[Page] IGNORAMVS.
Comoedia coram Regia Maiestate IACOBI Regis ANGLIAE. &c.
LONDINI, ¶ Impensis I. S. 1630.
Dramatis Persone
THEODORVS. | Senex. |
ANTONIVI. | I [...]uenis. |
IGNORAMVS. | Causidicus. |
DVLMAM. | Clerici Ignora [...]i. |
[...]VS. | |
PECVS. | |
TORCO [...]. | L [...]. |
ROSABELLA. | Uirgo. |
SVRDA. | Nana Ancilla. |
TRICO. | Seruus. |
BANACAR. | Mauru [...]. |
CVPES. | Parasitus. |
POLLA. | Cupis Uxor. |
COLLA. | Frater. |
DO [...]OT [...]I [...]. | Matr [...]. |
VINCE. | Puer. |
NILL. | Ancilla. |
RICHARDVS. | Seruus. |
PYROPVS. | Vestiarius. |
Tibicen.
Nauta.
- Lorarij.
- Caupones.
- Meretrices.
Scaena.
BVRDEGALA.
Prologus Prior.
Cursor, Musarum Caballus, viz.
DAVVS DROMO. Equiso.
Num quis Musarum Caballum vidit hic? fontem Caballinum vt praeterij modo orarunt Musae illum vt perquiterem. Hac ego quaefitum missus, illac illius qui eum curat Equiso.
Ec quid de Caballo inaudiuisli'n Puer?
Nihil prorsus Equiso.
Optimum est igitur tu vt praeconium facias.
Bene mones, oiez,—oiez; Musarum Caballus aberrauit modo, nomine Dauus Dromo, qui semi—homo et totus Caballus est, biceps bestia, vegrandi capite, et rec [...]luastro, per longis auribus, rubicundo rostro quasi, ore patulo, labris promanentibus, iuva curta et subrussa, oxcoria [...]o Dorso, pedibus anterioribus vlcerosus, colore vario, cum-rotunda macula in clune nigricante, fiqui [...] cum r [...]ddere aut commonstrare voluerit, gratis inierit illius, et quotquot voluerit equas.
Agite bo [...] est admissarius —(Caballus in [...])—
Ecceiam adest: Malum: Heus [Page 2] [...], [...]bo comprehendamus cum.
Oh [...] calcitro.
Compellamus illum intrinsectus in istum angulum, Blande puer popysma palpemus eum, Ho ho ho ho ho ho Messe ho D [...]ue ho Messe ho Dromo ho Messe Daue.
Ab nequissima bestia vin aufugere? non tu Dauus Dromo iam sed Dromedarius.
Ergo vel [...] hunc Dauum Dromonem in pistrinum dari.
Etiam morsicas?
Etiam calcitras?
Quaeris iam lumbi ifragium? tranquillum reddidero te, aut ha, ha, he: Vt illum ad Musarum fontem aquatum duxi modo, desubito cursum proripiens, sese agere dixit velle Prologum hic, nempe Magnatum frequentiam impudens amabat homo, quam etiam nunc affectat impudentior bestia.
Monstrum narras.
Homo fuit sed cum homo non magis saperet, quam Cahallus, iratae Musae, quas vexabat indies mutarunt cum in Caballinum hominem.
vis me ornate ac si essem Asinus: Agam tamen Prologum.
Prologumtu [...]—atque Latinum etiam?—
Quid ni ego qui omnes linguas calleam [...], Latinam, Francoise, Cassallino, Italbone, [...]euch, Polaskei.
Hinnit tantum bene, nihil loquitur.
Ipse porro a Principum Legatis literas accepi saepius, quibuscum et vna vixi familiariter: Nam Caballus licet, Caballus sum Politicus.
Caballusetiam Ecclesiasticus olim, Decanus sc▪ de Dunstable.
Idque gratisetiam sine Symoni [...], Doctus [...]nim sum, nam Diem integrum in [Page 3] Bibliotheca olim itiunus reclusus fui: Quin equus ego cum Doctore Equite linguis varijs pro gradu cum plausu disputaui; qua propter iam nunc spero Gradua [...]um fore,
Imo transcendes ab Equo ad Asinum.
Nescis Caligulam consulatum destinasse, incitato equo, purpureaque dedisse tegumenta ei?
At incitatus nobilis et velox equus, tu segnipes Caballus. CAB Egon? qui tot Regiones plerasque etiam sine viatico peretraui saepius. Quin cursu prouoco omnes Nobilium hic praesentium equos caeleripedes, siue Puppy, sine Franklin, siue Peppercorre, fiue Crop care, siue Snow-ball, siue▪ Soncie Iacke, Frecke, Spanyard, Peg with a Lanterne, Strawbeberies and Creame, tanti, quanti vel in stadio Roystoniensi, Brackliensi, Gatterliensi, Coddi [...] glem, et nisi untinnabulum vincam ego, caudam curtate mihi, neque etiam quemuis equum vel fatidicum vel magicum recuso: si prestigias, si predictiones, si diuinationes vultis. Caballus enim ipse sum Cabalisticus.
Indica ergo formosam hic quis amat foeminam.
Faciam vel teclis oculis.
Age narra, quis?
Plaeraque pars spectantium praesertim non ridentium.
Quin ipse etiam olim amasti perdite.
Imo potius perdite amatus fui, nam plurimae mulieres pulchrae optarunt mihi familiares fore.
Vera dicit namque olim illius Domina, amoris ergo, sellam familiarem suo sibi superfudit capiti, fed dic amplius, age, ista num in Comoedia risus inerit?
Risus erit certe, si risus erit.
At [Page 4] quis sermo fuerit de fabulâ?
Fabulas meliores spectari nummulo Londini indies, Comoediae Legibus hic corrumpi Comicos.
Quodnam de Actoribus iudicium?
Miseros Histriones esse Academicos.
Quisnam Actorum fautores plurimos habuerit?
Quis nisi Dauus Dromo toto notus in orbe nobilis Quadrupedans.
Qu [...] hoc?
Sat habet fautorum semper Caballus bonus.
Se iam facetum putat, Actor ac fi esset Sextius Caballus.
Ludit qui stolida procachate, non est Sextius, ille sed Caballus.
Num quis quam emet ridiculum hunc Caballum?
Sine vt inspectem, phy vetulus est, ac caudam pulchellam habetet per quam robustum ory pegium.
Cauda est pulchra satis, hac Muscas a Musis abigo.
Quin [...] ipse iam musca es; quippe qui Mensas alienas nec inuocatus aduolas.
Odiosus est, et nihili, illum hinc abducito.
At primum agam Prologum.
Eamus, nihil opus, nam qui primi in Scaenam prodeunt aperient Argumentum.
At illi narrabunt serio.
Sed post scaenam primam, quae fabuloe summa est, vix quidquam agetur serium.
Et dixerint quod Scena est Burdeaux, vbi et ipse etiam olim fui; Quodque ni Surdam agas Nanam.
Eo sum beatior nam nihil audiero si nos exploserit quis.
Quodque nomen est IGNORAMVS.
Nempe IGNORAMVS, quaenam aut qualis fuerit haec Comoedia, ipse dum pronunciauerit in cuius [Page 5] vn [...] manu est dubia fortuna Scaenica.
Qui [...] igitur ipse Prologus fiam: Ignoramus enim Causidicus et ego affines sumus.
Scite: Amboenim barbare loquimini
Caballus hic barbarior videtur, de hinc itaque Musarū minime, sed barbari Caballus eris Ignorami.
At mus, vel ingratijsagam Prologum tamen.
Os impudens! ad huc tu Prologus? Prologus tu?—tu? Prologus? Ego te,—
Noui ego vires, et Veneres meas agam.
Sine etni bene agat, illum tu hinc agito.
Incipe.
Quandoquidem—Quandoquidem—
Quandoquidem? quam Comice dictum? siccine in limine respiras? Quandoquidem?
Quandoquidem Comoedia est speculum humanae vitae, et in veterum comoedijs non parum ingenij, iudices, quod in me scio non sit exiguum: Nempe—vizt—verbi gratia—Pindarus.
Siccine Pindarizas? Os Caballi tace, quidest quod nunc cogitas?
Mihi cogitanti mihi saepe numero Prologum.
At faxo Epilogum facias.
Abripito illum hinc indomitus est, et pertinax.
O tempora O mores quo me vertam in hac deflorescente aetate Prologorum.
Adhuc obstrepis? non hinc abieris? Eh allons.
Quin fonte labra prolui Caballino, Cantarno Doctus Pegaseium Melos magister artis, ingenijque larpitor ipse Dauus Dromo.
Dauus perturbat omnia.
At faciam sileas et obtemperes; tene hunc puer, dum— They put Banacles [Page 6] on his nose—naribus indatur illi—Hem— [...]ie datur iam quietus es, iam age Prologum.
Prologus ero tamen.
O silum et nasutum Prologum?
Bene est in Musis haec narrabo.
At musaeiratae hodie furcillis te eijcere. Hinc te iam ducam igitur quo dignus es, ad Ignoramum, is [...] semper posthac in equitabit.
Daveniam subitis, non dispticuisse meretur. Festinat (Caesar) qui placuisse tibi.
Prologus Posterior.
Ad secundum Regis aduentum habitus.
- Puer Ueredarius,
- DVLMAN
- IGNORAMV [...],
- MESSE DAVY
- SCHIOPPIV [...],
- Testis.
Trin—Tran, secedite, Date viam veredarius ego sum, Londino huc qui vobis missus vt renuntiem, quod iam IGNORAMVS nec agitur, nec potest agi, Ne me iutuemini, ita res est vt dixi, rationem quaeritis? nemo Causidicorum quisquam commodare togam Ignoramo volet, nemo Ignoramas, Ignoramo, Nempe nuper lata prohibitione cautum, prohibitione sc. vt soli Causidici Theatro immunes sient, quamobrem exurgere iuber vos haec charta et diseedere. Spectatores peracta est haec fabula; valete et Plaudite.
Quid? Plandite? quid hoc est? Num ludus noster venit ad non suite iam? oh, video Postam, Posts, Posta, num portasti togam?
O Dulman, minime Dulman, minime non quit parari toga prece neque precio.
Quare? Nam praeter quod est prohibitum, nune maximo Deo Termino, qui cedit nemini, togis fiunt sacra innumeris.
Hum, hum, hum, vouz auez literas pro me nonne?
Has tibi, istas hero attuli Ignoramo.
Hum, hum, hum, hic sunt, noua scio, [...]u dato literam hanomao magistro, dumego lego meam P. VER. faciam.
—Legit superscriptionem literarum [...]lman iunior, qui est puny Clericus de Ignoramus iunior qui est frater de Ignoramus senior.
Dulmanissimo Auunculo suo Dulman senior, qui est senior clericus de Ignoramus senior—S. P. D.—quid hoc est? S. P. D. speed, oh, oh, venit per Postam speed.
SI ingrossas instrumenta bene est, ego quidem ingrosso instrumenta, sciant presentes et futuri mi auuncule Dulman, quod est tomunis apud nos reporta, quod IGNORAMVS est vnus grossus ludus; et meus magister ait quod vertit omnes libros suos [...]nam habet paucos) et inuenit quod ipso facto est voutos [...] et riotosus- [...]du [...]. Quare illi Praedicabiles qui volebant geldare Ignoramum, vel qui ligabant [...]um cum [...]bordis et funis: Imprimis Trico, Cupes, et Colavenient [...] Cam [...] stellatam pro vna terribiliriota, Dicit [Page 9] etiam quod habet tria beneficia quae de disset ist is Praedicabilibus gratis antea, (quod ego non credo tamen) sed ait qui nunc babebunt easoluent pro ijs, pro toto et in solido. Praterea dicit quod est vnum Icofaile in ludo facere communem Causidicum communem stultum qui solet facere alios commnnes stultos, et alium Ieotaile sacere, eum loquilatinum in Burdeaux quod neque illic neque hic potest, sed si agunt iterum istum probibitum ludum facientus de eo Balladas gallantissimas meliores ijs quae iam fact [...] sunt quāquam sunt superfine et stant cum nobis in casu contra Cantabrigiam licet multi dicunt quod sunt Asinini famosi libelli, et idio dignissime damnati pro baereticis nuper in Concilio Oxoniensi. Bene bene, ego scio quod scio. Tu quaeso (mi Auuncule Dulman) pro Dulmanitate tuâ dic nulli Pradicabili hoc quod scribo—Nulli? at ego dixi vobis omnibus stultus nepos non potuit scribere sic in initio? sed quaeso vt sit vnum nihil dicere de hoc, prohac re iam non legam plus ad vos.
Dedi literas Ignoramo, sed cui rei iste apparatus?
Oh est pro examinatione duorum magnorum nebulonū coram magistro meo Ignoramo.
Qui sunt illi?
Quidam Gaspar Schioppius et quidam Dauus Dromo.
Nun ergo pronuntiare potest Ignoramus?
Non pronunciat sed pronunciat tamen, nam ne (que) ludex neque Iusticiarius est sed deputatus tantum ad capiendam examinationem hanc— Intrat Messe et Lictor.—Oh iam veniunt, Mast [...] Ignoramus, num tu venis for as sine toga [Page 10] vocatus a Gowne?
At ego veniam in chlamy [...]e vocatus a Cloak, potius quam non currat lex, puer, abi hine et commanda vt producant huc etiam nebulosissimū Schioppium nobis, dum ego hunc examino.
Fiet.
Sirrah, sirrah, quod est tuum verum nomen, sirrah, bah?
Dauus Dromo.
Alias Messe Dauy, [...]rah nam cum eras arrestatus dixisti quod non eras Dauus Dromo sed Messe Dauy, et sic faciebas escapium, hah? Duplex nomem, duplex nebulo; Dulman lege accusationes.
Imprimis presentant quod tu Dauus Dromo modo querrino arranatas, assaltabas spectatores IGNORAMI, cum terribili engina vocata anglice a hobby-horse cum kikkis, et friskis, et cum horrendo sonitu Snip snap-snip-snap ad terrorem legei populi Domini Regiset ad mortem Infantum.
Hah, quid ais ad hoc surah?
Erat quidam mihi simillimus, nam ego quidem non intereram dum acta est
Notissimum est enim me ea nocte fuisse ebrium.
Ohoesebrius nebulo et mendax, tute ipse eras.
Eram et non eram.
At sirrah, sirrah, non tu tunc et ibidem challengebas equum Regis? quod est petty treason, sirrah.
Ego prouoca [...]am tantum Magnatum equos.
Oh, nota Dulman scandalum magnatum equorum.
scandalum magnorum equorum.
Tu es vnus equus vocatus saucie Iacke, nam tu et olim capiebas parietem de Principe.
Oportune fecisse memini, cum erudiebam Legaros [...]t accipe [...].
Magister, puto potes habere cum de [Page 11] Idiota examinando, nam olim voluit esse Decanus de Dunstable; si vis, ego scio legem.
O tu, tu scis legem non ego; Tu docebis quid debeo dicere. Estis duae Idiotae. Bene, examinabo, sirrah, quid differunt stultus per naturam, et stultus per artem?
Quantum ego et Archy, vel quantum Ignoramus et Dulman.
Hoh, video quod es maior nebulo quam stultus sirrah, et tamen es magnus et superbus stultus: nam ausus es etiam ultare cum Regis stulto.
Pares cum paribus.
Messe Dauy, Tu scies quod est petty Treason, Messe Dauy.
Quid Petty Treason, Dulman?
Sed, sirrah, num id verum quod tu scribebas in Latino ad Papam vt faceret te Cardinalem?
Imo et fuissem si scripsissem congrue.
Congrue? nota Dulman quod cuneauit et transportauit trans mare falsum Latinum, contra statutum in eo casu prouisum et edituni.
Ergo magister, hoc eius falsum Latinum consiscabitur ad nostrum vsum.
Sine me, ego capiam ordinem pro hoc, sirrah quantum habes de eo?
Plurimum, sed non quantum vobis sufficit.
Bene, video quod es notorious malefactor, et retornabo tantum ad magistratum et scribam vt pronunciet de te in modo et forma sequente, Primo si ven [...]s ad Aulam vt sis iactus sursum Anglice tost in a blankett, si vnquam sis in amore habebis vocatum a Cod-pecce consutum post te, et sic saltabis vt olim fecisti Geneuae, et eris vagabundus, nec vnquam habebis vllum panem aut potum de tuo, sed [...]quam musca viues ad alienam mensam, quamuis [Page 12] saepe repulsus cum plagis etc. Iam au [...]erte Nobulonem.
Hei mihi perij propter excellentiam ingenij quae aliji salutaris est.
Papae! venit ille nebulo in Printo Schioppius
Heus vos, adest Schioppius, fur, trifur, [...]risurcifur, cauete crumenis adest Legatus [...]onum Schioppius.
Non fuit Autolyci tam piceata manus.
Vide annon sit arsus in manu?
Saepius, totus est stigmaticus. Hui, en vt sunt vngulatae manus et viscosae.
Profecto en etiam habet nasum scissum, et est Crop-care eriam: per markas hic est ille Gaspar Schioppius é Munster.
Gaspar a Monster.
Munster Franco qui cum matre eius consueuerat [...] illius fuit: est ille notus spurius.
Oho, num est bastardus? Bon bastard est aduenture: Mais meschant est de nature: perge Testis.
Auream etiam suffuratus est catenam patri suo.
Tum vero non nisi 14. annos natus eram quod ingenij indicium mei ex [...]itit.
O fellonem ab ipso cunabulo Anglice a Cradic.
Quin pater, eo adolescente, adhuc deploratū Nebulonem fore suis amicis, dixit.
Vere dixit.
Plagiarius etiam hospiti Giffanio, alijsque libros et chartas suppilauit.
Fateor. Literatum fur ari literas furtum non est.
S [...] longius impudens, puto aliquas chartas meas sur [...] tus est, desunt non nullae.
Ego chartas [...]—mil [...] charta super est, meas testor [...] [Page 13] quās vulgaui chartas.
Imo tu scribillas famosos libellos.
Nam adolescens scripsit spurissima Priapeia.
Quid?
Quod honeste accusari non potest.
Pro illis confidenter dicam, omnes mihi seipsas debent foeminae.
Qua in re?
Illis ego restituam muliebria mutando. L. in N.
Magister. L. in Nihic est pecia secretae knaueriae.
Vide notas eius impudicissimas etiam: scripto vitam passerum hominum vitae praetulit, idque pathetice valde quod sunt salaciores.
Audio etiam quod es Apostatus et Renegado.
Tunc non Gaspar sed [...] Schioppius erat; Nam Esuritor ne perir et fame librum scripsit Rom [...] de conuersione suâ. Romam petebat Esuritor Schioppius, profectus ex Germania.
Heus, cum esuriebam, Cardinalis Madrucij culina patebat mihi.
At ibi famelicus eum canibus pugnabas ringens delingendis patinis.
Est carmen prouerbiale.
Ha, Ha, He, magister.
At ego de conuersione mea, insignis Theologus repente ex Bibliotheca Uaticana prodij.
Scilicet vt pote qui olim sacris Biblijs Plautum praetulit Atheos. Hinc Bacchum, Cererem, Uenerem super omnia colit, hinc est quod cum dijs hominum belligerare solet, Romuli Parasitus, pater esuritionum qui animam tantum pro sale habet, vixque pro anima salem. Hinc periuriorum et mendaciorum mole caelum affectat Terrigena, Idolum impudentiae, [Page 14] patibulare mendicabulū et Carnificum victima, hinc quod sordido dente, et foedis linguae probris Cerberus ille sacra Regni numina lacessit. Hinc quod nigra insolescit fama Archicarnificis et Prostibuli filius, hinc quod impudentissimus conscribillator stilum stringar contra Legaros latro ipse maximus et Lauerino.
At meus Legatus latro forsan efficiet, vt sim Legatus à latere.
Interim eris ablegatus, et ligatus vt Latro, Est norabilissimus nebulo quem vnquam vidi in vita mea, Bene in formabo Iudicem vt te puniat sie.
At ego Baro sum, nobile mihi conuenit iudicium.
Ergo iudicari aequum est per pares suos, nempe Barones Campi-florae; O fursanti Baroni.
Scio per legem hoc erit iudicium tuum. Primo quia es magnus men [...] lingu [...] [...] defamatoria erit perforata cum candenti ferro, quia es impudens, aenea facies invretur in frontem ruum.
Fronti? frustra nam (que) huic nec frons nec cor vnquam erat.
Et quia habes os impurissimum, vt olim Heidelbergae portabere ad vnum stercorarium, et ibi os tuum totum implebitur cum fimo, et sic foedissima tua anima ibit extra per [...] vt inquit Graecus Ethnicus.
Quid quid magister?
Est Graecum stulte. Oh, ego non possum scribere, Musaeus debet scribere hoc.
Asine, Asine: Post id cadauer tuum iacietur in vnius Abbatis Latrinam.
At sic damnari nequeo, quoniam saepe sum phreneticus, cauete quid facitis.
Tollite Nebulonem hinc.
[Page 15] Cauete marsupijs.
Signor toga tibi iam parata est.
Quomodo?
Vna inuenimus inter Schioppij furta.
Ergo ego adibo iam et induam cam togam, post Ignoramus retornabit ad vos iterum.
At redi statim Signor.
Erit retorna breuis ne time.
Dulman retornabit etiam, nullum erit essouium.
Redibit iterum in scaenam Ignoramus, verum quod redit. Illi nihil, sed vestrae clementiae Caesar patrone Caesarum debetur. Vestro debetur amori Academiae.
IGNORAMVS.
Actus Primus: Scaena Prima.
- THEODORVS.
- ANTONIVS.
Ergone obsequeris fili?
Pater es, quid visiube.
Recte Pater; perge si placet.
ACTVS. I. SCAENA. II.
Act I. Scaena III.
- Ignoramus.
- Dulman.
- Musaeus.
- Pecus.
PHi, Phi, tanta pressa, tantū croudum, vt f [...] penetrusus ad mortem: babebo actionem [...] intrusione contra omnes et singulos, Aha [...] Mounsiers voulez voz intruder pa [...] ioinct Tenaunt, il est playne case, il ne est point droite, de [...] ben seanet. O valde caleor, O chaud, chaud, pre [...]or [Page 25] deum non meltaui meum pingue. Phi, Phi. In [...]omine Dei vbi sunt Clerici mei iam? Dulman, Dulman.
Hic magister Ignoramus, vouz haues Dulman.
Meltor Dulman, meltor, Rubba me cum Towallio; Rubba, vbi est Pecus?
Hîc S t. Ignoramus.
Fac ventum Pecus. Ita, sic, sic, Vbi est Fled-witt?
Non est inuentus.
