<P 428>
Grant by Bertuulf. A.D.840
* In nomine sanctae trinitatis atque verae unitatis Dei vivi
omnipotentis qui cuctam mundi monarchin celsaque coeli climata
ac terram salsamque limbam latentis ponti cura suo nutu aeterna
stabilitate gyrando omnia gubernat . Certe fugitivus et caducus
est status istius mundi . et omnia quae videntur hic . vento velocius
ad finem trahuntur . et quae non videntur fixa ac mansura in
aeternum permanent . Ideo istis temporalibus ac transitoriis hujus
saeculi divitiis aeterna praemia ac semper gaudia manentia studeamus
in coelestibus comparare . vocante nos ad se domino nostro Jhesu
Christo qui ait . "Venite ad me omnes qui laboratis et onerati
estis et ego reficiam vos".
Qua de re ego BERTWLF gratia divina largiente rex Merciorum
de remedio animae meae praecogitans . diemque tremendum districti
examinis ante oculos cordis mei componens . cogitavi quod aliquid
de istius mundani regni perceptione per memet ipsum in perpetuam
elemosinam ac libertatem aecclesiasticam Deo vivo in aeternum
erogarem . Ideo cura consensu et licentia episcoporum et prin-
cipum meorum et omnium seniorum gentis nostrae do `H'EABERHTO
meo venerabili episcopo hujus libertatis privilegium et ejus familiae
in UUEGERNA civitate cum aliqua terrae portiuncula quae appellatur
CROHLEA . scilicet . V . manentium ut libem permaneat in serapi-
ternum . Soluta et libera sit ab omni jugo humanae servitutis . ab
omnibus secularibus tributis et vectigalibus cum cunctis utilitatibus
ad illam aecclesiam recte pertinentibus . campis . et silvis . pascuis .
vel pmtis . ab opere regali . ab omni servitute magna et raodica .
quamdiu fides Christianae religionis apud Anglos in Britannia insula
permaneat .
Si quis vero regum aut principum vel praefectorum aut alicujus
gradus homo hanc nostram conscriptam libertatem per diabolicam
instigationem deceptus . frangere vel minuere temptaverit : sciat se
separatum a consortio sanctorum omnium in die magni judicii . et
in aeterna dampnatione dampnandum cum diabolo et angelis ejus .
nisi ante hic Theo pantocratori et hominibus cum bona satis-
factione emendaverit . Hi testes affuerunt . quorum nomina hic
infra flavescunt .
Ego Berhtwlf rex Merciorum hanc meam largifluam liber-
tatem cum vexillo sanctae crucis christi roboravi . ut
fixa permaneat in aeternum .
Ego Sae$ry& regina consentio .
Ego . Hunberht . episcopus .
Ego . Heaberht . episcopus .
Ego . Ceolred . episcopus .
Ego . Wihtred . episcopus .
Ego . Eanmund . abbas .
Ego . Berhtric filius regis .
Ego . Mucel . dux .
Ego . Hunberht . dux .
Ego . Sired . dux .
Ego . Dudda . dux .
$$is is # land gemaera into crohlea . aerest of croh@aellan into
maegidna brycge . of maegidna brycge eall abutotan snoddes lea in
hymel broc . aefter hymel broce in hunig burnan . aefter hunig
burnan in godincges gemaera aet bradigcotan . of godinges gemaera .
into &am sice . be croh lea @uda . and aefter &am sice into oddinga
lea @uda ond lang &aes aldan geard stealles into hudigtuna gemaera .
% s@a aefter &am hege stealle eft into croh@aellan .
<P 429>
 Grant for three lives by Cu#uulf,Bishop of Hereford,to AElfston.
.A.D.840.
* In nomine arci poli conditoris . Ego CU$$UULF divina dispen-
satione Christi ecclesiae antestis necnon et illa congregatio sanctae
ecclesiae Herefordensis cum consensu et licentia BERHT@ULFI
Merciorum regis , damus AELFSTANO duce terram . IIII . manentium
in villa qui juxta flumine qui dicitur FROM situm est , ut habeat
beneque perfruat in diem trium hominum. Et postea sine ullo
obstaculo intus tota reddatur ista terra ad monasterio qui dicitur
BROMGEARD . Et qui agrum habeat semel semper in anno ad
Bromgearde de agro isto reddat . XV . modios de pura celia hoc
est buttam plenam vasque `plenum' mellis vel ejus pretium in
liquore . . . .. s cocto alter dulcatum . unumque armentum cum
. C . panibus unumque ovem cum uno suillo . . . . . . [mo]nasterii
qui pertinent ad Bromgearde foras nullo modo concedamus id est
jugerorum . XXV . . . . . . hanc terram supradictam liberaliter
liberabo Aelfstano duce omnibusque eam habentibus [pro ejus
competente p]ecunio id est in uno anulo . XV . mancusarum nisi
pontum faciat et arcem et expeditione solacium . . . . . . [alicui
aliqu]id ad poenam foras nihil persolvat , Testes namque hujus
donationis sunt [hii] atque libertatis quorum infra nomina notan-
tur , , [His terminis praefata terra] continetur , ,
. . . . hanc meam donationem atque libertatem simul cum
signo crucis Christi confirmavi ,
. . . . . . . . [cons]ensi % subscripsi ,
* Ego Cu$@ulf episcopus consensi % subscripsi ,
* AElfstan dux consensi % subscripsi ,
* Mucel dux consensi % subscripsi ,
* . . . . . . no$ consensi % subscripsi ,
* Aldred consensi % subscripsi ,
* Eadgar consensi % subscripsi ,
* @@iglaf consensi % subscripsi ,
<P 430>
  Restoration by Berhtuulf,King of the Mercians,of lands to
Bishop Heaberht and The Chruch of Worcester. Easter Day A.D.840
@@ASSANBURNA.
* Alto et agio et omnipotentissimo Deo nostro ac sanctae et
gloriosae trinitati virtus honor % potestas sit in perpetuum Amen .
Anno autem ab incarnatione ejusdem Dei et domini nostri Jhesu
Christi . DCCC. XL. indictione . III .
Contigit autem quod BERHT@ULF rex Merciorum tollerat a nobis
et tradidit terram nostram quod recte ac jure sub proprio potestate
ac libera possessione cum firma donatioue tradita est et concessa et
firmata ad sedem episcopalem id est ad UUEOGERNENSEM aecclesiam
rex praefatus suobus propriis homiuibus condonavit sicut se inimici
homines docuerunt . hoc est SToLTUN UUASSANBURNA Cyneburg-
ingctun Tateringctun Codes@elle .
Tunc perrexit ille episcopus HEANBERHT cum suis secum senioribus
in pascha ad Tome@oi$ie . et suas libertates et cartulas ante nomina-
torum terrarum secum habentes et ibi ante regem ejusque proceres
fuerunt allecta et ibi Merciorum optimates dejudicaverunt illi ut
male ac injuste dispoliati essent . in suo proprio .
Tunc illis terra sua reddita est cum pace . et simul etiam ille
e&&iscopns hauc donativum regem predonavit . Iterum in Peles-
burnan hoc est . IIII . caballos bene electos et unum anulum in
. XXX . mancusis et discum fabrefactum in tribus pundis et duas
albas cornas . in . IIII. libris . et ille regina dedit duos equos bonos
et duas steapas iu t@aem pundum et unam cuppam deauratam in
duobus pundis .
Et tunc rex cum testimonio has terras firmiter liberavit sibi in
aevum . coram suis archontis . uniuscujusque necessitatis et sustu-
lionis . et illud etiam cum signaculo sanctae crucis Christi suo manu
firmiter roborando scripsit et munivit .
Si quis vero rex aut princeps vel alicujus gradus homo hanc
nostram elemosinam et libertatem per diabolicam avaritiam deceptus
sit . ut frangere vel minuere temptaverit sciat se separatum a
consortio omnium sanctorum Dei in die magni judici ante tribunal
Christi nisi hic Deo et hominibus cum bona satisfactione emen-
daverit .
Et hii testes adfuerant qui hoc consenserunt et scripserunt quorum
hic nomina in altera plaga cartulae flavescunt .
* Ego Berht@ulf rex Merciorum hanc meam libertatem et
donationem cum vexillo sanctae crucis munio ut fixa
permaneat in evum .
* Ego Sae$ry$ regina consensi .
* Ego Cynefer$ episcopus cousensi .
* Ego Heaberht episcopus consensi .
* Ego Berehtred episcopus consensi .
* Ego Cu$@ulf episcopus consensi .
* Ego Eammund abbud .
* Ego Hunberht dux . * Ego AE$elheard dux .
* Ego Mucel dux . * Ego Dudda dux .
* Ego Cyneberht dux . * Ego Sigered dux .
* Ego AE$el@ulf dux . * Ego Mucel dux .
* Ego Ead@ulf . * Ego AElfred .
* Ego @@icga . * H@ithyse .
* Ego Eaduulf . * Ego Aldberht .
<P 431>
  Grant by Athelwolph,king of the west saxons,to Duda
The Thegn. A.D.840
AYHEBURIS. Carta Athelwolf facta Dundan ministro suo de
Ayshedounes.
* Regante imperpetuo domino nostro Jhesu Cristo . Omnia
speciosa regna hujus labentis vitae regnorumque dispensatores
cum velocitate deficiunt et cuncta quae videntur cassabunda et
morituri sunt quae hic non videntur aeterna sunt ideo caducis et
vanis rebus jugiter mansura gaudia rarcanda sunt Qua de re ego
ATHLEWOLPHUS domino largiente Occidentalium Saxonum rex
pro unicae animae meae redemptione et criminum meorum remis-
sione aliquam agri partem id est . decem . cassatos in loco qui dicitur
AISSHEDoUNE cum cousilio et licentia episcoporum ac principum
meorum . DUDAN . ministro meo in jus proprium habendi et fruendi
vita comite et post obitum illius qualicumque haeredi prout illi
placeat relinquendi devota mente largitus sum hancque liber-
tatem in praedicto asello nos omnes unanimiter conscripsimus
' atque donavimus ut ab omnium fiscalium tributum grav(e]dine
nec non pastu episcoporum simulque principum et exactorum et
poenalium rerum et furis comprehensione et ab omnium saecularium
servitutum molestia secura et immunis aeternaliter permaneat .
Scripta est haec cartula anno ab incarnatione Christi . D . CCC . XL .
in [in]diccione tertia iu villa regali quae appellatur Hamptone
hiis et consencientibus et subscribentibus quorum nomina infra
praenotata cernentibus clare patescunt .
* Ego Athelwolf rex praedictae possessionis statuta signo
crucis Christi. sic subscribo .
* Ego Athelstan episcopus consensi signo crucis Christi
sic subscribo cum multis aliis .
<P 432>
 Grant by Berhtwulf, king of the Mercians, to Heaberth,bishop
of Worcester.A.D.841 DE HVVICCE@@UDE.
x In nomine domini . Ego BERHT@ULF gratia divina gubernante
Merciorum rex terram videlicet . X . manentium ubi ruricoli
nominantur HUIccE@UDU viro venerabili epicopo HEABERHRO' pro
redemptione animae meae et pro ejus placabili peccunia. id est
. XXXI . mancolas in uno anulo hujus libertatis donationem libenti
animo illi concedo . hoc est ut sit libera in omnibus rebus notis et
ignotis regis et principis . manis et niodicis vel juniorum eorum
libera et secura in sempiternum permaneat .
Si quis autem hanc donationem nostram firmare vel augere
voluerit. confirmantur dies ejus hic et in futuro . violantes et
frangentes sub iram Dei aeterni judicis sine ulla venia aeternaliter
incumbunt . , ista libertas scripta est in loco qui dicitur CROP-
PAN&ORN et iterum in natali domini aet Toman@or$ie . istis testibus
confirmata . anno domini . DCCC . XLI . regis praefati. III . anno .
indictione vero . III .
Ego Berht@ulf rex Merciorum hujus libertatis donationem
propria manu confirmo .
Ego Sae$ry$ regina consensi et conscripsi .
Ego Cynefer$ episcopus consensi et subscripsi .
Ego Heaberht episcopus consensi et subscripsi .
Ego Cu$ulf episcopus consensi et subscripsi
Ego @@ihtred abbas . consensi et subscripsi .
Ego Eanmund abbas .
Ego Ceorred abbas .
Ego Mucel dux
Ego Sigered dux ;
<P 433>
  Grant by Berhtuulf, King of the Merciancs to Heaberht, bishop
and the monks of worcester.A.D.841
Px Anno incarnationis domini nostri Jhesu Christi . DCCC . XLI .
indictione . IIII'. in die natalis domini . in celebri vico TOMEUUORTHIE .
Ego BERHTUULF domino disponente rex Merciorum mihi et omnibus
Mercis in aeternam elemosinam donans donabo HEABERHTO epis-
copo quandam ruris particulam . mansam scilicet unam . in villa
quam ruricolae MYTTUN appellant : monachis videlicet sanctae
Mariae @@IGORNENSIS aecclesiae perfruendum et possidendum jugiter
usque in aevum . nsuper omnipotentis Dei nomine et novem ordi-
num angelorum et omnium electorum Dei praeceptum ponimus .
ut nunquam ullus regum^vel principum aut alicujus personae homo
magnus vel parvus . hanc praescriptam libertatis gratiam infringere
ausus sit sed semper stabilis et indiscussa firmiter firmata permaneat
in aevum .
His testibus consentientibus et signum crucis Christi scribenti-
bus : quorum subter nomina notata sunt .
Ego . Berhtuulf largiflua Dei munificentia rex Merciorum .
hanc meam libertatis gratiam ac omnium Merciorum
cum signo sanctae crucis firmiter consignabo .
Ego . Saethryth regina consensi .
Ego . Heaberht . episcopus consensi .
Ego . kynefyrth . episcopus consensi .
Ego . Berhtred episcopus consensi .
Ego . Cuthuulf . episcopus consensi .
Ego . Wihtred abbas consensi.
Ego . Eadmund abbas .
Ego . Ceolred . consensi et subscripsi .
Ego . Athelheard . dux .
Ego . Hunberht . dux .
Ego . Atheluulf dux .
Ego . Eduulf minister .
Ego . Aelfred . minister .
Ego . Wicga . minister .
Ego . Eadberht . minister .
<P 434>
  Privileges granted by Berhtuulf,King of the Mercians,to
Eanmund Abbot, and the monastery of Bredon. A.D.841
* Aio et alto domino Deo Zabaoth regnanti^in aevum . Siquidem
humani generis prosapia de primo patre et matre oriundus in hanc
seculum venit . et sic per longa . vaga . temporum spatium diversis
nationibus derimuntur. Ut janitor caelestis bibliothece et vas
electionis predicator egregius apostolus Paulus dixit . "Preteriit
enim figura hujus mundi" quoniam in velocitate dies et anni
deficiunt . et iterum sagax sophista
qui quondam Solmis dives reguavit in arrvis.
katolectico versu cecinit dicens .
"Non semper licet gaudere fugit hora qua jacemur."
Et ideo sunt omnes nostrae series litterarum apicibus confirmandas
ne posteris ex memoria labere possit . Quicquid facta praeceden-
tium patrum ac regum firmiter statuerunt .
Qua de re ego BERHTUULF domino disponente rex Mercioruua .
mihi et omnibus Mercis in aeternam elemosinam . donans donabo
EANMUNDO venerabili abbati et ejus familie on BREODUNE cum
licentia et testimonia obtimatum gentis Merciorum . hanc libertatis
gratiani .id est ut sit liberatum et obsolutum illud monasterium
in aeternitatem . ab illis incommodiis quam nos Saxonica lingua
faestingmen dicimus; Christo domino teste et omnibus sanctis in
celis . tam diu fides catholica et baptismum Christi in Brittannia
servetur . Ob hujus `rei' gratiam . ipse vero supradictus Eanmund
abbas et illius sancta congregatio Breodunensis monasterii dederunt
mihi et omnibus Mercis regaliter perfruendum et possedendum
in famoso vico in Tome@or$ie . Magnum discum argenteum valde
bene operatum ac faleratum in magno pretio . et . C . XX. man-
cusas in auro puro . similiter etiam decantaverunt duodecim
vicibus . C . psalterios et . C . XX . missas pro Berht@ulfum regem
et pro illius caros amicos et pro omnem gentem Merciorum .
ut eorum libertas firmior ac stabilior permaneat in eorum. et ut
illius regis memoria et amicorum ejus qui hanc pietatem in
elemosinam sempiternam omnibus Mercis ille congregatione on
Breodune donaverat . In eorum sacris orationibus jugiter permaneat
usque in evum . insuper in Dei omnipotentis nomine et novem
ordinibus angelorum et omnium electorum Christi praeceptum
ponimus . ut nullus umquam regum vel pri`n'cipum aut alicujus
personis homo magnis sive modicis . in aliquo tempore hanc
praescriptam libertatis gratiam infringere ausus sit . sed semper
stabilis et indiscussa firmiterque firmata ille congregatione on
Breodune . coram Deo et hominibus jugiter permaneat in evum .
Haec autem cartula caraxata est anno dominice incarnationis
. DCCC.xLI. indictione . IIII . in die natslis domini in celebre vico on
Tome@or$ie . His testibus consentientibus et signum crucis Christi
scribentibus quorum subter nomina notata sunt .
* Ego Ber`h'tuulf largiflua Dei munificentia rex Merciorum
hanc meam libe`r'tatis gratiam ac omnium Mercio-
rum cum signo sanctae crucis firmiter consignabo .
* Ego Sae$ry$ regina consensi et subscripsi .
* Ego Cynefer$ episcopus consensi.
* Ego Aldred episcopus consensi.
* Ego Berhtred episcopus consensi.
* Ego Heaberht episcopus consensi.
* Ego Cu$uulf episcopus consensi.
* Ego Eanmund abbas consensi.
* Ego @@ihtred abbas consensi.
* Ego Ceolred abbas consensi.
<P 435>
  Another from of no 434. BREODUN.
Agio et alto domino Deo saboth regnanti in evum honor . Cujus
clementia disponente ego BERHTULF rex Merciorum in aeternam
elemosinam donans do EANMUNDo venerabili abbati et ejus familiae
on BREoDUNE cum licentia et testimonio optimatum gentis Mercio-
rum . hanc libertatem .id est ut sit liberatum et absolutum illud
monasterium in aeternum . ab illis incommodis quae nos Saxonica
lingua faestingmenn dicimus . Christo domino teste et omnibus
sanctis in coelis . quamdiu fides catholica et baptismum Christi in
Bryttannia servetur . Ob hujus rei gratia . supradictus abbas
omnisque congregatio Breodunensis dederunt mihi in famoso loco
Tom@eor$in . magnum discum optime ex argento fabricatum -' `%'
in . CXX . mancusis . auri puri . et insuper cantaverunt . mihi . C .
psalteria . et . CXX . missas. ut haec libertas firmior ac stabilior per-
maneat . et ut rex et amici ejus in evum participes orationum sint
sepedictae familiae Breodunensis monasterii .
Insuper in Dei omnipotentis nomine et . Ix . ordinum a`n'gelorum
et omnium electorum Christi preceptum ponimus . ut nullus
umquam regum vel principum aut alicujus personae homo . magnus
seu modicus in aliquo tempore hanc praescriptam libertatis gratiam
infringere ausus sit . sed semper stabilis et indiscussa permaneat
in evum.
Haec autem karta karraxata est. anno dominicae incarnationis
. DCCC. XLI indictione . IIII . in die natalis domini . in celebri vico
Tom@eor$in . his testibus consentientibus quorum nomina hic
notantur .
* Ego Berhtulf rex hanc donationem signo crucis munio .
* Ego Sae&ry& regina dono domini mei regis consensi.
* Ego Kinefyr$ episcopus.
* Ego Aldred episcopus.
* Ego Berhtred episcopus .
* Ego Heaberht episcopus .
* Ego Cu&@ulf episcopus .
* Ego Eanmund abbas .
* Ego @@ihtred abbas.
* Ego Ceolred abbas
DAEGLES FORD.
<P 436>
  Grant by Beorhtwulf, King of The Meracians to heaberth, bishop
of Worcester A.D 841
* Ego BEORHT@@ULF divian gratin dispensants rex Merciorum
terram . vI . cassatorum ubi nominatur DAEGLESFORD pro redemptione
anime meae et pro ejus peccunia placabile id est III pundus argenti
HEABERHTo episcopo in libertatem perpetuam liberabo id est notis
et ignotis regis et principis seu subditorum eorum magnis vel
modicis libera permaneat in sempiternum .
Haec cartula scriptum est in loco qui dicitur Toman@or$ie . anno
dominicae incarnationis . DCCC . XLI . indictione . III . Et praefata
pretio fuit ibi regi redditum . his testibus consentientibus .
* Berht@ulf rex Merciorum hanc libertatem propria manu
confirmo .
* Sae$ry$ regina. consensi.
Cynefer$ espiscopus. Ceorred abbus.
Heaberht episcopus. Mucel dux .
Berehtred episcopus . Humberht dux .
* @@ihtred . abbas . Cyneberht dux .
Eanmund . abbas . Dudda dux .
<P 437>
  Grant by AEdeluulf, King of the west Saxons, to
Beornmod, Bishop of Rochester. A.D.841
First 6 lines off no 437 omitted.
cuicunque voluerit relinquat . et sit illa terra livera ab omne
regale servitute in magnis et minimis notis et ignotis cum pratis
et pascuis et paludibus cum omnibus rebus quae ad illam terram
pertinet
Scripta est haec scedula anni domini . DCCC . XLI . indictione . IIII .
his testibus consentientibus et subscribentibus quorum hic nomina
continentur .
* Ego AE$elunlf rex hanc meam donationem cum vexil-
lam sanctae crucis rovorabi et confirmo -
* Ego E$elstan rex consensi et subscripsi.
* Ego Ealhstan episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Helmstan episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Beornmod episcopus consensi % subscripsi.
* Signum manus AE$eluulf  dux .
* Signum Manus Ealchere dux.
* Signum manus Duduc.
* Signum manas AE$elmod.
* Signum manus Uchtred.
* Signum manus Tuca.
* Signum manus E$elred.
* Signum manus Sigbeorht .
* Signum manus Boba.
<P 438>
  Grant by Athelwulf, King of the west Saxons, to Eanulf A.D.842
* Regnante imperpetuo domino nostro Jhesu Christo . Omnis
felicitas fallentis vite et pereuntis regnorumque custodes et dis-
pensatores velocissimis cursibus velud fumus deficient non ruinosis
rebus temporalibus et fugitivis causis speciosa premia et jugiter
mansura gaudia eterne beatitudinis mercanda est quapropter . ego
ATHELWULF donante domino occidentalium Saxonum rex anteces-
sorum meorum exemplo instructus et delictorum meorum recor-
dacione compunctus pro adipiscenda sempiterne remuneracionis
gaudia[atque] expiacione^piaculorum meorum aliquantulam agri
partem id est triginta cassatos duobus tantum in locis viginti quin-
que habens ubi nuncupatur DIcHESGATE et quinque ubi ruricoli
appellant LoTTISHAM . cum consilio et licencia optimatum meorum .
EANULPHo principe eo in jus proprium libenti animo largitus
Sum . ut potestatem penes se habeat quicquid de hac eadem terra
agere voluerit seu habendi sive commutandi vel eciam vendendi
aut post obitum ejus qualicumque heredi pro ut illi placatum
fuerit relinquendi hauncque libertatem devota mente illi donabo
ut regalium tributum et principali dominacione et vi coacta
operacione et poenalium condicionum furis comprehensione et
cuncta mundana honerositate absque expedicione sola et poncium
structura et arcium municionibus quod omni populo communis est
supradicta terra secura et inmunis liberaque jugiter et firmiter
permaneat . Hocque exopto et in nomine sancte trinitatis precipio
ut nullus successorum meorum regum vel principum hoc infringere
ullatenus audeat et qui illud observare voluerit misericordiam
magni et eterni regis consequatur hic et in arce poli . Si autem
aliquis diabolica fraude deceptus et seculari cupiditate inlectus
istud inmutare vel irritum facere conaverit sciat se anathema-
tizatum ab omnibus fidelibus hic et in futuro . et in die judicii
coram Christo et angelis ejus nisi ante emendaverit racionem
redditurum esse .
Termini vero harum asellarum ista sunt .
Erest on dicheforde on alum endlang stremes on mereforthes-
thorn &anen suth on wirte on an wei endlang weies on an stapel on
hennegraue &anen on ramesleighe suthward on londscher dich
endlang diches to bru endlang stremes on alum semido up on
alum on bolamtre &anen on &e olde alum on ane dich endlang
diches on strete yate endlang diches &are est to dichforde .
LOTTESHAM
$$anen is &is &are fif hide londmere . Erest on nymede of
wideres we&es forde &anen on hagen on whateleighe &anen est on
hazen on winwares wik &anen on landchereporn &anen on anne
scapel &anen on lippe stapel . Panen on longar thorne &anen est on
nimede and &er limpatz to twelf mede acres on scheobanwerzthe
twentin bi suthean bru an twen bi northan.
Scripta est autem hec cedula anno ab incarnacione Christi
. DCCCXLII . nndictione quarta in loco celebri que vocatur Andre-
deseme coram idoneis testibus quorum nomina subter prenotata
cernentibus clare patescunt.
Ego Ceolnodus gratia Dei archiepiscopus ad confirmandum hujus.....
testimonium carticulam signum sancte
crucis exarari
* Ego Athelwolf rex ad roborandam haunc meam dona-
cionem almi trophei signaculum impressi . *
Cum multis aliis .
<P 439>
  Grant by Adeluulf,king of south saxons, to ceolmuund
A.D. 842 CARTA ADELUULF I REGIS AUSTRAILALIUM SAXONUM DE TERRA
JUXTA HROBI
In nomine domini nostri Jhesu Christi . regnante in perpetuum
eodem beo et domino nostro Jhesu Christo . Ego ADELUULF rex
Australium populorum . tibi fidelissimo meo prefecto CEOLMUNDO
trado terram juris mei . unius aratri . notissimis terminis circumda-
tum unum viculum ab oriente civitatis HRoBI . ut habeat et pos-
sideat et cuicumque voluerit post se eternaliter possidendum
relinquat . Et precipio in nomine domini Dei omnipotentis . ut
predicta terra . et vicus libera ab omnibus molestiis regalibus per-
maneat in evum .
Si quis vero hanc donationem meam augeat . augeat Deus
partem ejus in libro vite : qui autem infringere vel minuere temp-
taverit . sciat se separatum a communione sancte Dei ecclesie nisi
prius digne emendaverit .
Scripta est hec cartula anno dominice incarnationis . DCCC . XLII .
indiccione . V . Hiis testibus consencientibus et subscribentibus
quorum infra nomina tenentur .
* Adeluulf rex . * Muthsar minister .
* Ceolno$ archiepiscopus . * Tutta minister .
* Beormod episcopus . * Ethelmo$ .
* Edelstan rex . * Adelrit .
* Adeluulf dux . * Alhard .
* Alhere dux * Hudda .
* @@erehard presbiter . * Edelred .
* Drythno$ presbiter . * Lulluc .
* Adelhun presbiter . * Beasnoth.
* Beormod presbiter .
<P 440>
  Profession of Ceolred, Bishop of Leicester, to Archbishop of
Ceolnoth. A.D. 839 X 844
In nomine Dei summi et domini nostri Jesu Christi . Ego
CEOLRED humilis licet indignus ad Episcopalem sedem electus
legoracensis civitatis in primis confiteor tibi , reverentissime pater
CEOLNODI Archiepiscope , quod absque omni ambiguitate credo in
Deum patrem et filium et spiritum sanctum natum ac passum
pro humani generis redemptione et salute , cujus potestas et
imperium erat ante seculum , et regni ejus non erit finis , et illam
rectam et orthodoxam fidem , quam priores patres nostri devote
servaverunt , cum omni humilitate et sincera devotione , sicut
predecessores ipsa sancta sede Dorovernensis ecclesiae subjuncti
sunt , semper servare me velle humiliter per omnia fateor . Necnon
et tibi , pater beatissime Ceoino$ Archiepiscope , tuisque succes-
soribus , vere dico professione profiteor stabilem obedientie prebere
preceptum votorum meorum , sine ullo scrupulo falsi cogitationis ,
usque ad terminum vite mee .
* Ego Ceolredus mea propria manu perenni signaculo
sancte crucis Christi firmando roboravi .
<P 441>
  Profession of Tunbert,Bishop of Licthfield, to
Archbishop Ceolnoth. AD 841X844
PROFESSIO TUNBERTI LIcIFELDENSIS EPIScOPI .
In nomine altithroni pii salvatoris mundi . Cum enim omni-
potens et misericors Deus pro sua divina pietate gratiaque superna
dispensante . ac pro maxima humani generis necessitate pericli-
tanti mundo per carnis materiam visibilis apparens . sanctam
primitivam catholicam aecclesiam sacri sui sanguinis effusione sibi
in sponsam conjunxerat . quamque per suos sanctos doctores elec-
tosque praedicatores orthodoxam in eum docuit fidem habere .
sanctae trinitatis sacramentum servare et praedicare : postea
apud ecclesiasticos gradus mos inolevit . ut quotienscunque
alicuj`u's provinciae praesulem ex hoc labenti seculo ad Dei
judicium pervenire contigerit . alium pro eo quem superna cle-
mentia providere ac praedestinare ad illam episcopalem sedem
voluerit : in primis necesse est ut suae professionis obaedientiaeque
libellum sincera . devotaque mente . puraque conscientia con-
firmet et offerat .
Propterea ego TUNBERTUS , humilis episcopus licet indignus ad
episcopalem sedem LIcIFELDENSIS aecclesiae ordinatus . cum omni
humilitate confiteor . quia cum omnipotentis Dei auxilio cujus
consilium . voluntasque ejus firma . et incommutabilis aeternaliter
permanet : semper amabiliter ac rationabiliter . quam diu erit
halitus in me et spiritus in naribus meis . sanctae aecclesiae
Christi Doroberniae civitatis et tibi CELNOTHE archiepiscope
tuisque successoribus quem superna majestas cum divina auctori-
tate praedestinavit in regimen . fideli mente et pura cordis
stabilitate totisque viribus meis semper deservire et oboedire
omnibus diebus vitae meae curabo . atque illam sanctam et aposto-
licam fidem quam praedecessores mei digne servaverunt . cum
omni humilitate et obaedientia divina simul et humana sicut et
patres mei ipsi sanctae sedi Dorobernensis aecclesiae subjuncti sunt :
semper custodire me per omnia confiteor . Et quod illi ubique
plebi Dei juste praedicaverunt . et praedicando servaverunt : hoc
praedicare et custodire non cesso . favente et volente miseratore
domino salvatore nostro Jesu Christo .
<P 442>
  Grant by AEtheluulf, king of the West saxons
and Kent to AEtheluumond. AD 843
In nomine altithroni regis aeterni salvatoris mundi ego
AETHELUULF gmtia Dei rex occidentalium Saxonum seu etiam
Cantuuariorum cum consensu ac licentia meorum sapientum livent
animo dabo % concedo meo fideli ministro AETHELMODE pro ejus
humili obedientia aliquantulam partem terrae juris mei hoc est . X .
aratrorum in regione Cantiae quodque nominatur on CERT cum
campis silvis pratis pascuis venationibus omnibusque utilitatibus
ad eam intus % foras rite ac recte pertinentibus habendam ac
possidendam feliciterque in dies ejus perfruendum % post dies ejus
cuicumque ei heredi placuerit derelinquendum liberam per omnia
habeat potestatem hoc ipsumque supradictum agellum ujus meae
donationis on Cert ab omnium saecularium difficultatum servitus
liberabo nisi his tantum tribus causis id est expeditione ac pontis
constructione % arcis munitione . . . . . . . . . . .
. . . . . $onne . . . . . ford . . . . . hoc idemque agellum his
notissimis terminibus unde cumque circum cingitur ab aquilone in
leag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
, `alteraque molina in loca qui dicitur no$fue$ing' % suae cilde-
bergas % tycanora $onne mogancumb aet staenan steaple , &onne
heardemed % unus singularis silva ad hanc eadem terram pertinens
quem nos theodoice snad nominamus `% altera silva in loca qui
vocatur bean eccer quibus termini notissimi sunt' , et hec sunt
termini ejus ab oriente gyldeburne ab occidente berhteningleag et
haec sunt pastus porcorum qui in nostra saxonica lingua denbera
vocantur aetingden lidingden meredenn uddanhom cadaca hrygc
heoratleag h@itam . . ede hildgaringdenn tilgeseltha hlifgesella .
Omnibusque successoribus meis in nomine alme % individuae
trinitatis hanc meam donationem libertatemque hujus praedictae
terre , fixam incontaminatamque observare praecipio ,
Si autem sit quod non optamus aliquis regum aut episcoporum
vel principum sive praefectum diabolica temeritate instigatus quod
hanc nostram donationem infringere vel minuere aut in aliut con-
vertere temtaverit quam a nobis constitutum est sciat se a Deo
omnipotenti alienatum et aeterne anathematis vinculis esse nodatum
nisi digna satisfactione ante ea emendare voluerit ,
Actum est autem anno dominice incarnationis , DCCC , XLIII , in-
dictione , vI ,in illa famosa loco quae nominatur MERAN @OR$$ die
, V , k'l . Junias . II . feria .
His testibus consentientibus % signo sanctae crucis Christi sub-
scribentibus quorum hic nomina infra in cartula karaxata con-
tinentur ,
* Ego Aetheluulf rex hanc meam donationem cum signo
sanctae crucis Christi confirmabo % sub' :
* Ego Ae$elstan rex cons' % sub' ,
* Ego Ae$eluulf dux cons' % sub' ,
* Ego Alahhere dux cons' % sub' ,
* Ego Fre$oric abbas cons' % sub ,
* Ego Ae$elmod cons' % sub' ,
* Ego Di`o'ra cons' % sub' ,
* Ego Ae$elric cons' % sub' ,
* Ego Duduc cons' % sub' ,
* Ego Huda cons' % sub' ,
* Ego Eanuulf cons' % sub' ,
* Ego Lulluc cons' % sub' ,
* Ego Ceolno$ gratia Dei archiepiscopus hanc eandem
donationem cum signo sanctae crucis Christi con-
firmabo % sub' ,
* Ego Uuaerheard presbiter % abbas cons' % sub' ,
* Ego Brunheard presbiter cons' % sub' ,
* Ego Hyseno$ presbiter cons' % sub' ,
* Ego Hunred presbiter cons' % sub' ,
* Ego @@imund presbiter cons' % sub',
* Ego Beornfer$ presbiter cons' % sub' ,
* Ego @@alahhere diaconus cons' % sub' ,
* Ego No$@ulf diaconus cons' % sub' ,
* Ego @@aerbald subdiaconus cons' % sub' ,
list of names on small piece of vellum attached to Charter --->
  p. 19.
Endorsed in XIth century hands :- $is is sio boc to Cert."
" To cert" . " Ethelwlf Rex dedit chert Ethelmode ministro suo" .
" Latine".
<P 443>
  Grants by(1) Ceolred, Bishop of Leicester, to Berthuulf,
King of mercians 2)by Brethuulf to AEdeluulf, of the same land
AD 843 or 844   CARTA REGIS BERTHWULF'
* Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo .
CEOLRED antistes cum consciencia et licentia venerabilium
familiarum mearum dabo BERHTwLFI regi Merciorum illud terri-
torium at PEGINGA BURNAN . XIIII . manentium juxta amnem que
dicitur Temes pro libertate horum monasteriorum . ut habeat
eandem terram perfruat et possideat in diem illius et post se
cuicunque voluerit relinquat in perpetuam hereditatem .
Ego BERHTwLFI rex Merciorum donabo AEDELwLFE duci liber-
tatem % territorium % PAEGEINGA BURNAN in perpetuum here-
ditatem . Hoc est verbi gratia ut sint liberati a pastu prin-
cipum % a difficultate illa quot nos Saxonice dicimus festigmen
nec homines illuc mittant qui osceptros vel falcones portant aut
canes aut cabellos ducunt sed sint liberati perpetualiter in evum .
Si quis autem hoc servaret vel augere voluerit benedictionem
a domino Deo celi percipiat hic % in futuro Si quis autem quod
non optamus in aliqua parte frangere vel minuere voluerit : sciat
se rationem redditurum ante tribunal nostri judicis nisi ante ea
Deo % hominibus emendaverit .
Hoc autem factum est anno dominice incarnationis . DCCC
. XL . IIII . Indictione vero VI . regni autem regis Bertulfi . IIII
anno . His testibus contestantibus % scribentibus % cum signo sanctae
crucis corroboraverunt quorum nomina infra notantur .
Testes. * Ego Bertulf rex concessi % subscripsi .
* Ego Sae&ry$ regina consensi % subscripsi .
* Ego Ceolred episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Hunbrht episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Heabrht episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Eanmund abbas . consensi % subscripsi .
* Ego Mucel dux consensi % subscripsi .
* Ego Humbrht dux consensi % subscripsi .
* Ego Aelfstan dux . consensi % subscripsi .
* Ego Cynebrht dux consensi % subscripsi .
* Ego AE$el dux consensi % subscripsi .
* Ego Beorno$ . subscripsi .
* Ego AElfre$ subscripsi .
* Ego Wlfre$ subscripsi .
<P 444>
  Grant by AEtheluwlf King of the w.saxons ect,
to Malmesbury Abbey. AD 880 for 844
DE MINTI QUAM ATHELWLFUS REX MELDUNENSI ECCLESIE
LARGITUS EST .
* Regnante ac gubernante nos imperpetuum domino Deo
salvatore nostro Jhesu Christo . Qui cuncta saecula salvabit %
humanum genus suo sanguine `in se credencium cunctum
redemit atque ab eterna interitu diabolice dominacionis per
fidem rectam % baptismatis sacramentum liberavit .
Quapropter ego ATHELwLFUS mei non meriti sed Dei gratia
largiente rex occidentalium Saxonum necnon eodem Deo donante
Cantuariorum . % omni australi Anglorum populi Dei arridente
gratia praelatus regimine | aliquantulam terram Id est . V . man-
siunculas in loco qiIi dicitur MINTIH Deo omnipotenti ad monas-
terium Maldubiense in perpetuam possessionem humillime
largitus sum . hoc tenore . ut imperpetuum dampnetur . qui hanc
terram ab ipsa ecclesia auferre conetur .
Et hoc actum est anno . DCCC . LXXX . dominice incarnacionis
Hec sunt nomina testium hujus doni .
Ego Athelwlfus rex signo crucis hoc donum meum conie con-
firmavi domino Deo meo .
Ego Ceolnadus archiepiscopus consensi % subscripsi .
Ego Athelstam rex Cantuariorum . consensi % subscripsi .
Ego Ea&un episcopus consensi .
Ego Walla$ dux consensi . % subscripsi .
Ego Eanwlf dux consensi .
Ego Wlwahrd dux consensi
Ego Athelwlf dux . consensi . % subscripsi .
Ego Hereberht dux . consensi
Ego Ealstan dux . consensi . % subscripsi .
<P 445>
  (1) Syhod at Aclea, AD 810 and (2) final adjuditions by Archbishop
Ceolnoth respecting the inheritance of Oswlf's eastate. AD 844
(1) In nomine Die summi regis acterni. Plerumque etenium con-
tingere solet ut res possessae hereditatis acquisitae in contentionem
plerisque et altercationis conflictun devemiunt nisi cum idoneis
testibus et subscriptionibus sapientium et fidelium personarum
testimoniis tractata et confirmata fuerint . Quapropter sapientes
salubrem consilium prudentium quaerunt , et cyrographorum
cautionibus et heroicorum virorum testimoniis confirmantur ne
imposterum aliquibus altercationibus vel scrupulo falsi suspitionis
corrumpuntur , aut nebulo ignorantiae in aliquo fuscetur.
Idcirco etenim OSwLF Dei gratia Dux atque Princeps Provinciae
Orientalis Cantiae circa suae propriae haereditatis jura tractare
studuit . Et hoc coram beatae memoriae Wlfredo Archiepiscopo ,
coramque abbatis Wernotho atque Feolgeldo ceterisque fidelissimis
et religiosissimis Ceolstano ,viz. Aethelhuno atque Heremodo pres-
byteris Ecclesiae Christi , nec non saepe coram sociis suis et amicis
fidissimis , qualiter post discessionem suam circa hereditatem suam
imposterum agere voluisse ,id est, ut post dies uxoris suae et filii
ejus Eardwlfi , filiae quoque suae Ealfthrythae ad Ecclesiis Dei
omnia dare Deo et sanctis ejus sibi in sempiternam hereditatem
sub eorum testimonia dare praecepit sicut in altera kartula mani-
feste et lucide comprobatur . Sed tamen post obitum Oswlfi Ducis
surrexit excitata a quibusdam quaestio et contentio magno circa
hereditatem Oswlfi contra uxorem ejus Beornthrythae cujus alter-
cationis conflictum neque a Domino Archiepiscopo nec ab aliquibus
personis inferioribus ullo modo sedare potuit , sed utrique partes
ad synodale concilium advocari et invitari jubebantur ,et cum ad
synodum devenissent et diligenti investigatione veritatis sententia
utrarumque partium a sancto synodo quae facta est in loco praeclaro
AET AECLEA querendo examinaretur , inventum est nihil justius nec
rectius esse posse constare quam sic perseverare haereditatem
Oswlfi sicut ipse Oswlf prius proprio abitrio per omnia donare
coram praedictis testibus decreverat, atque ita hoc etiam ab illo
sancto synodo perpetuae perdurare dejudicatum est .
Insuper etiam sancta illa synodus decrevere statuit ut illa
altercatio nunquam amplius per aliquam inquietudinis discordiam
post illum diem et deinceps excitando moveretur,et hoc cum
signo sancte crucis Christi perenniter perdurare conscripserunt .
Et si quis post haec alicujus personis homo Diabolica instigatus
temeritate insurrexerit qui hoc Kanonica et synodalia decreta
infringere temptaverit a societate sanctorum omnium , et a coetu
congregationis et communionis ipsorum sciret se esse alienatum
synodali judicio statuerunt .
Sed heu pro dolor ille antiquus venenatissimus serpens qui
protuplaustu piacula indidit , et humanum genus sibi per haec
subdidit , ceu caelydra infesta et pestifera in quorundam pectore
adhuc turgescit , et ad excitandas seditiones discordiasque commit-
tendas post curricula quantorum annorum id est. XXXIIII . iterum
ecclesiam Christi et hereditatem sanctorum ejus adgravere ac
depravere impia nisu ac prava voluntate conatus est, atque illam
praedictum altercationis conflictum renovare et excitare post syno-
dalia decreta , ac probabilium patrum sanctiones studuit .
Quamobrem congregata multitudine spiritalium seculariu[m]que
personum in DOROVERNIA Civitate , anno dominicae incarnationis
. DCCCxLIIII . indictione . . Aethelwlfo Regi praesente atque Aethel-
stano filio ejus Ceolnotho quoque Archimetropolitano Archiepis-
copo , necnon Tatnoth presbitero electo ad Episcopalem sedem
Dorobrevi , id est , civitatis Hrofi , cum Principibus , Ducibus ,
Abbatibus et cunctis generalis dignitatis optimatibus inter quas
etiam ille venenatissimus anguis cognomento Aethelwulf ad tur-
banduh et inquietandum ecclesiam Dei deveniens , sicut sepe
progenies et parentes ejus fecerunt, prolatis falsis machinamentis
e latebris cordis suae dicens hereditatem Oswlfi Ducis cum auro et
argento patris sui Aethelheah esse comparatum , et per hoc
spoliare ecclesiam Dei et sanctos coenubias ad quas hereditas illa
pertinebat cum pravis sequcibus nisus est . Tunc ille Archiepis-
copus CEoLNoTH et familia ejus id est ecclesiae Christi illa per
ordinem replicvit quat- (ie "qualiter") iter in illo sancto synodo de illo reconcilia-
tum et dejudicatum est . At ille nolens adquiescere , neque judicio
synodis et probabilium patrum sanctionibus neque adsertione et
veredica voce Episcopi vel alicujus personis tunc etenim a sapien-
tibus et prudentibus trutinatum ac dijudicatum est familiam
ecclesiae Christi , et familiam aet . Folcanstane , familiam quoque
at Dobrum , necnon et familiam aet Liminge ad quos hereditas illa
pertinebat justo juramenta hereditatem illam sibi ipsis contra
hereditatem Aethelheahes castigare , nam et ita fecerunt. Jura-
verunt . XXX . homines de familiis praedictis , XII . presbeteri , ceteri
communi gradus et sic etiam illa altercatio utrarumque partiuna
perenniter sedari decretum est , et illa altercatio nunquam amplius
per aliduan iuquietuinis discordiam post diem illum excitando
moveatur , et firmiter decreverunt ut sub anathematis vinculo esset
nodatus qui hanc reconciliationem in aliquo irritum faceret , sicut
et ille excommunicatns coustat a consortio sanctorum omnium et a
commumione synodalis concilii et familiis nostris ecclesiaeque Dei
alienus existat qui hoc Kanonica Statuta et synodalia praecepta
infringere studuit , nisi digne Deo et hominibus praesumptionis suae
conamen emendare voluerit , et hoc signo sanctae crucis Christi
roborando omnes pariter conscripserunt .
* Ego Aethelwlf Deo dispensante Rex Occidentalium
Anglorum hanc praedictam reconciliationem familiae
Christi et hereditatis Ethelheahes , et omnem alter-
cationis conflictum qui inter se concitatum habuerunt
sedatum esse demonstrans , et hoc cum sapientibus
meis signo sanctae crucis Christi perenni titulo
roborabo et subscribo quorum subter in scedula
liquescunt vocabula .
* Ego Aethelwlf Dux consensi et subscripsi.
* Ego Cynewlf consensi et subscripsi .
* Ego Lulling consensi et subscripsi.
* Ego Aethelheah consensi et subscripsi .
* Ego Aethelheah consensi et subscripsi .
* Ego Gisshard consensi et subscripsi .
* Ego Coelnoth gratia Dei Metropolitanus Archiepisco-
pus cum presbyteris et familia sua hoc id est signo
sanctae crucis Christo roborando subscripsi .
* Ego Alchhere Dux consensi et subscripsi .
* Ego Aethelwlf Dux consensi et subscripsi .
* Ego Freothoric Abbas consensi et subscripsi .
* Ego Aethelmond consensi et subscripsi .
* Ego Aethelred consensi et subscripsi .
* Ego Freothoric consensi et subscripsi .
* Ego Denemod consensi et subscripsi .
* Ego Beornfreth consensi et subscripsi .
* Ego Osfere consensi.
Haec sunt etiam nomina familiae Christi et illius familiae aet
Folcanstane nec non aet Dobrum atque aet Liminge qui hanc jura-
tionem juraverunt , quorum nomina subter adnotantur . :;
* Ego Abba presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Brunheard presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Hunred presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Hysenod presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Wigmund presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Eof presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Degmund presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Wealdhere presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Aethelred presbyter consensi et subscripsi .
* Ego Cichus consensi et subscripsi .
* Ego Sigemund consensi et subscripsi .
* Ego Bornfred conse nsi et subscripsi .
* Ego Wynna consensi et subscripsi .
* Ego Sygeanod consensi et subscripsi .
* Ego Wihtred consensi et subscripsi.
* Ego Willmund consensi et subscripsi .
* Ego Beornmod consensi et subscripsi .
* Ego Cynwlf .
* Ego Willhere . * Ego Alchhere .
* Ego Berhtnoth . * Ego Duddel .
* Ego ........... * Ego Ethelhere.
[* A]nno dominice Incarnationis DCCCXLIIII praesence Athel-
* Ego Ceolbald consensi . * Ego Nothhere .
<P 446>
  Memorandum of The Confirmation of the grant by Osuulf
to Christ Church Canterbury, of land at Estrestanhamstead.
AD 844
uulfo rege . % Athelstane filio ejus . Ceolnotho quoque
archepiscopo % Tatnotho presbitero tunc quidem electo ad episco-
patum Dorobrevi . id est civitas Rofi : confirmata est .   donum
OSUULFI ducis quod dedit ecclesie Christi in DoRoBERNIA . hoc est .
ESTRE STANHAMSTEDE quam terram praefatus rex Atheluulfus
proclamavit liberam ab omni seculari servicio . exceptis . pontis
expedicione . et arcis construccione .
<P 447>
Regnante domino nostro imperpetuum . Dum in nostris tem-
poribus bellorum incendia. % direpcione opium nostrarum necnon
% vastancium crudelissima depraedacione hostium barbarorum
paganorumque gencium multiplici tribulacione affligencium usque
ad internicionem tempora cernimus incumbere periculosa .
Quamobrem ego ETHELWLFUS rex occidentalium Saxonum cum
consilio episcoporum ac principum meorum consilium salubre atque
uniforme remedium affirmavi . ut aliquam porcionem terrarum
hereditarium antea possidentibus gradibus omnibus sive famulis
% famulabus Dei Deo servientibus . sive laicis : semper decimam
mansionem : ubi minimum sit . tamen decimam partem in liber-
tatem perpetuam perdonare dijudicavi ut sit tutus atque munitus
ab omnibus secularibus servitutis . fiscis regalibus tributis majori-
bus % minoribus . sive taxationibus quod nos dicimus Uuitereden .
Sitque liber omnium rerum pro remissione animarum % peccatorum
nostrorum Deo soli ad serviendum sine expeditione % pontis in-
structione . % arcis municione . ut eo diligencius pro nobis ad Deum
preces sine cessacione fundant . quo eorum servitutem secularem in
aliqua parte levigamus .
Placuit autem tunc postea episcopis Alhstano Shcireburnensis
ecclesie . % Helmstano Wyntanceastrensis ecclesie cum suis abba-
tibus % servis Dei consilium inire . ut omnes fratres et sorores
nostri ad unamquamque ecclesiam omni ebdomada Mercoris die id
est Wodnesdag . omnis congregacio cantent quinquaginta psalmos .
% nusquisque presbiter duas missas . unam pro rege Athelwlfo . %
aliam pro ducibus ejus huic dono consencientibus pro mercede et
refrigerio delictorum suorum . Pro rege vivente : " Deus qui justi-
ficas" . Pro ducibus viventibus : " Pretende domine" . Postquam
autem defuncti fuerint: pro rege defuncto singulariter . pro prin-
cipibus defunctis: communiter . Et hoc sit tam firmiter consti-
tutum omnibus diebus christianitatis quasi libertas constituta est
quamdiu fides crescit in gente Anglorum . Et hoc sub testimonio
satrapum nostrorum plurimorum ad confirmacionem quorum nomi-
na subter annexa notantur .
Scripta est autem haec donacio cartula anno dominicae incarna-
cionis . DCCC . XLIIII . indictione . VII . die quoque Nonas Novem-
bris . In civitate Wentana in ecclesia sancti Petri ante altare
capitale . Et hoc fecerunt pro honore sancti Michaelis archangeli %
Sancte Marie regine gloriose Dei genitricis . simulque % beati
Petri apostolorum principis . necuon % sancti patris nostri Gre-
gorii pape . atque omnium sanctorum . Et tunc pro ampliori firmi-
tate Rex Aethelwlfus posuit cartulam supra altare sancti Petri %
episcopi pro fide Dei acceperunt . % postea per omnes ecclesias
transmiserunt in suis parrochiis secundum quod praedictum est .
Terra autem ista quam in libertatem ponanus ad MELDUNESBURG
ecclesiam pertinet . &t is at ellendune &rity hyde . And et Elmham-
stede fyftene hyde . % Wttune tien hyde . % Cherltune Tuentiz
hyde . % Minty uif hyde . at Rodburne tien hyde .
Et qui hoc augere voluerit : augeat Deus bona illius in regione
vivencium . Si quis autem diabolica fraude deceptus in magnis aut
in modicis hoc infringere vel minuere temptaverit : sit anathema-
tizatus ab omnibus fidelibus hic % in futuro seculo nisi antea per
satisfaccionem emendaverit .
Ego Athelwlf rex . consensi % subscripsi .
Ego Elmstan episcopus . subscripsi .
Alstan episcopus . subscripsi .
Aethelwlf dux . subscripsi .
Osrich dux subscripsi .
Eanwlf dux . subscripsi .
Aetherich dux . subscripsi .
Canwlf dux . subscripsi .
Cearl dux . subscripsi .
Aethelmund abbas . subscripsi .
Wlflaf abbas . subscripsi .
Beorhtelm abbas . subscripsi .
Aegheard minister . Kyneheah .
Milred minister . Dudda.
Osmund . Aethelred .
Aella . Wichtgar
Wlfhere . Eadred .
Alastan . Aethelbald .
Ceolmund . Lulling .
Kyneheheah . Cealmund  .
<P 448>
  Exchange of land between Uuerheard Priest and Abbot and werenberht
thegn. AD 848
* Regnante In perpetuum domino Deo nostro sabaoth haec vicis-
situdo agellorum hoc est duorum manentium a UUERHEARDo presbi-
tero % abbate et a @@ERENBERHTO ministro regis ac praefecto pro com-
muni commoditati utrorumque nostrorum peracta est hoc est autem
quod ego Uuerenberht praefectus libenti animo terram unius cassa-
toris meae propriae possessionis Vuerheardo abbati pro vicissitudine
alterius consimilis terrae quae et jacit In medio agri illius qui ab
Incolis nominatur ET HROCES SEA$$UM cum campis % silvis ac pratis
omnibusque utilitatibus ad eadem rite ac recte pertinentibus quod
idem agellum ante pertinebat ad illam famosam villam quae nomi-
natur ET GRENAN FORDA ; In sempiternam hereditatem illi habendum
% possidendum feliciterque perfruendum concedendo donabo cum
eadem libertate qua % ante . . . . .
[A]ctum est autem anno dominicae Incarnationis . DCCCXLV,
I[ndictione , vIII , die do]minico , vI , Id' Novemb' Lundonia civitate ,
his testibus [pres]entibus . % signo sanctae crucis Christi confir-
mantibus quorum hic nomina [infra hac i]n cartula adscripta con-
tinentur ,
* Ego Ceolnoth gratia Dei archiepiscopus hanc vicissitu-
dinem hujus agelli cum signo sanctae crucis Christi
confirmabo % subscribo ,
* Ego Tunberht episcopus consentio % subscribo .
* Ego Ceolred episcopus consentio % subscribo .
* Ego Berehtred episcopus consentio % subscribo .
* Ego Alchhun episcopus consentio % subscribo .
* Ego Hunberht episcopus consentio % subscribo .
* Ego @@illred episcopus consentio % subscribo .
* Ego Ceolberht episcopus consentio % subscriba
* Ego Gu$heard episcopus consentio % subscribo .
* Ego Tatno$ episcopus consentio % subscribo .
* Ego Uuerheard abbas consentio % subscribo .
* Ego Uuerenberht consentio % subscribo .
Endorsed in a XIIth century hand - "To grenan forda"; and in a second hand
 "latine set inutile"
<P 449>
  Grant by Aedeluulf King of wessex and Kent to Badanod, his app-
anitor. AD 845.
Regnante in perpetuum domino Deo nostro omnipotenti ego
AE$$ELUULF gratia Dei rex occidentalium Saxonum nec non % Can-
tuariorum cum consensu ac licentia meorum optimatum dabo
aliquantulam partem terrae meae propriae juris BADoNo$$E apparitori
meo id est villam unam ab orientale parte muris DoRovERNIAE
' civitatis . X . VIIII,que jugera hoc est . VI . jugera ubi nominatur et
Uuihtbaldes hla@e % in australe parte puplice strate altera . vI . %
in australe occidentaleque puplice strate ubi appellatur uueo@era
get in confinioque Deoring londes . vII . jugero seu etiam tria prata
tradendo illi concedo una ab orienti fluminis qui dicitur Stur quae
appellatur Aling med , altera quae nominatur longan med % jacit be
nor$an hege . tertia in media urbanorum pratorum . insuper etiam
animalibus illius cum armentis regis pascuam donabo . hanc vero
praedictam donationem hujus terrae pro amore Dei petitioneque
Alchhere ducis et ac conpetenti percunio quam ab eo accepi hoc est
 .XV. mancusas auri in sempiternam herditatem habendam j possi-
dendam feliciterque in dies ejus perfruendum donabo % post dies
ejus cuicumque ei heredi placuerit derelinquendum liberam per
omnia habeat potestatem , hanc eandemque agellum hujus meae
munificentia ab omni piscalia saecularium difficultatum intus %
foris notis % ignotis perenniter liberabo . hoc idemque omnibus
successoribus meis regibus ducibus exactoribusque in nomine regis
aeterni observandum praecipio si autem quod absit alicujus potestatis
homo diabolica temeritate instigatus surrexerit qui hanc nostram
munificentiam confringere vel minuere aut in aliut convertere quam
a nobis constitutum est temptaverit , sciat se ante tribunal aeterni
judicis rationem esse redditurum nisi ante digna satisfactione Deo
% hominibus emendare voluerit manente hanc cartula nihilhominus
in sua firmitate roborata ,
Actum est autem anno dominicae incarnationis , DCCCxL . V .
indictione . VIII. die . II , feria . XVI. kl' Decemb' in illa famosa villa
qui dicitur on Vueae, his testibus consentientibus % signo sanctae
crucis Christi confirmantibus quorum hic nomina in scedula caraxata
continentur verte folium % invenies nomina qui hoc ipsum propriis
manibus conscripserunt ,
* Ego Ae$eluulf gratia Dei rex atque donator hanc meam
donationem cum signo sanctae crucis Christi con-
firmabo % subscribo .
* Ego Ae$elstan rex consen' % sub' .
* Ego Tatno$ episcopus consen' % sub' .
* Ego Alchhere dux consen' % sub' .
* Ego Degberht abbas consen' . % sub' .
* Ego @@ynhere presbiter abbas consen' % sub' .
* Ego Ae$elmod consen' % sub' .
* Ego Ead@ulf consen' % sub' .
* Ego Osberht consen' % sub' .
* Ego E$elred consen' % sub' .
*Ego Duduc consen' %sub' .
*Ego Goda consen' % sub' .
*Ego @@ul[l]af consen' sub' .
* Ego Sig[eb]erht consen' % sub' .
* Ego E$elric consen' % sub' .
Endorsed in a contemporary hand : "badenoding land";and in
a hand of the XIIth century. "Edeluufus rex dedit Badnotdo
ministro suo . terram % prata prope Cantuariam . latine".
<P 450>
  Grant by Berhtuuulf, King of the Mericains to Heaberth
Bishop of Worcester 25th December AD 845
        SRAETFORD

