Quos decet. Auctor prelibat materiā de qua dicturꝰ est & dicit: ꝙ ī hoc opusculo vnīt docere ipsos iuuenes quos mores debeāt seruare in mēsa. Addit causam finalem dicens. Ideo o puer hoc carmē tibi ꝯposui vt studeas .i. diligēter incūbas simul v (er)tuti & literulis .i. sciētijs pro captu tuo. ¶ Animaduerte aūt lector hic pr [...] ­m [...] quo ad sententiā / dup quorū vnū est: ꝙ decēter & cōuen [...]ēter hoīes p̄cipue iu­uenes nō solsi debēt philosophie speculatiue operā dare (sed) etiā practice & morali: vt auctor est Plato cuiꝰ v (er)ba trāstulit Aulus [...]eli▪ in libro de noctibus acticis sic. Phia o Socrates res est elegās si modice (qui)spiā ꝑ etatē attigerit: at si supra mo­dū ip̄s in ea ꝯ [...]triuerit hoīni est corruptela. Nā si quis vel ameno sit acri (que) īgenio & vltra etatē ph [...]losophet (ur): necessā est eū rerū omniū esse īperitū quarū vsū calleat oportet quis (qui)s honestus ꝓbus (que) est futurus. &c. Alterū est: ꝙ signanter dicit au­ctor vt studeas virtuti & litterulis simul: qr oportet vt is (qui) sapientiā vult adi [...]sc [...] habeat v (er)tutē. dictū est em̄ Sapientie prīo. In mal [...]olā animā nō introibit sapiē tia: nec habuabit ī corpore subdito peccatis. ¶ At ēde q ^o (que) ad vocabula: o puer. Decet sepe poniē imꝑsonale v (er)ā actiue vocis / rarius ꝑsonale & regit viro (que) modo actm̄: vt talis ꝑtꝰ decꝪ deū. facit v (er)alia muita: vt decus qd est ornamētū: de­cor pulchritudo forme decētia pulchritudo mo (rum): decorū pulchritudo loquendi. Mēsa dr̄ a metior qd habet ī preterito mēsussum. & ī supīo mēsū: & est aūt tabula ad quā vescimur aut id sil ī ea ponit (ur). Studere est alicui rei diligētē operā dare & stu [...]iose īcūbere: regit ꝙ dctm̄ (sed) transsūptiue & minus ꝓprie sumptū ꝓ eo qd est studēdo disco ac [...]m̄ regit. Litterulis ē diminutiuū nomē deductū a ir̄is: vbi scies ꝙ lr̄a in singulari numero & littere in plurali nō idem significan̄ [...]. nam in sigulari littera est manu aut modus scribētis: aut vnum elemētū seu vna lr̄a: vt a / vl [...] / I [...] pli sepe significat eplam: & frequēter oc̄m scientiā (qui)ir̄is scribit (ur). Si (qui)ras (qui)re g vsus est d [...]minutiuo: dicā ꝙ ꝓpter duo / (pri)mo qr lr̄is non potuit dicere in hoc gn̄e carmīs. [...] qr ī etate puerili nō discūt (ur) magne sciētie (sed) litterule .i. ꝑue scientie hoc ē grāmaticales [...]ū (qui)vꝰ etiā bōs mores & bona īstituta te discere cohortat (ur)

