PRIMO PASTOR Ecclesiae, aut eius Vicarius proximo die dominico aut festo, uel ad minimū pri­die communionis significabit suis par­rochianis, uel eis qui tum aderunt, ut sese praeparent ad communionem, haec quae sequuntur aut similia istis manifestè & clarè pronuncians.

Dilecti in Domino, & uos nomi­natim, quorum salus animarum mihi demandata est. proximo die N. con­stitui Deo uolente, offerre omnibus eis, qui ad hoc sese apparare uelint, sacramentum plenum consolationis, hoc est, corpus & sanguinem Chri­sti, ut id percipiant in recordationem gloriosae, & summe frugiferae passio­nis ipsius, per quam obtinuimus re­missionem peccatorum nostrorum, [Page] & participes facti sumus coelestis re­gni. de quibus certi efficimur, si acce damus ad Sacramentum cum uera contritione de peccatis nostris, & firma fiducia misericordiae Dei nobis propter Christum gratis oblatae, & cum certo proposito praestandi obe­dientiam erga praecepta Dei, & non perseuerandi in peccato. Est igitur officij uestri accedere ad Sacramen­tum cum pectore pleno gratiarum actionis erga Deum patrem omnipotentem, & Dominum nostrum IE­SVM CHRISTVM, pro infinita sua misericordia & beneficijs exhi­bitis, ac praestitis nobis indignis ser­uis suis, pro quibus non solum tradi­dit corpus suum ad mortem, & effu­dit suum preciosum sanguinem, ue­rum etiam dignatus est in Sacramento, & mysterio dare suum corpus & sanguinem spiritualiter in cibum & potum. Quod sacramentum cum sit res diuina & sacrosancta, ac plena consolationis eis, qui id digne perci­piunt, & sit res plena periculi ad hoc [Page] indigne accedere, officij mei est, uos exhortari, ut consideretis interim rei magnitudinem, & ut exploretis, ac probetis conscientias uestras, neque hoc leuiter, aut hipocritarum more, qui Deo mentiuntur, sed ut illi, qui debent ad diuinum, & coeleste conuiuium accedere, cum ueste nuptiali, quam Christus in Euangelio requi­rit, ut possitis quantum humana sinit fragilitas inueniri digni hac coena, ad quam hac, uia & ratione est adeun­dum.

Primo, ut uos ex animo poeniteat anteactae malae uitae, & quod corde non ficto, confiteamini Deo omnia peccata uestra, & ingratitudinem er­ga suam Maiestatem, uoluntate, uerbo, facto, aut ex infirmitate, & ignorantia, & cum dolore, & lachrimis deploretis peccata uestra, & petatis à Deo misericordiam, & ueniam, pro­mittentes ei ex animo emendationē prioris uitae.

Sed inter caetera debeo ex praece­pto Dei uos commonefacere & ex­hortari, [Page] ut reconciliamini eis quos offendistis, & â quibus estis offensi, eij­cientes ex animis, iram, odia, & indi­gnationem aduersus eos, & ut dili­gatis omnes, ac ignoscatis uniuersis, sicut uultis Deum uobis ignoscere. Quod si inter uos quispiam sit, cuius conscientia grauatur, aut offenditur aliqua in re, aut qui cupit consolatio­nem & consilium, is ad me ueniat, uel aliquem alium doctum, & proui­dum uirum, peritum in lege Domi­ni, & confiteatur secreto suum pec­catum, ut possit institui, & recipere consolationem spiritualem, & â no­bis tanquam Dei, & Ecclesiae Domi­ni nostri Iesu Christi ministris acci­pere consolationem, & absolutio­nem, qua possit sese consolari, ut conscientia sit libera ab omni dubitatio­ne. Caeterum eos, qui suis mentibus satisfaciūt generali confessione, hor­tamur, ne offendantur eorum imbe­cillitate, qui ut suis satisfaciant con­scientijs, utuntur auriculari confes­sione ad sacerdotem, ac uicissim hos [Page] ipsos, qui iudicant opus esse, aut uti­le, ut quietas habeant conscientias, uti confessione priuata, ne offendantur eorum firmitate, qui sibi satisfaci­unt humili ad Deum, & generali ad Ecclesiam confessione, & in omni­bus huiusmodi rebus sequantur, & seruent regulam dilectionis Christianae. Et quilibet uideat, ut sua sibi sa­tisfaciat conscientia, non iudicet aliorum mentes, & actiones in his, de quibus non habet expressum uerbum Dei.

