[...]
[...]
REGI SVO, POST BIS SEPTENnium in Patriam ex Angliâ redeunti, Scotiae Gratulatio.
EDINBVRGI▪ Excudebat Andreas Hart, 1617.
AD REGEM.
NOn potui mihi temperare, quin Musam semper tenuem, nunc effaetam suscitarem▪ quae salutem, aduentanti tibi, diceret, rarum patriae, rarum orbis lumen▪ & hunc Scotiae (sane tuae) animum testaretur. Dabunt alii meliora, & danto: meliori animo nemo.
Tuae Majest. Subd. Obs. DAVID HVMIVS,
THEAGRIVS.
REGI SVO, SCOTIAE GRATVLATIO.
ERgo ades (ô!) tandē, remoras & dispulit omnes
Expectatus amor patriae, nec vota, precesque
Incassum cecidere meae: nec, quae irrita pro te
Multa gemens, ternis, duxi suspiria, lustris:
Ex quo, trans Tamesin, Caledonis, lētus, ab oris
Natus abes, matri dilectus, pignora supra
Quot dederam, dum mater eram: Te flumina nostra,
Te liquidi fontes, & tristi murmure syluae,
Et riguae lachrymis valles, nemorosaque montes
Culmina, Te moestis suspiravere cavernis
Tot lustra. At jam Tueda pater, iam flumine Fortha
Excipit, & montes Loumundi, & regia celsis
Regibus, & regnis foelix Falclandia: mox iam
Occellique iuga, & Sterlini ingentia fidi
Moenia, reptatumque solum, & vagitibus aether
Pulsatus, cunisque tuis▪ Stat turribus altas
Ostentans pinnas, & collibus omnibus vnum
Eminet Edinum: & celsi fastigia sceptri
Vendicat, imperio locus aemulus, vt reducem te
Iam gaudent, vultumque & amatum, & amore verendum
Festinant vidisse tuum. Iam flumina nostra,
Iam liquidi fontes, & laeto carmine sylvae,
Et resonae cantu valles, nemorosaque montes
Culmina, iam laetos tollunt ad sydera plausus.
Et REGEM salvere iubent, & grata benignum,
[Page]Ac memorem agnoscunt, lati, tanta aequora, campi,
Tam longum qui emensus iter, se cernere, tantus
Venisti, & veras, aluisti in pectore, flammas:
O si magnorum, prisco quos tempore, vatum,
Te dignos enixa fui, nunc afforet vllus;
Aptis aequaret numeris qui grandia rerum,
Grandia qui dulci, molliret carmina, melle,
Quas grates, quae vota tibi, quo carmine laudes
Cantarent meritas: Nunc tecum in proxima regna
Quum tuleris Musas, facilis cape, Non quod Apollo,
Sed quod dictat amor, Patriaeque, Deique, Tuique
Verus amor, primis cunarum caeptus in annis,
Nunc quoque, sub serae, perdurans, tempora vitae▪
Non dente aevi vllo, non terrae tractibus ullis,
Invidiave vlla, vel detractoris iniqui
Carpendus sermone ullo, aut rumore sinistro.
Ingens Fergusii, primus qui Scotica sceptra
Fundavit, soboles sexta, & centesima, regnis
Felix ilucesce tuis, parilique vigore
Fortunaque pari, regnum fundato
BRITANNVM,
Atque pari fato regnum firmato
BRITANNVM:
Et firmum in seros totidem transmitte nepotes,
Quot magnos numeras atavos, ni machina mundi
Praeveniens, vasto vertat regna omnia lapsu.
Ingens
BRVSIADE, solus qui Scotica sceptra
Restituitque suis natalibus, inque nepotes
(Parva habita, haud parvis, olim fundamina, rebus)
Transtulit: Huc ades, & patrios agnosce penates,
FATALIS soboles,
FATALI ab origine,
NONA,
Debita tot regnis,
SCOTO, ANGLO, FRANCO &
HIBERNO
Quaque rigat
TIBERIS, & qua Iordanis inundat:
Quanquam animos imples tanto molimine, quanquam
Fata implens, hominum spes, & vota omnia vincas.
[Page]Ingens BANCHONIS soboles, natique FLEANCHI,
Unde STVARTA domus, tot, regni sceptra, per annos,
Molitur, Prisco BRITONI genus, & genus ANGLO,
NORMANNO, & FRANCO, & DANO, HISPANO, atque ALIMANNO,
Regibus, imperio, & ducibus permista, nec vlli
Extera, quot jactat proceres, ingentibus vsqum
Foeta viris Europa, & rerum admovit habenis.
At
PATRIA haec,
NATVM haec suscipit, haecq.
PARENTEM
Suspicit, atque amat, atque colit,
PROLEM
(que) PATREM
(que):
Atque polum votis, pro
PROLE, &
PATRE fatigat.