¶Hic admonet auctor vt precepta q̄ positurus est ante (quam) loquet (ur) de moribus in mēsa seruādis habeātur semꝑ pre oclis. Ordo ē o puer sup. q ⁱ es miti īdole .i. cle­mēti ingenio & bona naturaiserua .i. obserua custodi (que) ꝓ & tene p̄ tuis oclis .i. an̄ tuos oculos hoc est memoria iua: hec mea iussa .i. p̄cepta q̄ admoneo (pri)us sup. (quam) loquar de moribꝰ mēse. Aut legēdū est. Que p (pri)us admoneo: vt sit o puer miti in­dole. ī habēs mitē indolē: serua ea q̄ ego existēs pius .i. demēs & benignꝰ & non rigidus p̄ceptor admoneo: aut puer serua miti īdole .i. ꝑm [...]ē indolē. &c. ¶ Sen­tenus est clara ꝓ ꝯstructiōe & vocabulorū significatiōe: Aduerte (pri)mū ꝙ moneo & euis ꝯposita regūt duos actōs. tn̄ res de q̄ fit admonit [...]o pōtetiā ī gtō poni: ve admoneo tep̄terite vite tue: q̄si sit memorē te facio. Puer miti indole ē venusta locutio ꝑ regulā talē. Oīs dictio fignificans to tū vel subiectū regit partē vel ꝓ­pritatē ī gtō vel ī abltō mediāte adiectuio laudis vl vituperij: etiā ī gtō vl ablatiuo posito. In g [...]ō scdm serniū magis grāmatice. In ablatiuo magis elegāter & [Page]latine. Indoles scdm Seruiū est ymago v (er)tutis future. & scdm Nonium tātum adoloscētiā ꝯsuetuo indolē dicit. Iussa scdm laurentiū de valla heteroclytū est gn̄e & decliuatiōe. Nā in singulari est masculmi generis & q ^arte declinatiois: & in plurali netri & scde. Dealinatur em̄. Hic iusius huius iussus huic iussui. Et plura­liter: hec iussa horum iussorum / (quam)uis hoc iussum quo (que) dicatur.

¶ Hic auctor ponit primū p̄ceptum qd est de honestate vestiū & corporum: & dicit ꝙ toga .i. (qui)libet vestis / maxīe exterior debet esse munda & facies & manus lote tp̄e matituno & ante (quam) eatur ad mensā: & nasus munctus ne putredo depen­deat. ¶ Cōstructio ponetur. Labes dicit (ur) macula ꝑ quā in dā [...]ū aut pctm̄ aut vituperationem labimur. Lauta est ꝑticipium a lauo cuius sup [...]nū regulare lanatū qd aliqn̄ reperitur syncopatum est lautū: & per mutationē huius dipthongi au / in o lōgum fit lotū: frequēter aūt ita mutata legi [...]ne: vt codicē a caudi­ce: corum a cauro: colema cauleme: morum a mauro & sic de singul [...]s. Stiria est illa glaties que ex guttis congelatis dependet a tignis et tectis domorum ad cuius similitudinem vocat hic auctor immundiciam que pendet de naso puero rumstiriam. Nasus nunc masculinum [...]onendum est: sed olim dicebatur aliqn̄ hic nasus: aliquando hec nasa: aliquando hoc nasum. Un̄ plautus sagax nasum habes dixit. Toga dr̄ a tegendo: & est vestis ampla et longa qua tegimur: que quia tempore pacis vtebantur Romani solent poni pro pace: sicut apud Ciceronem. Cēdant arma toge id est bella paci: Et apud Martialem. Clarum militie fronto dec [...]s (que) toge. Est autem proprip [...] iudumentum Romanorum: vnde ꝑ gentem togatem gentem romanam intelligere debemus. Et quia Sulpitius tome precepitideo bene dixit. Sit sine labe toga. ¶ Ordo est. Toga id est vestis tua puer sit sine labe id est immunditia: & facies tua sit lauta id est lota vel laua t [...]asen mundata aquis: & mauus tue sup sint laute. nec ꝓ & non vlla stiria .i. vlla immundicies habens modum stirie non pendeat sup. de tuo naso / hoc sis munctus et mundus ante (quam) ad mensam accedas.