Tempus communionis erit immediate, postquam sacerdos sumserit Sacramentum, absque mutatione cuius cunque ritus, aut ceremoniae in mis­sa, donec prospectum, & constitu­tum fuerit à nobis de alio ordine. Vt igitur antea consueuit sacerdos prae­parare hostias, & consecrare toti­dem, quot populo sufficiunt. Sic nūc faciat per omnia, hoc excepto, quòd [Page] sacerdos consecrabit maiorem cali­cem, uel pulcram aliquam & conue­nientem pateram plenam uino, cui admixtum sit paululum aquae, neque debet sacerdos solus exhaurire cali­cem, sed postquam ipse ex eo bibit, porrigere quod reliquum est, eis qui petunt communionem, ad quos conuersus, utetur hac exhortatione.

Dilectissimi fratres in Domino, qui acceditis ad sacram [...], me­minisse debetis, quid sanctus Paulus scribat ad Corinthios, & quomodo commonefaciat omnes, ut diligenter sese probēt & explorent, priusquam de hoc pane edant, & bibant de hoc calice. Quandoquidem sicut benefi­cium ipsum per se maximum est, si ex animo uerè cōtrito, & uiua fide hoc sanctissimum Sacramentum accipiamus, (nam sic spiritualiter manduca­mus corpus Christi, & bibimus eius sanguinem, & in eo manemus, & ipse in nobis habitat, ac ipse nobi­scum, & nos cum eo unum effici­mur) ita ingens est periculum, si id [Page] indignè accipiamus, tunc enim effi­cimur rei corporis & sanguinis Christi seruatoris nostri, edimus & bibi­mus nostram condemnationē, quia non discernimus corpus Domini, & accersimus nobis iram Dei, & pro­uocamus, ut nos flagellet diuersis plagis, & uarijs generibus mortis.

Quare fratres uosipsos iudicate, ne à Domino iudicemini, eijcite ex animis studium peccandi, poeniteat uos seriò praeteritorum peccatorum, toto pectore confidite seruatori no­stro Christo, diligatis omnes homi­nes ex animo. Ita enim efficiemini uerè participes horum mysteriorum, sed ante omnia necesse est, ut maxi­ma cum humilitate, & ex corde aga­mus gratias Deo Patri, & Filio & Spiritui sancto, quod redemit mun­dum per passionem & mortem seruatoris nostri Christi, ueri Dei & ueri hominis, qui se humiliauit usque admortem, mortem autem crucis, pro nobis miseris peccatoribus, habitan­tibus in tenebris & in umbra mortis, [Page] ut nos efficeret filios Dei, & haeredes uitae aeternae, ad hunc enim finem, ut semper memores essemus infiniti a­moris, magistri, & unici seruatoris nostri Iesu Christi, & innumerabili­um beneficiorum, quae per effusio­nem praeciosi sui sanguinis nobis ob tinuit, reliquit in his sacris mysterijs quasi pignus amoris, Et perpetuum [...] suum proprium corpus benedictum, & preciosum sangui­nem, ut ex his spiritualiter pascamur, & haberemus aeternam consolatio­nem.

Ei igitur unà cum Patre & Spi­ritu sancto agamus gratias, ut meri­to debemus, & humiliemus nosmet ipsos, ac subijciamus eius sanctissi­mae uoluntati, & studeamus ei obse­qui in uera sanctitate, & iustitia o­mnibus diebus uitae nostrae.

Tunc Sacerdos dicet illis qui sunt parati ad accipiendum Sacramentū.

Si quis hic sit palam blasphemus, [Page] adulter, laborans odio, & inuidia, uel alio quopiam crimine manife­sto, nec de illo dolet ex animo, neque serio proponit id deserere, uel qui non credit se Deo reconciliatum es­se, aut non rediuit in gratiam cum proximis, is aliquandiu deploret adhuc peccata sua, nec accedat ad hāc sacram mensam, ne post acceptio­nem huius sacrosancti panis, diabo­lus intret in eum, sicut fecit in Iuda, ut sit in eo efficax ad perpetrandam omnem iniquitatem, & ut pertrahat eum tam ad corporis quam animi exitium.

Hic quiescet paulisper Sacerdos, ut uideat utrum quispiam seipsum subtrahat à coena, quod si perspexe­rit, hunc oportuno tempore conue­niat, & cum eo secreto colloquatur, & periculū faciat utrum possit eum per exhortationem lucrifacere Chri­sto, & paulo post dicet Sacerdos.