* In nomine domini . Certe fugitiva et caduca itaque est
status istius mundi . et omnia quae videntur hic velocius ad finem
trahunt . et quae non videntur fixa ac mansura in aeternum per-
maneant . Ideo cum istis temporalibus ac transitoriis hujus saeculi
divitiis aeterna praemia ac semper gaudia manentia . studeamus in
caelestibus conparare; Vocante nos ad se domino nostro Jhesu
Christo qui ait; "Venite ad me omnes qui laboratis et honorati
estis et ego reficiam vos .
Qua de re ego BERHTUUULF . gratia divina largiente rex Mer-
ciorum. De remedio animae meae praecogitans . diemque tremendum
distincti examinis ante oculis cordis mei . conponens cogitavique
quod aliquit de istius mundani regni perceptione pro memetipsum
in perpetuam elemosinam ac libertatem ecclesiasticam Deo vivo in
aeternum erogarem ; Ideo cum consensu et licentia episcoporum et
principum meorum . et omnium seniorum gentis nostrae . Donabo
HEABE R'HTO meo venerabili episcopo hujus libertatis privilegium et
ejus familiae in Uuegerna caester . illius monasterii . bi Eafene quod
appellatur . UFERA STRET FORD . Cujus quantitas est . XX . manentium
eo quod placabile pecunio acceptus fui . id est . X . libr' argenti ea
condi`c'tione ut libera permaneat in sempiternum . soluta et liberata
sit ab omni jugo humanae servitutis ab omnibus saecularibus tri-
butis et vectigalibus . Cum cunctis utilitatibus ad illam ecclesiam
recte pertinen`ti'bus ; campis vel silviunculis . pascuis vel pratis .
fluminibus vel piscat`i'o`ni'busi ab opere regali et pastu regis et
principis vel juniorum eorum ab hospitorum refectione vel vena-
torum etiam equorum regis . falconuum et ancipitruum et puerorum
qui ducunt canes. Quid plura ab omni tribulatione noti et ignoti
magni et modici . libera consistit in aevum ; Quamdiu fides Chris-
tianae relegionis apud Anglos in Brittannia insula permaneat;
Si quis vero . regum aut principuum vel praefectorum aut alicujus
gradus homo hanc nostram conscriptam libertatem per diabolicam
gastrimoniam deceptus frangere vel minuere temptaverit sciat se
separatum a consortio sanctorum omnium in die magni judicii: et
in aeterna dampnatione dampnandum cum diabulo et angelis ejus .
Nisi ante hic theo ponto cratore . et hominibus cum bona satis-
factione emendaverit .
Hii testes adfuerunt quorum nomina hic infra flavescunt . Gesta
est autem haec donatio anno dominicae Incarnationis . DCC . XLV .
Indictione . VIII. in loco regali qui dicitur . TOMEUUOR$$IG . in
nativitate . domini .
* Ego Berht@ulf rex Merciorum hanc meam largifluam
libertatem . cum vexillo sanctae crucis Christi .
roboravi ut fixa permaneat in aeternum .
* Ego Sae$ry$ regina consensi et subscripsi .
* Ego Hunberht episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Heaberht episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Ciorred episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Berhtred episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Cu&@ulf episcopus consensi et subscripsi .
* Ego @@ihtred. episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Eanmu[n]d . abbas consensi et subscripsi .
* Ego AE&el@ulf presbiter consensi et subscripsi .
* Ego Berhtric filius regis . consensi .
* Ego Mucel dux consensi et subscripsi .
* Ego Humberht dux consensi .
* Ego AElfstan dux consensi . * Ego AElfred .
* Ego Cyneberht dux consensi . * Ego @@icga .
* Ego AE&el@ulf dux consensi . * Ego AE&elheah .
* Ego Mucel dux consensi . * Ego Eadgar .
* Ego Sigered dux consensi . * Ego @@iglaf .
* Ego Dudda dux consensi . * Ego Ead@ulf .
* Ego Aldberht dux consensi . * Ego @@ulfred .
<P 451>
  AEtheluulf King of The W.Saxons grants to himself land
"om Homme" or "Hamme", co Dorset .(?) 26th Dec AD 847
Regnante domino nostro Jhesu Christo in perpetuum , Siqui-
dem sacris insertum voluminibus...... [qu]orum preclaris satisque
salutaribus cotidie instruimur oraculis . hoc solum superesse homini
in omni labore suo quod laborat sub sole et in cunctis quae possidet
diebus vanitatis suae Si quid in elemoxsinarum largitate piis in-
tentus operibus expenderet proximorumque communicanda neces-
sitatibus pro possibilitate virium "faciat sibi" secunduum salvatoris
preceptum "amicos de mamona iniquitatis qui eum recipiant in
aeterna tabernacula". qua de re ego AETHELUULF Deo auxiliante
occidentalium Saxonum rex cum consensu ac licentia episcoporum
et principium meorum aliquantulam ruris partem viginti manen
tium . mihi in hereditatem propriam describere jusi . id est me ad
habendum et ad perfruuendum cum pratis et pascuis cum campis et
silvis cum aquis currentium et incurrentium . et iterum quali-
cumque prout me placabilis sit aeternaliter relinquendum . Terra
autem predicta liber et securus omnium rerum permaneat . id est
regalium et principalium tributum et vi exactorum operum sive
poenalium causarum furisque conprehensione et omni saeculari
gravidine sine expeditione et pontis instructione .
Scripta est antem hujus donationis pagina auno dominici incar-
nationis . DCCCXLVII. indictione . X .
Territoria vero ista sunt orum vigintorum cassatorum qui
AEtheluulfe regi oM HoMME senatores ejus concedissent . IN illo
loco qui nuncupater Dornuuarana ceaster secunda die natalis
domini coram idoneis testibus quorum nomina infra aspicientium
oculis caraxata liquescunt AErest on merce cumb $onne on grenan
pytt $onne on $one torr aet mercecumbes ae@ielme $onne on dene
@aldes stan $onne on $one dic $aer Esne $one @eg fordealf $onon
of dune on $aes @aelles heafod $onne $aer of dune on broc o$ tid-
desford $onne up on broc o$ heottes dic to $aere flodan from $aere
flodan of dune $aer fyxan dic to broce gae$ % $onne of dune on
broc o$ sae . $onne from $yrelan stane up on broc o$ smalan cumb
fram smalan cumbes heafde to grae@an stane $onon @i$ufan $aes
@aelles heafod on odencolc $onon on $one healdan @eg @i$ huitan
stanes $onon to $aem beorge $e mon hate$ aet $aem holne $onon an
haran stan $onon on secg@aelles heafod $onon on $a burg easte-
@earde $onon on $a lytlan burg @este@earde $onon to straete $onan
benio$an @uda on geryhte nt on hreodpol $onne up on afene o$$aet
$e se alda sumhaga utsciote$ to afene $onne be $aem hagan on
anne beorg $onne on sueordleage @aelle $onon on @ulf@aelles heafod
$onon on @eal@eg ou $one stan aet $aere flodan from $aem stane
for$ on $one herepa$ on $one dic $onon of dune o$ @ealdenes
ford $onon on $one holan @eg $onon of dune on broc on hun-
burgetleot % $aer to sae .
Si quis autem hujus munificentia conlationem quovis tempore
qualibet occasione cujuslibet etiam dignitates vel professiones vel
gradus pervertere . vel in irritum deducere sacrilega presumptione
temptaverit . sit a consortio Christi ecclesiae et a collegio sanctorum
hic et in futuro dispartitus parsque ejus cum avaris et rapacibusque
ponatur et communionem habeat cum Judas Scarioth qui tradidit
dominum . si quis autem pia intentione potius preditus haec robo-
rare hac defendere curaverit amplificet Deus portionem ejus in
hereditate justorum et cum omnibus . . . . sine fine gaudeat ,
* Ego AEtheluulf rex ad confirmandam hanc donationem
venerabiliter trophei signum sanctae crucis exarrabi .
* Signum manus AE$elbaldi filii regis .
* Signum manus Osrici principis .
* Signum manus Osmundi ministri .
* Signum manus Ecgheard ministri .
* Signum manus Lulling ministri .
* Uulflafi abbatis .
* Signum manus Ecguulfi ministri .
* Signum manus Lulluc ministri .
* Ego Alhstan episcopus cons' et sub' .
* Signum manus Ceorli principis .
* Signum manus . . . . . .
* Signum manus Uulfraed ministri .
Signum manus Alhstan ministri .
* Signum manus Milraed ministri .
Endorsed in a hand of the Xth century :- "to hamme."
<P 452>
  Grant by King Berehtwulf to the Chegn Forthered. AD 848 or Cater
* In nomine domini . Ego BERCHT@ULF . cyning . sile FOR$$REDE
minum $egne . nigen higida lond . in @@UDOTUNE in ece erfe him
to hiobbanne % to siollanne . $aem $e hit @ille mi$ ea$modre
hernisse him to geeornigan . ofer his daeg . cisse$ebeorg feo@er-
treo@e hyl . % Eanburge mere . tihhanhyl . % ut bigeht . tu higida
lond in erfe . ece . % he salde to lond ceape . XXX . mancessan . %
nigen hund scil'l' @i$ $aem londe . him in ece erfe .
ICBerht@ulf . rex . $as mine gesaldnisse trymme % faestna
in Cristes rode tacne % in his $aere haligran a
% in his @otona ge@itnisse . aerist . Sae$ry$ regina .
Cynefer$ episcopus . Alchhun . episcopus . Berchtred .
episcopus . Deorlaf . episcopus . Ceored . episcopus .
@@ichred . abbas . Aldred . abbas . Mucel . dux . Hun-
bercht . dux . Burgred . dux . Aefstan . Cyneberht .
dux . Sigred . dux . Alberht . dux . Aldred . dux .
Mucel . dux . Hunstan . dux . Eadpulf . Beorno$ .
@@ulfred . Mucel . Aldred . @@icga . Eadgar . Baldred .
@@erenberht . Eadred . Ae$el@ulf . prs . Heaberht .
prs . Ecghun . Ecgheard . Beornhae$ . Aldred .
BEORHTWULF TO EVESHAM- (A.D. 848.
% @e aec alle bibeoda$. $e aet $isse ge@ itnisse @erun on Cristes
noman - % on his $aere haligran gif aenig monn . $as ure ge@itnisse
incerre . on o@ihte . $aet he aebbe $aes aelmaehtigan godes
unhlis . . . . % his $aere haligran unlu. . . . .
<P 453>
  Grant by Beorhtwulf, King of the Mercians, to Evesham
Abbey. AD 840 for848 or later
BEORHT@ULF.
Nemroth gigante Babiloniam
edificante . % turrim confusionis
los leges % judicia institinit . % census reddere vi coegit . Gratia
vero superfusa cui honor . cui vectigal deberetur reddere non
que sunt cesaris cesari . % que sun
pro remedio anime mee et spemnercedis eterne dece
ecclesie sancte Marie beatissime Dei genitric
semperque virginis que sita est in EOUESIIAMIE libenter in pe
parLem ejus cum diaboloin pu
Hii sunt testes .
Ego Tunberht episcopus concessi .
Ego Alhun episcopus consensi .
Ego Ceolred episcopus consensi .
Ego Beorhtred episcopus consensi .
Ego E$elhard dux consensi .
Ego Hunberht dux consensi .
Ego Mucel dux consensi .
Ego AElfstan dux consensi .
<P 454>
  Grant by Berhtulf, King of the mercians ,to abbot
AEanmund. AD 844 for 848
* In nomine almi agyae. sophiae . Qui monarchiam mundi
tocius ac celsitudinem coelorum abditamque profunditatem tur-
gentis oceani in altis et in imis . omnia cum suo majestatis imperio .
Qui in primordio mundi creavit . et nunc in aevum gubernat et
regit summus pater omnipotens Deus . Status hujus mundi in
velocitate deficiet . et rotunda saeculorum volubilitas facesset . sic
alternando creaturarum qualitas decrescit . sic mutando mortalis
vitae fragilitas fatescit . De qua miserrima humani status vicissi-
tudine AEcclesiastes coelesti afflatus spiritu competentem protulit
sententiam . " Generatio"inquid " venit et generatio vadit" . " alii
nascuntur et alii moriuntur" . Ita universa divitiarum facultas et
temporalis gazae possessio . quam praecessorum anxia sollicitudo .
per indefessa laborum emolumenta lucratur proh dolor incertis
heredibus . interdum optatis . interdum exosis relinquitur . Quem-
admodum psalmista . inprovidam humani generis socordiam con-
querens increpitet . " Thesaurizat . et ignorat cui congregat ea".
Ideo sunt omnes nostras serie et sermocinationis litterarum apici-
bus confirmandos ne unquam ullo oblivione tradantur . sed perpetua
memoria servantur : Quicquid reges ac praecedentes patres firmiter
constituerunt .
Qua de re ego BERHT@ULFUS divino fultus suffragia rex Mer-
ciorum . cum consensu et consilio principum ac magist`ra'tuum
Mercianorum gentis . donans donabo venerabili abbati AEANMUNDO
et ejus familiae sanctae congregationis BREoDUNENSIS monasterii
istam libertatis gratiam illius monasterii AEt BREODUNE . mihi et
omnibus Maercis tam pro Deo quam pro saeculo in eleemosinam
sempiternam . Id est ut sit liberatum et absolutum illud monas-
terium . ab illis causis quas cum feorm et eafor vocitemus . Tam a
pastu ancipitrorum meorum omnium . quam etiam venatorum
omnium . vel a pastu equorum meorum omnium . sive ministrorum
eorum . Quid plura . ab omui illa incom moditate AEfres et cum
feorme. nisi istis causis quas hic nominamus . Praecones si trans
mare venirent ad regem venturi vel nuntii de gente Occidentalium
Saxonum . vel de gente Nor&anhymbrorum . si venirent ad horam
tertiam diei vel ad medium diem dabatur illis prandium . si
venirent supra nouam horam tunc dabatur eis noctis pastum . et
iterum de mane pergent  viam suam .
Ub hujus ergo rei gratiam : ipse vero supradictus Eanmuud
abbas ac illius supranomiuata familia fAEt Breodune . ad commer-
ciuui hujus libertatis. cum testimonio obtimatum gentis Merciorum
dederuut Berlituulfo regi Merciorum . CLXXX .-mancupas in auro
puro . et terram . XV . quanentium iu duabus locis AEt Stanlege et
AEt Bellanforde : Ut ista libertatis gratia cum Dei testimonia . et
omnium sanctorum iu ccelo . et eorum homiuum in terra qui Dei
praecepta custodiuut . et tremendum diem judicii metuunt . et
mllonorem sanctae crucis Christi colunt . ac illorum baptismatis
douam firmiter perenuiterque firmata . nullo llominum inter-
diceute sed Deo faverte ac angelis ejus stabilis permaneat tamdiu
fides Christiana ac baptismum Christi apud Anglorum gentem iu
mttannia maneat .
Insuper etiam ego Humberut princeps optinebam a/ domino iueo
Berhtuulfo regi Merciorum cum conseusu optimatum illo abbati
Eanmuudo et familiae illius supradictos on Breodune hanc libertatis
gratiam pro eorum venerali pecuuio quod milli impendebant iu
uno vaso praetiosa potatoria . quod fuit de nobile geuere pulchra-
liter factum . et ex parte cum auro ornatum . Hoc est ut sit illud
monasterium on Beoduue liberatum et absolutum ab omnibus
causis magnis vel Riodicis notis ac ignotis quae mili aut principibus
Tonsetorum unquam aute ea pertiuebant ex illo mouasterio . tamdiu
voluerit Deus ut baptismi gratia . et recta fides cum regibus ac
priucipibus Christiauis iu populo fideli firmiter ficleliterque per-
maueat in aevum . Et ut memoria regis Beorhtuulfi ac Humberhti
jI-i principis et omnium optimatum gentis Merciorum in eorum sacris
et orationibus diebus ac noctibus memoretur . et nudlus homo alicujus
m personisi rex aut princeps magnis sive modicis in aliquo tempore
m diabolica potestate fretus per tirannicam phylargiriam vel gastri-
margiam hanc nostram statutionem fringere praesumat . sed semper
stabilis et indiscussa haec donatio conservetur inperpetuum . et ut
merita ac elemosinas nostras ante Deum florescant ac nomina
nostra coram throno domini scribentur in libro viventium amen .
taec scedula scripta est anno dominice incarnationis.DCCC . XLIHI .
tndictione vero . XI . in venerabili monasterio primum AEt Hrypa-
duue et iterum karaxata atque confirmata fuit cum ista testimonia
quorum subter nomina notata sunt .
Ego Berhtuulf domino disponenti rex Merciorum hanc
nostram divi     et meam donationem mihi et
omnibus Mercis in elemosinam sempiternam firmiter
ronabo . atque cum signo sanctae crucis consignabo .
Ego Se&ry& regina consensi et subscripsi .
Ego Tumberht episcopus consensi et subscripsi .
Ego Ciolred episcopus consensi et subscripsi .
Ego Berhtred episcopns consensi et subscripsi .
Ego Alchun episcopus consensi et subscripsi .
Ego Cu&uulf episcopus consensi et subscripsi .
Ego Eanmund abbas consensi et subscripsi .
Ego Withred abbas consensi et subscripsi .
Signum Muceli principis .
Signum Humberhti principis .
Signum AEthelhardi principis .
Signum Aldberti principis .
Signum Dudan principis .
Signum Sigredi principis .
Signum Wiglafi principis .
Siguum Muceli principis .
Signum AElfstanis principis .
Signum Hunstanis principis .
<P 455>
  (1) Grant by Alhhun Bishop of Worchester to King
Berhtwulf.(2) Grant of the same lands by King Berhtwulf to the same
thegan Ecberht. AD 849
(1.) * Status namque saeculi praesentis lubricus et instabilis
variis rerum perturbationibus atque procellis fiuctivagi adinstar
maris conquatitur atque perturbatur . Quia modo prospera et laeta
lobis temporum serenitates adrident . Modo vero tristia et adversa
rerum fata mortalium mentes huc illucque vertendo jactant .
Ideoque pernecessarium est litterarum serie decreta nostra omnia
firmiter commendare . Ne forte temporum curriculis aut labentiunI
rerum eventis posteris ex memoria patrum labentur procedentium
condicta .
Qua de re ego ALHHUNUS episcopus cum mea familia in
civitate pro nostra defensione donamus BERHT@ULFo regi aliquam
partem telluris nostri . Hoc est in @@EARSET FELDA . V . manentium .
Et on coftune aet &aem ham stalle . V . cassatorum on @reodan hale
. V . manentium . % in alio loco in @eorset hylle . et in hop@uda
vuorum manentium . Similiter in tertio loco . III . manentes . Id
est nomifnatus @itlafes feld . In quinque dierum hominum spatium .
Ut habeant % perfruant cum justitia % post numera dierum illorum
sine sliqua dissensione % sine conflictu reddatur ad supra dictam
aecclesiam in @@eogerna civitate .
Et illi dabant terram illam ea tamen condicione ut ipse rex
firmius amicus sit episcopo prefato . % familia ejus in omnibus
bonis eorum . Quam in terrarum possessione tam in libertate
illorun usquam conscripte . Et nec ipse nec heredes ejus umquam
aliquam aliquid in illis bonis quae ad @@eogernessem ecclesiam
recte pertinent . aut ante datis aut in posteris aliquis amicorum
dare vellet . Numquam presumant minuere . sed semper cum amicis
augentibus % defendentibus illius aecclesiae bonum augere % defen-
dere et adjuvare . % numquam niinuere nec minuentibus plus con-
sentirent . % hos terniinos pertinent ad Coftune .
Primum Tomsetna gemaere % pencer se`t'na foran rehtes gaet in
@aerburge rode deiude ad risc hylle bi $aem earlande fore @eardum .
sic in straet mere . Tunc in liae$leage sceagan $aer he $ynnest fs of
straet mere . Deinde in hae$leage @aellan . sic in midlestan dene . Tunc
ufan in blacan mere . deinde in ceolfer$es moi . $aet ymbe ceolfer$es
aecer utan $aet ufan in colle . suuae andlang st`r'eames in @i$$an
@eor$ing . $onan in heodenes sceagan fore @eardne andlang ri$ges .
s@a in $a T@islihtran biricean be su$an Coenberhtes graefe . $aet ofer
mear$es hrycg $ueres . % $onon in @i$ing mere . $aet ut @i$ hop@udes
@ica . $onne ondlanges $aes heagan $aet ufan be eamban erne su$an .
$aet ufan in haran eapolderne $onan ufan in cra@an broc . spa to
pendan ae/ti $onon up in aenne @i$ing . a bi T@ige $aet hit cyme$ To
Permundes erne @estan sua ymbe Cra@an hyll utan $aet hit cyme$ to
$am geniy$um $aet up be $am gemaenan lande in hae$ beorh midde
peardne . % $onne in scir burnan $onan in readan sloe sua in maere
broc $onan @i$ lieort sol@e $onne @i$ rah gelega $onon in anelinde
Byrnhelmes gemaere . % cyninges % Eadbaldes sua in anne aesc . %
$onne u/t in Creodan ac . sue in Tyes mere . $aet $onan u/t ofer $aet
hse$ in babban faelinge . sue to @@ylheardes Trie ond lang $aes holan
@eges . $onne u/t ofer $aet hae$ @i$ cybles @eor$iges su$e@eardes . $aet
$aer foran rehtes in $a rode $onan eft in hae$leage @yllan .
Gesta est autem hujus reconciliationis kartula anno dominicae
Incarnationis . DCCCo . XLo . VIIIIo . Indictione . vero . XIIo . in loco
qui nominatur aet glenne Coram his Testibus CunI signo sancte
crucis Christi fixerunt quorum hic nomina notantur .
* Ego Alhhun episcopus huis decreta % concordia nostra
consentiendo subscribo .
* Alhmund pr' consen' % sub' .
* @@ulfheard pr' consen' % sub' .
* Ceolmund pr' consen' % sub' .
* Ceolberht pr' consen' % sub' .
* Ead@ulf pr' consen' % sub' .
[*] Ecgberht pr' consen' % sub' .
* Daegheh pr' consen' % sub' .
* Putta praepositus consen' .
* Eadberht diaconus cons' .
(2) In nomine Die summi. Ego BERHT@ULF rex merciorum hanc
prenominatam terram cum testimonio optimatum meorum dabo
EcBERHTO ministro meo in . V . dierum hominum spatium sicut
mihi ante datum fuerat . pro ejus humili oboedientia % placabili
pecunio id ests . Lx . punda in puro auro % argento . Liberabo ab
omnibus saecularibus servitutibus magnis vel modicis notis % ignotis
regis et principis vel juniorum eorum nisi in confinio rationem
reddant .   . alium .
Et qui hanc meam donationem et libertatem conservare voluerit
Custodiat alma trinitas hic . % in celis si quis fringerit sciat se
aeternis maledictionibus intus exteriusque undique laqueatum nisi
Deo % hominibus digne emendaverit .
Et hii testes aderant qui hoc consenserunt % cum signo sancte
crucis Christi firmaverunt In famosae loco . qui dicitur Tome@eor$ing
quorum hic nomina notantur .
* Ego Ber`h't@ulf rex Merciorum hanc meam donationem et
libertatem cum signo saucte crucis Christi roboravi .
* Ego Sae$ry$ regina consensi % subscripsi .
* Ego Tunberht episcopus consensi .
* Ego Ceolred episcopus consensi .
* Ego Berhtred episcopus consensi .
* Ego Cu$pulf episcopus consensi .
* Ego Hunberht dux consensi .
* Aldberht dux consensi .
* AE$elheard dux consensi .
<P 456>
  Letter of Pope Leo IV to The Bishop of Britian, cancerning
Simony of Bishop ect,About A.D.850.
LEO omnibus reverentissimis confratribus Britannicae gentis
episcopis .
Quanto studio quantaque solertia gregem vobis a domino com-
missum pascitis , divinisque fovetis eduliis nobis directa scripta
reserarunt . Unde non modica exultatione congratulor , et tan-
tarum ambiguitatum indagatione laetificatus , a timore negligentiae ,
qui me illius regionis in infimis deprimebat , quasi a gravi languore
relevatus , et utpote sanus , licet omni salute captus , magis animo
sospes surrexi , quam corpore . Quia cum quosdam laicorum in
ecclesiasticis cognoverim curis praepollere , et studioso animo ab
illorum respondere vigilantiis cogerer , nihil aliud vos , qui divinis
negotiis et ecclesiasticis sorte venistis , quam crederem dormitare ;
nunc divina gratia hi confratres nostri , videlicet talium , et tales
ecclesiarum praesules , ad nos perducti et cogniti , magis securus
nunc duro , quam antea .
Legationem denique communem omnium episcoporum reveren-
dissimorum nobis propositam delinquentes , requiritis de his qui
turpissimo lucro columbas in templo domini vendere non pertimes-
cunt , et sua acta improba temeritate Simonis haeresi conjungunt ,
utrum possint in ordine poenitentiam agere , aut tantummodo extra
ordinem et sacerdotalem fieri gradum . Quibus nos quidem con-
victis qui tam detestabile nefas , quod jam multis est damnatum
conciliis , peregisse noscuntur , nulla poenitentia possumus sub-
venire , et tot spiritualibus patribus obviare : sed in illorum patrum
me sententia convenire omnibus certum sit . Ita tamen ut omnia
in conciliis sint episcoporum . Nam nullam damnationem episco-
porum esse unquam censemus , nisi aut ante legitimum numerum
episcoporum , qui fit per . XII . episcopos , aut certe probata sen-
tentia , per . LXXII . idoneos testes , qui tales sint , qui et accusare
possint , et prius ad sacra Christi quatuor evangelia sacramenta
praestent , quod nil falsum depromant , sicut nobis beatus Silvester
tradidit , et Romana sancta tenere videtur ecclesiai . Et si inter
eos , quos damnandos esse dixerunt homines , fuerit episcopus , qui
suam caussam in praesentia Romanae sedis episcopi petierit audiri ,
nullus super illum finitivam praesumat dare sententiam : sed om-
uino eum audiri decernimus . De cetero vero , quod nobis apicibus
vestris factum est clarum , quid vel qualiter de ipsis capitulis
interrogatis debeam respondere , unde precibus vestris annuere
curavimus , et singillatim quid agendum est , sive exposito a sanctis
patribus , sive more antiquitus tradito , curavimus demonstrare .
I. Ad quos ecclesiasticus ordo pertineat . Primo quidem capitulo
dictum , cui ecclesiasticus ordo pertineat : quod episcopis et clericis
ordinatis pertinere non dubium est . Quod vos ignorare minime
credimus , ab ipsis apostolicis viris cognoscitis . Et cum in sacris
conciliis ab episcopis promulgatae sint regulae et receptae , quis
extra episcopos promulgator canonicarum quiverit esse senten-
tiarum ?
II. Unaquaepue parochin episcopi provisione regenda. Regenda
vero est unaquaeque parochia sub provisione ac tuitione episcopi ,
per sacerdotales vel ceteros clericos , quos ipse cum Dei timore
praeviderit , cui jure pertinere videbitur, et circumire, ut sibi neces-
sarium visum fuerit , ecclesiastica utilitate cogente .
III. Non cogendus presbyter ad sacra concilia enlogias deferre.
De eulogiis ad sacra concilia deferendis nihil invenimus a majori-
bus terminatum , sed sicut unicuique presbytero placuerit . Nam
si constitutum fuerit illo in tempore benedictiones afferri , forsan
minus libenter ad synodos occurrent , et magis venire detrectabunt :
quae ut arbitror non sunt rationabiliter requirendae , nec ultro delatae
respuendae .
IV. Sors nihil alind quam divintio et maleficium. De experientia
autem divinorum vel maleficiorum , scriptum quidem in sacris
habemus canonibus , ut ipsa verba ponamus ita : " Qui divinationes
expetunt , et morem gentilium subsequuntur , aut in domos suas
hujuscemodi homines introducunt exquirendi aliquid arte malefica ,
aut expiandi caussa , sub regula quinquennii jaceant" . Unde ad
illorum similitudinem , sortes , quibus cuncta vos in vestris dis-
criminatis judiciis , nihil aliud quam quod illi patres damnarunt ,
divinationes et maleficia esse decernimus . Quamobrem volumus
illas omnino damnari et ultra inter christianos nolumus nominari ,
et ut abscindantur , sub anathematis interdicto praecipimus .
V. Ut nullus propria cognatione conjugen sibi copulet. Ut de-
finitum est a patribus , nullus de propria cognatione sibi audeat
copulare , alioqui anathema sit . Unde beati junioris Gregorii
decreta eximie sunt retinenda .
VI. Per quae decreta judicare debeant episcopi. De libellis et
commentariis aliorum non convenit aliquem judicare , et sanctorum
conciliorum canones relinquere , vel decretalium regulas , id est
quae habentur apud nos simul cum illis in canone , et quibus in
omnibus ecclesiasticis utimur judiciis , id est Apostolorum , Nicae-
norum , Ancyranorum , Neocaesariensium , Gangrensium , Anti-
ochensium , Laodicensium , Chalcedonensium , Sardicensium ,
Carthaginensium , Africanensium , et cum illis regulae praesulum
Romanorum , Silvestri, Siricii , Innocentii, Zosimi , Caelestini , Leonis ,
Gelasii , Hilarii , Symmachi , Simplicii . Isti omnino sunt , per quos
judicant episcopi , et per quos episcopi simul et clerici judicantur .
Nam si tale emerserit vel contigerit inusitatum negotium , quod
minime posset per istos finiri , tunc si illorum , quorum meministis ,
dicta Hieronymi , Augustini , Isidori , vel ceterorum similiter sanc-
torum doctorum similium reperta fuerint , magnanimiter sunt
retinenda ac promulganda , vel ad apostolicam sedem referatur
de talibus . Quam ob caussam luculentius et magna voce pronun-
tiare non timeo , quia qui illa quae diximus sanctorum patrum
statuta , quae apud nos canones praetitulantur , sive ut episcopus ,
sive clericus , sive laicus , non indifferenter receperit , ipse se con-
vincit , nec catholicam et apostolicam fidem , nec sancta vera
Christi evangelia quatuor utiliter et efficaciter et ad effectam suum
retinere vel credere .
<P 457>
  Grant by Athelwlf King of the W.Saxon ,
to Malmesbury Abbey. AD 850
CARTA REGIS ATHELWULF, DE DOMETESIG QUAM MELDUNENST
CENOBIO DEDIT ETERNA HEREDITATE.
Regnante imperpetum domino nostro Jhesu Christo . Cum
cujus imperio hic labentis saeculi prosperitas in adversis successibus
sedulo permixta . % conturbata cernitur . % omnia visibilia atque
desiderabilia ornamenta hujus mundi cotidie ab ipsis amatoribus
transeunt . ideo beati quique ac sapientes cum hiis fugitivis saeculi
divitiis eterna % jugiter permansura gaudia celestis patrie adipisci
properant .
Quamobrem ego ATHELWLF occideutalium Saxonum rex cum
consensu episcoporum ac principum meorum etiam pro remedio
anime mee % pro expiacione facinorum meorum aliquam partem
juris mei . Hoc est decem mansiones venerandi MALDUBIENSI
famnie . sancto Petro v[e]neranti imperpetuam possessionem illi
ecclesie largitus sum . in loco qui dicitur DOMETESIS. Et qui
hanc meam donacionem amplificare voluerit : amplificet Deus illi
vitam eternam . Et qui minuerit : imperpetuum dampnetur . Anno
domini hii sunt . D . CCC . L . hujus operis .
Et ego Athelwlf rex hanc meam donacionem signo sancte
crucis confirmavi % corroboravi .
Ego Ceolnodus archiepiscopus consensi % subscripsi .
Ego Alstanus episcopus subscripsi .
Tuddan princeps . Eanulf dux .
Wllas abbas . Eallrinc dux .
Adhelbal dux . Aelstan minister .
<P 458>
  Boundanics of the land granted in NO.457
Hii sunt terini terrae de Daunteseye Videlicet primo a loco
qui vocatur Dameteseye directe per Auene usque Wodebrigge et
ab eodem loco usque strengesburieles . et ab eodem loco directe
per fossatum quod appellatur holdedyche usque Budezet et ab
eodem loco usque ad locum quod appellatur hetheneburieles . et
ab eodem loco usque ad Grutehames suth hele . et ab eodem usque
ad quoddam lignum quod appellatur Grete trewe et sic ultra
clytescombe usque le Stanclyf et ab eodem loco directe per quendam
locum qui appellatur le Egge usque ad locum qui dicitur Scufan-
borwe et ab eodem loco usque ad fontem qui appellatur Swyneswelle .
et ab eodem fonte usque hayeleyezate . et ab eodem loco directe n
Dameteseye bornebuye . et ab eodem loco usque le Rigweye vide-
licet super le hetheneburieles . et ab eodem usque ad le Wythybed
videlicet ad eundem locum qui appellatur heuedakerhende et sic ab
eodem loco usque le apeldorestob et ab eodem usque Auene videlicet
ad locum qui dicitur le Syche et ab eodem loco directe per Auene
circa locum primo nominatum videlicet Dameteseye .
Hii sunt termini prati quod vocatur Swanhammes mede quod
pertinet ad Daunteseye . Primo a quodam loco qui vocatur torre
qui jacet in parte occidentali ejusdem prati usque ad spinam que
appellatur Haythorue a midewarde . et ab eadem spina usque ad
rivulum qui dicitur ydouere videlicet contra le holde garanne et
sic directe per ydouere usque le Blakepole et ab eodem loco usque
ad quandam petram recte contra le ellerne et sic ab eadem petra
directe per viam usque ad locum primo nominatum videlicet la
torre .
<P 459>
  Grant by Athelwlf King of The W.Saxons to Alher.
A.D. 850  CARTA REGIS ADELUULF DE MANEDRIO BE LEAMHAM
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Cum cujus
imperio hic labentis seculi prosperitas in adversis successibus
sedulo permixta et conturbata cernitur Et omnia visibilia atque
desiderabilia ornamenta hujus mundi cotidie ab ipsis amatoribus
transeunt . I deo beati quique ac sapientes cum hiis fugitivis seculi
divitiis eterna et jugiter permansura gaudia celestis patrie adipisci
properaht .
Quamobrem ego ADELUULFUS occidentalium Saxonum Rex cum
consensu ac licentia Episcoporum ac Principum meorum eciam
pro remedio anime mee et pro expiacione facinorum meorum
aliquam partem terre juris mei ALHER meo Principe pro ejus
humili obediencia in perpetuam hereditatem libenter largitus sum
In villa que nuncupatur LEANHAM id est . XL . cassatos ut habeat
% perfruatur quamdiu sub astrifero celo vitam duxerit , cum
omnibus utilitatibus ad eam pertinentibus campis silvis ,pratis ,
pascuis , piscariis , et loco in quo sal adipisci potest . et cum gressu
trium carrorum in silva que dicitur Blean .Et post finem vite illius
heredi cuicumque placuerit : eternaliter relinquat . Terra hec
predicta secura % immunis omnium rerum permaneat regalium %
principalium tributorum % vi exactorum operum , furisque com-
prehensione simulque % omni populari gravedine nisi expedicione
% pontis faccione % arcis municione .
Hec sunt territoria prefate telluris . Wiltuniam ninhinga @est
merc $arae hina land to scaerege nor$ mearc East Leanaham East
mearc Cyningessnade to feferesham su$ mearc % his teares les on
Cyninges dune to teninge faledun % his ceares les , to Beringtune
on Cyninges firh$e suue to $eon lond' belimpe . % @idunga on
Cyningessnade suue to $iam londe be limpe . $$is sind $a daen
haera $es londes ninsila herst rusting den $orn den : on mapol der
hest $rio den fri$$ingden t@a on fri$esleas . IIII . on tun laf hirste
in on ha$dune su$an an be su$an stan ea an
Et qui hanc meam donacionem augere % amplificare voluerit:
multiplicet dominus partem ejus hic et in futuro saeculo . Si quis
autem hoc infringere vel minuere temptaverit : sciat se separatum
a consorcio bonorum spirituum % racionem in tremendo die judicii
coram Christo et angelis ejus redditurum nisi ante satisfaccione
emendaverit .
Scripta est hec hujus donacionis cartula . anno dominice incar-
nacionis . DCCC . L . indiccione vero . XIII . In villa regali que nomi-
natur Wiltone coram idoneis testibus quoram nomina subtus
annexa notantur .
* Ego Aedeluulfus Rex hanc meam donacionem manu
proprio cum signo sancte crucis Christi roborando
confirmandoque subscripsi .
* Ego Alhstan Episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Aedelbaldus Dux filius Regis consensi et sub-
scrps .
* Ego Aedelstan Rex hoc consenciens signum crucis
imposui .
<P 460>
  Grant by Ethelwolf, King of the W.Saxons and Kent to
Ealhhere .A.D.850
CARTA ETHELWOLFI REGIS OCCIOENTALIUM SAxONUm DE TERRIS
EXTRA MURUM CIVITATIS HROFI
Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo . Ego
ETHELwoLF rex occidentalium Saxonum , seu Ethelstan rex Kanc .
dabo et concedo EALHHERE humili atque dilecto principi meo ,
aliquantulam partem terre juris mei , id est , unum dimidium
agrum , quod nostra linga dicimus healve aker , in orientali plaga
extra murum civitatis HROFFI , in meridie parte , quod multum
notum est , et in illa terra est ecclesia dedicata in honore sancte
Marie virginis , ut habeat et perfruat , cum pratis et pascuis , cum
omnibus rebus que ad illam pertinent , et qualicumque homini
illam placuerit derelinquat in hereditate in sempiternam , et sit
liber ab omni regali servicio , preter tribus pontis et arcis et ex-
pedicione .
Si quis hanc donacionem augere voluit, augeat illi Deus bona
sua : et si minuere voluerit , minuat illi Deus dies bonos , nisi ante
obitum suum emendaverit . Scripta est hec carta anno ab incar-
nacione domini . DCCC . L . indiccione XII . Hiis testibus consen-
cientibus et subscribentibus .
* Ego Ethelwolfus rex hanc donacionem meam cum signo
sancte crucis roboravi et subscripsi .
* Ego Ethelstan rex consensi et subscripsi .
* Ego Ceolnodus archiepiscopus consensi et subscrips .
* Ego Orric dux consensi et subscripsi .
* Orbrith miles consensi et subscripsi .
* Ego Ethelbald filius regis consensi et subscripsi .
* Ego Ealhere dux consensi et subscripsi ,
* Oineberht miles .
* Ego Eaduulf dux consensi et subscripsi .
* Ego Lulla miles consensi et subscripsi .
* Mucel miles consensi et subscripsi .
<P 461>
  Charter of Bertulph King of the mercians  to Croyland Abbey
AD 851.
" BERTULPHUS rex Merciorum , venerabili patri domino SIwARDO
abbati CROYLANDIAE , omnibusque fratris suis monachis ejusdem
monasterii praesentitus et futuris salutem in domino sempiternam .
Gratias debitas vobis omnibus dignissime reddo pro pecunia ,
qua me per vos dudum praetereuntem , in mea maxima indigentia ,
contra Paganorum violentiam gratissimo et liberalissimo animo
refovistis . quo tempore quia de injuriosis damnis vobis per quosdam
viros adversarios malitiose nimium illatis , mihi graviter conquesti
estis , qui naequiter insidiantes in exterioribus ripis aquarum ves-
trarum si dictas ripas ascenderent in piscando qui de fugitivis
servi vestri sunt effecti , et pari modo multotiens custodientes
mariscorum vestrorum si forte oves et boves aut caetera animalia
vestra longius errantia revocare dicti servi vestri excederent , et
eosdem servos vestros extra vestram insulam inventos velut im-
punitatis suae violatores publicis legibus subijcerent , et damnarent ,
sicque necesse fuit frequentissime vel dictos servos vestros in
manus hostium suorum incidere et perire, vel eorum labores ad
justum commodum vestrum non procedere : Proposita ergo tali
querela vestra per fratrem Askillum commonachum vestrum palani
coram praelatis , et proceribus totius regni mei Merciae apud Be-
nigndon ultimo congregatis , omnibus tenerrime compatientibus
super ejusmodi vobis illatis imjuriis , ad honorem Dei et sanctae
matris ecclesiae relevationem , considerantibus etiam , et collaudan-
tibus universis perfectionem sanctissimae religionis vestrae , pro
majori pace et quiete vestra sacri monasterii , complacuit privilegia
domini Withlacij regis fratris et praedecessoris mei , de impunitate
vobis concessa declarare et dilatare in eleemosinam animae meae
declarataque et dilatata meo chirographo confirmare .
Quapropter praecepi Radboto Lincolniensi vicedomino , caeterisque
ministris meis in illa patria constitutis insulam vestram Croylandiae ,
et terminos mariscorum vestrorum circumire et describere , mihique
et Concilio meo ubicunque in ultimo pascha : fuissemus fideliter et
lucide demonstrare , qui jussa complentes istis nominibus insulae
vestrae mariscorumque vestrorum circuitum mihi et Concilio meo
sanctum Pascha nostrum tunc apud Kingesbury tenentibus aperte
descriptum obtuleruut . Claudit enim insulam vestram de Croyland
ad ejus orientem prout antiquitus per eam dotavit monasterium
vestrum , inclitus quondam rex Merciae Ethelbaldus fundator vester
et caeteri reges Merciorum sui successores suis chirographis con-
firmaverunt , ab Aswicktoftine usque ad Tedwarthar , aqua de
Shepishee habens dictam insulam in parte sua occidentali et maris-
cum de Cappelade in parte sua orientali , et de Tedwarthar usque
ad Namanslandhirne claudit eam aqua de Southee habens dictam
insulam in parte sua boreali et silvam de Ancarig in parte sua
australi, et de Namanslandhirne usque ad pontem de Croyland ,
claudit eam aqua de Nene habens dictam insulam in parte sua
orientali , et mariscum vestrum dictum Alderlound in parte sua
occidentali , et de ponte de Croyland usque ad Wodelademouthe
claudit eam aqua de Weland habens dictam insulam in parte sua
orientali , et mariscum vestrum dictum Goggislaund in parte sua
occidentali: et de Wodelodemouthe usque ad conmunem seweram
de Asendick claudit eam praedicta aqua de Wedeland habens
dictam insulam in parte sua australi , et mariscum de Spauldeling
in parte sua boreali,et de praedicta Sewera que ad Aswicktoft
claudit eam praedicta aqua de Asendick habens dictam insulam in
parte sua australi , et mariscos de Spaldelinge Weston , et Multon
in parte sua boreali . Mariscorum vero vestrorum jacentium ex
opposito insulae vestrae de Croyland ad ejus occidentem limites et
termini per eosdem ministros meos descripti nominibus istis mihi
sunt oblati . videlicet de Namanslamdhrine usque ad Einsett et
idem usque ad Greines , et idem usque folwardstaking , et inde
versus boream usque ad Weland ubi Southlake intrat in Weland ,
et sic transeundo ipsam aquam de Weland , et ascendendo ad
Aspath , et inde versus Boream usque ad Werwerlake et sic per
Harinholt usque ad Mengarlake , et idem usque ad Oggot sive
Dedmanslake , et sic per Apinholt et Wodelake versus orientem
usque ad Wodelodemouth qui est terminus insulae vestrae in illa
parte contra Boream , sicut Namanslandhirne est terminus insulae
vestrae contra Austrum . Commina etiam pasturae omnium ani-
malium vestrorum protenditur ultra dictos terminos mariscorum
vestrorum versus Austrum usque ad agrum monachorum ecclesiae
sanctae Pegae in australi marisco de Weland , et in boreali marisco
`ejus' protenditur versus occidentem usque ad aedificia de Deping ,
et versus boream usque ad aedificia de Spauldelinge onmibus anni
temporibus prout a fundatione monasterii vestri hactenus omnia
praetacta pacifice possedistis . pro servis ergo vestris quos de fugi-
tivis sive piscatores , sive pastores vobis facietis , cum communi
consilio totius regni mei concedo sancto monasterio vestro ultra
exteriores ripas quinque agrorum claudentium insulam vestram ,
viginti pedes in latitudine ab ipso aqua ubicunque ascenderint ad
retia sua extrahenda , aut ad alia sua necessaria in terra solida
peragenda . similiter quocunque protenditur animalium vestrorum
commina in praedictis mariscis , illuc extenditur etiam fugitivorum
vestrorum licentia , ut si forte in agros contiguos ex tempestate
vel alio infortunio vel latrocinio abducta fuerint , consentientibus
omnibus praelatis et proceribus iueis , concedo ipsis fugitivis vestris
quod sicut alii liberi homines animalia vestra praedicta persequantur,
et meliori modo quo poterunt repetant et reducant , et quasi in
eclesia sua essent per totam viam suam pace mea et impunitate
gaudeant , subque mutilatione membri magis necessarii nullus eos
audeat molestare , vel in aliquo contrariare .
Insuper pro dicti Withlafij quondam regis fratris et praedecessoris
mei , proque redemptione meorum peccatorum , cum communi
consilio , gratuitoque consensu omnium magnatum regni mei ,
concedo Deo , et beatissimo Confessori suo sancto Guthlaco . sacra-
tissimoque monasterio vestro Croyland , quod per totum regnum
meum Merciae , Abbas monachus conversusque sacri monasterii
vestri qui nunc estis vel qui vobis succedent in futurum post vos
ibidem domino servituri pro quocunque negotio processerint de
dictis fugitivis viae suae famulos licenter sibi faciant , et producant
inque praesentia dicti abbatis monachi vel conversi ubique per
regnum meum sicut in Ecclesia sua Croyland salvi permaneant et
securi ac ab omni periculo impunes penitus et indemnes sub muti-
latione membri magis dilecti , si quis istud meum privilegium
attentaverit in aliquo temere violare . Quod si extra praedictos
20 pedes in ripis exterioribus aquarum vestrarum , aut extra villata
quae communia vobiscum vendicant in occidentalibus mariscis
vestris , extraque partem aquae de Weland aut alibi vobis absentibus
absque viatica litera abbatis loci vestri , talis fugitivus repertus
fuerit , juxta demerita legali supplicio subjacebit . declaratis namque
terminis tam insulae vestrae quam mariscorum vestrorum , declaratis
etiam ad honorem Dei privilegiis domini Withlafij ac aliorum regum
Merciae praedecessorum meorum vobis magnifice concessis , com-
placuit unanimiter mihi ac universo Concilio vestra omnia loca
mei autoritate regii chirographi confirmare . confirmo ergo vobis .
successoribus vestris Regulam sancti Benedicti sub habitu vestro
tam nunc professis quam post vos professuris principalem vestram
Ecclesiam Croylandiae in qua venerandae reliquiae sanctissimi
Christi confessoris et patroni vestri beati Guthlaci corporaliter
tumulati ultimam resurrectionem faeliciter expectant , totamque
insulam adjacentem prout per terminos suos superius declaratos
ministrorum meorum diligentia sufficientissime est descripta , in
sedem seperalem abathiae vestrae in situm specialem monasterii
vestri , et in vestrum plenum dominium singulariter et perpetuo
possidendum , una cum duobus mariscis jacentibus ad ejus occi-
dentem videlicet Aldedound in australi parte aquae de Weland et
Gossislond in ejusdem aquae parte boreali per terminos similiter
superius declaratos .
Haec est haereditas Domini Dos Ecclesiae Christi , solum sanctae
Mariae et B. Bartholomei Apostoli : sancti Guthlaci , monachorum-
que suorum sanctuarium sacratissimum , et monasterium ab omni
terreno servitio liberrimum , illustrissimorum regum eleenosina
specialis , et in omni tribulatione universis locus refugii singularis ,
mansio sanctorum perpetua , et possessio viris religiosis communi (ie "communi")
regni consilio separaliter appropriata proque frequentibus miraculis
sanctissimi Confessoris inter vineas Engaddi Balsami mater semper
fertilis et regum privilegiis Bosor in solitudine omnibus paeni-
tentibus eivitas gratiae et Salutis. Si'quis sacrarium hoc violaverit
vel in aliquo vexaverit , vindicabit in illum dextra mea et hearedes
mei quicunque post me fuerint hujus regni Merciae perenniter
sceptrigeri successores . confirmo etiam Deo et sancto Guthlaco
sacroque monasterio vestro de dono Eregisti quondam militis
donmini Kenulphi regis , Ecclesiam de Langtoft , et in campis
ejusdem villae sex carucatas terrae habentes in longitudine quin-
decim quarentenas , et novem quarentenas in latitudine , et centum
acras prati , et silvam et mariscum duarum leucarum in longitu-
dine , et duarum leucarum in latitude , et . 40 . acras de eodem feodo
in campis de Deping. Confirmo etiam Deo et sancto Guthlaco ,
sacroque monasterio vestro , de dono Algari militis filii Northlang ,
Ecclesiam de Tetford in capella sancti Johannis Evangelistae de
Baston , et in eadem parochia quatuor carucatas terrae continentes
in longitudine 8 quarentenas in latitudine , et 40 acras prati , et
mariscum , continentem in longitudine sexdecem quarentenas
et 8 quarentenas in latitudine , et unum molendinum et dimi-
dium alterius molendini , et totam piscariam in aqua sicut
circuit pratum vestrum versus orientem : et de dono ejusdem
Algari militis in Repingale tres carucatas terrae et quadraginta
acras prati . confirmo etiam Deo , et sancto Guthlaco sacroque
monasterio vestro de Croyland , ex dono Algari comitis patris
junioris Algari qui nunc est , ecclesiam de Caplade cum capella
sancti Johannis Baptistae , in eadem villa et in campis tam de
Holbeth quam de Capellade IIIJ carucatas terrae arabilis , et sex
bovatas et XVIIJ acras terrae et mariscum , ij mille acrae et maris-
cum , IIJ millia acrarum , et de dono ejusdem Algari Comitis
senioris ligneam capellam sanctae Mariae ,       per Spaldelinge
quae anglice Stockkin appellata sita est in orientali ripa fluminis
ejusdem villae , et in campis tam de Pinchbeck quam de Spalding
iiij carucatas terrae , et totam piscariam praedicti fluminis a ponte
qui ducit a cemiterio praedictae capellae sanctae Mariae ad cemi-
terium lapideae capellae sancti Nicholai , et anglice Stonin appellata
quae sita est in occidentali ripa in manerio praedicti Comitis Algari ,
qui dedit ipsam piscationem a ponte praedicto usque ad seweram
de Asendick Deo et sancto Guthlaco de Croyland pro anniversario
die patris sui omnibus annis in vestro monasterio solemniter cele-
brando . Confirmo etiam Deo et sancto Guthlaco , sacroque monas-
terio vestro de dono ejusdem comitis Algari senioris ecclesiam de
Sutterton , et tam in campis de Algarkirk quam de Sutterton
terrae carucatas terrae arabilis , et duodecem bovatas et XXvJ acras
prati et IIIJ salinas . Et de dono Oswij militis in Drayton octo
hidas terrae et IIIJ virgatas . confirmo etiam Deo et sancto Guthlaco
sacroque monasterio vestro de dono Asketelli tres virgatas terrae in
Glapthorn , et de dono Wulgeti tres virgatas terrae in Peiekirk .
Et de dono Edulphi de Laithorp unam bovatam terrae et de dono
Siwardi vicedomini in Kirkby tres bovatas terrae , unam mansionem
et tria cotagia ,et de dono Sigburgae comitissae in Staundon V hidas
terrae cum advocatione Ecclesiae ejusdem villae , et in alia Adington
de dono ejusdem unam virgatam terrae . Confirmo etiam Deo et
sancto Guthlaco , sacroque monasterio vestro de dono Thoroldi
vicedomini Lincolniae in Bukenhale duas carucatas terrae et dimi-
dium , et viginti sex acras prati , et 50 acras silvae et .7. acras
terrae de Brushe . Confirmo etiam Deo et sancto Guthlaco , sacroque
monasterio vestro de dono Geolphi filii Malti in Halington IIIJ
bovatas terrae de Inlando , et decem bovatas in servitio et XXXIIJ
acras prati in Germuthorp de eodem feodo .
Haec omnia supradicta , Ecclesias , capellas , terras , tenementa ,
pasturas , piscationes , maneria , mansiones , molendina , mersca et
mariscos libera et soluta ab omni servitio saeculari , et onere terreno
concedo vobis , et successoribus vestris in perpetuum , et praesenti
meo chirographo cohfirmo in regiam eleemosinam meam pro anima
Domini Withlafij quondam regis , fratris et praedecessoris mei , et
pro animabus omninm progeuitorum , parentum et amicorum
meorum , et emancipo ab omni debito regis et omnis alterius domini
et hominis cujuscunque fuerit dignitatis , excellentiae vel honoris ,
ut nihil amodo de vestri sacri monasterii Croylandiae monachis
literatis aut laicis servis aut Tenentibus vestris exigere poterint
praeter orationes vestras et beheficia spiritualia , quo gratiam
beatissimi Confessoris Christi sancti Guthlaci apud vos corporaliter
quiescentis in nostris adipisci necessitatibus igiter mereamur .
Cum ergo unanimi consensu totius praesentis concilii hic apud
Kingesbery Anno incarnationis Christi Domini .  feria sexta in
Hebdomada Paschae pro regni negotiis congregati , istud meum
regium chirographum sancta crucis signo stabiliter et immutabiliter
confirmavi .
* Ego Ceolnothus archiepiscopus Dorobornensis sanus et
incolumis tam mente quam membris , manu mea
confirmavi .
* Ego Swithulphus Londoniensis Episcopus in meipso
expertus gratiam Dei et sanctissimi confessoris sui
Guthlaci humili devotione ad jussionem Domini mei
regis istud chirographum dictavi , et inter caeteros
dominos et episcopos in ordine meo subscripsi .
* Ego Swithinus Wintoniensis Episcopus gaudens et laetus
quoties aliquibus miraculis piissimus dominus laeti-
ficat civitatem suam sanctam matrem nostram Eccle-
siam , huic regis chirographo subnotavi .
* Ego Elstanus Schireburnensis Episcopus devotus et per-
petuus debitor sancti Gutllaci privilegio sanctae
ecclesiae suae congratulans signum feci .
* Ego Orkenwaldus Lichefeldensis episcopus hilaris ac
alacer in cuuctis sanctae Ecclesiae prosperis successi-
bus , prompto animo collaudavi .
* Ego Rethunius Legececensis episcopus filius et famulus
sancti Guthlaci quam diu vixero gmtanter procuravi .
* Ego Eodwinus Roffensis episcopus honorem Dei per
hoc chirographum ardenter affectavi .
* Ego Wulfardus abbas Eveshamensis approbavi .
* Ego Livingus abbas Wintheltumbe commendavi .
* Ego Hebba abbas de Medeshamsted diligenter pro-
curavi .
* Ego Bertulphus rex Merciorum palam omnibus praelatis
et proceribus regni mei divinam deprecor majestatem
quatenus per intercessionem sanctissimi confessoris
sui sancti Guthlaci , omniumque sanctorum suorum
dimittat mihi , et omni populo meo peccata nostra:
et sicut per aperta miracula sua nobis ostendere
dignatus est misericordiam suam , sic super Paganos
hostes suos dare nobis dignetur in omni certamine
victoriam et post praesentis vitae fragilem cursum ,
in consortio sanctorum suorum gloriam sempiternam .
Amen .
<P 462>
  Grant by Beorhtwulf, King of the Mercians to Worcester
Cathedral. AD 851.
DE GRIMELEGE .
P* Anno dominicae incarnationis . DCCCLI . Ego BEORHTUULF rex
Merciorum anno . XIII . regni mei cum consensu et consilio opti-
matum meorum terram . III. cassatorum ab incolis terrae GRIMAN-
LEA vocitatam . pro remedio animae meae aecclesiae sanctae Dei
genitricis Mariae in UUIGORNACEASTRE . ad victus fratrum in illo
monasterio Deo servientium perpetualiter possidendam concedo
eamque liberam et absolutam esse volo et praecipio ab omni
humano servitio . magnis causis modicis praeter pontis instruc-
tionem . et publicam expeditionem . et singulare praetium contra
alium solvat . haec libertas firma ei in perpetuam permaneat here-
ditatem .
Et si quis hanc nostram munificentiam abripere vel minuere
temptaverit . anathematizetur et dampnetur a Deo omnipotenti in
die judicii cum Dathan et Abiron : et cum Juda proditore domini:
ut sicut illos duos viventes dehiscens terra deglutivit . tertiumque
laqueus suspensu visceribus diruptis suffocavit sic eum gehennalis
inferni absorbeat incendium . nisi digna satisfactione defleat com-
missum .
Ego Berhtuulf rex Merciorum hanc meam donationem cum
signo sanctae crucis roboravi .
Ego . Alhunus . episcopus .
Ego . Wiberhtus . episcopus . Ego . Peota . presbiter .
Ego . Atheuulf . episcopus . Ego . Sired . dux .
Ego . Wilheard . abbas . Ego . Beornoth . dux .
Ego . Eanmund . abbas . Ego . Dynne . dux .
Ego . Wihtred . abbas . Ego . Eadberht . dux .
$$is syndon $aes landesgemaeru aet Grimanleage . AErest of
Seferne be higna gemaere on sceacan halh % s@a be &aere alra ofesce
in $a neo@an dic . % s@a up ondlang &aere neo@an dic &aet on &a
aldan hegesto@e . % sy$$an a andlang &aere ealdan hege sto@e on
&one folc hearpa$ &aet up ondlang &aes hearpo$es to &aem Criste
maele . % s@a fram &am Cristes maele of dun @eard ondlang anre
ealdre dic @est @eard % nor$ @eard &aet in aelr broc . % seo$$an a
s@a alr broc lige$ up@eard to `mos setena gemaere . % s@a big mos
setena gemaere ofer siht fer$ ou &one ealdan kyninges hagan . &aet
s@a andlang Paes aldan cyninges hagan nor$ @eard to $am aldan
stod falde . % &onne fram $am aldan stod falde bi beonot setena
gemaere on sihfer$ . % s@a ondlang sihtferdes in baele . s@a ondlang
baeles in Seferne .
$$is syndon $aes londes gemaere aet mosleage of $aem aldan felda
@est reht on gearnec . s@a ondlang broces on $one gemaer hagan
ofer fild burnan on timber rycg . $onon on beosting hrycg s@a east
@eard on blacan brygce . &anon eft on &one ealdan feld .
<P 463>
  Profession of Suithun, Bishop of Winchester
to Archbishop Ceolth .A.D. 852
PROFESSIO SUITHUNI WENTONIENSIS EPISCOPI .
In nomine Dei summi et domini nostri Jesu Christi ego
SUUITHUNUS , humilis servunculus servorum Dei . CELNOTHO
archiepiscopo sospitatis salutem .
Licet indignus ad episcopalem sedem electus Uuentanae civitatis
aecclesiae : in primis confiteor tibi reverentissime pater Celnothe
archiepiscope continentiam meam . et dilectionem meam ad te :
quod absque ambiguitate et absque ulla falsitatis commentione
est . credo in Deum patrem . et filium . et spiritum sanctum . `filium'
natum et passum pro humani generis redemptione et salute . cujus
potestas et imperium erat ante seculum . et regni ejus non erit
finis . Et illam rectam et orthodoxam fidem quam priores patres
nostri devote servaverunt . cum omni humilitate et sincera devo-
tione sicut praedecessores mei ipsi sanctae sedi Dorobernensis
aecclesiae subjuncti sunt semper servare velle humiliter per omnia
fateor . Necnon et tibi pater beatissime et amantissime Celnothe
archiepiscope tuisque successoribus veridica professione confiteor .
stabile obedientiae prebere preceptum votorum meorum . sine ullo
scrupulo falsae cogitationis usque ad terminum vitae meae . Beati-
tudinem vestram divina gratia custodiat .
<P 464>
  Grant for the two lives by Ceolred, Abbot of
Medeshamsteade, to Wulfred .AD 852.
* In nomine patris et filii et spiritus sancti . CEOLRED abbud
% $a higan on MEDESHAMSTEDE sella$ @@ULFREDE $et land aet SEM-
PINGAHAM in $as gerednisse . $et he hit haebbe % bruce sua lange
sua he life . % anum aerfeuuarde aefter him . % elce gere sextig
fo$ra @uda to $aem ham on hornan $aem @uda . % tuelf fo$er
graefan % sex fo$ur gerda. End for $on @ehim $is land sella$
$et he $es landes fulne friodom bigete . in ece aerfe@eardnisse aet
Sempingaham . % aet Slioforda . % bruce &ere cirican lafard on
Medeshamstede $es landes aet SLIOFORDA . % @@ulfred $es on
Sempingaham . % he ge selle egh@elce gere to Medeshamstede tua
tunnau fulle luhtres alo$ . % tua sleg ne`a't . % sex hund lafes .
% ten mittan @ael`s'ces alo$ .% &ere cirican laforde ge selle egh@elce
gere hors % $rittig scillinga . % hine ane niht ge feormige . fiftene
mitta luhtres alo$ . V . mitta @elsces alo$ fiftene sestras li$es . % hi
sion symle in allum here life eadmode % hearsume . % under&eodde .
% ofer here tuega daeg . &onne agefe hio &et land into &ere cirican
to Medeshamstede mid freodome . % @e him &is sella$ mid felda %
mid @uda % mid fenne sua &er to belimpe$ . Si$ heora tuuege
daeg agan sie &onne agefe mon tuuenti hida higuum to biodland %
$ere cirican lafe'a'rde . XII . hida land aet Forde % aet Cegle . % he@es
feorm`i'ed tuuege hida landes aet Laehcotum . his erfe@eorda s@eol-
cum s@elce him $onne ge sibbast @ere % &at @ere ful fredes cynne
ge fre . s@a sua &et o$er into &ere cirican . Anno vero dominice
incarnationis . DCCCLII . indictione . Xv . hoc factum est .
Her sindan $a naman $ere monna &e &is @reotan % festnedan .
Burgred rex . Hunberht dux .
Caelnoth archiepiscopus . Aldbert dux .
Tunber`h't episcopus . Beornhard dux .
Ceored episcopus . Mucel dux .
Alchun episcopus . Osmund dux .
Berhtred episcopus . AElfstan dux .
@@ihtred abbas . Aldred dux .
@@erheard abbas . @@enberht dux .
AEthelhard dux . Eadulf .
ic Ceolred abbud &as ure selene . mid Cristes rode tacne
trymme % festnie .
Aldberht praepositus . Eaduuald pr' .
Alcheard pr' . Egberht diaconus .
Eanred pr' . Humberht diaconus .
@@ilheard pr' . Aldelm
Cenfer$ pr' . Byrnuuald .
Cyne@eald pr' . Tun@ulf .
<P 465>
  Another form of N0.464
An . DCCC . LII . Her on &is tima leot CEOLRED abbod of Medes-
hamstede % &a munecas . @@ULFREDE to hande. &et land of SEM-
PIGARAM . to # fore@earde . # aefter his daei scolde # land into &e
minstre . % @@ulfred scolde gifen # land of SLIO@AFORDA into Medes-
hamstede . % he scolde gife ilca gear into &e minstre sixtiga fo$ra
@uda . % t@aelf fo$ur graefan . % sex fo$ur gearda . % t@a tunnnan fulle
hlutres alo$ . % t@a slaegnaet . % sex hund hlafes . % ten mittan
@@aelsces alo$ . % ilca gear an hors % &rittiga scillinga . % ane naeht
gefeormige . Her @aes @i$ se cining Burhred . % Ceolred aercebiscop .
and Tumnberht biscop . % Ceured biscop . % Alhhim biscop. % Berhtred
biscop . % @@ihtred abbod . % @@erhtherd abbod . AE$elheard eald-
orman . Hunberht ealdorman . % feola o$re .
<P 466>
  Grant by Beortulf King of The mercians to AElfheage AD 852
CARTA BERTULFI REGIS .
in nomine domini nostri Jhesu Christi omnia que videntur tem-
poralia sunt que autem nou videntur eterna sunt ideo caducis %
vanis rebus eterna % jugiter permansura gaudia celestis vite mer-
canda sunt . Quapropter ego BEORTULFUS rex Mercenorum pro
remedio anime mee . et pro expiatione piaculorum meorum etiam
cum consensu episcoporum ac senatorum gentis mee donabo
aliquam partem agri meo principe ELPHEO libenter largitus sum
in perpetuam hereditatem id est . XII . cassatorum juxta flumen
quod appellatur Cirnea % KALEMUNDESDENE ut habeat % perfruatur
cum omnibus utilitatibus ad eam pertinentibus quamdiu sub astri-
fero celo vitam duxerit . % post obitum illius Alfei cuicumque
placuerit reliuquat . Terra autem predicta secura % inmunis
omnium rerum permaneat mgalium % principalium tributum %
uixenatorum operum simul % omni poculari gravedine nisi ex-
peditione % pontis faccione % arcis munitione .
Si quis hanc meam donationem augere % amplificare voluerit
augeat Deus bona illius hic % in futuro . Si quis hoc frangere vel
minuere temptaverit sciat se in die judicii coram Christo rationem
redditurum esse nisi ante satisfaccione emendaverit .
Scripta est autem hujus donationis cedula anno `ab' incarnatione
Christi . DCCC . LII . indiccione quinta in villa regali que nominatur
Escantr coram idoneis testibus quorum nomina subtus adnexa
notantur .
* Ego Beortulfus rex hanc meam donationem cum signo
crucis Christi confirmavi .
* Ego AE$lheard archiepiscopus consensi et subscripsi .
* Ego Alhun consensi et subscripsi .
* Ego Mucel p~ consensi .
* Ego Duda dux subscripsi .
* Ego Aldred subscripsi .
* Ego Eanulf subscripsi .
* Ego Willa subscripsi .
* Ego Tiddulf subscrips[i .]
Mete :---$$is syndon $aera . XII. hida landgemaere into cyrnea %
to calmundes dene &e Beorhtuf cyninc ge bocode AElfege his
faedeer sune aerest ou bere forda of $aem forda on @illan dic of
$aem dice & on s@iftan beorh of $aes beorhge & on ebbel dic @est
@earde of $aere dic # on ea in brihtinc broc of $aem broce # on
cyrnea a ongean stretun $aet on hrindan broc of $aem broce # ou
gerihte $aet on $one stan of $aem stane # on @inter @ellan of $aere
@ellan $aet on $eofan dene %long dene # on fos %longes fos $aet
on hnices $orn of $aem $orne on gerihte $aet eft on bere ford .