¶ Hic auctor ostendit quō cetera mēbra curāda sint & dicit ꝙ vngues nō sint lō gi & sordidi: & capilli & calcei nō sint lutosi: lingua nō sit rigida ꝑimundiciā ꝯcretā dentes etiā sint puri & sine rubigīe. Deīde monet nos circa curāda corpora esse cautos & circūspectes ibi. At (que) palā &c̄. et dicit ꝙ turpe est fricare caput corā hominibꝰ honestis aut extrahere pulices aut alios vermiculos aut fricare pruri­ginosā cutē qr si talia viderīt te facere dicēt te esse sordidū. Eminere est extra reliqua apparere. vn̄ (qui) ceteros hoīes altitudine excedit & (qui) muros ciuitatis excedit eminet: vngues ergo eminēt qn̄ sūt lōgiores (quam) carnes digito (rum). Sūt aūt vn­gues hoim / leonū / [...] & similiū. vngule aūt equo (rum) mulo (rum) & slium. Coma dr cō plexio capilo (rum) tā ī muliere (quam) ī viro. Cesaries aūt magis viris ꝯpetit. est etiam methaphorice coma ī frōdibus arbo (rum). Calcei sūt quos galli sotulares minꝰ latine vocant. Rigere est rigidum hoc est durum et īflexibile esse vel fieri. Rubigo est macula que frequenter īferro neglecto contrahitur sub ruffi coloris.

¶ Docet qualiter ea q̄ ex fragillitate humana indecēter obuenire possūt tem­perād [...] sit: dicens ꝙ si aut spuendū est: aut insigende nares: aut sternutādū me mēto vertere caput tuū ꝯcussū ab huiusmodi passione post tua terga. Mucorē aūt sen fetorem nariū: nō digitis nudis: sed panniculo de liuo debes excipere e­tiam sputum aut immsiditiam nasiaut cerebi si in os colligeris Hō desorbebis: sed eijcies caute ne quis vedeat. Si forte debilitas stomachi ructare cogat sū ­mo opere ad [...]itendum vt os post tergum reflectas. Vitādus ēscreatus et ine­ptus sonus oris quem more porcorum quidem comedēdo faciunt. Claudende sunt preterea nates seu clunes ne aut crepitum faciāt aut emittant. Mucor hic accipitur pro immundicte nasi: est etiam vicium panis quando est situ obsitus ex vetustate sicut vini acor. Resorbas hic tercie coniugationis est: frequentius reperitur secunde. Sed vt dicit Seruius frequenter verba secunde subtracta e pe [...]ltia littera fiūt t (ur)tie: vt ferueo feruo: tergeo tergo: caueo cauo: sorbeo sorbo. Pāniculsi hic etiā d [...]smo dixit more italico. Nates sūt posteriores ꝑtes ccsa anū.

¶ Docet seruare mediocritatem in vestibus inter luxum seu elegantiam & sorditatem: monet (que) vt vestes sint munde ne videamur turpes et sint in mediocri cultu non nimss culte ne videamur leues sup. in moribes & animo.

¶ Docet seruare modestiam in loquendo & vitare ꝓcacitatem lingue dicens: o puer nec refer meledicta .i. connitis: hoc est licet fueris lacessitns & quis tibi male dixerit noli maledicta referre .i. maledicendo respondere & multominus de­cet te priorem maledicere. monet etiam vitare verba scurrilia & ad luxuriam ī ­citantia dicens: nec & non promas .i. non proferas de pectore tuo turpia dictu .i. vt dicantur vel dum dicuntur vel ad dicendum. Monet preterea seruare deco­rum dicens: ꝙ non vtemur verbis que non competunt etati nostre. Non autem decet puerum verba stomachosa. id est alto stomacho cum granitate et iracū ­dis prolata .i. dicta cum prolatione.