Vos qui uerè & seriò doletis de peccatis uestris, per quae Deum of­fendistis, [Page] & reconciliati estis proxi­mis, et proposuistis inchoare nouam uitam, & obsequi praeceptis Dei, & iuxta ea dirigere omnes uestras acti­ones, huc accedite propius, ut perci­piatis sanctissimum Sacramētum aduestram consolationem, & humiliter confiteamini Deo omnipotenti, & Ecclesiae suae hîc congregatae in ipsi­us nomine genu flectentes cum o­mni submissione.

Tunc fiet generalis confefsio no­mine eorum, qui uolunt communi­care, uel per eorum aliquem, uel per unum ex ministris altaris, uel per i­psum Sacerdotem omnibus interim flectentibus genua.

Omnipotens Deus, pater domini nostri Iesu Christi, conditor omniū rerum, & iudex uniuersorum mortalium, nos confitemur & deploramus nostra multiplicia peccata, & innu­meras iniquitates, quas subinde per omnem uitam contumaciter desi­gnauimus [Page] cogitatione, uerbis, facto contra diuinam maiestatem tuam prouocantes iustissimam iram & in­dignationem tuā aduersus nos. Vere enim ex animo dolemus, & serio nos poenitet de peccatis nostris, eorum commemoratio est nobis acerbissi­ma, illorum grauitatem ferre non possumus, miserere nostri misericor­dissime Pater, propter Filium tuum dominum nostrum Iesum Christū, condona nobis peccata praeterita, & benigne concede, ut semper posthac seruiamus, & placeamus tibi in nouitate uitae ad laudem & gloriam nominis tui, per dominum nostrum Ie­sum Christum.

Tunc eriget se Sacerdos, & con­uersus ad populum sic loquetur.

Dominus noster Iesus Christus, qui suam potestatem dedit Ecclesiae, ut absoluat poenitentes à peccatis i­psorum, & reconciliet coelesti patri eos, qui suam fiduciam collocant in [Page] Christum, misereatur uestri, remittat & condonet uobis omnia peccata uestra, confirmet & corroboret uos in omni bono opere, & perducat ad aeternam uitam.

Sic stans conuersus ad populum dicet, audite, quomodo Christus in­uitat ad se peccatores, & eos conso­latur, uerbis omni consolatione ple­nissimis.

Venite ad me omnes qui labora­tis, & onerati estis, & ego uos requie scere faciam, Sic Deus dilexit mun­dum, ut filium suum unigenitum da­ret, ut omnis qui credit in eum non pereat, sed habeat uitam aeternam.

Audite etiam quid sanctus

Paulus dicat.

Fidelis sermo & omni obserua­tione dignissimus Christus Iesus ue­nit in hunc mundum, ut saluos face­ret peccatores.

Et Ioannes inquit.

Si quis peccauerit, aduocatum habemus [Page] apud patrem Iesum Christū iustum, & ipse est propiciatio pro peccatis nostris.

Tunc genu flectet Sacerdos, & nomine eorum qui uolunt commu­nicare sic orabit.

Non audemus accedere ad hanc mensam tuam ô misericors domine, fiducia iustitiae, nostrae, sed in multitudine miserationum tuarum, neque enim sumus digni, ut colligamus mi­cas de mensa tua, sed tu es ille idē dominus, cuius semper proprium est misereri, Concede igitur misericors domine, ut sic edamus carnem filij tui, & bibamus eius sanguinem in his sacris mysterijs, ut perpetuo habitemus in eo, & ipse in nobis, ut no­stra corpora peccatis inquinata munda fiant perceptione sacratissimi corporis eius, & nostrae animae lauentur praecioso sanguine ipsius. Amen

Tunc surget sacerdos populo ad­huc [Page] genu flectente, & porriget Sacramentum primo minisiris, si qui uoluerint communicare, ut postea iuuent eum in administratione Sacramenti.

Et cum exhibet Sacramentum corporis utatur hac forma orationis.

Corpus Domini nostri Iesu Chri­sti, quod traditum est pro te, conser­uet corpus tuum, & perducat ani­mam tuam in uitam aeternam.

Et cum porrigit Sacramentum sanguinis, sic orabit.

Sanguis domini nostri Iesu Chri­sti, qui pro te effusus est, conseruet animam tuam ad uitam aeternam.

Si affuerit Diaconus, aut alter Sa­cerdos, is priorem qui porrigit cor­pus domini, sequatur cum calice, quem continuo exhibeat. His finitis uertet se sacerdos ad congregatio­nem, quam cum hac benedictione missam faciet.

[Page] Et pax Dei, quae exuperat omnem sensum, conseruet corda uestra, & mentes uestras in cognitione, & a­more Dei, & filij sui domini nostri Iesu Christi.