Ponite nunc [...]hlamides vestras super me, [...]e capiam frigus. Sic, sic. Ainsi bien faict. Inter omnes poenas meas, valdè loetor, ét gaudeor nunc, quod feci bonum aggreamentum inter Anglos nostros: Aggreamentum, quasi aggregatio mentium. Super inde cras hoysabimus vela et retornabimus ite [...]ùm erga Londinum: Tempuis est, nam huc venimus Octabis Hillarii, et nunc fere est Quindena Pasche.
Iuro magister, titillasti punctum Legis ho [...]ie.
Puto titillabam. Si le nom dell granteur ou grante soit rased, ou interlind en [...]aict pol, l [...] saict est grandement suspitious.
Et ment obstant si faict Pol, et illud [...]ttam in Coine.
At id de vn faict pendu in le Smoake, nunquám audiui utillatum melius.
Quid tu dicis Musaee.
Equidem ego parum intellexi.
Tu es Gallichrista, vocatus a Coxcombe; nunquam faciam te Legistam.
Nunquam: nam ille fuit Vniuersitans.
Sunt magnae Idiotae, et Clerici nihilorum isti Uniuersitantes: miror quomodo spendisti tuum tempus inter eos.
Vt plurimum versatus sum in Logicâ.
Quae villa? quod Burgum est Logicâ?
Est vna artium liberalium.
Liberalium: Sic putabam: In nomi [...] dei stude Artes parcas et lucrosas: non est mundus pro Artibus liberalibus iam.
Deditus etiam fui amori Philisophiae.
Amori? Quid? Es pro Bagaschijs et Strumpetis? si custodis malam regulam, non es pro me: sursum reddam te in manus Parentum iterum.
Dijfaxint.
Quota est Clocka nunc?
Inter octo, et nina. Ig. Ite igitur ad mansorium nostrum, cum Baggis et Rotulis. Quid id est? videam hoc instrumentum, mane petite dum cal [...]eo spectacula supernasum. O ho, ho, scio iám Hec Indentura facta est inter Rogerum Ra [...]edocke de Caxton in Com Brecknocke. O ho. Richard Fen Iohn Den. O ho. Proud Buzzard Plaintife, adversus Peak [...]goos [...] defendant. O ho, hic est defalta literae, emenda, emenda, nam in nostra lege vna Comma euer [...] totum placitum. Ite iam, capiato tu hoc, tu ho [...] ingrossa, tu trussato sumptorium proioruea.
HI ho Rosabella hi, ho, Ego nunc eo ad Ueneris Curiam laetam tentam hic apud Torcol: Vicecomes eius Cupido nunquam cessauit, donec inuenit me in Baliua sua: Primū cum amabam Rosabellam nisi paruum, misit paruum Cape, tum mag num Cape, et post alias Capias, et plures Capias, et Capias infinites, et sic misit tot Capias, vt tandem Capauit me vt legatum ex omni sensu et ratione mea. Ita sum sicut musca sine Caput, Buzzo et torno circum circa, et nescio quid facio, cum scribo instrūentū fi foemina nominatur, scribo Rosabellam, pro Corpus cum causa, Corpus cum caudâ, pro nouerint vniuersi, amauerint vniuersi, pro habere ad rectum, Habere ad lectum, et sic vasto totùm Instrumentum, Hei, ho, ho, hei, ho.
Act I. Scaena IIII.
- Torcol.
- Ignoramus.
- Meretrices.
Profecto hic est Papa.
Quid nunc imper [...]s seruo tuo Domine, mi Domine?
Ha he dabo tibi super [...]edeas pro istis complementis: Puto fecisti collum tuum tam tortum cum Congis et Cringis.
Signior factum est hoc Burdegalae, dum vinum vnius auriculae bibo, bonum probans, horsum [Page 29] inclinaueram:
Nunquam habebis Breue de recto.
Siue rectus siue tortus sum tuissimus Signior: vbi estis virgines?
Mitte quaeso Cringia, et Cruragia. Sed quae sunt istae quae veniunt extra, suntne bona et Catalla?
Signior et mercator sum, et musicus, Ludum ideo hic aperui Fidicinum.
Nulla fides tuis fidillis; sed cuius gentis sunt?
Haec cum Cithera Graecula, illa Germanica, Hebraea cum timpana, Britanica haec, Hispanica ista cum tibiâ, Arcadia, Francia cum testudine, Veneta, Maura, Perfica, Turcica. Agite iam.
Sunt bellae ministraliae, tu es Dominus foedi hic.
Introite sed primum Dominū meum humillime salutate singulae
Quid vultis? habetis warrantum de osculando? Quid vt et armis?
Estis bonae warrantizabo (ad Mauram couuersus) Phi phy abi tu, tu es vxor diaboli dic bonâ fide, non ludunt hae ad luda illicita contra statutum?
Mihi crede, sunt illibatae, signataeque virgines.
Signataeque imo sunt signate co nimuni [Page 30] sigillo: Ha he.
Signor, neque ego, neque illae sumus istarum artium, vale.
Mane: iraeundus es? ego tantum frangebam iocum, quod debet et solet, quanquam sit super vitam hominis, et tu capis id in bonoserio: sis iocundus. Dic mihi quomodo valet Rosabella mea?
Oh, illa, quod virgo non est, nubit alij.
Num dicis hoc in sobriatristricia?
Dixit illum inescaue [...]o magis.
Diable, quae est haec fraus, couina, et deceptio▪ nonne erat Indentura facta inter te et me, vt si ego darem tibi sexcentas corenas, maritarem tuam wardam Rosabellam, et hic dies oppunctatus est pro solutione, Non est verum?
Est.
Bene, fac quid vis, ego habeo tuam Indenturant et obligationem saluamet, solidam, tua manu sigillaram, et datam, et deliberatam. Et [...] non dabis mihi Rosabellam, forisfaciès eam obligationem, viz mille Coronarum: Quid ais? vnus Lex, vnus Lex, non te defendat medietas linguae▪ Quid ais?
Putat scilicet omnia hic transigi more Angli [...]. Et si sexcentos auteos hodie attuleris, haud muto factum.
Benefacis nam fuit aggreatum accordatum et condescensum Ergo ego veniam in persona mea bodie cum moneta si possum, si non pos [...] mittam vnum ex Clericis m [...]isproca.
Verum ego tuorum seruorum noui neminem.
Neque illi te, sed est totum vnum pro eo. Ille apportabit tibi sexcentas coronas et instrumenta et dicam illi quod habes curuum Collum etiam: Quid times?
Antonium atque va [...]errimum Triconem timeo, qui mihi Rosabellam propter vbique insidiantur, adeo vt vix tum caueam, cum caueo maxime, optimum itaque est de signo inter nos conuen at occulto: insuper cautelam cautelae addere cautius est.
Quanquam non opus est, tamen si Clericus meus Dulman venit dabit tibihoc priuatum signum, eapiet te per nasum sic.
Placidè, esto igitur, atque caue nemini alij nisi illi dixeris.
Putas quod sum Idiota?
Illam igitur duces hodie, nam cognata est, et illa per deos pudicissima.
Ouy, ouy dea: Cras retornabo cum illa ad Lonainum, sediam quaeso clama eam huc paululum eius habere facias visūm, nam ego amo illam, hoc est longum et breue. Tu ergo praecipe quod reddat scilicet amorem d'auoirdu-pois, intelligis?
Illam actutum huc adduxero.
Nunquam sui inamoratus ante in vita mea sediam sum inamoratus bestialiter. Praesenter adducet Corpus cum cauda cum causa inquam. O si haberem vnum habeas corpus iam, Ha he, [Page 32] cum cogito vado in Cymbalis.
Act I. Scaena. V.
- Torcol.
- Rosabella.
- Ignoramus.
- Surda.
Patrue, tu sapis, tibi quod videbitur, aequū est id me facere.
Recte iam, atque vt decet.
Dissimulandum amorem videò, ne ruam in peius: Non vnquam ego te Antoni.
Hanc ego illi custodem apposui Nanam, quae tres menses licet integros surda sitiam, fidelis [...]men, atque ex signis intelligit satis
Recte intelligo, vt illam arcte custodiam, neue quòpiam longuis abeat a foribus.
Intelligit.
Neue iuuenem eam patiar alloqui.
Bene.
Quamprimum ille hanc allocutus sit, introeat illicò.
Eia, quám citò.
Sin secus, interminare mihi te me verberaturum vsque ad necem. Curabitur quod iubes.
Signior, mea Cornata haec summopere te super omnes mortales amat: Experire: ego hinc abeo, nám mihi negotium est: memento signi, et pecuniae.
Nulla erit defalta. Sed tu nos admittas.
Fiet, inquam.
Ha he, Rosabella mea, hem hem hem, Madame, et vos mei Magistri iurati, hec est Actio super casum. Phi phi, lingua vadit ad verba accustomata. Puto me placitare iam.
Quantum video, hic homo stultus est.
Madame, pardona mihj, nunquam amaui antehac. Sed veniam ad punctum, & iungemus issue. Visne facere maritagium mecum?
Haud equidem tali me dignor honore.
Profectò Rosabella, amo te plusquám rosa solis. Dico tibi, Amor tuus fecit me legalem Poetam. Vis versus meos?
Si placet, senior.
Hem hem, Versus legales de Rosabella. Hem hem.
Euge optima.
Ergo ad Iudos ibis et vrsos. Facies quicquid vis, puella, si alijs sit clausa Cursa Tene, est billa vera.
Portabo in sinu meo.
Amas me?
Amaret quis non?
Ais? dabo tibi bonam iuncturam, saciam ames me plus & plus. A [...] di iuncturam tuam. Ego Ambidexter Ignoramus infeosso te vxorem meam Rosabellam in Taile special de situ Manerii de Tongwell, cum capitali mesuagio. Et do tibi omnia et singula Meffuagia, Toftos, Croftos, Cottagia, et Columbaria, Molendina, Fullonica, Aquatica, Uentritica, Gardinos, Tenementa, Boschos, subboschos, Iampnos, Brueras, Moros, Moriscos salsos, Morischos freschos, Iuncaria, Turbaria, Aincta, Mosseta, Communiam pasture, liberam warrenam, piscariam, faldam, et Decimas garbarum, bladorum, grauorum, agnellorum, foeni, lini, canabis, [Page 35] et tellonium, Stallagium, Pontagium, Picagium, Escheta, Catalla felonum, auiata, extra noxas, wracca maris.
O nimium est.
Mane dum capio anhelitum; & dabo tibi decies tantum.
Quanquam intus fleam, risum expressit mihi
Satin sanus hic homo? Videtur foeminâ, & Picâ, & Psitaco loquacior.
Redde mihi amorem iam quid pro quo.
Aequum postulas.
Ergo da mihi osculum da quaeso.
Durè. Cor dura. O pulchruni Ama [...] um! ô patrui auaritiam!
Lego pulchras lineas in facie tua—
Abj, abj.
Habebo quare impedit prote. Volo tibi sigillare et deliberare vnum osculum.
Skats, scat, ah.
Vale Rosabella mea iam vsque ad mo [...]. Hoc osculum mihi facit bonum apud cor. Possum volare super tria clocheria nunc. Sed ego ero satis callidus pro Torcol. Nam cum venio in Angliam, maritabo diuitem vxorem; & tum tenebo hanc in Commenda tantum peo Transi-tempus. Ibo nunc pro coronis.
Illum amas vti video.
Mortem magis.
Bene facis.
[Page 36] Ille tibi dabit.—
Malum.
Ergo non amas illum iuuenem.
Non vitam aequè.
Odisse te innuis; optimè. Equidem immeritò tesuspicatur herus meus.
Quám crucior Antonium me non amare nunc, vel fingere? fingendum est tamen, vt suspitione libera ad illum aufugiam facilius, si ad Ignoraemum ducar. Verùm audiui Antonium hodiè hinc Londinum abiturum. O perfidum, si id nunc faciat I fidem dedit mihi: quod fi iam me deserit, perij.
Nam si illi nubes, afflues diuitijs.
Act I. Scaena. VI.
- Antonius.
- Trico.
- Rosabella.
- Surda.
POtin'? aliam rem cures here. Ipse hanc saluam praestabo tibi.
In te spes est Trico.
Dolum ipsum hodiè superabo dolis. At quamnam video? absterge oculos, here.
Meamne Rosabellam? quantus es? Dij quam opportunè, ni vetula canis illa prohibeat me [Page 37] eam alloqui.
Ne time, edentula est, non mordet.
At lattans dominum excitauerit.
Offam dabo: simulabo me illam amare, nám semper est catulliens. Interea vos serite sermones. Sed aud'in? gestus irati edite, vt vos inimicos credens Surda liberè loqui sinat.
Bene mones.
Saluete.
Neme attingas; cheu, atque abstine manum.
Quám ferocula?
Laedis manum; ahime: in malam crucem. Me amat, annulum ostendit mihi: non mubam, non,—brachia complicat.
Ahime.
Suspirat. Bella videor, ideo amor. Non sum tam anus.
Ahime.
Vt spisse anhelitum ducit! miser me demoritur.
O lactealabella, nasum purpureum, gemmeam cutem, oculos ouillos, crusculum formicae, vituli pedes, manus talpae, pectus Cicadae, mamma mammarum, equula adhinniens, scrophula grunnions, Ahjme.
Formam laudas, scio. Vultum habeo per [...]nde ac alij (dijs gratia) nec inuenustum.
O pumila, numila, surdula, crassula, dolio [...]iola, anicula, bibosula, barbatula, simiola.
Formâ confectus stupet. Laudes vtinam [Page 38] possem audire meas! Nanam etiam me dicant posthác.
Ahime.
Misellus lacrimat; sum misericors. Ahime, intermortuus est. Reuiui ce: amo te, amo.
Simulate succensere mihi.
Amo, reuiuisce. Ah animule, ah miselle homule. Non patiar quenquam mei amore mori [...] prohibet charitas.
Dixi'n? mea est haec iam. Vix risum contineo. Ahime.
Ne time, amo te. Hej mihi, abeundum est. Adest ille malum, a quo herus cauere iusserat. Bene est, odisse [...]e illum indicas, atque obiurgare velle: maledic illi, age.
At re serio insimulo, Antoni. Iam me non dubitas perdere? iamne hinc Londinum abiturus? iam me deseris in malis? Eheu quid faciant diu homines, ô feros nimis corde viros! ô vos viri! oh.
Pectus pulsa, benefacis: ah impudens.
Ahime.
Ahjme, Perij amore summersa: quasi, vespa cecidi in mellis amphoram.
Fidem tibi dedi, Rosabella. quam, & hanc dextram tuam feriens, firmo insuper tibi.
Percussit hanc, inhumanè, foeminam? Vi [...] si essem; quin inuolemus ej in ocules. At quod amant nihil periculi est. Nos verò amiculi: Ahime.
Suspirat quasisus, quae primam foeturam perdidit. Ahime.
Ahjme.
Da veniam, vita mea. Iussit abire me pater; nil preces, nil lacrimae valuere. Testor fidem inuitus abeo.
Inuitus? Amor cogi non potest, elabi potest: Non amas.
Ni te perditè amem.—
Tace; credo tibi.
Ahjme. Amor quasi olla feruens bullit & bilbit in pectore.
Annuit.
Nutat & nictat scitulè: annuam illi etiam.
Quid me non extrahis itaque ex his impuris aedibus? Phy.
Conspue eum.
Iniquo subijcior Patruo, qui cum re simul probitatem amisit protinam. O belluam! Nam quid eum voces hominem, qui nihil facit humanitùs? O manes patrij, cui me credidistis? At tu quanquam abieris, premam vestigia tamèn. Pudicè viuere si non licet, licuerit pudicè mori.
O indoles! ô mores! Cor dolore finditur.
Pupugit eum: pectus plangit, crines lacorat. Ah impudice homo.
Ahime.
Ne suspira ô lepidum amatorculum. Italo more amans iaculatur corculum & ocellos. Scitum est quidèm: parem referam gratiam.
Si Patruj auaritiae sexcentis quos pactus es aureis satisfecisses, misera haud essem nunc.
Deûm atque hominum; potui inuenire [Page 40] nullibi. Amici non credunt: Pater ad rem auidior; quid tacerem?
Nescio; nisi Ignoramo iam despondisse me Patruum per syngrapham: aureos dixit hodiè afferre aut le aut seruum suum, cum secreto inter cos quod conuenerat signo.
Quid audio? Sci'n, quid signi est?
Id me celant. Sed lepida ecce eius carmina!
Forsan hinc aliquid venabor.
Literas eius reiecit, bene est. Ardent oculi: pedem terrae in [...]ussit; furit. Video te amicule.
Quis potest pati hoc? quis potest videre?
Habeto bonum animum modò. Efficiam ne tute hodie hinc ab [...]eris, neque amiseris illam.
O si!
Crede huic capitulo, mira faciet hodie.
Ne ferjfrontem; amo te, ita me dij ament: amo te: Met [...] ne animo deficeret iterùm.
Anaticula, tenellula, risum non teneo, ha he.
Ha he; & ego arrisero.
Adhinnit. Heus vos, nunc datur occasio aufugite. Haec mea est.
Rectè mones: eamus.
Atqui illa exclamauerit.
Fatuj tentate modò.
Iamne das mihi annulum? gratias. Tua nunc sum: accipe a me hoc [...]udarium itidem.
Quid malum non itis? nubes statim.
Da dextram, vortat bene.
Vt tu poreas.
Signemus osculo.
Mellitum osculum [...]saliuam mihi mouet.
Eh, eh, mala tussicula, eh eh.
O cariem! stupid [...] quin [...]gitis? quin fugitis. Occasio perit.
Eamus amabò: ó gaudium imcomparabile!
O Testudines! in malem [...]rucem.
Act I. Scaena VII.
- Torcol.
- Antonius.
- Trico.
- Rosabella.
- Surda.
- Lorarij.
ACcurrite vos: redi fugitiua, fugitiua redj. Opem serte.
Occidj.
Nam quid me verberas?
Aspellite Aatonium. O praeclara custos. Quis custodiet custodes? Ouem Iupae; ah Venefica.
Ne me coede tua non sum, nubo hodiè.
Nubis? nubes bacillo interim.
Quid malum? nubo inquam, te inuito nubam, nubam mecastor; per verba de praesentinupta sum, vide annulum.
Annulum! ô Triconis tricas! ego te—
St, opitulare, mj vir. Ille te—
Introite pessimae. Tu illas ambas constrioge vinculis atque asserua dum redeo.
Vel occidito.
St, st, siccine vxorem deseris?
Quâ [...] confidentiâ?
Incingite me satellites.
Ausus in conspectu meo hanc?
Signor, abi quaeso: restuas age, ego meas. Nihil ego tecum.
Furcifer.
O tu duces Nanulam meam. Cauebo dehinc de tricis tuis, Trico.
Fallam te tamen hodiè.
Qui minatur hosti, dat quo suo sibi telo inguler.
Accede hùc.
Sta longiùs; atque istinc loquere si qui [...] vis.
Tibi in aurem dico, Leno sacerrimus es.
Peregrino blandè dissimulandae sunt iniuriae. Signor, nolo simultates tuas. Sunt aliae elegantes virgines mihi, quamlibet istarum eligas viorem tibi.
Benignè.
Signor, a labuena ventura.
Mitte Portugallicas blanditias.
Scruidor, signor, queda con dio [...].
In malam crucem.
Illam ego cautè seruasse hodi [...].
O Trico!
Habe tu bonum animum modò.
Abeo, Pater expectat intus.
Quin abi tu: ego hîc ero in insidijs propè. Namcauto opus est, ne me Theodorus herus tecum [...]abulantem aspiciat: suspectus ej iam videor. En [...]xit fugio.
Act I. Scaena VIII.
- Theodorus.
- Antonius.
- Trico.
- Banacar.
- Nauta.
HEus Trico, Trico, quò te nùnc agis? Video te, video; nete occultes.
Numnam is est, an signum pictum in pariete? Non mouet? accedam propius. Ah verbero, os hominis, vide.
Herclè here, a me exieram penè; ita de [...] ardentissimè orabam, vt maritimum iter tuo tibi [Page 44] prosperaret Antonio.
Pulchrè pius.
Non soleo, vera dico.
O, puluerem excutis mihi, sed [...] cute nullum: flo [...]cos eximis nimium dilig [...] scelus. Tu mihi cor rumpis filium.
Egon' here:
Quid fabricas? si sensero.
Sanè tu me adeo probum impeller [...] vt.—
Quid vt?
Basta.
Cedo inquam.
Vt malus te male fallerem; dico ing [...] nuè.
Sentio. Abi tu itaque ad villam, ibi [...] cies opus: Sed audi'n? caue ante vesper [...] redeas.
Nunquid aliud?
Vespere redito cum villico vná; putare [...] cvm volo rationes.
Narrauero quidem. Numquid aliud?
Eamus iam ad portum Antoni. Heus Ba [...] car, expedi sarcinulas.
Adsum.
Has Dorotheae, illas Antonino, has vxor [...] ius Catherinae literas. Illos atque amicos salute [...] pertias.
Fiet. Vale pater.
Alacriter dixit benè est.
At egó te videro, fili, nauem conscend [...] [Page 45] Eccum Nautum!
Herclè, aedipol, medius fidius, nauem moramini nimisdiù.
I [...]us iam.
Ad mortem ego, nisi Trico—
St, Ne time.
Actus Secundus, Scaena Prima.
- Theodorus.
- Banacar,
Here, non vitam modo debere tibi me, sed animum quoque fateor.
Proin perstabo sedulo tuum imperium exequi
I nunc intro igitur tibi mandata vt geras.
Operas qui volet vtibiles, vsque exerceat opere. Corpus item & onimum corrumpit otium.
Act II. Scaena II.
- Trico.
- Antonius.
MAne dum circumspecto. Nemo est. Egredere inquam, nemo homo est, Phrygia agmina circumspexi.
Quid ais here? non Trico magnus sum ego?
Trico mirificissimus.
Patrem ire ad portum procul vt videbam limis,
Sectari ego vos clanculùm, quasi sine cauda canis.
Vt abierat ille, in scapham me proruo protinam [Page 48] Remis velisque properans. Accessinauem. Matrem huc cum familia fingo simul recens aduenisse, ideoque patrem reuocare te, ne frustrá abeas. Ita in scapha nos reuecti denuò h [...] Nauis Londinum versus volat: Dij. At qui [...] nunc vicinis pater? Londinum iam filius Antonius nauigat, Dij vertant benè; seruus meu [...] Trico, optimus Trico, o [...]us facit ad villam. Hîc villa erit hodiè, Theodore.
Optime vsque ad huc processit ratio. At quomodò nùnc? quâ causâ redij? potia [...] Rosabella?
Id etiam, vt spero, efficiet Trico.