¶ Docet vitare rusticitate & vitia capitalia seu mortalia gulā / luxuriā / auaritiā / ī rā īuidiā / suꝑbiā / odiū & odiosita ē / & desidiā / & iam turpes ludos (quam) viros: quia scriptum ē. Cū sc [...]ō sctūs e [...]is &c̄. Vrbanꝰ / na [...]ū / est ad vrbē ꝑtinēs vbi solēt esse venusti mores. Preditꝰ dr a pre & datus: quasi p̄ter ceteros donatꝰ a natura vel deo aliqua v (er)tute vel arte. Parce gula .i. abstine a gula sicut Vir. dicit. Parce me tu. bilis est sāguis melencoli [...]ꝰ quo ad irā ꝓuocamur: & ponit (ur) hic ꝓira. Dicitur notāter frenare: quia nō possumus penitꝰ extirpare irā. Vn̄ hora [...]iꝰ ī primo ser­monū. Deni (que) quatinus ex. edi penitus victum ire. Ceteraitē nequeūt stultis herentia & c̄. Dife [...] aūt ab iracūdia: qr vt idē dt ī eplis. Ira furor breuis est et c̄. Iracūdia aūt ꝓlixior. Nā tracūdus naturaliter ad irā īcitatur. Sole p̄tereain pueris nō esse iuidia magna: ideo pulchre vtitur diminutio dicens. Non eris in uidulns. Timidus dr inflatus elaiꝰ suꝑbus. Odiosus porius passiue siḡt et est g molestus est & virum (que) fagiendū est puero: tam molestum esse (quam) odiosum. Nō autem dicendum est: odio odis in presenti licet. Cicero semel odias dixisse lega­tur. Desidia dicitur a de et sedeo: e est in accidioso et pigro.

¶ Monet vt inuenis seruet fidelitatē & fortitudinē: dicēs o puer sis fidus ꝙ ꝑ ꝓ & audēs .i. ꝓ tp̄e & opor [...]unitate aīo suis bonis .i. ad bona faciēda et despice .i. ꝯten ne fuge esse teme ariꝰ .i. temere & sn̄ ircūpectiōe q̄cū (que) aggrediēs: hoc est nesis audax & nesis nimis timidꝰ. Audax est assidue audēs & ē vitiosꝰ ꝑ suꝑabūdātiā. Timidꝰ ē ex nat̄ a & ita ꝯtinue timēs & (hꝪ) habet vitiū pusillanimitatis ꝑ defectū: fortis aūt seruat mediocritatē & ē (qui) audet cū debitis circūstātus: vbi. qn̄: quē admadū (quam)tū ī (qui)bꝰ & ꝓ (qui)bꝰ audēdū ē. Est (que) fortis audēs & timēs aliqn̄. (sed) ne (que) audax ne (que) timidꝰ [...]n (quam) Despicē ē ꝑꝯcēptū nole rē aliquā aspicē: & ꝯponit (ur) a deorsū & specis.

¶ Hortat (ur) vt puer seruet modū ī loquēdo ne sit mu [...]ꝰ aut cli [...]guis: nō garruius & loquax .i. assidue lo quēs: qr ille .i. mutus cōuenit thora .i. lecto seu cubili vbi tacē dum oīno est: & iste .i. loquax & lingiosus ꝯuenit foro iudiciali vbi lites aguntur.

¶ Docet seruare modum in lecto vbi puere [...]t mansuetus & non petulās se aut socium detege [...]s aut seu immoderate mouens.

¶ Monet seruare modum meredulitate & ad hibendande dicens ꝙ non erit ni­mis difficulis et tardus ad credendum: nec nimis fac. lis seu credulus. ¶ Monet euā generaliter vt vitemus omne dedecus & reuereamur omnes bonos.

¶ (DocꝪ) docet seruare modū ī seueritate & rigore v (er)bo (rum): dicēs ꝙ puer rō erit futilis .i. vanilo quus v (er)ba sua ī utiliter effūdens aut mendar: nec nimiū seue [...]ꝰ .i. rigorosꝰ in sequēdo v (er)itatē. hoc est (qui) ab opinione sua nullo mō possit [...]le [...]. Vt aūt Aug. docet īlib. cōtra mēdaciū: etiā obsequiosa mēdacia [...]uēda sū [...]. Est aūt seuerus ni­mis rigide seruans veritatē & ita durus nul [...] concedens qd improbat dic̄es (sed) & [Page]comē munificū (que) velim sup. te esse. Comis dr cōcinnus / affabiliē / cōmodij [...]. & [...] in (qui)t Vella. Comis est benignꝰ hō & facilis qui alijs nō grauatē seruit. Futilis (qui) v (er)ba sua ꝓfundit a vase futili qu [...] ī sacrificijs vtebātur: qd latū os & ꝓfundūseu pendētā strictū hēbat vt stare nō posset qum liquorē effūdat: qd cantū fuit ne a­qua sacrificātibus habēda ī terrā poneret (ur): quod piaculū putabat gentilitas.