<P 467>
  Grant by Edelwulf King of the W.saxons, to Feldhere.
AD 855 for 853(?)
* Regnaute in perpetuum domino Deo nostro omnipotenti ego
E$$ELWULF rex occidentalium Saxonum nec non et Cantuariorum
cum consensu ac licentia meorum optimatum seu pro expiatione
piaculorum meorum et obsolutione criminum `m'eorum dabo et
concedo meo fideli ministro EALDHEEE pro ejus humili oboed`i'entia
et quia mihi in omnibus rebus semper fidelis minister extitit dono
hei aliquam partem terre juris mei in provincia Cantuariorum est
unum aratrum ubi ULAHAM nominatur sivi avendum et possiden-
dum feliciterque in dies ejus perfruendum et post dies ejus
cuicumque hei eredi placuerit derelinqueudum liberam per omnia
abeat potestatem cum campis silvis pratis pascuis aquis venationi-
bus et cum omnibus utilitatibus rite ac recte ad eandem terram
pertinentibus hanc autem terram supranominatam ET ULAHAM .
ego E$elwulf rex ab omni servitute regali operis intus et foris
magnis ac modicis notis et ignotis perenni desideravo nisi his
tantum tribus causis hoc est expeditione et arcis munitione pon-
tisque constructione haec terra suprascripta aet Ulaham his notissi-
mis terminibus undique circumcincta est ab occidente Hodo@or$a
ab aquilone @@interbur`na' ab oriente prata illa to Liminge . a meritie
Bromteag hsi quis vero heredum successorumque meorum han`c'
meam donationem vel livertatem servare voluerit servetur ei de-
super benedictio sempiterna hsi autem aliquis quod absit diabolica
temeritate instigatus surrexerit qui hanc livertatem vel munifi-
centiam infringere vel minuere aut in aliut conbertere quam a
nobis constitutum est temptaverit sciat se coram Christo judice et
celesti exercitu rationem redditurum esse . nisi prius digna satisque
placavili factione Deo et hominibus emendare voluerit .
Hactum est autem anno dominicae incarnationis . DCCC . Lv . in-
dictione . I . his testibus consentientibus et signo sancte crucis
Christi confirmantibus quorum hic nomina infra ac in scedula
karaxata atnotantur .
* Ego E$el@ulf rex hanc meam donationem cum signo
sancte crucis Christi roboravi % subscripsi .
* Ego Cialno$us gratia Dei archiepiscopus hanc dona-
tionem consensi % subscripsi .
* Ego E&elbearht rex hanc donationem cum signo sancte
crucis Christi roboravi % subscripsi .
* Ego Lullede dux consensi % subscripsi .
* Ego E$elmod dux conseusi % subscripsi .
* Ego Eadred dux consensi % subscripsi .
* Ego Elfred fili regis consensi % subscripsi .
* Ego E$eric dux consensi % subscripsi .
* Ego Duduc minister consensi % subscripsi .
* Ego Cyneheard minister consensi % subscripsi .
* Ego @@iohtgar minister consensi % subscripsi .
* Ego Cialmund minister .
* Ego Milred minister .
* Ego Lulla minister .
* Ego @@ullaf minister .
* Ego E$elred minister .
Endorsed in a contemporary hand - "* $is sindan $es landesber
et uluham ealldheres landes ";in a later hand "uleam";and in
a hand of the Xiith century. "Rex ethelwlf dedit vleham
haldene latine."
<P 468>
  Recital of the graAdelulf, King of the W.Saxons to
the Church of England ,of a tenth of lands ect Grant by The same
to Hunsi The Thegan. 22nd April AD 854.
&&IS IS $$ARA .III . HIDA BOC TO @@OR$$IE $$E AE&&ELWLF CING
BOCODE HUNSIE HIS &&EGNE ON ECE YRFE .
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Summo
et ineffabili rerum creatori ac moderatori omnium . tempora qui
sua multimoda disponens potentia . ut voluerit finem imponet . et
in hac vita degentibus cunctis certum ut proposuerat dierum ter-
minum constituet . Idcirco cunctis agendum est . ut hic bonis
actibus futurae beatitudinis felicitatem perpetualiter adipisci mere-
antur .
Quapropter ego A$$ELWLF . gratia Dei occidentalium Saxonum
rex . in sancta ac celeberrima paschale sollempnitate pro meae
remedio animae et regni prosperitate et populi ab omnipotenti Deo
michi conlati consilium salubre cum episcopis comitibus et cunctis
optimatibus meis perfeci ut decimam partem terrarum per regnum
nostrum non solum sanctis ecclesiis darem verum etiam et minis-
tris nostris in eodem constitutis . imperpetuam libertatem habere
concessimus . Ita ut talis donatio fixa incommutabilisque per-
maneat ab omni regali servitio . et omnium secularium absoluta
servitute .
Placuit autem Alhstano episcopo Sciriburnensis aecclesiae . et
Swithun Uuentanae civitatis ecclesie episcopo cum omnibus Deo
servientibus . ut in una quaque ebdomada die sabbato unanimis
congregatio famulorum famularumque Dei . L . psalmos cantet . et
unusquisque presbiter duas missas unam pro A$elwlfo rege et
alteram pro episcopis et ducibus . Pro rege vivente . " Deus qui
justificas impium" . pro episcopis `et ducibus' " Pretende domine".
Pro rege defuncto . unam specialiter . pro episcopis et ducibus
communiter . Hanc consentientibus donationem . `ut' tam roborata
perseveret . quamdiu fides et Christiana religio in Anglorum `gente'
inconcussa res vigeat . Hoc autem fecimus in honorem domini
nostri Jhesu Christi . et beatae ac semper virginis Mariae et omnium
sanctorum et paschalis festi reverentia . ut Deus omnipotens et
nobis et nostris posteris propitiare dignetur .
Scripta est autem hec cartula . Anno dominicae incarnationis
. DCCC . LIIII . indictione . II . die vero paschali in palatio nostro quod
dicitur Wiltun . Qui autem augere vel amplificare voluerit nostrae
donationem satisfactionis : augeat `omnipotens Deus dies prosperos .
Si autem quis imminuere vel mutare presumpserit : noscat se ante
tribunal Christi redditurum rationem : Nisi prius satisfactione
emendaverit .
Ista est autem libertas quam A$$ELWLF rex suo ministro HUNSIGE
imperpetuam libertatem concessit habere trium cassatorum in loco
qui dicitur @@ordi . Istis terminis circumdatur .
AErest on dic &onne upp uui$ hli$geatas . $onnae on bradan
haerpa$ . &onnae on healfan dell . &onnae on eafan hling $onne
$ueraes ofer suran daenae . % $ueraes ofer foran dune . on $aes hlinces
aende . &onnae on aennae &orn be @estan hri$er lea . &onnae upp to
Wida . $ueres ofer &a daene . &onnae ofer &a straete on $iccan
@ornas . to &aes ealdermannaes maearce . &onnae and lang &aere maearce
o$ bisceopes mearce . $onnae and lang . bisceopes maearce utt on
ycenan .
Istis testibus consentientibus quorum nomina infra scribuntur .
Ego AE$eluulf rex .
Ego Alhstan episcopus . Ego AElfred filius regis .
Ego Swithun episcopus . Ego Cyneheah minister .
Ego AE$elbald dux . Ego Cu$ulf minister .
Ego Ealnulf dux . Ego Alhstan minister .
Ego AE$elberht dux . Ego AEldred minister .
Ego Wlfhere dux . Ego Cyma minister .
Ego Eanulf dux . Ego Eadmund presbiter .
Ego Lullede dux . Ego Egheard minister .
Ego Wlflaf abbas . Ego Osmund minister .
Ego Werfer$ abbas . Ego Milred minister .
Ego AEsne minister . Ego Lulling minister .
Ego Cyne@ulf minister . Ego Wlfre$ minister .
Ego Alhstan minister . Ego Sired minister .
Ego AEdelred filius regis . Ego Ni$mund minister .
<P 469>
  Grant by AEdeulf King of the W.Saxons to Wifred. AD.854.
* Regnnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christi summo
et ineffabili rerum creatori ac moderatori omnium temporaque sua
multimoda disponens tempo`ri'bus potenciam ut voluerit finem
inponet et in a`c' vita degentibus cunctis certum ut proposuerat
dierum terminum constituet idcirco cunctis agendum est ut ic
bonis actibus future beatitudinis felicitatem perpetualiter adipisci
mereatur .
Quapropter ego AE$$ELU`L'F gracia Dei occiduntalium Saxonum
rex in sancta ac celeberima paxchali solemnitate pro mee remedio
anine et regni prosperitate et populi ab bo omnipotenti Deo
conlato consilium salubre cum episcopis committibus et cuctis
optimatibus me perfecci ut decimam partem terrarum per regnum
non solum sanctis ecclesiis darem verum eciam et ministris nostris
in eodem costitutis in perpetuam libertatem concessiris ita ut alis
donacio fixa incommutabilisque permaneat ab omni regab servicio
et omnium secularium opsoluto servitute placuit Alhstano episcopo
Sciraburnanscis eclesie aet Sui$hun Uuentane eclesie episcopo cum
omnibus Deo serventibus ut in unaquaque efdomada die sabato
unianimis congregacio famulorum famularum Dei . L . salmos con-
tent et unusquisque presbiter duos missas unam pro AE$eluluo
can not reproduce the backward 'E' so is replaced with a |
rege alteram pro episcopis et ducibus pro rege vivente Deus qui
justificos impium pro episcopis % ducibus | praetende domine pro
rege defuncto spetialiter pro episcopis et ducibus cummuniter anc
consentientibus donacionem ut tam roborato perseveret quamdiu
fides % christiana relegio in Agelorum gente inconcusso perungeat
oc fecimus in onorem domini nostri Jhesu Christi % beate ac seper
virginis Marie % omnium sanctorum t[uo]rum % pasxalis festi
reverecia ut Deus omnipotens et nostris posterris propiciare dignet
scripta est autem ec cartula anno ap incarnacione domino nostri
Jhesu Christi . DCCC . LIIII . indiccione . II die vero paxali in palacio
nostro quod dicitur @@iltun qui augere voluerit nostram donacionem
satisfaccionis augea$ omnipotens Deus dies prosperos si quis
can not reproduce the 'u' with a line over the top so is replaced by
a 'u' and a backward slash.
minuere vel mu\tare p'suseri$ noscat se ante tribunal Christi red-
diturum racionem nisi prius satisfacione emendaverit .
Ista est libertas quam AE$elulf rex suo ministro @@ifer$e in per-
petuum ereditatem abere concessit . . I. cassati in loca q' di`ci'tur ,
heregear`d'ingc hi@isce , istis terminis circumdatis , % aerest on $a
nor$igge easte@earde $one on $a miclanmed $one on tydgincmaed
$onne on $a mylendic $one up to mealmehtanleahe $one to scelces
stede $one on aeschyrste aeste@erde $one to hunigyrste $one to
$unres felda $onne on fontanhle@e $onne on @ernanbroc $onne on
@rennan@ylle $onne on # @aeterslaed $aet for $on hagan eft to $ere
nor$igge ; easte@earde , % istis testibus consentientibus quorum
nomina inufra scribuntur: ,
* AE$elulf rex . * Esne minister .
* Alhstan episcopus . * A$red fili reg[is] .
* Sui$hun episcopus . * AElfred fili reg[is] .
* AE$elbal dux . * Cyneuulf minister .
* Eanulf dux . * Cu$uulf minister .
* Osric dux . * Cyneeah minister .
* AE$elbreht dux . * Ni$mud minister .
* Eannulf dux . * Ecgheard minister .
* Lullede dux . * Osmud minister .
* Hunlaf abbas . * Milred minister .
* Hunerfer$ abbas . * Lullig minister .
* Ecuulf minister . * Aldred minister .
* Uulfred . * Eanmund minister .
* Alhstan minister . * Cyma minister .
* $is seondan $es landes bec $e
E$elulf cyning @@ifer$e his $egne salde",
<P 470>
  Recitions of the grant as in N0.468 appiled to the
 lands of Malmesbury Abbey AD 854
The first section of this charter has been printed in small type &
is here omitted
Terra autem ista quam in libertate ponamus ad ecclesiam `perti-
nentem . At Malmesburg . &er is &at erest at Peritune . fif and
&ritty hyde . at Lacok fiftiene hyde . at Suttune fif . at Corsborne
fif hyde . at Croddewelle tien hyde . at Kemele tien hyde . at
Domeccesige &ridhalf heyweshe .
another section of small print omitted here.
Ae&elwlf rex . Ecgheard minister .
Aelstan episcopus . Cyne minister .
Swithun episcopus . Aethelbert dux .
Osrich dux . Aelstan minister .
Eanwlf dux . Cu&wlf minister .
Athelbold dux . Ulfluf abbas .
Dulling minister . Eanmundo minister .
Uuerfd abbas . Osmund minister .
Ulfhere dux . Cynewlf minister .
Kyma minister . Ni&mund minister .
Ae&elred minister . Milred minister .
Sullede dux . Ulfred minister .
Eanwlf dux . Aldred minister .
<P 471>
  Abridegd form of no.470.
QUOMODO ADELWLFUS REX DEDIT DECIMAM PARTEM REGNI SUI ECCLESIIS
Ego Enelwlf gratia Dei occdentatlium Saxonum rex in santa
ac celeberrima paschali solennitate pro mee remedio anime et regni
prosperitate . et populi ab omnipotenti Deo mihi coati . consilium
salubre cum episcopis comitibus et cunctis optimatibus meis perfeci
ut decimam partem terrarum per regnum nostrum non solum
sanctis ecclesiis darem verum etiam et ministris nostris in eadem
constitutis in perpetuam libertatem habere concessimus . ita ut
talis donatio fixa incommutabilisque permaneat ab omni regali
servitio et omnium secularium servitute absoluta . Placuit autem
AElhstano episcopo Scireburnensis ecclesie . Swithuno Wentane
ecclesie episcopo . et ducibus communiter . Hoc autem fecimus in
honorem domini nostri Jhesu Christi et beate semper virginis
Marie et omnium sanctorum et paschalis festi reverentia ut Deus
omnipotens nobis et nostris posteris propiciari dignetur .
Scripta est autem hec cartula anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCC. LIIII . indiccione . II . die paschali in palatio
nostro quod dicitur Wiltun . Qui autem augere voluerit nostram
donationem . augeat omnipotens Deus dies ejus prosperos . Si quis
vero minuere vel mutare presumpserit . noscat se ante tribunal
Christi redditurum rationem nisi satisfaccione emendaverit .
* Ego AEthelwlf rex consensi et subscripsi .
* Ego AElhstan episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Swithun episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Wlflaf abb'a consensi et subscripsi .
* Ego Werfer$ abb'a consensi et subscripsi .
* Ego AEthre$ consensi et subscripsi .
* Ego AElfred filii regis consensimus .
<P 472>
  Recitation of the grant as in no.468 applied to
the lands of Glastonbury Abbey. 22nd April AD 854
* Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo summo
et ineffabili rerum creatori omnium tempora qui sua multimoda
disponens tenIporibus potencia ut voluerit finem inponet et hac
vita degentibus cunctis certum `atque posuerit dierum terminum
constituerit iccirco cunctis agendum ut hic bonis actibus future
beatitudinis felicitatem perpetualiter adipisci mereantur .
Quapropter Ego ATHELWLF gracia Dei occidentalium Saxonum
rex in sancta ac celeberima paschali sollempnitate pro mee remedio
anime et regni prosperitate et populi ab omnipotenti Deo michi
collata salute consilium cum episcopis comitibus cunctisque
optimatibus meis ego humiliter pro amore Dei perfeci . ut deci-
mam partem terrarum per regnum nostrum non solum sanctis
ecclesiis dare verumetiam et ministris nostris in eisdem consti-
tutis in perpetuam libertatem habere concessimus ita ut talis
donacio fixa incommutabilisque permaneat ab omni regali servicio
et omnium secularium absoluta servitute placuitque Athelstano
Schirabornensis ecclesie episcopo . et Swithino episcopo . Wynton-
ceastrensis ecclesie cum omnibus Deo servientibus ut in unaquaque
ebdomada die sabbati unanimis congregacio famulorum famula-
rumque Dei . L . psalmos cantet et unusquisque frater duas missas .
una pro Athelwulpho rege et aliam pro episcopis et ducibus
oracio pro rege vivente . "Deus qui justificas impium" . pro epis-
copis et ducibus viventibus . "Pretende domine" . postquam hii
defuncti fuerint pro rege defuncto specialiter pro episcopis et prin-
cipibus defunctis communiter hanc conferentibus donacionem ut
tam roborata perseveret quamdiu fides christianaque religio in
Anglorum gente inconcussa pervigeat . Hoc in honorem domini
nostri Jhesu Christi fecimus et beate ac semper virginis Marie ac
omnium sanctorum et paschadis festi reverencia ut Deus omnipo-
tens nobisque et nostris posteris misericordiam afferat et hoc
sub testimonio fratrum nostrorum plurimorum ad confirmacionem
quorum nomina subter annexa vocentur .
Scripta est hec cartula anno dominice incarnacionis . DCCC .
LIIII . indictione prima die vero paschali in psallatorio quod
dicitur Wiltone terra ista quam in libertatem ponimus ad ecclesiam
pertinentem . to Glastingaburi .
Limites. &&at is $anne erest on Boklond toun . fif hide . in be
pennard . sex hidas . on Cotenesfelda . an . hywysce . and on .
Cerawicombe . and &o&er del of branok . hyalf hiwisce . and al
&at o&er del .
Qui hanc augere voluerit nostre donacionem satisfactionis augeat
Deus omnipotens dies ejus prosperos . Si vero quis minuere vel
immutare presumpserit noscat se ante tribunal Christi redditurum
racionem nisi prius satisfactione emendaverit .
* Ego Athelwolf rex subscripsi .
* Swithon episcopus .
* Athelstanus episcopus . * Wyefferd abbas .
* Anelwlf dux . * Athelred frater regis .
* Wlfer . dux . * Alfreth filius regis .
* Wulffluf abbas . * Esne minister regis .
et multi alii .
<P 473>
  Grant by King Athulf to Winchester Cathedral Easter day AD 854.
Dis is para . III . HIDA BOC AET DORDIGE
DONUM REGIS A$$ULF .
Domino nostro Jhesu Christo in perpetuum regnante . Cui
cuncta jure famulantur elementa mundi . Omnibus ut reor luce
clarior mortalibus patet . quod digne gloria parvipendenda est
mundi quia decidit ut flos feni .
Quapropter ego A$$ULF rex largiflua summi tonantis annuente
clementia regali fretus dignitate quandam ruris particulam tres
scilicet mansas in loco qui ab incolis hujus patriae . AET @@OR$$IGE
nuncupatur . cum omnibus ad se rite pertinentibus . Pratis . Silvis .
Pascuisque sicut praedecessor meus . Kyne@alh . divino scilicet
adtactus instinctu jam dudum concessit ecclesiae . quae WENTANE in
almae trinitatis veraeque unitatis honore nec non et apostolorum
Petri Paulique consecrata consistit . pro meorum expiatione faci-
norum libens perpetualiter restituo . Hanc donationem cum
omnium mei temporis consensu procerum tali curavi renovari
assertione . ut nulla meorum persona successorum diabolicae astu :
calliditatis insollescens eam unquam in aliud transferre presumat .
Sit autem predictum rus omni terrene servitutis jugo solutum .
tribus exceptis expeditione . pontis arcisve restauratione .
Acta est autem hujus terrae libertas . Anno dominicae incarna-
tionis . DCCC . et . LIIII . Indictione . I . pascali sollempnitate nobili
palatio in @@iltune .
Qui autem hoc nostrum donum augere voluerit : augeat dominus
ejus prosperitatem . Qui minuere praesumpserit . per auctoritatem
beati Petri . ejusque coapostoli Pauli anathema sit . nisi cum satis-
factione suum reatum ante obitum emendaverit .
&&is synd &a land ge maera to @@or$ige &aet is of icenan and lang &aera
dic . up to &aere hylle . of &aere hylle . and lang &aere dic . eft sona
up to heafod stoccan . of heafod stocca . and lang straet to lusan
&orne . of lusan &orne to deopan delle . up to kinges stane . from
kincges stane . up to holan stane . of holan stane . up to fyrd geate .
of fyrd geate . to @ic herpa$e . and lang @ic herpae$es . aeft to kynges
stane . of kynges stane to ysan pyttan . of isan pyttan to t@elf
aekeran . of t@elf aekeran . ut ford bufon scortan hlince . aet &aes
furlanges ende . % s@a for$ to &aere byrig . % s@a into hydiburnan.
Ego A$el@ulf rex . Ego @@erfer$ abbas .
Ego Ealhstan episcopus . Ego AE&elred filius regis .
Ego Swithun episcopus . Ego AElfred filius regis .
Ego AE&elbald dux . Ego AEsne minister .
Ego Osric dux . Ego Kyne@ulf minister .
Ego @@ul@fhere dux . Ego Kyneheah minister .
Ego AE&elbyrht dux . Ego AEscheard minister .
Ego @@ullaf abbas . Ego Osmund minister .
<P 474>
  Grant by Athelwulf, King of the W.Saxons to Winchester
Easter Day AD.854.
$$IS IS &ARA . XXX . HIDA BOc AET BRIHTAN@YLLE &E A&ELwLF cING
GAEBOcADE INTO EALDAN MYNSTRAE .
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Summo `
et ineffabili rerum creatori omnium tempora qui sua multimoda
disponens temporibus potentia ut voluerit finem imponet : Et in
hoc vita degentibus cunctis certum ut proposuerat . dierum termi-
num constituet . Idcirco cunctis agendum est ut `h'ic bonis acti-
bus futurae beatitudinis felicitatem perpetualiter adipisci merean-
tur .
Quapropter ego A&ELWLF gratia Dei occidentalium Saxonum rex
in sancta ac celeberrima pascali sollempnitate pro mee remedio
animae et regni prosperitate et populi ab omnipotenti Deo michi
conlato consilium salubre cum episcopis comitibus et cunctis opti-
matibus meis perfeci ut deciman partem terrarum per regnum
nostrum non solum sanctis ecclesiis darem verum etiam et ministris
nostris in eodem constitutis in perpetuam libertatem abere concessi-
mus. ita ut talis donatio fixa incommutabilisque permaneat ab omni
regali servitio et omnium secularium absoluta servitute ; placuit
autem AElfstano . episcopo Scireburnensis aecclesiae . et Swithun .
Weutauae aecclesiae episcopo cum omnibus Deo servientibus ut in
unaquaque ebdomada die sabbato unianimes congregatio famulorum
famularumque Dei . L . psalmos cantent et unusquisque presbiter
duas missas . uuam pro AE$elwlfo rege . alteram pro episcopis et
ducibus . pro rege vivente . "Deus qui justificas impium" . pro
episcopis `et ducibus . " Praetende domin[e]" . Pro rege defuncto
spe[ci]aliter . Pro episcopis % ducib[us] communiter hanc consen-
[ti]entibus donationem ut [tam]roborata perseveret quam[diu] fides
et' Christiana religio in Anglorum gente inconcusso pervigeat .
Hoc fecimus in honorem domini nostri Jhesu Christi . et beatae
ac semper virginis Mariae et omnium sanctorum . et pascalis festi
reverentia ut Deus omnipotens nobis et nostris posteris propitare
dignetur .
Scripta est autem haec cartula . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCLIIII . Indictione . II . Die vero paschali
in palatio nostro quod dicitur @@iltun . qui autem augere voluerit
nostram donationem . augeat omnipotens Deus dies ejus prosperos .
Si autem quis minuere vel mutare praesumpserit . noscat se ante
tribunal Christi redditurum rationem nisi prius satisfactione emen-
daverit . Ista est autem libertas . quam AE$elwlf rex . Swithuno .
eatenus designavit episcopo . ut tam ejus quam successorum suorum
providentia advenarum et peregrinorum usui perpetualiter deser-
viret . Si autem tante dignitatis peregrini qui hujus telluris pos-
sessores fieri nequeant defuerint : loco sancto Wentanae aecclesiae .
Petro Pauloque dicates . ad pauperum refocillationem deserviat . quo
adusque qui digni sint advene hanc patriam frequentent . Hujus
telluris quantitas . XXX . cassatis terminatur . quae Beorhtawille
noto dicitur vocabulo . Isti qui subscribuntur testes et consiliarii
nostrae dapsilitatis fuerunt .
Ego AE&ewlf Rex . Ego @@ulflaf abbas .
Ego AElfstan Episcopus . Ego @@erfer$ abbas .
Ego Swithun Episcopus . Ego AE&ere$ filius regis .
Ego AE&ebald Dux . Ego AElfre$ filius regis .
Ego Ean@ulf Dux . Ego AEsne minister .
Ego AE&elbret Dux . Ego Chenewlf minister .
Ego Osric Dux . Ego Cyneheah minister .
Ego @@ulfhere Dux . Ego AElfstan minister .
Ego Lullede Dux . Ego Aldred minister .
<P 475>
  Grant by Adelwlf , King of the W. Saxons  to Winchester
cathedal Easter Day AD 854.
Incitante divine auctoritatis agyographo multiphariae commone-
mur . ut terrena presentis saeculi lucra largiflue dantes caelestia
eternae beatitudinis emolumenta jugi indefessoque adquiramus
lucello .
Ideoque ego ADELwLF . occidentalium Saxonum rex . incertum
hujus transitoriae vitae statum mutabilitatemque veris dinoscens
indiciis vita comite prout posse dederit . qui cuncta creavit subnixe
delibero . ut redemptoris nostri possessionem aecclesiis jure dele-
gatam augmentando magnificem .
Quapropter usus consilio AE$elstan episcopi . atque altoris mei
Swithuni . Wentanae aecclesiae presuhs tocius regni miclii a Deo
collati `decima mansura amplificavi spacium telluris in TANTUN .
quod Fri$egyd . regina Wentanae aecclesiae ubi nutritus a pueritia
fueram Petro Pauloque dicate priscis dederat temporibus . Aug-
mentum telluris quod addidi . vIII . manentes aet RISCTUNE constat
quantitate manentium adjeci quoque . et alios . vIII . manentes in
STOCE . AET ORCEARD .
In nomine alme trinitatis et individuae unitatis precipio . ut
nemo successorum meorum minuere praesumat . quod ego devotus
augmentavi neque pontificum aliquis succedenti tempore hanc
nostram largifluam donationem minuere vel propinquis seculari-
busque pro aliquo cujuscumque pretii minuere vel qualibet occasione
temerarius dare vel accommodare praesumat .
Acta est hujus terrae libertas . Anno dominicae incarnationis . DCCC
et LIIII . indictione . I . pascali solempnitate nobili palatio . in @@il-
tune . Qui autem hoc nostrum donum augere voluerit : augeat
dominus ejus prosperitatem . qui minuere praesumpserit per aucto-
ritatem beati Petri . ejusque coapostoli Pauli anathema sit . nisi
cum satisfactione suum reatum ante obitum emendaverit . Maneat
igitur hoc nostrum donum aeterna libertate ditatum . cum omnibus
commodis ad ipsud rus pertihentibus . Pratis . videlicet . Pascuis .
Silvis . Salinariis . preter communem expeditionem et arcis pontisque
restaurationem .
His territoriis . hoc rus complectitur . Aerest of blacan broce on
taan . &onne of dune on taan of beaddig broc &onne upp on bead-
ding broc . on halgan @elle . &anon of halgan @ylle on curig ie
maere upp on aet guldaes geate &onne to readan flodan . &onne %
lang dic . to alor broce . &onn upp on igen stream to orcerd cumbe.
fram orcerdcumbe . on maed@egas sylfe . fram maed @egum . to fearn
leage . on &a stigele . au ge maer hagan to hrim@oldes beorge . to
&aem ealdan @ege . of dune on @ice hrycg . of @ice rycge of dune
on &one eastenan stream and lang streames to buchanforda . $onon
@est be @yrttrume . to eg@ulfes ge maere .to ge menan hyll midde
streames to @isforda ufan @erdu . &onne east to offan dic . &onne
su$ on &a for yr&e . to &aem beorge of dune to &aem @ylle . $$onne
for$ rihte to broce . ofer @i$an maed .
Ego AE$elwlf rex . Ego AE&elred filius regis.
Ego Ealhstan episcopus . Ego AElfred filius regis .
Ego Swithunus episcopus . Ego Esne minister .
Ego AE&elbald dux . Ego Ceneuulf minister .
Ego AE&elbald dux . Ego Cyneheah minister .
Ego Osric dux . Ego Cu$mund minister .
Ego @@ulfhere dux . Ego AEscheard minister .
Ego AE&elbryht dux . Ego Osmund minister .
Ego Lulle dux . Ego Milres minister .
Ego Eanulf dux . Ego Ecgulf minister .
Ego @@ullaf abbas . Ego Lulling minister .
Ego @@erferd abbas . Ego @@ulfred minister .
Ego Ealhstan minister . Ego Eadred minister .
Ego Cyma minister . Ego Eadmund minister .
<P 476>
  Another form of N0 475.
CARTA REGIS ADULFI DE TANTONE AUGMENTO .
Incitante divine auctoritatis agyographo multiphariae commone-
mur ut terrena presentis seculi lucra largifluae dantes caelestia
aeternae beatitudinis emolumenta jugi indefessoque adquiramus
lucello .
Ideoque ego A$$ELWLF . occidentalium Saxonum rex incertum
hujus transitoriae vitae statum mutabilitatemque veris dinoscens
indiciis vita comite pro ut posse dederit qui cuncta creavit subnixe
delibero . ut redemptoris nostri possessionem aecclesiis jure delega-
tam augmentando magnificem . Quapropter usus consilio EALH-
STANI episcopi atque altoris mei SwITHUNI Uuentanae aecclesiae pre-
sulis tocius regni michi a Deo collati decimans rura amplificavi
spatium telluris . in TANTUN . quod Fri$egy$ . regina Wentanae
aecclesiae ubi nutritus a pueritia fueram Petro Pauloque dicate
priscis dedederat temporibus . Augmentum telluris quod addidi
. C . ac . XXXIII . constat quantitate manentium . adjeci quoque . X .
manentes in BRUNAN . In nomine alme trinitatis . et individue uni-
tatis precipio . ut nemo successorum meorum minuere praesumat .
quod ego devotus augmentavi . neque pontificum aliquis succe-
denti tempore hanc nostram largifluam donationem minuere vel
propinquis secularibusque pro aliquo cujuscumque pretii munere
vel qualibet occasione temerarius dare vel accommodare prae-
sumat .
Acta est hujus terrae libertas . Anno dominicae incarnationis
. DCCC et LIIII . Indictione . I . pascali sollempnitate nobili palatio
in @@ILTUNE .
Qui autem hoc nostrum donum augere voluerit : augeat dominus
ejus prosperitatem . qui minuere praesumpserit : per auctoritatem
beati Petri ejusque coapostoli Pauli anathema sit . nisi cum satis-
factione suum reatum ante obitum emendaverit . Maneat igitur hoc
nostrum donum aeterna libertate ditatum cum omnibus commodis
ad ipsum rus pertinentibus . Pratis videlicet . Pascuis . Silvis .
Salinariis . preter communem expeditionem et arcis pontisque res-
taurationem .
His territoriis hoc rus complectitur . In primis ubi rivulus qui
BEADDINGBROc nominatur in fluvium tan ingreditur . inde ad vetus
fraxinum . sic trans montem in alterum fraxinum . hinc tendit ad
occidentem usque quo veniatur ad `s'penam . hinc ad vallem qui
orcercumb nominatur . hinc directo termino trans montem ad
fruticem quae lata spina vocatur . inde ad viam publicam . hinc
ad locum qui @idecumbes heafod vocitatur . hinc per rivuli decur-
sum ad vadum quod ceartancumbesford nominatur . hinc ad latum
fossatum . hinc tendit ad occidentalem plagam in aquilonali parte
nemoris . quod duddincg bearu$u . hinc a lato quodam fossato ad
vadum quod oterifor$ nominatur . hinc contra rivulum usque ad
caput fontis . hinc ad aquilonalem plagam usque in @i$igcumb .
hinc usque ad collem ring@oldes . hinc usque ad viam @@ALDANES .
hinc ad campum qui OXENAFELD dicitur . hinc ad caput snellescumb .
hinc directe ad lapidem qui gregan stan nominatur . et ad occiden-
talem partem collis qui Manhille nominatur . hinc ad fontem
rivuli . qui blaam broc dicitur . sic per rivuli decursum in rubro
vado . sic ad occidentem per quoddam nemus usque ad rivulum
qui scitere dicitur . sic per rivuli decursum in vetus vadum . hinc
ad occidentalem in profundum vadum . hinc ad duram portam .
hinc dirigitur ad australem plagam in rivulum baennancumb . hinc
deorsum in rivuli cursum a torrente illo ad occidentalem plagam
usque ad fyresleage . hinc ad columbarem vallaem . hinc ad locum
qui fiduscaga dicitur . hinc trans campum ad occidentalem partem .
in hafuchalras . hinc directo termino usque ad amnem qui tan nomi-
natur . hinc ad occidentalem plagam usque ad rivulum qui maelaen-
burna dicitur . hinc ad aquilonem plagam usque cea@@anleaae .
Hinc ad maeleburnan . hinc ad canum @amum . hinc ad aquilonem
partem . et sic ultra campum tendit ad occidentalem partem usque
quo veniatur ad quendam fraxinum quem imperiti sacrum vocant .
sic ad occidentalem dirigitur in flumine juxta terminos @ifelescumb .
item ad aquilonem plagam per flumen dirigitur . usque vetustum
ac terminalem fossatum . hinc ad vadum qui @ettesford dicitur .
hinc ad occidentslem partem montis lufandum nominatur . hinc ad
aquilon`al'em partem in veteri strata . et sic per aquilonalem
plagam tendit ad originalem fontem rivuli qui @@illite nominatur .
Sicque ad orientem usque ad albam gro\mam . inde ad lidegeard .
liinc ad aquilonalem partem usque ad occidentalem partem illms
gronne . qui @@ulluces mor nominatur . et sic tendit usque ad aquilo-
nem partem usque ad amnem . Sic contra amnis decursum ad occi-
dentalem plagam . usque ad longam spinam . hinc ad aquilon`al'em
partem ultra campum usque ad veterem viam publicam . hinc ad
occidentalem partem vallis qui truscumb nominatur . hinc in
publicam viam usque ad brevem fossatum . hinc ad orientalem par-
tem in rugan beorh ab hoc loco in aquilonalem partem aescholtaes
in hors@a$es vadum . hinc ad australem partem ad sordidum
vadum . hinc in hean@ylle . hinc in gemotleage . hinc dirigitur
usque ad dun dic . hinc in priscis fontem sic ad elle@ylle . hinc ad
mediam partem montis qui middelclnol nominatur . et sic in maec-
canfer . sic ad rivulum qui neglescumb nominatur . hinc ad orien-
talem plagam in mediam partem monticuli qui hae$beorh nomi-
natur . sic in summitate vallis quae byrigcumb dicitur . hinc in
leollescumb . deinde in @ennan stan . hinc in orientalem partem
illius gronne qui hafucford nominatur . inde on hegsteldescumb .
et sic ad locum qui stantor dicitur . hinc ad saechbroc . et sic in
flumine quod tan nominatur . et sic per alvei decursum quo ad usque
perveniatur iterum in headding broc .
Ego AE&elwlf Rex . Ego Cene@ulf minister .
Ego Ealhstan episcopus . Ego Cyneheah minister .
Ego Swithun episcopus . Ego Gudmund minister .
Ego AE&elbald dux . Ego AEscheard minister.
Ego Osric dux . Ego Osmund minister .
Ego @@ulfhaere dux . Ego Milre minister .
Ego AE&elbyrht dux . Ego Egculf minister .
Ego Lulhele dux . Ego Lulling minister .
Ego Eanulf dux . Ego @@ulfred minister .
Ego @@ullaf abbas . Ego Ealhstan minister .
Ego @@aerferd abbas . Ego Cyma minister .
Ego AE&elred filius regis . Ego Eadred minister .
Ego AElfred filius regis . Ego Eadmund minister .
Ego Esne minister . Ego Cenewlf minister .
<P 477>
 Grant by Adulf, King of The W. Saxons, to Winchster Cathedral. AD 854
* Regnante imperpetuum domino nostro .Jesu Christo omnium
visibilium et invisibils...... (ie invisisbilium)
um summo et ineffabili cre creatore Cunctis
patet mortalibus quod cuncta que videntur finem habent et que
non videntur eterna sunt .
Quapropter ego ADULF celcithroni favente clemencia rex occi-
dentalium Saxonum quandam ruris partem scilicet . XX . mansas
aet WENBEORGEN cum omnibus ad se rite pertinentibus cum con-
sensu optimatum meorum quando decimam partem terrarum per
omne regnum meum sanctis ecclesiis dare decrevi : Dedi etiam
ecclesie WINTONIENSI que in honore apostolorum Petri et Pauli
dedicata est | eandemque terram prefate ecclesie eternaliter haben-
dam concessi . SIT autem predictum rus ab omni terrene servi-
tutis jugo liberum . tribus exceptis . rata expeditione . pontis
arcisve constructione . Et hoc in nomine domini nostri Jesu
Christi precipio ut nemo successorum meorum regum Sive episco-
porum sine principum hanc meam donationem violare aut a servis
Dei inibi famulantibus auferre presumat . Quod si quisquam hec
transgressus fuerit sciat se eterne maledictioni subiciendum et
eternas inferni penas sine fine passurum nisi digna satisfactione
celeriter emendaverit quod contra sanctos Dei apostolos audacter
deliquit .
Hiis metis eadem . XX . manse circumgirantur . $$is synd
&ara t@entig hida land ge mere aet @@enbeorgan of smitan on &one
stan of &am stanae on &one ealdan an of &an eadenne innan lentan
of lentan on gean &one stream on &one greatan &orne stent bae
lentan sca$e of &an &ornaes on &a @eter furh innan smalan broc .
of smalan broce on &an stenihte hlinc . of &am stenihte hlince .
on glottos @ylle . of glottes @ylle . on @ylles heafod on @ylles heafodde
on @@ulfheres cumbe of @@ulfheres cumbe on @@ulfheres clif of @@ulf-
heres clife on &a furh of &aere furh on @@infles beorg of &an beorge on
&onne holan stan of &am holan stane on &one haran stan . of &am
haran stane on &a holan @annan on &one @ugan hlinc . of &am
rugan hlincae on &one durnen crundel of $am durnen crundelle on
&one &orn of ham &orne on &one stan . of ham stanae on &a dic .
To $ere dic ende `on &ere dic ende on &one @ogan hlinc . of $am
@ogan hlince on &a catt hola . of &an catt holan on @@enbeorges of &an
beorge on &one mycelan cumbe . of mycelan cumbe on smalan
combe of smalan cumbe on &one ealdan treo@ stede of &am ealdan
treo@ stede on &a @ogan apoldran of &ere @ogan apoldran on folces
dic . of folces dic . on Ealcheres dic of Ealcheres dic . on &a
apoldran . of here apoldran innan smitan .
Scripta est autem hec cartula Anno ab incarnatione domini
nostri Jesu Christi DCCCLIIII . Indictione secunda Hiis testibus
consentientibus quorum nomina scripta adesse videntur ---
* Ego Adelwulf Rex . * Ego Osric dux .
* Ego Alhtas Episcopus . * Ego Wulpheren dux .
* Ego Swithun Episcopus . * Ego Bullede dux .
* Ego AEthelbald dux . * Ego Alfred filius regis .
* Ego Fanwulf dux. * Ego Esne minister .
* Ego AEthelberth dux . * Ego Cyne@ulf minister .
* Ego Wullaf abbas . * Ego Cyneheath minister.
* Ego Werferd abbas . * Ego Alhitan minister .
* Ego AEthered filins regis . * Ego Aldred minister .
CYROGRAPHVM.
A*R.
Endorsed :----" Carta Adeluulphi Regis Occidentalium Saxonum
de . XX . mansis . in Wenbeorgen . que modo Hynyton dicitur" .
<P 478>
 Anglo-Saxon form of no.477.
In nomine domini et salvatoris nostri Jhesu Christi .
&&iS ge@rit cy$ $aet AE&eluulf cyning ge u$e Gode % sancte Petre
% &aem hi@um on @intacestre on ealdan mynstre t@entigra hida
landes aet @aenbeorgon $a $a he teo$ode gynd eall his cyne rice
$one teo$an dael ealra his landa mid his @itena ge&ehte in to
halgun sto@un gode to lofe % his sa@le to ecre [alysednesse] % he
bead on Godes aelmihtiges naman % on ealra his haligra $aet
nan [cyn]ing ofer his timan ne nan o$er man &is naefre ne
a@ende ac $aet seo ar aefre unbefliten hyrde in to &ore halgan sto@e.
% gif hit h@a a@ende &aet he @aere on Godes a@yrgednesse % sancte
Petres ge on life  ge aefter lifebutan he hit gebette . % &i @aess
gedon $aes geres $e @aeron agane ehta hund gera % feo@er % fifti
geara aefter Cristes acynnednesse on &ara @itena ge @itnesse &ara
naman her be neo$an a@ritene standa$ :
[*] AEdeluulf rex . * Uullaf abbas .
[*] Alhstan episcopus . * Uuaerfer$ abbas .
[*] Su$hun episcopus . * AE$ered filius regis .
[*] AE&elbald dux . * AElfred filius regis .
[*] Eanuulf dux . * Esne minister .
[*] AE&elberht dux . * Cyneuulf minister .
* Dsric dux . * Cyneheah minister .
* @@ulfhere dux . * Alhstan minister .
* Lullede dux . * Ealdred minister .
CYROGRAPHVM:
Endorsed in a hand of the XIIIth century: "Donum Regis de Wenbergh hoc est
Hyneton" and "A@ulf to @&nb oergan" and in a hand of the XIVth century "Hynetune".
<P 479>
 Boundaries of the land mentioned in nos 477 and 478 is time of Stigand,
Bishop of Winchster. AD 1043-1053
Dis synd &a land ge maero aet @@enbeorgan . Stigandes bisceopes
of &an stapole stent innan scocera @ege . s@a innan &a @ogan dice .
of &aere @ogan dic . innan beh hilde sloh . of beh hilde sloh .
uppan beordune . of beorh dune to @ullafes stane . of @ullafes stan
and lang cumbes . innan hlydan ae@ylmas . s@a and lang hlydan
innan &o ham dic . of &aere ham dic innan &a heafod stoccas . of
&am heafod stoccan . innan dorcan s@a %lang streames . innan &a
ealdanig dic . s@a and lang dic innan smitan stream . s@a %lang
streames . on easte @eard lilles ham . up in &ane blacan pyt . of
&an blacan pytte . on midde @yr$ &ane maere on &aene stan . of &am
stane .innan &a holan @annan . of &aere holan @annan . up on icen
hilde @eg . on &aene hae$enan byriels . of icen hilde @ege innan &a
c@ealm sto@e . of $ere c@ealm sto@e innan s@yrd aeceras heafod on
&onam h@itan pyt . of &am h@itan pytte . innan &a t@egen stanes on
mortan cumbae . of mortan cumbe and lang &es @ogan hlinces . of
&am @ogan hlince innan &a catt hola . of &am catt holan innon &one
crundel . of &am crundele innan folces dic . % s@a eft in on &one
stapol .
<P 480>
 Boundaries of a Grant by Athulf, King of The W. Saxons,
to land on The River Linne. AD 854
* Haec sunt termini . XII . cassatorum . AErest on lin leage
midde@earde % on hean leage @este@earde % an gabul dene easte-
@earde . &anne on stapolas . % an beonnan &orn . $onne an tuddeles
&orn .% an hroces @ylle . &onne on @ulf beorh . % an tuddan ham
@este@eardne . &anne on brading leage @este@eardne . % on fearn lege
@este@earde . &anne on beber burnan . &onne an la@ern @ylle . % an
pegdes setl easte@erd .
Haec sunt termini unius cassati . AErest on hroces @ylle . &anne
up on &aene @eg o& grenan hlinc . &anon on oden uuielle . &anne on
daeneheardes hegerae@e . &anon on &a hegerae@e on humbor ford .
&anne andlang humber . &anon on eabbincg @ylle &anne on risc
broc . &anon on &a @estran fearn leage . &anne on &aet land &e
AE&els@y& c@en % A&elbold ealdorman him ge&ingedon aet A&ulfe
cynge .
Si quis hanc meam donationem augere et multiplicare voluerit
augeat Deus bona illius hic et in futuro . Si autem aliquis quod
absit diabolica fraude deceptus in magnis aut in modicus hoc
infringere vel minuere temptaverit noverit se ab omni aeclesia
catholica sequestratum et in die judicii quando caelum et terra
movetur coram Christo et exercitu caelesti nisi ante emendaverit
rationem reddat .
