illud aūt.) Nā & loth q ⁱ ī ipsa ꝑuersa ciuitate fuit iustꝰ: ī mōte peccauit. Sed ista cur dicimꝰ cū maiora nouerimꝰ. Quid em̄ ꝑadyso iocūdius? q ⁱd celo securius? & tn̄ homo ex ꝑadyso▪ & angelus de celo peccādo occidit: (qr) quia q ⁱ nobilitatem dei a se abiecit: nobilitate loci priuat. (e. dist. c. quelibet) Propterea inq ⁱt Iohēs chrisostomꝰ. (e. dist. c. Mul ti.) Nō est vere sacerdos oīs q ⁱ vocat sacerdos. mul ti sacerdotes & pauci sacerdotes. multi noīe & pauci in opere. Uidete ergo quō sedeatis suꝑ cathedrā: (qr) quia cathedra nō facit sacerdotē: sed sacerdos facit cathe drā. nō locus sctīficat hoīez: sed hō locū. non oīs sa cerdos est sctūs: (sed) oīs sctūs est sacerdos. Qui bene sederit suꝑ cathedrā: honorē accipit cathedre. q ⁱ ma le sederit: īiuriā facit cathedre. Ideo (que) malus sacer dos de sacerdotio suo crimē acq ⁱrit: nō [...]dignitatem In iudicio em̄ sedes. Siquidē bene vixeris & bene docueris pplm instruis. Si bene docueris et male vixeris: tui solius ꝯdēnator eris. Nā bene viuēdo & bene docendo pplm instruis quō viuere debeat. be­ne autē docēdo pplm & male viuendo: deū instruis quomodo te debeat cōdēnare. Nec vnusquis (que) festi net quomodo appareat aliis maior. Sed quomo­do aliis inferior videatur: quoniam non qui ma­ior fuerit in honore ille est iustior: sed q ⁱ fuerit iustior [Page] ille est maior. Ecce quibus oporteat sacerdotē orna tū esse. moribus. s. & virtutibꝰ. Prcterea oportet illū esse ornatū in exterioribꝰ. habitu. s. & incessu. vt nec fulgidis / nec sordidis se vestibꝰ ornet. (vt enim ait Nicronimus) Nec affecto sordes / nec exquisite deli­tie laudē pariūt. qd tam devestibus (quam) de cibis intel ligendū est. (vt Augustinus ait in libro de doctrina christiana) Quisquis rebus pretereūtibus strictius vtitur / quā sese habeant. & mores eo (rum) cū quibus vi uit aut intemꝑans aut supersticiosus est. Si quis vero sic cis vtatur vt metas cōsuetudinis bonorū inter quos versatur excedat / aut aliquid signat aut flagitiosus est. (Dist. xli. Quisquis) Clericus enim professionē suā & habitu & incessu probet. & ideo nec vestibus nec calciamentis decorē qu [...]rat. Sicut er­go in cibis mores eo (rum) cū quibus viuimus obserua re monemur. sic & de indumētis intelligendum est. (e. dist. c. vltimo) Nec oportet clericos comā nutrire & sic ministrare. sed attonso capite patentibus auri bus. et scdm Aaron. talarē vestē induere. vt sint in habitu ornato. (xxiii. dist. Non liceat quēlibet.) Si quis ex clericis comam relaxauerit: Anathema sit. (extra de vita &. ho. cle. c. Si quis. Innocentius. e. ti. c. Clerici.) A negociis personis. ludis. vestibus. & ornatu minus honesto: precipit clericos abstinere. & habitu honesto vti. cuius vanitatē in pluribus ex primit & detestatur sic dicens. Clerici officia vel cō ­mercia secularia nō exerceant. maxime inhonesta. quod si fecerint: ab officio degradentur. (xiiii. q. iiii. Clerici.) Ab indignis questubus nouerint abstinē ­dum [Page] & ab oī cuiuslibet negociatōis ingenio vel cu­piditate cessandum. In quocū (que) vero gradu sint si cessare noluerint: mox a clericalibus officiis absti­nere cogantur. (et. xc. dist. i. Clericus.) Interempto res ab officio declinantes. velmegligentius agentes ab officio suo remoueant. Immo nun (quam) de manu sua exeat psalterium. (de con. dist. v. nun (quam) in prin.) Mimis. ioculatoribus. & histrionibus nō intendāt (qr) quia vt inquit Gregorius. Dare histrionibus & sacri­ficare demonibus paria sunt. Et tabernas prorsus euitent. nisi forte causa necessitatis in itinere cōstitu ti. Ad aleas et taxillos nō ludant intm̄ vt qui publi ce aleator est. repellitur a ꝓmotione. (extra de excess. prelat. c. Inter dilectos) nec huius ludis intersint. (in Autent. de scīssimis ep̄is. §. Interdicimꝰ. coll'. ix.) Contra facientes arceātur a ministerio. (vt ibi dr) Coronā & tonsurā habeant congruentē. et se in officiis ecclesiasticis. et aliis bonis studiis exerceant diligenter. Clausa deferant desuꝑ indumenta ni­mia breuitate vel longitudine nō notanda. (vn̄ dr in ꝯstituc. legatiua. Otho. Qm̄ de habitu clerito (rum)) Qui nō videtur clericalis sed potius militaris. gra ue scandalū generat laicis firmiter statuendo preci pimus. vt ad formā tam de vestibꝰ clerico (rum). (quam) etiā de ornamentis equo (rum) in generali ꝯsilio editā ꝑ substractionē beneficio (rum) ab cp̄is cōpellantur. Ita ꝙ in mensura decenti vestes habeant & capis clausis vtā tur in sacris ordinibus ꝯstituti. (Ad idē facit textus in cōstituc. Octobo. Cum sctī.) vbi ille bone memo rie prefatꝰ apostolice sedis legatus grauē & ꝑuersū [Page] nimis abusum cōtra premissa quasi generaliter in clericos sentiens esse diffusum. In quo deus irride ri videt: obfuscat decꝰ ecclesie. clericalis ordinis cel situdo deprimit xp̄s a suis militibus insignia ferē ­tes aliena. deserit decor honestatis ecclesiastice ma­culatur: dū clericū a laico respiciens oculus non di scernit. fit (que) oībus vere fidelibus in scandalū & de­spectū districte precipiendo statuit: vt cleric [...] vniuersi vestes gerāt: nō breuitate nimia ridiculas vel no tanda: sed saltē tibiarū mediū attingentes. Aures quo (que) patentes. crinibus nō opertas. & coronas ha beant ꝓbanda latitudine decentes. In q ⁱbus preci­pue depositio terreno (rum) & regalis sacerdotii digni­tas designatur. Et ne impunitas delicti: cui (quam) tri­bueret incentiuū delinquendi. sed quos diuinus ti­mor a malo non reuocat: penalis saltem medicina coherceat a peccato. penas multiplices scdm varie tatem personarū & graduū delinquentiū infligen­das statuit. & specialiter limitauit ibidem. Eos igi­tur clericos qui se fulgidis & claris vestibus ornant emendari oportet. Nam oīs iactantia & ornatura corporis aliena est a sacro ordine. (xxii. q. iiii. c. Ois) Priscis enim tēporibus oīs sacratus vir cū medio cri ac vili veste conuersabatur. Oē quippe quod nō ꝓpter necessitatem suam: sed propter venustatē ac­cipitur: elationis habet calumniam. Quēadmodū ait magnus Basilius. Sed ne (que) e scricis texturis vestem quis variatum indu [...]bat: ne (que) apponebat vario (rum) colorum ornamenta in summitate vestimē torum. Audierat enim quia qui mollibus vestiun­tur: [Page] in domibus regum sunt. Dicit enim Gregoriꝰ ꝙ si cultus preciosarū vestium nō esset in culpa: sermo dei non manifeste exprimeret: ꝙ diues indutus purpura & bisso descendit ad inferos. (de pe. dist. iii. Cauēdū.) Sit ergo sacerdos ornatus interius vir tutibus: & exterius bonis moribus: vt sit in cibo po tu (que) temperatus (de quo habitū est supra. c. iii.) In cōuersatione honestus. in incessu maturus. vt grauitate itineris maturitatem mentis ostendat. In­compositio enim corporis: indispositōnem iudicat mentis. ( scdm Augustinū. xli. dist. c. vltīo.) In ora tione & lectione assiduus. Hec enim debent esse ope­ra clerico (rum). (distī. xxxvi. c. vltimo.) In habitu regulatus / Et quoniam in armis virtutū consistit securitas innocetie christiane. docet apostolus vt indu­amur armatura dei: & gladio accīgamur: eo quod non sit in nobis colluctatio aduersus carnē & san­guinem. sed aduersus principes tenebrarum q ⁱ non armis ferreis: sed orationibus & lacrimis virtutū (que) operibus expugnantur. (xxiii. q. viii. Cōuenior.) Statutum est ideo ꝙ clerici si arma portauerint: debent excommunicari. (extra de vita. & ho. cle. Si etiam tercio admoniti non desisterint: perdunt priuilegiū clericale. (xvii. q. iiii. de p̄sbytero (rum). extra de sen. excō. In audientia.) Cogitandū igitur at (que) ꝓuidendum est & sub ecclesiastica regula tenendū vt bonis moribus viuant: & canendis psalmis inuigilent: & ab oībus illicitis: cor & linguā ac corpus deo auctore conseruent.