¶ Cohortat (ur) pue (rum) ad pietatē erga superos & parētes: & dehortat (ur) ab [...]iuria: & a furto. Potest aūt sic ītelligi textꝰ. Sis pius suo erga deū colas superos .i. sāctos et venerare parētes / diligimꝰ tepide / amamꝰ feruēter / colimus cū veneratiōe.

¶ Monet ne iunenis sit bibax & appetēs vini: nec bibat meratiꝰ .i. vinū purū sed dilutiꝰ .i. vinū īmixtū aque: qd (qui)dā minus latine liphatū vocāt. Pro vocabulis cognoscēdis audiainꝰ Lau. de Val. Vinosus in (qui)t mulierosus & libidinosꝰ et silia dicūtur ꝙ (qui)s effectꝰ sit ad hec & amat vinū mulieres & libidinē. Nigidius aūt vt auctor est Aulꝰ ge. in (qui)t īclinamētū v (er)bo (rum) hmōi. Vinosus mulierosus religiosꝰ. & c̄. significat copiā quandā imodicā reisuꝑ qua dr. Quo circa religiosus is ap­pellabat (ur) q ⁱuimia suꝑstitiosa religiōe sese alli gauerat: ea (que) res vitio dabat (ur) Post multa tandē vba Au. ge. legē dare videt (ur): vt ea (rum) rerū qua (rum) vsus certꝰ & p̄fini­tus aclimitatꝰ esse debet: vt vini mulieris & c̄. et copia vitie dat (ur): earūdē uoīa ī osus vituperiū habeāt. Earū v (er)o rerū noīa que (quam)to copiosiꝰ tāto decentiꝰ cōueniūt andē īportāt.: vt formosus / speciosꝰ / generosus / animosus / ḡnosus / studio sus. Est ergo vinosus nimius amator vini. Potare autē quandā īmodicitatē si­gnificat vn̄ & potatores vilipendut (ur). Non ergo dt ꝙ fama est. Cathonē bibisse quia hoc fere necessariū est: sed potasse vs (que) ad suꝑfluitatē: vn̄ potatus dr ebrius Si queras vbi lectū si Cathonē potasse: dices cū in multis locis tamē apd Ce­sarē vt auctor est Plini. scdus .iij. lib. eplarū: vbi ī epla ad sermū snū in (qui)t. Erunt officia aute lucans in que īcidere īpugne ne cathoni (qui)dē licuit. Quē tn̄. C. [...]esar ita reprehēdit vt laudet. Describit em̄ eos (qui)bus obu [...]us fuerit esi caput ebrij respexissent erubitisse. Deīde adijcit Puta res non illis cathonē sed illes a catone deprehensos. Potuit ne plus auctoritatis tribui. Catoni (quam) si ebrius quo (que) tā vt nerab [...]ls erat: hec illi. Fama ergo refert potasse Catonē. Vn sene, vir alio q̄ gratuss [...]mꝰ citius se ebrietatē velle laudare (quam) Cato ꝓpter eā dehonestare dicebat.

¶ Precipit ne puer sit derisor aut soniculosus .i. dedu [...]us nimium somno: nec vocatus postea ad indicium sit inquus index ant testis mendax.

¶ Varis [...]: & primū dat generale precetū de modestia seruanda ī oībus re [...]s de qua solet dici. Oībus adde modum / modus est pulcherrima v (er)tus. Et ho [...]iꝰ primo sermone. Est modus in rebꝰ sunt certi deni (que) fines. Quos vitra ci­tra (que) nequit consistere rectam. Deinde cohortatur ad auiditatē laudis & ad eā [Page]quam sanctam emulationem vocant: et ad curam omnis boni et honesti hoc enim pacto inquit efficier is vir honorus et grauis. Moratus dicitur qui habet bonos mores. Morosus qui nimis est difficilis in moribus.