Vtinam.
vidisti'n modò me alloqui?
Nempe Libellionem istum circumfor [...] neum, qui vrbem circitans, libellos clamans venditat.
Ipsissimum: nomem ej Cupes. At, quod haud putâram, nebulo maior est quam ego sum.
At Torco [...] nebulo magnus est.
Nebuloni opponitur sesqui-nebulo quales ego & Cupes sumus. Paululum pecuniae illi prae manu dederis; mira faciet.
Eccos decem aureos, quos pro itinere parcus dedit pater! haud amplius habeo.
Sat est. Cedo mihi. His ego Cupe [...] subornauero; vt rem tibi narrabo posteá. Nun [...] mihi adeundum quoque ad Vestiarium, V [...] pro ludo locet ornamenta, fallaciam hanc quo [Page 49] ornemus splendidè. Hinc tu ad amicum inangiportum proximum: ibi abdas te, ne videat pater. Tempori accedam ego. Me ride nisi efficiam.
Ai'n si istoc lepidè effereris.—
I modò.
Ne viuam nisi tibi.
Etiamne abis?
Eo mj Trico.
Cupes se mihi operam daturum promisit hodiè: omnem rem ej narrauj modò. Venit ecce cum librorum sportula.
Act II. Scaena III.
- Cupes.
- Trico.
LIbelli, belli, belli, lepidi nouilibelli, belli, libelli!
Heus libelli belli.
O Trico, mox tibi operam do. Ita viuam vt pessimi sunt libelli.
Quid ais?
Haud vllum queo vendere: mane paululum obsecro.
Ocyus.
Libelli belli: Anguilla Aequiuocationis, [Page 50] siue de arte strenuè mentiendj cum Priuilegio, Per reuerendum in diabolo patrem Andraeam, Belzebub, Iehannem Cidonium. Quis [...] mit? quis? hem vide. Quis emit Belzebub.
Nemo hertlè, nemo.
Vili vendum; a trois sois, a deux sols, [...] vn sol, a vn liard, a vn gran diable.
Haben'tu fustem doemonum?
Fustis doemonum, fustis istiusmodi libe [...] est, sed prohibitus. Quid eo faceres?
Eo fuste doemonum Belzebub doemoniorum doemona coederem.
Tut non loederes.
Quid ni?
Os ferreum habet: libelli, belli, belli. De modo tenendi Anguillam Aequiuocationis per caudam.
Rectè: per collum potius. Mox emam.
Libelli belli. Pellitier pellio, pellio, versipellis pellio, de modo vertendi pellem, per ipsum Pellionem.
Ne tu nomines, obsecro, Pellionem, [...] ficut Plauti olim nostram vitiet fabulam: pessimus author Pellio; cor odio sauciat.
Nullus sum.
Pellem eius vtinam habetem insertam stramento.
St, tace, stramenta Sanctos faciunt. Vin' Apologiam pro Garnetto? En lepidum [...]ramen!
Cupes posse & nos sanctos esse spes est.
Quaenam Trice?
Quod sumus scelestissimi.
Libelli belli, S ti. Garneti, S ti. Iacobi Clementis, S ti. Rauiliaci canonizatio ex Bibliotheca Uaticana. Schioppius vespilio, Schioppius, Parasitus Schioppius, de arte parasitandi; liber manuscriptus.
Videam. Phi, vt scripta olent hominis commictilis, scribit lotio?
Quis emit? quis? perij.
O iam satis est legisti omnia venena.
In malam crucem omnes libros perditisimos. Quid feci? quidue sum loqu [...]?
Cur me tot malis perderent libellis?
Caueas de hinc ab istiusmodi. O putidos scriptores, incendiarios, mundi-turbonidas, plebipistillos, Nobili-perdonidas, Regicidas, Papae-palponidas.
Immò apage omnes; sunt annales volusi: mais quoy vanne via manniconia. Habeo tamen aliquot quantiuis pretij. Prologus Cabalinus, siue Metamorphosis Messe Dauy de Dromedarijs; Item eiusdem milleloquium adcaenam; Hastiludium Messe Dauy cum Archy de Archiuis; Eiusdem peregrinationes Syn Coriaticae. Tri. Et liber et ille, ibit ad excusso missus ad astra sago
Meos etiam eccillos libros? Cupes de arte bibendi, auctus, recognitus, et ab infinitis mendis repurgatus cum adiectione et commentario. Cupes de Cupedijs.
Tam pauper amas cupedias?
Odi istos parasitos bubilos: mihi cum est pecunia, nihil nisi electitia & scitamenta edo
Cupes ne cupias mullum, cum sit tibi gobio tantum in loculis.
Discupiam tamèn.
Quid ita? Non es Cupedinarius?
Olim fui: sum mille artifex. Parisijs eram adolescens histrio.
Beasti: nam plures personae tibi sunt agendae hodie.
Venetijs seruiebam pistori dulciario. Hic placentas, crustula, et omnia scitula faciebamus pemmata.
Probus tum sublingio.
Toulousae, quod volebam maximè, seruus oenopolae fio: pitissabam modier, tantum tres congios indies. Ita herus decoxit. Post ego fugi in Hollandium: illi [...] circumgestabam pulchre tunicatam simiam. Romae dux eram coeco.
Ergo ille praestitit tibi caecam obedientiam.
Romae? quidni? Illic qui maximè obediens, caecus maximè.
Quid in Angliá?
O la bonne b [...]e [...]e d'Angleterre. Ibi ruti primulum castrabam sues Post Londini in Caufidicorum hospitijs sub-promus eram.
Nunquamne in Hispania?
Minimè vero.
Quid ita?
Tres vuas passas coenate nequeo Trico.
Benè est. At meministi quid tibi dudùm [Page 53] dixerim?
Probè me facturum spondeo; Mutatis nempè ornamentis, vt Torcol quendam simulem.
At torto collo.
Minimum vide.
Placet.
Dem vt Causidici ementiar seruum.
Quin si ipsus aduenerit Ignoramus, memento Cornu.
Memini: ha, he, illorum me nemo nouit.
Atqui ornatus eris ignor abilis magis. Verùm vxorem instruas etiám, Rosabellam qui agat supposititiam. Scio versuta est.
Vel maximè. Allicere autèm vt possim vereor, morosa adeò; iurgat semper, etiam Trico, me verberat
Num Furia?
Immò Trico. Vna omnes Furiae.
Tales mihi tres vxores forent, duas Cacodaemoni darem eâlege.—
Quanam Trico?
Vt abriperet tertiam.
Habeat.
Quin ego & tibi & illi dedero quod allexerit ambos. Octo ecce aureos.
Da mihi & ducam Danaën.
Oro te, Cupes, per lactes tuas.—
Religiose orásti.
Hoc vtcures.
Curabitur.
Eo nùnc quo tibi & vxorj ornament a feram. Hîc vi [...]e tu sis vsque in insidijs: ex re nata, si opus, machinari subitò!
Fiet: at hic apud me caenabimus vná; sumam hodie hoc.
Benignè ajs bene tibi sit.
Vale. Euocabo iam vxorem, vt expugnem auro nam absque hoc foret, nihil agerem. Iurgabit scio vt solet: ita semper murmurat, quasi murem mandens felis. Polla, Polla vxor. Heus Polla, Polla!
Act II. Scaena IIII.
- Polla.
- Cupes.
POlla Polla? Quid vociferare adeol numnam aebrius?
Essem vtinam, mea Polla: vini guttulam nòn bibi hodie.
Quid hîc Gurges otiosus restitas? e [...] quid librorum vendidisti hodie? ecquid lucel [...] patet Ganneo?
Nihil prorsus.
Nihil prorsus? Ego te—
In malam crucem scriptores istiusmodi; ita libri sunt nequissimi Polla. Immo tu nequissimus, qui nunc libros, nùnc vestes meas oppignoras Oenopolis.
Equidem sic soleo; quin mea Phillis, ea propter poenas dedi tibi.
Et dabis, etiam dabis, Domi ego esuriens pensum facio, cum tu redibundus in vinarijs madefacis pantices vini-bibula. Quod si post hac in oenopolium pedem.—
Non pedem in oenopolium?
Dixi
Sine morâ age, occidito. Quin porrige frontem, mea Tulliola: quid vini bibis meum corculum? Dic mihi anaticula.
Aufer blanditias. Nisi redimantur vestes meae.—
Miocelle auraee, redimentur. En vide.
Vnde id auri nactus es mi vir?
Iam mi vir! Aurum quid potes? vin' tibi dimidium?
Cupio anime mi.
O dissimulatricem! vxor, dabitur tibi, si paululum quid feceris.
Qvid est?
Nihil nisi parumper te des vtendamamico foras.
O flagitium hominis, etiam te sciente vxorem dare vsurariam.
Non rectè intelligis.
Quid si nuncfaciam ex Cupe sis Corne- [...] us?
Fecero ego ex Polla sistu Corne-lia.
Responde quid ais? Vtrum esse malis Publius Corne-lius, an Corne-lius Tacitus?
O Cornelius Tacitus. Sed rogauerit nemo te tam deformem stuprum; ne dubites. Hahe.
Deformem? irrides aquariole?
Pulchra vxor, peruerse rem intelligi [...].
Quid est igitur?
Potin' ornatu alio alium simulare foeminam?
Possum.
Atque vt tradêre alicuj qui Pecus est, vel maximè pudorem haud exterserit, ne metue.
Quemquamne ego hominem vt met [...] am, quae tot viros toties verberauer [...]m?
Me, scio, saepius.
Mihides aurum; effectum reddam optimè, mi Cupes.
En duos aureos: postquam effeceris alteros tantos dedero.
Conuenit; (absente me) modo ne scortam quod soles, in oedes obducas interim.
Ah suspicax totas noctes tecum dormio.
Dormis equidem: malim vigiles. Si [...] ego tuamquae accubas scortam deprendero aliquando; per mare, caelum, terras, inferos—
Nedeiera.
Capillis illas in vijs protrahens ita [...]aborabo, ne tollant pedes postea.
Nunquám inuenies.
Eâ lege opera tibi dabitur.
Eamus intro, mea Phillis: ibi te mone [...]bo magis.
Act V. Scaena V.
- Antonius.
- Trico.
- Pyropus.
- Cupes.
TEchna quam dixti placet.
Statim aderit Pyropus vestiarius.
At quid pro ornamentis pignoris illi dabitur?
Bene mones.
Pecuniam meam omnem tibi dedi.
Num quid tibi gemmae aut annuli?
Nihil.
Quin habet Trico annulum here.
Subae ratum fortassis.
Sed optimè deauratum tamèm, cui lepidus [Page 58] insertus est Carbunculus.
Adulterinus.
Scilicet vitrum fuco tinctum; at ta [...] affabre, vt cuiuis imponat facilè.
Cedo.
Hunc indas digito, maximi prae te [...] ras facere: forsitan accipiet, st, tace, ipsus [...] est: salue Pyrope.
Tu quoque. Hem puer, ostende or [...] menta a Monsieur.
Cito, nàm mihi negotium est.
Heus ocyus, ocyus. Da mihiiners. Ecc [...] nemo est totâ Burdegalâ, qui tibi vel plura v [...] meliora praebeat. En vide.
Hoc te ornatu orna itinerario.
En artificium!
Cupi dabuntur haec; Pollae illa; quin [...] ista volumus.
Attuli quae te dixti velle omnia.
Age, age, ocyus, mercedem indica.
Nempè vt haec loces in hodiernum diem.
Vin' dicam semel sanè?
Quid malum morare?
Semel vt dicam vin'? dicam semel.
Enecas?
Reuera, profectò, duos aureos vno verbo dederis.
Duos?
Nummus abesse nòn potest sanè.
Probè dicit, here.
Immò sanè.
Iube dare sanè.
Dabo.
Octoginta aureis tanti aestimo haec.
Benè dicit sanè.
Pignus mihi tandem oportet dari.
Nihilopus sanè, quippe quia sit ex primoribus vrbis.
Quid dubitas?
Nihil. Verùm artis nostrae leges pignus postulant quidem.
Annulum habeo nimij praetij.
Illumne dicis carbunculum?
Ipsum.
Pluris nimium est trecentis aureis.
Istud in pignus dato.
Tanti pretij saluum quis mihi praestiterit postea [...]
Habeo hîc officinam sanè.
Habet sanè.
T [...] mihi non credis nobili: quid ego tibi?
Quid dicam nescio: redde mea mihi.
Here huncei credas, vir probus est sanè iamdiu est cùm nouerim.
Tu me nôsti sanè.
Noui sanè.
Tuâ fide dedero.
Vt scintillat sanè!
Scintillat sanè, flammasque imitante Pyropo sanè.
Vale.
At puer tuus haec ferat in angiportu [...] proximum.
Quonam?
Ad anchoram.
Fiet sanè.
Vale sanè, mistupor.
Succedent spero reliqua: Quid si nu [...] Ignoramus venerit?
Aliqua hinc absterrebimus. Tu mod [...] vide perpetim prope excubes.
Euigilabo Trico.
Ego item, st, Cupes; hic vsque insidi [...] bimur.
At quid si in patrem incidam?
Eum etiam qua fallas mox praecipia [...] Iam abi & orna te.
Abeo.
Quin si quid secus accederit, aequo [...] ras animo: suam namque habet fortuna rationem.
Ne male ominare: iuuerit videbi [...] sed recipe te ad me quamprimùm. Nam [...] te caecus, sine duce videor.
Iam ego ero apud te. Heus Cupes, [...] mite haec: st, ornate vos illicò.
Cura aliud.
Sed quemnam video, Musaeum summum amicum et familiarem meum; Da [...] rum sese operam dixit mihi. Ex illo, vt antehac, electabo aliquid.
Act II. Scaena VI.
- Musaeus.
- Trico.
CEruices vtinam fregissent parentes mihi, potius quam hero tam stulto [...]edissent Ignoramo. Ita quicquid vel dico, vel [...]cio, inclamat semperforis, Quám inconcin [...]è geris te? Scholasticos vidi gestus: nec equi [...]are, nec vel equum fraeno induere, nec rup [...]m scis sarcire [...]ngulum. Vbi iám sunt fyllo [...]ismi quos crepas, asine Academice?
O Musaee, vt vales?
Rectè Trico, nisi male mihi a malo he [...]o. O si pro meritis accipias depexum benè.
Quid est?
Suo me obtundit stultiloquio.
Annon eloquens & accurratus is.
Sunt alij, nihil minus ille; ita peruer [...]e omnia disserit. Pileo pedes, caput calceis indu [...]t.
Ridiculum caput!
Trico, narrabo tibi aenigma; tu conijce.
Narra.
Quid illud est, quod iure viuit ex iniu [...]iâ, quod magni-pusillanimum, quod ambidexter [Page 62] & bisrons, quod multa dicit & nihil; quod io [...] serio, seria ioco; quod Anglice, Saxonicè, G [...] licè, & Latinè loquitur, neque tamen Angl [...] neque Saxonicè, neque Gallicè, neque Latine [...] loquitur; quod leges scribit ne sient captio [...] quod captiones scriptitat ne sient leges; quod [...] nitum facit infinitum; verum non verum; [...] verum, verum facit.
Uerum non verum facit, est ille Belz [...] Cydonius.
Est & non est.
Quod lingua ignotâ loquia mat, est h [...] mo Pontificius.
Simile quid, non illud tamen.
O lapidem me; iam habeo.
Quid iam?
Herus tuus Ignoramus est.
Oedipus es.
Huic monstro quis genitor?
Pater Francus soloicophanes; Mat [...] Barbara Latina.
Vbique gentium natus?
In magnà Puritaniâ.
Qua vrbe?
Siue Aurelia, siue Argentinâ.
Quo cibo victitat?
Communijure.
Non doctus? scit septem liberales [...] tes.
Septem? literas nouit omnes?
Dij boni omnes!
Si quidem viginti quatuor sunt om [...]es.
Homo perpaucorum hominum.
Certè pauci sunt istiusmodi: Attamen quilibet ordo stultos & prudentes, bonos & [...]alos habet, neque in bonasegete nulla est spi [...]a nequam, neque in malâ non aliquod bonum. Paucorum igitur gratiâ, & totos ordines, & multorum studia incessere (quod non nemo facit) stultum ego & inhumanum semper esse censui. Possem, si opus infinitos celebrare ordinis ha [...]us viros, ingenio, pietate, doctrinâ praestantes, adeo vix vt inuenias pares, qui Ius patrium (quo nihil sanctius, nihil aequius) et explicarunt doctè, & sincerè dicunt. Hos meritò, vt aequum est, suspicimus: hostis nisi Ignoramus nemo est, Ignoramus igitur illiusque similes, qui Ecclesiam & Academias pessundatas cupiunt.
Valeant?
Immò eant in morboniam.
Succensebunt tibi.
Nisi Ignoramus, alius nemo. Quid autem ille sentiat, non sentiat, nihilj facio.
Vel talem autem in Scaenam prodire nefas.
Totus mundus exercet histrionem.
Musaee, iam philosophatum satis. Dic iam, hetus tuus Ignoramus quid agit?
Ipsus iam ad Torcol veniet: pecuniam numerauit modo.
Perij.
Quin ea propter veni vt certiorem [...] cerem.
Malum, quid non citus? Abi quant [...] potes ad Cupem: iube meminerit cornu.
Quid est?
Abj tu; noui tis; atque vti contin [...] renuntiet ad Antonium. Stent in insidijs am [...]
Propero. Nae malum huic darj s [...] moperè cupio.
Nisi ille slatim h [...]c, occisa est haecres. [...] mihi, adest.
Act II. Scaena VII.
- Ignoramus cum nummis.
- Trico.
HIc est legem pone: hic sunt sex cen [...] coronae, quas cum Torcol indenta [...] modo pro meo charo corde Rosa [...]ella.
Attulit. Disperij
Si viuo Rosabella, mea stella, dansabo veteras mensuras tecum.
Isti bene vigilant!
Haec est Indentura & obligatio de [...]odrigo Torcol: ibo nunc ad eum in propria [...]rsona.
Hui, vt morantur. Detinendus ille est [...]hi nugis interim. Salue Domine.
Sirrah quis as tu? hah.
Rem totam contriui litibus, pauper sum.
O in forma pau peris; abj via, abj via.
Tuum expeto consilium Domine.
Consilium? oh legem pone.
Danda est offa Cerbero: Quid agam [...]ummos hic aliquot subaeratos habco; eos ei [...]btrudere certum est. Domine pauper sum.
Pauper nihil dicit.
Tamen quia homo in causis optimè ve [...]titus es, au di quaeso causam meam; et hoc quod [...]perest, habe.
Oh bene est. Num iunxistis issue.
Issue? quid malum nunc dicam, im [...]ò Domine, issue.
Declara.
Pater meus Grunnio filius verris Cogli [...]em habuit auum.
Quondam auum.
Rectè dicis quondam anum. Sed quon [...]am auunculus sororis auitae meae quondam, qui erat consobrinus auiae patris mei quandam.
Bene dictum quondam. Alouns.
Legauit mihi nigrum equum verùm est, erat ei curta supellex, nam quid dissimilem caudam non habuit. Sed [Page 67] quid tum? nùm ille ergo vrticam suppone [...] ei?
In taile speciale▪ Per fidem [...] non potuit.
Fecit tamèn. Nam calcitrabat al [...] vibrans pedes.
Caue hoc.
Et occidit damas et Phasianos.
O damage faisant: erit hic [...] murra.
Et sanè mentiebatur Calendariu [...] nam grandinabat memini.
Bona circumstantia, et pro te facit.
O tardos; nec dum? Quin non so [...] ei vrticam subdidit sed os ei totum pipere [...] plenit.
Repleuir in isto casu non valet.
Sic opinab ar: at ille cum candidi [...] fecisset copiam.
Oh copitias etiam. Est in te [...] Richardi Primi, potest Copitias to [...] pare, ioppare, et abscariare.
Non sinebat tamen; perdidi illo an [...] bene est, tu quid sentis iam? Testudines p [...] bimus.
Annon ille blacke cheuall erat [...] Chatle personal?
Chatle erat sanè ille Chatle, sed [...] rior de pipere.
Reuerâ ibi est punctum: nam hic [...] casus tuus. Si Iohn a Nokes infe [...] [Page 66] Iohn a stiles de Black-Acre, et Iohn stiles capit Black-acre, et White-acre, [...] cecas tout est void, tout, tout.
Num dormiunt isti? At ille piper [...]fufflans saltare fecit, etiam et piper pe [...]ere.
Cum sufflo, salto et petto: est bona [...]nara ne dubites.
Sed timeo adhuc de pipere.
Ne dubites. Habe Subpena pro [...]o tantum, et nisi reddat tibi Blacke cheuall [...]t White cheuall, cum costis et pinguibus Damagiis, dic quod Ignoramus non habet Lex.
Habeo gratias.
Vale, nam habeo rem facere.
At Domine pro benignitate tua, tibi [...]tiam dedero Consilium quod ex te tua erit. Si [...]ues Ignoramus, fugias hinc quantum potes.
Hah, fugiam quare?
Amas Rosabellam hic in proximò.
Quid tum?
Illam etiam Anthonius quidam deperit me audiente castrare Ignoramum velle sed si deprehenderit, iurauit serio.
Est in ioco.
Ioco? Fuge inquam et caue tibi, nam multos secuit ille grassator perditissimus.
Posuisti me in vno corporalitimore: et quia sum in loco peregrino dubito plus: [Page 68] En vide fabula est in lupus.
Tandem venit.
Act II. Scaena VIII.
- Antonius.
- Cupes.
- Ignoramus.
- Trico.
VBi maechus ille vetulus qui sp [...] sam meam—nisi ego illum qu [...] hircum castrauero.
Audin?
Solet facere vt dicit?
Solet equidem.
Est non compos mentis: hab [...] breue.
Conduxi qui castraret statim aderit.
Sum in vno magno timore Cliens.
Trin—Tran.
Audio iam.
Trin—Tran.
Tremblo Cliens quid. [Page 69] [...]ciam?
Trin—Tran—
Hîc te abstrudas; pone me ne videant, [...]tò, citò tám tectè quám potes; tectè.
Quid agemus? parata sunt omnia, vi [...]e.
Heus tu quendam vidisti'n hic Nausi [...]icum?
Dic me abijsse ad Londinum.
Londinum is abijt.
Modo fuisse hic aiebant.
Tum est domi dic.
Tum est domi.
Verum haud sic effugiet.
Cliens j sidelinge vt si possem faciam scapium.
Tectè tectè.
Vide vt it, quid id est?
Hic latitat. Cur ausus hoc Nausidice?
Monstra tuum Testatum est la [...]i [...]are?
At intestatus abieris. Eamus intro [...]c.
Accedas ad Curiam.