¶ Capitulum sextum.

ET qm̄ qn̄ (que) contingit ꝙ occurrūt alicui ali­qua turpia in aliis / vel agētibus / vel dicētibꝰ & ad nec dm habere pudiciciā vt verecūdet si videat vel audiat. ideo annectit aptus & illud sextū captm Oportet sacerdotē esse pudicū. s. vt moribus & ver bis pudorē suū indesinēter ostendat. Moribus qui dem: (qr) quia plus facit famosum morū nobilitas: (quam) ge­neris dignitas. (xl. dist. Nos. &. c. Si.) Multū enim distant dāna morū a dānis rerū temporaliū. (vi. q. i. c. Ex merito.) Caueat igitur vnusquis (que) ne aut li guam aut aures habeat pruriētes. i. ne aut alios ip se detrahat: aut alios detrahentes audiat. quia nō solum ille reus est: qui falsum de alio profert: sed is qui aurem cito criminibus prebet. (xi. q. iii. Non so lum.) Parcant detractioni lingue: custo diāt (que) ser­mones suos. Sciant (que) (qr) quia eūcta que de aliis loquū tur: sua sentētia iudicabunt. Nemo inuito audito ri libenter refert. Officium singulo (rum) sit dilectissimi non solū oculos castos seruare: sed etiam linguam habeant oēs simplicitatē colūbe: nec cui (quam) machinē tur dolos. & serpentis astuciā: ne alio (rum) supplanten tur insidiis. (e. dist) Pudicicia similiter attendit cir ca signa venereo (rum). precipue: vt sunt aspectus / oscu la / tactus: & huius exteriora signa. (vnde Augusti­nus de christiana fide.) Non solo affectu & tactu: (sed) aspectu quo (que) appetitur / & appetit cōcupiscētia mu lierū. Nec dicatis vos habere aīos pudicos: si habe atis oculos impudicos. Impudicus em̄ oculus im pudici cordis & nuncius. (xxxii. q. Non solū.) Et ad maiorē honestatē & cautelā statutū est [...]vt clerici nō [Page] cohabitent cū mulieribus. (extra de cohabitatōe cle rico (rum) & mu. ꝑ totum.) qd sentiens Hieronymꝰ in­quit. Hospitiolū tuum raro aut nū (quam) mulierum pe des terant: quia non potest digne habitare cū deo q ⁱ feminarū accessibus delectatur. (xxxii. dist. Hospiti olum.) Si em̄ vt dicit Hieron̄. vbi supra. cum viris femine cōuersentur: non deerit viscariū diaboli. nā qui tangit picem coinquinabitur ab ea. nimiā quo qm familiaritatē / tactus (que) earū / aut gestus lassiuos declinent oīo. (Unde Hostien̄. de eo q ⁱ cognouit con sangui. vxoris sue. c. Ueniens.) dat versus.

Ni fugias tactus / vix euitabitur actus.

Hos ergo vita / ne moriaris ita.

Et refert Gregorius ꝙ quidem presbyter suam so­rorem diligens: tamen quasi hostē cauens ad se ꝓ­pius accedere nō sinebat. (di. xxxii. q ⁱdem p̄sbyter.) Qm̄ femina conscientiā secum pariter habitantis exurit In qua nihil aliud est nisi vt feriat ꝓximita tem. ¶ Uersus.

Est mulier dicta moribus me tangere noli.

Pungit enim vultu / visu / risu / cute / cultu.

Ab eius vultu quantū potes esto procul tu.

Nun (quam) igitur de mulierum formis disputes. Femi ne no men tuum nesciant. Feminam quam bene vi des conuersantem: dilige non corporali frequentia Si bonum est mulierem non tangere: malum est ergo tangere. (ea. distin. c. Hospitiolum.) Cutū est igitur non habitare aut diu conuersari cum mulie re aliqua. (Unde Petrus de salinis. de peni. dist. ii. Qui sacramentis.) dat Uersus. [Page] Credo cum in domo. carnis fragilitas.

Cū feia sit solꝰ hō. monachos mouet ac heremitas. Effugiat igit quilibet maxime clericus ea (rum) frequē tem secretū (que) comitiuā. nec a cuius (quam) recedat memoria. (quam) iud [...]ro (rum) sit & puritati christiane cōtrariū pol­lutis manibꝰ & labus sacra cōtingere. vel laudē of­ferre mūditie. aut s [...]ipsū fedatū luxurie maculis in templo dn̄i presentare. decretalē illam Eugenii. Si quis (quam) in sacris quacun (que) femina crimine fornicati onis suspectus. Si post primā secūdā & terciā mo­nitionē inueniat fabulari aut aliquo modo cōuer­sari cū ea excōicationi subdatur. femina vero cano­nice iudicetur. Sic etiā refert Hieronimus. (xxxiii. q. v. c.) Tunc saluabitur quod quomō abs (que) ceteris operibus virginitas sola nō saluat. Sic oia opera abs (que) virginitatis puritate cōtinētia & castitate im perfecta sūt. Adeo enim necessaria est castitas in mi nistrante. quod nullus ad altaris ministeriū debeat accedere. nisi castitas eiꝰ an̄ fuerit approbata. (xxxi. dist. An̄ trienniū) Ideo (que) sacerdotibꝰ cōtinentie ca­stitas imperat. (qr) quia tēpore gratie. nō generis successio sed vite perfectio querit (xxxii. q. iiii. recurrat. §. his ita (que) in fine) Placuit igit ex concilio tolitano (xxiii. dist.) (quam) (quam) vt vnusquis (que) qui ad ecclesiasticos gradꝰ est accessurus. nō ante honoris cōsecrationē accipi­at. (quam) placiti sui annotationē ꝓmittat vt fidem apo stolicā. sincera cordis deuotione custodiens / iuste & pie viuere debeat & vt nullus operibꝰ suis canoni­cis regulis cōtradicat. Erubescāt igit impii & aper te intelligāt iudicio spūssci eos qui in tribus sacris [Page] gradibus. scz presbyteratu. diaconatu. & subdiaco­natu positi si mulierculas nō abiecerint & caste nō vixerint excludendos ab eorum graduū dignitate. de manifestis quidem loquimur. secretorum autē cognitor et iudex est deus. (xxxii. dist. Erubescant.) Quos propheta ita eloquitur dicens. O sacerdotes qui fallitis nomen meum & dixisti, in quo fallimus quibus responsum est. Offerentes ad altare meum panes pollutos. non est mihi voluntas in vobis di cit dominus. et sacrificium non accipiam de mani­bus vestris quia polluti estis. (Et Gregorius in. c. Si qui. lxxxi. dist. sic ait.) Si qui presbyteri sunt: diaconivel subdiaconi qui in crimine fornicationis iacent: ex parte omnipotentis dei et sancti Petri au ctoritate interdicimus eis ecclesie introitum. vs (que) dum peniteant & emendent. Si vero in peccato per seuerare maluerint: nullus vestrum presumat au­dire officium. quia benedictio eorum vertet in ma­ledictionem. et oratio eo (rum) in peccatum. Cū eni ipsi templum dei. vasa domini. sacrarium spiritussacti / debeant esse et dici. Indignum est eos cubilibus et imundiciis deseruire. (xxviii. dist. c. Decernimus.) Eauendū est ideo his ne qn̄ sue sponsionis imemo­res ad furtiuos ꝯcubitus vltr [...] recurrant. qd si fcce rint vt sacrilegii rei ab ecclesia habeant extranei. (e. dist. c. De his) Un̄ etiā ipsa scā synodꝰ (hoc. c. qd ē. xxxii. dist.) p̄ter sub excōicatōe statuit dicēs. quicū (que) sacerdotū / diacono (rum) / et subdiacono (rum) post cōstitu­tum beate memorie predecessoris nostri sci Leonis pape. aut Nicholai ep̄i. de castitate clerico (rum). concu­binam [Page] habuerit: vel habitā non reliquerit / ex parte oipotentis dei & auctoritate aplico (rum) principū Pe­tri & Pauli: precipimus & oio cōtradicimus vt missam non cantet / nec euangeliū legat / nec eplam ad missam dicat / nec in presbyterio cum his qui ad di­uina officia qui prefate constitutioni inobedienter fuerint maneat. ne (que) partem ab ecclesia suscipiat. Ac etiam clerici qui sunt adeo impudentes. qd se faciunt ioculatores siue tales de quibus habetur. (de vita & ho. cle. lib. vi.) proprii corporis spectaculū fa­cientes / & clericalis ordinis dignitati nō modicum detrahentes / ipso iure careant priuilegio clericali. Si per annum illam artem ignominiosam exercuerint: aut etiam minori tēpore: & tercio moniti non respuerint: (hec ibi.) Nec ludos theatrales / seu lar­uales in ecclesiis fieri sustineant: ne per huius turpi tudinē ecclesie inquinetur honestas. (extra de vita & ho. cle. Cum decorē.) Pudicicia igitur velut gem ma virtutis in clero fulgere cupientes: ipsam nō solum vobis persuadendam: sed ex assumpte profes­sionis vinculo premissis: auctoritatibus imperan­dam fore censuimus.