¶ Secundus libellus huius opusculi.

¶ Preceptuiꝰ alta ite (rum) facit auditores attētos & beniuolos: p̄cat (ur) ꝙ vt accommodent sibi faciles .i. promptas et dociles aures: & animum serenum hocest ceteris curis vacuum. Addit (que) o puer mori gerare. id est morem gerere michi et dabo tibi precepta mollia. id est facclia et non dura.

¶ Monet ne prima luce īcipias ingurgitare vs (que) ad supremam. Sūmo mane: Plau [...] ̄us scdm serutū declinauit & dixit amani. Focus est locus vbi ignis fouet (ur): Caupo quivinū vendit et caupona domus eius quam galli tabernā vocant.

¶ Describit officiū (qui) eiꝰ seruit mense seu accsibētibꝰ: dicens ꝙ (pri)mū sternet thoros .i. lectos: qr ī triclinijs olim discūbebāt. Etiā (licꝪ) licet ad thoros nō sedeamus tī [...] sternē [...] & aptādi sūt. deinde lautos & mūdos (qui)drātes (qui) pleris (que) ī locis ex (qui)dra to pane fiūt aut ex metallo: si v (er)o rotūdisint orbes vocāt. vulgꝰ scissoria vocat. Tū īter fercula (pri)mū apponet salē quē nonissimū tollet. Sciat aūt recēs grāmaticꝰ salē ꝑ ꝯdimēto etiā mascn. esse: (sed) aduertat ꝑitior īntō dū taxat neu. reꝑir [...] Vn̄ affraniꝰ. Quic (qui)id lo (qui)mur sal iuersi est qd aspexisse. Terēti. putant vbi dixit. Qui (hꝪ) habet salē qd ī te est. q.d. qd sal cū alu īterp̄tent (ur) .i. q̄ res: vl qd vcꝪ hr̄e salē ī te ē. Tū apponet cererē .i. panē: tū fluia .i. aquā mūdam: tū vina & nouissimo dapes.

¶ Monet vt honestus sine sonoritate oris comedas / & rectus mense non incumbens sedeas. Lurco dicitur qui cum auiditate lurcat .i. cibum ingurgitat. Lur­ca autem est os culei vel vtris. Vnde lurcones capacis gule homines.

¶ Ne aūt semꝑ sibi sedendū putet monet vt raro sedeat: vel dic pruis locutum fuisse de diuite & herili filio: nūc de famulo. vn̄ dicit. Tu (que) puer &c. Docet p̄terea celeriter dapes & pocula ponere at (que) reponere: (sed) caute sic vt inra .i. liquores vel aque in quibus cocte sunt non fundantur in discūbentes vel eorum vestes.

¶ Pulchre precipit vt scolastici morigeri sint: vt (que) non difficiles / sed dum iubentur afundere pareant sumentes locu [...]n a dn̄o seu patre famlias assignatum su­mant (que) cum gratiarum actione bolum a matoribus porrectum.

¶ Docet quo modo & quātum capiāt cibū: dicēs. Esto .i. comede tribus digitis. (sclꝪ) scilicet pollice & duobus ꝓximis nec subito magnos morsos: nec inbet te mandere id est mastigare vtin (que) .i. ab vtra (que) parte oris duplices offas .i frusta & pulmēta.

¶ Inuitat ditiores ad bn̄ficentiā & largitatē dicēs. Tu dapsilis & largꝰ īꝑtire .i. paruin largiri tuo sodali .i. (qui) tecū sedet: & letis rebꝰ vacat: & pauꝑibꝰ dapes .i. ci­bū. Imꝑtire hic est imꝑatiui modi v (er)bi deponētalis. Legit (ur) etiā unꝑtio actiuū

¶ Mandat ite (rum) vitare gulositatē ꝓpter damnū et turpitudinem que ex ea se­quuntur. Comedones (qui) nimis comedūt dicūtur sicue māducones / bibones qui nimis bidunt & c̄. Esse decet. Ordo est. Decet esse. id est manducare. Est em̄ ab edo non a sum infinitiuus. sup.: vt viuas et non decet vinere vt edas