Scripta est autem haec cartula anno dominicae incarnationis
. DCCCLIIII . indictione I . in villa regali qui appellatur UUILTUN . die
secundo quo pascha celebratur his testibus consentientibus et sub-
scribentibus . quorum nomina infra prenotata cernentibus clare
patescunt .
* * * * * * *
Endorsed ina hand of the Xiith century-"Inutile."
<P 481>
 Grant by King AEthelwulf to Malmesbury Abbey AD 854
TOCKEHAM .
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Ego
AETHELWLF rex partem terre Gewisorum hoc est . V . mansiones
donavi Deo % sancto Petro % familie MALDUBIENSI in loco qui
dicitur TOCKENHAM . eotenus ut ipsi jugiter orent pro nobis Deum
omnipotentem . quatinus prospera tempora nobis largiatur ad con-
servandam fidem nostram % regni nostri gubernacula per omnia
tempora gentis Anglorum . Et nemo audeat hoc donum mutare
ab ipso monasterio sine ira % vindicta omnipotentis Dei . Et hoc
donum factum est anno ab incarnacione domini . D . CCC . L . IIII
Indiccione . III .
Isti sunt testes .
Ae&elwlf rex . @@erfar@ abbas .
Aelstan episcopus . Esne minister .
Swithun episcopus . Aethelred filius regis .
Aethelbold dux . Aelred filius regis .
Eawlf dux . Cyneah minister .
Sirerich dux . Cuthwlf minister .
Atheberth dux . Ecgeard minister .
Ulthere dux . Osmund minister .
Lullede dux . Milred minister .
Ulflalf abbas . Lulling minister .
<P 482>
 Grant by Beorhtwulf, King of The Mercians, to Evesham Abbey.
* In nomine domini nostri Jhesu Christi regnantis imperpe-
tuum universa quae subsistunt condita constant . in cujus etiam
nomine hec scriptura confirmata sit . Et pro cujus eque amore
ego BEORHTULF rex Mercensium exiguam ruris portiunculam . X .
videlicet manentium in loco qui dicitur AET @@ILLERESEIE tradens
donabo ad locum qui dicitur AET EcGUINES HAMME ob honorem
Dei genitricis Marie pro remedio anime mee omnibus diebus pos-
sideRdam % ab omni saeculari jugo liberam exceptis arcis restaura-
tione % pontis aet expeditionis obsequio . sic terminatam .
dys synd &a lond ge Iuaere into @ylleres ege. AErest of &ere
ege on sondbroc . of sondbroce on heig @eig . onlong @eiges on nor$
bommes broc . up onlong broces on &a ealdan dic . %long &ere dic
# on badsetena ge maere . of badsetena gemaere on tun@ealdes
stan . of tune@ealdes stane on @udanhammes broc . up onlong
broces # on burh@ellan . of burh@ellan on $a burh@alles of &am
burh&allan onbutan eadulfing garan . % &er onlong straet # on
su$@ardne &one burh@al . % @est@ardne . s@a nord o$ &a egge . #
onbleccan maere . onlong ri$ies . # on ge rihte a be $an heafdan
# aeft on @ylleres eige .
<P 483>
 Another form of King AEthelwulf's grant of titles to the church. AD 814 for 855
Regnante domino nostro inperpetuum . dum in nostris tempori-
bus bellorum incendia et direptiones opum nostrarum . necnon et
vastantium crudelissimas depredationes hostium . barbararum paga-
narumque gentium multiplices tribulationes ad affligendum usque
ad internitionem tempora cernimus incumbere periculosa :
Quamobrem ego ETHELwULFUS rex occidentalium Saxonum
cura consilio episcoporum ac principum meorum . consilium salu-
bre atque uniforme remedium affirmavi | ut aliquam portionem
terrarum hereditariam antea possidentibus omnibus gradibus .
sive famulis et famulabus Dei Deo servientibus . sive laicis .
semper decimam mansionem ubi minimum sit tamen decimam
partem in libertatem perpetuam perdonari dijudicavi : ut sit tuta
atque munita ab omnibus secularibus servitutibus . necnon rega-
libus tributis majoribus et minoribus . sive taxationibus quod nos
dicimus Witcreden . Sitque libera omnium rerum . pro remissione
animarum et peccatorum nostrorum Deo soli ad serviendum : sine
expeditione . et pontis instructione . et arcis munitione : ut eo
diligentius pro nobis ad dominum preces sine cessatione fundant .
quo eorum servitutem in aliqua parte levigamus .
Placuit autem tunc postea episcopis Alstano Scireburnensis
ecclesie . et Swithuno Wintancestrensis ecclesie . cum suis abba-
tibus et servis Dei consilium inire : ut omnes fratres et sorores
nostre . ad unamquamque ecclesiam omni ebdomada Mercurii die .
hoc est Wodnesdeg omnis congregatio cantet . L. psalmos . et
unusquisque presbyter duas missas . unam pro rege Ethelwulfo . et
aliam pro ducibus ejus huic dono consentientibus . pro mercede et
refrigerio delictorum suorum . pro rege vivente . " Deus qui justi-
ficas" . pro ducibus viventibus . " Pretende domine" . Postquam
autem defuncti fuerint . pro rege defuncto singulariter . pro prin-
cipibus defunctis communiter . et hoc sit tam firmiter constititum
omnibus christianitatis diebus . sicut libertas illa constituta est:
quamdiu fides cresit in gente Anglorum .
Scripta est autem hec donationis cartula . anno dominice incarna-
tionis. DCCC'OO. XIIIIOO. indictione . II. die . vto. nonas Novembris
in civitate Wentana : in ecclesia sancti Petri ante altare capitale . Et
hoc fecerunt pro honore Sancti Michaelis archangeli . et sancte Marie
regine gloriose Dei genitricis . simulque et beati Petri apostolorum
principis . necnon et sancti patris nostri Gregorii pape . atque
omnium sanctorum : et tunc pro ampliori firmitate rex Ethel-
wulfus posuit cartulam supra altare Sancti Petri : et episcopi
pro fide Dei acceperunt . et postea per omnes ecclesias trans-
miserunt in suis parrochiis . secundum quod predictum est .
<P 484>
<P 485>
<P 486>
 (l) Grant by AEdelwulf, King of The West Saxons etc., to the thegn Dunn.
(2) Will of Dunn. AD 855
(l) * In nomine trino divino . Ego AEDELUULFUS rex occi-
denta1ium Saxonum necnon et Cantuariorum . pro decimatione
agrorum quam Deo donante caeteris ministris meis facere decrevi .
tibi DUNNE ministro meo dabo unam villam quod nos Saxonice an
haga dicimus in meridiae castelli HROBI . et decem jugera a meri-
diano plaga villuli illius adjacentia . necnon et duo jugera prati .
et . X . carros cum silvo honestos in monte regis et communionem
marisci quae ad illam villam antiquitus cum recto pertinebat . et
hoc ipsum tibi ad habendam et possidendam concedendo donamus .
et post dies tuos cuicunque herede tibi placuerit derelinquendam
cum plena libertate habeas potestatem .
Hanc praedictam donationem et libertatem ego AE$eluulf rex
Deo donante perfeci anno dominicae incarnationis . DCCCLV . indic-
tione . III' . hoc est divina gratia largiente quando ultra mare
Romam perrexi . coram his testibus qui hoc mecum consentiendo
subscripserunt .
* Ego Ae$eluulf rex hanc meam donationem et libertatem
cum signo sanctae crucis Christi roboravi et sub-
scripsi .
* Ego Ceolno$ archiepiscopus consensi et subscripsi .
* Ego Ae$elberht rex consensi et subscripsi .
* Ego Lullede dux consensi et subscripsi .
* Ego Ae$elmod dux consensi et subscripsi .
* Ego AElfred filius regis consensi et subscripsi .
* Ego Eadred dux consensi et subsciipsi .
* Ego AE$elric dux consensi et subscripsi .
* Ego Cineheh miles consensi et subscripsi .
* Ego Milred miles consensi et subscripsi .
* Ego Ceolmund miles consensi et subscripsi .
* Ego Lulla miles consensi et subscripsi .
* Ego AE$elred miles consensi et subscripsi .
* Ego @@ulflaf miles consensi et subscripsi .
* Ego AE$elred miles consensi et subscripsi .
* Ego @@aehtgar miles consensi et subscripsi .
* Ego Duduc miles consensi et subscripsi .
* Ego Osberht miles consensi et subscripsi .
* Ego Sigeno$ miles consensi et subscripsi .
* In nomine domini DUNN hafa$ &as boc ge sald his @ife
% $aet land &e &aer an ge@riten is an godes aest . $aet hio haebbe hire
daeg % his bruce . % efter hire daege . ge selle hit on $aes halgan
apostoles naman sancte Andreas $am hirode `in' mid unnan godes %
his his ha`l'gena for unc buta % ealle uncre eldran butan hi hit mit
unnan hiredes of gan to rihtan gafole s@a s@a hyt by ge$ingian
magan . butan aelcen braede . o$$e bes@ice  hy $onne se hired hit
ge earnian mid heora godcundnaesse ofer t@elf mono$ . % stande simle
mid c@ide seo boc on $aes hiredes handa .
<P 487>
 Grant by Burgred, King of The Mercians, to Alhhun, Bishop of Worchester.
AD 855. EADBOLDINGTUN. PULTUN. BERINDESLEA. ESEG.
* In nomine omnipotentis Dei et domini nostri Jhesu Christi
qui vivit in saecula amen ; Ego BURGREDUS Deo auxiliante omnium
regnorum regnatore concedente rex Mercensium mihi in elemo-
sinam perpetuam largiendo hujus libertatis . compositione et privi-
legium meo praeclaro pontifice et fidele amico ALHUUNO et ejus
familiae in @@eogerna civitate . cum consilio et licentia pontorum
procerum meorum . In hiis territoriis et locis . anc libertatem illis
firmiter perdonabo et scribo . hoc est bi cUNELGAN decem manentium .
aet EADBALDINGTUNE . and aet PULTUNE . VIIII . cassatorum . aet
BEORONDES LEA . simiVter . liI . cassatorum . % aet ESEGE . V . manen-
tium . ita ab omnibus ser[vi]tutibus et tributalibus rebus . magnis
vel modicis re[g]is  vel principis aut juniorum illorum . inper-
petuum sint liberati has terras omni rei . nisi tantum quattuor
causis . pontis et arcis . et expeditione contra hostes et singulare
praetium contra alium et ad poenam nihil foras resolvat . et illam
terram trium manentium in beonet lege . in occidentale plaga
saebrine etiam liberabo a pascua porcorum re[g]is quod nominamus
fearnles@e . propter hujus libertatis traditione ille praenominatus
episcopus . mihi perdonabat duas bradiolas aureas fabrefactos
quas pensarent . XLv . mancusas .
Si quis autem benivola mente hujus libertatis donant' `et nostrae
elemosinae largitionem augere vel adjuvarus aut servare voluerit .
ordinetur . coronetur . et benedicetur hic in praesenti et in futuro
cum justis . Et qui in aliquo fraude vel disceptione per diabolicam
gast imoniam istam libertatem frangere aut minuere temptaverit ;
Sciat se cum rapacibus et peccatoribus esse conjunctum et sine
ullo Lonore in aeterna dampnatione cum diabulo dampnatum et
sociis ejus . Nisi hic cum satisfactione emendaverit Deo et
hominibus .
Gesta est autem hujus libertatis donatum . anno dominice incar-
nationis. DCCC . Lv . indictione . III. in loco qui vocatur Os@aldes-
dun . quando fuerunt pagani in @@reocensetun .
* Ego Burgred rex Merciorum hanc libertatem prae-
scriptam mea manu consensi et subscripsi .
* Ego Ae&els@i$ regina libertatem istam consensi .
* Ego Ciored episcopus . consensi et subscripsi .
* Ego Alhhun episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Berhtred episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Cu$@ulf episcopus consensi et subscripsi
* Ego Hunberht dux . * Ego Mucel dux .
* Ego AE&elheard dux . * Ego AE&el@ulf dux
* Ego Beornno$ dux . * Ego Omund dux .
* Ego Beornno$ dux . * Ego Bernhard dux .
* Ego Aldberht dux . * Ego Ciolmund .
* Ego @@erberht dux . * Ego Baldred .
* Ego Eadgar . * Ego Mucel .
* Ego Ead@ulf . * Ego AE&el@ulf
* Ego @@erberht . * Ego Baldred .
* Ego Aldberht . * Ego AE&elheard
<P 488>
 Grant by Burhred, King of The Mercians, to Alhwine, Bishop of Worcester.
AD 855. BLOCCANLEAH
Regnante inperpetuum agio et alto prosatori nostro universitatis
creatore in seculorum secula amen . Ego quidem BURHREDUS rex
Merciorum trado pro redemptione animae meae et pro absolutione
peccaminum meorum meo fideli episcopo et amico ALHHUNO hujus
libertatis munificentiam . id est monasterium quod nominatur
BLOCCANLEEH . liberam a pastu omnium accipitrum et falconum in
Mercensium et omnium venatorum regis vel principis . similiter et
pastu hominum illorum quos saxonice nominamus . @alhfaereld %
heora faesting . % ealra angelcynnes monna . % ael &eodigra raede
faestinge . tam nobilium quam ignobilium . istorum omnium sint
liberati prenominatorum inperpetuum quam diu fides christiana in
Bryttannia apud Anglos perseverat ; Propter hujus prefatae libertatis
donum . Alhuinus episcopus mihi donabat placabile pretium
. CCC' . solidos argenti ut eo liberius perfruantur . hujus meae
elemosinae in evum . Si quis hoc donum cum bona libertate ac
voluntate augere voluerit et in omnibus custodire conaverit . sciat
se in caelestibus habere consortium cum Deo % angelis ejus . Et si
quis sit qui hoc in pejus mutare voluerit sciat se anathematizatum
a consortio omnium sanctorum Dei in celis . et in perpetuum dam-
natum nisi ante hic Deo et homnibus cum digna satisfactione
emendaverit et a malo cesset .
Gesta est hujus cartae libertas . anno dominice incarnationis
. DCCC . Lv . indictione III. in vico qui Tom@eor$in nuncupatur .
et hi testes adfuerunt quorum nomina infra ut cunctis legentibus
liquet adnotantur .
* Ego Burhred rex hoc meum donum cruce Christi munio .
* Ego AE&es@y& regina . * Ego Tumberht episcopus .
* Ego Ceorred episcopus. * Ego Alh@ine episcopus .
* Ego Berhtred episcopus . * Ego Cu$uulf episcopus .
* Ego Humbreht dux . * Ego A&elhard dux .
* Ego Beorno$ dux . * Ego Aldberht dux .
* Ego @@eremberht . dux . * Ego Mucel dux
<P 489>
Another form of no. 488
* Regnante in perpetuum agio et alto prosatori nostro univer-
sitatis creatore in seculorum secula amen .
Ego quidem BURHREDUS omnipotentissimo domino largiente rex
Merciorum donabo ac trado pro redemptione animae meae et
pro absolutione peccaminum meorum et pro spe superne remu-
nerationis meo fidele et percaro praesule et amico ALH@INO hujus
libertatis munificentiam et donatio . id est . monasterium quod
nominatur BLOccANLEEH . liberabo illud a pastu . et ab refectione
omnium ancipitrum et falconum in terra Mercensium et omnium
venatorum regis vel principis nisi ipsorum tantum qui in pro-
vincia H@icciorum sunt etiam similiter et a pastu et refectione
illorum hominum quos saxonice nominamus @@alhfaereld % heora
faestius ealra angelcynnes monna aeldeodigra raedefaestinge tam.
nobilium quam ignobilium . istorum omnium sint liberati prae-
nominatorum in perpetuum quamdiu christiana fides in Brittannia
insula aput Anglos perseverat propter hujus praefati libertatis
donatione . ille episcopus Alhuuine mihi donabat placabilem pretium
hoc est CCC solidorum in argento ut eo liberior perfruantur
hujus meae elemosine in eternum .
Si quis autem hanc donationem vel libertatem meam cum bona
voluntate augere vel servare au`t' in omnibus custodire conaverit .
Sciat se in celestibus habere consortium cum justis et in aeternum
requies illius cum Deo et angelis ejus . et si aliquis `quod quidem
non optamus sit qui convertere hoc voluerit et ad malum servitutem
vel ergastulum mutare malluerit . sciat se separatum et anathe-
matum a consortio omnium sanctorum Dei in celis . et cum diabolo
et angelis ejus sine fine in perpetuum dampnatum . nisi ante hic
Deo et hominibus cum satisfactione emendaverit .
Gesta est hujus liber cartula . Anno domin icae incarnationis
- DCCC" . Lv . indictione . III . in vico celebre qui a multis vocitatur
Toman@or$igne . et hii testes adfuerunt quorum hic nomina infra
notantur .
* Ego Burhred rex Merciorum hanc meam donationem et
 elemosinam signum crucis Christi muniat .
* Ego AE$els@y$ regina consensi .
* Ego Tumberht episcopus consensi .
* Ego Ceorred episcopus consensi .
* Ego Alh@ine episcopus consensi .
* Ego Berehtred episcopus consensis .
* Ego Cu$uulf episcopus consensi .
* Ego Humbriht dux . * Ego Aldberhti . dux .
* AE&elheard . dux . * @@eremberhti . dux .
* Beorno$ dux . * Mucel dux .
<P 490>
 Grant by Alhwine, Bishop of Worcester, to AEthewulf and his wife
Wulfthryth. AD. 855
* In nomine domini. certe ea quae sunt a sapientibus %
 prudentibus etiam a pontificibus % p[ro]ceris salubria ac necessaria
componenda caracteribus litterarum % certis signis scedularum scri-
benda sunt % notanda ne forte philosophorum et stoicorum scientia
in oblivionem tradatur .
De qua re ego ALH@INE gratia Dei provinciae H@icciorum praesul
% mea familia in @eogerna civitate nos donabimus AE&EL@ULFE duce
% conjuge ejus @@ULF&Ry&E terram . XI . cassatorum in duobus locis hoc
est AET cODES @ELLAN and AET STURE % illis has terras conscripsimus
in eorum dies . sub ista conditione . ut seipsos habeant reconciliatos
% conjunctos tam viventes quam post ad @@egernensem civitatem .
Cum suis corpusculis % optimis omnibus bonis eorum , quas illi
habeant . si habeat Deus provisum quod in hac patria pausant in
ista parte maris etiam % in hanc rem conciliaverunt ut illi praefatus
princeps Ae&el@ulf illius aecclesiae libertates in @@eogerna caestre . %
monasteriorum quae ad se pertinent . cum recta amicitia % bona
devotione sine fraude sic custodiat tamdiu ei hic vita fuerit . % ille
numquam istud nec frangat nec minuat nec ullis junioribus suis
consentiat % Ae&el@ulf dux habeat hanc rem episcopo % familiae
ejus in . IIII . evangeliorum Christi libris cum suo arrato confixum
% sub Dei foenore panum . ut sic firmiter custodiat . Et postquam
ille vel conjux viam patrum incedant . terras illas praefatas ad
ecclesiam in caestre sine ullo obstaculo remeantur . cum omnibus
bonis quae ibi tunc habeantur . % si hoc contingat quod non optamus .
quod aliquis per diabolicam doctrinam hoc frangere praesumat sit
episcopus % ejus familia liberii suam propriam terram ad perfru-
endum . sicut sibi placuerit . pax % felicitas sit consentientibus %
servantibus hoc nostrum praeceptum hic % in futuro . contradicen-
tibus vero vel minuentibus aeterna ultio vel dispersio super illos
perveniat nisi ante hic Deo et hominibus emendaverint cum satis-
factione .
Gesta est hujus donationis cartula anno Incarnationis Christi
DCCC % LV . Indictione III . In metropole quae nominatur @@eg-
runnan caestor : .
* Hii sunt testes % confirmatores hujus donationis quorum hic
nomina infra notata videntur : .
* Ego Ae&el@ulf dux consensi % subscripsi : .
* Ego Alh@ine episcopus hanc meam donationem con-
sensi % subscripsi : .
* Ego Cu&heard presbyter % praepositus consensi .
* Ego Alhmund presbyter consensi .
* Ego @@ulfheard presbyter consensi .
* Ego Ecgberht presbyter consensi .
* Ego Ciolberht presbyter consensi .
* Ego Daehheh presbyter consensi .
* Baldred diaconus .
* Euefer& diaconus . * Putta .
* @@ulhhere diaconus . * Leofmon .
<P 491>
 Grant by AEdelwulf, King of The West Saxons, to The Thegn Aldred. AD 856
DIS IS @@ARA XX HIDA BOC TO AESCESBYRIG @@E AEDEL@@ULF CING
GEBOCODE ALDREDE HIS &EGNE ON ECE YRFE.
Regnante eternaliter eterno domino et salvatore nostro Jhesu
Christo : omninm visibilium et invisibilium summo opifice cunctis
liquet hominibus quod ea quae videntur fini sunt obnoxia : que
antem non videntur incommutabilia .
Quapropter ego AE$$ELWLF altithroni favente clementia rex occi-
dentalium Saxonum : quandam ruris portionem : videlicet . XX .
cassatos AET . AEScESBYRIG . nuncupatos . cuidam michi oppido fideli
et devoto ministro nomine . ALDREDO : cum consensu et consilio
optimatum meorum perpetuo jure possidendum libenter concedo .
et cum omnibus ad se rite pertinentibus . appendiciis eidem comiti
perfruendam subicio . Quatinus vita comite ea feliciter utatur . et
post vite sue terminum cuicunque voluerit . in perhennem derelin-
quat hereditatem . Sit vero prefatum rus ab omni terrenae servi-
tutis jugo liberum . exceptis tribus expeditione videlicet . pontis
arcisve recuperatione . Hoc quoque in nomine sanctae trinitatis
et individue unitatis precipio . ut nemo successorum meorum sive
regum . sive episcoporum . sive ducum . seu principum sive alicu-
jus altioris inferiorisve dignitatis persona . hanc meam donationem
in aliud quam hic scriptum est inmutare presumat . Quod si
quisquam ausu temcrario hoc decretum transgredi nisus fuerit :
aeternae maledictioni subjaceat . et aeternas inferni penas sine fine
sustineat . nisi humiliter emendaverit . quod contumaciter deli--
quit .
Istis limitibus prefatae viginti mansae circumquaque gyrantur .
$$is synd &aera . XX . hida gae maero aet AEscesbyrig . AErest on
&onae garan su&ae@eardnae . $$onnae and lang @aegaes o$ &onae maegen
stan . &a non uuon hlinc . And lang hlincaes o$ loddaeraes saeccinge .
%lang hlincaes o$ &onae brystae del . &anon and lang fyrh aennae -
aecer to &am hlincae . $anon on $a heafda on hryc@aeg . of hryc@aege
on &onae &orn styb . &anon on hord@yllae on &onae ealdan hord
@yllaes @aeg . and lang &aes ealdan @aegaes . on hrysc slaedes bygae .
and lang ri$ae on s@ynbroc . And lang brocaes on beahhildae
byrigels . &onon on &onae ealdan @aeg . and lang @aegaes on &onae
garan nor$ae @ear$nae . &&onon east and lang @aeges on hnottan
maerae nor&ae @eardnae . &anon on $a dic . and lang dic on &aet
on bulan maedae nor&ae @aeardae . &onon on &a brembael hyrnan . of
&aerae hyrnan on stan maerae . &onon to &aen ae&aenan byrigelsae on
aeoccaenen npp aud lang stremaes on &onae ae@ulm . &&onon on @aeardaes
baeorh. of &am baeorgae on hrung putt . &ouon on &a aealdan hola .
of $am holum aeft on &onae garan su&ae @aeardnae . &onnae &aet on-
taettucan stan . of &am stanae on &a aealdan dic . $aer hit aer
onfaen .
Anno dominicae incarnationis . DCCC . LVI . Indictione . IIII .
scripta est haec cartula . His testibus consensum prebentibus .
quorum hic inferius onomata secundum uniuscujusque dignitatem
caraxata adesse videntur .
Ego AE$elwlf Rex hanc donationem prefato comiti meo
AEldredo perpetualiter habendam concessi .
Ego Ealhstan episcopus . Ego @@erfaer$ abbas .
Ego Swithun episcopus . Ego AE$ere$ filius regis.
Ego AE$elbald episcopus . Ego AElfraed filius regis.
Ego Eanulf dux . Ego Esnae minister .
Ego AE$elbyrht dux . Ego Cyne@ulf minister .
Ego Osric dux . Ego Cyneheah minister .
Ego @@ulfhere dux . Ego Alhstan minister .
Ego Lullaede dux . Ego Aldraed minister .
Ego @@ullaf dux . Ego Oms minister .
<P 492>
 Grant by Burhred, King of The Mercians, to Alhuu, Bishop of Worcester.
AD 857
* In nomine domini Dei excelsi qui est spes omnium finium
terrae et in mare longe .
Ego autem BURHRDUS [omnipo]tentissimo Deo concedente rex
Me[rciorum donabo ac] trado ALHUNO episcopo meo pro remedio
anime meae aliquam parvam portionem libertatis cum consensu
consiliatorum meorum gaziferi agelluli in VICO LUNDONIE . hoc est
ubi nominatur Ceolmundingchaga qui est non longe from Uuest-
getum positus sibi episcopo in propriam libertatem ad habendum
vel ad Uueogerna civitate pertinentem cum omnibus rebus que ad
se recte pertinent . modicis et magnis hoc est quod habeat intus
liberaliter modium et pondera et mensura sicut in porto mos est ad
fruendum hec libertas hujus agri comparata est a rege cum sexa-
ginta solidornm argenti . et aute empta cum tanto pecunia uno
libra et Ceolmuude praefecto . pax et securitas sit omnibus servan-
tibus hanc libertatem . contradicentibus vero et rennuentibus
eterni regis ultio sibi incumbat . si non digne emendaverint Deo et
hominibus .
Gesta sunt haec Anno dominici incarnatione . DCCC . LVII . indic-
tione vero . V . in loco famosa qui dicitur Toman@or$ig in sancta
pascha domini . ad censum vero regi reddatur in anno de agriun-
culo illo . XII . denarios . Hii fuerunt testes quorum nomina hic
sunt .
* Ego Burgred rex Merciorum hanc libertatem quam epis-
copo donavi signo crucis Christi munio et confirmo .
* Ego AE&els@y$ regina hanc donationem regis consensi et
subscripsi .
* Ego Tumberht episcopus . [* Ego Beor]htno$ . dux .
* Ego Ceorred episcopus . Ego Ealdberht . dux .
Ego Alhun episcopus . Ego Mucel dux .
* Ego Byrhtred . episcopus . [* Ego A$ulf dux .
Ego Cu$uulf episcopus . Ego] Beornhard . dux .
Ego Hunberht . dux . Ego Eadred dux .
<P 493>
 Confirmation by Adulf, King of The West Saxons, to Winchester Cathedral,
of privileges for their land at Chilcomb, Hants. After AD 856
[O]n &aes naman &e on eces lifes bec on heofonan &a a@rit &e her
on life @el ge c@ema& ; [I]c A$$VLF kyningc on $ysum ge @rite ge
s@utelie be CILTACUMBES fr[e]ulse $one &e Kynegyls kyningc &e
aerest kyninga cristen ge@ear& on @est Sexan his fulluht faeder sancte
Bir[m]e biscope ge u&e % si&&an aelc &aera kyninga &e aefter o$ran
on @est Sexan @aeron gefri$odon % gefyr$redon &eah &e he
aer on ge@rIte ne stode o$ hit to me com &e nu se nygo&a
kyningc eom . Eac ic her ge s@utelie &aet ic &isne freols aet foran
sce Petre on Rome % &am halgan papan Leone s@a ge faestnode
s@a s@a me % eallan $eod scype ge @ear& on Englalande aer ic to
Rome fore . # @aes &aet mon aelles $ises freolses are aefre for ane
hide @erian scolde . for &am &e Godes ar aefre freogre beon sceal
&onne aenig @oruld ar. % min sune eac AElfred &e mid me for %
&aer to kyninge gehalgod @aes &an papan on hand ge sealde &aet he
$isne freols aefre ge fyr&rian @olde . % his bearn gif him God aenigra ge
u&e to &am ylcan sprittan @olde .
Ic eac beforan &am ylcan papan ealle &a land are &e ic on Angla
&eode heafde Gode into halgan sto@on for me % for ealle &eode
geteo$ode . % on Rome be &es papan fyr&runge % leaue mynster ge
@orhte . Gode to loue % sca Marian his halgan meder to @yr&mynte .
% &aer Englisce scole ge sette &e aefre nihtes % daeges for ure &eode
Gode &y@ian scolde . % &a &a ic on eard com . ic on cy$$e ealle
folce h@aet ic on Rome ge don haefde . &a &ancodon hy &yses Gode
% me s@y&e georne % heom eall &is s@y&e @el licode . % c@aedon &at
heora &ances &is on ecnesse stande .
Nu halsie ic &urh &a halgan &rimnisse % scs Petrus % ealne &ane
haligdom &e ic on Rome for me % for ealne &eodscype ge sohte . &et
naefre ne kyningc . ne ae&elingc . ne biscop ne ealdorman. ne &egen .
ne gerefa hine si`l'fne s@a earme for @yrce &aet he &isne freols ge
lyttlie &e he s@ylcre ge @ittnesse ge festnod is . buton t@eonan se
&e hit de$ . he abilhd Gode % sce Petre % eallaen &am halgan &e
on Romes cyrcean resta& . % him seluan ece helle @ite unge saeliglice
getila& . Eac se halga forsaedae papa Leo Godes curs % sc~e Petres %
ealra halgena % his on &aene ge sette &e &is aefre undo . % eac ean &es
&eodscype ge on ge hadodan ge on lae@edan # ylce dyde . &a ic on
gean com % him &is cy&de ;
<P 494>
 Confirmation by Aedeluulf, King of the English, to the Abbey of St. Denys
of all its possessions in England. Nov. AD 857
AEDELUULFUS Dei gratia Rex Anglorum . Quoniam volente me
de terrenis opibus quas de Dei munere possidere videor , mercari
bona caelestis patriae , et petente me a beatissimo Romano pontifice
Benedicto consilium ut ejus sacratissima auctoritate quaecumque
de rebus meis ad sanctorum loca conferre voluero impertiar , venit
ab eo Hunigerus Monasterij quod est in Francia sanctorum marty-
rum DIONYSIJ , Rustici , et Eleutherij , Monachus , una cum Legatis
domni Hludovici gloriosissimi Imperatoris , benedictionem atque
licentiam benefaciendi pro peccatis meis cum privilegio ejusdem
gloriosi Papae deferens , et in Lindonia Civitate a nobis cum
gaudio vna cum suis comitibus exceptus est . Ubi cum inter caetera
querimoniam pro injuria a nostris hominibus Colonis sancti Di-
onysij martyris qui sunt in diversis Britanniae locis , et maxime
in RIDREFELDA , et in HASTINGAS , et in Pevenisel , in salinis
quoque , et in Lundenuuic , miserabiliter illatam deplorasset .
Auditus est a nobis uti dignum erat , et ex denominatis homini-
bus omnem illi justitiam pro Dei honore , proque sanctorum mar-
tyrum praedictorum reverentia , spontanea voluntate facientes ,
tandem uno consensu et voluntate nostrorum fidelium decrevimus ,
ut omnes possessiones quae a Deo devotis hominibus et Regibus
qui ante nos in hac nostra regione fuerunt , sanctis illis ad suorum
servientium usus et substentationem donata sunt , sine alicujus
invasione et injuria nostrorura , illis imperpetuum perseverent
atque permaneant . Addidimus etiam de thesauro nostro viginti
marcas auri , cum vase argenteo tantumdem pondus habente , et
duo pallia purpurei coloris , quae pro salute nostra mittimus ad
ornandam reverendam memoriam sanctorum martyrum supradic-
torum Dionysij , Rustici , et Eleutherij , quatinus illi servi Dei
Monachi et pauperes Christi qui in ipso Monasterio aluntur , coti-
die pro nobis , et pro totius regni nostri salute , deprecentur atten-
tius , ut Deo concedente ad aeterna gaudia pervenire valeamus .
Actum in Lindonia Civitate , Dominicae Incarnationis anno
octingentesimo quinquagesimo septimo , die undecimo Nonas
Novembris indictione septima . Anno vero regni mei decimo nono
coram optimatibus et proceribus regni mei , et praesente ac petente
Hunigero thesaurario Monasterij Sancti Dionysij , quod est in
Francia , quem ad nos venerabilis Papa Romanae Sedis Benedic-
tus , et domnus Hludovicus Imperator , cum aliis suis Legatarium
direxerunt .
Ego AEdeluulfus Rex Anglorum manu mea concessionis
hujus praeceptum firmavi , signo victuriosissimae
crucis Christi impresso * .
<P 495>
 Grant by (1) Swithun, Bishop of Winchester, to AEdelbald, King of the West
Saxons, and (2) King AEdelbald to Winchester Cathedral. AD 858
DONUM $$ELBALDI REGIS DE FEARNAHAM .
(1.) Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo summo
% ineffabili rerum creatori ac moderatori omnium tempora qui sua
multimoda disponens potentia . temporibus ut volu`er'it finem im-
ponet . Iccirco cunctis agendum est ut hic bonis actibus future
beatitudinis felicitatem adipisci mereantur .
Quapropter ego SwITHUN divina providente gratia Wentane
aecclesiae episcopus cum consensu % licentia ejusdem aecclesiae con-
gregationis hoc est presbiteris diaconibus % omni clero consenti-
entibus dedi atque concessi dilectissimo domino meo et reverentis-
simo occidentalium Saxonum regi AE$$ELBALDO terram . LX . cassa-
torum in loco qui dicitur FEARHAM . ita ut habeat atque possideat
praefatam terram guam diu in hac vita presente vixerit . sine ulla
nostrorum successorum contradictione vel contentione cum omni-
bus ad se pertinentibus . hoc est campis . silvis . pascuis . pratis .
piscariis . atque omnia in omnibus ad eandem terram pertinenti-
bus .
(2) Ego autem AE$$ELBALD Dei gratia occidentalium Saxonum rex
dono atque concedo pro Dei amore atque animae meae remedio %
parentum meorum hoc est avi mei Egelberhti regis % genitoris mei
A$ulfi regis post obitum meum ab hac presenti vita ipsam terram
hoc est . Lx . cassatorum in loco prenominato aet FEARNAHAM epis-
copo % omni congregationi Wentane aecclesiae . % tam rato ac
stabili tenore quilibet episcopus % illa sancta congregatio eandem
terram teneat atque possideat propria potestate ac voluntate sibi-
met ad habendam . % nullus jam licentiam ulterius habeat Christi
neque Sancti Petri illam terram praedictam alicui dandi neque abs-
trahendi de illo loco . Similiter nullus licentiam Christi habeat
neque Sancti Petri neque ausus sit ulterius illam terram predictam
rogandi in beneficium . Terra autem jam dicta sit inperpetuum
libera ab omni regali servitio % omnium saecularium quam diu fides
et christiana religio . in Anglorum gente inconcussa permaneat
preter expeditionem % pontium constructionem % arcium muni-
tionem .
Si quis autem hanc nostrae satisfactionis donationem augere vel
amplificare voluerit : augeat omnipotens Deus dies ejus prosperos .
Si vero quis infringere vel mutare presumpserit : noscat se ante
tribunal Christi redditurum rationem nisi prius satisfactione emen-
daverit .
Scripta est autem haec cartula anno dominice incarnationis
. DCCCLVIII . in loco qui dicitur Amberesburg testibus his consen-
tientibus quorum nomina infrascripta esse videntur .
E$elbald rex . Beornred abbas .
Iudith regina . Osmund minister .
Swithun episcopus . Beorthhelm minister .
Osric dux . Dudda minister .
Cyne@ulf dux . Wlfhere minister .
Beorthwald abbas . Ea$elred minister .
<P 496>
 Grant by King AEdelbearht to Wullaf. AD 858
* Regnante in perpetuum domino Deo nostro omnipotenti sabaot
ego E$$ELBEARHT rex cum consensu ac licentia meorum secularium
optimatum divinorumque personarum liventi animo dabo et concedo
meo fideli ministro @@ULLAFE aliquam partem terre juris mei hoc est
. V . aratra in illa loco ubi @@ASNG@ELLE nominatur in bicissitudinem
alterius terre hoc est et mersaham hanc terram supranominatam
et @assing@ellan ego E$elbearht ab omni servitute regali operis
eternaliter liverabo sicut ante fuerat illa prenominata terra et
mersaham hec sunt etenim marisci que ad eandem terram rite ac
recte pertinent quos `h'ega ante abuerat id est an @i@ara@ic quae ante
subjecta erat to @ii % to leanaham % et febresham . I . sealtern
% . II . @ena gang mid cyninges @enum to blean $em @iada % . IIII .
oxnum gers mid cyninges oxnum an @i@ara@ic . XXX . statera
kasei et item . X . statera in alia @i@ara@ic % . XX . lamba %
. X . fehta hec autem terra suprascripta et @assing@ellan his
notissimis terminibus antiquitus circum jacentibus ab occidente
cyninges folcland quod abet @ighelm % @ulflaf ab aquilone cu$rices
dun herege$eland ab oriente @ighelmes land a meritie biscepes
land to cert . II.que molina ad illam eandem terram pertinentia una
an @assing@ellan alia an h@iteceldan hec sunt pascua porcorum quot
nostra lingua denbera nominamus hoc est lamburnanden orricesden
teligden stanehtandenn et illa silva sandhyrst nominatur que per-
tinet to @assing@ellan hancque livertatem huic eodem agel`l'ulo illo-
que @ullafe similiter et @assing@ellan cum consensu ac licentia meo- -
rum optimatum liventer largitus sum ut omnium regalium tributum
et vi exactorum operum et penalium rerum principali dominatione
furisque conprehensione et cuncta seculari gravidine absque expe-
ditione sola et pontium structura et arcium munitionibus secura et
inmunis permaneat si autem aliquis quod absit diabolika fraude
deceptus et mundana cupiditatae inlectus hoc infringere vel irri-
tum facere conaverit sciat se a consortione katholicorum segre-
gatum et in die magni aexaminis quando celum et terra moventur
coram Christo et exercitu celesti nisi ante emendaverit rationem
redditurum esse hactum est autem anno dominice incarnationis
. DCCCLvIII . indictione vI his testibus consentientibus ac conscrib-
entibus quorum his nomina infra karaxantur .
Hec sunt prata to@assing@ellan stocmed healf be nordan hegforde be sturemeda
sue der to limpnd
* Ego E$elbearht rex hanc meam donationem cum signo
sancte crucis Christi rovoravo et subscribo .
* Ego E$elmod dux consentio % subscribo .
* Ego Eastmund pedesecus consentio % subscribo .
* Ego @@ullaf consentio % subscribo .
* Ego E$ered consentio % subscribo .
* Ego Sigeno$ consentio % subscribo .
* Ego Beagmund consentio % subscribo .
* Ego Ese consentio % subscribo .
* Ego Dun consentio % subscribo .
* Ego Oslac consentio % subscribo .
* Ego Dudda consentio % subscribo .
* Ego Mucel consentio % subscribo .
* Ego Burgno$ consentio .
* Ego E$el@eald consentio . * Ego E$elhere consentio .
* Ego Ead@ald consentio . * Ego @@ighelm consentio .
* Ego Lulla consentio . * Ego No$mund consentio.
* Ego Acka consentio . * sigemund conSentio .
* Ego Cynelaf consentio . * Hunfre$ consentio .
* $$is siondan $es landes boec et @assing@ellan $et E$elbearht
cyning @@ullafe sealde his $egne @i$ o$rum sne miclum lande et
mersaham se cyning sealde % gebocade @ullafe fif sulung landes et
@assin@ellan @i$ $em fif sulungum et mersaham % se cyning dyde
$et land et mersaham him to folclande $a hie $em landum ieh@erfed
hefdan butan $em merscum % butan $em sealtern et fefresham %
butan $em @ioda $e to $em sealtern limp$ .
Endorsed in a contemporary hand:"*Dis siondan des landes boc et
@@assing@@ellan"; and in a hand of the Xiith century,"commu-
tatio terrarum inter E$elbeartum regem % @@ullafum . latine" .
<P 497>
 Grant by Edelmed to Plegred. AD 859.
* In nomine almo trino divino an`no' dominice incarnationis
. DCCCLVIIII . indictione septem ego PLEGRED aliquam terre unculam
emi et E$$ELMoDE duci sexcentis denariis hoc est an healf tun que
ante pertinebat to @@ILBURGE@ELLAN $et land healf % healfne tun
hiis terinibus circumcincta ab oriente cyniges hei@eg a meritie
stret to scufeling forde ab occidente stur ab aquilone cyninges land
% halfne @eruna prata on burg@ara medum su$e@eardum % an
nordepeardum burg@aramedum healfmed % meahselog an cyninges
strete .
Hanc casam supranominatam ego E$elmod PLEGREDe donabo sibi
abendum et possidendum feliciterque in dies ejus perfruendum et
post dies ejus cuicumque ei eredi placuerit derelinquendum liveram
per omnia abeat potestatem si autem continga`t' quod aliquis pos-
terum meorum hanc meam donationem infringere vel minuere
temptaverit sciat se coram Christo judice rationem esse redditurum
communi via per unam portam perfruendum intra villulam et extra
villulam .
* Ego Ethel@ulf rex hanc meam donationem cum bexillo
sancte crucis Christi rovoravo % subscribo .
* Ego Eanulf dux consentio % subscribo .
* Ego E$el@ulfdux consentio % subscribo .
* Ego E$elmod dux consentio % subscribo .
* Ego Hunred consentio % subscribo .
* Ego Ethelbeald fili regis consentio % subscribo .
* Ego E$eric dux consentio % subscribo .
* Ego Dudda consentio % subscribo .
* Ego @@imund consentio % subscribo .
* Ego Ceolmund consentio .
* Ego @@erenbearht consentio .
* Ego Lulling consentio .
* Ego Ead@eald consentio .
* Ego @@ulfred consentio % subscribo .
* Ego Deimund presbyter abbas consentio % subscribo .
* Ego Sebearht presbyter consentio % subscribo .
* Ego Diar consentio % subscribo .
* Ego Biarnhelm presbyter consentio % subscribo .
* Ego Hyse presbyter consentio % subscribo .
* Ego Dunincg archidiaconus consentio % subscribo .
* Ego Osulf consentio % subscribo .
* Ego E$`el'no$ consentio % subscribo .
Endorsed in a hand of the Xiith century:-"Pleired dedit.
E$elmod duci terram at @@ilburge@el . latine" .
<P 498>
 Profession of Deruulf Bishop of London to Archbishop Ceolon the
AD 839x860.  PROFESSIO DERUULFI LUNDONIENIS EPISCOPI
Quotienscunque evenerit quod superna clementia unum de patri-
bus post praefinitum tempus suscepti regiminis ad suam praesentiam
revocare voluerit . alterumque pro eo ad eandem pastoralis curae
auctoritatem praeordinare et eligere providerit . juxta illud quod
in Psalmis . dictum est : "pro patribus tuis nati sunt tibi filii" .
et ne aecclesiastica congregatio ovilis Christi in aliquo titubet
per destituta officia defuncti presulis :
Quapropter ego DERUULFUS licet indignus ad episcopalem sedera
nominatus et electus Lundoniensis aecclesiae . gubernaculaque pon-
tificatus praenominatae aecclesiae cum omnipotentis Dei auxilio per
ministerium venerandi patris Celnothi Archiepiscopi suscipiens ;
in primis cartulam meae confessionis et desponsionis componens .
atque subscribens secundum normulam praecedentium patrum :
ego confiteor Deum patrem omnipotentem ante omne seculum con-
sistentem . et in sua divina potestate omnem creaturam creantem
ac regentem . et filium unigenitum ex patre . venientemque in
mundum sicut per ora patriarcharum et prophetarum promissum
est . et spiritum sanctum procedentem ex patre . et filio . eundemque
filum Dei pro salute mundi passum ac sepultum . tertiaque die
incorruptibili corpore resurrexisse . et in coelum ascendentem .
in dexteraque Dei patris sedentem . sic etiam contra inimicos
christianae fidei visibiles sive invisibiles dimicare . et aecclesiam
Dei defendere omnibus viribus meis confiteor . Tibique dilectissime
pater Celnothe archiepiscope tuisque successoribus et illi aecclesiae
salvatoris Dei quae sita est in Dorobernia civitate in quantum michi
septiformis Spiritus gratia intellectum et scientiam contulerit .
cum omni humilitate servire et oboedire confiteor : sine dissimu-
latione diabolicae fraudis omnibus diebus vitae meae . tibi tuaeque
aecclesiae subjectum esse . Profiteor illud observare quod serva-
verunt praedecessores mei . qui in tramite rectae conversationis
perstiterunt . et obaedientiam suam ac promissionem bene et juste
servaverunt . hoc ipsum facere usque ad calcem vitae meae domino
Deo favente non cesso . prestante et donante Jhesu Christo salva-
tore nostro .