¶ Capitulum septimum.

DEinde cum dicit hospitalem agit de sacerdo te in comparatione ad alios: cui imponitur vt pastat. Ideo subiungitur illud septimum capi­tulum. Hospitalem sacerdotem esse oportet. (disti. xlii.) ¶ Ne sit in numero eorum quibus in iudi­cio dicetur. Hospes fui: et non suscepisti me. Cum enim alios ad hospitalitatem hortari debeat / in se [Page] hoc exemplū debet exhibere. Quomodo hospitali­tatis hortator poterit esse: q ⁱ domū sua hospitibus claudit. si primū imitando xp̄m ipse debet facere q̄ postea pplm doceat. necesse es [...]vt pauperes hospicio recipiat / quo ad hospitalitatē: faciliꝰ suos exemplo subditos trahat. Ad memoriā quo (que) reducere de­bet vt magis ad hoc prouocet. quomodo Abraham & Loth ꝑ hospitalitatis opera deo placere & ange­los hospicio recipere meruerūt. Et ecōtra. ꝙ sodo­mitas q ⁱ hospitibus hostiū claudebant ignis ꝯsumpsit. (Ge. xix. c. Qm̄.) etiam scdz Hieron̄. Aliena rapere cōuincitur: q ⁱ vltra necessaria sibi retinere pro­batur. (xlvii. dist. Sicut.) Quis em̄ tam iniustus / tam auarus / (quam) q ⁱ multo (rum) alimenta suū non vsum sed abundantiā & delitias facit. ne (que) em̄ minus est criminis habenti tollere: (quam) cū possis & abundas in­digētibus denegare. Esurientiū panis est quē tu de tines / nudo (rum) indumentū est qd tu recludis / misero rum redēptio est & absolutio pecunia quā tu in ter­ra defodis. Tanto (rum) te igitur scias inuadere bona: quātis possis prestare qd velis. (hec Hieron̄. vbi su pra) Si em̄ vidua ab ecclesia recipi prohibetur: que pauperes non recepit. hospicio: que pedes sanctorū non lauit. q̄ omne opus bonū non est executa: mul tomagis sacerdotes qui ab opere pietatis proban­tur alieni. vnde hospitalitatis opera despicientes / in gagrensi concilio excōmunicant. (Hinc etiā Io hannes euāgelista in epla sua tertia.) excōmunicat quempiā diocrepē. qui nec pauperes recipiebat / sed recipiētes de ecclesia eiiciebat. Et quia vt dicit Hie­ronimus. [Page] xvii. q. ii. Quē) Qd quicquid habēt cleri­ci pauperū est. & domus eo (rum) oibus debēt esse eōes. Suspectio peregrino (rum) & hospitū inuigilare debēt. (Et idem in libro de officiis. et. xii. q. ii.) Aurū habet ecclesia nō vt seruet. sed vt erroget & subueniat in necessitatibꝰ. Quid est opus custodire qd nihil adiuuat. Nōne meliꝰ [...]cōflat sacerdos ꝓpt (er) alimoniā pau perū. Si aliqua subsidia desūt. (quam) qui sacrilegus cō taminat & asportat hostis. Nōne dicturus est dn̄s. cur passus es tot inopes fame mori & certe habebas aurū vn̄ ministrasses alimoniā. meliꝰ fuerat vt va sa viuentiū seruares (quam) metallo (rum). His nō potes re­sponsū referre. Et sequit scdm enudin. Gloria ep̄i est pauperū opibus ꝓuidere. et ignominia sacerdo tis est ꝓpriis studere diuitiis. Prelibatus (que) archie­piscopus Iohēs Pecham cōstitutione sua p̄terea. s. (de cle. resident.) Hospitalitatē etiā ꝑ rectores tenē ­dam esse precipit. vt sequit. Statuimus vt rectores qui in ecclesiis nō faciūt residētiā corporalē. nec hn̄t vicarios. ꝑiconomos suos hospitalitatis gratiā ex hibeāt. iuxta qd sufficiūt ecclesie facultates adeo vt saltē parrochiano (rum) pauꝑū necessitati subueniat ex treme. Et q ⁱ ibidē veniūt trāseūtes (que) predicāt verbū dei necessaria recipiāt corporis alimēta. Quod aūt diximus bona. videlz clerico (rum) esse bona pauperū & domus esse debere cōes. intelligēdū est: quo ad pau peres indigentes etiā minus bonos. cū possūt oibꝰ subuenire. Nō eni ex vita eo (rum) quos accipis merce­dē. tibi retributurus est deus. sed ex volūtate et ho­norificētia multa ex mia ex bonitate. vn̄ si ꝓ nutri [Page] mento postulat ne i his examines. quomodo Abra ham circa omnes se ostendebat. si scrutator esse cir­ca refugientes ad se. nun (quam) angelos recipisset hospi tio. fortassis non putasset eos angelos. sed cum re­liquis repelleret. sed quoniā omnes recepit: recepit et angelos. (xlii. dist. Quiescamus.) Sed licet ipsa cōuiuia que ex intentione impedende charitatis fi­unt despicienda non sunt (vt. xliiii. dist. Conuiuia) Non tamen in ecclesiis celebrari oportet. (e. c.) non oportet in ecclesiis seu basilicis agapen facere. & in­tus manducare vel accubitus sternere. Unde ex di­ctis beati Benedicti Abbatis. Oratorium hoc sit quod dicitur nec ibi quic (quam) aliquid geratur vel con­datur. (quam) quod diuinis misteriis conueniant. vt no mini huic et opera iugiter impensa concordet. (e. di stinctione. c. Oratorium. et. c. Se) Sit igitur sacer dos hospitalitatis vt sit de numero eorum de qui­bus dicetur hospes fui et colligistis me. (Math. ii.) Ut et presentis vite subsidia et eterne claritatis pre mia a domino percipiat. vtrum (que) enim pietati pro mittitur. (e. dist. capitulo primo.)

¶ Capitulum octauum.