¶ Iterū cohortat (ur) ad mūdiciā seruādā inter comedendum dicēs. Nō macules gausape .i. illud qd suꝑ mensam sternitur, nec macules cibo & potu pectora tua­mentū [Page]nō stillet tibi ex cibo aut potu dependēte & caue ne manus sit tibi vncta .i. pignis. siccabis aūt & terges sepe ora .i. labia & digitos mapa .i. manuli adapta .i. adhoc tibi dato. Et tua palma id est manus: sed maxime palma nō faciet morā ī quadra .i. vasculo escario: siue quadra fuerit more italico siue aliad.

¶ Pulchre docet quis cibus cuilibet sumēdus est & qn̄: dicēs ꝙ is (qui)an̄ quēlibet positꝰ est. hoc est ī ꝓxima ꝑte escarij: & nō est sumēdus donec so dalis manū reduxerit nec prins (quam) totū obsoniū recisū fuerit. Ordo est. Tu sume qd fuerit siue ca­su siue maiore sic volēte tibi vicinū: tn̄ cede tuo sodali .i. noli silcū eo cibū cape­re: dū .i. donec ille referat .i. reducat manū: & caueas sūpsisse frusta .i. ꝑticulas recisa .i. iterū incisas. Nā (pri)mū ī maiores deinde ī minores ꝑticulas scindūt (ur). Ca­neas in (quam) sumpsisse dum .i. (quam)dudū minister vel sodalis tuus secat .i. diuiditi frusta vel sic caueas sūpsisse recisa .i. ea que cesasut dū sodalis secat obsouiū tuū in frusta. Lurco .i. ligurio vel liguritor: et vorax homo legit .i. excerpit abs (que) rubo­re .i. pudore & verecundia dulces bolos: quos quidā morsellos dicunt.

¶ Monet ne inhonestus sis īmittēdo manū ī gremiū tuū vel ad pudenda & po­stea ud cibū vellicādo eum eisdem vnguibus quibus & illa. Itē precipit ne [...]e­des agites maxime in crura tecum acumbentis: qd inbonestum esset.

¶ Iterum docet quo pacto comedas dicēs ꝙ incidas prius ofellā .i. frustū car­nis. Erāt em̄ (qui) putāt offan esse panē temperatū: vt dicūt iure cū sit caro ip̄a forte iure ꝯspersa. Habet aūt ofella primā breuē & scribit (ur) vno f: & of [...]a primā lōgam scribitur ꝙ gemino. Incidas ergo prius ofellā .iparuū frustū carnis (quam) dēs tuꝰ cōtūdat: & cane ne morsa tibi .i. a te: hoc est ne ea q̄ tu momordisti seu panis sit seu obsoniū tingāt (ur) .i. intīgant (ur) rursus .i. iterū / in escariū vbi ius est. Itē nec .i. nō tu nō linguas digitos: nec rodas ossaturpiter: videlicet dētibus aut vuguibus Tu aūt potes radere ea cutello .i. carnes abstrahere tēperāt (ur) additrite .i. decēt (ur)

¶ Docet quomodo superflua congeras. Nam si ita ceteros factitare videris cō geres corticē panis / pomo (rum) & casei suꝑ mēsā. ossa aūt vl ī paterā .i. vas patēs et amplū ad hoc appositū: vl iace eap̄ pēdibꝰ: sic tm̄ vt neminē ꝯtigas nec offēdas.

¶ Monet ne fusta obsonio (rum) turpiter atractemus (pri)us (quam) sumamꝰ & adhuc īho­nestius esset atractata deserere. Ordo ē. Nec tēta i. frequēter tene nec dilige .i. ex multis tibi ad eligēdū segrega frusta obsonio (rum) tan (quam) ficos id est sicut tentāt (qui) ficos edunt: & lumē id est visus vel oculus / & id est dirigat (ur) tibi huc id est ī hanc partem: quocū (que) id est quācū (que) manus tua ierit. hoc aūt dt ne (qui)d deijcias aut fundas aut frangas aut turpiter contractes non vidēdo quo manum īpellas.