       Hanc scriptam paginam ego Deruulfus mea propria manu
              cum vexillo sanctae crucis Christi subscribo et con-
              firmo .


<P 499>


HEC EsT DONATIO ATRELBERHTI REGIS DE TRIBUS CASSATIS IN
        LOCO QUI DICITUR DUNINGHELAND DEO ET ECCLESIE

            SANCTI EDWARDI SHAFTON' IN PERPETUUM :

   Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo summo
et ineffabili rerum creatori ac moderatori omnium in sua multi-
moda disponens potencia temporibus ut voluerit . finem imponet .
Iccirco cunctis agendum est ut hic bonis actibus future beati-
tudinis felicitatem adipisci mereantur .

   Qua propter ego ATHELBERT gratia Dei occidentalium Rex dono
atque concedo dilecto ac venerabili ministro OSMUNDO . III . casat-
torumi in loco qui dicitur DUNINGLAND sibi suisque heredibus in
propriam atque perpetuam hereditatem . hoc est ut habeat ac pos-
sideat praefatam terram cum omnibus ad se pertinentibus campis
silvis . pratis atque omnia in omnibus ad eandem terram perti-
nentibus quamdiu in hac vita vixerit post vero suum ab luce
decessum liberam habeat donandi vel concedendi potestatem cui-
cunque donare vel concedere voluerit .  Sit hec praefata terra libera
ab omni regali servicio et omnium regularium servitute praeter
expedicionem .

   Si quis hanc nostro satisfactionis donacionem augere vel ampli-
ficare voluerit : augeat omnipotens Deus dies ejus prosperos . si
vero ejus infringere vel mutare noscat se ante tribunal Christi
redditurum racionem nisi hujus satisfactione emendaverit .
  Hiis terminis circumdatis :  Arest a norward @an londe on $a
ealden dic . &anen ut &urch sinnleah . su$ @id $ere heren Wike .
&anen @i$ clahgraues . &anne on er$erburg . &anen on ceadenford .

&anen : &ar suth over on &are o&er ea . &anen : up on nodre on &at
rede clif . &anen : north on dic . &anen : on hrycg leah estward
  Scriptum quidem hec est cartula . Anno Incarnationis dominice

. DCCC . LX . Indiccione . IIIIa . in loco qui dicitur Sumertun . testi-
bus hiis consencientibus quorum nomina infrascripta videntur

esse :

       A@elberd Rex .           Sui$hun episcopus .
       Adelstan episcopus .     A&eldred filius Regis etc.


<P 500>


  * HEC EST CONCESSIO REGIS ATHELEALDI DE XIIIJ CASSATIS

     TERRE JUXTA TEFUNTAM QUA UT IN SUBSEQUENTE NOTA-

     TUR PAGINA OMNI TEMPORE DICTARE CONCESSIT :

    * Regnante imperpetuum Deo et domino nostro Jhesu Christo

cum cujus imperio hic labentis seculi prosperitas in adversis suc-
cessoribus scedulo permixta et conturbata cernuntur et omnia
visibilia atque desiderabilia ornamenta hujus mundi ab ipsis

amatoribus cotidie transeunt .  Ideo beati quique ac et sapientes
cum hiis fugitivis seculi diviciis eterna et jugiter permansura
gaudia celestis patrie magno opere adipisci properant .

  Qua propter ego ADELBALDUS gratia Dei occidentalium Saxonum

Rex dono atque concedo dilecto ac venerabili ministro meo pro

ejus humili ob[oedientia] OSMUNDE terram . XIIII . cassatorum in
loco qui apellatur BE TEFUNTE . Hoc est ut habeat et possideat
praefatam terram in perpetuam haereditatem cum omnibus utilitati-

bus ad eam pertinentibus campis silvis . pratis . pascuis atque

omnia in omnibus quam din in ista transitoria vita demoratus
fuerit . Et post finem vite illius heredi cuicumque voluerit liberam
habeat donandi vel conceidendi potestatem . Sit hec terra prefata
secura et inmunis omnium rerum legalium et principalium tribu-
tum et in exactorum operum . furisque comprehencione . simul-
que et omni populari gravidine nisi expedicione et pontis faccione .
et arcium municione .
Hec sunt termini terre . Arest on &ane reanden @eg $at on
$one forde to teofunte &anen : on brochenenberge $at on hoddes
clif . &anen : on abbenbeorg $at on stortencumb on $es linkes
havede suthward . and northward &anen on leon berg &at on $a
ealden dich &anne : onne &at furch $e is a$e riuen to nodre &annen
on funtnesford &annen on herepa& on pe reden wege on &a two
meaades o&er be nodre o&er be @ilig $e $arto hera$ .
Si quis autem hanc meam [donationem augere et amplificare
voluerit augeat omnipotens Deus dies ejus prosperos . Si vero
quis infringere vel mutare presumpserit : noscat se ante tribunal
eterni Judicis in die judicii coram Christo et omnibus sanctis
racionem redditurum esse nisi prius satisfactione emendaverit .
scripta est hec cartula anno dominice Incarnationis . D . CCC . LX .
Indictione . IIII . Istis testibus consencientibus quorum nomina
infra scripta videntur esse .
Adelbald Rex . * . Suidhun episcopus . * .
Aedelbert Rex . * . Alhstan episcopus . * .
Judith Regis filius . * . Osric dux , etc . * .
<P 501>
 Will of Ealhburg, granting to St. Augustine's Abbey, Canterbury, rent
from land at Brabourne.
In nomine domini . EALHBURH hafaep geset myd hyre freonde
@eahtunga . # man aelce gere agyfe pam hy@um to SANcTae AUGUS-
TINE of @am lande aet BRADANBURNAN . XL . ambura mealtes . ffi eald
hry$er . % . IIII . @e&eras .%. XL . % . cc . hlafes.% ane @aege spices %
cyses . % . IIII . fo&ro @udes . % . XX . henfugla . S@ylc man se #
land haebbe &a $ingc agyfe for Ealdredes saule . % for Ealhburge . %
&a hi@an asingan aelce daege . aefter hyra ferse &ane sealm for hia .
" Exaudiat te dominus " . S@ae h@ylc man . s@a &is abrece . si he
asceaden fram Gode % fram eallum hallgum . % fram &an halgan
@ere on &ysum life . % on ecnesse . &onne synt her aefter &ara
manna naman to ge@itnesse &isse gesetednesse . # is &onne
Drihtno& abb' . pr~ . Cada . @@ealdhelm .
% Osmund prb' . Bearnfer& . Dudde .
AE&elred pr~ . Bearnhelm . Ofa .
@@ynhere diacon . Ealdred . Ofe .
Beahmund . Ealhburh . @@ighelm .
Cenheard . Ealh@aru . @@ullaf .
Hyse . Hoshere . Ead@eald .
Adda . Leofe .
Gif hit &onne s@a gegae& s@a &e ne @ysca$ . # h@ylc brocon becume
&urh hae&en folc o&&e h@ylce o$re earfo&nesse . # hit man ne maege
&aes geres gelaestan . agife on o&rum geare be t@eofealdum . gif
&onne git ne maege . sylle on $riddum geare he $ryfealdum . gyf
he &onne git ne maege ne nelle . agife land % bec &am hi@um. to
sanctae Agustine .
<P 502>
 Grant by AEdelbearht, King of The West Saxons and Kent, to W%rmund,
Bishop of Rochester. AD 790 for 860 X 862
In nominae domini nostri Jhesu Christi salvatoris si ea quae
saecundum decreta canonum ac statuta synodalia salubriter defi-
nuntur quamvis sermo solus ad testimonium sufficere possit atta-
men ob incertam futurorum temporum condicionem firmissimis
scripturarum indiciis aet cautionum chyrographis sunt roboranda
quoniam quidem sepe ex ignorantia sepe quod est execrabilius ex
inprobitate contingit ut denegatio rerum vere aet raecte gestarum
nascatur , quapropter ego AE$$ELBEARHT rex occidentalium saxo-
num seS Cantuuariorum @@AERMUNDO episcopo trado terram juris
mei id est . Lx . XX . aecra et unum viculum dimidium civitatis
HROBI et unum mariscum quae ad illum pertinet , pro ejus pecunio
quam ab eo accepi hoc est . Xv . pund' % . XXX . mancuso . ut habeat
et possideat et cuicumque voluerit illo vivente seu moriente aetaer-
naliter tradendam concedo cum omnibus ad eas rite pertinentibus
in minimis et in maximis notis et ignotis sine fine in evum per-
maneat livera , si quis vero quod absit heredum successorumque
meorum hanc nostram piam donationem inmutare aliter vel minuere
studeat sciat se inprimis omnipotentis Dei iram incurrere et viven-
tem in hac vita benedictione carere et in novissimo maledictione
subjacere . qui vero haec augenda custodierit nihilque inrogarit
adversi sit benedictus a domino , scripta est haec cartula . anno
dominicae incarnationis . Dccxc . His testibus qui haec consenti-
entes subscripserunt quorum hic nomina infra tenentur adscripta ,
* Ego Ae$aelbearht rex hanc meam donationem signo
sancte crucis Christi rob' % sub' .
* Ego Ciolno$ archiepiscopus consensi et subscripsi .
* Ego Ealhstan episcopus consensi et subscripsi .
* Ego s@i$hun episcopus conSensi et subscripsi .
* Ego Gu$heard episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Dioruulf episcopus consensi et subscripsi .
* Ego. . . ...consensi et subscripsi .
* Ego Eanuulf dux consensi et subscripsi .
* Ego Oric dux consensi et subscripsi .
* Ego Uulfhere du/x consensi et subscripsi .
* Ego Ae$eluulf dux consensi et subscripsi .
* Ego Humbearht dux consensi et subscripsi .
* Ego Uullaf dux consensi et subscripsi .
* Ego Aldred dux consensi et subscripsi .
* Ego AEdaelraed dux consensi et subscripsi .
* Ego Dryht@ald dux consensi et subscripsi .
* Ego BiorLtuuf dux consensi et subscripsil .
* Ego AE$aelred filii regis .
* Ego Elfraed filii regis .
* Ego Uullaf abbas .
* Ego Uuerfer$ abbas .
* Ego Uulfhelm presibiter .
* Ego Uuerenberht minister .
* Ego Ciolmund minister .
Dannae is daer se leah de man daet land mid findae haldan scaei
an east healfe sio ealdae stret . an su$ halfae horsum stydae . an
@est halfe biddanstiorf , an nor$ half' prime lond ,
$$annae sint $es londes gemaera an @est healfae scipfliot an nor$
halfe meodo@aege an east halfe liof@ynne mearc $anne fram ciold-
ry$ae londe @est be $arae aldan straetae s@ae sio t@oentig aecra ,
Endorsed in a hand of the Xth century :-"LXXX. aecern boc be eastan
and in a hand of the
porte % $aes mersces . @@aermundes biscopes";
xivth cent., " Ethelbertus Rex " .
<P 503>
 WITENAGEMOT AT WELLBOURNE. Grant by Burhred, King of the Mercians, of
immunities to the monastery of Gloucester. AD 862
P In nomine Domini nostri Jhesu Christi . Ego BURGREDUS
 Deo omnipotentissimo concedente et auxiliante rex Merciorum ,
volens et cogitans pro majore remedio anime mee et de honore
Dei omnipotentis in secula ampliare donaciones et libertates quas
ego et predecessores mei reges loco cenobiali aecclesie sancti Petri
aet GLEA@EcEASDRE concesserunt . ne quando religiosae viventes in
dicto loco per ministros seculares quoscunque pro negocio terreno
infra dictum locum ceonobialem impediantur a devocione quam
debent altissimo famulari Deo vel molestentur concedo et volo ego
rex Merciorum quod monasterium sancti Petri aet Glea@eceasdre et
religiose viventes in eodem monasterio eadem libertate et eisdem
legibus et consuetudinibus quas ego et predecessores mei reges
concesserunt et donaverunt libere et in pace gaudeant et utantur et
ut sub ipsa mea proteccione speciali magis qui[e]tae Deo serviant
idem monasterium liberum facio et quietum ac omnia monasteriola
loca que eidem obedient et pertinent ab omni terreno negocio
et servicio ne liceat in antea in eternum aliquibus minis-
tris secularibus aut alicui hominum nisi ipsius loci cenobialis
ministris aliquod officium seculare infra eundem locum excercerae
aut excercerae pretendere pro quacunque causa nisi pro causa
que penam mortis petit et hec etiam concessi et renovari feci cum
consensu ac licentia omnium optimatum meorum in illo regali vico
et concilio quod habebatur aet @@elesburnan et nullus homo ex
nostris non querat ab illis plus majorem causam hujus nisi quo
ante et jam nunc est concessum et ordinatum ea duntaxat condi-
cione statuta ut oraciones et obsecraciones ibi Deo serviencium
pro me et pro justis heredibus meis jugiter in illa aecclesia nocte
et die memoriter serventur . Qui vero hanc concessionis iberta-
tem heredum vel successorum meorum custodierit eterna clari-
tate coronetur et nomen ejus sit scriptum in libro vitae . Si quis
quod absit cujuslibet personae , contra hanc libertatis cartulam
venire nititur sit sub anathemate Jude proditoris domini nostri
Jesu Christi nisi hic Deo et hominibus digne emendaverit et
si quis hoc augere vel servare voluerit benediccionem Dei celi cum
omnibus sanctis suis percipiat in sempiternum . Amen.
* Haec fuerunt gesta et concessa anno dominicae Incarnationis
DCCC LXII Indictione X cum consensu et beneficentiae piisimi
regis Merciorum Burgredi et venerabilis archiepiscopi Ciolno$i et
omnium episcoporum et principum et aliorum nobilium quorum
nomina et signa hic infra notantur ut firmior hec res in eternum
constitueretur .
* Ego Burgre$ rex Merciorum hanc propriam donacionem
libertatis et positive signum crucis inpono .
* Ego Ciolnold gratia Dei archiepiscopus hanc donacio-
nem confirmans subscripsi .
* Ego AE&elsui$ regina huic donacioni regis concesse
signum crucis infixi .
* Ego @@ulfsig episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Ciorre$ episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Humberrht dux consensi .
* Ego Biorno$ dux consensi .
* Ego Eamberht dux consensi .
* Ego Ea$red dux consensi .
* Ego Beornhear$ dux consensi .
* Ego Aldred abbas .
* Ego Plegberht abbas . * Ego AElfstan .
* Ego Pulfred . * Ego Berhtric .
* Ego @@erinberht . * Ego Beorn@ulf .
Endorsed:-"Confirmicio privilegiorum sancti Petri Glouces
triae . cap . Xiiij de . la . te".
<P 504>
 Grant by AEthelred, King of The West Saxons, to AEdelulf. AD 862
CARTA ADELREDI REGIS DE WITTENHAM
* Ego AETHELRED gratia Dei occidentalium Saxonum rex dono
atque concedo dilecto ac venerabili meo principi AETHELwLFO
terram . X . cassatorum in loco qui appellatur WITHENNAM ut
habeat atque possideat in perpetuam hereditatem cum omnibus
utilitatibus ad eam pertinentibus . in campis . pratis . pascuis .
piscariis . quam diu in hoc seculo vitam duxerit . % post finem vite
illius heredi cuicumque placuerit liberam habeat donandi vel con-
cedendi potestatem . Hec quoque terra secura % immunis permaneat
ab omni regali servitio % omnium secularium servitute praeter
expeditionem et pontis factione % arcis munitione .
Si quis hanc meam donationem augere % amplificare voluerit .
augeat Deus dies ejus prosperos . Si vero quis frangere vel mutare
presumpserit . noscat se ante tribunal eterni judicis in die judicii
rationem redditurum : nisi prius satisfactione emendaverit .
Scripta est autem hujus donationis cartule anno dominicae incar-
nationis . DCCC . LX . II . in villa regali que appellatur Mycendefr
coram idoneis testibus quorum nomina subtus annexa notantur .
* Ego AEthe`l'r`e'd Rex consensi % subscripsi.
* Ego AE,lfred frater regi consensi % subscripsi .
* Ego Swithun Wentane civitatis episcopus consensi %
subscripsi .
* Ego Alhhard abbas % multi alii consensi % subscripsi .
<P 505>
 Another form of no. 504
CARTA REGIS DE WITTENHAM .
Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo omnia que
in hoc mundo ad solatium mortalis vite data sunt temporalia sunt
% ea vero que in regno celestis vite sanctis promissa sunt sine fine
permanebunt . iccirco cunctis agendum est . ut hic bonis actibus
future beatitudinis felicitatem adipisci mereantur .
Quapropter ego AE$$RED grat`i'a Dei occidentalium Saxonum rex
dono atque concedo dilecto ac venerabili meo principe AE$$EL@ULFE
terram . X . cassatorum in loco qui appellatur . @@ITTANHAM . hoc
est ut habeat atque possedeat in perpetuam hereditatem cum omni-
bus utilitatibus ad eam pertinentibus . campis . pratis . pascuis .
piscuariis quam diu in hoc seculo vitam duxerit . et post finem vite
illius heredi cuicumque placuerit . liberam habeat . donandi vel
concedendi potestatem . Hec quoque terra secura % inmunis per-
maneat . ab omni regali servicio % omnium secularium servitute
preter expedicionem et pontis faccionem et arcisve municionem .
terra autem prefata terminis his circumdatur .
Mete . AErest aet gateclife . op be scillinges broce &aet on caberes
bec `easte @eard &aet %lang `gemaeres todeaddan `treo@e @este
@ardan &onnon on &a ni@an furh %lang &aere furh &aet &ueres
ofer cra@an broc on &a ni@an furh % lang &aere furh on hig @eg %
lang &aes @eges on tamese on nor&e @arde @est @aer.
Siquis hanc meam donationem augere % amplificare voluerit
augeat omnipotens dies ejus prosperos . Si vero quis frangere
vel mutare presumpserit noscat se ante tribunal eterni judicis in
die judicii rationem redditurum nisi prius satisfactione emenda-
verit .
Scripta est autem hujus donationis cartula anno dominice incar-
nationis DCCC . LxII . in villa regali qui appellatur Mycendefr .
coram idoneis testibus quorum nomina subtus adnexa notantur .
* Ego AE&erd Rex consensi .
* Ego Sui#hun episcopus consensi .
* Ego @@ufhere dux consensi .
* Ego AElfs`t'an dux consensi .
* Ego AElfred filius Regis . consensi .
* Ego Aldred dux consensi .
* Ego Garuulf minister . consensi .
* Ego Osmund minister consensi .
* Ego AEgferd minister consensi .
* Ego Eaduulf minister . consensi .
* Ego Ecgberg minister . consensi .
* Ego Ealhhard abbas . consensi .
* Ego Osric minister consensi .
* Ego AE&ered minister . consensi .
* Ego AE&elfred minister . consensi .
* Ego @@ulflaf minister . consensi .
* Ego Hunsige minister . consensi .
* Ego @@ulfstan minister consensi .
<P 506>
 Grant by AEdelberht, King of The West Saxons and Kent, to
Dryhtwald the thegn. AD 862
* Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo Omnia
regna hujus labentis vite regnorumque dispensatores ab initio istius
saeculi cum velocitate deficientes ceciderunt ideo fugitivis ex mor-
talibus rebus aetaerna gaudia promerenda sunt quapropter ego
AE$$AELBERHT rex occidentalium Saxonum seu Cantuariorum cum
consensu et consilio episcoporum et priucipum meorum et aeccle-
siasticarum et saecularium pro aeterna redemptione anime mee et
criminum meorum obsolutione aliquid que mihi dominus et sal-
vator noster cunctorum largitor bonoruni tribuerat statuens donare
decreveram , tibi DRYHT@ALDO ministro meo dabo et concedo
aliquantulum agri id est . X . aratrorum in loco ubi dicitur BRom-
LEAG u$ havead et perfruet vita comite et post obitum suum quali-
cunque heredi sicut illi placatum fuerit relinquat in hereditatem
sempiternam , hancque livertatem prefato ministro meo in eadem
prenominato agello devoto mente donavi ut omnium regalium
tributum et exactorum operum et paenalium causarum aeternaliter
liberabo notis et ignotis majoris minoris id est pratis . pascuis .
silvis . fiuminibus foutibusve exceptis tribus necessariis causis
expeditione et arcis pontisque constructione nunc et deinceps pro
me et pro anima mea liberabo Hoc ipsumque omnibus successoribus
meis , regibus principibus seu cujuslibet personis vel dignitatis
hominibus in nomine omnipotentis Dei observare precipio si
vero quod non optamus aliquis diabolica instigatus cupiditate
insurrexerit qui hoc infringere aut immutare temptaberit sciat se
rationem esse redditurum in die judicii ante tribunal aeterni judicis
nisi prius digne emendaverit ,
  Haec sunt etenim termini predicti agelli circum jacentia An
nor$an fram ceddan leage to langan leage bromleaginga mearc
% liofshema $anne fram langan leage to $an @on stocce $anne
fram $am @on stocce be modinga hema mearce to cinta stiogole
$anne fram cinta stiogole be modinga hema mearce to earnes beame
$anne fram earnes beame cregsetna haga an easthalfe sced hit to
lio@san dene $anne fram lio@san dene to s@elgende $anne fram
s@elgende cregsetna haga to sioxslihtre $anne fram sioxslihtre to
fearnbiorginga mearce fearnbiorginga mearc hit sced to cystaninga
mearcae cystaninga mearc hit sced su$an to@eard setle $anne fram
@eard setle cystaninga mearc to @ichaema mearcae $anne sio @est
mearc be @ichema mearcae ut to bipplestydae $anne fram bipple-
stydae , to acustydae to bioha`h'hema mearcae fram acustyde to
ceddanlege
   $$anne belimpo$ $er to $am londe fif denn an anut @alda . broc-
cesham $es dennes nama . , $es o$res dennes nama : saenget hryg
billan ora . is $es $riddan nama . $anne t@a denn an gleppan
felda ;

  Actum est hec mea donatio anno prescripta in loco que dicitur
@illherestrio coram his testibus qui haec consentientes subscripse-
runt quorum hic nomina infra tenentur adscripta :---Anno dominice
incarnationis . DCCCLXII .

         * Ego Ae$elberht rex hanc meam donationem signo

              sancte crucis rob' % sub' .
         * Ciolno$ archiepiscopus cons' % sub' .

         * Ego Ae$erred filius regis . * Ego Egcberht minister.

         * Ego Aelfred filii regis . * Ego Eaduulf minister .
         * Ego Ae$aelred dux .     * Ego AE$aeluulf minister .
         * Ego Dryht@ald dux .     * Ego Signo$ minister .
         * Ego Heremod pr' .       * Ego Eanuulf minister.
         * Ego Alhhard .           * Ego AEsca minister .

         * Ego Mucel minister .    * Ego Eastmund minister .
         * Ego Orduulf minister .  * Ego Coen@ald minister .

         *                         Ego @@iohtgar minister . * Ego Cu$red minister .
         *                         Ego AE$elred minister . * Ego Uulflaf minister .

         * Ego Cynlaf minister .   * Ego AElfhere minister .


<P 507>


  (1.) * In nomine trino divino regi regnanti in perpetuum domino

Deo hsabaoth cui patent cuncta penetralia cordis et corporis terres-
tria simul et celestia nec non super ethera regnans in sedibus altis
ima et alta omnia sua dicione gubernans cujus amore et eternis

premiis * ego EDELBEARHT rex occidentalium Saxonum nec non et

Cantuariorum dabo et concedo meo fideli ministro et principi meo
E$$ELREDO aliquam partem terre juris mei hoc est . VIIII . aratra in

illa loco hubi nominatur MEESAHAM in sempiternum hereditatem
sibi abendum et possidendum feliciterque in dies ejus perfruendum
et post dies ejus cuicumque hei heredi placuerit derelinquendum
liberam per omnia habeat potestatem cum campis silvis pratis
pascuis aquis venationibus pascuis porcorum simulque mariscis et
cum omnibus utilitatibus rite ac recte ad eandem terram pertinen-
tibus hoc feci pro ejus humili hoboedientia simulque pro ejus pla-
cavili atque conpetenti pecunia quam ab eo accepi hoc est . CCCCtos .
mancusas auri purissimi hanc autem terram supranominatam et

Mersaham * ego E$elbearht rex ab omni servitute regali operis
intus et foris magnis ac modicis notis et ignotis perenniter liveravo
nisi his tantum tribus causis hoc est expeditione et arcis muni-
tione pontisque constructione et illud foras `re'ddat quot sivi intus