QUia de hospitalitate dixit Apostolus ad quē admodum sacerdos habet reficere subditos suos corporali cibo: nūc vult dicere quō spūalē cibū illis exhibere debet. vn̄ subdit in regula Doctorem debet enim sacerdos gratiam docendi habere. (qr) quia vt Hieronimꝰ ait. Innocēs & abs (que) sermone ꝯuersatio [Page] (quam)tū exēplo ꝓdest: tm̄ silētio nocet. Nā latratu canū & baculo pasto (rum) lupi sūt arcendi. (xliii. dist. c. i.) Un̄ Hieronimus. Scā quippe rusticitas. solū sibi ꝓdest & (quam)tū exvite merito edificat ecclesiā xp̄i. tm̄ nocet si resistētibus nō ꝯtradicat (xx. q. vii. Scā. Ideo Gre goriꝰ in. xv. c. sui pastoris ait.) Sirector discretꝰ in silentio / vtilis in verbo. ne aut tacendo ꝓferat: aut ꝓferendo reticescat. Nā sicut incāta locutio in erro rem ꝑtrahit: ita indiscretū silentiū eos q ⁱ erudiri po terāt in errore delinquit. Sepe nā (que) rectores īpro­uidi: humanā amittere grām formidantes. loqui li bere recta ꝑtimescūt. & iuxta veritatis vocē nequa­ (quam) iam gregis custodie pasto (rum) studio. sed mercēnari o (rum) vice deseruiūt. (qr) quia veniēte lupo: fugiūt dū sub si­lentio abscōdūt. Hinc nā (que) dn̄s ꝑ ꝓphetā increpās ait. (vt in Isaia & in. c. Sit rector. xliii. dist.) Canes muti nō valētes latrare. sed dū culpas corriꝑe me­tuūt: incassū delinquētibꝰ ꝓmissa securitate blādiū tur. qui iniq ⁱtatē peccātiū nequa (quam) aperiūt. (qr) quia ab in crepationis voce cōticescūt. Clauis quippe apitōis est sermo correctōis q ⁱ increpādo culpā detegit quā sepe nescit ipse etiā q ⁱ ꝑpetrauit. Hinc ꝑ Isaiā dn̄s admonet dicens. Clama ne cesses / sicut tuba exalta vocē tuā / preconis quippe officiū suscipit quisq ⁱs ad sacerdotiū accedit. vt an̄ aduentū iudicis q ⁱ terribi­liter sequit: ipse si clamādo gradiat sacerdos ergo si predicatōis est nescius: quā tibi clamoris vocē da turus est preco mutus. Hinc est enī qd in actibꝰ apo stolo (rum) legit. ꝙ suꝑ pastores primos in lingua (rum) spe cie spūsscūs insedit. (qr) quia nimirū quos repleuerit: de se [Page] ꝓtinus loquētes facit. Sed cū rector se ad loquēdū preparat: sub (quam)to cautele studio loquat attēdat: ne si inordinate ad loquēdū rapit: erroris vulnere au­dientiū corda feriant Et cū fortasse sapiētē se videri desiderat: virtutis cōpagere insipienter abscindat. Hinc nā (que) veritas dicit in Marco. Salē in vobis & pacē habete intervos. ꝑ salē quippe verbi sapiētia designat. Qui ergo sapiēter loqui nitit. magnoꝑe metuat ne eius eloq ⁱo audientiū vnitas cōfundat. Hinc Paulus ait (ad romanos) Nō plus sapere (quam) oportet saꝑe: sed sapere ad sobrietatē. Prouidendū quo (que) est solicita intentione rectoribꝰ. vt ab eis nul lo modo. nō solū praua: sed nec recta quidē nimie & inordinate ꝓferant. (qr) quia dicto (rum) virtꝰ ꝑditur: cū apud corda audientiū loquacitas incanta oportunitate lenigat. & auctorē suū / hec eadē loquacitas īquinat. que seruire auditoribꝰ ad vsū ꝓfectus ignorat. vn̄ Paulus. cū de instācia predicatōis discipulū admo neret. (dixit ad Thymotheū scā epla) Testificor co rā deo & xp̄o iesu &c. Predica verbū. iusta oportune importune. dicturus importune. premisit oportune (qr) quia. s. apud auditoris mētē ip̄e sua vilitate se destruit si habere importunitas oportunitatē nescit. Pari­ter quo (que) obseruare dm sacerdos. ne indignis. et nō intelligentibꝰ secreta misteria sua predicatōe resera re incipiat. Qui enim ea docet que ab auditoribꝰ in telligi nō valēt: nō eo (rum) vtilitatē. sed sui ostentatiōe facit. (Un̄ in expōe psalmi Beati īmaculati dr) Ui ciū animi est. indignis secreta vulgare. quod fit vel loquacitate incanta. dū sine iudicio volat irreuoca­bile [Page] verbum. (vel adulatione) vt ei placeat: cui se­creta reuelat. (vel iactatione scientie) vt plura scire videatur. (e. dist. c. Dispensatio.) Ned propter sub sannationem / vel persecutionem a docēdo / vel pre dicando cessandum est. (xliii. dist. Scimus.) vbi sic dicit Anacletus papa. Scimus autē multos ob id infestare doctores suos vt eos confundant: & ꝓprie voluntatis placita adimpleant. Non ꝓpterea do­ctores inquantū vires suppetunt: a recta enucleati one & bona intentione recedere debent. sciētes quia beati qui persecutionem patiuntur propter iusticiā (ea. dist. c. Scimus.) Si autem subditi ex his non proficiant. ipse tamen facit ꝙ suum est: & soluit de­bitum. (Unde Cornelius papa.) Quod ad nos at­tinet: conscientie nostre conuenit semper dare ope­ram: ne quis culpa nostra de ecclesia pereat. Si q ⁱs vltro & crimine suo perierit: & penitentiā agere no­luerit: nos in die iudicii inculpatos futuros credi­mus q ⁱ eo (rum) ꝯsuluimus saluti. & illos in penis remā suros q ⁱ noluerint concilii nostri salubritate sanari nec mouere nos debe [...]t conuicia ꝑdito (rum). quominꝰ a recta regula nō recedamꝰ: quā aplus instituit di­cens. Si hoībus placerē: seruus dei non essem. (ad Galathas. i. c. &. xlvii. dist. c. vltimo.) In q ⁱbus oībꝰ ꝑfecte datur intelligi. quanta debet esse discretio in predicatione sacerdotis. qua si forte caruerit: tan (quam) torto naso sacerdotalis officii iudicatur indignus. (Hee Nicholaus papa. e dist. c. Dispensatio. in fine &. xlix. dist. c. i. &. c. huic enim.)

¶ Capitulum nonum.