¶ Monet iterum vt oculos custodiamus ne īepte & truculenter sodales īspiciamus aut obseruemus (qui)d comedant. Econtrar. o autem gestus & mores nostros sepe conspiciamus vt si quid offuerit corrigamus.

¶ (DocꝪ) docet quō pocula sumes: dicēs ꝙ (pri)us terges os tuū mapa & nō manibꝰ: sum [...]s vascula vna manu īmo tribus dū tarat digitis: sed stateras .i. vasa tā magna vt nō possint cōmode sine ꝑiculo effundēdi vna manu leuari sumes decēter vtro (que) in anu. Ordo duo (rum) vsuum medio (rum) est vna manus sumat paterā / quā gallitar­siam vocā [...]um .i. nisi. Theseus vir ille fortissimꝰ iactet hāc .i. hmōi pōderis īho­s [...]ē . [...]. s [...]laphithas / aut nisi sint monumēta. Beli patris elisse de q̄ & eius pat (ur)a. Vir. in prio enei. Hic regina grauē gēmis auro (que) poposci: īpleuit (que) mero paterā quā belus & oēs a belo soliti &c̄. plura īsyluis nr̄is de theseo & belo diximus.

¶ Iterū docet quō & (qui)d bibes: tenebis in (qui)d oculos ne vagent (ur) dū bibis cauebis ne multū loquaris tenēs poculū ī manu / curabis habereos euacuatū cibo (pri)us (quam) bibes ī cyatho socij nō sines vinum euaporari: (sed) si nō biberit aliud īfunde aut si eodē vase b [...]bis nō plus īfundes (quam) tu ebiberis. si vinū acre & fumosum ē diluer̄ aqua. Merum dr̄ purum & īmixtū et subaudit (ur) vinum. Falernū est vinū ardēs & nodile qd in falerno mōte cāpanie ytalice nascit. In vltuno versiculo aut hype [...] lage est vt sit diluet lymphā parco mero / ꝓ eo quod est diluet parcum merum lympha. Aut reuera vult tantum aque esse debere: vt non aquā ī vinū: (sed) vinū modicū ī multā aquā fundere videaris. Diluo ꝯpositū est a di & luo: veta dila­no quod in compositione [...]it luo: vt proluo diluo abluo ea sunt tercie cōiugatio­nis sicut aliquando lauo lauis lauit per terciam declinationem declinatur.

¶ Docet quō bibēdū sit dicēs prīo ꝙ vuo tractu bibes nec tā lōgo vt postea an­heles ac sibiles. S [...]do vt tēperā ter nec tā cito acsi luteū .i. rubrū os sumas: nec nimis lēta mora. Tertio vt nō sepe: & dicit ꝙ ad sūmū ter ꝙ frequēnꝰ biberis reputaberis potꝰ .i. ebriꝰ. Quarto vt cante bibas ne cogaris poculū assumptū de ponere aut dammū īcurras: ad qd remediū est īspi [...]ere (qui)d bibas & pitissare .i. te nuiter ꝓbare. Et ideo ne potꝰ quē respu [...]s multis sit monet breui vasculo vt.

¶ Post (quam) ostendit quomodo ad mensam accedendum & quomodo in ea mādu­candū et bibendum sit: ostendit quomodo ab ea discedenduū sit dicens ꝙ post potum tergebis os & ablues palmas post (quam) deserueris mensam similiter et la­bia. Discedens aūt inflectes genu & iunges manus dicens pros [...]t: qd honeste di­citur Nam proficiat ineptum: & proficite importunum et impertosius videtur. hoc dicto tolles omnia (qui)bus vsus es debito ordie & illis suo loco repositis ablutus abeas quo te vocant officia. Hec ad sulpi [...]iana satis sit adnotasse plura ī sil­uis nostris qui volet videbii hunc (que) apicem nostrum adumctum signet.