faciendi appetat hec autem terra prenominata his notissimis termi-

nibus circumcingitur a meritie et ab occioente stur usque blacan-

ri$e ab aquilone et ab oriente Ead@ealdes bocland to bradeburnan
estque una semis aratra ab oriente sture quaes jacet at confinium
usque Garulfi regis ministri to Mersaham % meda be eastan ee sue
$er mid riahte to $em lande limpa$ unamque salis coquinariam hoc
est . I . sealternsteall % $er cota to in illa loco ubi nominatur
here@ic et . IIII . carris transductionem in silba regis sex ebdomades
a die pentecosten hubi alteri homines silbam cedunt hoc est in regis
communione hec sunt pascua porcorum que nostra lingua Saxhonica
denbera nominamus hoc est husneah . . . efre$ingdenn herbeding-
denn pafingdenn . . . @idefingdenn bleccingdenn nec non . XX .
statera casei of mersce ad Mersaham reddatur et XL agnos et XL
vellera ovium et duorum dierum refectio vel XXX . argenteis hioc
est semicum libra redimatnir hsi quis vero heredum successorumque
meorum regum principum ducum optimatum sive exactorum hanc
meam douatiouem servare voluerit servetur ei desuper benedictio
sempiterna hsi autem absit quod non optamus alicujus personis
homo diabolica temeritate instigatus surrexerit qui hanc meam
donationem vel livertatem infringere vel minuere aut in aliut
conbertere quam a nobis constitutum est temptaverit sciat se ante
tribunal summi et eterni judicis rationem esse redditurum nisi
ante digna hsatisque placabili factione Deo et hominibus emendare
studuerit hacta est autem hec eadem donatio vel livertas in
illa loco que vocitatur birenefeld anno dominice incarnationis
DCCCLxIII . iudictione XI . his testibus consentientibus et signo
sancte crucis Christi confirmantibus quorum hic nomina infra ac
in scedula patefacta liquescunt .
* Ego E$elbearlnt rex hanc meam donationem vel liver-
tatem cum vexillo sancte crucis Christi roboravi
% subscripsi .
* Ego E$ered filius regis consensi % subscripsi .
* Ego Dryht@eald dux consensi % subscripsi .
* Ego Mucel minister consensi % subscripsi .
* Ego Heahmund pr consensi % subscripsi .
* Ego Heremod pr consensi % subscripsi.
, * Ego Garulf minister consensi % subscripsi .
* Ego Eastmund minister consensi % subscripsi .
* Ego Uulfred minister consensi % subscripsi .
* Ego @@igstan minister consensi % subscripsi .
* Ego Ecgfer$ minister consensi % subscripsi .
* Ealdred minister consensi % subscripsi .
* Ego Sigeno$ minister .
* Ego Elfstan minister .
* Ego @@ighelm minister.
* Ego Piahtred minister .
* Item at stabilitatem hujus suprascripte donationis vel
livertatis * ego Ciolno$ gratia Dei archiepiscopus
mea propria manu signum sancte crucis Christi
inpressi.
* Ego Deimund presbyter abbas consensi % subscripsi .
* Ego Biarnulf presbyter sbbas consensi % subscripsi .
* Ego E$el@eald presbyter cohsensi % subscripsi .
* Ego No$heard presbyter consensi % subscripsi .
* Ego Osmund presbyter consensi % subscripsi .
* Ego Iab presbyter consensi % subscripsi .
* Ego @@ighelm presbyter consensi % subscripsi .
* Ego Tida presbyter consensi % subscripsi .
* Ego Biarnheah archidiaconus consensi % subscripsi .
* Ego Osulf archidiaconus consensi % subscripsi .
* Ego Ealhstan consensi % subscripsi .
* Ego Sigefre$ archdiaconus cousensi % subscripsi .
* Ego Diar@eald subdiaconus consensi % subscripsi .
* Ego Sefre$ subdiaconus consensi % subscripsi .
* Ego Osmund consensi % subscripsi .
* Ego Dudda consensi % subscripsi .
* Ego Beagmund consensi % subscripsi .
* Ego Os@eald consensi % subscripsi .
* Ego Lulla consensi % subscripsi .
* Ego Oba consensi% subscripsi .
* Ego Lulla consensi % subscripsi .
* Ego Hunfre$ consensi % subscripsi .
* Ego Lulla consensi % subscripsi .
* Ego Eadulf consensi % subscripsi .
* Ego Osbearht consensi % subscripsi .
* Ego @@ealdhelm consensi % subscripsi .
* Ego Ealdhere consensi % subscripsi .
* Ego Diara consensi % subscripsi .
* Ego Garulf consensi % subscripsi .
* Ego Elric consensi % subscripsi .
* Ego Dudda consensi % subscripsi .
* Ego E$er@ulf consensi % subscripsi .
IcEad@ald sello % forgeofu &is lond et @ifeles berge Agustines
higum into hiora beode minre sa@le to are % to leedome % io@ fer
godes lufe bidde &et ge hit minre sa@le nyt gedeo % me hit for
gode leanie eo@ to elmessum amen .
E'ndorsed :---" Merseham", and " Rex Ethelbert dedit Merseham
Ethelredo ministro suo" . " Latine" .
<P 508>
 Grant by AE$$ered, King of The West Saxons, to Wilfhere. AD 863.
DE BUTERMERE ESCMERAE.
Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo ominia
quae in hoc mundo ad solacium mortalis vitae data sunt temporalia
sunt : et ea vero quae in regno caelestis vitae sanctis promissa sunt
sine fine permanebunt .
Quapropter ego AE&ERED occidentalium Saxonum rex cum con-
sensu ac licentia episcoporum ac principum meorum . etiam pro
remedio animae meae % pro absolutione scelerum commissorum meo
principi WLFHERE aliquam partem agri quae ad me rite pertinebat
in perpetuam hereditatem perdonare dignatus fui . id est . vI . cas-
satos in illis locis qui appellantur BUTEEMERE % AEScMRRE . hoc est
ut habeat et perfruat. cum omnibus rebus ad se rite pertinentibus
campis silvis pratis pascuis . quam diu in hac caduca vita demo-
ratus fuerit . post vero suum ab hac luce decessum Leredi cuicum-
que placuerit . liberam habeat donandi vel concedendi potestatem .
Sit autem predicta terra libera ab omni regali servitio % omnium
secularium servitute praeter expeditionem % pontis factionem %
arcis munitionem .
Haec sunt termini istius terrae .
* AErest on masan cumb &anon % lang faccan cumbes on
rugan beorh . &anon up on lilan mere . &anon on &roc mere. &anon
on &yrran maerae &@anon on er$landes hege . &anon on balderaes
lege . &anon on bares stigan . &anon on clophangran . &anon on
readan dic . &anon on Os@aldes mere midne@eardne . of Os@aldes
mere on &a bece . on cra@ancumb ofe@eardne . &anon on trydding
leage ufe@eardne . &anon on &roc mere .
Si quis hanc meam donationem augere % multiplicare voluerit :
augeat Deus bona illius hic et in futuro. si autem aliquis quod non
optamus diabolica fraude deceptus hoc frangere vel mutare pre-
sumpserit . sciat se separatum a consortio omnium sanctorum nisi
prius satisfactione emendare voluerit .
Scripta est autem hujus donationis scedula anno ab incar-
natione domini . DCCC . LxIII . in loco qui appellatur Dorn@ara-
cester istis testibus consentientibus quorum nomina infra rata
liquescunt .
E$elraed rex .wlfhere dux .
Ealhstan episcopus . AElfred dux .
Swi$hun episcopus . AEdwlf dux .
<P 509>
 Grant by Burhed, King of The Mercians, and Ethelswyth ,is Queen, to Alhun,
Bishop of Worcester. AD 864. EA TUN
* In nomine sanctae trinitatis atque vere unitatis Dei et
domini nostri Jhesu Christi . qui cunctam mundi monarchiam
celsam celi climacterram salsam limbam latentis ponti cum suo
nutu in eternum stabilitate gyrando omnia gubernat in icto atomo .
Ego BURHREDUS Deo omnipotenti donante et concedente rex
Mercentium et AE&ELS@y$ regina mecum cum consensu ac licentia
totius senatui nostri episcoporum princip`i'orum atque omnium
simul optimatuum nostrorum pro redemptione animee nostre et
pro spe eterne salutis etiam placabile pecunio et munere . id est
unum chiatum pretiosum de auro et argento fabrefactum pulcre in
quibus fuit . CCCc . solidos . et . c. siclos in alio mundo pretio nobis
donavit dederimus nostro episcopo venerabile ALHUNo caro et
fideli aliquam portionem terre proprii juris nostri in loco ubi soli-
coli nominant EATUN juxta flumine cear@ellan terram quinque cas-
satorum ad liberam potestatem omni rei sibi adabendum regis vel
regina vel principes et omnium juniorum meorum nisi tantum post
annum reddat . XXX . solidos ad egenes homme. ad illam aecclesiam
aatributo hanc prescriptum agellum cum felicitate habeat regat et
perfruat cum pratis cum pascuis cum jugeris cum segetibus cum
piscationibus cum omnibus necessitatibus magnis et modicis cum
antiquis terminibus circumseptis quibus sibi ad agrum istum recte
pertnent et postquam viam patrum incedat cuicumque herede
voluerit in sempiternum suum haereditatem and seruitium Uueogerna cestre dedentt
et relinquat. Dei ad pax servantibus et custo-
diantibus hanc nostram donationem et libertatem contradicentibus
vero et negantibus atque frangentibus deleantur de libro viventium
et cum justis non scribentur et cum Juda traditore Dei sint in
eternum damnati . nisi ante hic emendaverint .
scripta est autem hujus donationis cartula in illo famoso urbe
qui nominatur et calidum balneum . # is aet &aem hiatum ba$um .
die autem in . vIII . k'l agustus quo missa beati Jacobi apostoli
celebratur . Anno ab incarnatione Christi . DCCC . LxIIII . indictione
. XII . Burhrede rege regnante . XIII . anno . Hii sunt testes et
confirmatores hujus rei quorum hic nomina et signa notantur .
Ego Burhredrex Merciorum hunc donationem nostram consentiendo signum Crucis
Cristi meo manu inpressi
* Ego AE&els@y$ regina hanc nostram elemosinam signum
crucis christi munio .
* Ego Alhun episcopus donationem hanc quam mihi rex
et regina dedit signo .
* Ego Hunberht dux .
* Ego Mucel dux .
* Ego Ean@ulf dux .
<P 510>
 Privileges granted by AEdelbreht, King of The West Saxons, to the church
at Sherbourne, co. Dorset. AD 864. LIBERTAS QUAM ATHELBERTUS REX CONCESSIT
SCRIREBURNENSI ECCLESIAE.
* Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo .
Ricsiendum urum Drythne Haelendum Cristi in ecnisse. paem
hiehstan % paem untosprecendlican ealra &inga % ealra tida Scip-
pende . se $e on manegum &ingum his mihtum sette$ . eac s@ylce
&am ure heFenlican % &aem unasecgendlican rice . #te he &isses lifes
eadinysse % gesaelinysse on aenigum &ingum ne forlaete .
For$un ic AEDELBREHT mid Godes gife @@estsaxna kyning @itodlice
ic &ence . % me on gemynde is mid &issum eor$licum &ingum $a
ecelican gestreon to begitanne . sicut Salomon dixit . " Redemptio
animae propriae divitiae" . s@a s@a Salomon c@ae$ . &aet @e sceoldon
mid urum spedum urum saulum &a ecan gesaelinesse begitan . For-
$on ic cu$lice . mid ge&eahte . % mid ge&afonge % leafe minra bis-
cepa % aldormanna . % nohte &on laes minra bro$era AE$elredes %
AElfredes . % ealra &ara selestena @itona &aes rices .ic forgyfe for me
selfne % for mine $a liofestan lifiende frynd . % eac s@ylc for ar@ur$-
nesse AE$el@ulfes saule mines faeder . % AE$elbaldes mines bro$or .
so$lice &isne freols to &aere halgan sto@e aet ScIREBURNAN . &aere
AE$elbaldes cyninges lichama hine reste$ . # hit sy faestlice % un-
a@ended % ecelice gefreod alra cynelicra % alra domlica &eo@doma.
ge &eoffenges ge aegh@elcre unie$nesse ealles @orldlices broces .
nym$e fyrde % bryce @eorces . Gif h@a &onne sye # he hine for
Godes lufan to $an geea$medan @ille # he &as ure gyfe geieacnian
@ille o$$e gemonifaeldan @ille . geiece him aelmihti God eal god her
on @orlde . % his dagas gesundfulle . Gyf &anne h@ilc man to $an
ge&ristlaece . o$$e mid deofles sear@um to $am bes@icen sye # he
&is on aenigum &ingum lytlum o$$e myclum &ence to gebrecanne
o$$e to on@endanne . @ite he &onne # he &aes agieldende sie beforan
Cristes &rym setle . &onne ealle heofon@are % eor$@are on his and-
@eardnesse beo$ onstyrede % onhrerede . nym$e he hit aer her on
@orlde mid ryhte gebete .
$$is @aes ge@riten &aes gaere $e @aes agan fram Cristes acenned-
nesse eahta hund @intra % feo@er % sixtig . % in &am tacencircole #
t@elfte gear . &e deg @aes se@timo kal' Januarii .
$$is @aes gedon in &am cynelican setle on &aere sto@e &e is
genaemned Dorn@araceaster beforan &issum @itum ge&afigendum . &e
haere namon her benio$an ge@ritene % gese@ene sindon .
* Ic AE$elbreht cyning mid &aere halgan rode tacne &is
het s@i$e geornlice getrymman % gefaestnian .
$$a aefter &yssum hit gelamp . &an ilcan geare &aesne &is on midne-
@inter @aes gedon . # AE$elbreht se cining . on frigedaeg . t@a nih-
tum aer Estron . $isne freols mid his agenre hande unnende raode
ufan &one heah altare alegde aet ham aet Scireburnan . in and@eard-
nesse ealre &aere bro$orlican gesamnunga . ealdra % geongra . % eac
s@ylce his maegan AE$elredes % AElfredes . % his o$rae @itona . &e
$aer $a mid him @aeron for hine selfne lifigende % for his t@egen
bro$re &e &aer $a and@earde stodon . % for hyra ealra faeder saule
AEf$el@ulfes cyninges hyra bro$or . $e his lichama in &aere sto@e
reste$ .
He &isne freodom . on aelmihtigan Godes namon % on ealra his
halgra . faestlice bebead &aet hine nan his aefterfylgendra eft ne
on@ende . ne on anegum daelum . laessan ne on maran . hine ne
oncyrde . ac he s@a ecelice for$ &ur@unede s@a lange s@a
God @olde # cristen geleafa mid Engolcynne unto sceacen @eoxa .
ealra &ara @orldcundra befinesse $e her beforan nemde syondon . %
se haebbe Godes miltse % his halgra . se $e &is mid gode trymman
@ille % healdon . Gyf &onne h@a sie # he his on aenegum daele @anian
&ence o$$e brecan . Panne naebbe he na$er ne Godes miltse ne his
haligra . nym$e he hit aer mid ryhte gebete .
$$is @aes gedon beforan &aere ge@itnesse &e hyro naman her by-
nyo$an gemearcode standa$ .
<P 511>
 Grant by Eadward, King of the Mercians, to Cronuchamme (Evesham) Abbey.
AD 860 X 865
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Dum
conditoris nostri providentia omnis creatura valde bona in principio
formata formoseque creata atque speciose plasmata est supra et
infra celos tam in angelis quam etiam in hominibus ac in multi-
modis ac diversis speciebus jumentorum . animalium . piscium .
volucrum . que omnia nature sue jura natus creatoris persolvant .
nisi homo solus qui ad imaginem suam plasmatus est et omnibus
praelatus . tamen propter praevaricationem corruens in mortem . et
primam immortalitatis stolam miserabiliter domini contempnendo
mandatum amisit. Iccirco ille divitie eligende sunt que nunquam
decipiunt habentem . nec in ipsa morte amittuntur . sed plus
habundant dum cernitur quod amatur .
Quapropter ego EADwARDUS rex Merciorum dum mihi rex
eternus omnipotens Deus terrigenis regni absque merito portionem
et aquam contulisset . cogitavi ut exinde aliquam partem pro remedio
. anime mee ad utilitatem ecclesiarum Dei perdonarem . Proinde
exiguam ruris portiunculam . V . scilicet manentes in loco ubi
ruricoli vocitant AET LENcH . Cum conscientia principum ac ducum
meorum quorum nomina infra prescripta annotabo pro spe superne
remunerationis . ad ecclesiam beate Dei genitricis semperque vir-
ginis Marie . Que fundata est in CRoNUcHAMME libenter concedens
donabo .
Si quis autem quod absit heredum meorum hanc donationem
meam quam pro ereptione anime mee trado . infringere ausus
fuerit . sciat se ante tribunal Christi rationem redditurum nisi
satisfactione emendaverit . Si quis autem augere voluerit . augeat
Deus partem illius in terra viventium . Sit autem predicta terra
libera ab omni mundiali servitio cum omnibus que ad ipsum locum
pertinere dinoscuntur . tam in magnis quam in modicis rebus .
campis . pascuis . pratis . dirivatisque cursibus aquarum . excepto
istis tribus . expeditione . pontis arcisve coedificatione .
Ego AE$elbert rex consensi .
Ego Alhstan episcopus . consensi .
Ego Ean@ulf dux . consensi .
Ego Wlfhere dux . consensi .
Ego AElfred abbas . consensi .
Ego Wlfhere abbass .
Ego Cyma abbas . consensi .
<P 512>
 Profession made by Diorlath, Bishop of Hereford, to Archbishop Ceolnoth
AD 857 X 866 PROFESSIO DIORLAFI HEREFORDENSIS EPISCOPI
Domino meo apostolico viro et sancto plurimum colendo beatis-
simo CELNOTHo archiepiscopo . DIORLAFUS presbiter extremus et
ultimus servus servorum tuorum in Christo salutem .
Quoniam me indignum famulum vestrum tota congregatio Here-
fordensis aecclesiae sibi in officium episcopale elegerunt . cum ego
ribus causis prae caeteris extollar . si tamen Dei voluntati placet .
et tua jussio sit ut pondus tanti regiminis excipiam : cum omni
humilitate flexis genibus paternitatem tuam peto in domino . qua-
tinus michi indigno servulo tuo adjutorium impendere digneris .
Hoc est maxime in divinis causis et secularibus doctrinis me erudire
ac docere digneris . ut ego aliquid ad perfectionena voluntatis
Dei et bonorum operum perpetrationem pervenire possim .  Ego
autem juxta normulam sacri canonis nostri . et secundum aecclesias-
ticam regulam quemadmodum virium possibilitas permittit. omnis
oboedientiae famulatum una cum omnibus qui mecum sunt exhibi-
turum me esse Deo teste profiteor .  Exemplum quoque etiam
antecessorum meorum venerabilium hatrum . tuorum videlicet
famulorum in Christo Cudulfi ac Eadulfi et Beonnan maxime ut
potero exsequar . Insuper etiam et orthodoxam catholicam aposto-
licamque fidem sicut ab illis didici paucis verbis exponam .  In
primis itaque credo in unum Deum patrem omnipotentem . condito-
rem visibilium et invisibilium rerum .

  Credo et in Jesum Christum filium ejus unicum dominum nos-
trum . conceptum de spiritu sancto . et natum ex Maria virgine .
Deum verum hominemque perfectum . sub Pontio Pilato passum .
a Judaeis crucifixum et sepultum . ad inferos descendentem . die
tertia resurgentem ex mortuis . ascendentem in coelos ubi nunquam
defuit . considentem in dextera Dei . patris virtutem et Dei sapien-
tiam . eundemque venturum post finem saeculi judicare vivos ac
mortuos . et seculum per ignem . Credo et in spiritum sanctum .
procedentem a patre et filio . vivificantem universa . quae in coelis
sunt . et in terris . et unam sanctam catholicam et apostolicam
ecclesiam . confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum .
et carnis resurrectionem . et vitam aeternam futuri seculi.  Sus-
cipio etiam decreta pontificum . et `sex' sinodos catholicas anti-
quorum heroicorum virorum . et praefixam ab eis regulam sincera
devotione conservo . et quae anathenaatizaverunt anathematizo . et
quae damnaverunt toto ex corde respuo .
   Hec ergo pro ut potui paternitatis tuae sullimitati rescripsi
quamvis latius et profundius de trinitatis scientia . et unitatis co-
gnitione qualiter unum deum in trinitate . et trinitatem in unitate
veneror . debuissem stilo percurrente pronuntiare .  Sed nunc
quasi ad preseus pedibus tuis provolutus . iterum atque iterum
obsecro ut pro mea fragilitate orare digneris . omniumque nostrum

intercessor coram domino existere digneris .  Et si quando pro

peccatis nostris affligimur . tunc liberatos cognoscamus nos . per
Dei auxilium et tuam clementissimam interpellationem pro nobis

ad dominum . qui omnes homines vult salvos fieri et ad agnicionem
veritatis pervenire .

  Tax legentibus et intelligentibus hujus epistole cartulam . viden-

tibus vero et spemntibus in Deum aeterna requies ubique pro-
veniat .
  In aeternum orantem pro nobis beatitudinem nostram divina
gratia custodire dignetur amen .


<P 513>


    * Regnante in perpetuum Deo et domino nostro Jesu Christo

anno dominicae incarnationis DCCC . LXVI .  indictione vero

decima .
   Ego BURGRED rex Merciorum cum consensu % licentia . seniorum

meorum libenti animo . concedens donabo aliquam partem agri

regni meg a Deo dati @@ULFFERD . do duos manentes . at SOEGES
LEA . pertinentem in loco ubi ruricoli nominant @@uLFFERDINLEH .

ut habeat sibi % bene perfruat . in aeternum hereditatem % cuicumque
voluerit . post se . derelinquat in jus perpetuum % omnium bonorum
ad istam terram pertinentibus antiquitus % olim constitutis in
campis % in pascuis % in partis % in silvis % quidquid ad terram

istam pertinent .  Ego Burgred rex Merciorum . hanc meam muni-

ficentiam augebo . @@ulfferd . % ei constituam LXX . porcis saginam

in commone illa salvatica taxatione hubi ruricoli . @@ulfferdinleh .
nominant % V . plaustros plenas de virgis bonis et hunicuique anno
unum roborem ad aedifficium % alias materias necessarias . % lignaria
exabuntia ad ignem sicut illi necesse sit % aliam silvaticamtaxad-

tionem . pertinentem ei etiam dabo altrinsecus in campo % silvo
sicut ad terram duorum manentium pertinent .
Ego @pulferd . pro comparatione . % commutatione istius terriun-
culi % @@ulferdinlea dedi Burgrede regi Merciorum . terram V .
manentium in hunius hominis diem liberatum . % CCCc siclos in
argento puro % duos hernaculos cum omnibus subpellectilibus suis
% VIII . boves % L . porcos % CC . segites cum gramine toto . % XXX .
modios de ordio triturato sine contribulibus % suburbano ;
Haec praenominata terrihuncula % @@ulfferdinlea fif hida his termi-
nibus circumdatur ; $$is seond $a lond gemaere aet @@ulfferdinlea .
of sture on hunigbroc . up efter broce . on $one aldan haege . ond-
long haeges . on $one aldan @eg . ondlang @eges on $a miclan strete.
ondlong strete on feo@er gemaere . # s@a on calcbroc ondlong broces
# s@a on horsa broc . ondlong broces # s@a on $a dic . ondlong dices
on sture . eft of sture on $a dic ondlong dices # on cu&dredestreo .
ondlong dices on heasecan berh . of heahsecan berge on $a dic .
ondlong dices on @@enfer$ ondlong @@enfer& # aeft on sture : .
Siquis autem hanc meam donationem servare voluerit , conservet
eum superna pietas hic % in celis . Siquis vero minuere vel frangere
tentaverit sciat se ana&ematum coram summo Deo nisi hic digne
emendaverit Deo % hominibus % hii testes aderant quorum infra
nomina liquescunt .
* Ego Burgred rex Merciorum . hanc meam donationem
cum signo sanctae crucis Christi firmabo .
* Ego Ae&els@i& regina consensi % subscripsi : .
* Ego Ceol@eor& consensi % subscripsi : .
* Ego @@ulfsig Episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Eadbald Episcopus consensi % subscripsi : .
* Ego Ceored Episcopus consensi: .
* Ego Alhhun Episcopus consensi : .
* Ego Deorlaf consensi % subscripsi : .
* Ego Aldred abbas.
Humberht dux . Berhtfer& .
Beorno& dux . Ae&elred .
Beornard dux . Berhtric .
Eamberht dux . Ceolmund .
Mucel dux :. Boldred .
* Ego Ae&el@ulf dux . Eadgar .
Ae&elheard . Mucel .
<P 514>
 Grant by Burhred, King of the Mercians, to the monks of Worcester.
AD 866
DE WLFwARDILEA .
P Regnante in perpetuum Deo et domino nostro Jhesu Christo .
Anno dominicae incarnationis . DCCC . LXVI . indictione . V . decima .
ego BDRHREUUS rex Merciorum cum consensu et consilio seniorum
meorum libenti animo concedens dono aliquam partem agri regni
mei a Deo dati . scilicet duos manentes ad SEccESLEA quam UUL-
FORDILEA ruricole etiam nominant cum omnibus ad illos pertinen-
tibus . pratis . pascuis videlicet campis . et silvis . fratribus Deo
militantibus in WIGORNENSI monasterio tali jure donationis : ut
libere ac quiete haec mea dona aeternaliter ab omnibus saecularibus
negotiis habeant preter expeditionem et emendationem pontis . et
arcis : atque pro salute animae meae fideles intercessores existant .
Scripta est et corroborata haec cartula sub astipulatione testium
idoneorum in eodem monasterio degentium . quorum onomata infra
crucis dominicae signo praenotantur .
Ego Burhred rex Merciorum hanc meam donationem cum
signo sanctae crucis Christi firmabo .
Ego . Athelsuuyt . regina consensi .
Ego . Alchun . episcopus .
Ego . Wlfsige . episcopus . Ego Beornothus dux .
Ego . Eadbaldus . episcopus .Ego Eanberhtus . dux .
Ego . Aldredus . abbas . Ego Athelbald . minister .
Ego . Boldred . abbas . Ego . Byrhtfer$ ..minister .
Ego . Hunberhtus . dux . Ego . Ceolmund minister .
$$is synd &a land ge maere aet @ulf@eardig lea . of sture on hunig
broc . up aefter broce . on &one ealdan hege . On lang haeges .
o$$one ealdan @eg . Ondlang @eges on $a mycclan strete . Ondlang
straete on feo@er gemaere . # s@a on calcbroc . Ond lang broces # s@a
on horsa broc . Ondlang broces # s@a on &a dic . Ond lang dices on
sture . Eft of sture on &a dic . Ond lang dices # on cu$redes treo .
Ondlang dices on heasecan berh . Of heasecan berge on $a dic .
Ondlang dices on @enfer$ . Ondlang @enfer$ &aet eft on sture .
<P 515>
Grant by Ealhhere, to Oswi and Weahtraed. AD 860 X 866
* In nomine domini ego EALHHERE dabo et concedo OS@IGE %
@@EAHTRAE$$E aliquem partem terre . . . . . . . . . .
virgas in latitudine contra ejus pecunia que accepi ab eo hoc est
CC . % LXX . denarios ex his . . . . . . . . . . . . .
land in miridie @inesland in occidente tucenan land et in aquilone
puplica semita . . . . . . . . . . . . . . . .
hereditatem illis habendum % possidendum feliciterque in diebus
eorum perfruendum . . . . . . . . . . . . . . . .
derelinquendum liberam per omnia habeant potestates et si quis
hanc meam donationem ser . . . . . . . . . . . . .
benedictio si autem absit quod non optamus ut alicujus personis
homo cum diabolica t . . . . . . . . . . . . . . .
infringere aut minuere temtaverit sciat se ante tribunal Christi
ratcionem . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
et hominibus emendare vo . . . . . . it his testibus consenticien-
tibus et conscribentibus quorum no . . . . . . .
Ego AE$elbearht rex hanc mea . . . nem cum vexillo
sancte crucis Christi roborabo et subscribo .
Ego . . . - - - - . .
Ego Cialno$ archiepiscopis consensi .
. . . . ryht@ald dux .
Ego Mucel minister .
Ego Eastnund minister .
Ego Ealh[here minister .]
Ego AElfred filius regis . Hos omnes consenserunt et signo
sancte crucis conscripserunt .
Ego E$el@ine minister .
Ego AE$elstan % ingan burg@are .
E$o AEgelhelm % cniahta gegildan .
Ego Here@iue % Herred .
Ego . . . . . . . . .
<P 516>
 WITENAGEMOT AT CANTERBURY. Grant by Edelred, King of of The West Saxons
and Kent, to Wighelm. AD 867.
* IN nomine Dei summi regis eterni ego E$$ELRED rex occi-
dentalium Saxonum . non et Cant@ariorum cum consensu ac licentia
meorum optimatum dabo et conce`do' meo fideli amico @@IGHELME
presbytero unam sedem in loco qui dicitur sancti Martini ecclesia
mihhi ad elemosynam et `u'nam modicam villulam at eandem sedem
cum recte pertinet hec sunt termina . circumgacentia ab aquilone
puplica strata ab occidente hina meteren a meritie hina gemene
@eg ab oriente terra at sanctum Agustinum hanc praedictam
dotionem pro remedio anime mee proque spe remunerationis eterne
in sempiternam ereditatem concedendo donabo sibi abendum et
possid[end]um feliciterque in dies ejus perfruendum et post dies ejus
cuicumque ei eredi placuerit derelinquendum liberam per omnia
abeat potestatem et ab omni servitute regalium seculariumque
difficultatum intus et foras magnis ac modicis perenniter liberabo
supplicabo quoque ego E$elred rex % in alme trinitatis nomine
firmiter praecipio omnibus successoribus meis quicumque sint
reges % episcopos vel principes vel modo vibentibus vel qui post
illos futuri sunt per fidem sancti Martini confessoris Christi ut
numquam aliquis hanc nostram munificentiam infringere praesumat
si quis vero quod non optamus alicujus perssonis homo diabolica
temeritate instigatus surrex`erit' quod hanc meam munificentiam
mutare aut minuere temptet minuatur pars ejus de terra vibentium
ipseque reus ante tribunal terribili particeps existat illorum qui
filium Dei et vendiderunt , et crucifixerunt nisi ante digno satis-
factione Deo et ominibus emundare voluerit : ,
Hanc libertatem prescriptam cum his testibus infra naminatis
firmiter in Jhesu Christo cum signaculo sancte crucis confirmantes
roboravimus . Actum est autem anno ab incarnatione domini
. DCCCLXVII . indictione . XV. `i' Dorobernia cibitate .
* Ego E$elred . rex anc meam donationem cum signo
sancte crucis Christi roborabo % subscribo .
* Ego Eastmund . dux cons' % subscribo .
* Eg`o' Ealhheard . abbas cons' % subscribo .
        * Ego Heremod presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Mucel minister cons' % subscribo .

        * Ego Beorhtno$ minister cons' % subscribo .
        * Ego For$red minister cons' % subscribo .
        * Ego E$el@ulf minister cons' % subscribo .
        * Ego E$elred minister cons' % subscribo .

        * Ego Acca minister cons' % subscribo .
        * Ego Biarht@ulf minister cons' % subscribo .
        * Ego Mannel minister cons' % subscribo .

    * IN nomine domini eodem regi regnante ego Cialno$ gratia
Dei archiepiscopus hanc donationem E$eredi regis cum signa
sancte crucis Christi roboro % confirmabo .

        * Ego Biarnhelm presbyter abbas cons' % subscribo .
        * `Ego' No$heard presbyter cons' % subscribo .
        * `Ego' Biarnfre$ presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Osmund presbyter cons' % subscribo .
        * Ego @@ighelm presbyter cons' % subscribo .
        * Ego E$el@eald presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Eardulf presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Biarnhelm presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Tid@eald presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Beornred presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Sefre$ presbyter cons' % subscribo .

        * Ego Beornheah presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Sigefre$ presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Sebearht presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Sigemund presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Torhthelm presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Herefre$ presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Beorn@eald presbyter cons' % subscribo .
        * Ego @@ealdhere presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Elfstan presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Aldred presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Bearnulf presbyter cons' % subscribo .
        * Ego Sigefred arc' cons' % subscribo .
        * Ego Bearno$ arc' cons' % subscribo .
        * Ego Herefre$ arc' cons' % subscribo .

        * Ego Ealhheard sub' cons' % subscribo .

        * Ego Cialbearht sub' cons' % subscribo .
        * Ego @@ealdhelm sub' cons' % subscribo .

        * Ego Tir@eald sub' cons' % subscribo .
  Endorsed in a contemporary hand:---" an setl aet sc'e Martine";
above which are traces of another short endorsement.


<P 517>


          PROFESSIO AL H FREDI WENTANI EPISCOPI .

  In nomine Dei summi et domini nostri Jesu Christi . ego
ALFREDUS humilis servulus servorum Dei CELNOTHO' in domino
sospitatis salutem .
  Licet indignus ad episcopalem sedem electus UUENTANAE civitatis
in primus confiteor tibi reverentissime pater Celnothe archiepiscope
continentiam meam et dilectionem meam . quod absque omni am-
biguitate et absque ulla falsitatis commentione credo in Deum
patrem . et filium . et spiritum sanctum . filium natum ac passum

pro humani generis redemptione et salute . cujus potestas et impe-

rium erat ante seculum . et illam rectam et orthodoxam fidem quam
priores patres nostri devote servaverunt cum omni humilitate et

sincera devotione sicut praedecessores mei ipsi sanctae sedi Dorober-

nensis aecclesiae subjuncti sunt semper servare me velle humiliter
fateor .  Necnon et tibi pater beatissime et amantissime Celnothe

archiepiscope tuisque successoribus veridica professione confiteor .
stabile oboedientiae prebere preceptum votorum meorum sine ullo
scrupulo falsae cogitationis usque ad terminum vitae meae .

       Ego Alfredus mea propria manu perenni signaculo sanctae

             crucis Christi firmando roboravi .