COnsequenter sequit nonū caplm. vbi ꝓhibet aplus sacerdotē esse vinolentū. Uinolentum em̄ sacerdotem damnat aplus. & vetus lex prohibm Ministri em̄ templi ꝓhibentur vinum & sicerā bi­bere: ne ebrietate corda eo (rum) grauētur: vt sensus eo­rum vigeat semper & tenuis sit. (qr) quia vēter mero estu ans de facili spumat in libidinē. Nam vbi ebrietas ibi libido dn̄atur & furor. Unde Noe i ebrietate nu­dauit femora. & Loth quē sodoma non vicit: vina vicerunt. (xxxv. dist. c. i.) & vt dicit Hicron̄. in epla. Luxuriosa res est vinum & contumeliosa ebrietas. Ois enim qui cum his miscetur non erit sapiens. (ea. disti. Luxuriosa.) Qd autem vinolentus esse prohibetur. non semel: sed frequēter vino repletus debet intelligi. Luxuriam em̄ facit & nutrit vini ꝑ­ceptio nimia: non natura. (ea. dist. Luxuriam) In principio enim generis humani ignorabatur ebrie tas. Primo Noe vineam plantauit: dedit naturā: sed ignorauit potentiam. Ita (que) nec vinū suo peper cit auctori. Sed illius ebrietas nobis sua-det sobri etatem. Semel enim inebriatus est noe: & vbi ma­lum ebrietatis agnouit iumentum suum: ad reme dium temperauit: nec effudit ad vitium. At nō A­braham in suo conuiuio vina mōstrabat. Sed im molabat vitulum butirum & lac: etiam angelis ho spitibus exhibebat. Recte enim illic deerat materia peccati: vbi erat remissio peccato (rum). Deni (que) annun­ciauit dn̄m Iohannes non manducans panē ne (que) bibens vinū. Qui enim xp̄m annunciat ab omniū vitiorum incentiuo prestare se debet alienū. (e. dist. [Page] c. Sexto die.) Ante oīa igitur clericis vetetur ebrie tas / q̄ oīm vicio (rum) fomes ac nutrix est. Nam ex con cilio agathen̄. clericus quē fuisse ebrium constiterit vt ordo patit. aut triginta dierū spacio a cōmunio ne submoueatur / aut corporali subdatur supplicio (xxxv. dist. c. vltimo.) Legitur em̄ ꝙ beatus Bene­dictus in regula admonet monachos ne vs (que) ad sa cietate bibant. vnde cōstituit ibi paruā mensurā q̄ infirmitatibus corpo (rum) & debilitati nature satisfa­cere posset: & nō appetitū: & suā ingluuiē adimplere plus consulēs scdm modicū (quam) scdm preceptorē. qd etiam aplm fecisse ambigimꝰ. Cum autē vinolen­tus esse ꝓhibetur: gule intemperantiā nequa (quam) ha bere ꝑmittit. Ne (que) em̄ ebrietas ꝓhibetur: & voracitas ꝑmittitur. vtrū (que) em̄ inter opera tenebrarum Aplus cōnumerat scribens romanis. Non in com messationibꝰ & ebrietatibus: ventris nā (que) ingluui es / ad luxuriā facile ꝓuocat: & oē opus bonū dissol uit. (dist. xliiii. c. i.) Sunt aūt cōmessatiōes nō solū sacerdotibꝰ: sed etiam laicis noxie: qui festiuos & so lēnes dies nō aliter se digne celebrare putant nisi cō messationibꝰ deseruiāt. (hec Hieron̄. ibidē.) Si er­go laicis cōmessationes dānabilis sunt: multoma­gis imputant sacerdotibꝰ ad gehennā: venter enim pinguis: vt ait Hieronymꝰ. crassum sensū generat Cum sacerdotalis sensus econtra vigil debet esse & tenuis. at (que) ideo edacitatis vicio obnoxii in sacer­dotes vngi non debent. (xliiii. dist. c. vltimo.) Po­nit quippe Gregorius (in eadē distī. c. Cōuiuia.) q ⁱn (que) que debent haberi in cōuiuiis clerico (rum) sic scribēs [Page] nathali episcopo. Conuiuia que ex intentione impē dende caritatis fiunt. vestra fraternitas in suis epi stolis laudat. Sed tamen sciendum est: quia tūc ex caritate veraciter prodeunt / cum in eis nulla absen tium vita mordetur. nullus ex irrisione reprehen­ditur / nec in eis seculariū negocio (rum) fabule. sed ver ba sacre lectionis audiuntur. Cum non plus (quam) ne­cesse est seruitur corpori / sed sola eius infirmitas re ficitur / vt ad vsus exercendevirtutis habeatur. hoc ita (que) si vos in vestris cōuiuiis agitis. abstinentium fateor magistri estis. per hoc enim anime edifican­tur ad bonum / & fabule non necessarie prohibentur (ea. distin. c. Pro reuerentia.)

¶ Capitulum decimum.

SEquitur Non percussorem. Non enim opor tet sacerdotem ita esse irascibilem & perturba ti sensus vt percutiat. qui debet esse patiens: sed se­quat eū qui dorsum posuit ad flagella. (di. xlv. c. i.) Pastores enim facti sumus: non percussores. Egre gius predicator dicit. Argue. obsecra. increpa: cum omni patientia & doctrina. Noua vero at (que) inaudi ta est ista predicatio / que vberibꝰ exigit fidem. (hec Gregoriꝰ. e. dist. c. ii.) Percussor em̄ ep̄s aut presby ter / aut diaconus per se vel ꝑ alium aliquem quasi timeri per hoc volens: deponatur. (i. q. vii. c. Si q ⁱs omnē. extra de clerico percus. c. i.) Quia nun (quam) nos hoc dominus docuit. Econtrario vero ip̄e cum per cuteretur: non repercutiebat. cū malediceretur non rcmaledicebat. cum pateretur: nō comminabatur. [Page] (xlv. dist. Ep̄m) Percussores vero qui premissis au ctoritatibus ab officio remouētur: non quilibet cor poralem flagellantes. sed pretermissa mansuetudi­ne ad verbera semper parati intelligendi sunt. qui per flagella non vicia corrigere. sed timeri appetūt. quibus petrus scribit. Ne sitis dominantes in cle­ro. sed forma facti grecis ex animo. (e. dist. c. Due.) Duplex nā (que) percussio clericis prohibetur. vna spi­ritualis de qua loquitur Anacletus papa. (xlv. dist. c. finali dicens) Sane percussor ille dicitur. doctor qui sermone inutili conscientiam percutit infirmo rum. Ideo tenere vos et omnes fideles oportet eū qui scdm doctrinā est. fidelem sermonem vt potens sit consolari in doctrina sancta & contradicentes re darguere. & recte viuentes ac rectam fidem tenētes cōsolidare. Secūda est corporalis. que si fiat ex ira vel odio seu ex superbia. vt magis timeatur vel er­ga non subditos prohibetur. vt s̄. Sed ex charita­te & i subditos est licita. Un̄ Augustinus. Qui emē dat verbere in quē potestas datur & cohercet aliqua disciplina. elimosinam dat. quia miam prestat. (e. dist. c. Et qui emendat) Multa enim prestant inui­tis bona. quando eo (rum) cōsulitur vtilitati non volū tati. quia ipsi sibi inueniuntur inimici. Inter cetera elemosinarum genera. reperitur illud nō minimū. delinquentem corrigere. et erranteslin viam verita tis reducere. (e. dist. c. Tria) Augustinus autem di­cit. duo ista nota. Cum dicimus homo peccator. nō vti (que) frustra dicuntur. quia peccator est corriꝑe. et quia homo miserere nec omnino liberabis hominē [Page] nisi eū persecutus fueris peccatorē. Huic officio no­minis inuigilet disciplina. Sicut cui (que) regenti ap­ta & accōmodata est. non solum episcopo regēti ple bem suam. sed etiam pauperi regenti domū suam. diuiti regenti familiam suam. marito regenti vxo­rem suam. patri regenti prolem suam. Iudici regē ti prouinciā suam. regi regenti gentem suā. Nō er­go suscipiamus peccatores propter hoc quod sunt peccatores: sed tn̄ eosipsos quia homines sunt. hu­mana consideratione tractemus. Persequamur in eis ꝓpriā iniquitatē. misereamur cōmunē naturā. (xxiii. q. iiii. Duo ista) Si eni quisquis inimicū suū periculosis febribus freneticū factū currere videret in precipitiū / nōne tunc potius malū ꝓ malo redderet. si sic eū ire ꝑmitteret: (quam) si corrigendū / curandū (que) ligaret. et tn̄ ei tūc molestissimus & aduersissimꝰ videretur. qn̄ vtilissimus & misericordissimus exti­tisset. sed salute reparata: tanto vberius ei gratias agere [...] (quam)to minus pepercisse sensisset. Nam non omnis qui parcit amicus est. nec omnis qui verberat in imicus. Meliora sunt vulnera amici: (quam) blanda os­cula inimici. vtilius esurienti panis tollitur: si de ci bo securus iusticiam negligat: (quam) esuriēti panis frā gatur vt iniusticie seductus acquiescat. (Hec Augustinus. e. q. c. Nimiū.) Facientis proculdubio culpā habet. qui quod potest corrigere negligit emendare (dist. lxxxvi. c. Facientis) Salomon enim admonē do dicit. percute filiū virga: & liberabis animā eius a morte. Hinc etiā beatus Gregorius scribit in dya logo beatū benedictū quēdam monachū virga per [Page] cutiendo sanasse: quem crebra admonitione sanare non poterat. Hinc etiam dn̄s flagello facto de r [...]i culis male versantes in tēplo flagellauit / & de ora­tionis domo eiecit. (xlv disti. Cū beatus. Sed Leo papa & Gregorius affirmant. e. distin. Licet.) Non nun (quam) accidant que sacerdotibus ceteris (que) personis sunt reprehendenda. plus tamen erga corrigendos agat beniuolentia: (quam) serenitas▪ plus [...]hartatio: (quam) cōminatio. plus caritas: (quam) potestas. Sed ab his q ⁱ que sua sunt querunt / non que iesu christi: facile ab hac lege disceditur. & dum dn̄ari magis (quam) consule­re subditis placet. honor inflat ad superbiam. & qd prouisum est ad concordiam: tendit ad noxam. Di sciplina igiturvel misericordia destituitur. si vna si ue altera teneatur circa subditos. Ideo inesse debet rectoribus & iuste consulens misericordia: & pie seui ens disciplina. (ea. distin. c. Disciplina.) Faciendū ­ (que) est ex vtra (que) temperamentū: vt ne (que) multa aspe ritate / exulcerentur subditi ne (que) nimia benignitate soluantur. quia leniter castigatus. reuerentiam ex­hibet castiganti. Asperitatis vero nimie increpatio nec increpationem recipit nec salutem. (ea. distin. c. Cum beatus.)