Iubeo vos custodire pacem in no [...]ine Regis.
Frustra bauberis.
Patronus meus est, obsecro vos.
Nequidquam oras.
Quid oro? non vultis inspicere Al [...]nackum.
Quid ita?
Per fidem inuenietis signum in S [...] pione.
Herclè rem plenam pericli.
Quid si moriar intra annum et di [...] cauete quid facitis.
Nihil agis.
Non audita, querela vultis me [...] dicare?
Immò iudicabere per pares tuos.
Obtestor vos.
At redierit hùc illicò, si saluum a [...] [...]imns.
Balliato me. Cliens, quaeso B [...] liato.
Meo periculo non faciet.
Per Deos, si vnquam posthac, to [...] Hispanicos companiones.
Quin tu fugis iam?
Sequere, sequere, quo fugit?
Sum saluus, et, sanus nune, titillab [...] vos, monstrabo triccum de lege. Quoniam i [...] raui, non ibo ispe, sed mittam Clericum m [...] Dulman pro Rosabella.
Fugit? ha, ha, he.
Ha, ha, he.
Ha, ha, he.
Ah vos probe vigilastis modo.
Quin praesto aderam: prope hinc a [...] cultaui lepidos sermones vestros; nae risu [...] rupiferè Seruum iam meticulosus miserit. A [...] [Page 71] [...]cede tu itaque, et ornat te cum vxore simul, v [...]iilla Rosabella, tu Torcol sitis subdititij.
Eo: [...]em factam habes.
Eamus here. Fallaciae reliquum per [...]ias narrabo tibi. Eundum est iam mihi ad Pi [...]torem, eum ad te adduxero.
Quid eo?
In malâ is tibi appinget naeuulum. Ea [...]s. Praecipiam quid nunc facturus, si patri [...]orté obuiam accesseris.
Act III. Scaena I.
- Trico.
- Dulman.
- Cupes intus.
ANtonium discipulum, condoce [...]eci probè. Pictor ei iam appingit n [...] uulum.
Video nullum corpus, sed venio in magno timore per missam, nam sunt insani pilei, vocati Madcaps, hic in Burdeux.
At quaenamillaec auis?
Magister meus Ignoramus iurahat, quod volebant eum facere Geldingum.
Peregrinus est.
Bella riota nonne tollere instrumenta nostra?
Scripta in manu tenet.
Ergo Magister meus dedit mihi vnam literam Attornati, ad capiendam seisiuam de quadam Rosabella, quam ego nunquam vidi.
Certe Ignorami seruus est. Cupes, Cupes, [...]ùm in promptu?
Admodum.
Seruus Ignorami presto est.
Tace.
Video vnum ibi, demandabo si nouit eius mesuaguim ad quem eo: meus Magister dixit eum esse Portugallum, et curuo collo; nam ego non noui aliter. Hoh honeste vir.
Quid quaer is amice mi?
Est homo [...]boni gestu, Quaero vnum cuius nomen non scio num scis tu?
Stipes est vicinus? Qua facie est quaeso?
Portugallus.
Distento collo scilicet.
Sic aiunt.
Mirum: inquaeris herum meum.
Fieri potest ita.
Mininistr'n primam nominis literam?
Puto facio.
Num incipit a B?
B.—Non.
An G?
G?—Non.
R?
R—Non.
T?
Ha, mane, Imo. T. T.
Torcol?
Torcol, Torcol: pestis capiat, Habeo [...] men in nigro et albo hic. An tu es eius fer [...] ens?
Si Signior.
In bono tempore: quae est tua nominatio?
Quid nunc dicam —Mendoz [...].
Mendoza in bono tempore.
Quid tibi nomen itidem?
Dulman, Ignorami senior Clericus.
Dulman Ignorami in bono tempore. A [...] reos etiam attulisti Dulman?
Sexcentas coronas hic, et Indent [...] Mendoza.
In bono tempore. At sci'n cuius sit [...] scriptio.
Est manus mei Magistri.
Rectè: Carmina haec inscripsit huic [...] [...]irae Rosabellae?
Pimpillos, Pursos, ad ludos ibis ad v [...] Bellè bellè, dicis verum; sunt eius reuerâ [...] nam ego possem facere talia. Sed quaeso i [...] clama magistrum tuum huc, ad dandam [...] liberaturum Rosabellae.
Mox aderit.
Est hic honestus sodalis warrantizabo. Vtinam veniret Rosabella. Videor esse in Forresta nunc: ita timeo, taxam de Horneget.
Act III. Scaena II.
- Cupes.
- Trico.
- Dulman.
Hic est Portugallus cum curuo collo, scio: sed doleo quod est iracundus cum eo.
Annon domini mei honorificentissimi amicum (salue Senior) in aedes hùc adductum oportuit; furcifer? saltem vt vini aliquid gustaret more Anglico?
Gratias.
Nostri haud ita faciunt.
Trukan Villaco, etiam mutis? Vbi Diego? vbi Alonzo? vbi Piedro? vbi Guzman?
Nescio here.
Nescis here? ego de te sic puto.
Magister Torcol, noli quaeso chafare propter me: est bonus seruiens certè.
Scilicet at Senior, attulisti Senior.
Ouy, Ouy, Magister meus misit tibi sexcentas coronas hîc.
Tantum esse oportet. Heus furcifer, [...] dico? Mendoza.
Here.
Numera.
Hic etiam est tua Indentura vide [...] num tuam et sigillum.
—Rodrigo Torcol: ita est vt dicis.
Nùnc delibera Rosabellam mihi ad m [...] gistri mei vsum.
Manè paululum. Indica mihi primum quid secreti id signi est, quod inter me et herum conuenerat tuum.
Dicis benè. Ne fit breue erroris, iniunctum est mihi vellere te per nasum.
Per nasum, Senior?
Ueniat nasus in Curiam nasale [...] et faciat homagium nasatiuum. Veni, ha he, herus meus est tam iocundus vir. Veni inquam ha he hic est per fidem.
Noui ita esse: at sciens tantaui an id [...] scires, id signi est meherculè.
Imo hercle.
Numeraui probe: verum hunc specta modo.
Est currens mihi crede.
Nihil moror. Quod tibi nomen amice?
Dulman, ad tuum seruitium.
Cape hoc; sisigitur Dulman, cape inquam, Age, Rosabellam huc tu adducito, atque vinum generosum hùc afferto; et saccharum etiam. Audin?
Quid?
Saccharum etiam scelus, more Anglic [...]: senior saccharum.
Profecto non est necesse: est postremum quod feci.
Quid iam—quid—amice Dulman at bibes saccharum senior.
Est valdè curte sius homo.
Meis verbis herùm ora quaeso, vt Rosabellam bene et amanter curet; nam illam pro filia educaui mihi. Cor vritur nunc, cum eius abitum cogito verum illam in delitijs habebit, scio, scio.
Sis certus de eo, habebit curtesie d'Angleterre. Scio dabit bonam Iuncturam nam ego scripsi. Sed quaeso delibera mihi Counterpanna Indenturae Magistri mei.
Sane reliqui apud Notarium, sed ipse mox attulero.
Da mihi acquietantiam tùm.
Heus vinum et saccharum, furcifer. Vbi es.
Veni presenter post me; quaeso.
Fiet.
Act III. Scaena. III.
- Polla.
- Trico.
- Cupes.
- Dulman.
INtellexti'n Polla?
Poti'n vt taceas?
Atque vt affleas vide.
Deum fidem si me irritassis—
Pax: taceo.
Eccum adest.
Delibera eum mihi.
Rosabella. cognata mea, filia potius, huic te nunc dedo, quo is ad virum te deducat tuum. Iamne a me abitura animula mea? pro [...] dolor. At tu ne fleas obsecro.
Patrue mî, mî Pater potius, quanqua [...] illi nubam, vbi bene mihi erit—attamen ab [...] te abscedere—
Lachrimas excussit mihi.
Quis tempereta lach [...]imis Dulman?
Non ego equidem.
Haud ego certè, Dulman: heram nactus es perquamsuauis indolis.
Certe videtur, tenera, et amans pecia quanquam maskata est.
Personatis esse mos est virginibus hîc in vijs.
Bonus mos.
At hanc tam bene nuptam dari, est quod laete mur magis.
Dicis verum per Missam.
[...]mus igitur hilares.
Dicis valde bene.
Rideamus.
Si vis.
Bibamus.
Si vis.
Vinum.
Si vis.
Cum saccharo senior Dulman.
Si vis: sum ad omnia quare.
Praebe tu. Ehem bene te senior Dulman
Gratias.
Hem inde saccharum, saccharum, more Anglico senior inde saccharum, vt dulce bibat, dulcis seniormio: Adhuc saccharum furcifer.
Sic, sic, Ad te magister contra es dispositus.
Gratias: Pitissas, bibe melinscule, da saccharum scelus.
Certe bene feci iam capiam conge de te.
Senior vale: vale cognata fac boni frugi sies.
Vale, vale.
Adieu Magister Mendoza.
At Senior Dulman cape hoc saccharum etiam, cape inquam.
Gratias? bibam salutem tuam in A [...] glia pro hoc.
Vale.
Vale quam curtesij.
Act III. Scaena IIII.
- Cupes.
- Trico.
VAle caudex.
Vale saccharum, saccharum.
Nescit quem Cyathum bibit, Anglorum in bello bene gesta gula saepe perdidit.
Adhuc saccharum, saccharum mi furcifer, vt dulcis est? sine te osculer, ni verber [...].
Sat est; mittamos iocos, ibo nunc, atque alium ornamentum capiam. Dulman esse assimulabo me.
Saccharum Dulman; nosti signum?
Nisi nasum illi probe vellicem—
Aurum ferto hoc, et syngrapham etiam.
Indenturam Trico, ex quo Londini subptomus eram, verba istiusmodi multa memini, loquar miscellanea.
Dulman illum Leno bene non nouit scio.
Me multo minus.
Quin deprehensius sis mentiri?
Ita didiciex Iesuitarum libris, vt vni soli cedam Belzebub Cydonio.
Mi Proteu, cessamus nimis. Ad Torcol ego hinc continuo confero me. Simulabo ei aliquam conditionem ferre quae in rem suam si [...] optima vbi erit occasio, tu interim.—
Seruiam Scaenae.
Ita illum nos fortius fallemus ambo.
Iam eo ornatum me.
Ego ad Torcol: domine non sit verior. Tic, Toc, Tick, Tock.
Act III. Scaena V.
- Torcol.
- Trico.
ARiolus sum: hic adesse te iam praesagibat animus mihi.
Senior tuam licet Surdam amo perdite—
Scilicet amas Surdam. Abi, abi, ips [...] iam vigilo.
Attamen eo nunc veni in rem quod e [...] set tuam, tecum vt agerem Senior.
Senior, fallere me tu haud potes, S [...] nior.
Egon' vt id velim?
Praedixit hodiè.
Ioco dixi.
At serio caueo, abi Senior, abi.
Tribus expediam, audi quaeso.
Nihil audio, praesertim de Rosabell [...].
Quid feci vnquam ego mali tibi?
At quid boni inquam? cum te video, damnum video.
Spero mox aderit, quin mihi haud credis Senior.
Minime Senior.
Atluculentam fero conditionem tibi.
At ecquid auri, aut argenti?
Cuditur.
Vale.
Mane. Postquam Anthonius Rosabellam datam iri Ignoramo sciuerat, sui impos fere, nummos quaesiuit vndique; tandem ab amico mutuo, sumpsit plenam gemmarum a [...]que auri Cistulam.
Fabulae.
Illam is oppignorabit tibi.
Putas nescire me quid vrneris?
Fallere te censen?
O Trico, tu qui aurum et gemnas habes; nummos non habes? Quantum quisque sua nummorum seruat in area, tantum habet et [...]dei.
Ego vero vt te fallerem, Senior?
Si Senior: at si possis.
Quin sex septem primarij viri satisdederint tibi?
Lites metuo. Frustra sunt tricae tuae, Trico. Nam Rosabella ne nescias, iam datur Ignoramo.
O hominum homo? Iam dicam enim—
Iam.
Scelestissime, vitiorum omnium colluuies.
Nihil agis, abi quaeso.
Quid tu quaeso.
Quaeso abi.
Senior.—
Frustra Senior.
Incurui ceruicum pecus.
Maledic iam.
Nisi ego aliqua tibi.—
Minare.
M. be. M. be.—
Act III. Scaena VI.
- Cupes.
- Trico.
- Torcol.
SAtis lepide ornatus es, mi Dulm [...], vt condecet atramentarium, quasi oblitus mei, gestabo in aure calamum etiam. E [...] mus iam, mi Dulmanule.
Surdamne haud licet alloqui, Senior?
Ego sum surdus, Senior. Sed quis illi [...] homo est?
Peregrina facies.
Vnde gentium, aut quis sit, nequeo noscere.
Qui sit quid tua refert? Audin obsecro.
Video bonam traualiantem obseruationem, ingrossabo scripto.
Peregrinator est, opinor, obseruar n [...] scio quid.
Stultus videtur: vt hians circumspectae? et etiam calamum in aure gestat.
Sed vbi inueniam illum? vtinam haberem Inuentarium.
Ex sermone et habitu hunc esse oportet Ignorami famulum. Singrapham opinor habet.
Noui iam quis [...]it.
Quis?
Quidam Anglus, amici amicus meij intro; illum iam ego adibo.
Subolet Trico iam: ego mansero.
Hic circum dixit habere messuagium.
Certe ipsus est quem volo, optato aduenit.
Ignorami seruus est: perij.
Praesensit veterator.
Occidi.
En vt pallet.
Heus tu.
Vide.
Heus tu.
Eugeheus tu.
Heus inquam.
Heusinquam ad me.
Quem quaeris? me? percontare, te certiorem faciam.
Eho, me percontare: sine eum ad me [...]ccedere; te certiorem faciam.
Quis vestrum certificabit me, vbi est messuagium cuiusdam Portugalli.
Portugalli dixti'n?
Certum te faciam ego. Non hic long [...] [...]hinc habitat Portugallas.
Heus tu mane dum, nequam hic est.
Cur me mockatis ita? qui mockat m [...] [...]abitur.
Trico, verba mihi dare non potes Trico: cernis hunc esse Iguorami seruum; ill [...] co iam cupis abducere video, video.
Disperij.
Uritur. Equidem me adfuisse gaudeo.
Estis floutatores: ego ibo viam.
Ehodum ad me quem quaeris?
Quaeris? Abi tu: eum absoluam ilic [...].
Quaero Portugallum mercatorem.
Hem me quaerit.
Amice mî.
Blandè.
Sequere, adducam ad oedes, sequere.
Quid vult hic socius.
Ha, he, sinam paululum.
Sequere inquam: per vi [...]m tibi vinum dedero, et saccharum, saccharum etiam.
Quid saccharum.
Ha, he, vinum et saccharum.
Ex Phisnomia video hic est Nebul [...] i [...] grano.
Vel maximè.
In malum tune is eras? vt vales? P [...] fecto vix te noueram.
Optime.
Tu me nosti? en putas me esse N [...] uerint vniuerst?
Annon tu me nosti in Anglia? specta [...] d [...].
Specto Nebulonem. Ego quaero quendam cum curuo collo, qualis tu es.
Immò qualis tu es talem quaerit, non te, sed amicum meum qui distorto collo est itidem, qualis ipse es.
Verisimile ha, ha, he.
Quem putas seruum Ignorami non est Torcol, non, non.
Quis dicit ita nam ego veni a magistro meo Ignoramo cum Indentura et sexcentis coronis. Quid facis post me, cur me calcas? cur ioggass et noddas, et nutas mihi ita?
Ha, ha, he, ho, ho.
Egone te tango, aut nicto, aut nuto, asine.
Sum nimis callidus asinus pro te. Ego loquar tecum.
Ha, he iam frendet, iam furit.
Num tute Ignorami seruus? non essci [...] [...], eamus ad oenopolium.
Cum peste tibi quid vis cum me? cur facis signa, et winckas, et nutas ita?
Egon.
Immo vide vt innueris Trico oculis, manibus, pedibus. Nihil agis?
Pec collum, et facionem tu esille quem demando, scio.
Memoras nomen eius qrem quaeritas?
Est, est.—
Dixti'n?
Est—mane—.
Ipsius non est nomen, nescit.
At habeo: in Indentura est.
Haebes, quam facilè iam, nisi forte ad [...] issem, poterat interuerti.
Est iam video, Rodrigo Torcol.
Recte.
Tu esille?
Immo sum.
Hamum vorat. Verum quod tibi nomen.
Dulman, ad tuum seruitium. Porto tibi messagium a meo magistro Igaoramo.
Vbi aurum et Singrapha?
Hic est Indenutra, vide tuam manum e [...] sigillum.
Haec Indentura facta est 19. D [...] Aprilis inter Ambidextrum Ignoramum [...] vna parte et Rodrigo Torcol de altera parte. Hum hum, sigillatum deliberatum, hum hum— Rodrigo Torcol: est vt dicis.
Interij.
Trico iam insanit. At preterea quid arcani signi, cedo nolo mihi ossublini.
Non os, sed nasum volo, veniat nasu [...] nasaliter in Curiam, vt faciat homagium nasale.
O placide hoh, placide. O, oh, oh.
An est signum?
Oh clementer, signum est, sat est, oh, oh.
Putabas me nescire.
Id signum est, aut tu rudias.
Erat pro vno bono memento.
Non sentis stulte, vt te Iudos faciat? quite circumducit quasi vrsum.
non cuiuis datum est habere nasum ego habeo, Trico.
Vis falli video.
Falli quippin? omnino nolo falli.
Meministi quid tibi praedixi hodie?
Te velle fallere me, nempe fallere.
Scilicet.
Scilicet, ha, he, ha.
Iamte fallo.
Scilicet.
Equidem hic homo non est Ignorami seruus.
Non, non, non est scio.
Sycophanta merus est.
Quippin.
Quem ego sic ornatum con [...]uxi vt te falleret.
Scilicet.
Mehercule vera dico.
Quippin.
Rosabellam is ni caues subducet tibi.
Ha, he.
Mirum: quod non iuranti credis.
Credo tibi, ne deiera, credo.
Haec est bona nota, imbreuiabo.
Medius-fidius iam iam fallo te.
Fallis medius fidius? hic tantundem au [...]i, hic syngrapha mea, indicauit quod inter nos conuenerat signi, quid ni fallor Trico.
At vide ne aurum illud [...] fit.
Profecto est bonum aurum, est to [...] in Rose-nobles.
Fallor, i am fallor.
Fefelli.
An vis b [...]bilare omnem diem cum il [...] delibera mihi Rosabellam.
Dabitur tibi.
Nam ego habeo magnum opus domi [...] grossare agreamentum, Quimbiblos, Inden [...] ras, Pilicoccos, Calimancas.
Verum dic mihi quid subnotasti scrip [...] modo.
Oh, ho, erat travellatoria obseru [...], Notaui quod 5 o Maij, vidi vnum Portugall [...] cum curuo collo sic apparrellatum, et quod ill [...] cognatus nebulo vult fallere te. Pona [...] i [...] Printo.
Notabene.
Debes etiam dare mihî counterp [...] num Indenturae magistri mei.
Et hoc, et illud fiet, aurum vbi nu [...] [...]auero. Eamus intro.
Iamne abis semen scelerum? sacrileg [...], facerime?
At ego fallor, Trico, nunc fallor.
Triconem conuenisse memineris, Se [...].
Memini Senior. Ego ad Surdam eo nu [...] numquid vis mandare, Senior?
M. be Don. M. be—ha he, qu [...] [Page 92] [...]agis cauebat cautor, captus magis, sed iam [...]inc ibo: Ignoramum obseruare volo, ne prius [...]iat, quam Cupes cum illa exeat. Post me [...]ecipiam ad Antonium: Noeuus ille mihi perplacet. Dolum procudam dolo.
Act III. Scaena VII.
- Cupes.
- Rosabella.
HIe est Counterpana magistrime Ignorami, ha he. Os illi probè sublitum.
Verùm dic serio amabò, iamne tu me [...]is ad Antonium?
Si vis puella, ipse ducam.
At quanquám sors sinistra me malè hab [...]it sci [...]s quisquis es haud sum ignobili oriunda sanguine. Sic paupercula (praefirmè dico) dotem habeo pudititiam, & ingenuos mores.
Eja pudicitiam in lupanari crepas?
Vt solis radij in sordibus nòn in quinantur, itidem nec animus pudicus inter impudicos
Foeminae cristallinis vitris sunt simillimae: [Page 92] serues summâ cura, occludas, obseres, al [...] quando confringuntur tamèn; quippe quae f [...] gile mercimonium.
Nobilis mihi pater erat, is me bene [...] du cauit Fessae: atque patruus hic, scelestus [...] lia, adhuc vsque me pudicè habuit tamèn.
Atqui haud ego te ad Antonium add [...] co iam.
Atqui me iugula ergo. Praebeo ecce ceruicem, funde sanguinem.
Ad To [...]col potius reducam te.
Ne faxis obsecro. Nam vinctam is m [...] arctè tenuit modo; nunc peius habebit in super si quid ingenuj sanguinis habes, ama [...]ò (munus erit) occidito me.
Bonum animum habe: ioco dixi omnia; ad Antonium ego mox deduco te.
Obsecro ne me irrideas.
Vera dico, ita me dij ament: stati [...] hic ipse adetit.
Ospem insperatam!
Eamusne deprendamur. I intro.
Probe agas, quaeso.
Agam equidem. Fores obserabo, [...] moxrediero. I am ego obsonatum ibo hinc: [...] larem hunc sumam diem, vino & victu lepido. At primùm mutabo vestes hic in proximo
Act III. Scaena VIII.
- Pecus.
- Ignoramus.
- Polla.
MAgister, ego non possum inuenire Dulman.
Non? facias hutesium et clameum post eum.
Puto fugit.
Abi Pecus facias attachiari.
Faciam in facto.
Quae misprisio, quae disparagatio est haec? In nomine diaboli quae est tu?
Sum Rosabella, senior.
Rosabella? rosa diablae. Sine dubio e [...] Ribalda, quae viuis in Tiplandis & lupanati [...]. Quid ais?
Sum Rosabella, alias Bella-rosa, senior.
Tues bella rosa & suauis flos: habes faciem veter is bouis; non concordat cum recordo scio.
Sum tamen Rosabella, senior mio.
Per faciem tuam iurarem quod e [...] Hagga & Hobgoblina.
Talia verba comminiscere, vt nihil [...] ne intelligam.
Non intelligis? Dico quod es vna [...] ciera, & maga.
Sagam et maleficam me innuit.