Atqui haec inter tot diademata celsa, corollam
Annumerare tuis titulis fas ducis: & vnam
Privatam (verum magnisde regibus ortam,
Regibus affinem magnis, regumque gerentem
Saepe vicem, bellique, domique, & (quod satis vnum est)
Gignentem celsum, generoso semine, regem▪
REGEM, quo tellus majorem non videt, vnus
Qui
TERNA, imperii, tractas sceptra Alma, Britanni)
DOVGLASIAM, ANGVSIAMQVE domum: virtute secundam
Haud vlli, quos Prisca aut Roma, aut Graecia jactat:
Seu numero Heroum, seu robore mentis, & armis
Sive fide in patriam: sceptrorum vt millia, sceptris,
Accumulesque tuis, numeresque in stemmate Reges,
Latus quotcunque orbis habet: non vltima laus haec,
Tam dignis, etiam duxisse Heroibus, ortum.
Atque haec, majorum, sunt nomina celsa, tuorum.
Sed quis priva, tuae, libet praeconia, laudis?
Orbis opes, & deliciae, REX Maxime, Regum
Miraclum: Regnis privata, & regia miscens
Privatis decora, & Musas diademate adornans,
Et Musis diadema, altum, almis, aureum, aemoenis
Utile, jucundis▪ humanum divite vena
Divini ingenii, supra humana omnia longe
[Page]Surgentis, quam nulla industria, non labor vllus,
Discentisve, aut monstrantis prudentia solers
Contulerit: datur haec artes, divinitus, inter
Vna omnes: At nec divis datur omnibus, vni
Regum sed donata tibi: quid Livida frustra
Invideas turba? & quocunque in nomine carpas.
Nec minus hoc privum est, rarum per saecula, cunctis
Miraclum terris, Tu qui bello quatere orbem
(Armisque, animisque potens, terraque, marique)
Posses, vicinasque ciere in proelia gentes,
Pacis amans, colis almam, & pacis dicier author
Eligis, ac populos in bella cruenta ruentes,
Germanos▪ Gallosque, Italos, Batavosque &
Iberos
Compositis, froenas, odiis, gestisque beatus
Sic dici, sic esse haud falso nomine gestis
ARBITER Europae, perque Europam ARBITER orbis.
Nec minus hoc mirum est (mirari vt desinat auris
Assueta, atque oculi) quod tot Caledonis in oras
Anglorum ducens turmas, pacem tamen vna
Ducis, & innocuas das foedere iungere dextras.
Salvete, O vere FRATRES; quos Rhenus, & ipsi
Agnoscunt
Batavi, vos
Tueda, &
Fortha, Tausque,
Scotia vos omnis, cognata hac voce, salutat.
Este boni, vultusque, & amicas sumite mentes,
Communemque patrem communi adducite cura,
Communemque Deum, & communia foedera, & ipsam
Communem matrem, terram memorate BRITANNAM.
Nullae hic insidiae, veracibus omnia aperta
Sunt Scotis: fastus, absitque injuria verbis,
Non mage securi TAMESIS degatis ad vndas.
Crescit opus minuendo: solo defunctus in astra
Perferor:
O Coeli Soboles, gratissima coelo,
Et coelo defensa, & adaucta, altoque locata
[Page]Regnorum in solio; & coelesti rore rigata
Doctrinae, eloquiique; vnde aurea vena liquente
Melle fluit dulci demulcens pectora; & vnde
Fulmina, TARPEIAS, olim quassantia, turres,
Telaque, coelesti vibrata à robore, torques;
Aequatura solo, quicquid coelo obstitit alto.
Coeli cura; solo donec coelestia tractas
Hospes adhuc: idem hospitio cum liber ab isto,
(Carcere, seu mavis) patrium conscendis Olympum.
Incola tum coeli; coelo regna altera (tanto
Te major, quanto terris coeli ardua) sume.
Interea, COELI DOMINO tua militet omnis
Cura, manusque IACOBE; ingente ingentior omni,
Tamque bono melior, quam qui tibi sceptra, decusque
Conciliat Sceptris, Tu rursus sceptra, decusque
Imperiumque illi, mentemque, manumque dicaris:
Quam decus hoc vnum ducas, quam gloriam ab vno hoc
Surgere fonte putes. Sic magnus, caetera calca
Sub pedibus; Sceptra illa tua, ac diademata, & ipsos
FERGVSIVM, BRVSIVM
(que) & cū BANCHONE FLEANCHVM,
Atque STVARTORVM genus, & tot stemmata Regum,
Et laudes quascunque tuas, seu sorte datas, seu
Ingenio, geniove, animove, aut corpore dotes.
Hoc mihi coelesti nutritus nectare, quondam
Hausta tibi haec pietas, cum lacte infixa medullis
Insedit, sedeatque omnes mensura per annos▪
Hac, tua te GENETRIX, iterata voce, saluto:
Hac te (NATA) colo. Roseo, mox nectar, ab ore
Stillans laeta legam; labrisque (ô!) oscula labris
Surripiam; & tenero circum-dabo brachia collo.
Aut hoc si nimium est, imis do basia plantis
Et longe retro venerans, vestigia lambam.
Vive Diu, PROLESQVE, PATERQVE, mihique, Deoque;
[Page]Atque orbi, prudensque piusque, & magnus & ipso
Te major: coeli quum expleris munera, coelo
Inserere; & vere Rex cuncta in Saecula REGNA.