¶ Capitulum vndecimum.

SEquitur in regula Non litigiosum. Seruū dei nō oportet litigare. (i. ad corith. ii.) Si q ⁱs videt ꝯtēciosus eē: nos talē ꝯsuetudinē nō habemꝰ ne (que) ecclia dei: (qr) quia cū talis alios ad discordiā debeat attrahere. discordes ad ꝯcordiā. trahere nō posset / & q ⁱ oblatiōes diffidentiū ꝓhibet reciꝑe / nequa (quam) liti­gandi [Page] facilitate alios ad discidiū dm ꝓuocare. (xcix. dist. c. i.) Unde in carthaginen̄. concilio legit discor dātes clericos. ep̄s vel ratione vel ptāte ad ꝯcordiā trahat: inobediētes synodus eos ꝑ audientiā dam net (e. dist. c. ii.) Hoc em̄ ep̄is studendū est: vt diffidē tes fratres / siue clericos / siue laicos / ad pacē magis (quam) ad iudiciū coherceant. (e. dist. Studēdū.) Et hoc (qr) quia ep̄i sunt successores apostolo (rum): quos xp̄s instru­xit: vt pacē annunciarent. In passione em̄ sua xp̄s dixit. pacem meā do vobis / pacē meā relinquo vo­bis. Quare Innocētius scds statuit (ea. dist. c. Pre cipimus.) qd ep̄i oi amore vel odio pretermisso: ad solum deū & salutē populi respicientes ad pacem te nendā mutuū sibi conciliū & auxiliū prebeant. Qd si q ⁱs in hoc dei opere tepidus inuentus fuerit: dam num ꝓprie dignitatis incurrat. clerici ergo litigare desistant. cū tales apti non sunt hūiliter inferre qd docent. & recta q̄ sapiunt: recte ministrare nō possūt (vn̄ Hieron̄.) Nihil impudenciꝰ arrogātia rustico rum: q ⁱ garrulitatē auctoritatē putant / & parati ad lites in subiectos tumide intonāt. qd ex arrogancia suꝑbie prouenire manifestū est. (xlvi. dist. c. i.) Qui etiā nō cōsulendo loqui / sedvix dn̄ando dignantur Recte autē his dn̄s ꝑ prophetā dicit. Uos autē cum austeritate imꝑabatis eis & cū potentia. Cū austeri tate em̄ & potentia imperāt / q ⁱ subditos suos nō trā quille corrigere rationādo / sed aspere inflectere do minādo festinant. At contra / doctrina vera tanto vehementius hoc elationis vitiū fugit ꝑ cognitio­nem: (quam) to ardentius suo (rum) verbo (rum) iaculis ip̄m ma [Page] gistrū elationis insequit. (Hec Gregorius in mora libus. et. e. dist. c. ii.) Est et alia huius ꝓhibitōis cau sa / litigiosi nā (que) vt adulatōibus aios principū sibi cōciliant. vel fratribus suis detrahēdo infamie no­tā ingerūt. seu inter fratres discordiā seminādo se­ditiones nun (quam) facere cessant. que. oia in clericis dā ­nabilia esse ꝓbantur. Clericus enim qui adulatōni bus & ꝓditionibus vacare deprehendit. degrad [...]ur ab officio. (e. dist. c. Clericus) Et ab episcopis excōi­centur / qui fratribus non ꝓbanda obiiciunt (e. dist. c. Accusatores) Maledictus vero clericus maxime in sacerdotibꝰ cogatur ad postulandā veniā. si no­luerit: degradet. nec vn (quam) ad officiū abs (que) satisfacti one vocet. Scurrilis autē & verbis turpibus. iocu lator. aut fratrū inuidens ꝓfectibꝰ. ab officio retra hatur. aut donec in vicio fuerit: nō ꝓmouéatur. (e. dist. c. Clericus. cū duabus caplis se. Hec ibi. vn̄ Ci­prianꝰ.) Ne (que) enim deū pacatū habere poterit: qui cū fratre nō pacē. sed zeli discordiā habuit. Ideo ne (que) ad Cayn ne (que) ad munera eius respexit deꝰ. Quā sibi pacē ꝓmittūt inimici fratrū. que etiā sacrificia se celebrare credūt emuli sacerdotū. secū xp̄m cū col lecti fuerint opinantur. Hi qui extra ecclesiā christi colliguntur. tales etiā si occisi in cōfessione nois xp̄i fuerint macula ista nō sanguine abluit. inexpiabi­lis enim & grauis culpa discordie ne (que) passione purgatur. (xc. dist. c. Ne (que).) Et si clericū vnū aduersus aliū causā ciuilē. videlz vel criminalē iudiciali sentē tia terminādā habere cōtigerit: nō aliū sciant ade­undū iudicem (quam) ecclesiasticū. immo & si velint non [Page] possunt laicū. suū iudicem cōstituere. (extra de foro cō. c. Si diligenti. &c. Significasti.) Clericis enim pulsatis in episcopali iudicio forū cōpetere. princi­paliū quo (que) sanctionē designat auctoritas. (C. de iurisdictione omniū Iudic. Iuris ordinē. Et Fa [...] anus papa in. c. Statuimus. xi. q. i.) Sacris enim canonibus forensibus legibus tam in ciuili (quam) in cri minali causa. clericus ad ciuilem iudicem pertrahē dus negatur. Sed si qui ex fratribus negocia ha­buerint inter se: apud cognitores seculi non iudicen tur. Sed apud presbyteros ecclesie quicquid illud est derimatur. (vnde inquit Syluester papa. e. q.) Nullus clericus vel diaconus vel presbyter ꝓpter (quam)libet causam intret curiā. nec ante ciuilem iudicē suā presumat dicere causa. Sed si quis clericus ac­cusans clericū / in curiam introierit. Anathema sit. (Et apostolus Paulus ad Corintheos. vi.) Christi anorum causas. ad ecclesias deferri. & ibidem deter minari precipiat. quoniā taliter preuaricantes pri­uaricauerunt in deum suum & non obedierunt pre­ceptis eius. (xi. q. i. c. Relatum)

¶ Capitulum duodecimum.