Rides? At ego indictabo te pro so [...] era vt es. [...]od tu spi [...]ster (discam no [...] tuum) deum pre oculis non habens, sed i [...] stigatione diabolica seducta, quasd [...] malas diaboli artes, vocatus Witchcraft [...] Sorcerie, practicasti in super et contra p [...] sonam Ambidextri Ignorami: Ponam [...] super patriam si viuo.
Quid ais? mi Anim [...]le?
Animule? ouster lemain: tu [...] tas in aere super broomas & baculos.
Meum corculum, quid adeò succ [...] tuae Rosabellae?
Oho adhaec Rosabella tu: Non co [...] pos mentis sum. Per fidem meam puto quo [...] sum sorceratus in bono serio. Quid glotas i [...] super me? Sentio nescio quid. Sed si poss [...] trahere sanguinem de ea primum non curo. A [...] uenrutabo: non audeo; immò audeo. P [...] [...]na de diauolo.
Mane, sandalia dumexuam mihi.
Ego te scalpam pro sor ciera vt es.
Minare? discabinabo ego te. Itane lo [...] gurio etiam ausus irritare me?
Oho? vi et armis et manu forti [...] oh moderatè: misericordia; saltem licen [...]i [...] [Page 95] [...]ndi.
Ornabo te vt dignus es Venefice.
Oh supersedeas de non molestan [...]: custodi pacem, custodi pacem.
Sumne Rosabella iam?
Et quid vis. Profecto ego sum mahe [...]ia tus. Habebo appelam de plagis mahemio.
Abin' doemoniace annon?
Abeo, sum valde brusatus. Ibo ad manso [...], & dicam orationes mea [...]: sed tu da [...] Gulwitt sorciera.
Cornicaris laruule? medius fidius opinor hunc hominem esse doemoniacum: verba certe magica loquitur. Nunc domum ibo, & vicinis haec narrabo vt caueant ab illo doemoniaco. At occlusa ianua est. Feci male quod cl [...]ues haud obstulerim, sed forsan aliquis intus est. Pultabo. Tic tocke. Tick tock.
Act III. Scaena VIIII.
- Polla.
- Rosabella ad fenestram.
QVis est? quid vis tibi?
Eia pulchre. Dominam aliena [Page 96] rogat quae est, quae v [...]lit. Tu quaenam es? a [...] quid hic agis malum?
Pater familias redierit illicò.
Praedixin' hodie? Viri mei bellissimi pellex haec est.
Loquere vt decet: non sum istarum operarum ego.
Nempe hoc illud erat quod me ta [...] properè amandabat for as, hanc vt ductaret interim. Siccine scortam in oedes obducier ob oculosmihi? haeccine vt patiar? ego te Scortum scortorum.
Mitte malè loqui: alia sum quam rere.
Meis in aedibus? Annon sat est dotem meam comedere, quin scortetur etiam?
Me, oj me, oj miseram, quali manditam viro?
Stulta, quid fles? At ego et illum, & [...] iam & illos omnes faciam vt fleant, & fleant hodiè. O si possem fores effringere?
Oj me insana est haec mulier.
Ibo potius, atque per omnes Caupo [...]as vbi est perquiram, fustem alicubi inuen [...]o, quo me vlciscar. Hei mihi quod non sunt longiores vngulae.
Act III. Scaena X.
- Cupes.
- Caupo.
- Fidicines.
- Polla.
- Rosabella.
O Festum diem, multum obsonauibonarum rerum ex sententia, Fidicines etiam quo simus laetiores conduxi mihi, sed vbi sunt? O mei sacerdotes; quae libastis sacrificia vinum, placentae, caupones mihi Deo vestro per quam accepta sunt. O Gallinagines, Phasiani, Perdices vt ego vos amo et colo; vos est is auium Nobiles, ecce quam pulchrè et magnificè amicti! vt vos sector lubens? Anates, Anseres, et id genus auium plebei sunt, et rustici, illos nihil moror.
Tandem reperi. Hui quantum suo parauit conuiuium scorto? sub-auscultabo paululum.
O amica mea pinguicula capo nudus quanto pulchrior vxore Polla?
Ai'n vero.
Vt [...]c basio lubens? quam dulce osculū [Page 98] multò dulcius osculo vxoris Pollae.
Etiam mihi caponem praefers? at hand inulte.
Faedam vxorem habes.
Ego te etiam.—
Nihil magis larua, Gorgon, Styx, Scylla, Hydra, Harpya, omne monstrum est.
O Dij vix me reprimo.
Cupes cantemus quaeso istam cantiunculum de vxore tua Polla.
Quamne ego apud vos in oenopolio composui?
Eam ipsam amabo.
Etiam occentor, vae mihi, imò vae victis.
Cantemus.
At si reseierit illa?
Quid tum?
Leaena iugiens est, vel hyeme, c [...] Borea, quam cum ea habitate malim.
Vera ariolare, iam vos ego fulminab [...] illico.
Incipe quaeso.
Circumspiciam primum, hic ne propè sit, tremo eum cogito.
St, me occultabo.
Nemo est, agite iam Fidicines.
Per vrbem cantor? verum nisi vos incantem itidem— Cupes et a [...]y cantant. [Page 99] Cupis vxor Polla, [...] sifrangat colla, Omnes whooh ha, ha. Polla, Colla, dispereat, intereat. Uxores pari sorte, pereant pari morte, sorte, morte, dispereant, intereant. Pol, O si fulmen haberem, quo ferirem omnes.
Iterum quaeso, Cupis vxor Polla, ofi frangat colla &c.
Durare nequeo. Polla vestra colla—thwicke thwacke.
Occidi.
O ime.
Hei mihi.
Vae mihi.
Haec noua cantilena est.
Obsecro vxor.
O me perditum: fides fregit, perijtvict [...], perij ego.
Quid non canitis iam?
Heus Fidicines, Lachrymae.
Hem tibi faeda sum ego.
Oime, oime,
Ego fidibus canam, num cantor? Hei [...] anhelitus mihi deficit.
Vbi terrarum sim nescio prorsus, fiquis [...]e rogat nunc, vin' bibere vinum meum mel.
Meum fel, ipsa propinabo tibi, atque inuitabo ad caenam metetriciam.
Obsonium projicis? num mittis missilia imperatoria? hem si proba es redde, redde rursus, occidi, vinum etiam effundis? saltem [Page 100] parce vino. Oime purpuream vomitille animam. Polla me interime, de nobis facile est, scelus iugulare falernum.
Nunc inuocato pellicem ad caenam quâ digna est.
Hercle vxor non est amica mea.
Da clauem, da, da, da, fores effringam igitur intrò huc irrumpam.
Nihil audit, illi oblitus fui narrare anteá, Rosabellam me huc ad oedes adducturam meas.
Meretrix facesse aedibus, aedibus facesse meretrix.
Hei mihi, quo me ejicis?
In lupanar, quo digna es.
Vxor, probri sum insons, oime quo me vis abire?
Im malam crucem, prostibulum.
Ne me interime.
I modo, I scortum, I, I.
Oime abeo.
Abijt, perij, Rosabella est, vxor, non est amica mea.
Ego tuas Rosas—bellas,—tu mortem praeoptas mihi, Polla frangat colla.
Vxor si causam scires, cur tibi mortem optauerim haud excandesceres ita.
Ain' quid est?
More fit moriri suam quisque vxorem vt velit.
Siccine te purgitas?
Oime, oime placide vxor. Ah Megaera.
Haec si prima placet mensa dabitur secunda insuper.
Habeo gratias vxor, primum non placet ferculum.
Vlta me sum aliquantulum.
Aliquantulum ais? si hoc est tuum aliquantulum, quid quaeso est tuum aliquantum?
Iutroibo iam, nisi tu mox introueneris aliter ego intus accipiam to.
Quid iam faciam? saltem caenam hic meditabor paululum, perdices—hum,—phasiani—at vinum—oime.
Act III. Scaena XI.
- Antonius.
- Cupes.
NArrauit mihi Cupes modo, faluam esse apud sese Rosabellam quod si sit, quid mihi laetius est, beatiusue? atque eccum, tristis est, non placet.
O'faelices vos qui caenam habetis me [...].
Cupes.
Quis vocat?
Num quis intus est?
Esset vtinam, foris est funditus.
Ecquid valet?
Tota perijt, nihil hic nisi strages, ejectiones, & miserae effusiones.
Me miserum an effudit?
Maxime.
Sanguinem?
Et succum omnem.
Oime.
Totam carnem etiam, et ossa crudel [...] dispersit vndique.
O monstrum quomodo hoc?
Manibus, pedibus, colaphis, verberibus.
O Rosabella mea.
O vinum, vinulum meum.
Sine te nolo viuere.
Sine te nequeo bibere.
Quis tantum facinus ausus?
Uxor Polla.
O scelus vbi fecit?
Hoc ipso in loco, vide.
Quid id est?
Vinum fuit, sed miserum est fuisse.
Quin ego de Rosabella loquor.
Quin ego de vino, et cibo meo.
In malam rem cum vino, cum cibo [...]o.
In malam rem cum Rosabella, cum amoribus tuis.
Igitur sceleste vbi est illa iam?
Huc adduxeram eam, vxor autem amicam suspicata meam verberibus extrusit domo.
O feram! Nihilne reuerita illa formam tam diuinam?
Illane quae nihil reuerita vinum tam diuinum?
Vbi est scelus vxor tua? Ego illam—
Tu illam?—illa te—ne attingas, neue irritassis si sapis. Centum illa Antonios, Cleopatras etiam.—
Quonam abijt Rosabella?
Hac fugit, quò verò nescio.
O me insipientem; qui tantum thesaunum crediderim ganeoni, ibo, atque inuestigabo vbi, vbi est, sed quo me nunc vertam? quod iter ingrediar? hac iuero, illac potius.
Act III. Scaena XII.
- Rosabella.
- Antonius.
- Cupes.
FOrtuna vitrea est, quae cum splendet frangitur, nam quae caelum digito visa sum modo attingere, quam subito quasi ad inferos praeceps decidi? vbi ego nunc inueniam Antoniu [...] incertum est, caeterum aut illum aut mortem inuenite certum est mihi.
Caenam adhuc stupens meditor multa vinivirtus animo multusque recursat dentis bonos—baerent caponis pectore vultus.
Plateas omnes circumcursito, quaero, rogo, ecquam viderint tali filo virginem, aiunt illa facie hic vidisse modo, properabo igitur istac.
Quam sese ore serens quam pingui pectore, et alis.
Oime nusquam reperio, sedsi te semel assequar Antoni nunquam amittam postea.
O mihi post nullos per dix memorande sodalea.
Dij date inueniendi copiam, date obsecro pudicitiae praemium. Iam istac ibo, Dij ne deserite.
Malum me esse certum est, malus sum, fateor, ideoque hoc mali merito euenit mihi malo. Sed quid feoerunt optima vina mali?
Ahime nondum uideo, quod si adipis [...]ar semel qui hanc mihi, vitam eripiet simul: nunquā defatiscar quaerete dum inueniam, illac iam nunc incedam. Dij vertant bene.
Act III. Scaena XIII.
- Ignoramus.
- Cupes.
PVto erum natus sub Cancro, ita omnia mea eunt in retrorsum.
Etiamne tu redijsti tentabo rursus injicere timorem ei.
Habebo vnum mittimus pro illa sorciera, et alium mittimus pro villano soc [...]o Torcol, sed primum parlabo cum illo.
Trin—Tran.
Quid audio? num coruuat iterum hic? super vitam meam est geldator, valde [...] meo illum riotosum.
Trin—Tran.
At Lucanus ait, Cornu tibicura [...].
Ha, he, nunquam respexit pecus, qui currit currit, sed qui fugit volat. Introiens ri [...] Pollam vxorē narrate vicinis modo pro c [...] hunc Ignoramum esse Doemoniacum, credit illa, credunt illi: optima huic dabitur occasio amplius, si opus malefaciendi huic. Quanquam enim de Rosabella successit inauspicato, dabo vsque operam Antonio tamen. Aliquâ spero mihi alios extricabo nummos. Intro nunc ibo ad Dracaenam meam.
Act IIII. Scaena I.
- Antonius.
- Rosabella.
ATqui ego hoc idem, spes mea, spondeo tibi. Nos igitur nisi mors sola nihil separauerit.
Equidem bene cadet spero quoniam tam auspicato conuenimus modo. Ceterum vnde amabo naevus hic tibi in mala tam subito natus?
Scies Londini mihi geminus germanus est.
Antoninus.
Scilicet olim narraui tibi.
Qui tibi tam similis, vt ne vel parentes [Page 108] vos queant internoscere.
Recte, nisi Antonino dextrae ad [...] malae naevulus inuicem nos distinxerat.
Intelligo.
Triconis itaque consilio pictor mihi hunc appinxit naevulum, Antoninum vti hoc pacto me esse assimulem, quasique Londino reniam a Dorothea matre.
Quomodo isthoc quaeso?
Nempe quo ita in patris simul accipiamur aedibus.
Tu forsan, verum quid de me fiat interea?
Tibi prospectum etiam erit itidem at mihi, Antoninus nuper vxorem duxit, Catherinam, è Manlij filijs alteram, tu iam illa es, ergo vxor mea Catherina.
Tuque Antoninus maritus meus.
Optimè.
At nunquam illam vidit Catherinam pa [...]er?
Nunquam, frater autem ex quo [...] matre sexennis relictus est Londini, neque illi nos, neque nos illos interea interuisimus.
Quî id?
Huc vt profecti bello capti sumus, sci'n iam quid te velim?
Scio.
Loqueris etiam Anglice?
Optime nam Festae primo didici ex An [...] quae mihi tum pedissequa, post hic etiam [Page 109] quo melius calleam cum tui, tum gentis causa, cum Angla mihi familiari loqui consueui Anglice.
Idemque qúod patria est Anglia, facti [...] cum Anglis ego.
Deinde porro.
Cum in patrem igitur incidimus loquemur Anglicè, illumque qui fit nescire simul [...]bimus.
Recte.
Literas a Dorothea matre quasi habeo adpatrem hic. Trico finxit optime scripturam. At, at pater ecce egreditur, volebam melius domisse te, tu vero vt subseruias orationi vt-cunque opus sit verbis vide.
Faciam.
Tace.
Act IIII. Scaena II.
- Theodorus.
- Antonius.
- Rosabella.
NOtarius nunc mihi adeundus est, hercle plena res molestiae litigare, [Page 110] sed quid video? filiumne meum Antonium? [...] detur equidem, nequaquam, fieri non potest, [...] redierit, is. Dij boni is est tamen, Antoni, ho [...] Antoni, nihil respondit mihi, ipsus non est, verum illi quam similis? verum ispus est, Ant [...] Antoni, hola.
What meanes the old Gentleman?
Hem loquitur Anglice quin secum [...] lierem ducit, quae tu es? aut vnde quaeso? [...] intelligis?
We both vnderstand your Language Si [...] but cannot speake it, doe you speake English [...] I pray?
Intelligo tantum, Antoni, quid [...] respondes mihi, Antoni, inquam.
Who would you speake withall Sir?
Tecum loquar, quid Anglice responde [...] Impudeus?
Good words Sir.
You are very vnciuill Sir to strangers, an old man too, fie.
Num fallor? forte Antonius non est, alium ornatum habet, fabulatur etiam Anglice, quod neque solet, neque perite vt puto pote [...], certe alius est, verum facies illi prorsus eade [...] procul dubio ipsus est.
Good old father can you tell me the w [...] to the Pallace?
Annon cute Antonius?
I am not Antony though my name [...] very neere it.
Quid ineptis? negas te esse Antoni [...]?
Pray God he be in his wits.
Sure he is not well.
Num insanio ego? quamobrem?
You call me Antony, and talke as if you knew me.
Veltu Antonius, vel ego vere insanio.
Pri'thee lets be gone?
Quid dicam? nauem vt conscenderat [...]di procedere longiuscule. Haereo aliquantu [...]m.
Bene est: occepit dubitare.
At tentabo adhuc.
Fare you well Sir.
Mane quaeso, quod tibi nomen esse di [...]m?
You are very inquisitiue Sir, but my [...]me is Antoninus.
Antoninus! cuias es?
I was borne at London, but my Parents were of Bourdeux.
Patris nomen?
Theodore.
Matris.
Dorothy, but I práy you sir why aske you these particulars?
Aliosne habet liberos mater?
One more here in Bourdeux my twinbrother, doe you know one Theodore heere a Gentleman in this Citty?
Nosti illum si videris Theodorum?
No indeed sir, though he be my Father. I haue not seene him this 15. yeares.
At ego a dextra in mala naevulo certò [...]i videro noui Antoninum; sine quaeso inspiciam.
He is a curious examiner.
Ecce naevum, iam scio te meum esse Antoninum, veni in amplexus fili, veni.
What now?
Tuus ego sum pater Theodorus, priusquam enim naevum hunc inspexeram, fratrem tuum Antonium tui similimum credidi.
You my Father?
Iam in tuto sumus.
O mi Antonine.
By your pertinent questions sir now I beleeue you are my Father, pardon I beseech you my former inciuilities.
Mi Antonine gratulor adventum tibi, mater Dorothea, quid non venit? vt valet?
Shee is well sir, and remembers hir bell leue vnto you by mee, and this letter.
Mox perlegam.
You shall vnderstand there the occasion that detaines her.
Sed quaenam est illa quaeso?
My wife sir, one of Alderman Manlies daughters.
Catherina?
The same Sir.
O Catherina nurus mea charssima.
My deare good Father.
Quam optato? Catherina etiam, vt mihi prae gaudio nunc exiliunt lachrymae.
I pray sir how doth my brother?
Londinum versus is hodie vos accersitum abijt.
I am sorry I shall not see my selfe in him so soone as I hoped.
Act IIII. Scaena. III.
- Trico.
- Theodorus.
- Antonius.
- Rosabella.
HInc ego omnia subauscultaui clanculum; adibo iam quasi a villa venerim. Heri sudaui strenuè apud villam bodie phy immodice caleo.
Quid non venit villicus, vt iusseram.
Bos ille camarus aeger est, malum nescie qui nuncilli medicatur cras ad etit.
Bene factum.
O here Antoni salue nimium redijsti cito.
Ha, he, quem arbitrare hunc?
Quem nisi Antonium.
Geminus frater Antoniuus est illi equidem simillimus.
Here ne me Iudos facias, ipsissimus est Antonius.
Tace stulte.
Quaenam est illa mulier?
Catherina vxor eius.
Amica forsan vel sponsa quid me [...] here? viden'vt subrideat?
What bold companion's that?
Papae quis ille sermo est.
Anglicus.
Iamne Anglice fingit? here dic se [...] num Antoninus ille.
Maxime.
Vera loquitor.
Num mentior?
Mentiri minime forsan mendacium dicere.
Ha, ha, he.
Rides iam? at ne post doleat caue moneo, tantum here moneo, scis me fuisse apud villam, vide ne culpam in me transferas postea.
Nolo, ita me dij ament nolo.
Memento.
Come sirrah you and I must iest a tittle together.
In malam pestem Anglicum hoc.
Ha, he, quid non iocaris?
Good sir let him alone, hec is not worth your anger.
Here vin' me mentitietiam.
Accede huc.
Abscedat ille.
Habet Antonius in mala naevum?
Ille? minime audiui Antoninum.
En vide.
Hercle here iam tecum sentio extra [...] illum vero caetera quam similis.
Nune abi tu ad Paetum Notarium [...]as me venturum dicito.
Abeo at tu Antonine stultitiae quaeso ignoscas meae.
Well, be it so.
Nurus, fessam te de itinere esse arbi [...]ror.
A little sir.
Amabo introeas igitur. Antoninum e [...]m de rebus Anglicis paululum percontari libet.
At your pleasure sir.
Heus vos praeite, siliae meae common [...]ate, vbi se refocillet commode. Iam vxoris li [...]s perlegam. O dulces literas.
O fraus dulcissima, nunc Congerronem Cupem adibo, cui praecipiam quid agat insuper, [...]i haec fallacia in angustum venerit, vsque nos [...]babimus hic, me miserum Pyropum video, proper at quantum potest.
Hei mihi cuius vestimentis induor, vestiarius adest, nisi iam me Trico adiuuat perij funditus.
Act IIII. Scaena IIII.
- Pyropus.
- Antonius.
- Theodorus.
QVem mihi Antonius in pignus ded [...] pro ornamentis annulari monstrani anrifici subaeratum ait, neque carbunculum esse hunc, sed nihil prorsus scite tinctum vitrum. Quam lepide me lactabat versutus ille servus, cum dixi ego vt scintillat sanè, is ingeminabat vt scintillat sanè, uerum questiculi causa ego nunc aio sanè nunc iuro planè fallimus et fallimur inuicem: at ne nunc circumducar ornamentis vereor.
Totus timeo.
Literas quidem amanter et cordate scriptas.
Defessus sum pater, Introeamus I pray
Nostrum etiam scis sermonem loqui?
A word or two sir, profecto mei plane oblitus eram, ita me hic perturbat vestiarius.
Sed eccum ipsum opportunè.
Introeamus igitur.
Monsieur siccine tui ordinis virum mecum [Page 117] agere?
Eccum etiam alterum, ha, he.
Ridere paulo minus est quam deridere.
Ha, ha, he, risum continere nequeo, da veniam multis de causis. Hilaris sum hodie, idque meritissimo.
Another mistake sir.
Quicum putas iam te fabulari.
Cum iuvene illo Antonio.
Scibam errare te, ha, ha, he.
Adhuc salua res est.
Aio Antonium istum pro ornamentis subaeratum pignori apposuisse annulum.
Sir, this fellow is some cheater sure.
Tecum sentio, quin aio Antonium hinc abijsse Londinum.
The more I looke vpon the fellow, the worse I like him, if you marke him well sir, hee hath a knuues looke.
Non placet hercle.
Sir, will you giue me leaue to beate the knaue.
Placide.
Anglice iam, video quam rem facitis.
Quoties iterabo tibi, non est hic Antonius.
Quis est igitur.
Frater Antoninus.
Erat hodie prius is Antonius, nunc Antoninus, mox erit forfan Antoninulus, atque ita ex nominis diminutiuis mea postulatis mihi dilminuere [Page 118] vestim [...]nta.
Ha, ha, he, responde, nunquis in vul [...] naevus illi Antonio?
Neutiquam
Huicest vide.
Fallor annon? Imo non fallor, meis i [...] dutum video ornamentis, nullus ijs naevus additus est.
Sir, he sees I am a stranger, and meants to abuse me.
Quid hic tuis ageret vestimentis?
Dixit se velle quendam facere sycophantam,
Come hither sirrah you.
Ornamentis cupis me eludere Anglicè, reddes tamen Gallicè.
Ostinatus est de vestimentis, quid se [...]imi pendeo.