<P 518>


    * Regnante in perpetuum domino Deo nostro omnipotenti

Sabaoth . cui patent cuncta penetralia cordis et corporis . terrestria

simul et coelestia . necnon super aethera regnans in sedibus altis-
sima . et alta omnia sua dicione gubernans . cujus amore et aeternis
premiis ego AE$$ERED rex occidentalium Saxonum necnon et Can-
tuariorum dabo et concedo amico meo CU$$@ULFo Hrofensis aecclesiae
episcopo aliquam partem terrae juris mei hoc est in duo loco alia in
civitate Dorobraevia . alia in aquilone civitate marisco et prata
longe et lato alta et aquaeflua . usque ad flumine modico et magno
meado@ege flumina . vocatus et veribracho et fretos circulo et
cingulo ; Incipiunt pellati : pirigfliat : et scipfliat : pausunt in
flumine.
* Her sint &a gemaera o& miado@egan fram doddinghyrnan @est
andlanges straete ut o$ @eall % s@a be nor$an @ege ut o$ liabinges-
cota . % s@a be liabinges cotum o$ &aet se @eall east sciat . % s@a
east binnan @ealle o$$a miclan gatan an gaen doddinghirnan . % s@a
$anne su$an geriaht fram $a gatan andlanges @eges be eastan
$i lande su$ o$ doddinghyrnan . &&anne be nor$an @ealle mers %
mae$a . o$ medi@aegan sindan &a gemaera .
Fram miada@egan binnan t@am fliatum tiala sint genemde :
pirifliat . % scipfliot $a gesceada$ &aet land @estan % eastan o$ $aet
so$
@eallfaesten &us `hit' is befangen `mid' friodome amen .
* Ego AE$ered rex haec omnia dabo et concedo Cu$@ulfo meo
dilecto fratre et episcopo in sempiternam hereditatem sibi haben-
dum . et possidendum . feliciterque in dies ejus perfruendum . et
post dies ejus cuicunque ei herede placuerit ad derelinquendum
liberam ab omni servitute `et' regali subjectione liberrima quam
diu christiana fides in terra serbatur aeternaliter permaneat . hoc
ipsumque omnibus successoribus nostris in nomine omnipotentis
Dei obserbare praecipimus .
Et si quis hoc serbare voluerit . servet eum omnipotens Deus .
Si quis vero per tyrannicam potestatem fringere aut minuere
voluerit . sciat se maledictum esse a Christo nisi emendare boluerit
Deo et hominibus . Manente hac kartula in sua nichilominus
firmitate roborata . his testibus consentientibus quorum hic illic .
nomina infra scripta sunt et signo sanctae crucis corroborata .
* Ego AE$ered rex confirmationem cum vexillo sanctae
crucis Christi corroborabi et subscripsi .
* Ego Alhfer$ episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Heahmund episcopus consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfhere dux consensi et subscripsi .
* Ego Eadred dux consensi et subscripsi .
* Ego AElfstan dux consensi et subscripsi .
* Ego @@igstan dux consensi et subscripsi .
* Ego AElfstan dux consensi et subscripsi ,
* Ego Driht@ald dux consensi et subscripsi .
* Ego Ecgbearht minister consensi et subscripsi .
* Ego Beorhtno$ minister consensi et subscripsi .
* Ego Ordulf minister consensi et subscripsi .
* Ego AEsca minister consensi et subscripsi .
Actum est autem anno ab incarnatione domini nostri Jhesu
Christi DCCCLXVIII .
<P 519>
 Grant by cialulf to Eanmund, of land in Canterbury. AD 888 for 868
* IN nomine domini ego CIALULF anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCLXXXVIII . dabo et concedo EANMUNDE
amico meo et cognito aliquam partem terre juris mei hoc est in
DOROBERNIA civitate i$ est in longitudo . VI . virgis et in latitudo
. III . haec sunt terminibus in oriente E$elmund presbyter in
meredie Deibearht in occident Ciolulf in aquilone Hemma haec
omnia dabo Eanmunde , pro conpetenti pecuniam quam ab eo ac-
cipio i$ est . CXX . denarios argenteis in sempiternam hereditatem
sibi habendum et possidendum feliciterque in dies ejus perfruen-
dum et post dies ejus cuicumque ei herede placuerit ad derelin-
quaendum liberam ab omni servitute regali subgectione liberrima
quando christiana fides in terra servatur aeternaliter permaneat
hoc ipsumque omnibus successoribus nostris in nomine omnipotentis
Dei observare precipimus % si quis hoc servare voluerit servet eum
omnipotens Deus si quis vero per tyrannicam potestatem fringe[re]
aut minuere voluerit sciat se anathematum coram Christo et
angelis ejus nisi ante digna satisfactione aemendare voluerit Deo %
hominibus manente hac cartula in sua nililhominum firmitate
roborata his testibus consentientibus ac scribentibus quorum hic
nomina infra scripta sunt .
* Ego E$ered rex hanc meam donationem cum vexillo
sancte crucis Christi roborabo et subscribo , , ,
* Ego Ciolno$ gratia Dei archiepiscopus cons' % sb'.
* Ego Heahmund aelectus episcopus cons' % sb' .
* Ego AE$el@ulf dux cons' % sb' .
* Ego Dryht@eald dux cons' % sb' .
* Ego Eastmund dux cons' % sb' .
* Ego Garulf minister cons' % sb' .
Ego Ecgbearht minister cons' % sb' . '
Ego Ecgfer$ minister cons' % sb .
Ego Acca minister cons' % sb'
Ego @@ynsige minister cons' % sb' .
* Ego E$ered minister cons' % sb' .
* Ego Dudda minister cons' % sb' .
* Ego Lulla minister cons' % sb' .
* Ego AE$el@eald minister cons' % sb'.
* Ego AE&elmund minister cons' % sb' .
* Ego Eacca minister cons' % sb' .
* Ego AE$el@eald minister cons' % sb' .
* Ego AE$el@eald presbyter cons' % sb' .
* Ego Osmund presbyter cons' % sb' .
* Ego Ciolulf minister cons' % sb'.
Endorsed in a contemporary hand :----" * Ciolulf sealde Eanmunde
his mege $isne tuun bet@ix eum @i$ CXX . in aec aerbe AE$eredes
cyninges friols % his handseten % saelen"; and in a somewhat later
hand, "* AE$elerae gebohte et Cialulfe $a straetae si$$an hae $is
land haefde $ae haer be aeften stent . vII.fan . faet an braede $e to
$issum lande belimpe$ su$ innan $tt land an $ara @istraete an
Lucaenan ge@itnesse . % Hyldefri$es % an Cu$ulfaes . % an Hymman %
an Eadulfaes . % an Biarhthlafaes . . % $er ne gaebyre$ an $am landae
an folcaes folcyht to lefaennae rumaes butan t@igen fyt to yfaes
drypae ." and in a hand of the XIIth century."latine".
<P 520>
 Grant by AEdelred, King of The West Saxons,to The Thegn Hunsi. AD 868
DIS SEOND DAES BOC DAE AEDELRED CING HUNSIGE HIS
&EGNE SALDAE AET @@OR$$IE .
m nomine domini nostri Jhesu Christi . Omnia que in hoc
mundo . ad solacium mortalis vitae data sunt . temporalia sunt . et
ea vero . quae in regno coelestis vitae sanctis promissa sunt . sine
fine permanebunt . Ideo caducis et vanis rebus aeterna . et
jugiter permansura gaudia . caelestis patriae magnopere mercanda
' sunt .
Quapropter ego AE$$ELRED . gratia Dei occidentalium Saxonum
Rex pro remedio animae meae aliquam partem terrae juris mei meo
ministro HUNSIGE . imperpetuam hereditatem libenter largitus
sum . Id est . V . cassatos in loco qui appellatur . aet @@OR$$IGE . hoc
est ut habeat atque possideat prefatam terram cum omnibus utili-
tatibus ad eam pertinentibus . Campis . Pratis . @ascuis . Silvis .
quam diu omnipotens Deus voluerit . ut hic in ista vita demoratus
fuerit . Et post finem vitae llius heredi cuicumque placuerit |
liberum habeat . donandi . vel concedendi potestatem terra haec
predicta secura et immunis permaneat . ab omni regali servitio et
omnium secularium rerum nisi expeditione . et pontis factione . et
arcis munitione .
Hic sunt termini terrae . AErest $es se dic ut . saet . aet &am
byhte betuonh . igtune . % eastune . &onon $ueres ofer `dune bra-
$an herpa$ `$er ged to @or$i forda % to alresforda $onon on ig
setna mearce . % eastuninga . $aet ford to osmundaes gaerstunes
hyrnan . &&onon ford on bycan gaerstunes hyrnan . $onon for$e half
ger$ bae @aestan &am beorga . $ae adolfen @aes . &onan ut to straete .
$onon up to @assan dune $ueres ofer &a dune to deopan daene .
$aet $ueres ofer &a daene on bitan sle$ su$ae @ard . % @estae @er$ o$
$aes aldaer mannaes mearce . And lang &aes aldaermannes mearce o$
$iccan &ornes to &am land ge maere o$ bisceopes mearce . $aet for$
and lang rode for$ on icenan .
Si quis hanc meam donationem augere et multiplicare voluerit |
augeat Deus bona illius hic et in futuro . si vero quis hoc frangere .
vel mutare presumpserit . sciat se coram Christo et omnibus
sanctis in die judicii rationem redditurum nisi ante satisfactione
emendaverit .
Scripta est haec donationis cartula . Anno dominicae incarna-
tionis . DCCCLX . VIII . in loco qui appellatur . aet Dorn@ara
ceastrae . Istis testibus consentientibus . quorum nomina infra
scripta videntur esse .
Ego AE$elred Rex . Ego Os@ald filius Regis .
Ego Alhfer$ episcopus . Ego @@ulf$ryd Regina .
Ego Heahmun$ episcopus . Ego @@ulfhere Dux .
Ego AElfred filius Regis . Ego Ead@ulf Dux .
Ego Wigstan Dux . Ego Kynelaf minister .
Ego Mucel Dux . Ego AE$elheah minister .
Ego AElfstan Dux . Ego For$red minister .
Ego AEgbreht minister . Ego Beorhtno$ minister .
Ego Beorhtmund minister . Ego Goda minister .
Ego Milred minister . Ego AE$elre$ minister .
Ego AE$elstan minister . Ego Torhtred minister .
Ego Mucel minister . Ego Mannel minister .
<P 521>
 Confirmation by Beorred, King of the Mercians, of lands and
privileges to Croyland Abbey. 1st August, A.D. 868.
BEORREDUS largiente Dei gratia rex Merciorum omnibus pro-
vinciis et populis earum universam Merciam inhabitantibus , et
fidem Catholicam conservantibus , salutem sempiternam in Domino
nostro Jesu Christo .
Quoniam peccatis nostris exigentibus manum domini super nos
extensam quotidie cum virga ferrea cernimus nostris cervicibus
imminere , necessarium nobis , et salubre arbitror piis sanctae
matris ecclesiae precibus eleemosinarumque liberis largitionibus
iratum dominum placatum reddere , et dignis devotionibus ejus
gratiam in nostris neccessitatibus auxiliariam implorare , ideoque
et ad petitionem strenuissimi comitis Algari mihi meritoque dilec-
tissimi , concessi regio chirographo meo THEODORO abbati CROY-
LANDENSI , tam donum dicti comitis Algari quam dona aliorum
fidelium praeteritorum ac praesentium dicto suo sancto monasterio
in eleemosinam etiam animae meae et in remissionem meoTam
criminum , devotione libera confirmare . Confirmo ergo Deo et
sanctissimo confessori suo Guttilaco Croylandiae monachisque om-
nibus ibidem Deo servientibus , et in perpetuum servituris , totam
insulam suo monasterio adjacentem , prout in chirographis incliti
quondam regis Merciorum Ethelbaldi fundatoris sui , ac aliorum
regum praedecessorum meorum , per limites et terminos eis de-
scripta in situm seperalem abbathiae suae cum duobus mariscis
jacentibus ex opposito ejusdem insulae ad orientem ex utraque
parte aquae de Weland , una cum Alderlound in parte australi , et
cum Goggislound in parte boreali eisdem terris quibus eos ab
initio habuerunt .
Confirmo etiam praedicto monasterio Croylandiae de dono prae-
dicti dilectissimi mihi incliti comitis Algari manerium suum quod
situm est in orientali parti fluminis in Spauldeling cum iiij caru-
catis terrae arabilis , et XXiiij mansionibus , et . 8O . cotagiis in
eadem villa de Spauldelinge et `dono' comitis Algaris senioris
patris sui ligneam capellam sanctae Mariae sitam in eadem parte
fluminis de Spauldelinge cum iiij carucatis terrae adjacentibus ex
utraque parte fluminis tam in campis de Pinchbeck quam de
Spauldeling , et de dono ejusdem comitis Algari ecclesiam de Cap-
lade cum iiij carucatis terrae , et vi bovatis et XVIII acris prati et
merisco duarum acrarum in littore maris , et marisco iij acrarum
contiguo aquae de Shepshee claudenti insulam suam de Croyland
ad ejus Orientem . et de dono ejusdem comitis Algari Ecclesiam de
Sutherton cum capella de Salteney , et iiij carucatas terrae , viginti
duas bovatas , et triginta sex acras prati tam in campis de Algar-
kirke quam de Sutherton , et cum iiij salinis in eadem villa .
Similiter confirmo praedicto monasterio de Croyland de dono Oswii
militis in Dreitona .  . hidas terrae , et iiij virgatas , et Ecclesiam
ejusdem ville . Similiter confirmo praedicto monasterio de dono
Morcardi militis mei totam terram suam de Deping , cum ducentis
mansionibus , et cotagiis , et .  . ecclesiis , videlicet quicquid
huic in eadem villa et in campis ejus ab aqua de Weland ad aus-
trum usque ad campos de Langtoft ad ejus aquilonem , et inter
campos de Talington ad ejus occidentem usque ad Aspathe in
marisco ad ejus orientem . Similiter confirmo praedicto monasterio
de dono Eregisti militis totam villam de Langtoft cum omnibus
terris et mariscis quae praedictus Eregistus habuit in eadem villa ,
et cum ecclesia ejusdem villae . Similiter confirmo praedicto monas-
terio de dono Algari militis filii Northlang in Baston , et in Tetford
omnes terras et tenementa quae dictus Algarus habuit in Ecclesia et
capella sancti Johannis in eadem villa , et de dono ejusdem Algari
in Repingale tres carucatas terrae arabilis, et-.60. acras prati .
similiter confirmo praedicto monasterio de dono 'Normanni quon-
dam vicedomini in Sutton juxta Boswoorth duas carucatas terrae ,
et unum molendinum ventricium . et de dono ejusdem Normanni
in Badby quatuor hidas terrae cum manerio , et XXX acris prati .
Similiter confirmo praedicto monasterio de dono Thoroldi quondam
vicedomini Lindcoln in Bokenhale duas carucatas terrae et dimi
dium , et .26. acras prati , et .50. acras silvae , et .70. acras de
brushe -. Similiter confirmo praedicto monasterio de dono Geolphi
filii Malti in Halington iiij bovatas terrae de Inland , et decem
bovatas in servitio , et  acras prati de eodem feodo in Gerun-
throp . Similiter confirmo praedicto monasterio de dono Asketelli
in Glapthorne duas virgatas terrae , et de dono Wulgeti in Peikerke
tres virgatas terrae , et de dono Edulphi in Laithrop unam bovatam
terrae , et de dono Siwardi in Kirkby tres bovatas terrae , unam
mansionem , et iii cotagia , et de dono Wulnoti in Adington duas
hidas terrae et piscariam cum advocatione Ecclesiae ejusdem villae ,
et in alia Adington , unam virgatam terrae , et de dono Sigburgae
comitissae in Staundon . V . hidas terrae , et de dono Grimkiteli
unam hidam et dimidiam in Thirming .
Haec omnia praenominata , insulas , maricos , et mersca : ecclesias
et capellas , maneria , mansiones , et cotagia , silvas , terras , et
prata , concedo , constituo , et confirmo , Deo et sancto Guthlaco ,
libera , soluta , et emancipata ab omni onere terreno et servicio
saeculari , pro animabus praedictarum rerum donatorum et pro
merito animae meae , et animarum omnium progenitorum ac here-
dum meorum in eleemosinam aeternam abbati Theodoro et mona-
chis suis in Croylandensi monasterio domino servientibus perpetuo
possidendam . Istud regium chirographum meum anno incarna-
tionis domini nostri Jhesu Christi . 868 . kalendas Augusti apud
Snothringham coram fratribus , et amicis et omni populo meo in
obsidione paganorum congregatis , sanctae crucis munimine confir-
mavi .
* Ego Celnothus archiepiscopus Dorobornensis subno-
tavi .
* Etiam Ego Beorredus rex Merciorum intimo animi
affectu , totisque praecordiis gratias exolvo speciales
omni exercitui meo , maxime tamen viris ecclesias-
ticis , episcopis et abbatibus aliis etiam inferioris
status et dignitatis , qui licet piissimae memoriae rex
quondam Athelwulphus pater meus , per sacratis-
simam cartam suam ab omni expeditione militari vos
liberos reddiderit , et ab omni servicio saeculari peni-
tus absolutos , dignissima tamen miseratione super
oppressiones Christianae plebis , ecclesiarumque ac
monasteriorum destructiones luctuosas benignissime
compassi , contra nefandissimos paganos in exerci-
tum domini prompti et spontanei convenistis , ut tan-
quam martires Christi cultus sancto sanguine vestro
augeatur et barbarorum superstitiosa crudelitas effu-
getur .
<P 522>
 Grant by AEdelsuid, Queen of the Mercians, to Cuthwulf the Thegn.
AD 868
CARTA ADELSUI$$ REGINE DE LAKINGE.
Regnante inperpetuum Domino nostro Jhesu Christo . Ego
AE$$ELSUI$$ Regina Deo largiente Merciorum cum consensu meorum
seniorum concedens donabo CU&@ULFO fidelissimo ministro aliquam
telluris partem mee proprie potestatis id est terram . XV . manen-
tium in loco qui dicitur LAKINGE pro ejus humi(li] obedientia
atque pecunia placabii hoc est mille quingentis solidis argenti et
auri vel quindecies centum siclis ut habeat % possideat quam diu
vivat perfruaturque voluntarie % post finem illius terminumque
dierum liberam relinquat cuicumque voluerit in sempiternara
potestatem hereditatemque perpetuam .
Et haec donatio pacta est anno dominice incarnationis . DCCC
. LX . VIII . indiccione . I . Et datum praecipimus omnibus seculi
potestatibus in nomine Dei patris % filii % spiritus sancti . `Haec
supradicta inviolata servare . His testibus subscribentibus % cun-
sentientibus quorum nomina post recitata conscribuntur .
* Ego AEthelred rex occidentalium Saxonum consensi et
subscripsi .
* Ego AElhfer$ episcopus consensi . % subscripsi .
* Ego Wlf`h'ere dux consensi . % subscripsi .
* Ego Eadwlfdux consensi . % subscripsi .
* Ego Wigstan dux . consensi . % subscripsi .
* Ego Mucel dux . consensi . % subscripsi .
* Ego AElfre$ filius Regis . consensi . % subscripsi.
* Ego Os@ald filius regis . consensi . % subscripi .
* Ego AE$elwlf dux consensi . % subscripsi .
* Ego AElfstan dux consensi . % subscripsi .
* Ego Alhhard abbas . consensi . % subscripsi .
* Ego AEl$elfer$ . minister . consensi . % subscripsi.
* Ego AEgberht . minister . consensi . % subscripsi.
* Ego For$red minister . consensi . % subscripsi .
* Ego Burg rex Merciorum . consensi . % subscripsis .
* Ego AE$elsui$ Regina . consensi . % subscripsi .
<P 523>
 Boundaries of the land granted in no. 522
METE . XV . MANENTIUM AD LAKINGE .
AEn @este@eardum % on su$e@eardum sceldmere . &onne of sceld-
mere on smalan @eg . % $anon on gemaerbeorg . % of gemaer beorge
on @er$ @elle . of @er$ @elle feo@er aecras be nor$an Lakincg .
<P 524>
 Grant by Burgred, King of the Mercians, to Wulflaf. AD 869
Aw IN nomine sanctae % individuae trinitatis Dei scilicet atque
domini nostri Jhesu Christi faventeque ridenteque gratia Mercis
in regem dicatus . Ego BURGRED . necnon % ego AE&ELSUI& pari
coronata stemma regali Anglorum regina . cum consensu licen-
tiaque nostrorum omnium magnatorum eclesiastico sub grado
sineque manentium . condonavimus @@ULFLAFE aliquam telluris
parem . id est . V . manentium ubi appellatur on UP&ROPE . pro
ejus placabili pecunio . L . mancusis in auro . in jus . possession-
emque sempiternam sibimet ad habendam quamdiu vivat . suoque
relmquendam fratre germano . diutius superstes si fuerit ab
omnibus liberam servitiis aligenigenarum exterarumque . et sic
semper illa in sanguinitate paterne generationis . sexuque virili
perpetualiter consistat adscripta . Christusque Dei filius testis fau-
torque sit hujus praecepti . aliter non esse motandum . cujus in
nomine omnibus saeculi potestatibus praecipimus . audaciam . non
habere hoc Christi decretum seniorumque irritare destruereque .
quia ipsi per quendam dixit sapientem . "qui resistit potestati Dei
ordinationi resistit". augentibus haec a Deo pax . frangentibus vero `
vae sintque maranatha in die magno adventus domini
Perscripta est autem haec . cartula .  Anno dominicae incarna-
tionis . DcCCLxIx . indictione vero . II . Burgredi autem regis regno
. XVIIo . Hiis testibus consentientibus quorum nomina postponun-
tur ,
* Burgred rex cs' . * Deorlaf episcopus cs' .
* AE&elsui& regina cs' . * AE&elhun dux cs'.
* Eadberht episcopus cs'. * Beornheard dux cs'.
* Cyred episcopus cs'. * @@ulfstan dux cs'
* Alchun episcopus cs' . * Aldred.
* Burgheard episcopus cs'. * Ceolmund cs' . E&ered.
Est autem terruncula praememorata his falerata agelluis consti-
pataque on sceomman hrycge @illering @ic . % on midhelte cyne-
munding @ic % on sigeres felda udding @ic . aeg&er ge utelond ge
eyr$ lond ge eac @udulond all hit is gemaene &ara fif % tuentig
higda % aet peadan beorge seondon sex aecras innlondes aeg&er ge
medlondes ge eyr$ londes  ,,
Endorsed in a hand of The XIIth century-"Inutile"
---------------------------------------
<P 525>
 Grant by Atheldred, King of the Saxons, to the priest Alfstan. AD 869
AE&ELDREDUS REx ISTA SUBSCRIPCIONE LITTERARUM . II . CASSA-
TOS JUXTA CHESELBURNEAM UT PREsENS NOTATUR INSCRIPCIO
IN HEREDITATEM CONCEDIT PERHENNEM .
* Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . omnia
quae videntur temporalia sunt % quae non videntur eterna sunt .
Iccirco terrenis % caducis eterna et jugiter mansura mercanda
sunt .
Quapropter ego ATHELDRED Deo donante Saxonum Rex cum con-
sensu % licencia omnibus optimatibus gentis nostre amantissimo
atque fidelissimo meo principi ALFSTANO aliquam terre partem id
est duos cassatos in loco qui dicitur be CHISELBURNE ut liberam
habeat et vivente et post obitum ejus cuicunque voluerit dare in
eternam hereditatem libenter impendo et devota mente liberam
id est ut omnium regalium debitum et principalium Rerum cetera-
rumque causarum furisque comprehencione et ab omnium secula-
rium servitutum molestia secura et inmunis equaliter sine expedi-
cione et arcis municione permaneat . ut michi clemens et misericors
rerum conditor ad vicissitudinem hujus munificencie emulamentum
largitur . [m]ercata piaculorum preterita indulgeat presencia emen-
det contra futura clipeum potentatus apponat .
Si quis vero hanc donacionem atque libertatem augere voluerit :
sit mercis ejus cum sanctis angelis Dei . Alioquin si quis diabo-
lica fraude deceptus infringeret vel mutare desiderat sciat se
reparatum a consorcio sanctorum nisi satisfaccione emendaverit . :
$$is is &es landes imare &us uten &insald . Arest on land scor-
hlinc to chiselburne . &annen anlang streames &annen up of streame :
on anne hlinchesheaved &anen be su&e Scaftesbury on &ane hlinc .
of &at ihlinche | on anne castel at swindune . upward of dy castele
to burnstowe &anen on anne linkesheaved . &anen : to anne castel .
of $i castele : on anne herepa& westward over herepa& : on hlinc
reawe . &anen : on anne crundel to burstowe on anne cnap on anne
Ier$londe Northward &anen : wi$ anne crundeles . of &ane crundele :
on &es heges hirne . &an est : to herepa$e . of herepa$e on heandene
beorg on deuelisc of dune : anlang streames-. up of streame . on
anne furch on anne stan castel . of $a icastele : on bleomannes
berge . of &a iberge : on land scarlinc an sex made eres be frome be
deuelisc made . &e ier& on &ise lande .
Scripta est haec signigrafa in publico loco qui dicitur at Wdegeate
anno ab incarnacione domini nostri Jhesu Christi . D . CCC . LIX .
Indiccione III coram ydoneis testibus quorum nomina infra clare
patescit.
* Ego AE&elred Rex hanc donacionis cartulam propria
manu cum signo crucis confirmavi .
* Signum manus Alfher$ episcopi.
* Signum manus Heahmundi episcopi etc * .
<P 526>
 Grant by Atheldred, King of the West Saxons, to Elfstan. Perhaps an
early English form of no. 525
* Regnante imperpetuum domino nostri Jhesu Christo .
Rixiende ure dritte halende Crist . ich ATHELDRED mid Godes
giue Westsaxne King mid leue and e&eafunghe mine $are seleste
@iotene . Ich forgiue and selle for me selfne minre saule to ales-
nesse minne $am leueste and i tre@este alderman ELFSTANE Alchene
idal landes in &are i sto@e &e is inemned be CHISELBURNE fif hide .
him to habenne and `to' brukende on elche halue . &at is &anne &at
it bie i sien fre : of al i kenelricre . and alder domelere &inghe an
i @itra denne . an of elchene &inghe butan fierde and angieldes .
And het it acheliche fre &urz@ine habbe suelcman suo al se ich it
habbe gief donne huelman be segen &at he &is giue . and sale
i eolie o$ mamfelde @ille i . ache him almizti god alle goode here
forwolde and his igaste furch . agiue &a ache reste in $am to-
@arde liue . If &at ilimpe &at oni man &urch deules lore and for
&eses middelerdes idle &inghe on onni idale ilitel o&er michel &is
i breke o&eri @anie @ite he hine fram alle leaffulle inne &ese iworlde
asceaden . and he des sel in domes deghe be foren Criste rich agiel-
dende bute he it are her on worlde mid richte ibete .
$$is land is &isen imare . &us ute &insald arest : on landscar
Huc : to cheselburne &annen : an lang streames . &an up of streame :
on anne linkes haued &anen : be su$e ceat@anberge . on &anne
hlinc . of &anne i hlinche : on anne castel at swindone uue@earde .
of &e castele to burnstowe . &anen up anlang burustowe &an : on
anne Dukes heued . &anen : to anne castel of &o icastel : on &ere
herepa& westward op $e herepa$ on &at hlinc reawe &anen : on
anne crundel to burnstowe on anne cinep on $an zer$e norde-
warde . &anen : wi$ anne crundeles of &i crundele : on des heges
hirnen . &anen eft to herepa$ of &e ere$e : on heudune beorch on
deflisch of dune anlang streames . up on streame : on anne furch on
anne stancastel . of &i castele on blieqz mannes beorg of &a iberge :
on land scare hlinc . and sex made eres be frume wi$ deuliscmad
ler$ to &ise land .:
$$ises landes freols was i writen in &are stowe &at is inemned at
@udegate be foren &ese wetene &e here namen her bene&en amer-
kede standen . :
A&elred rex * .
Ealfer$ episcopus * .
Heahmund episcopus %c * :
<P 527>
 Profession of Kenstec, Bishop of Cornwall, to Archbishop Ceoluod.
AD 833 X 870. PROFESSIO KENSTEC EPISCOPI CORNVISIENSIS
In nomine Dei summi et domini nostri Jesu Christi Ego KEN-
STEC humilis licet ad indignus episcopalem sedem in gente Cor-
nubia in monasterio quod lingua Brettonum appellator Dinnurrin
electus in primis confiteor tibi sauctissime pater Ceolnod archi-
episcope quod absque omne dubietate credo in Deam patrem omni-
potentem celi et terrae factorem et in Jesum Christum filium ejus
qui natus est de casta et intemerata virgine atque inviolata matre
Maria passusque pro humani generis redemptione et salute simi-
liter et in spiritum sanctum procedente[m] de patre et fi io coadoran-
dum ac glorificandum illam sanctam trinitatem et veram unitatem
ore et corde et omnibus adoro et glorifico atque etiam laudo
cunctis diebus vitae meae . Fateor etiam cum omni humilitate et
sincera devotione piissime et prudentissime praesul quod in omnibus
sancta sede Dorovernensis ecclesiae et tibi tuisque successoribus
oboedibilis servunculus supplexque clientulus usque ad terminum
. transeuntis vitae sine ullo falsitatis fribolae cogitationis scrupulo
fieri paratus sum
Ego Kenstec mea propria manu confirmando subscribo sig-
naculo crucis Christi .
<P 528>
 Profession of Etheluald, Bishop of Dunwich, to Archbishop Ceolnoth.
AD 845 X 870 PROFESSIO ETHELVVALDI DOMMUCIENSIS EPISCOPI
Primam tibi CELNOTHE pater beatissime Ego AETHELUUALDUS
humilis Christi famulus ad hoc percipiendum officiim DoMMUcIAE
civitatis . fidem meam catholicam fateor .
Credo Deum patrem . credo verbum patris id est filium . non
patri inferiorem nec superiorem . sed in aeternitate divinitatis co-
aequalem . consubstantialem . sanctum quoque spiritum ex patre et
filio procedentem . et in unitatis gloria ac divinitatis omnipotentia
et majestate coessentialem . et quem tota per orbem aecclesia et tri-
num discernit in personis . et unum confitetur in perfectione
deitatis .
Hoc fateor . et hoc omnimodo credo . et aevotemus exerceo .
Innotesco quod quicquid tu pater . quicquid successores tui
sanctae Dorobernensis aecclesiae presules in veritate affirmant .
diligens affirmabo . quicquid respuerint injustum . hoc et ego omni-
modis respuere festino .
Et hoc signo sanctae crucis Christi propria manu confirmo .
<P 529>
 Agreement whereby Duke AElfred grants to Archbishop AEthered, and Christ
Church, Canterbury, land at Chautham, co Kent. c. AD 871
in nomine domini. Ic AELFRED dux. J AEDERED archiepis-
copus . % $a higan aet CRISTEs CIRICAN . habba$ $as @isan areded
ymb $et land an CERTHAM . $et is $onne $et Elfred efter his daege
haef$ be c@eden $et land an Certham . jnn $am higum to agenre
aehte . % gif $et sio $et higan $aes landes aenigem maenn unnan
@illen buton him . sevlfum $onne sellen hio hit AElfredes bearne
o$$a his maega s@elcum s@a hIs @illie an $a gerad $e he @i$ higan
araede s@ae an feoh s@ae an feorme s@ae$er he abiddan maege . % se
arcepiscop sel$ AElfrede $aet land aet CROGDENE . his dagas to bru-
cenne . % $onne AElfrede for$rid gebyrge % his bearn $aes landes be
$irfe . $onne begete hio land gif hIo maege aet s@elcum hlafarde s@ae
$aer $onne sio % aet higum . % gif aeniman aht efsacie ymb $aet land
an Certham . $onne haef$ Elfred ge`h'aldene Here@inne on aegh-
@elcre @ihte $aes $e hio an ge@orden @aes $aes $e hio sevlf ge$afigan
@olde . % $aet @aes an byrg gereht be foran $ae @eotum $e hevro
noman here be nev$an a@ritene sindon .
AEdred archiepiscopus  .  Earduulf abbaas.
AEdelpald dux  .   Ciolmundi
AElfred dux . Siguulf .
Bihornhelm abbas . Eadmund % eall' higan .
<P 530>
 Later English version of no. 529
* in nomine domini Ic ELFRED dux and ETHELRED archebiscop
and &o higen at Cristescheriche habbez @ise ared embe &et land at
CHERTHAM &et is &anne &et Elfred efter his dage hauet beque&e
&et land at Chertham in to &an higeu to ogne egte an gef &at sy
&et higen &as londes enye men unnen @illen buten em seluen &anne
sellen hi hit Elfredes biernen o&er his meyn suithen suo hi @illet
an &o yrede &et he @iht hygen arede suo on fee suo on ferme suo
h@ader he abidden mage and se archebiscop selht Elfrede &et land a
CROINDUNE his dages to brukene and &anne Elfredes uorhtsith
bitidet and his bearnes &os londes be &isne &anne begete his hem
land gef hi mage at s@ithe louerde suo &er &anne sy and at &an
hygen . And gef enyman agt offathe embe &et land at Cher-
theham &anne haue& Elfred yhialde Here@ynne h@er on eyh@et bi
@orde awriten is h@am him self hit y&ameht to an @olde and &at
@es on burg yred biuore &an @yten &e hire names hier bine&en
a@ritene synden .
E&elred archebiscop . Eard@olf .
E&el@ald dux . Ceolmund .
Elfred dux . Sy@olf .
Biornhelm abot . Edmund and alle hysen .
<P 531>
 Grant by King Alured, i.e. Alfred, to Shaftesbury Abbey. c. AD 871
HOC EST TESTAMENTUM REGIS ALUREDI QUOD PROPRIA VOLUNTATE
ECCLESIE DE SHEFTESBURY FACERE ADQUIEVIT :
$$is is &e quide &at ALURED King i an in to SCEAFTESBURI Gode to
loue and seint Marie and alre godes halegen . mine saule to @earne
on halre tungan # is an hund hide mid mete and mid manne al so
it stant . and mine dochte Agelyue for$ mid &are erie in to &an
menstre for &anne hie was on broken i hadod . and mine socne in
to &an menstre &at ic selue . achte . &at is forsteal . and hamsocne
and mundebreche . and &is sent &are landiname . &e ic &ider iunnen
habbe . &at is at DUNHEUED and at Cumtune . XL . hide . and at
Hanlee . and Gissic . XX . hide and at Terente . X . hide and at
Ywern . XV. hide aud ffuntemel . XV . hiden .
And &is Is to witnesse Adward mine sune . and A&ered arceb' .
and Alcheferd bissop . and Adelheach bissop . and Wlfhere alder-
man and Adwlf alderman and Cu$red alderman and Tumbert
abbod and Mildred mine &egen and A&el@ulf et Osric and Berthful
and Cyma .
And loke h@a &eses awande . habbe he Godes curs . et sainte
Marien and alle Godes haleges ac on ecnesse . Amen:
<P 532>
 Latin form of no. 531
Ego rex ALUREDUS in honore Dei % sanctae Marie virginis % om-
nium sanctorum dono et concedo vivens et in prosperitate adhuc
vigens Sceptoniensis ecclesie centum hidas terre cum hominibus et
aliis pertinentiis quemadmodum modo se habent % Aylevam filiam
meam cum eisdemque cogente infirmitate in eadem aecclesia facta est
sanctimonialis . Preter hec jura que ad corona[m] mea[m] pertinent
scilicet forsteal % hamsockne % munbrech . Et hec sunt nomina
terrarum qua[s] supradicte ecclesie dedi % concessi Dunehefda . %
Kuntune quadraginta hidas in Henlee % Gersicg viginti hidas in
Tarente decem hidas in Hywerna quindecim hidas in Funtemel
quindecim hidas .
Hujus rei testes sunt . Edwardus filius meus . Athelredus archi-
episcopus . Alfredus episcopus . % Adelheacus episcopus % Wlfere
Raduulfus Kudredus Ealdreman . Turebertus Abbas . Mildredus
% Atelwlfus et Osricus % Berthwlfus et curia mei.
Quicunque hec averterit sit a Deo et sancta Maria virgine et
omnibus sanctis maledictus in eternum . Amen .
<P 533>
 Grant by Werfyrd, Bishop of Worcester, to Eanwulf, The King's Thegn. AD 872.
HNVTHYRSTE . ~
Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo . cujus
videlicet anno incarnationis . DCCC LXXII . indictione . V . ego @@ER-
FYR$$ H@icciorum episcopus . et unanima licentia @@eogornensis
familiae . aliquam terram juris nostri EAN@ULFO regis ministro pro
sua amicitia . et placabili pecunia . XX . ma`n'c~ auri probatissimi
donans trado . II . mansas on HNUTHYRSTE diebus suis feliciter
possidendam . et post se . III . heredibus derelinquat . quibus
defunctis . ad Straetforde restituatur . Episcopus namque hoc po-
tissimum sentiebat . pro inmenso tributo barbarorum . eodem anno
quo pagani sedebant in Lundonia ; et ideo nunc rogamus unius-
cujusque personas hominum . ut hoc nostrum donum inviolabile
servet ;
* Ego @@erfyr$ hoc nostrum datum confirmo .
* Ego A$elhard praepositus . * Ego Herred .
* Ego Beornfer$ . * Ego Eared .
* Ego Eatfer$ . * Ego Burhheard .
* Ego @@ulfhere . * Ego @@iheard.
* Ego Ahhere . * Ego Beornfer$.
* Ego Ead@ald. * Ego AE$ered .
* Ego Berhthelm . * Ego @@ynnhelm .
<P 534>
 another form of no. 533.
HNUT HYRST .
* Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Cunc-
taque non solum caelestia sed etiam terrestria legibus aequitatis in-
perium guberuante . Cujus videlicet anno incarnationis hnmanae
. $$CCC . LXXII . indictione . V . Ego @@ERFERD gratia Dei largiflua gra-
tuitoque munere ab intonante ac regnante H@icciorum antestis et
unamino licencentia illius familia in @@eogerna caestre aliquam
juris nostri EAN@ULFO regis ministro pro sua amicitia et placabili
pecunia . XX . manec~ auri probatissimi donans trado id est duas
mansiones on HNUTHYRSTE . sibi dies suos feliciter possidendum et
post se tribus heredibus qualibuscumque voluerit relinquendum .
ea vero ratione ut temporibus supra dictorum heredum trans actis
haec praefata terra sine contra dictione unius cujusque ad illud
monasterium quod nominatur Stretford reddatur . Hoc est autem
supra nominatus episcopus potissimun consentiebat proxima afflic-
tione et inmenso tributo barbarorum . Eodem anno quo pagani
sederunt in Lundonia . et ideo nunc rogamus et obsecramus cujus-
libet personae homines ut haec nostra consentio inviolata ac stabilis
posterum perseveret Augentibus et servantibus hoc donum divina
benedictio amplificetur . minuentibus ac spoliantibus ultio demo-
nicae inponetur ; Nisi dignae ut optamus satis factione coram
Deo et hominibus emendaverit . Testibus autem hiis consentien-
tibus quorum nomina infra signaculo almae crucis karaxantur ;
* Ego @@erfer$ melliflua dona Dei omnipotentis largiente
episcopus hanc donationem signo sanctae crucis con-
firmo .
* Ego Ae&elheard . praepositus consensi .
* Ego Beornfer$ . presbyter . consensi .
* Ego Eatfer$ . presbyter . consensi .
* Ego @@ulfhere . presbyter . consensi.
* Ego Ahhere . presbyter . consensi .
* Ego Ead@ald . * Ego Hehred .
* Ego Berhthelm . * Ego Eared.
* Ego Burgheard . * Ego @@igberht .
* Ego @@igheard . * Ego AE&ered.
* Ego Beornferd. * Ego @@ynhelm .
<P 535>
 Confirmation by Burgred, King of the Mercians, of no.60. AD 872
Osricus praefatus tradidit sorori suae Kyneburgae hanc terram et
civitatem in liberam abbatissae potestatem habendam et post illa
Eadburt abbatissa cognata ejus accepit eam quae fuit regina ante
Wlfheri regis Merciorum et sic post eam Eafe abbatissa monas-
terium illud cum bona castitate sub ecclesiastica regula bene custo-
diebat . XXXIII . annis et liberabat illud omnipotentis Dei in coelis
et sanctam Mariam virginis , et libellum terrarum super altare
sancti Petri deposuit , et familiae praecipiebat ut pro Dei nomine
liberi essent domini electione semper in aeternm , pro se et suis
qui haereditatem sibi dederunt , et adjunxit Et Bebingmynster illic
et On Portlande ad illam ecclesiam . CXX . cassatorum in occidenta-
libus Saxonibus , et Bibladene , Otintone . et Began@ur&an . Adel-
badui rex dedisset et pro eo quod percussit Adelmund filium
Or@aldi cognatum ejus , et ille rex concedebat ei vII an[nos] refec-
- tioni ejus ad illo vico ; et illa Eafe abbatissa acquisivit hanc terram
aet Ahie . XX . cassatorum , at Pinde@illam . XX . ovibus suis illic
adhabendas ; et postea subregulus Huicciorum Aldred dedisset
suam haereditatem illic , hoc est , aet Enneglan . Lx . manentes
illius terrae ; . X . cassatorum aet Fagranforda dedisset Burgredus
pro libertate equorum ejus tributariorum ; aet H@icca @uda idgut
haeres et nominatur ; et aet @@eapcaurtane . XV . cassatoruni , et in
alio loco aet Ceddan@ryde in terra montana . XV . cassatorum ; et
in Nymdesfelda . III . manentes ; istas terras Aldred subregulus
Huicciorum omnes pro se dedisset . Similiter etiam postea AEel-
mund in Geldinge . XXX . tributariorum in AEeoport dedit , et
. XXXV . in Lecche familiae illae ad suam mensam , concedens et in
alio loco Biesingburnan , Stanedis . XV . cassatorum , Beorn@ulf
rex sibi in elemosinam illis donabat , et Nodehardus praefectus et
comes regis in Magansetum . IIII . manentes on Briencandafelda
per illum ad mensam eorum dedisset .
Omnes etiam istae donationes vel haereditariae terrae quae in ista
cartula continentur in multis sinodis et conciliis confirma[tae]
fuerunt ; et Deo liberatae ac donatae, et cum testimonio et firma-
tione manu regum Merciorum , id est AEeldredi , Adelbaldi , Offan ,
et Cyenuulfi , et archiepiscoporum illorum necnon et aliorum mul-
torum optimatum descriptae et liberatae et confirmatae fuerunt , et
nunc pertinentes sunt ad illam ecclesiam quae sita est in Gloucestre ;
et jam vero ego BURGREDUS , Deo omnipotentissimo concedente et
auxiliante , rex Mercencium , pro remedio animae meae mihi in
elemosinam sempiternam liberabo civitatem illam et alia monas-
teriola loca quae ad se obediunt et pertinent , eadem libertatis
causa qua ante fuerunt libertati sub me et antecessoribus meis , et
hoc cum consensu et concilio ac licentia omnium optimatum nos-
trorum factum est in illo regale vico et concilio quod habebatur aet
@@alesburnam ; et nullus homo ex nostris ministris non intromittat
vel quaerat ab illis plus majorem causam nisi quo ante fuerat
donatum et constitutum , ea duntaxat conditione statuta , ut
orationes illorum deprecationesque pro me et pro justis haeredibus
meis jugiter in illa ecclesia nocte et die memoriter servarentur.
Qui vero hanc donationis libertatem haeredum vel antecessorum
meorum benigna mentis intentione atque illaesa cogitatione custo-
dierit , aeterna claritate coronetur , ornetur , glorificetur , et nomen
ejus sit scriptum in libro vitae ; si quis autem , quod absit , cujus-
personae tyrannico cupiditate instinctus contra hanc diffini-
tionis libertatisque cartulam saeculari potentia fretus venire nititur ,
sit sub anathemate Judae proditoris domini nostri Jhesu Christi ,
et illum projectum et alligatum in aeternis poenis sempiternis flagris
fieri damnatum , nisi hic Deo et hominibus cum bona satisfactione
digne emendaverit ; et si quis hoc augere vel servare voluerit ,
benedictioni Dei coeli cum omnibus sanctis sine fine percipiat in
sempiternum . Amen .
* Haec fuerunt gesta et renovata anno dominicae incarnationis
octingentesimo septuagesimo secundo , indictione quinta , cum con-
sensu et beneficentia et confirmatione piissimi regis Merciorum
Burgredi , et venerabilis archiepiscopi nostri Ciolnodi , et omnium
episcoporum et principum et multorum heroicorum virorum quorum
nomina et signa hic infra notantur , ut firmior et prolixior haec res
in aeternum constitueretur .
* Ego Burgredus , rex Merciorum , hanc propriam dona-
tionem libertatis et positive signo crucis impono .
* Ego Cionoldus gratia Dei archiepiscopus hanc dona-
tionem confirmans subscripsi .
* Ego Etheldriuda regina huic donationi regis concessae
signo crucis infixi .
* Ego @@ulfrig episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Ciorred episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Alchun episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Berthred episcopus consensi et subscripsi.
* Ego Diorlaf episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Biornod dux consensi et subscripsi .
* Ego Humberth dux consensi et subscripsi .
* Ego Uulflaf dux consensi et subscripsi .
* Ego Eamberht dux consensi et subscripsi .
* Ego Eadred dux consensi.
Et alii tam duces quam abbates subscripserunt .
<P 536>
 Grant by Edered, Archbishop of Canterbury, and the monastery of Christ
Church, to Liaba, son of Bergwin. AD 873
* In nomine almo trino divino ego ELFRED rex cum consensu et
licentia atque consilio sapientum meorum pro spe remunerationis
eterne * ego E$$ERED archiepiscopus et omnes domus mea familie
meea de eclesia Christi omnes concedimus LIABAN fili Birg@ines
istam agellam qo$ nos nominamus . GILDING in sempiternam ere-
ditatem contra . XXV . mancusa bona auri sibi abendum et `pos'si-
dendum et feliciterque in dies ejus perfruendum et post dies ejus
cuicumque ei erede placuerit liberam per omnia abea$ potestatem
derelinquendum intus et foris magnis ac modicis . Haec sunt ter-
mina circumjacentia ab oriente crudes silba ab occidente et australe
parte terra Se'f're$es monahus nostri ab aquilone terra ad Bosingtune
et omnes concedimus nos ei si quis autem obserbare boluerit serbetur
donationem nostram serbet illi sempiterna Dei benedictio ic et in
futuro si autem absit quo$ non optamus quod quis personis homo
cum diabolica temeritate instigatus surrexerit qui anc meam dona-
tionem et nostram confirmationem infringere vel minuere vel in
aliut conbertere in aliu$ constitumus sciad se rectum redditurum
coram a Deo et omnibus nisi ant(e] digna satisfactione Deo et homi-
nib(us] emendare boluerit hoc actum est autem anno dominice ab
incarnationis . DCCC . L . XX . III . indictiones vero . V . II . is testibus
consentientibus et subscribentibus quorum ic nomina infra in sce-
dula ista karaxantur .
* Leafa gebohte aet AE$ere archiepiscopo % aet his hia@um $e
to Cristes cirican hera$ $is ge@rit % $is land mi$ $y friadome $e
hit haer gefriad @aes to Cristes 'cirican' on ec erfe .
* Ego AE$elulf rex occidentalium Saxonum hanc meam
muniuicentiam cum  zsigno crucis Christi roborabo
et subscribo .
* Ego Eanuulf dux con`sen'su et subscripsi .
* Ego E$eluf dux consensi et subscripsi .
* Ego E$elbaeld filius regis consensi et subscripsi.
* Ego Uulfheard consensi et subscripsi .
* Ego AE$elric consensi et subscripsi .
* Ego Ceolmund consensi et subscripsi.
* Ego Uuerenberht consensi et subscripsi.
* Ego Lulling consensi et subscripsi .
* Ego Uulffred consensi et `s'ubscripsi .
* Ego E$eluf rex .
* Eanulf dux. * Luling .
* E$eluf dux. * Ceolno$ archiepiscopus .
* E$elbald. * E$elstan rex.
* Uulfeard. * E$elulf dux.
* AE$elric. * Ealhhere dux .
* Ceolmund . * Dryhtno$ abba .
* Duduc. * E$elhere . * Eadberht .
* E$elmod. * Osmund. * Dudda .
* E$elric . * E$ered. * Ealhhun.
* E$elred . * Gilsheard . * Cyneberht .
* $is is sia boc %
Gildicge "and in a later hand" E$elred Rex % E$elred archiepis-
copus dederunt . Lieuen . Gilding".
<P 537>
 Grant by Athelred, King of the mercians, to Cuthulf. AD 872 X 874
DE MEARNAN CLIFE .
P In nomine domini nostri Jhesu Christi ATHELRED Deo adju-
vante Merciorum dux hanc cartam CUTHULFO ministro regis pro
illa terra MARNAN CLIVE id est . X . manentium fieri concessit quam
terram Cered propinquus illius Cuthulfi cum mille siclis a Burhredo
rege Merciorum adquisivit . ac post mortem suam suae uxori
Uuerthrythe ad optinendam donavit . Tunc ille Cuthulf a praefata
muliere Romam cupienti pergere in presentia Uuerfrithi episcopi
omniumque optimatum provinciae Huuicciorum cum probabili
pecunia comparavit . Sed ille Athelred praefata Uuerthrythe sub
juramento affirmante supradictae terrae libellum a paganis arreptum
esse cum consensu omnium Merciorum senatorum alium scribere
jussit . Ut ille Cuthul`f' illa terra ut sibi placeret perhenniter per-
frueretur et cui donare vellet sine impedimento ullius personae
licentiam haberet . Ipse vero post modum divino provocatus in
stinctu . hanc eandem terram aecclesiae Uuigrecestre pro salute et
remedio aninaae suae donavit .
$$is synd &a land gemaeru aet mearnan clyfe . X . hida . # is
&onne aerest of turf hla@an in &one holen @eg . Of &am holan @ege
innon afene # hit . cyme& @i& ufan @earroces yge . % se maed hom
&aer to . # s@a up on &one lytlan hlau@ . Of &am hla@e on &a maer
dic . Of &aere dic on bradan @ege . Ondlang @eges innan # sic .
Ondlang &aes sices innon &one &yrs pyt . Of &aem pytte innan
pide@aellan . Of pid@aella[n] aefter `&am' @ege to &am uferan heaf-
dan . &aet aefter heafdan aeft in turf hla@en .
Et hic infra nomina testium conscripta liquescunt .
Ego Burhred rex Merciorum hauc libertatem praescriptam
mea manu consensi et subscripsi .
Ego Ethelsuuyht regina consensi .
Ego @@erefri$ episcopus consensi .
Ego AE&elred dux consensi . Ego AElfred dux .
Ego Alhhelm dux . Ego Uulfsige minister .
Ego Eadno$ dux consensi . Ego @@ifri$ minister .
<P 538>
 Grant by Adeluulf, King of the West Saxons, to Edred. AD 874
* In nomine domini & in nomine alti throni regis domini nostri
Jhesu Christi : Ego AE$$ELULF rex misericordia Dei occidentalium
Saxonum : necnon g Cantuuariorum cum unanima voluntate ac
licentia meorum optimatum do et concedo EDREDo terram quae
dicitur HoRATUNE :  permitto ipsi Edrede dare Lullan & Sige-
$ry$e :  rursum regali institutione Lulla  Sige$ry$ contradunt
Eaulfe  Here@ine partem terrae ejusdem quae dicitur Horatun :
Hoc : est : unum aratrum in sempiternain Hereditatem perfruen-
dam : & Eaulf dimidiam partem tradidit Biarnulue :  ipse Eaulf
meditatem retinuit ad Habendum  possidendum & feliciter in
dies vitae suae perfruendum : & post dies suos cuicumque Heredi
placuerit derelinquendum ut libera eam habeat potestate :
Hi sunt termini eidem terrae circum jacentes : Ab oriente silva
quae dicitur duungraab : Ab occidente communiter episcopi &
Lullan : Ab australi parte terra Lullan ad Certeham:  ab aqui-
lone Biernulfi quam terram aeternaliter possidet :
Constituimus etiam hanc terram liberam ab omni regali subjec-
tione : & terreni operis : nisi operatione portis :  arcis munitione
intus & foris : magnis & modicis : minoris ac majoris ;
Si quis servare voluerit verba nostra  donationem nostram
servetur et sempiterna Dei benedictio Hic & in futuro saeculo ; Si
autem quod non optamus aliquis Hominum diabolica temeritate
instigatus surrexerit qui hanc donationem infringere temptaverit :
sciat se coram Deo & hominibus rationem redditurum in die
judicii : nisi ante digna satisfactione Deo  Hominibus emendare
voluerit ;
Actum : est : Hoc anno dominicae incarnationis : DCCCLXXIIII ;
indictione VII : his testibus consistentibus & conscribentibus
quorum hic nomina infra Hanc scedulam caraxata ad notantur ;
* Ego AE$elulf rex cum signo sanctae crucis Christo roboro
& subscribo ;
* Ego Cealno$ arcHiepiscopus cum vexillo crucis roboro ;
* Ego AE$elstan rex cum vexillo roboro & subscribo ;
* Ego Biarnmod episcopus cum vexillo crucis roboro
subscribo ;
* Ego AE$elbald filius regis consentio & subscribo ;
* Ego AE$elric dux consentio & subscribo ;
* Ego EalHred dux consentio & subscribo ;
* Ego AE$elulf dux consentio & subscribo ;
* Ego Osric prs ; * Ego Diormod p';
* Ego & E$ered monacHus ; * Ego Babba p' ;
* Ego BeorHtno$ m ; * Ego Burgno$ p' ;
* Ego H@ita ms ; * Ego Duduc m ;
* Ego Berred m ; * Ego AE$elric m ;
* Ego Sulf presbyter; * Ego AE$elHere m ;
* Ego BeaHno$ p' ; * Ego Ecglaf m;
* Ego @@ulfHere m; * Ego OsbearHt m;
* Ego Osmund m ; * Ego Gislheard m;
* Ego Sideman m; * Ego CynebearHt m ;
* Ego AE$elmod m; * Ego Oba m;
* Ego Hyseno$ p' ; * Ego HeabearHt m ;
Omnes consentimus omnium voluntas nostrorum est ;
* Ego AE$ered arcHiepiscopus noviter consentio ;
* Ego BiarnHelm abbas consentio ;
* Ego Driht@ald dux consentio ;
* Ego AE$el@ald dux consentio ;
* Ego Eardulf p' consentio ;
* Ego Sefre$ m;
Et Ego Liofric geboHte # land aet Horatune mid feo@er % t@enti-
gum mancusa : in sempiternam Hereditatem ;
<P 539>
 Grant by Earddulf to Wighelm. AD 875. And later confirmation.
E$eluulfus Rex dedit Horatun Edredo . Latine.
 Grant by Earddulf to Wighelm AD 875 and later Confirmation
IN nomine domini regnantis per omnia ac disponentis ubique
omnia cujus melliflua largitate ditatus ego EARDDULFUS dabo ac
concedo amico meo @@IGHELMo aliquam partem terre juris mei $aet
is an s@ulung % an iocleta in illo loco ubi ab incolis dictum est aet
HAmmE cum eadem libertate quam AELFREDUS rex occidentalium
Saxonum necnon aet Cant@ariorum mihi in jus proprium cum mul-
torum fidelium testimonio donavit hec facio pro ejus conpetenti
atque mihi placabili pecuuia quam ab eo accepi id est . C . viginti
mancusas auri purissimi ista aetenim terra praefata `h'is terminibus
undique circumcincta est in oriente ham fieot in occidente puplica
strata in aquilone hiredes seota to presta tune % se mersc se to $am
ilcan lande belimp$ quaem AElfredus rex ad augmentum predicte
donationis tradidit aet in meridie puplica strata o$ $ane ford isti
sunt termini hujus praenominata marisci in oriente hiredes mersc to
praesta tune in occidente hefer fleot in aquilone ham fleot in meridie
illa ipsa terra aet hamme % an cinges bocholte fif @ena gang fram
lacum o$ sumermessan . haec omnia dabo ei in sempiternam haere-
ditatem sibi habendum aet possidendum feliciterque in dies ejus
perfruendum aet post dies ejus cuicumque ei herede placuerit dere-
linquendum liberam per omnia habeat potestatem intus aet foris
magnis ac modicis notis atque ignotis cum campis silvis pratis pas-
cuis piscationibus omnibusque ad eam rite hac recte pertinentibus
hoc ipsumque omnibus successoribus nostris in nomine omni-
potentis Dei observare praecipimus ut quamdiu Cristiana fides in
terra servetur libera ab omni regali servitute aeternaliter permaneat
nisi his tantum tribus causis id est expedicione aet arcis munitione
pontisque constructione si quis autem hoc servare voluerit servetur
ei eterna benedictio in celis si autem absit quot non obtamus ut
alicujus personis homo diabolica temeritate instigatus surrexerit
qui hanc donationem infringere vel minuere temptaverit sciat se
rationem esse redditurum aet a Deo et angelis ejus in die judicii
separatum nisi antea digna satisfactione Deo et hominibus hoc
emendare voluerit actum est autem hec donatio anno dominice
incarnationis DCCCLXXVo . indictione . vero . VIII . his testibus consen-
tientibus hac conscribentibus quorum ic nomina infra hac in
scedula caraxsantur .
* Ego AElfred gratia Dei rex hanc libertatem donationis
meae consensi manuque mea propria roboravi et sub-
scripsi .
Ego AE$eredus archiepiscopus . conseni . et subscripsi .
Ego Os@ealdus filius regis . consensi. % subscripsi .
Ego AElfstan dux . consensi . % subscripsi .
Ego Beorhtulf dux . consensi . % subscripsi .
Ego Sigulf . minister . regis . consensi . % subscripsi .
Ego Sighelm . minister . regis . consensi . % subscripsi .
Ego Odda . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Mired . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Os@ulf . minister . consensi . % subscripsi .
Ego @@ulfstan . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Heahulf . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Cen@eald . minister . conseusi . % subscripsi .
Ego Ceolmund . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Here@eald . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Eadmund . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Os@eald . minister . consensi . % subscripsi .
Ego Eanulf . minister . consensi . % subscripsi .
Ego @@ulfhere . presbyter % abbas . consensi . % sub-
scripsi .
Item ad stabilitatem ejusden donationis ego Plegmundus mise-
ricordia Dei archiepiscopus consensi et subscripsi .
Ego Beornhelm presbyter % abbas consensi
Ego Beornheah clericus % abbas consensi .
Ego Beahstsn . presbyter . consensi .
Ego @@ynhelm . presbyter . consensi .
Endorsed in a hand of the Xth century. "Hammes boc"; and in a hand of the Xiith
century. "Eardulfus dedit Hamme amico suo
@@igelmo quam dederit ei Elfredus Rex . latine".
<P 540>
 Privileges granted by Ceowulf, King of the Mercians, to the monks of
Worcester, in exchange for land. AD 875. DAEGLES FORD
* In nomine sancte et individue trinitatis anno ejusdem incar-
nationis humane . DCCCLXXV . indictione . VII . Ego CEOL@ULF
gratia Dei gratuita largiente rex Merciorum aliquid mihi in ele-
mosinam donare precogitavi ut sempiterne mercedis portionem
acceptarem ideo rogatus a @@erfri$o antestite Huicciorum et familia
in Uueogernacestre . istam libertatem . cum meorum omnium una-
nimo consensu episcoporum et principum . ac etiam cunctorum
optimatum nostrae gentis perpetualiter donavi ut tota parrochia
H@icciorum a pastu aequorum regis et eorum qui eos ducunt obso-
luta et secura permansisset . et ille episcopus dedit regi Ceol@ulfo
sex manentes ubi appellatur DAEGLESFORD et hoc divinum servi-
tium pro expiationem peccaminum Ceol@ulfi regis diffiniunt ut in
illis monasteriis in quibus praenominata servitus persolvi deberet
memoria et oratio dominica cotidie ad celum mitteretur quamdiu
Christiana fides in ista gente servaretur . tunc etiam supradictus
rex antenominato episcopo dedit . LX . mancusos auri ea conditione
ut ipse istam terram habuisset . et tribus heredibus quibus voluisset
post se relinquisset . et post dies istorum heredum antedicta terra
ad Uueogernensem civitatem rediret pro anima Ceol@ulfi regis et
posterum illius et tamen libertas supradicta perpetualiter perma-
neret . Omnipotens Deus illos custodiat qui hoc donum custodire
dignentur . et qui violare temptav`e'rint sciant se rationem reddi-
turi in tremendo examinis die . hii sunt testes et confirmatores
hujus donationis quorum nomina infra signo sanctae crucis notantur .
* Ego `C'eoluulf rex Merciorum hanc conditionem propria
manu confirmo .
* Ego Eadberht episcopus consensi.
* Ego @@aerfer$ episcopus consensi .
* Ego Deorlaf episcopus .
* Ego Beorhtno$ dux .
* Ego AE&elhun dux .
<P 541>
 Grant by Ceolwulf, King of the Mercians, to the monks of Worcester. AD 875
DE UFE`RA'BYRIE
* In nomine sanctae et individue trinitatis . Anno dominicae
incarnationis . DCCC . LXXV . Ego CEOLUULF gratia Dei gratuita