QUantum ad duodecimū capitulum scz Non cupidum. id est nō auarum prohibet inordi­natus amor diuitia (rum). (qr) quia oim malo (rum) radix est cupi ditas. (dist. xlvii. c. Bono (rum). Et causā annectit Gre­gorius. Qui rerum cupiditatē a se nō abscindunt. bonorū auctori inherere non valent. virū catholicū et precipue domini sacerdotem / sicut errore impli­cari. ita nulla oportet cupiditate violari. (Dicente [Page] sacra scriptura) Post cōcupiscentias tuas non eas. mens etiā potentie auida nec abstinere nouit a veti tis nec gaudere ꝯcessis. nec pietati adhibere cōsensū. (Hec leo. e. dist. c. Uirū) Clericus autē maxime deo inherere debet. & a malo abstincre. Et vt dicit Am­brosius. Sicut hi qui ꝑ insaniā mentē translati sūt nō iā res ipsas. sed passionis sue fantasias vidēt. ita etiā mens auari semel vinculis cupiditatis astricta semꝑ aurū / semꝑ argentū videt. semꝑ redditus cō putat. gratius aurū intuet. (quam) solē. ipsa eius oratio ad deū aurū querit. Et post pauca interdū etiā vsu­re. arte nequissima ex ipso auro. aurū nascit. sed nec sacietas vn (quam). nec finis aderit cupiditati. (Hec Am brosius. e. dist. Sicut.) Clericus aūt mentē liberā a terrenis habere debet. Inquit eni Gregorius. Dēs seculi huius dilectores in terrenis rebus fortes sūt. in celestibus debiles. Nā ꝓ tēporali gloria: vs (que) ad mortē desinerare appetūt. et ꝓ spe ꝑpetua. nec parū quidē i labore subsistūt ꝓ terrenis lucris quaslibet iniurias tollerant. et ꝓ celesti mercede vel tenuissi­mi verbi ferre contumelias recusant terreno iudici toto etiā die assistere. fortes sūt. In oratōne vero co rā dn̄o. vel vnius hore momēto lassant. Sepe nu­ditatē. deiectionē / famē ꝓ acquirēdis diuiciis at (que) honoribus tollerant & ea (rum) se ꝑ abstinentiā cruciāt. Ad quas adipiscendas festināt. Suꝑna autē labo­riose querere. tanto magis dissimulant. (quam)tomagis tardius ea putant retribui. (ea. disti. c. Dēs) Quia plurimos clericos negociatōibus inhonestis & tur­pibꝰ terrenis (qr) quia lucris inhiare nobis fama nūciauit [Page] nullo pudore censentes euāgelicā lectionē. qua ipse dn̄s negotiatores ex templo verberatos asserit ex­pulisse. nec apostolica verba recolentes quibus ait. Nemo militās deo implicat se negociis secularibꝰ. (Psalmista quo (que) Dauid) Surda dissimilātes au re cantantē. Qm̄ nō cognoui negociatōes introibo in potētias dn̄i. Prouide iuxta decretū. (Gelasii pa pe. lxxxviii. dist. c. Cōsequēs.) Aut ab indignis post hec questubꝰ nouerint abstinendū & ab omi cuius [...]i bet negociationis ingenio cupiditate (que) cessandum. aut in quocū (que) gradu sūt positi: mox a clericalibus officiis cogant abstinere. Qm̄ domus dei domus orōis et esse & dici debet. ne ꝑ officia negociatōis po tius sit latronū spelūca. (Itē ex canone aplo (rum)) In sacris ordinibꝰ cōstituti si seculares curas assumat fin [...]aliter deiiciant. (e. dist. c. Ep̄s. Itē Hieronimꝰ) Negotiatorē clericū. ex inope diuitē. ex ignobili glo riosū. quasi (quam)dā pestē fuge. negociatorē illū videlz q ⁱ rem cōparat vt itegrā & imutatā vendendo lucre tur. ille est mercator. qui de tēplo dei eiicitur. vn̄ suꝑ oēs mercatores maledictus est plus vsurarius. ipse nā (que) rem datā a deo vendit. nō cōꝑatā vt mercator post fenꝰ rem suā repetit. tollens aliena cū suis. mer cator autē nō repetit rem venditā. (Hec Chrisosto­mus suꝑ Math. et. e. dist. c. Eiiciens) Negociatores ergo illi existimant qui dei iusticiā minime conside rantes. ꝑ imoderatū pecunie ambitū polluunt mer ces suas / plus ꝑiuriis onerando (quam) preciis. Officiū igitur sacerdotis est potissime deū laudare. (Pro­pheta dicente.) Septies in die laudem dixi tibi. qui [Page] septinarius numerus a nobis sic explet. Si matu­tini / prime / textie / sexte / none / vesperi / ac cōpletorii tē pore. nostre seruitutis ꝑsoluamus officia. (qr) quia de his dixit ꝓpheta. Septies &c. Nā de nocturnis vigiliis ipse idē ꝓpheta ait. Media nocte surgebā &c. (sed) (qr) quia in sacrificiis nihil magis esse pōt (quam) corpꝰ & sanguis xp̄i: nec vlla oblatio hac potior est: sed oēs p̄cellit. q̄ pura ꝯsciētia dn̄o offerenda est: & pura mēte sumen da: at (que) ab oibus venerāda. & sicut potior est ceteris ita potius excoli & venerari debet. Et si nō sūt pctā vt excōicetur quis. i. vt sit dignus excōicari. Oē em̄ pctm̄ mortale dignū est excōicatione (vt. vi. q. i. Illi qui. &. xi. q. iii. Nullus sacerdotū.) Non debet quis a medicina corporis & sanguinis dn̄i seꝑare. (de cō. dist. ii. c. Si nō sunt.) Nam si quotienscū (que) effundi tur sanguis xp̄i: in remissionē pctō (rum) effunditur. de beo merito semꝑ accipere: q ⁱ semper pecco: debeo sē ­per medicinā accipere. (Hic Ambrosiꝰ de con. dis. ii. Si quotienscū (que).) Etiā cū ipsius sacramēti virtus sit hoibus salutaris: vtile est ip̄m quotidie susciꝑe: vt eius fructū quotidie homo ꝑcipiat. Sicut enim plus ꝓdest baptismus flaminis cū baptismo flumi nis: (quam) solus. Sic plus ꝓdest māducatio spūalis cū sacramētali: (quam) qn̄ est sola. inest etiā vis ip̄i sacramē tali māducatōi: q̄ in bene disposito māducationem efficit spūalem. Et ideo si q ⁱs se paratū inueniat lau dabile est vt quotidie sumat. (vn̄ cū August. lib. de verbis dn̄i: dixisset.) Iste panis quotidianus est: ac cipe qd tibi ꝓsit quotidie. subdit. Sic viue vt mere aris quotidie accipere. (de con. dist. iii. Nō iste.) Un̄ [Page] timēdū est ne diu quis abstractus a xp̄i corpore fru stratus a fide: & alienus remancat a salute. Cū em̄ presbytero impositū sit sacrificandi officiū: sinevsu est ociosum. Nam q ⁱ habet talētū eo vti tenet: ne cū seruo nequā dānetur. Ergo sacrificare tenet: sicut fecit sctūs Andreas xp̄i aplus. de quo legit in ecclia qd cū Egeas hortaret eundē vt diis sacrificaret ita respōdit. Oipotenti deo qui vnus & verus est: ego oi die sacrifico. nō thurū fumū: nec tauro (rum) mugiē ­tium carnes: nec hyrcorum sanguinē sed immacu­latum. Agnum quotidie in altari crucis sacrifico. Et quod dicit Augustinus. Quotidie eukaristiam accipere / nec laudo / nec vitupero, (de conse. disti. ii. Quotidie.) Hoc dicit ignorans mentes sumētium vtrum sint digne tan (quam) qui mentem alterius vide­re non poterat / qd dictum Augustini: Archidiaco­nus sic expōit. Nec laudo: quia forte malus est qui accipit. nec vitupero: quia forte bonus est. Hortamꝰ igitur cū Aplo (ad Corinth. vi.) Ne in vacuū gr̄az dei recipiatis. Unde presbyter q ⁱ a gratia siue a pote state: loco: & tēpore debitis & ꝯuementi habita opor tunitate & dispositione non vult vti: sed notabiliter negligit peccat. Unde Beda in exhortationibus cō tra peccatores male custodientes q ⁱn (que) sensus. Qui cun (que) habuerit copiam celebrandi: & non celebrat. quantū in ipso est / priuat trinitatē gloria. angelos i celesti hierusalē manētes leticia. hoies in terra labo rātes patrociniis & gr̄a. aias in purgatorio detētas req ⁱe & venia. Et multū timere dm ne sicut seruꝰ ne (quam) q ⁱ dn̄i sui pecuniā abscōdit / & eam ociosam dimisit [Page] iudicetur a dn̄o: nisi se corrigat. ꝓpter qd. (extra de ce. missarū. dolētes.) Sint & aliqui qui missarū so­lennia vix celebrāt quater in anno. Contētis igitur secularibus curis diuinū officium nocturnū pari­te [...] & diurnū. quantum vobis dederit deus studiose celebretis pariter & deuote. His temporibus laudes referentes creatori vestro super iu dicia iusticie sue (xci. dist. Presbyter.)