Cui respondebit populus, Amen.

Et est obseruandum, quòd panis consecratus eiusdem erit formae, qua antehac fieri consueuit, & quaelibet hostia consecrata frangetur in duas aut tres partes, iuxta institutionem Christi, accepit & fregit ac distribu­it. Nemo autem existimare debet minus cum parte panis, quàm cum tota hostia, sed cum utraque integrum corpus Christi accipi.

Praeterea obseruandum est, quòd si uinum consecratum non sufficiat omnibus communicātibus post pri­mum calicem, aut primam pateram exhaustam, reuertatur ad altare, & reuerenter alteram, aut tertiam si o­pus [Page] fuerit consecret, repetens uerba simili modo postquam coenatum est &c. usque ad finem, qui pro uobis & pro multis effundetur in re­missionem peccatorum, si­ne tamen eleuatione, & adoratione aliqua.

CVM huius ordinationis decretum & in­dicatio uenisset in manus nostras scripta lingua Anglica, mihi (que) legenti uisa esset digna, quae à quamplurimis cognosceretur, impendi aliquot hor as conuersioni illius in linguam La­tinam, & curaui haec edi, ut innotescere etiam alijs gentibus & nationibus possent. Cum au­tem sit uere Regia uirtus studium pietatis & religionis, in hoc Rege adhuc tenerae aetatis il­lud ita elucescens omnium admirationem mere tur. Et cum nulla Religionis ueritas extra uer­bum Dei, quod nobis ijs literis, quas sacras uo­camus, declaratur, reperiatur, In hanc partem Regis & populi Anglicani curam cogitatio­némque intendi, ut Euangelium Christi, in quo omnium, de quibus uoluntas Dei promulgata [Page] fuit, [...] continetur, pure & plane doceatur, & ritus instituti a Christo & ab Apostolis ut custodiantur, profectò & Deo ipsi in primis gratum, & sanctis Angelis incum dum est & omnibus pijs, cum maximam laeticiā; tum nonnullam consolationem affert. Cedit igitur ueritas iam pulsa illis luculentis sedibus Asiae, Africae, at (que) Europae etiam, & se in haec ultima loca terrarum confert. Ita nimirum oc­culto consilio Dei haec disponente, ut longius etiam sub occasum & septemtriones doctrina coelestis propagetur. Ob hoc igiture benefici­um nos etiam gratias agere Deo par est. Nam quod quidam fortasse cum alia in hac ordinati­one repraehendent, tum indignabuntur Regem secularem, ut uocant, id est, plane laicum, hanc curam suscipere & audere in Ecclesia aliquid constituere, ac se etiam huius caput profiteri, de eo iam alij ante hoc tempus, cum à quibus­dam acerbe exagitaretur, grauiter disserue­runt. Non est haec cura at (que) cogitatio aliena, à Regib. quid in Ecclesia Christi fiat ac geratur, sed ad eos potius proprie pertinet, tanquam custodes legis diuinae, praesertim alijs negligenti­bus. Videre enim hac in parte onus et miseriam populi, neque alleuare ac succurrere, profectò regium non est, nequid dicam uehementius. Sed de his non disputabo. Quòd caput se uocat sui coetus Ecclesiastici in regno proprio, id & consuetudine [Page] & usu linguae Gentis minus durum est huic populo. Ne (que) non scit in illa, quamuis tenera aetate ipse, ne (que) ignorant profectò opt, & doctiss. & religionis Christianae amantiss. uiri omnium ordinum & conditionum circum eum, solum Christū unicum esse caput Ecclesiae suae, Sed est nihilominus quis (que) Princeps sui populi caput, populus autem certe Anglicus Christianus est, ut in hac forma sermonis incōmodita tis nihil insit, nisi aliquid à calumniae maleuolentia fortassis inuehatur, à qua cum nihil tutum esse possit, ne (que) sit amoletum [...], ut ait Comicus, feret nimirum aequo animo obtrectationem inuidiae ac odij hic Rex, & gaudebit se cum Deo ipsi satisfacere puerili conscientia sua, tum omnium bonorum ac piorū studia mereri, et contra omnes improbitatis ad­uersationes enitetur ad consequendam perfectionem uirilem in Christo Iesu, unà cum aetate constante, ad quam eum perducat, & in ueritatis cultu, amore, studio, benigne conseruet Aeter­nus Pater Filij coaeterni Domini nostri Iesu Christi una cum Spiritu sancto, solus, uerus, omnipotens, iustus, miseri cors Deus, cui laus, honor, uictoria sempiterna.

AMEN.