Perij, haesitare incipit. Sir, it may bee Antony borrowed some clothes of him.
Alia res est, quicquid est.
Act IIII. Scaena V.
- Trico.
- Cupes.
- Antonius.
- Theodorus.
- Pyropus.
IAm Ioquere Anglice, atque assimula quasi.—
Scio, ne mone, Anglus nauta nunc sum, huc Antoninū qui advexi hodie, nisi ego hunc confuto vestiarium.
Propera, hic ego me interea abstrudam prope.
Vin'lictores adduci huc qui mea tibi detrahant ornamenta?
Quid fit dubito.
O maister Antony, God saue you sir, I come for money sir for your passage.
Welcome Mariner.
How doth mistresse Catherine?
Shee's well within heere.
Quis ille est?
The Masters Mate sir that brought vs [...]uer.
Opportune, num tu hunc Londino advexisti huc?
He vnderstands you not sir, hee askes if you brought vs from London hither.
Marrie did I sir?
Here is an odde fellow sai es no.
Doth he in truth?
And saies that I am not Antonine.
Very good i saith.
And that I weare his clothes.
Better, & better, but doth hee indeed? the rogue meanes to cheate me of my hire, shall [...] beate the slaue?
Mane, heus, nautaille Anglus adest qui vexit hunc, quid iam ais?
Bene, video quid molimini.
This fellow will not beleeue you.
Is he an Infidell? let me come to the Pagan.
Minatur etiam, quae hac res est?
By the faith of a Saylor Sir there bee an hundred Mariners cantestifie I brought this Gen tleman in [...] Mistresse Catherine ouer in the good ship called the Speed well.
Centum ait ad portum nautas hoc idem testaturos.
Video ex compacto agi.
H [...]ag him Swabber doth hee grumble? if you lo [...] mee let me giue him a salt [...]ele, while I am in heart, money sir for the passage.
I pray sir giue him his money, I ha [...] [Page 121] not enough to pay him.
Quantum est?
How much?
Sixe pounds you know, and richly worth it though I say it, you had as good bisket, & salt [...]eefe.
Heus Richarde affer huc viginti coronatas.
Quid vlginti nominas [...] nihil agis, redde ornamenta.
I know he speakes ill of me, I must needs [...]ng him.
Quid agis? perij.
Omitte.
What cony-catchers [...] beere?
Siccine? in. Ius vocabo vos.
Doe you mumble still, twa's time for you to goe i faith: your sonne sir was neuer sick all the way, marry his man and his maid was faine to be set on shore.
Alios tibi seruos dedero. En tibi.
I marry sir, I vnderstand this well, here is a braue wind for vs if it will hold this weeke, I am for London againe, will you any thing to your Mother?
Salutem meo nomine matri nunciet iube.
Remember my Fathers loue, and my dutie.
I will, adieu.
Eamus iam intro fili.
Mi Cupes seruastime.
Abi tu ne deprehendamur hie.
O mea fraus confirmasti Theodorum probe.
Nactus etiam aridum argentum Trico, good English, very good English, hinc alia parabitur caena, Polla haud coquet tamen.
At quid si nunc Ignoramus venerit?
Veniet scio, et turbellas dabit, inueni [...]men vt illum porro ludificemur.
Quidnam?
Qua ex ipsius, qua ex Pollae verbis doemoniacum esse eum per totam viciniam rumo [...] iam increbuit.
Illum itaque exorcisabimus.
Recte atque id ipsum me factum Polla praedixianteá.
Redistis ergo in gratiam.
Scilicet, atque promissit insuper, hac in re velle se opitulari mihi: vna opera si nunc Torcol venerit aliqua absterrabimus.
Sed quis exorcisabit?
Me vide, atque pertempus en exit frater Colla, lepidus compotor meus, mirum ni is quod solet me quaerit, vt poscat poculis. Eum certum est collegam asciscam mihi.
Act IIII. Scaena VI.
- Cola.
- Cupes.
- Trico.
HA, he, vbi nunc Cupem inueniam Combibonemmeum?
Simne ego?
Confratris mei cuculum hic vt libros vici in alea modo: lurat is quasi auriga nunc et me diris deuouet. Nihilominus Cupes haec vendat volo, quo laute c [...]us vna nam nequeo semper victitare iusculo. Ibo quasitum [...] um.
O mi confessor.
O mi consessor.
Mi spiritualis pater.
Mi carnalis frater.
Bibamus molle vinum.
Sed cyathum ter trinum.
Cucullate pater.
Haec est lingua bubula.
Frons non erit nubila.
Delicate frater, ha, he, rideames, amplexamur [Page 124] inuicem.
Frater, tuâ nunc mihi opera opus est.
Quid est?
Ignoramus Anglus quidam nobis exorcizandus est.
An doemonem habet?
Quasi, sed post narrabo tibi hoc si seceris.
Faciam libens, nam laruatus non fit licet, famam inde mihi, vt alij itidem for san excitauero: Clarus frater Cola, sanctus Cola fugat doemones, ha, he.
En tibi cucullum oportune.
Vendatur.
Nondum: nam frater Cupes etiam fugauit Doemones, hoc me ornabo iam in exorcismo, quote ipse adiuvem.
Optimè, ha, he, optimè.
Postquam exorcisatus ad tuum deferri cures monasterium, vbi eum alij detineant fratres alijs exorcismis.
Fiet, post illa mi confrater linguam han [...] nos bene exorcisabimus.
Cum aqua minime, sed vino benedicto
Ha, he, caenabimus ad scropham nente [...]. O qui'ly a de bon vin lá, cantabimus, saltabimus, hei, hei, verum tu haec vendas tamen.
Quid? veteres Postillatores nauci sunt, frater Menot, et frater Maliard etiam, ô ridicularios.
Propera quaeso, abi, et ornate.
Frater hinc tu nunc cas, ad S ti Seuerini, illinc ad exorcismum pompam huc traducito, ipse continuò vbi me oxornauero istac in platea tibi obviam dedero.
Eo, sed linguam hanc dum redeo serua diligenter. Sis fidus Achates.
Act IIII. Scaena VII.
- Ignoramu.
- Trico.
- Dulman.
SToppa Dulman, stoppa fellonem, stoppa Dulman, stoppa.
Adibo Antonium rem omnem aperiam ille, Inde per Antiportum, post ad Cupem me recipiam.
Stoppa Dulman, stoppa ah vagabunde felo, habeo te per aures iam ne bouge point.
Bone magister.
Ah fugitiue, putabas quod non possum gignere te iterum, si eras super faciem terrae? quid ergo fugitabas pro eo?
Abscurrebam a te quod eras in tam peltante cholera pro Rosabella, vt non volebas audire [Page 126] me.
Bonus annus dete, quid audiam? vbi putatis quod ego inueni eum, per fidem meam erat ille in quodam communi loco iacendi globos vocato a Bouling-alley, vbi ille ludebat ad illicita luda contra statutum, ibi scio lusisti viam meascoronas.
Videbam super tantum.
O tu es superuisor fuistimeus cleritus viginti annos iam, num me vidisti vnquam ludere globis?
Non ego.
Non ego warrantizabo, num es lusor? gigne tibi aliamdeskam, non scribes plus ad des [...]am meam.
Si tu ponis me viam ate sum disactus vt ostrea.
Quid ergo non portasti Rosabellam mil [...]i?
Illam Rosabellam portabam quam Torcol deliberabat mihi.
Funis de te, vis me contrarotulare ad huc? num habebat curvum collum?
Imò per fidem, et plorabant ita in departo, quod faciebant me plorare quoque.
Es magnus vitulus vocatus a great calfe.
Et dederunt mihi vinum et saccharum etiam.
Vinum et saccharum, ibi est, es bellus saccharatus stultus, tu vis disfacere tuum magistrum pro una pecia de saccharo.
Dedit mihi etiam vnam peciam de auro.
Vbi est illa? da mihi.
Magister illa est mea iam.
Es cognoscens latro, vbi est mea counterpana?
Dixit quod portaret statim post me.
Dixit? essem talis lobba Dulman? Dulman reuera.
Profecto magister.
Hange, hange: putabam quod Musaeu [...] erat maior asinus quam tu, sed tu es maior asinus quam vnus vniuersitans.
Spero non ita.
Non est maior pestilentia quam habere malos seruientes, misi etiam Pecus ad Torcol pro Rosabella, sed ille non venit neque, puto ille currit viam etiam.
Quaeso pardona hoc, et pugnabo tanquam diabolus pro te si veneriht Geldrij.
Imò ego pugnabo iam, veniant si audent, spero sum bene appunctus pro illis, vide, [...] sum?
Magister non est riota portare tres dagarios.
Se defendendo non est, si occido illos caueant a me, se defendendo quicquidfacio faciam per legem.
Magister ego copiaui hoc factum vide.
Da mihi, ego copiabo te.
Act IIII. Scaena VIII.
- Torcol.
- Ignoramus.
- Dulman.
LEpide accepi Triconis sycophantam qui per posticam ad me venit modo, quis es? Pecus Ignorami quid vis tibi? herus pro Rosabella vera me ad te misit meus, ha, ha, he, in carcerem feci, ideò compin [...]i, Triconis hunc tenebrionem Pecus, Portugallum vt fallat Trico?
Cape hoc asine, semper scribis falsum latinum, fi non potes scribere verum latinum vt ego scribo, abbreuias verba, scribe cum dasho vt multi faciunt, sic nec facies errorem in Latino, nec errorem in lege.
Est bona regula.
O senior Ignoramo come esta vestra merced.
Comesta villano in grano, communis Pandorator vt es, ego complementabo [...]ecum.
Ha, ha, he, mi festiuissime cognate, quid agit tua senio ra Rosabella?
Num me moccas etiam? at habebo aures [...]as, si pileus tuus sit de lana.
Num te pulchrae caepit satietas Rosabelle? ha, ha, he.
Rides? Diabolus frangat tuum curuum collum, putashoc esse rem ridentem?
Quousque adeo iocabimur, ha, ha, he.
Rides iterum? bene ride iam, sed nisi fatiam te vlulare ad barram vt bubo.
Hilaris es gaudeo ha, ha, he, sed tantum obsecro serio haec an ioco?
Putas iocum pro Rosabella mittere vnū reterem haggam?
Quid sit miror.
Miras?
Servus tuus Dulman syngrapham mihi dedit et sexcentosaureos, signum etiam indicauit, huic itaque tradidi Rosabellam.
Veni tu huc bonus pro nihil, audis quid ille dicit?
Audio.
Num ego aliquam mala tibi mulierem forma dedi?
Ille cui dedi monetam is dedit mihi.
Tibinè ego?
Ego nescio, sed erat talis Torcol.
Tace tu bos, et tu tace, audi chargam non responde mihi nisi quod demando vos. Nu hic ille?
Erat quidem.—
Pax firrah, pax hah, num hic est ille qui.
Hercle non ego.
Diabole, non vultis tacere? responde cum rogo.
Magister.—
Vis loqui adhuc, si ego te capio in manum—num hic est ille qui dedit tibi illam countrefactam mulierem? counterfactam mulierem.
Ille Torcol qui dedit mihi non erat talis Torcol.
Iam parla tu, num tu dedisti Rosabella [...] illi?
Ille cui illam dedi haud non erat talis Dulman.
Cui dedisti ergo? ego sciam veritatem.
Alij qui tuo nomine poscebant eam.
Iam tu: qualis erat ille seruiens qui habebat meos versus.
Erat gracilis gracillimus, et habebat paruam nigram barbam.
Nigram?
Immo nigram.
Vae mihi.
Et erat cum illo cum cumo collo.
Quomodo vocabatse?
Mendoza.
Habes tu talem seruientem? quid non dicis? habis talem?
Minimè, minimè, mendax Trico is [...] coniecit in Tricas.
Ergo forisfacies mille coronas races? [Page 131] quid non rides jam? non respondes quid? vis esse pressus ad mortem?
Dolor linguam impedit.
Habe quare impedit pro ea tum, coronàs, da, da, da.
O senior mio mucho honorifico bezolas manos di—
Putas soluere me cum vno bezolas manos? sol [...]e bonam et legalem monetam, solue.
Quid de me fiet? secundò naufragiù [...] feci oime.
Dixi antea quod facerem te vlulare vt bubo, ego docebo te—
Misericordia mio principali caualiero.
Non principal villaine, non principal Ras [...]ll.
Hercle soluendo non sum.
Num visvtfaciam vnum Destringas, recouerabo coronas perlegem, si tunica tua est super dorsum tuum.
Attamen in ius rapi vereor, senior, quod ille nequam ambos nos decepit probos viros, eamus nos probi ambo vt illum nequam castigamus.
I tu si vis, non decepit me, sed te, debet surgere per tempus qui decipit me.
Id me angit maximè quod Portugallum [...]ellit me; ô impium illum! senior illustrissi [...]o, vt mihi ignoscas, obsecro.
Non point Torcol non point, vous auez forsait i obligation, causa patet.
Num mihi quaeso misisti quendam cui nomen Pecus?
Immo, vbi est ille jam?
Da veniam, illum mandaui carceri, quippe Triconis putabam sycophantam.
Heida, illum in gaolum etiam? acti [...] pro falso imprisonamento, nisi firko tuum curuum collum jam—
Quin eamus, si placet, jam huc ambo ad Antonium, is eam deperit, videbimus primò si benignè aliquid possumus expiscari, post id lege agamus ambo fortiter, lege senior.
Lege? ne cura pro lege, habebo et illum et te in lege.
Heus hoc agam [...]rimum, cape annulum hunc, jube ad aedes meas adducatur Pecus.
Habebo te post tamen, Dulman, I tu cum eo, vide illum ire ad largum suum, sed primum cape aduizamentum.
Act IIII. Scaena IX.
- Theodorus.
- Rosabella.
- Ignoramus.
- Torcol.
- Antonius.
- Dulman.
POst quam resecta es nurus tibi haud inamaenum erit sedere hic sub diô, affideas queso.
I thanke you sir.
Fac ut dixi et curapro nihil.
Eamus senior et pultemus jam tick tock.
Quis nostras pulsat fores?
Patruus et Ignoramus ad sunt, perij.
Quid vis tu?
Ego nescio, quid vis tu?
Quises?
Roga illum si vis?
Senior, est Causidicus Anglus, senior mio exellentissimo, senior de titulo senior.
Numquid estis madidi?
Mad? testate vos, actio defamationis.
Quid est quod blateras?
Blateras.
Tace quaeso.
Anglum ajunt hic laruis agitatum, n [...] ego hunc ipsum arbitror.
Senior filium audio Antonium cognatam meam Rosabellam in aedes tuas adduxisse bodie.
Nusquam factum.
Quam nunc me vellem mortuam.
Si sacias concelamentum ego—
Clementer.
Clementer? quid mihicum Clementinis:
Annon intus est tuus Antonius Senior?
Non est, L [...]xdinum versus abijt is, sed geminus hic Antoninus cum vxore venit Catharina hodiè. Tor. Subolet pro comitate tua liceat nobisillam spectare Catharinam.
Occidi.
Illam spectare vos? lepidos homunciones.
Uenirefacias et sequatur sub suo periculo.
Num tu illos nosti Catharina?
Who I? indeede sir I know them not.
Por mi sancti—queda haec est mea cognata Rosabella.
Bene dicite, haec est mea Couert Barne, mea Rosabella.
Quae hic fiunt praestigiae?
If I come not from London sir, how shold [Page 135] I know them?
Anglice jam loquitur, intelligo aliquantulum, quippe qui Londini olim Mercator sui, non tu mea cognata es Rosabella?
Doe I looke like one of your kindred?
Nay, I can speake English too, what mine owne country-woman, little pipsnie, my little piperidge, thou knowest me I am sure.
Sciam, quid hoc est Antonine?
Non tu jam nosti patruum tuum Torcol?
The man in the Moone as well.
I will giue thee a good round ioyncture efaith?
I pray sir be wise if you can.
Wise? O me I am wise and foolish for thee deere Rosabella, pittie, some pittie it twere to a busting heart, be not so faire and cruell.
Antonine prodeas ut sciam quid sibi volunt isti.
I see though I am blind, I freeze though burne in loue, I liue not but I die, I liue to loue, to loue to liue, and liue not but in loueing; nay I can speake Songs, sonets.
See, this is the possessed man you heard of.
Quiquid sit non hoc de nihilo est.
Ita viuam vt is surripuit meam Rosabellam mihi.
O perjur'de.
Num quis hic dolus subesse potest?
Shine on me bright sunne, the sunne is no sunne, thou art the sunne, the moone, and the [Page 136] starres, and sweeter farre then is a Ciuet Catt.
Scorsum quaeso tecum pauca colloquar.
Bound I am in Frank—pledge to thee, and yet am in free soccage. Yee goodly tressed Nymphs, and simpering Syrens, [...] purple and the white, yea roses, lillies and double violets, spring of enameld flowers, and Diaperd Meades, greene shadygroues, and chirping birds, the warbling streames, and whistling winds, and dainty Rosabella— Dixi. Ha sweete Rose, one habeas corpus.
Hold off Coxcombe, or [...]eset you farther.
Es tu ibi etiam, sum appunctus pro to jam, hic me voluit geldare hodie:
Quid de me fiet nescio.
Si tantillum morantur Exorcistae, actu [...] est de nobis.
Act IIII. Scaena X.
- Theodorus.
- Antonius.
- Torcol.
- Ignoramus.
- Trico.
- Cupes.
- Cola.
- Polla.
- Rosabella.
O Mi frater Cupes quam te hie cucullus condecet? ha, hae.
Properate quaeso.
Post exorcismum caenabimus vna.
In malam crucem de caena fabulamini? cum nobis tam propè imminet exitium.
Eamus.
Iam quid Pyropus agat ibo spectatum.
Vera herclè dico.
Quanquam vix credible est, hoc mecum propendam tamen.
Acce iite pii viri, hic ille miser est.
Tunè ades iterum? profecto habebo te in coram nobis.
Boni fratres hic est ille doemoniacus, [Page 136] hic alter illius socius.
Quid sibi volunt isti?
Torcol si est sorciera super faciem terr [...] haec est sorciera, sum in quandario si man [...] annon.
Mane.
Quid hoc? quid facturi fratres?
Opus charitatis quod boni orarunt nos
Hic est doemoniacus caue tibi ab illo [...] sapis.
Recedam, nae hoc suspicabar antea.
Lo [...] you sir, I told you so.
Profectò hic me Torcol deluserat penè.
Quae haec machina? quid vultis fratres.
Tace tu.
Vel nos te—si turbas sacrum.
Tentemus primùm aqua benedictâ.
In nomine Diaboli cur iacis aquam in faciestoties.
Vae mihi in vocat Diabolum.
Hic est Lydius lapis, diabolus horret aquam bene lictam.
Porrò fratres quod vestrum est facite, miris modis agitatur.
Quamdiù tu vexatus?
Quid est id ad te, fui toto hoc die terribiliter molestatus.
F [...]tetur etiam.
Quâ formâ venit cum vexabat te?
Nunc cum curuo collo vt hic est, nunc in forma Dulman, nunc vt sorciera vt haec, nunc in forma suis geldatoris vt hic, nunc in illa forma Rosae, Rosa multis modis.
Permulti sunt video.
Miserum hominem.
Nunquam à te fugit?
Immo Dulman fugit semel hodie sed est mecum iterumiam.
Keepe off t'is the very same I saw at London.
Apage sis.
Numquis te affligit etiam?
Vos scilicet quid vultis? num nos Iudos facitis? quid malum tam saepè inspergis aquam mihi?
Neque hic aquam Cupes, ita res est quaerunt illam, caue tu.
Alas, Alas for Gods sake lets bee gone.
Vinces! veniant ad me si ausint isti incubi, hic nec aquam benedictam patitur, ambo similiter affecti?
Ex ipso vultu videre est hunc esse arreptitium.
I am afraid of them, good sir let's be gone.
Piè facitis fratres, sed obsecro obsceditelongius ab aedibus, libenter nolim neque Demoniacus nostris esse tam peopè, hic da quaeso aquam benedictam.
And me.
And me sir I pray you.
Secidite ab illo.
Iamne abis Rosabella? redi queso red
Mea Rosabella retorna ad me, Rosabella non audis?
Rosabella?
Rosabella inquam.
Vt vociferant?
Sunthi daemones Incubi, cau cant sibi faeminae.
Quaerant sibi succubos.
Abeamus—
Rosabella I say, are you gone; now a pax goe with you.
Quae vos intemperiae tenent? Ite in malam rem.
Comprehendite hunc Daemoniacum, vincite eum.
Fugere hinc optimum est, ne malè habeant me, aliquid scio moliuntur mali—
En fugit, sequimini, sequimini.
Abijtne.
Ego abibo etiam, nam puto hi sunt nebulones fratres.
Act IIII. Scaena XI.
- Ignoramus.
- Cupes.
- Cola.
- Polla, &c:
VOs qui cum palmis astatis, et herbis benedictis arctè illum ad cathedram alligate.
Quid me attachiatis, cum funis et chordis.
Tace.
O Dulman, Dulman dixisti quod pugnatès tanquam diabolus pro me, vbi es nunc Dulman?
Exorcizo te Dulman, fuge maledicte Dulman fuge.
Fugit semel hodie sed si nunc venit Dulman—
Inuocat Dulman, certe Dulman nomen est.
Cum peste vobis nomen est Ignoramus.
Discede Ignoramus.
Descede vos nebulones vt estis cum vestra Riota et Rowta.
Duplex Daemon Riota et Rowta.
Prodi nequissime spiritus Ignoramus, conjuro te Ignoramus justiciae declinator, seductor liominum, sator discordiae, dissipator pacis, exoreiso te, quod est nomen magistri [...]i?
Egosum magister.
Est ipse Beelzebub, fuge magister, coniuro te quam cito vis abire:
Tam cito quam possum ex vestris nebulonis digitis.
Conjuro te qua propter hoc tibi accidit?
Propter Rosabellam, ob eam ita torqueor.
Abscede Rosabella abscede.
Diabole, abscessic.
Conjuro vnquam ne dedisti illi animam ante hac?
Quid id ad vos? Imo dedi animam corpus et bona illi.
O sceleratum.
Et preter juncturam si maritasset me habuisset Francum Bancum.
Profuge sis Francum Bancum, separa Francum Bancum.
Imo jam non habet, ne timete, sed si amasser me habuisset multa bona priuilegia, Infangthef, outfangthef, tac, toc Tol et Tem.
Quam multisunt, exite omnes Ninansef, nonanteff. Tac, Toc, Tol, et Tem. Exorsizo omnes vos malignos spiritus, siue sitis in pileola diurno, aut nocturno, in duplicilingua, a [...] [Page 143] sublingua, in barba, vel in capite.