¶ Capitulum decimūterciū.

SEquitur decimūterciū capitulū. scz Sacer­dotem esse oportet domui sue bene prepositū (xivii. dist. §. necesse.) non vt opes augeat: & hmōi alia faciat. sed vt ꝙ postea precepturꝰ est pplo: priꝰ a domesticis exigat. Quelibet familia debet ꝑ dn̄m suum de malo corrigi: & ad bonum incitari. Quod quia Hely facere recusauit: ac falsa pictate supera­tus filios delinquentes ferire noluit. sicut in libro regum legitur. Apud districtum iudicem semetip­sum cum filiis crudeli damnatione percussit. Hinc etiam Dauid erga filios bonitatem: non discipline serenitatem exercens eo (rum) iuuentutem experimento didicit esse perniciosam. quo (rum) penitentiam vaga li centia permisit esse voluptuosam. Hinc etiam pau lus (ad Thimoth. scribens ait.) Qui suo (rum) & maxi me domestico (rum) curam nō habet: fidem negat: & est infideli deterior. Cauerqenim debet sacerdos ne ali quem in familia sua indisciplinatum habeat. (&. ii. q. vii. Peruenit.) Quia propter culpam familie ne­gligens paterfamilias punitur. tam temporaliter: (quam) eternaliter. sicut de Hely diximꝰ. Iure ergo qui [Page] domui sue preesse nescit. ad aliorum regimen neq ⁱt assumi: quia qui in re minima & de qua sibi famili­ariar debet cura inesse: fidelis nō est. Quomodo in ecclesia dei vbi tot sunt & alieni solicitam diligenti am exhibebit (distin. xlvii. in dicto. §. necesse.) Tūc enim dicitur domui sue bene prepositus / quādo fa­miliam suam bene gubernauit: verbo videlz & ex­emplo. quia qui diligenter suos gubernauit: presu mitur contra eum. & ꝙ frontem non habeat alios arguendi: ex quo suos non reprehendit. Si tamen per eum non stat quin eius familia sit bona. Non culpatur paterfamilias faciens quod debet: vbi ali quis in familia sua manet incorrigibilis. (Un̄ Hie ronymus.) Non enim iustus polluitur exvitiis ali orum etiam domesticorū: sed libertas ab apostolo ecclesie principi reseruatur: vt talis fiat qui non ti­meat propter vitia familiariū extraneos reprehen­dere / qd tunc fiat si nō erit ꝙ sibi imputetur. Cum enim gressus hois a domino dirigantur: nec sunt i homine vie eius corripere quidem potest: corrigere autē non valet. pulsare potest: non aperire. manus comprimere / animū mutare. (Unde Augustinꝰ ad Uincetiū donatistam.) Quantūlibet vigilet disci­plina domꝰ mee. homo sum & inter hoies viuo / nec mihi rogare audeo ꝙ domus mea melior sit (quam) Archa noe. (Genesis. xc.) vbi tamen inter octo homi­nes vnus reprobus inuentus est. Aut melior sit (quam) domus Abrahe: cui dictū est. Eiice ancillam & filiā eius. aut melior sit (quam) domus zachee (Malach. c. i.) de duobus geminis. Iacob dilexi. Esau autem odio [Page] habui. Unde huic arbitror dictū in Apocalipsi. Iu stus adhuc iustificetur. & qui in sordibus est sorde­scat adhuc. (ea. disti. c. Quantūlibet.) Nec enim in cuius (quam) persona pretermittendum est: qd institutis generalibus continetur. vt putandus sit ille legittimus qu [...] fuit contra diuine legis precepta collatus merito patrum beato (rum) venerabiles sauciones. cum de sacerdotis electione loquerentur: eos demum sa cris administrationibus idoneos censierunt. quo (rum) omnis etas. a penitentialibus exordiis vs (que) ad per­fectiores annos per discipline stipendia ecclesiastice cucurrisset: vt vnicui (que) testimoniū prior vita prebe ret: nec potest de eius profectione dubitari / cui ꝓ la boribus multis / pro moribus castis / ꝓ actionibus strennuis celsioris loci premium debet. (lxi. di. Mi­ramur.) Ideo subsequēter ꝓhibet Aplus neophi­tum esse ordinandū. Neophiti vero hodie appellan tur. Ad propositum sacre religionis nouiter acce­dentes. Momentaneus enim sacerdos nescit hu­militatem obseruare. (dist. xlviii. c. i. Un̄ Leo papa) Sic ait. Statuimus ne in aliquo apostolica et ca­tholica decreta violen [...]. Et ne in his domini eccle sia credatur. qui legittimarum cōstitutionum ne­scii & totius humilitatis fuit ignar [...]. Et ideo non ab infimis sumere incrementum / sed a summis volūt habere principium. cum valde iniquum sit absur­dum (que) vt imperiti magistris / noui ātiquis preferā tur rudis emeritis. (lxi. di. Statuimꝰ) Nā casū ap petit q ⁱ ad sūmi loci fastigia postpoi [...]itis gradubus querit ascensū. (xlviii. dist. Sicut.) Ecce a quibus [Page] vitiis debent abstinere sacerdotes. et si minus sufficienter ostensum est. Sed quoniā intercessores po­puli ad deum parantur: necesse est vt eius gratiam bene viuendo mereantur. vt ait Gregorius in pastorali. S [...]lice [...]formidandum est. ne qui placare posse iram dei creditur. hanc ipse ex proprio reatu mereatur. Cūcti enim liquido nouimus. quia cum is qui displicet ad intercedendum mittitur: irati animus ad deteriora vocatur. (xlix. dist. c. i.) Solerter ergo se quis (que) meriatur. ne locū regiminis assumere au­deat si adhuc in se vitium damnabiliter regnat. ne is quem crimen deprauat proprium intercessor fieri appetat pro culpis aliorum. Premissis igitur apo­lice regule capitulis earum (que) conditionibus diligē ter consideratis. quid. Aurelius ille Augustinus suis sacerdotibus profert / audiamus. Ego fratres karissimi. et si negligens tamē qualiscun (que) preco a domino constitutus quid. et vobis expedit audire. et me oportet dicere. si nō (quam)tum debeo. vel (quam)tum pos sum suggero. clamo. admoneo. Qui contemnit pre conem / tiineat iudicem / nullus ex vobis ante tribunal christi se poterit excusare non se fuisse admoni­tum vt omnibus vitiis resisteret: et virtutibus operam daret. Et quia vobis quid vitare vel fugere de beatis / assidu [...]predicatione monstratum est. sic deo auxiliante agite. vt vobis admonitio vestra magis ad premium / (quam) ad iudicium ante tribunal eterni iudicis proficiat Hec Augustinus. Donet qu [...] (que) dominusvt obseruetis hec omnia modo fratres mei tan (quam) spiritualis pulcritudinis amatores. vt bono christi [Page] odore. de bona conuersatione fragrantes non si­cut serui sub lege. sed sicut liberi sub gratia consti­tuti. Ut autem vos in hac apostolica regula tan (quam) in speculo possitis inspicere ne per obliuionem ali­quid negligatis eam in singulis sinodis vobis le­gendam duximus statuendum. vt vbi vos inuene ritis ea que scripta sunt facientes. Agite gratias do mino bonorum omnium largitori. vbi autem sibi quicun (que) vestrum videt aliquid deesse. non imme­mor illius beatissimi Petri apostoli christi qui post peccatum trine negationis ad cantum galli exper­gefactus fleuit amare. ita ad huius simplicis galli­cantus intuitum / d [...]leat de preterito. caueat de futu ro orans / et vt debitum dimittatur et in tentationē non iudicatur. Qu [...] ipse vobis prestare dignetur. cui est honor et gloria in secula seculorum.