AD EVNDEM.
HUmia gens, Anglis occurrere sueta sub armis,
Et facere, atque pati fortia, docta manus,
Cur nunc pacatas? dextras cur jungit inermes?
Quos solita est hastis, excipit hospitio,
Haec tua, PAX MVNDI, bonitas miranda Britannis,
Post hunc, Pax Mundi, sors, IACOBE, tua est.
AD EVNDEM.
PRima, tui quondam, fida & custodia regni
Humia gens; belli, principiumque tui.
Nunc sum principium pacis, quique agmina suevi
Ducere; laetantes ducimus ecce choros.
Quique horrentem hastis Scotorum, in proelia, turmam;
Horrida, cumque Anglo, jungere bella, fero.
Mentiar; aut nullis horrendam ducimus Anglam,
Iudice te; vultum respice, sive animum.
Nec fera miscemus, truculento, proelia, Marte:
Sed colimus, casti, foedera sancta, thori.
Hinc surgunt mihi structa palatia, diruit Angla
Quae quondam, melior jam struit Angla manus:
Hinc quam fausta tibi procederet vnio, si sic
Exemplo, saperes insula tota, meo.
David Humius SCOTO-BRITANNVS.
DEXTRAE OSCVLA.
QUod se effusa tuae dextrae implicat, oscula libat
Scotia, in amplexus foemina virque ruit:
Haeret, & avelli nequit: & rursum oscula iungit,
Et rursum inque manus proruit inque pedes:
Hoc omnis sexusque, aetasque, hominum hoc genus omne,
Oppida sive colat, seu colat arva▪ facit.
Quid nisi amor, pietasque, in te Regemque, Patremque?
Quid nisi devoti pignora certa animi?
Et tua quod facilem populo se praebet amanti
Dextera, qua populus basia libet, amans:
Quid nisi amor tuus est? dulce hoc certamen amoris,
Tune illum melius, tene amet ille magis.
Non apicem imperii minuis sic; nesciit vsquam
Qui credat, verum qua cluat imperium.
Caetera ducuntur vinctis animantia collis,
Et praebent stimulis tergora, & ora lupis.
Ast homini vinclum, cor: corde is ducitur uno:
Praecipue priscam qui Caledona colunt.
Hos collo quisquis conetur ducere: collum
Seu sibi, sive illis ruperit ille prius.
Nec tamen hoc facile est; quisquis tentavit, inanem
Vim sensit, casu vel luit ipse suo.
At tu corda tenes Rex, foelix usque tenebis:
Sic regis, ingenio si fruerisque tuo.
Prudens perge
IACOBE, & amari, & mitis amorem
Testari, imperii vincula vera pii.
TARDA IMPRESSIO.
PRRIMVS ego in Patriam reduci, Tuedae ostia propter
Prima tibi à Musis munera grata dedi:
Primitias Patriae
Primas gratantis, & aurae
Tot laudum, quot adhuc Scotia tota canit.
Prima vbi pacatas duxit gens Humia turmas,
Crevit ubi exemplis
Vnio Prima piis.
Idem inter
Primos tantae natalia famae,
Et cecini vitae limina
Prima tuae:
(Ipse licet
Primis tunc vixdum egressus ab annis)
Et
Prima auspiciis sceptra Britanna tuis.
Vltimus edo tamen, seu sors ea, seu fuit omen,
Et nimium genio fata sinistra meo:
Ut qui
Primus amore siem, tamen ultimus esse
Re merear, nullo forsan & esse loco.
Quicquid id est, capito haec,
Prima-ultima carmina: semper
Voto animo, obsequio
PRIME IACOBE meo.
DIFFICILIS EXHIBITIO.
HAec tibi Barvicū, Dunglassum haec, missa Setonum haec
Carmina, Kinnardum haec destino metra tibi:
Haec eadem Edinum venienti, abeunti, adeunti,
Atque manenti iterum; jamque abeunti iterum:
Idibus haec Maii, Iuni, Nonisque, Kalendisque,
Ora quibus fratri Luna dat, abdit, abit:
Et primo, medioque die; Iejunia frangas,
Seu somnos, quum te prandia, coena vocat:
Scripta, & rescripta, & vix tandem excusa: serenos
Vix tamen est vultus aspicere illa tuos.
[Page]Sic, tibi quae quondam puero, puer ipse, Iuventâ
Quae primâ, mediâ; virque, senexque cano;
Sterlini, Edini, Londini ad moenia magni,
Anglia quando aditu, Scotia quando abitu
Indoluit, moesta, & gavisa est laeta, gementi
Condoleoque illi, gratulor atque tibi.
Nil queror: hoc voluere, hoc volvunt, atque revolvunt,
Dextera seu fata haec, sive sinistra voces.
Ingenii verum specimen referentia: quo te
Praesentem, absentem prosequor, ardeo, amo:
Atque loco hoc omni, sorte omni, tempore in omni,
Post, tibi culta eadem, numina magna, colo.
Haec mihi, adhuc vivo, mentem testantia: functo
Haec eadem mentis sint monumenta meae.
FINIS.