O asini putatis qued Diabolus tenet in capite? tenet in froecis et soccis, et caluis [...]oronis vestris fratres Diaboli.
Inuocatfratres suos diabolos.
Tace, eradicemini, siue fitis in Diploide manicata vel tunica, siue manicis vel in Capsulis vel in Calamo, vel in cera aut sigillo vel in cornugraphia.
Erat in cornu hodie.
Conjuro te pessime Daemon exi é con [...]u.
Pestilentia de vobis et omnibus cornubus, Nisi de cornu quod coruuat ad prandium.
Explantemini, siue sitis in singraphis membranis, chartis scriptis, vel non scriptis, verbis cum sensu, vel sine sensu.
Vel in Grayfryers, Black-Fryers, vel in Crocbedfryers.
Exorciso vos fugite pessimi daemones Grayfryers, Blackfryers, Crotchedfryers, fugite, fiue sitis in braccis oblongis vel rotundis, vel in intestinis majoribus vel minoribus, vel in Cerotheca.
Ibi est video.
Ibi est in te video, nisi facio te tenere manum sursum; O fellones quis habet manum in pocketto ibi? Estis Backbarend et handabend?
Fugite Backarend et Handabend.
Si fugiunt est directè felonia.
Siue estis in loculis, aut in Cru mena, vel in [...]uro, vel in argento, sine bene parto, siue male parto.
Illud est Daemoniu [...] quod desideratis scio robbatores vt estis.
Adjuro vos nequissimi spiritus, si estis in faemoribus, siue faemora, exite simul ab omnibus membris hujus ceaturae.
Hoc est bene si vult ire sic.
Et in Pollicem sinistri pedis veniatis.
Ibi est video contutldam ne ascendat.
O ô meo cornos, ô Pythonissa quid vi [...]? vnum magnam cape de magno Diabolo capiat vos omnes magnos et paruos.
Iam faeuit frater da salem exorcisatum, ignem benedictam, exorcizote, profumigo te,
Ignis ardeat vos, si dagarias capio rumpam caluas coronas vestcas.
Conjuro te prodidagarias.
Vtinam possie se defendendo.
Tentemus si sit obediens. Repete nunt quod dico tibi in aurem. Buz, buz, buz.
Adjuro te responde quod quaero, mu [...], mum, mum.
Nihilintelligo.
Mum, mum.
Quid mummatis et moppatis ita vt Si [...]ij?
Mum, mum, non jam sentis abisse daemones?
Sentio ad minimum tres adesse hi [...].
Tres ad huc?
Imo tres; puto hodiè indiabolatus in bono serio, si sum, tu es sorcieta quae fecisti primum, et vos estis ejus condiaboli, qui abettatis illam.
Frater vt video opus adhuc operâ, ad fratres deseratur si placet ad monasterium.
Fiat, Aliqui vestrum cum intrò▪ huc auferte.
In nomine Diaboli quo portatis me? Fowle pori idge-bellied fryers, harr [...]l, harrol le scay, le grand customter de Normandy Harroul, the Dīuell take you all.
Quam primum hunc nostris tradidero, [...]ox ad te [...]ediero, caena parata sit interea vide—
Fiet.
Ha, hae lepidos Iudos frater.
Ha, hae soror nunc èamus ad aenopolium, hoc meum est monastcrium.
Ob hoc factum mifrater Cupes, Mecastor quo vis ibimus.
Scis me te amar e mea Polla? quaeso amemus in vicem, scis vti argentum tibi dedi, quod fi mansueta eris dabo, er dabo, nihil deerit tibi.
Amabo te dehinc. Eamus quo vis igitur.
Act V. Scaena XII.
- Antonius.
- Trico.
- Pyropus.
- Lictorès.
OTrico Ignoramum i [...]hine spectaui modo abreptum in caenobium. Sed quid tu tristis es?
Alia jam tempestas ingruit Here.
Me miserum quid est?
Pyropum adire judicem vidi modo, canes assignauitilli is venaticos.
Quos venaticos?
Lictores te qui venantur vt capiant, et in carcerem ducant, patri jam demum palam fient omnia.
Comminiscamur aliquid mi Trico.
Vos apud vos este nunc, nam illosqui meahabent ornamenta video, de hero, non vsque quaque liquet adeo verum seruum illum mihi prehendi volo.
Perij quid me vultis?
In carcerem eas vel mea mihi restituas ornamenta, jam raptus es.
Eccum ipsum herum ab ipso poscito, seruus ego sum.
Quid agam? dissimulandum est.
Vin' mea mihi reddi vel hunc in carcerem trahi?
Let him goe whether he will for me, what haue I to doe with him? shame you not to speake with so little respect to a gentleman, and a stranger?
Here jam mitte Anglicum quaeso, et sua illi reddas ornamenta.
Who are you? I know you not, (simulabo quasi te nesciam)
Iam simulabis quasi me nescias?
Et tace et simula.
Tace et simula [...] cum id quod vis nactus es nunc me nescire postulas.
Non tu illum nosti?
I know him not I (sine vt te nesciam.)
Triconem nescis tu? nescis Triconem here?
What Tricke? What Trico?
Vtinam nunquam suissem Trico, vin' me illi hinc abripiant?
What haue I to dee with you? (simula inquam et tace.)
Non auditis vt me tacere et simulare iubeat?
What a lying knaue is this doe I so?
Si illum iam hinc rapio haud inclementer ago.
What is it to me, what you doe with him.
Domini sic seruos tractant, cum eorum operâ nactiquod cupiunt, illos perdunt postea: siccine ingratus here? siccine autem annulos dari adulterinos homini probo et sincero sanè?
Iam sanè iterum, at non sanabis me cum tuo sanè, alius nunc fio.
Well I will goe about my businesse, fare you well, dolet me hunc deserere verum quid facerem.
Abijt ille improbus? sed frater ea quae mihi dedisti ornamenta salua hic habeo omnia in illis aedibus, ea iam si placet ipse reddam tibi, reliqua meus vti vides gestat herus.
Abeant cum illo aliqui—
Interim vos hîc aperiar. Quota pars hominum ita sunt vt praese vultum ferant? Plerique vt annulus ille aurum specie simulant at subaeratum cum probis tinniunt.
En tibi: Ego quod me attinet sum probus sanè.
Imo sanè liber esto igitur. Sed num is qui naevum iam habet, tuus idem qui mane, herus est?
Annon censes?
Censeo equidem, in cum si rursum accidam, certum est in carcerem compingam atqui eccum ipse redit oportunè.
Triconem reliquisse sic profectò poenitet.
Circumagite eum.
What meanes this?
Anglicè loqui non valebit amplius, iam quo dignus es hinc abieris.
Trico I pray thee worke some tricke now, that I goe not to prison.
Herclè non intelligo.
Aliquid contechnare ne in carcerem abripiar, Trico.
Iam ne ipse Trico sum? tu me non nosti modo, neque nunc ego te.
Fabrica quaeso aliquid.
Aequum est hunc abducier.
Quo lubet, ego hunc non [...]oui (simulabo quasi te nesciam).
Num tu me iam nescis Trico?
Tace et simula.
Agnosce me tandem Trico.
Simula inquam et tace.
Heus tu, hic me nouit satis, meus est.
Non ego, non noui eum ego (sine vt te nesciam).
Iam aliam linguam loquitur, eamus.
Trico vin'me rapiant hinc?
Quo placet. Ah cum ingratum, omnia dixeris égo abeo nunc
Age, ambula, in iusabripite.
If I goe to prison ti's my vtter vndoing.
Anglicè iterum?
I'le rather die, away knaues, villaines, [...] le kill you all.
Oime. Quò malumfugitis? Heus redite vos, ô me miserum.
Aufugite tamen, sed quid nunc agam? veritas filia temporis proferet haec in lucem, tandem reciscet pater, quem me tot malis pudet delusis [...]e dolis, atqui amoris causa multos multa fecisse scio. Sed quid tum rescierit pater? obiurgabit, increpabit, seuerè accipiet primulum, verum ita paterna non potest durare diu. At quicquid futurum est Rosabella nunc mea est, mea erit, illâ saluâ, salua mihi omnia. Ibo nunc ad amicum meum quicum consilum capiam.
Actus Quintus. Scaena I.
- Dorothea.
- Vince.
- Nell.
- Richardus.
Good Madame speake our Language, here's Nell & I, and a great many more vnderstand not a word what you say: what shall we doe in this Country.
Why Vince, vnderstand you nothing yet?
Scarce a word, yet I was in France once before.
Nor you neither Nell.
No truly, I would I were at home at London. They speake finely forsooth here.
Yes, you vnderstand a few words, I taught you something, what is caput.
A head forsooth.
Well sayd Nell, what is manus.
A hand forsooth.
What is brachium Nell? Nell say.
Nell ti's a horse tools.
What is it?
A horse toole say.
Shall I forsooth.
Say then what is brachium?
A horse toole forsooth.
Fit on thee,
Ha, be.
I, indeed forsooth Vince told me so.
Vince is an vnhappy boy, well yee shall both learne.
I, but it will be such a while first.
Why boy?
They say that women teach this Language best, and it will be this sixe yeares first, ere I shall get me a Mistresse.
I will be thy Mistresse myselfe.
I but old women neuer pronounce well: but I pray you Madame let mee alone with my Mothers tongue. I loue my naturall speech, I am a Gentleman.
This is a fine tongue for a Gentleman.
I know a tongue worth two of it.
What's that.
Marry a Neates tongue with Uenison sauce.
Thou art a very wagge—
Well il'e goe find out thy Maister Theodorus house, they say it is neere the Pallace, & that is heere. Il's knocke and see, tick, tocke. Num hae Theodori aedes.
Imo sunt.
Intusne.
Maxime quid vis.
Eam cupio alloqui.
Introeas si placet.
Little ones.
Forsoooth.
This is your Maister Theodorus house, come with me.
I forsooth.
Act V. Scaena II.
- Vince.
- Nell manent.
STay Nell stay.
I cannot, ô Lord you are such another.
O Lord you are such another trull, I thinke.
I tell you I must waite of my Lady.
I tell you, you must waite of me.
I will sir.
How now maid, where is your coursie, downe—downe—downe—descend—lower yet—lower yet—sweepe mee the ground with your breech and swimme away.
Now il'e goe.
Nell, Nell, didst thou euer see the man in the Moone?
No faith, pri'thee let me see it.
Looke heere.
Beshrew your heart bloud, you had almost made me bite my tongue in two.
What skil't for eares and tongues in this Country we are both deafe and dumbe here.
It's a strange Country all the litle barnes can speake french here, and yet we cannot.
So doe the pigs too.
What?
Ouy, Ouy, Ouy.
Here's one thing I shall neuer endure.
What I pri'thee.
They say we maides must drinke nothing but water.
That's true, but 'tis no matter, youle' make water though you drinke nothing but wine.
Fie Vince how you talke.
As though you doe not? what a simpring is there?
Vince, Vince, they weare fine cloathes here.
I but terrible soule shirts, but Nell you must be very bold.
Why are their women so?
Yes all with their blind byards.
You are alwaies flouting.
You must learne to mocke too, srumpe your owne Father here on occasion.
I haue a prittie wit for a srumpe, though I say it. But good Vince if you loue me take heed of one thing.
What's that?
Of eating grapes for feare you take a surfet.
I loue them not quoth the Fox, I would I could come by them.
Faith you'l bee sicke then.
I sicke, what harte of oake, body of brasse, I am not such a puler as Mistris Catherine to bee sea sicke, and haue a Coache sent for me; wel fare old bellmettall.
List, I thinke I am called, nay fie maister Vince you spoyle my Ruffe: faith ile' giue you no more sweete meates when I goe to the Closset.
Peace Nell il'e carrie you in by the arme after the French fashion. O my mad Dammosell.
O my Mounsieur.
Goe, yonder comes a mad-man.
Act V. Scaena. III.
- Ignoramus.
- Pecus.
- Dulman.
DIabolus volet viam cum omnibus his frateribus et fraterculis etiam, si haberem focum, puto focarem hoc monasterium in mente quâ nunc sum, sed est felonia, puto non focarem, At ite mecum vos magni nebulones, ab hoc monasterio ad Westmonesterium [...] audetis pro ambis auribis, si capio vos ibi.
Quid iam num est in vno fumo adhuc? Magister ego deliberaui Pecus, vide.
Spero trounsabis Torcol pro hoc.
Trounsabis? ego sui trounsatus hodie, vt puto nunquā homo suit in mundo trounsatus. Proboc solo nunquam indurabo faciem fratris neque clerici dum viuo.
Vbi erant dagariae tum se defendendo?
Dagarias meas ceperunt et aspor [...]runt contra pacem regis coronam et dig nitatem eius, reliquerunt tres scaberdas et spoliarunt meam ruffam, obligationem hic.
Profecto est cancellata.
Volebant etiam facere me mille res, voluit vnus me plorare, et in despectu mei nasi faciebat me plorare, et alias nummabat nescio quid, et ego repetabam nummas nescio quid, et quicquid dicebam erat Diabolus cum illis.
Quomodo dicis per illud nunc, in bona veritate hic erat terribilissimus dies.
Dieslfestum omnium sanctorum prae [...] rijt, puto hodie esse festum omnium Diabolorum.
Tu conuenies cum illis vno die.
Habebo illos in premunire.
Fac, et mendica hanc Friariam a Rege.
Nisi quidam Angli inter quos seci aggreamentū venissentin monesterium huc per casum qui me nouerint vniuersi et certificabant quod non eram indiabolatus per meam fidem puto murderassent me.
Quomodo dicis per illud nunc?
Ita super corum verba sinebant me he ad largum meum.
Hic est casus meus haec est villa villanissima.
Burdeaux, Burdeaux in diaboli nomine ego abibo cras, et si gigno Burdeaux semel super dorsum meum, si iterum returno ad Burdeaux dabo illis veniam geldare me. Ibo nunc ad Torcol nebulonem, et nisi ille mihi det coronas me as et bonam satisfactionem capiā illum in manum alio modo.
Habes illum super clunem nunc pro falso imprisonomento.
Eamus tres fortes nous somes trois.
Ne time Magister ibimus cum vnâ vindicta, eamus nam video vnum.
Act V. Scaena IIII.
- Trico.
- Theodorus.
- Dorothea.
ANtonium modo conueni herum meum qui mulsa loquens ita me demultit dictis ne possum non ignoscere at quid video? herum Theodorum amplexantem foeminam, Ha, he etiam senex amat? hercle gaudeo.
Vix tandem osculando, amplexandoque pansam dare queo tantissum in gaudijs.
Non minor voluptas mihi est quam tibi.
Mi Theodore mi ammula. Ha he.
Tuo ex aduentu videor Dorothea reuiuiscere.
Dorothea? tuo aduentu perij.
Quo magis gaudeas, essedum quaeso ad portum mittas nostram hoc quod advehat Catherinam quicum vnus est Antoninus.
Modo in vrbem exijt Antoninus sed iam nune intus Catherina est.
Cum illos iam reliqui apud portum, postilla ad te nunc venio primulum.
Abi Trico suspende te.
Huc euocauero illam vti videas.
Fieri non potest.
Malum quid non illa ceruices fregit antea in itinere.
Ne viuam nisi è mariaegrè est adeo, vt vix pedem moueat.
Hola Iubete huc ad me accedat Catherina.
Bene te intricasti; tu es ille vafer et versutus, Trico, nunc quid agis? quid fi haec [...] nihil est fi illuc tantundem, nulla spes est prorsus.
Hola, Catherina huc ad me.
Hej mihj sed quod futurum est, Trico futurum est?
Huc ad me Trico etiam, si sit intus.
Trico etiam? at Trico non est intus hic me abscondam prope.
Act V. Scaena V.
- Rosebella.
- Theodorus.
- Dorothea.
VVHat's your pleasure Sir.
Dorothea, eccam Catherinam tibi.
Voinam Catharina?
Illam a stare vides, et tamen rogitas.
Falleris, haec Catharina non est.
Vae miserae mihi quo me vertam.
Quo te auertisti? quid nunc ais?
Are not you my Mother in Law.
Good Lord, who are you trowe.
Specta bene obsecro.
Quid vis spectem mi? vix hanc ego ne [...] [...]inec vidi vspiam.
O si nunc essem mortua, mori faelicis est antequam mortem inuocet.
Mihi crede Catharina non est.
Quaenam igitur es tu? quid non loqueris.
If she will not be my Mother in Law, a [...] sir, I cannot helpe it.
Thou art a good one I warrant thee.
Quaenames? jam enim specimen specimen specitur, quid non respondes mihi.
Good sir, I know not what to answer.
Etiam taces? Num dignus videor quem filudos facias impudens, praestibulum?
Whatsoeuer I am sir, I am not dishonest, the respect I beare vnto you makes me forbeare to answer these false and foule tearmes.
I pray you doe not dissemble, then I will speake for thee.
Measne aedes? ego feruere flagitijs meque implexj adeo infamiae et de decoris patiar? Nunquam inultum feres.
Ahime I was borne in an vnfortunate houre.
Confesse then, I pri'thee doe.
Cum nullus subest color ad lachrymas recur [...]it, at te fictae non juuabunt lachrymae. Quid non distringo et expio hoc seelus? Non vis fateri? non visfaterj quae sis impudica?
Da veniam quaeso et fetebor omnia infaelix ego sum Rosabella, et pudica tamen.
O jam nostras es, jam vera redit facies.
Quis te huc adduxit? age vera loquitur.
Antonius.
Illum esse doleo istiusmodi.
Hoc illud est: a naui redit ac Antonium simulauit sese, malaeque appinxit naeuum nonne?
scilicet.
O tempora? forls filij cum secure irrideant patres, verum tu illum in fraudem pellexisti pellex.
Pellex ego non sum, ignoscequaeso vxor sum Antonij.
Tu vxor, vxor tu? caue dixeris illicebra ne ego linguam, ne ego illam praecidam tibi.
Quod factum est infecturum fierj nequit, quaeso pro comitate, itaque obtestor et prudentia tuâ feras, non culpes quod mutarj non potest.
At mutabo tamen vel inuitis fatis, connubbijetvitae simultuae diuortium fecero.
Bona mors est quae extinguit vitae mala.
Dorothea filium nos paene perdidimus Antonium.
Nullum in hac vita sincerum est gaudium.
Non censes exemplum in eam edi oportere?
Censeo sed clementer.
Clementer? vt post quae nobis corrumpit filium cuj ditem vxorem ego et nobilem dare jam decreueram.
Cuiuis dolorj remedium est patientia.
Ignoscas mea mihi Dorathe [...] si mimine te nunc quo decet obsequio persequar, animus enim mihi valde perturbatus est, fessum te de [Page 164] itinere esse scjo, introeas itaque et te recree [...] paululum Bannacar etiam Maurum huc ad me mejs euocato verbis.
Faciam vt vis, sed tu ne saeui minis
O me miserum: nimirum die hoc vno, plus vixi quam viuendum fuit, sed causam hanc doloris eximam ipse mihi die hoc vno non viuit illa amplius.
Quid meditatur scio sed me lubens paro.
Act V. Scaena VI.
- Trico.
- Bannacar.
- Theodorus.
- Rosabella.
PRodi Trico è latebris quasi vmbra ex Orci faucibus, et specta quid rerum in terris hic Theodorus agat.
Ecquid me vis here?
Qūem potius mi Bannacar? quippe te noui fidelem seruum mihi.
Itidem te sensi benignum herum mihi.
Et si sensisti meam benignitatem ante hac sensies nunc magis magisque Bannacar, si id quod rogo haud auersere mihi.
Nil, iube me interfici haud subtersugiam here.
Te interfici: ne dij sinunt, rerum alium te mihi velim interficere.—
Certe me.—
En tibi, quae meas incestauit oedes, magnum flagitium fecit, quod tolli non potest nisi illa tollitur simul, tua itaque manu tincta colore noctis, nocte facinus hoc tolle, et mori decet.
Volabo, et haec' renunciam ad Antonium quo illam, ac me si posset seruet miseros.
Quid [...]e Bannacar retrahis? quid non respondes mihi.
Quemquamne vt interimam ego—Christianus tuo factus beneficio, aliter hic didici here, quamobrem ab inceptis desistas (quaeso) consilio melius vincas, quam iracundia.
Quid paues rem saluam ipse praestabo tibi, age ergo [...]i Bannacar quo letho censes potissimum? quid si in mare praecipitem des? vel alicubi includas vbi pereat fame.
At si necesse mo [...]i, quaeso sinito mori semel nam qui lenta perit morte, moritur saepius
Qua morte pereas nihili pendo, dum pereas modo.
En insons asto victima lubens permoriar, [Page 166] nam sine Antonio non est quod velim viuete, quum tantus me inuadat do or, ne me vitalem futuram spero diu.
Frustra es si speras, quid non exequeris imperium meum Bannacar.
Age Bannacar noui te satis ego Fesse, tu olimeras seruus patris mei qui te liberum fecit moriens, age Bannacar ergo, clementer me occidito.
Hei mihi Rosabella haec est.
Ipsa sum vt vides misera Rosabella.
Filia haec est Alfonsi heri mei olim optimi cui Fessae dum vixit seruitutem seruij. Ne facias hoc here quaeso quodinceptas facinus.
Num ex composito scelus agis? vel tu illam vel ego te.—
Me si placet iugla, nonillam ego. Illamne ego quae hera olim mea tam mitis indolis? Illamne ego cuius me fecit liberum benignus pater.
Quid narrasfabulas, vin' ergo ipse ad mortem rapiam hanc? Ne me specta, faciendum enim e [...].
Non opus est ita iam enim nimio doloe cor meum findi sentio, vale Antoni, aeternum vale Antoni.
At non sic iuuabit simulare tamen.
Oime mortua est.
Fingit scelus fingit, e [...] fingis, at ego personam vt deponat faciam.
Act V. Scaena VII.
- Antonius.
- Theodorus.
- Bannacar.
- Rosabella.
OCcidi, sero nimis veni iam interemp [...]a est, iam iacet mortua, ô meam nunc tibi vt possim impertire animam-ô te, ô me infaelicem cuius tu hac causa sustinuisti insons, quid non in me isthoc potius expetit? nihil tu commerita nihil poteras. Quidnam vult illa fibi? abistin' ergo mea vita? abistin'? at te sequar ego.
Ne malè [...]um metuo, quid facturus fili?
Filiusne ego, aut tu pater qui tam infandum facinus patrasti hoc? at quem non sinisti viuere non prohibebis mori.
Satin' sanus?
Sanus? sanus non sum, nec sanus esse cupi [...]. Nam qui possum, quem tu insanum insania redidisti tua.
Certe tu insanus es.
Sum hercle, nam insanus essem nisi iam insa nirem, Non vis autem vt insaniam, non vt nunc, vt insaniam? Rosabella, salus mea perijt quae omnes dum vixit anteit foeminas. Certe auertisti oculos cum fecisti ho [...], nam si illius spectasses [Page 168] pulchritudinem, et suauem innocentiam nunquam fecisses scio. Quin vnum hoc oro postremum pater vt quos noluisti viuos frui inuicem saltem: sinas vna sepeliri mortuos.
Priusquam moriare fili, discas quid [...]it viuere.
Quipossum cum tu vitam eripuisti mihi.
Accide huc quaeso.
Ne me appropinques, ne iunenilis id faciat quod fecit senilis furor.
Quid conare num certum est mori tibi.
Tam certo quam haec mortua est.
Viue modo, quid vis concedam tibi?
Iam concedes, [...]um mihi nil concedi potest.
Certe nos [...]am non attigimus tentemus illi reuocare animam.
Animam nunc reuocare? Num tu insanus? redire non potest illa, igitur ad te venio Rosabella, venio.
O fili mi parce modo tibi, respice canos hos capillos, vel me interfice prius, mea iam aetas exacta est, tu in aetatis flore.
Vbi sum?
Audi, audi, reuiuiscit gaudeo.
Voi es Antoni, Antoni.
O mea vita num respiras? seruasti vitam meam.
Cen [...]en' voluisse me illam (fili) interemere.
Funestum ego somniaui somnium: putabam me esse mortuam, erat enim qui me volebat interficere.
Ne time.
Ne time, non fiet.
O me beatum nunc, nam quod tu viuis iam nunc nescio viuere.
Ne vivam redijsse gaudeo.
Viuo opinor sed tuo beneficio.
Nunc obtestor, ne Pater promitte quod fata volunt hanc tua voluntate mihi vxorē fore.
Quietus si modo, forsan tua erit.
Forsan pater, aliter non potest fieri.
Filij furor vicit furorem Patris, violenter ambo iracundi sumus. Ne ille me [...]s mihi natus est, verum dic fili quid dotis cum illa datur.
Ampla scilicet nobilitas et illa forma.
At fili nobilitate et forma in foro nihil emitur. Equidem formosam video satis, sed qui scis esse nobilem? peregrina videtur certe ignota mihi.
Vel me ta [...]ente mores loquntur satis, sed hoc tibi melius narrabit ipsa, eam si permittas loqui.
Nihil ausim contradicere, narra tu sed sicte nihil.
Nisi vera loquar, arguat me Bannacar, qui olim patris erat seruus mei.
Num tu patris illius seruus? dixti opinorantea.
Admodum Fessae antequam ad te acc [...]ssi [Page 170] huc, nam patre eius mortuo in Portugalliam postea profectus sum, quo aliquam mi [...]i conditionem quaererem, quam non reperiens, in Galliam veni errans, tandem huc Burdigalam famulum vbi fecisti tibi me, et Christianum simul.
Bene age iam et si quid illa falsi dixerit tu redargue.
Pater mihi dux belli erat, Alphonsus Portugallus nob lis.
Bannacar.
Ita est.
Ex Portugallia Fessam se militatum con [...]lit, qui illic moriens mandauit me fratris Rodrigo Torcol fidei. Aderat enimille tum forte Fessae mercaturam faciens, mecum inde in Portugalliam rediens, vi venti in has actus oras naufragium faciens hic habitauit postea.
Num vera haec omnia Bannacar?
Vera opinor quantum nouit illa.
An quid tu nosti quod non nouit illa?
Credo equidem, atque si vacat, rem ipsam putabo commode.
Age vacat.
Non erat illa igitur vera Alphonsi filia?
Modo dixti Bannacar, iam nec recte ais.
Mentiris etiam tenebrio?
Tace fili paululum.
Vera dico et dicam si vultis amplius.
Perge.
Prius Alphonsi seruus quam eram ego [Page 171] Portugallo seruiebam cuidam mercatori qui tum agebat in nostra Manritania, nomen ei Vrtado, nauigauit is inde Londinum mercaturae causa, quicum et ego vna, sed cum merces illinc venirent male, Anglos quos potuit infantes clā sur ripuit eos vt rediens in Mauritaniam venderet, vt nauis igitur nostra in statione ad Thaemesin prope Detfordiam, forte illius nutrix vlnis gestans eam venit per ripam ambulans, Casu tum etiam Vrtado in scapha aderat ibi, nutricem is itaque quod potuit Anglicè compellauit blande atque ex vno in alium setmonem vt inciderunt, leuis illa, et inepta nutrix nauem nescio quid cupit animi causa visere, inuitauit is libens atque adeo ad nauem vectam in Mauritaniam cum alijs transfert, ac magna pecunia distrahit, hanc autem Fessae meque etiam tum vna Alphonso quem dixi vendit, qui quod careret liberisillam non nisi quadrimulam pro filia sibi adoptauit sua, mihi vero iam seruo eius ne cuiquam vulgarem hoc grauiter interdixit, celaui igitur, neque illam post mortem Alphonsi heri nisi iam primum video.
Sed vbi illa illius quam dixti nu [...]x est.
In ipso itinere vt naui vecta mortua est.
Scin' quod ei nomen?
Vrsula.
Ursula et Detfordia? quanta spes est? sed nunquam narrauit nutrix quaenam aut cuius esset haec?
Londinensis, filiam senatoris cuius nomen [Page 172] Manileus r [...]or.
Forte Manlius.
Ita est, huic item nomen dixit Isabell [...].
O dij Isabella etiam?
Nam Rosabella pater illius Alphonsus supposititius postea ei indidit.
Detfordia—Vrsula—Manlius—Isabella—signa quam conueniunt? vix me contineo ab amplexibus. Sed ecquid meministin' amplius.
Nihil nisi nutrici mortuae surripui quā dam icunculam succino celatam, quam vs (que) adhuc in crumena gestaui mecum popter artificium.
Eam commonstra Bannacar.
Eccam tibi.
Antoni mi adesdum. Scis vt olim Manlius Dorotheae maritus meae duas priore habuit vxore filias, Catherinam quae eam Antonini vxor et Isabellam quam tibi desponsauimus olim cum eratis paruuli. Nam balbutientes etiam illa te virum illam tu vxorem appellitastis inuicem, nos in sponsalibus vero consimiles vtriusque imagines vobis succino artificio sculptas dedimus, atque illa ipsa quae tum Isabellae data est en pueri et puellae haec est effigies, vide, haec tui imago, illa Isabellae, en dextras iunctas hic in coniugij fidem, geminas illic constrictas facies vi des, et cornices duas symbolum nuptiarum, en literas etiam vtrinque has inscriptas A. et I. id est Antonius, Isabella.
Intus ge [...]mam plane similem habeo [...]um literis I. et A.
Nempe Isabella Antonij, ipsa et eadem qua nunc tibi data itidem iam certo noui quae tibi desponsata olim haec tua Isabella est.
O mirum stupens gaudeo.
O mea chara Isabella nurus nunc sinc me te amplecti indignum licet.
Fortuna blanditur iterum, nunc iterum captatum venit.
Non venit, fortunam tuo nunc temperes arbitrio.
Rosabella quae eras antea Isabella, nunc mea es, bis te inueni, videor bis vitam viuere.
Euge amplexamini inuicem et ego vtrosque, fili et filia ignoscas tu mihi quaeso quod temere facturus modo
Si quid fecisti male non memini pater sed quod nunc boni facis nunquā dememinero.
Quam bene dixit? O Antoni quam beatus es.
Fateor at tu pater da veniam quaeso quod stulte feci apud te mentiens hodie, amare enim et sapere nemini conceditur.
Sapis tu sapit illa, vobis ego? vos mihi ignoscite, solus ego insipiens. O Bannacar quanto tu me prudentior? sed nisi ego tibi bona multa faciam nemo me natum putet.
Etiam ego Bannacar.—
At ego plurimum.—
Tam bene vobis gaudeo meâ euenisse operâ.
Triconi etiam quaeso faxis veniam.
Faxis obsecro nam absque illo concubina fuissem Ignorami hodie.
Meritus est iamille, et vos vt hoc, et illud, et omnia quae vultis faciam.
Act V. Scaena VIII.
- Trico.
- Theodorus.
- Rosabella.
- Bannacar.
- Vince.
MEo hinc ex latibulo fausta accepi singula adibo iam confidenter exaudiui here bene c [...]cidisse omnia. Ecquid me laudas? non ego nunc bonus Trico sum?
Bonus es Trico et beatus quod cecidit.
Nae, ego homines istos odi mendaces tuus, Trico, et tibiet Torcol vera semper narrauit hodie.
Verum id etiam mi Trico sudasse te apud villam.
Verum id etiam mentali nempe reser [...]atione [...]ere, recte ego hic eram sed apud villam animus.
Ha ha he quam doctus.
Didici ex Cupis libris. Agetur si placet comoedia in nuptijs mea, nomen ei Aequiu [...]us.
At Loiola tantum venit in Tragediam [...]apag [...].
Pater ne quis maeror nostris immisceatur nuptijs supposititio patruo Isabellae, Torcol quaeso 600. des pro alimentis aureos, quos ille resoluat Ignoramo qui tanto quasi emerit [...]odie hanc.
Libenter et hoc et amplius, Trico cape hunc torquem aureum, et Torcol illum, et Ignoramum simul ad me adducito, dato hanc a [...]ham ijs daturum me quod placuerit illos, et quantū est hominum venustiorum ad me ad scaenam cras perinde invoces, ibi lusus ridebimus tuos, tristis abibit nemo.
Iam lierus meus es iam tibi nomen quaeris.
Da dextram Trico, hercle amo te.
Nisi te redamem here, at nescis quid nuncsentio, abi, amo te medullitus.
Mi Trico mi Bannacar vobis benefaciam.
Nigellus Bannacar, et Trico here serui quantiuis pretij sunt?
Dixti, sed abi nunc tu.
Torquis huius fide abeo nunc ad Torcol post ad Ignoromum huc ad te ambos adducam s [...] potest ocyus.
Sir, my Lady would desire you to come in Master Antony and Mistresse Catherine, they are new come in, the Coach is at the other gate.
Mi formose puer da mihi manum.
Manus, ô that's a hand, Nell can tell you sir what's brachium too.
Eamus Isabella ad Dorotheam vt eam hocimpertiamur gaudio.
Act V. Scaena IX.
- Pyropus.
- Antonius.
- Vince.
ILlic iterum conspicor, quanquam timeo, compellabo [...]um heus, heus.
Is you name heus sir? here's one called heus or Hugh.
Quis est?
Redde, quaeso, mihi ornamenta.
O [...]yropi, I intro mecum, iam statim dabunrur tibi.
Iamne ergo nostras es? Iamne Antonius?
Sum, accede huc quaeso, introeas.
Blandior est quam fuit, mali aliquod [...]uspicor, antea verbera [...]it me anglicè, nunc capere cupititerum, vt verberaret gallice.
Ades, miamice, quo recedis?
He lookes fearefull, and speaking like one that went to steale Deare.
Obsecro; quid times?
Hercle vt benigne conueniat, patiar potius tuum dimidium, quam rursus vapulari.
Mea fide non fiet.
Num fide huius annuli?
Immo bona fide iam: Necessitas facere [...]os saepe subigit, quod disconueni [...], quamobrem [Page 177] veniam tu mihi dederis, nam alius fio nunc.
Credam ne blanditijs tuis?
Audacter licet.
What a slie buzzard it is, a man can scarse get a shoote at him with a stalking horse, hee hath beene scared sure.
Nullum nunc naeuum video.
Nullus est, ne metue, cape hanc tuam paenulam, primum en proijcio.
Shall heus haue your coate sir? I would he would goe to dice with me for it, I haue high and low men here, ô ye little french pages, i'le sting you efaith.
Eamus, caenabis tu hic mecum. Reliquae vestes, et nummi etiam auctario intus dabuntur tibi.
Equidem credam tibi? eamus.
What sport shall I haue now? if 'twere not too late, I would goe to log gets with the mariners; well, ile goe passe commers by, and snach hatts with the Pages, or ile goe throw stones at some or other, ô I loue that sport alife; but first ile goe and pinne this fox taile at some bodies back, oh fine and patt, heere comes company.
Act. V. Scaena X.
- Torcol.
- Trico.
- Ignoramus.
- Dulman.
- Vince.
- Musaeus.
HErcle est vt dixi.
Bein, bon, proue [...]urface.
Quoniam pecunia reddetur nobis, Rosabellam Antonij inuentam Isabellam gaudeo, anglam fuisse antea sciui surreptitiam, quam frater Alphonsus filiam adoptauit sibi, hoc autem et illam, et alias spelucri, huc vsque celaui sedulo.
Si Rosabella erat Antonij espouse antea, et per consequent en couuert barne, gaudeo me non maritasse eam, ne fuisset maritagium amissum per defaltam.
Per defaltam, patrone, rectè ais.
Cliens, ergo sum contentus si magister tuus en ce cas de disseisin reddet mihi meas sexcentas coronas.
Torquis huius fide reddet quod placucrit.
Ap [...]x on't, 't [...]ill not sticke, lend mee a great pin some body, [...]beere's one.
Interea dum numeret herus, torquem da mihi Trico.
Tibi? immo mihi donnez m [...]y ou ie feray distresse.
Habeas, senior habeas.
Sed primum inter nos bonam componi gratiam volo, da manum, senior Torcol.
Quoniam tam lepide me versauis [...]i, Trico, en tibi.
Patrone, da dextram tuam; atque eccam catenam pro arrabone tibi.
Age cliens, pone eam primum circa collum meum, nunc do manum tibi, et tibi Torcol, amicierimus iam.
O senior beso las manus.
Sed tangam hoc primum, vt videam si sit legale aurum, oh est bonum, iam ero curtesius dum habeo coronas solutas: post faciam vt volo; ô mi cliens, cape ambas manus, imbrasote.
O patrone, vt ego amo te.
I am full of curtesie now, and full of craft, forall this, if I catch them at Westminster ' [...]le tickle them, who's behind me there? ha?
O sic, I perceiue you are mine owne countriman, I haue a Latine to make, for Gods sake helpe me: What's latine for an Alchouse keeper?
Tiplator ceruisiae boy.
I thanke you sir, and what's latine for a Testor?
Sixpence, Anglicè a teaster.
Why this is sixe pence for a teaster, what haue I got by it? and what's for a shoomaker sir?
In dicto comitatu Shoomaker.
And what sir is a veluet cap vpon the hinder part of a redspeckled hogs head?
Berlady that's hard, it is, pileus de nigro veluet super occiput capitis porci coloris redspeckle.
I can make as good Latine as this, in bas and bus, and in orum nnd arum; as thus, your worshipparum is a Noddicockarum in a veluet capparum.
Ile tell your Master sirra, ile bring you to a Noune, your hose goe downe.
Nay good sir make make me one Latine more, what's a foxe taile at a fooles backe? a foole is hic stultus, I know.
Is it euen so? indeede? arod, arod, what's your Masters name sirra?
As in praesenti, sir, you know him well enough.
What? qui, quae, quod, heere efaith? Ile tell your Master, what's that they looke and laugh at Dulman? what's behind me there?
Profecto est vulpis cauda tenes in fox taile iam, vis me virgare hunc puerum.
Fac si potes—
Come, come and you dare; I haue stones heere efaith.
Will you? will you throw stones?
I that I will.
O my shinnes.
It was well hit, now ile away.
Sine eamus hinc vt accipiamus coronas.
Eamus.
Herus, vult etiam vos caenare hic.
Q'uil soit alons.
Dulman da manum etiam.
Pestis de te, tu es Mendoza.
Vinum et sac carum iam Dulman.
Bene pardono te pro Saccaro.
Iam tu venis Musaee tu seruis tibi, alons, alons.
Act V. Scaena XI.
- Caupo.
- Cupes.
- Cola.
- Meretrices.
- Polla.
IStas, vt vides, nos non paruo pretio huc ad te perduximus.
En ergo quod promisi praemium [...] fac istis continuò apud vos conuiuium nitidè apparetur, dum cantione illae interea hic nos oblectent paululum.
Curabitur quod iubes.
Nunc vos amicae lepidae aliquam accipite lepidam cantiunculam.
Agite melsitulae, vos ego absoluam singulas.
Nuntiatum est mihi, in caupona modò, virum cum scortis meum esse hic, quod si inuenero faxo vt hominum hodie facile sit miserrimus.
Perijfunditus, si me viderit illa: Confessor, sub togâ sinito me, quaeso, abstrudi hic, tantisper dum haec abierit.
Age, si quaesierit, vidisse te pernegauero
O, vos estis scortae illae delicatae, quae meum corumpitis adeo virum mihi; abite pessimum, abite mercimonium.
Hunc librum in manum capiam, simulabo quasi meditabundus sum.
Sodalem eius video, non longe is abest, scio, Cola, Frater Cola, Cola, inquam! quod malum surdaster es? Cola omitte librum et responde mihi.
Abscedequaeso, ne me iam interpella, meditor ego [...] nunc acriter conciones meas Quadragesimales.
Attamen accede obsecro paululum, vt [...]ecum loquar.
Profecto iam non vacat, abi quaeso; optima pene mihi exciditmeditatio.
Sed paul [...]llulum.
Nae, nae, perturbas nimis
Saltem narra nunc, vbi bellissimus meus virest.
Hic non est vides, sed vbi vbi est, iam fratris cucullo tectum esse scio.
Iam ne ergo fratris habitu alienas ille exorcizat foeminas? ô si nunc deprendere possim eum! sed bene est, sic sino, consimili modo illi parem re [...]eram gratiam. Eamus sodes intro ad me, mifrater.
Occupatissimus nunc sum, caeterum quid intus facerem?
Tu me illo exorcizabis pacto, meus quo vir alienas exorcizat foeminas, talionis lege illum vlcisci cupio.
Ne tu tàm malè cogites.
Male? ante hac dixti mihi casum esse hunc conscientiae.
Quis casus? tace.
Nempe invitus, si alienis cubet, vxori licere idem, memini verba, Idem ius dixti Titio, quod Sempronio.
Ego hoc tibi? quando?
Vt dissimulas! tum cum postremo tu cubabas mecum. Scis me vera dicere.
Tace, nunquam factum quidem, oh, oh, ho.
Quid est?
Sub tunica nunc nescio quis me pungit pulex.
Nescio quis me nunc pungit etiam pulex, eamus.
Eamus! Immò mane propudium, nunc quasi ex equo Trojano prodeo huc. Iam capta es Troja, Et tu magnae Trojae vastator Achilles.
Quid hoc rej est? num tu ex aluo egessisti hunc?
Certè per iocum illa.
Per iocum? siccine iocamini? ah Polla, ex industria delitui hîc ego, vt te caperem.
Immò flagitij conscius, hic te occuluisti, sciui bene, Cupes.
Polla, jam sumus ergo pares.
At post hac conuenerit mihi, Cupes.
Ain'? signemus osculo.
Viuite posthac concordes et vna nimes.
Nec benedictiones frater tuas, nec ca [...]us v [...]lo conscientiae, caeterum amo te.
Ego eo intro mi vir nisi me quid vis.
Eamus, Quanquam scelestus es, me amas, scio.
Medullitus.
Act V. Scaena XII.
- Trico.
- Cupes.
- Trico laganam vini affert et Cyathum.
HEus Cupes, Cupes;
O mi conger [...]o, Trico!
Hoc supplicaui Cupes pro meriti [...], vti ipse libare tibi, nam comicè aput nos, transacta sunt omnia. Ignoramo Theodorus sexcentos resaluit aureos, Torcol etiam benignè satisfecit, Hic intus itaque nihil nisi epulae concordiae, saltati [...]nculae, [...]isiones, cachinni, joci, amplexus, suauiasuper suauia.
Atque id nuncserio ego triumpho Trico, nam meâ operâ effecta sunt haec omnia.
Immo mea, Cupes, qui primo a naui reduxi huc Antonium.
At ego, Trico, cornu absterrui Ignoramum hinc.
At ego Cupes causa proposita illum retinuj antea, post, ego ad te deduxi Dulman etiam.
At Trico, quis se Torcol simul auit? pro Rosabella quis dedit Pollam subdititiam? quis saccarum Dulman finxit? et Rosabellam quis subduxit postea? annon ipse Cupes?
At quis Antonium docuit quâ patrem naeuo et anglico sermone falleret? annon ipse Trico?
At Trico, quisnam frater fuit exorcista? quis in errore firmauit Theodorum?
At Cupes—
At Trico— [...]ace nunquam tu me vinces hodie in nequitia.
Bene vtrinque factum esse scio, at Cupes quis inuenit?—
Inuenit Trico, sculpsit Cupes.
Bene, sic, Itaque componantur haec. Sed euentus, Cupes, rebus praestat omnibus.
Euentum times? non est quod desperes: nam (que) secundū fore, Domini nostri, viri optimj maximj clementia spem dat, quem penes est euentus, prospero itaque euentui, quod foelix, fastumq [...]e, nunc libemus auspicatò cyathum.
Quin potius ipsius euentus summ [...] Imperatori sac [...]am illam salutem [...]oueamus, in cuius vnius salute omnium nostrum continetur salus—
Accipio omen—Nunc vos obstringo spectatores, vt hoc noctis, c [...]as saltem, hoc idem suscipiatis et soluatis votum.
Quod qui non luben [...]es vouerint, soluerinque, vxores Pollâ infestiores hebeant.
Iidemque stupido Dulman stupidiores, et infaceto Ignoramo audiant infacetiores.
Iidemque operâ carnificis torto collo, magis quam ipse Torcol.
Iidemque bona verba simul cum Surda audiant;
Iidemque bibant, illos quod nunquam transeat. Igitur qui magnum vitare vultis infortunium, quique omnia euenire vobis foelicitur vultis, saluti domini nostri, Pij faelicis, semper Augusti, vt nos modo, & animo laetè apprecemini, eidemque vniuersi omnes, quod decet, clarè PLAVDITE.
EPILOGVS.
ST, st, pax, pax, seruate pacem cum manibus, vos ridetis et plauditis, sed quid iam postea fiet de vestro pouero Ignoramo? nam nisi [...]abemus supersedeas de non molestando fratres mei Ignorami nos molestabunt sine moderata misericordia, et vestro pouero Ignoramo est bootatus et spurratus (vt videtis) ire ad Londinum, sed sine protectione Regali non audet ire vltra Barkeway aut Ware ad plus, vt eleganter quidem legalis Po [...]ta, quare serenis [...]ime Domine supplico vt concedas per literas tuas patentes saluum conductum mihi, et consortijs meis, vos Monsieurs huic supplicationi s [...] placet vestcas manus apponite.