la`r'giente rex Merciorum aliquid in elemosinam donare praecogi-
tavi . ut sempiternae mercedis portionem acciperem . Iccirco
rogatus a WERFRIDo episcopo Wiciorum et familia in Wigorna-
cestre . concessi monachis Deo famulautibus in monasterio Wigor-
nensi quod constructum est in honore sanctae et perpetuae matris
ac virginis Mariae quandam ruris portiunculam villam scilicet
quam ruriculae UFEREBREoDUN vel UFEREBIRI' appellant . VI . cassa-
torum cum duabus villulis Cantuaretun . videlicet et @eonedoc . et
cum omnibus ad eam pertinentibus campis scilicet pratis et silvis .
Eo quoque jure tenoris : ut ab omnibus muudanis negotiis pro
redemptione animae meae semper sit libera . praeter expeditionem
dumtaxat et emendationem pontis . et arcis . Hanc vero liber-
tatem quam ego apposui cum consensu onmium meorum episco-
porum . et principum ac optimatum nostrae gentis si quis custo-
dierit : omnipotens Deus illum custodire dignetur . Si quis autem
infringere vel violare temptaverit sciat se rationem ponere . cum
districtus judex orbis tremendus advenerit .
Ego Ceoluulf rex Merciorum hanc conditionem propria
manu confirmo .
Ego . Werfryth episcopus consensi .
Ego . Eadberhtus episcopus conscripsi .
Ego . Beornoth dux consensi .
Ego . Athelhun dux cs' .
Ego . Atheluuold dux . Ego . Eanuulf .
Ego . Alhferht dux . Ego . Ecgberht .
Ego . Kyred . Ego . Beornfyrht.
Ego . Wul`f'sige . Ego . Eadbald .
Ego . Heahstan . Ego . Turhtredus
$$is synd $a land gemaeru into Vfera byrig . aerest of kaerent
in eomot sic . Ondlang &aes sices in rum@oldes mor . Of rum-
@oldes more  in holan stan . Of holan stane in maer cum`b' . Of &am
cumbe in eor$nutema &orn . Of &am &orue in &aet @udu gaet . Of `
&am geate ondlang ecge into &am stodfalde . Of &ane stodfalde in
duddan stane . Of dnddan staue in s@als@a baerh . Of $am berhge
in &iccan stan . Of &am stane big lytlan @udu in simaeres ford . Of
&am forda ondlang h@ate broc into kaerent . Ond long kaerent in
edrices ford . Of edrices forda in eomodes poll.
<P 542>
 Other boundaries of the land mentioned in no.541. DE PENEDOC
$$is syndon &aera t@eigra hida land gemaere aet penedoc aet aelf-
stanes brycge . # ondlang osrices pulle . `% s@a' # hit cym$ on
ducan sea$e . of ducan sea$e &aet hit cym$ on risc hale . of risc
hale # hit cym$ on &one lytlan snae$ feld . `% s@a' # on &one haran
@i$ig . `% s@a' @est &aet hit cym$ to &an haecce be su&an cran mere .
`% s@a' &onon # hit cym$ to pen broce . `%' ondlang pen broces #
hit cym$ on hina gemaere be nor$an hege `%' spa for$ be eadredes
felde &aet hit cym$ to pan byhte to aesc apaldre leage nor$e @eardre
`% s@a' on &one @est halh # hit cym$ on gynd dinc gaerstune . `%
s@a' for$ panon # hit cym$ to @aere straete of p@ere straete # hit
cym$ to @est maed@an butan an farlung hina her$ landes bet@eonan
&aere straete % &aere maed@e .`% s@a' andlang nor$ geardes &aet hit
cym$ be su&an stan beorgan innon & one byht . % of @and dinc hale
for`$' be &am graue # hit cym$ in`to' &am snaede `%' of &an snaede
&aet hit cym$ in &one nor$ran styfecing in pone s@in hagan .`%' of
`&an' s@in hagan # on sealt leage '%' of sealt leage in &one hyrst
geard pet `s@a' for$ on &one haran @i$ig . `%' p@nou ondlong &aes
ri&iges # on osrices pull . % ondlong osrices pull .  paet `eft' on aelf-
stanes brycge .;. Feodecing leage % # lytle lin land eal butan anan
hrycge &am @est`e' maestam ,t@egan aeceras on gemang hina lande .
% se @estra east halh . % an stycce # @est maestan and seo &ridde
hid aet dydinc cotan # is se &ridde aecer . &onne is ealles &aes landes
&reo hida . II . aet peonedoc . % an aet dydinc cotan .
<P 543>
 Grant for three lives by Ealhferd, Bishop of Winchester, to Cudred and hidis
wife. AD 871 X 877
DIvISIONES ESTUNE .
* In nomine domini EALHFER$$ Bisceop % $a higan on @@INTA-
cEASTRE . habba$ gelaene$ hiora leofan friond . VIII . hida laudes
on EASTuNE . $riora manna deg $et  is Cu$$RED dux @@ULFRI$$E his
brucenne s@a him saelest sie egh@aelces &inges freoh butan brycge
@eorce % ferde . % eahta ciric sceattan % maesse prestes ge reohta %
saul sceottas . % hi bebioda$ on aelmeahtiges naman . % on sanctes
Petres $es apostoles naman . % on ealra Godes halgona naman . $aet
$aet land sie labor$e. . % higan s@a ge @elde ofer hiora $riora deg s@a/
hid @aes $y dege $e hioe hit hiom sealdan . % $$is is ge don be &ara
@eotena ge @itnesse $e heora namau her be neo$au a @ritene stan-
da$ . % mid Cristes rodes ge tacne ge mearcode .
Ego AElfred Rex .
Ego AElfer$ episcopus . Ego Biornlaf presbyter .
Ego AE$elheah episcopus . Ego Henulf Diaconus .
Ego @@ulfhere Dux . Ego AElfstan Diaconus .
Ego AE$elstan Dux . Ego AE$euulf Diaconus .
Ego Ead@ulf Dux . Ego Milred minister .
Ego Ordulf Dux . Ego Beorhtno$ minister.
Ego Elfstan Dux . Ego AE$elno$ minister .
Ego Cu$red Dux . Ego Dudig minister.
Ego Tunber$ abbas . Ego Heremod minister .
Ego AElfre$ presbyter . Ego AE$elfer$ minister .
Ego Hunsige presbyter . Ego AElfhere minister .
Ego Cynestan presbyter . Ego Wigred minister .
$$es londes ge mero aet EASTUNE . li$ of ycenan in earna baece
aef[t] s@a %lang baeces . utt on $aet geat aeft be &an aud heafdan od
&one midlestan beorg . aeft s@a on aedes@yr$e easte@earde aeft utt on
&a roda on heringesleah easte @eardne . aeft utt on &a furh on
smalan dune easte@earde . aeft utt on &a furh $e @ulfred het .
adrifan aeft of dune on $a dene s@a on $one mylensteall aet s@e of
$em mylenstealle andlang ycenan aeft on earna baece .
<P 544>
 Grant by Bishop Tunbiorht to the Rectory of Winchester. AD 877.
DONUM TUNBYRHTI EPISCOPI DE `N'UHTSCILLI N GAE .
In nomine Dei summi omnia quae in huid labenti saeculo ad
solacium data sunt : temporalia sunt . Et ea vero quae in aeterna
patria sanctis promissa sunt siine fine permanebunt .
Iccirco ego TUNBIORHT episcopus cum conscusu lujus familie.
fratribus intus ad refectorium aliquam partem terrae in aeternam
hereditatem concedens donabo id est quinque manentium in loco
qui dicitur at NUTScILLINGE liberam ab omnibus terrenis difficul-
tatibus omnium gravitudinum sive a pastu regis . principis . exac-
oris . % ab omni aedificiorum opere tributo a parvaredis a taxa-
tionibus quod dicimus @ite redenne omnium rerum saecularium
perpetualiter libera sit excepta expeditione % pontis aedificatione .
Et hoc actum est in @@entana civitate anno ab inca`r'natione
domini . DCCC . LXXVII .
Hii sunt termini terre . AErest from $aem hlidgate sciote& se
merc on gearnes egae . $onne be su$en hriod eg on terstan . $onon
andlang testan on mercfrot . $onon anlang fliotes on boddingmed .
$onon on boddanstan . $onon ut on aclieh . -$onon on stemnes
pe$ . $onon on grindanbroc . $onon on heslea on $ere byri hyrne
$onon ut on hedenes dene . su$ ut on $et hlid gaet.
Ego Tunbiorht episcopus hoc signum alme crucis popria
manu im posni
Ego AElred consensi % subscripsi .
Ego Dudda
<P 545>
 Foundation by Aelfred, King of the Saxons, of the
monastery of Athelney, AD 852 for 878
* Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo *
Omnia regna hujus vitae labentis , regnorumque dispensat
initio istius saeculi cum velocitate deficientes transeunt Ideo
fugitivis et mortalibus rebus aeterna gaudi. promerenda sunt
Quapropter ego AELFRED divina ordinarite misericordia Occiden-
talium Saxonum rex , pro remedio animae meae. et criminum
meorum absolutione aliquantulam agri partem , id est decem car-
ratus in loco ubi dicitur SUDTON ad insulam Clitonum, quae Anglice
usitate onomate AEDLINGAREY nuncupatur ad supplemen-
tum monasterialis vitae monachis ibidem sub regulari exercitio Deo
omnipotenti devote servientibus , animo volenti largitus sum
hancque libertatem praefato monasterio devota mente donavi , cum
pratis , pascuis , rivulis , et omnibus rebus ad ea ritepertinentibus ,
ut ab omnium regalium tributorum , et exactione operum atque
poenalium causarum , absque expeditione sola arcis et pontium
structura , secura , immunis et libera perpetualiter permaneat . Et
qui hoc augere voluerit , augeat Deus bona illius in regione viven-
tium . Si autem aliquis , quod absit , superbiae fastu inflatus et
tyrannica potestate illectus hoc infringere , et irritum facere
conatus fuerit , sciat se ab omni ecclesia Christianorum anathema-
tizatum , et in die judicii coram Christo et angelis ejus , nisi ante
emendaverit , rationem redditurum esse . Praefata vero terrae
et donatio hujus agelli , his terminis circumsepta patescit . Aras-
tore , Lerore etc.
Scripta autem est haec scedula hujus donationis anno ab incarna-
tione Christi DCCCLII . indictione . 4 . his testibus consentientibus ,
quorum nomina patescunt .
Ego AElfred rex hanc meam donationem cum signo
sauctae crucis corroboravi .
* Ego Ealferd Episcopus . etc.
<P 546>
 Boundaries of the land mentioned in no. 544.
Ferst on Chelbroke , from Chelbroke up to Harepath , endelang
Harepath to Merfronford , from Merfronford endlung strate on
Ryshwyll , from Ryshwyll to Foulwille into Anhece , endlanges
Penheved unto Foxhole , from Foxhole unto Ertheuote eastwards ,
out of Erthenote into Cuttleston , from Cuttleston unto Herpath
endelang Herpath unto Dyrston ynto Anhence, from Anhence ende-
lange the more unto Boyledych , from Boyle-dyche into the Lake ,
endelang the Lake unto the Dyche , out of the Dyche endlang
mores unto Benmam eastwards , from Benham unto Swanmore
out of Swanmore into Yevel, out of Yevel into Pedryd, out of
Pedryd into Abanlake, out of Abanlake est into Chelbrooke.
<P 547>
 Grant by AEthelred, Duke of the Mercians, to Worcester. AD 880.
*P Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo . cujus
imperio hujus saecuh labentis prosperitas in adversis successibus
sedula permixta et conturbata cernitur . `et omnia visibiha atque
desiderabilia pomparum mundi ornamenta ab ipsis amatoribus
suis cotidie fugiendo transeunt . Quapropter quique sapientes ac
beati cum his fugitivis seculi aeterna gaudia jugiter mansura coe-
lestis patriae magnopere mercanda sunt .
Quapropter ego AE$$ELRED gratia domini largifiua concedente
dux et patricius gentis Merciorum cum licentia et inpositionem
manus AELFREDI regis una cum testimonio et consensu seniorum
ejusdem gentis episcoporum vel principum pro redemptione ani-
marum nostrarum et pro sospitate necnon et stabilitate regni Mer-
ciorum nobis in eternam elemosinam quandan ruris portionem
domino Deo et Sancto Petro liberatam ab omni tributo regali magno
vel modico noto vel iguoto . hoc est . aet BERHTAN@ELLAN . VI . man-
siones et aet @@AECLINCTUNE . VIII . cum omnibus pertinentibus ad
rura eadem in silvis et in campis sicut exterius finibus certis dinota
consistunt . ad ecclesiam illam quae vocatur aet READANORAN perti-
nentes utrasque terras in unam possessionem hereditatem id est .
ad episcopalem sedem scilicet UUEOGERNENSIS civitatis plena
videlicet mentis devotione concedendo humiliter donavimus . in-
super etiam huic donationi in augmentum sex homines qui prius
pertinebant ad villam regiam in Beosincgtune cui omni prole
`et stirpe eorum ad eandem conscripsimus ecclesiam cum consensu
praefati regis et eorundem optinatum meorum ut sine contradictione
alicujus nobilis vel ignobilis semper ad terram aecclesie supradicte
pertineant in sempiternam hereditatem haec possidenda dona-
vimus .
Si quis autem quod absit ansu philargiriae hoc nostrum tradi-
tionis donum in aliqua corrumpenda fedare pertemptent sciant se
rationem redituros in die judicii cum Anna et Zaphira . nisi prius
digna satisfactione emendare malurint .
Acta sunt haec `dom/c incarnat' . DCCC . LXXX . indictione vero
.v.
&&is earon &ara manna noman &e ge@ritene earon from bynsincg-
tune to readanoran ins # bisceoprice to uueogerna cestre mid
heara teame % mid &y tudre &e from him cume a on ece yrfe-
@ardnysse . Alhmund . Tidulf . Tidheh . Lull . Lull . Eaduulf .
Hoc autem rus his finibus ambitur . AEt byrhtan @ellan from
teolulfes treo@e ond long longanhylles on fildena @eg &onan on
holandene up on cadandune to ae$elheges gemaere &onan to ecg-
fri$es gemaere &onne a big ecgfri$es gemaere to cuces haema gemaere
# to incghaema gemaere `# s@a ondlong incghaemao gemaere su$
purh east leh # to gisles baece # ondlong gisles baece # eft to ceol-
@ulfes treo@e .
% # mae$ lond be bet@eonum egsafordam % straet-
forda be nor$an broce % &one @udu &aerto &e scylfhrycg is
haten
Hec nomina sunt qui hanc libertatis donationem consentientes
signo crucis subscripsi
* Ego AElfred rex consensi et subscripsi .
* Ego AE&ered dux hoc nostrum donum signo crucis con-
firmavi .
* Ego AE&elflaed conjux subscribens confirmavi .
* Ego @@ulfred episcopus .
Ego @@aerfri$ episcopus .
Ego Deorlaf episcopus .
<P 548>
 Grant by Ae$elulf, King of the Saxons, to Rochester
Cathedral. AD 880.
DE CUcoLANSTAN~ .
* Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo . Ego
AE$$ELULF rex Saxonum . dabo pro remedio animae meae terram ad
aecclesiam sanctae Andree apostoli Christi et Suui$uulfo episcopo
aliquam partem in illo loco quae dicitur CUcoLANSTAN atque aeccle-
siam sanctae Michaelis archangeli . Haec sunt termina trium ara-
trum circumjacentia . In oriente miodo@aege . in meridie healling
@ara mearc up @i$ halles meres . in occidente briogoning@ara mearc
o$ nor$dune nor$an . in aquilone east andlangnes dune o$ cinges
mear . % ut fram cinges merce . o$ $a aldan straet east be $are
aldan straete o$ hli$ . % &anan ut be $an hlide o$ &a ea mede@egan
ut habeat et possideat et cuicunque voluerit . illo vivente seu
moriente derelinquat . et post se tradendum concedamus liveram ab
omni servitute cum omnibus ad eam rite pertinentibus cum faris
comprehensione et cum omnibus rebus quae ad aecclesiam sanctae
Andreae pertinent . cum campis silvis pratis pascuis paludis . in
minimis et in maximis notis et ignotis .
Si quis vero quod absit heredum successorumque nostrorum
donationem immutare aliter vel minuere studeat . sciat se inprimis
omnipotentis Dei iram incurrere . et viventem in hac vita benedic-
tionem carere . et in novissimo maledictione subjacere . Qui vero
haec agenda custodierit nichilque inrogarit adversi . sit benedictus
in saecula saeculorum . AmeN . Scripta est haec kartula anno
dominicae incarnationis domini nostri Jhesu Christi . DCCCL . XXX .
indictione . XIII . his testibus cousentientibus et subscribentibus
quorum hic nomina infra tenentur ascripta .
* Ego AE$elred archiepiscopus cum signo sanctae crucis
`Christi' confirmavi .
* Ego S@i$uulf episcopus consensi et subscripsi .
* Ego AE$el@ald dux consensi et subscripsi .
* Ego Beornuulf dux consensi et subscripsi .
* Ego Ealhmund miles consensi et subscripsi .
* Ego Beornuulf miles consensi et subscripsi .
* Ego Beorhtulf miles consensi et subscripsi .
* Ego Deoruulf miles consensi et subscripsi.
* Ego Ceolbald miles consensi et subscripsi.
* Ego Ealhhere miles consensi et subscripsi .
* Ego Deoring miles consensi et subscripsi .
* Ego Beornhelm minister regis consensi et subscripsi.
* Ego Osmund minister regis consensi et subscripsi .
* Ego Beorhtred minister regis consensi et subscripsi .
* Ego No$helm minister regis consensi et subscripsi .
Haec sunt prata aet cetham duos agros . AEt scite cocce o$er
healf . aecer . maede .
<P 549>
 Grant by King Aelfred to Denewulf, Bishop of Winchester.
AD 979 for 880.
DONUM ALFREDI REGIS EccLESIE WINTONIENSI DE RISTUN .
In nomine Dei summi ego AELFREDUS rex regatus eram a fidelis-
simo meo DENE@ULFO episcopo ut aliquam partem terrae juris mei
donare dignatus essem et his precibus assensum prebui . et nunc
tibi concedo . VIII . manentium in eo loco qui dicitur RIScTUN . et
istis terminibus notis circumdata est .
AErest on blacanford . &anon %lang broces on tan . &anon %lang
tan on &a ealdan earace . of beadding broc . upp andlang beaddinge
broces on beadding bricge % &anon upp and lang on halgan @ylle .
% &anon on ge rihte on &a dic % $anon nor$ and lang ricges on gean
$a . II . &ornas to broce . and lang broc re@e on blacan for$.
Hoc tellus tibi concedo cum licentia et cum conscientia . AE$el-
heah episcopi . et senatores nostri in hujus propriam potestatem
habendi cum omnibus et eam rite pertinentibus rebus . Id est
Campis . Silvis . Pratis . Pascuis . Piscari`i's venationibus . ut habeas
et possideas in proprium potestatem perfrnendi seu vendendi vel
commutandi seu donandi tibi licentiam dabo ab hac die et deinceps
te vivente seu moriente et nunc quoque Ego AElfredus rex aeternam
cum libertate confirmare terram . et nunc precipio et concedo ut illa
terra sit libera ab omnibus legalibus fectigalibus et tributis et
censis et a refectionibus regis seu principes et sic omni grado
majoris vel minoris . et in omni re sive notis . sive ignotis . nisi
unus pretium contra alius ab illam terram reddator .
Si quis autem hanc donationem meam successorum meorum
regum vel principum infringere aut minuere avarus invidus animo
temptaverit anathema sit . nisi antea cum satistfactione emen-
daverit .
Anno ab incarnatione domini nostri Jhesu Christi . DCCCCLXXV IIII .
Indictione . XIIII . kal' . November . in hunc annum sol obscura-
tum fuit .
Ego AElfredus Rex hanc donationem meam cum signo
sanctae crucis confirmavi .
Ego Dene@ulfus episcopus consensi et cum vexillo sancte
crucis confirmavi .
Ego AE$elheah episcopus .
Ego AE$elstan presbiter consensi et cum vexillo sancte
crucis confirmavi .
Ego A$elno$ Dux conscripsi .
Ego @@ulfred Dux conscripsi .
Ego Ordulf Dux conscripsi.
Ego Deormod minister conscripsi .
Ego AE$elstan minister couscripsi .
Ego Ealmund minister conscripsi .
Ego AElfhere minister conscripsi .
Ego AE$ere$ minister conscripsi .
Ego AElfred minister conscripsi .
Ego AE$elstan minister conscripsi .
<P 550>
 Grant by Aelfred, King of the Saxons, to Ae$elstan the thegn.
AD 882.
TO CYRICES TUN .
In nomine altissimi genitoris qui cuncta simul subter axe et supra
gubernat . quique omnia suo disponit nutu : Caelum pugillo
continens . terram palma metens . omnibusque ut voluerit finem
imponet .
Qua propter ego AELFRED gratia Dei Saxonum rex . sedulo in mente
ne cogitans quod multis sepissime evenit vicibus ut 'bene' tractatas
atque a senioribus disposita . per anfractus oblivionis seu incuriae
a posterioribus depravata sine respectu rectitudinis esse cernuntur .
nisi prius fixioribus certioribusque scedarum apicibus in propatulo
adstipulate fore demulgantur . Vnde ego dabo cuidam fideli meo
ministro . AE$$ELSTANO . terram cassatorum in loco qui a ruricolis .
CYRICES TUN . appellatur pro ejus amabili peccunia . id est . XXX .
mancusis et duobus mans in loco qui AEs Stoce nominatur . Vt
habeat et possideat quam diu vivat . et post se cuicumque vo-
luerit ceu corroboravimus perhenniter heredi derelinquat . ceu
supradiximus in aeternam hereditatem . Sit autem predictum rus
liber ab omni mundiali obstaculo cum omnibus ad se recte perti-
nentibus . id est Campis . Pascuis . Pratis . Fiscuariis . Silvis .
Aquis . aquarumque decursibus . AEt cyrices@udu . sex aeb'deae
quia pertinet ad @elletun . Excepto istis tribus expeditione pontis
arcisve constructione . termina autem item in sequentibus subscri-
bimus . Si quis vero hanc meam donationem augere voluerit :
augeat illi Deus scriptionem nominum in albo sanctorum . quis-
quis vero infringere atque motare temptaverit . noscat de se illud
Daviticum esse completum . ut deleatur de libris viventium . et
cum justis non scribatur .
Scripta est autem haec singrafa . Anno dominicae incarnationis
. DCCCLXXXII . Indictione vero . XV . in expeditione . in loco qui
Hebbeshamm appellatur . His testibus consentientibus quorum
nomina infra caraxata esse videntur .
&&is synt $ara fiftene hida land ge maero aet Cyricestune . AErest
fram bradan forda . upp on stream of tude ford . &onne upp on
stream on helfaeres ge maere . on @i$ig sled : &anon nor$ on @i$ig
slaed : &anon nor$ on an mor sled . nor$ to ie : &onne nor$ upp of
&aere ie : upp on &one ibihttan alr . of &am ibihtan alre on scortan
dIc . &onne of scortan dic on llullan sle$ . &onne of lullan slaede .
on &a ealdan burg.to herepo$e . $anon of &am herepo$e . to faelet
hamme . % be @estan fylet hamme . nigon aeceras . $anon on fylet
hamme nio$o@eardum on stream . &onne on dune on aelfredes
gemaero on stream . &&onne of dune on mylen burnan . on aelfnodes
ge maero on cunecam for$ . &oune of cunecam forda of dune on
stream on naeglesburnau . &onne of dune on mylenburnan on
orcerd ford . $onne of dune on stream on tan . &onne upp on ta/n
on horsford . on alr ford . &&onne upp of alr forda on mylenburnan
upp on beamford . &onne up on stream . on bradan ford .
Ego AElfred gratia Dei Saxonum rex propriae donationi
signum crucis confirmavi .
Ego AE&ered archiepiscopus manum adpono .
Ego Dene@ulf episcopus huic donationi consentiens sub-
scribo .
Ego AE&elnod Dux .           Ego @@itbrord minister .
Ego Wlfred Dux .             Ego Deormod minister .
Ego Orddulf Dux .            Ego Acca minister .
Ego Bucca Dux .              Ego AElf here minister .
Ego AE$el@ald Dux .          Ego @@ullaf minister .
Ego @@ullaf Dux .            Ego Babba minister .
Ego Garulf Dux .             Ego Eald@ulf minister .
Ego Byrhtnod Dux .           Ego AE&elstan minister
Ego Osric minister .         Ego Tata minister.
Ego Egg@ulf minister .       Ego Burlaf minister .
Ego AE$elm minister .        Ego AEffa minister.
<P 551>
 Grant of privileges by Ae$elred, Alderman of the Mercians,
to Berkeley Abbey. AD 883.
* Saeculi namque labentis tempora sicut umbrae fugientes sic
velociter tranant variaeque eventuum status in cogitationes homi-
num conscendunt . Ideo omnes firmas statutiones nostras litterarum
ser`i'e confirmamus ne posteris cadant ex memoria praecedentium
decreta patrum . Grecorum talibus exemplis statuta sunt qui quod
scire volunt litteris tradunt ne ex memoria labetur . estque nobis
necesse praemeditandum in fugabundis temporibus saeculi quomodo
ad aeternam felicitatem pervenire valeamus . quia cuncta quae
D.
videntur fugitiva sunt et caduca . quae autem non videntur perhen-
niter suut manentia .
For &aere @isan Ic AE$$ELRAED ealdorman in bry'rden'd're Godes
 gefe ge @elegod % ge @lenced mid sume daele Mercna rices for Godes
lufan % for alesnessa minra gylta % synna % for benum abbodes %
&aere heoraedeue aet BERCLEA % eac for ealre Merce Ic heo gefre`o'ge
ecelice &s gafoles &e hio nu get to cyninges handa ageofan sceolan
of $am daele &e &aer ungefreod to lafe @aes &aere cyning feorme ge
on hlutrum ala$ . ge on beore . ge on hunige . ge hry&rum . ge on
s@ynum . ge on sceapum . And &aet ic dyde for hiora godcundre
gebedredenne . % for &an eac &e hio me hiora landes sumne dael in
ece aerfe@erdnesse to for leortan # is aet STOCE T@elf hida % $ritig
mancusa goldes hio sealdan eac me . % # ic # mynster iram aeg-
h@elcum gafolum ge freoge &e to &iode hlafarde belimpe$ litles o$
micles cu$es ge uncu$es butan angilde @i$ o&rum % faesten ge@erce
% fyrd socne % brycg ge@eorce . % # ic do mid AElfredes cyninges
leafe . % ge @itnesse . % mid ealra Myrcna @itena godcundra hada %
@orold cundra .
And nu aeft # ilce land aet Stoce # is T@elf hida ic sylle CYNULFE
Ceoluhtes suna . In $reora manna daeg for syxtigum mancesa
claenes goldes aegh@elces &inges to freon ge @i$ cyning . ge @i$ eal-
dorman . ge @i$ gerefan aegh@elces &eodomes lytles % micles butan
fyrd socne . % faesten ge@orce . % brycg ge@orce . % angylde @i$
o$rum % noht ut to @ite . Ond @e beoda$ # naenig mon on
Ceoluhte ge sib o$$e fremde hit ge reafige in aenigum &ingum &a
h@yle &e he lyfie . for &on &e he hit ge earnode aet Mercna hlafordum
mid rihtre eadmodnysse . Ond nu @e beoda$ in Godes almihtiges
naman # $es bufan c@edena freodom &aes mynstres aet Berclea % eac
sio geofu &aes landes &e @e Cynulfe sylla$ in $reora manna un
bereafod &orh @unige on ecnesse . on &as gerad # aefter Cyne@ulfes
% his erfe @erda T@ega &aet T@elf hida land aet Stoce butan aelcum
@i$er c@ide sio agefen To @@igorna cestre @am bisceop stole for
AE$elred ealdormon % for ealle Merce him to ecre aelmessan . Eac
@e bidda$ % alsia$ in naman &aere halgan &rinesse # gif h@elc mon
sio # he mid yfle @yllan oht &aes abrecan @ylle &e on &isse cartan
a@riten is . @ite he &onne # he. hit de ofer Godes est % ofer ealra his
haligra % eac ofer monna god cundra hada % @orold cundra elces
&aera &e aenig riht ge&encean cunne o$$e @ylle % he hit gebete
beforan &am heah setle &aes ecean deman butan he hit aer mid rihtre
bote gebetan @ille Gode % monnum .
Acta est autem hujus donationis munificentia anno dominice
incarnationis - DCCC. LXXXIII. Indictione autem .I. His testibus
consentientibus et subscribentibus . Quorum hic uomiua notescnnt .
~ Ego AElfred rex hujus traditionis munificentiam signo
sancte crucis adfirmo .
* Ego AE$elred dux hanc meam donationem signo sancte
crucis inpono .
* Ego @@erfer$ episcopus consensi .
* Ego Deorlaf episcopus cousensi .
* Ego AE$elfer$ dux consensi .
* Ego Eard@ulf consensi et subscripsi .
* Ego AE$elpold dux consensi .
* Ego Eadno$ consensi et subscripsi .
* Ego AElfred consensi et subscripsi .
* Ego AE$elhun abbas consensi et subscripsi .
* @@igheard presbiter.                * @@ilfer$ .
* @@ighelm.                           * Ecghun.
* Luda.                               * Acha.
Terra autem ista hiis circumcingitur terminibus . aerest of haesl
@ellan in haesl dene &onne of haesldene on @aldes @ellan of @aldes
@ellan on s@eordes stan of s@eordes stane in eo@ cumb of eo@ cumbe
in afene stream of afene streane eft up # in hr'i'cgleage &onne of
hrycgleage # on pen pau of penpau &aet in saeferne stream of haesl
@ellan eft # in lead gedelfe of lead gedelfe on myle pul of mylen
pulle in afene stream .
<P 552>
 Grant by AE$elred, Duke of the Mercians,to AE$elwulf. AD 884.
* Regnante in perpetuum domino nostro Jesu Christo . Ejus-
demque autem Incarnationis DCCC . LXXX . IIII . Indictione vero
secunda . Ego AE$$ELRED divina largiente gratia principatu %
dominio gentis Merciorum subfultus donatione trado AE$$EL-&&ULFO
terram V . manentium in loco qui dicitur . HYMELTUN . hanc autem
supradictam terram cum omnibus ad eam pertinentibus . Id est
silvis . practis . pascuis . salisque coctionibus . Id est VI . vascula
possint praeparari salva libertate sine aliquo tributo dominatoris
gentis praedicte sine ducum judicumve % praesidum . Id est sta-
tione sine in oneratione plaustrorum uisi solo illi qui huic prae-
dicte terre Hymeltune dominus existat . Cum testimonio % consensu
ipsorum damus quorum hic nomina inferius scripta cernuntur : .
Haec supradictae optimatum gentis Merciorum gubernante Ae&el-
redo duce .
Acta est in HRISBYRI ubi tunc ipsorum conventio publica fuerunt
conloquentes sibi invicem de necessariis gentis praedictae statutis .
Obsecrantes omnes aevi sequentis cujuslibet dictionibus homines
per tremendum distructi justique judicis examen ut haec traditio
sive in terra praedicta sive in vico salis absque omni censu atque
tributo perpetualiter libera permaneant . Et si quis id quod non
optamus corrumpeudo foederaverit . Sciat se rationem redditurum
in die judicii coram Deo % angelis ejus nisi prius digna satisfac-
tione emendare curaverit . Testium autem consentientium et scri-
bentiam nomina haec sunt :.
Ego AE$elred Merciorum gentis ducatum gubernans confir-
mare % subscribere curavi: .
@@ulfred Episcopus consensi % subscripsi : .
` Ego @@erfri& Episcopus consensi % subscripsi: .
Deorlaf Episcopus consensi : .
A&el@ald ealdormau .            Eard@ulf .
Ae$ulf ealdorman .              Elf@ald .
Beorna& aldorman .              Eadno& .
Ae&elfer& ealdorman .           Aelfred .
`Alhhelm aldorman .             Ae&elmund .
$$is sindon $a land gemaero aerest on $ane blacan pyt of $an
pytte # upon # ea&land eal s@a $e oxa @ent # hit cyme& on $one
maer hege to graftune # in # aescbed of $aem aescbedde # on $rim
gerum $anane on $one holan @eg of $an @ege to $aes bisceopes
@uda # in dic @eg . of $am @ege in $one lytlan graf $onene in $a
ealdan dic . $onene # in grobbes dene . $anene on $a portstraet of
$an @ege in maerford of $an forda in hnutfen. of $an fenne in eald
cotan # to graf hrygce . of $an hrygce in $ane @ic @eg of $an
@ege on uffan lege. of $aere lege on lytlan broc $anene on hymel
broc andlaug broces # op of $an broce in Egcbyrhttigc croft #
up@ard be $an croft in $a straet aet ip@ael hylle aefter straete in
hennuc $anene in rugan maede@an of rugen maede@an # eft ou $one
blacan pyt : .
<P 553>
 Will of AElfred, King of the W. Saxons. AD 880 X 885.
* Ic AELFRED cinge mid Godes gife . % mid ge &eahtunge
AE&eredes ercebisceopes % ealra @@estseaxena @itena ge @itnesse
smeade ymbe minre sa@le &earfe . % ymbe min yrfe &aet me God %
mine yldran for geafon . % ymbe # yrfe &aet A$ulf cingc min
faeder us &rim ge bro$rum be c@ae$ A&elbolde % AE$eredes % me . %
s@ylc ure s@ylce lengest @aere &aet se fenge to eallum . Ac hit ge
lamp &aet AE@elbold ge for. % @yt AE&ered mid ealre @@estseaxena
@itena ge @itnesse uncerne dael o$ faestan AE&elbyrhte cingce
uncrum maege on &a ge raedene &e he hit eft ge dyde unc s@a ge
@ylde s@a hit &a @aes &a @it hit him o$ faestan % he &a s@a dyd ge
&aet yrfe ge # he mid uncre ge manan begeat % &aet he sylf ge
strynde . &a hit s@a ge lamp # AE&ered to feng &a baed ic hine be
foran urum @itum eallum # @yt # yrfe ge daeldon % he me ageafe
minne dael . &a saede he me # ne naht ea$e ne mihte to daelan for
&on he haefde ful oft aer onge fangen . % he c@ae$ &aes &e he on
uncrum ge manan ge bruce % ge strynde aefter his daege he nanum
menn sel ne u$e &onne me . % ic &aes &a @aes @el ge &afa . Ac hit
ge lamp &aet @e ealle on hae$enum folce ge brocude @aeron . &a
spraece @yt ymbe uncre bearn &aet hy sumre are be &orftan
saelde unc on &am brocum s@a unc saelde . &a @aeron @e onge
mote aet S@inbeorgum &a ge c@aedon @it on @@estseaxena @itena
ge @itnesse &aet s@a$er uncer leng @aere # he ge u$e o$res
bearnum &ara landa &e @yt sylfe begeaton % &ara land &e
unc A$ulf cingc for geaf be A$elbolde lifieudum butan &am &e
he us &rim ge bro$rum ge c@ae$ . % &aes uncer aeg$er o&rum
his @edd sealde s@a$er uncer leng lifede &aet se fenge aeg&er ge to
lande ge to madmum . % to eallum his aehtum butan &am daele &e
uncer ge h@ae$er his bearnum be c@ae$ . Ac hit ge lamp # AE$ered
cingc ge for &a ne cydde me nan mann nan yrfe ge @rit ne nane
ge @itnesse # hit aenig o$er @aere butan s@a hit on ge @itnesse aer
ge c@aedon . &a gehyrde @e nu manegu yrfe ge flitu . nu &a laedde
ic A&ulfes cinges yrfe ge @rit on ure ge mot aet Langan dene % hit
man araedde be foran eallum @@estseaxena @itum . &a hit araed @aes
&a baed ic hy ealle for minre lufan % him min @edd bead . # ic
hyra naefre naenne ne on cu$e for &on &e hy on riht spraecon- % #
hyra nan ne @andode ne for minan lufan ne for minum ege &aet
hy # folc riht arehton &y laes aenignan c@e$e # ic mine maegcild
o$$e yldran o$$e gingran mid @o for demde . % hy &a ealle to
rihte gerehton % c@aedon # hy nan rihtre riht ge &encan ne
mihtan. ne on &am yrfe ge@rite ge hyran nu hit eall agan is on
&aer on o$ &ines hand . &onne  &u hit be c@e$e % sylle s@a ge sibre
handa s@a fremdre s@a$er &e leofre sy . % hi ealle me &aes hyra
@edd sealdon % hyra hand setene # be hyra life hit naenig mann
naefre `ne on @ende on nane o$re @isan butan s@a s@a ic hit sylf ge
c@e$e aet &am nyhstan daege .
Ic AELFRED @@estseaxena cingc mid godes gyfe % mid &isse ge
@itnesse ge c@e$e hu ic ymbe min yrfes @ille aefter minum daege .
aerest ic an Ead@earde minum yldran suna &aes landes aet
Straetneat on Triconscire . % Heortig tunes . % &a bocland ealle &e
Leofheah hylt . % # land aet Carumtune . % aet Cylfantune . % aet
Bur`n'hamme . % aet @@edmor . % ic eom fyrmdig to &am hi@um aet
Ceodre. # hy hine ceosan on &a ge rad &e @e aer ge c@eden haefdon
mid &am lande aet Ci@tune. % &am &e &aer to hyra$ . % ic him an
&aes landes aet Cantuctune . % aet Bede@indan . % aet Pefesigge . %
Hysse burnan . % aet Suttune . % act Leodridan . % aet A@eltune .
% ealle &a boc land &e ic on Cent haebbe . % aet &am ny$eran
Hysse burnan .. % aet Cyseldene . agyfe man into @@intanceastre
on &a ge rad &e hit min faeder aer ge c@ae$ . % # min sundor
feoh &aet ic Ecgulfe o$faeste on &am neo$eran Hysse burnan . %
&am gingran minan suna # laud aet Eaderingtune . % # aet Dene - % #
aet Meone . % aet Ambres byrig . % aet Deone. % aet Sture minster. % aet
Gifle. % aet Crucern . % aet H@itan cyrican . % aet Axanmu$an . %
aet Braneces cumbes . % aet Columtune . % aet T@y fyrde . % aet Mylen
burnan . % aet Exan mynster . % aet Su$es@yr$e.% aet Li@tune . % &a
land &e &aer to hyran . # synd ealle &e ic on @ealcynne haubbe
buton Triconscire . % minre yldstan dehter &aene ham aet @@ele@e . %
&aere medemestan aet Clearan . % aet Cendefer . % &aere gingestan
&one ham aet @@elig % aet AEsctune % aet Cippan hamme % AE$elme
mines bro$ersuna &one ham aet Ealding burnan % aet Cum tune .
% aet Crundellan . % aet Beadingum . % aet Beadinga hamme % aet
Burn ham . % aet &&unres felda . % aet AEscengum . % A&el@olde mines
bro$orsuna &one ha/m aet Godelmingum . % aet Gylde forda . % aet
Staeningum % Osfer$e minum maege &one ham aet Beccan lea . % aet
Hry$eran felda. % aet Diccelingum % aet Su$tune % aet Lullyng
mynster . % aet Augemaeringum . % aet Felh hamme . % &a land &e
&aer to hyran . % Ealhs@i$e &one ham aet Lambburnan. % aet @@anet-
ing . % aet E$andune . % minum t@am sunum au &usend punda aeg-
$rum fif hund punda . % minre yldstan dehter . % &aere medemestan
% &aere gingstran % Ealhs@i$e him feo@rum feo@er hund punda
aelcum an hund punda . % minra ealdormanna aelcum an hund mang-
cusa . % AE&elme % AE$el@olde % Osfer$e eac s@a . % AE&erede ealdor-
menn an s@eord oN hund teontigum mancusum . % &am mannum
&e me folgia$ &e ic nu on eastertidum feoh sealde t@a hund punda
agyfe man him % daele man him bet@eoh aelcum s@a him to ge byrian
@ille aefter &aere @isan &e ic him nu daelde . % &am erce bisceope
- C . mancusa % Esne bisceope % @@aerfer$e bisceope % &am aet Scire-
burnam . eac s@a ge daele for me . % for minne faeder . % for &a
frynd &e he fore &ingode . % ic fore &ingie . t@a hund punda .fiftig
maesse preostum ofer eall min rice . fiftig earmum Godes &eo@um .
fiftig earmum &earfum . fiftig to &aere cyrican &e ic aet reste. % ic
nat naht ge@islice h@ae$er &aes feos s@a micel is . ne ic nat &eah his
mare sy . butan s@a ic @ene . Gif hit mare sy beo hit him eallum
ge maene &e ic feoh be c@eden haebbe . % ic @ille &aet mine ealdor-
menn % mine &enigmenn &aer ealle mid syndan % &is &us ge daelan .
&onne haefde ic aer on o$re @isan a@riten ymbe min yrfe &a ic haefde
mare feoh . % ma maga . % haefde monegum mannum &a ge @ritu
o$faest % on &as ylcan ge @itnesse hy @aeron a@ritene . &onne haebbe
ic nu forbaer'n'ed &a ealdan &e ic ge ahsian mihte . Gif hyra
h@ylc funden bi$ ne forstent &aet naht for &am ic @ille &aet hit nu
&us sy mid Godes fultume. % ic @ille &a menn &e ha land habba$
&a @ord ge laestan &e on mines faeder yrfe ge @rite standa$ s@a s@a
hy fyrmest magon . % ic @ille gif ic aenigum menn aenig feoh un
leanod haebbe &aet mine magas &aet huru ge leanian . % ic @ille &a
menn &e ic mine bocland be c@eden haebbe &aet hy hit ne asyllan
of minum cynne ofer heora daeg . ac ic @ille hyra daeg &aet hit
gange ou &a nyhstan and me butan hyra h@ylc bearn haebbe
&onne is me leofast &aet hit gange on &aet stryned on &a @aepned
healfe &a h@ile &e aenig &aes @yr$e sy . min yldra faeder haefde ge
c@eden his land on &a spere healfe naes on &a spinl healfe &onne gif
ic ge sealde aenigre @if handa # he ge strynde  &onne for gyldan mine
magas . % gif hy hit be &an libbendan habban @yllan gif hit elles
sy gange hit ofer hyra daeg s@a s@a @e aer ge c@eden haefdon . for&on
ic c@e$e &aet hi hit gyldan for &on hy fo$ to minum &e ic syllan
mot s@a @if handa s@a @aepned hauda s@a$er ic @ylle . % ic bidde on
Godes naman % on his haligra # minra maga nan ne yrfe @earda
ne ge s@ence nan naenig cyrelif &ara &e ic fore geald . % me @@est-
seaxena @itan to rihte ge rehton &aet ic hi mot laetan s@a freo s@a
&eo@e s@a$er ic @ille . ac ic for Godes lufan % for minre sa@le &earfe
@ylle # hy syn heora freolses @yr$e % hyra cyres . % ic on Godes
lifiendes naman beode &aet hy nan mau. ne brocie ne mid feos
manunge ne mid naenigum &ingum # hy ne motan ceosan s@ylcne
mann s@ylce hy @yllan . % ic @ylle &aet man agyfe &am hi@um aet
Domra hamme hyra land bec % hyra freols s@ylce hand to ceosenne
s@ylce him leofast sy for me % for AElflaede % for &a frynd &e heo fore
@ingode % ic fore @ingie. % sec man eac on c@icum ceape ymbe minre
sa@ple @arfe s@a hit beon maege % s@a hit eac ge rysne sy % s@a ge
me forgyfan @yllaN;
<P 554>
 Early English Translation of no. 553.
1 Alfred , Westsaxene kyng , thorw Goddys gyft , and by the
ordenawns of Ethered erchebyschop , and of alle Westsaxene
nobylte , wytenesse be they schull of the intent , for my sowle
powerte , of the herytage that God and my pryncys have y gyfe
me , and of the herytage that Athulf kyng , my fadyr us thre
bretheryn be-qweythyd , Athelbold , and Ethered , and me , that
ho of us , the wyche leugist lyvyd , schold have all the kyngdom .
And yf hyt happe that Ethelbold fyrst be dede , than Ethered ,
wyht all the nobylte of Westsaxene to be wyttenesse of owr partye ,
the tyme of Ethelbyrt kyngys coronacion , wt all owr power aftyr
the sewerte that he made to us , that he so wolde hyt be as hyt
was when he hyt knew , to fore the tyme of hys coronacyon ,
whan he hys sewerte made of the herytage the whyche he wt owre
help and men getyth , and that Whereto is bore . And hyt
happyd that Ethered fenge to the hyngdome ; tho bade y hym ,
before all owre.wyttenesse that he know te heritage to departe ,
and he to gyfe me my part. Tho seyd he to me that he nawgt
scholde ne mygt hyt departe , for so myche that he hyt so long holl
hath y holde , but he seyde thus that the londys that he thorow
help of owre pepyll hat gete , and the lyfelode that he was bore to ,
to no man , aftyr hys day , to have and for to rejoyse hys herytage
take wolde, but onlyche to me . And tho was y wel plesyd .  And
yf hyt happyd that we alle were had and take to hethyn folke ,
than knowe we to ordeyne for owre chyldryn , that evereyche of
hem mygt , after other , take owre londys , and to rejoyse as they
were take to us . We therefore gaderyd at Swymborn , where we
seyden , in knowleche of alle Westsaxene lordys , that they ber
wytnesse that wheyther of us lenger lyfe , that he beqweythe otherys
chyldryn tho londis that we owresylf gate , and tho londis that
kyng Adulpfus yafe by Ethelboldys lyfday , wt owte that the
wheche to us thre bretheryn he beqwethyd .  And so of us eythyr
other hys sewerte that whether of us lenger lyved that he fong to
otherys lond and lordschyp, and to all hys good , vt owte that part
that eyther of us otherys chyld be qweythyd , and hyt so happe
that Ethered kyng dye before me , than wt owte me ys no man
none eyre by wrytynge , ne by no wytnesse , that eny other were
wt owte that he hyt by wyttenesse the rathyr sey .  Tho y hyrde
that my kynnys folke was passed owt of the wordele , so than was
y kyng Athudphys eyr , thorw wrytynge and owre cownseyl at
Langdene . And a man hyt redde before wyttenesse of alle West-
sexene .  When hyt redde was , tho comawndyd y hem all, for my
lofe , and to hem y made sewrte , that y nevyr hyrde of man ne of
coude that of my lyflode eny ryth claymyd, and that y nevyr hyrd
contrarye.  And no man , for my lofe , nother for myn hatered ,
sey ayens ryth , nother untrewthe sey , that y my cossynys
chyld , olde or yonge , not desheryte .  And they all to the ryth
consentyd , and seyden that they knew no rythtyr eyer , nother
bethenke coude ne mythte no other of othyr eyr here eny wrytynge ,
but of me ; " now thw hast hyt all a-yen in thyn hond , now be-
qwethe hyt and yf hyt to thy next kyn or frend , whether the
lefyst ys" .  And they all to me here sewerte made , and w here
honde a-seled that by here lyf nevyr hyt to eny man , nother other
wyse torne nother gyfe , but so as y myself hyt beqwethe at the
nexte day .
  I Alfred , Westsaxene kyng , wyth Goddys gyft , and by thy
wyttenesse I seye nowe the intention of my last wylle , to be ful-
fyllyd aftyr my day .  First , I grawnte to Edward , my yldist
sone , the londes at Stratnet , in Triconschyre , and Hortyngtune ,
and all the frelond that Leof-hath hold , and that lond at Carum-
tune , and at Kylfantune , and at Burnham , and at Wedmore ; and
I conferme to the keper at Ceodre tha he hyt have , after the
puyngtyng that we erst seyde hafe , wt that land at Kyntune , and
that therto longyth . And I to him grawnte the londis at Kantin-
tune , and at Bedewynde , and at Pefesy , and at Hysseburn , and
at suttune , and at Leodridan , and at Aultune . And all the frelond
that I in Kent have , and at Nether Hysseburn , and at Kyseldene ,
I gyve my chef servant at Wynchester , after the synement that
hyt my fadyr er beqwethyd , and myn other fee that I to Egulfe
gate un to , at certeyn tyme at the Nether Hysseborne. And
that my gongyr sone have that lond at Ederingtune , and tnat at
the Dene , and that at Mene , and at Ambresbury, and at Deone ,
and at Sturemynster , and at geule , and at Kruerne , and at
Whytchyrche , and at Axamuntham , and at Branescumbe , and at
Kolumtune , and at Twyfyrd , and at Myllenburn , and at Exan-
mynster , and at Sutheswyrthe , aud at Lyntune , and the lond that
there to longyth , the whyche be all that I under hevyn have ,
uttake Trikonschyre .
And to my ilderyst dowthter , I grawnt the twune of Welewe ;
and to the mydmest dowther , I graunte the twune of Kere , and
of Kendevere ; and to my gongyst dowthtyr ,I graunte the twune
of Welyg , and of Ascktune , and of Schyppenam.
And to Athelme , my brotherys sone , I grawnt the twune of
Eleyngburn , and of Kumptune , and of Krundele , and of Bedyn-
gum , and of Bedyngham , and of Burnham , and of Thunresfeld ,
an[d] of Aschengum .
And to Athelwold , my brotherys sone , the twune of Godel-
mynge , and of Gylford , and of Stemugum.
And to Osferthe , my cosyn , I graunte the twune of Beccanle ,
and of Rytherhamfeld , and of Dyccanlyngum , and of Suttune ,
and of Lullyngarynster , and of Angemeryngum , and of Felthham ,
andL the lond that there to longyth .
And to Alswythe , the twne of Lamburne ,and of Wantyngh ,
and of Ethandune.
And to my twey sonys , I beqweyth a thwsund pund ,eythyr
fif hundryd pund.
And to myn ilderyst dowter , and to the myddelyst , and to
the gongyst , and to Alswythe , to hem fowr , fowr hundryd pund
everyche of hem an hunderyd pund .
And to everyche of my gentylmen an hunderyd mark .
And to Ethelme , and Athelwolde , and Osferthe , also ,
everyche of hem an hunderyd mark .
And to Ethered , my gentylman ,I gyve a swerd , and twenti
hunderyd mark .
And to that man that folwyth me , wyt wham at Estyrtyd I
covenaunt made , I take too hunderyd pund that man to gyve and
that man to partye be twyxte all tho ther hym to be byryyd lykyth ,
after the wyse that I now to him dele .
And to the Erchebyschop , I gyve an hunderyd mark ; and
Esne , byschop , and Werferthe , byschop ; and to hym of Schyr-
burn , everyche of hem as myche , for to departye , and to dele ,
for me , and for my fadyr , and for that thyng that he before
asynyd . And I asyne too hunderyd pund to fyfty masse prestys
twrw all my reem . And fifti schilyngys to every of Godys ser-
vauntys ; and fyfty schylyng to dele among the powr peple ; and
fyfty to the chyrche wher that I am byryyd .
And I not nat trewely weyther ther ys more than these
gyftys , ne I trow tbat there ys no more as I wene . Yf yt more be ,
be hyt all demenyd as I to gyve have seyd .
And I wyll that my gentylmen , and my gymen , and al tho
that wyth hem beth , that they thys thus departye , ne on none
other wyse than i have wryte by fore , to fore my heyr to wham I
have most gyve and most mygt . And monymen han at thys tyme
ther to wryte , and to fore all thys wyttenesse thes yyftes were
i-wryte , than have I now forchargyd the pryncys of my reeme
that I aske mygt of hem that fundyn byth , that hyt let not , for
that that hyt ys my wyll that hyt nw be thus , thorw Goddys
strenkth .
 And I wyl that tho men the whyche these londes havyn ,
kepe the word that of my faderys herytage stondyth i-write , of
myche as they strengyst mowe . And I wyll yf I eny man have
gyfe , or eny lenyd have , that they to my cosynis or to here hyt
seue .
And I wyll that tho men that I my freland have beqwethyd ,
that they gyve hyt nat from my kynne overe here day . And I
wyll that aftyr here day to the next hond of me , wythowte hem
that chyldryn have , than ys me levyst that hyt go to the mawl
chyld by-gete , as long whyle as eny on erthe be . Myn yldyr
fadyr hys lond , on the same wyse , be-qwethyd to the mawlys .
An than yf I take hyt on eny degre to wommenys hond , I wyll
that , aftyr here day , he to gelde hyt to my mawlys kyn , the
whyche comen of here. And yf they by here lyf lyvynge hyt will
have ; and yf it ell be , than go hyt ovyr here day , so as we here
byfore have be-qwethyd .
Ferthermore I sey that they hyt gelde for the lyvelode of my
kyn to whem I geve most , whether they ben mayde chyldryn , or
sonys , as me best lykyth ; and I bydde , on Goddys name , and
on a halewene , that none of my kyn heraftyrward labor not
agenst eny of ther kynrede that I have gyve and be-qwethyd to
here byfore. And wt me all the worthynesse of West-saxone to
rygt consentyn that I most leve hem as fre as thowt , wheythyr
that  wyll ; and I for Goddys love , and for my sowle helthe ,
wylle that they in possessyon of here fredom, and alle here kyred ,
and I on Goddys holy name comawnde that them no man wythsey ,
nother wt strenthe nother wt eny thyng , that they ne mote sesyn
what man wham they wylle in here londys .
 And I wyll than men geve to the hows at Domrahamme here
land-bok , and here fredomys , hem to seosyn what hond hem
levyst is , for me , and for Elflede , and for here frendys that he ys
bownd to , and that I am bounde to , and for the nedy that alyve
be , to kepe hyt , that yt may be helthe for my sowle , and that
be to me in forgyvenesse , and so I desyre me to be forgeve
<P 555>
 Latin Translation of no. 554. Explanatio Testamenti
Regis Alfredi, in Lingua Latine.
Ego Alfredus, divino munere, labore ac studio Etheredi archi-
episcopi necnoc totius West saxoniae nobilitatis consensu pariter.
et assensu , Occidentalium Saxonum rex , quos in testimonium
meae ultimae voluntatis complementi , ut sint advocati in dispo-
nendis pro paupertate animae meae , regali electione confirmo , tam
de haereditate , quam Deus ac principes , cum senioribus populi ,
misericorditer et benigne dederunt , quam de haereditate quam
pater meus Athulphus rex nobis tribus fratribus delegavit , vide-
licet , Ethelboldo , Etheredo , et mihi , ita quod qui nostrum diutius
foret superstes , ille totius regni domini congauderet . Et si con-
tigerit quod Ethelboldus , primogenitus patris nostri , primus in
fata decesserit , tunc recognoscat Etheredus , cum totius West-
sexoniae nobilitate , quod sint nobis in testes , de nostrae portionis in
regni participatione , in die coronationis Etheredi regis , quem in
regem super nos , post mortem Ethelboldi , fratris nostri primo-
geniti , erigere toto nostro conamine insistemus , secundum assecu-
rationem quam nobiscum fidelitavit , videlicet , quod idem rex
Etheredus nostras distributiones nobis esse permitteret , sicut eas
habuimus , ante ipsius Etheredi , fratris nostri postgeniti , coronatio-
nem. Fidelitas vero nobiscum ab ipso promissa , de haereditaria distri-
butione , erat modo consimili confecta , videlicet , quod de terris et
dominiis quae rex ipse Etheredus , cum nostro juvamine et potes-
tate hominumque nostrorum , sibi adquisierit , et etiam de dominiis
quae sibi jure haereditario contingunt , nobis fraternali affectione
competentur impartiretur. Verumtamen si contigerit quod Ethe-
redus succedat in regnum , idem et ipse compromitteret . Quando
vero Deus ita disposuit , ut Etheredus regali diademate coronaretur ,
tunc ipsi Etheredo rogavi , coram omnibus testibus nostris , vide-
licet , quod ipse de sua haereditate nobis impartire . recognoscat ,
et quod mihi meam distribuat partem . Ipse vero , his auditis ,
statim mihi restitit , contestans se hoc non posse nec agere velle ,
ut impartiatur , ex quo illud tam diutino tempore in propria
retinuit possessione . Hoc tamen mihi spoponderat quod terras et
dominia , quae ipse , nobis auxiliantibus et populo nostro , in suam
ditionem perquisiverit ; et haereditatem ad quam nascitur , post
dies suos nemini in possessionem daret , ut suae congauderet haere-
ditati , solummodo me excepto . Sicque querimoniam contra
fratrem remisi , per verba praedicta complacatus . Si vero con-
tingat , quod absit, quod nos omne simpiissimorum Paganorum in
manus inimicorum nostrorum Danensium inciderimus , tunc nobis
est specialiter recognoscendum disponere salubriter pro filiis
nostris , quod unusquisque eorum successive , unus post alium ,
nostram haereditatem possideat , et terris ac possessionibus nostris
congaudeat , quemadmodum ipsa haereditas , terrae , possessiones ,
et dominia , nobis condonata fuerunt .
Propterea nos in unum congregati sumus , apud Swinburnam ,
ubi pronuntiavimus in cognitione totius Westsaxoniae principum ,
dominorum , ac seniorum , quod ipsi fideliter testimonium perhibe-
bant, videlicet , quod quis nostrum diutius superviveret , quod
ipse legat alterius filiis , ipsas terras quas nosmetipsi , nostra
virtute ac potestate conquesti sumus , et terras ipsas quas rex
Athulphus nobis donavit , dummodo Etbelboldus fuerat superstes ,
praeter illud quod nobis tribus fratribus pater noster rex Athulphus
delegavit . Et supei hoc , unusquisque nostrum alteri fidem fir-
mavit quod quis nostrum diutius vita viveret , quod ipse alterius
terras possideret , et dominia et omnia quae sui erant , praeter illam
partem quam uterque nostrum filiis alterius legavit . Et si
contingat quod Etheredus rex ante me viam universae carnis
fuerat ingressus , extunc praeter me non est quis , qui super
haereditatem scripturam habeat , vel testimonium , nec quod sit
aliquis alius haeres praeter me habetur . Quod si aliquis haeredi-
tatem praedictam acclamaverit , jus suum perdet , nisi citius de hoc
testes adducat . Et tunc audivi quod omnes cognati mei in soporem
mortis resoluti erant ; et ita haereditas Athulphi regis , patris mei ,
. ad me devoluta est , per chartam inde confectam , in consilio
nostro generali apud Langdene . Quam quidem chartam literatim
legere jussi , coram testibus totius Westsaxoniae . Quando vero
perlecta fuerat , tunc mandavi illos omnes qui aderant , et securi-
tatem mihi facere praecepi , pro meo amore , si unquam audient de
aliquo , vel cognoscerent qui de haereditate mea aliquod jus accla-
mare juste posset , quia nunquam ad meum auditum aliter pervenit .
Et iterum locutus sum ad eos in haec verba : "Rogo vos , dilectis-
simi , quod nemo , pro amore an odio mei , parcat veritatem
annuntiare , sed summopere consentiat veritati , quia mea voluntas
non est aliquem meorum consanguineorum in aliquo dishaeredare".
Et tunc omnes principes et seniores populi mei sub firma attesta-
tione dixerunt , quod nunquam ad eorum devenit notitiam de
aliquo , qui justiorem haberet titulum quam ego ; nec cogitare
noverunt de alio , neque in scripturis invenire potuerunt . Et in
seysinam meae haereditatis me iterum imponentes , dixerunt : "Ecce
jam habes tuam haereditatem iterum in manibus tuis . Nunc de
bonis et possessionibus tuis conde testamentum tuum , lega et dona
tuo proximo sanguini , vel amicis tuis et cognatis sicut tibi
placuerit" . Et omnes illi firmitatem irrevocabilem mihi fecerunt ,
et subscripserunt , ipsos nunquam haereditatem meam alicui homini
aliter pervertendo daturos , praeter quam egomet legabo die proximo
jam instante .
Ego ALFREDUS , divino munere Occidentalium Saxonum rex ,
praesentibus testibus intentionem meae ultimae voluntatis imprae-
sentiarum propalo , ut implementum sortiatur post proprium in
fata decessum . Imprimis concedo meo seniori filio Edwardo ,
illas terras apud Stratnet , in Triconshire , et Hortyngtune , cum
tota libera terra quam Leofus a nobis per antea tenuit , apud
Carumtune , et apud Kylfantune , et apud Burnham , et apud
Wedmore . Insuper ego confirmo custodi de Ceodre , quod ipse
illud habeat , secundum assignationem a nobis praelocutam , cum
terra illa apud Kyntune , necnon cum omnibus ad illud pertinen-
tibus . Ulterius praedicto concedo custodi , terras illas apud Kan-
tuctune , et apud Bedewynd , et apud Pevesy , et apud Husseburn,
et apud Suttune , et apud Leodrydan , et apud Aultune , cum om-
nibus liberis terris quas in Cantia possidemus , et apud inferiorem
Husseburum, et apud Kyseldene . Do illas terras meo principali
servienti , apnd Wyntoniam , secundum assignationem , secundum
quam illud pater meus , praedicto servienti , per prius , quam affec-
tuosius delegavit . Alterum vero feodum , quem ego Egulfo
dedi usque ad certum tempus apud inferiorem Husseborne prae-
nominato servienti cencedo . Insuper do meo juniori filio terras
illas apud Ederyngtune , et apud Dene , et apud Mene , et apud
Ambresbury , et apud Deone , et apud Sturemynster , et apud
geule , et apud Cruerne , et apud Whytchurche , et apud Axan-
muthe , et apud Braunescumbe , et apud Kolumtune , et apud
Twyfyrd , et apud Milleburne , et apud Exammynster , et apud
Sutheswyrthe , et apud Lyntune, cum omnibus terris ad illud
pertinentibus , quae sunt omnes quas sub coelo ibidem possideo ,
solummodo Trykonschire excepto . Insuper meae filiae concedo pri-
mogenitae villam de Welewe ; et meae filiae concedo postgenitae
villam de Klere, et de Cendevere; et meae juniori filiae do villam
de Welyg , et de Ascketune , et de Chippenam : Athelmo vero ,
fratris mei filio , do villam de Eldyngburne , et de Cumptune , et
de Crundele , et de Bedyngum , et de Bedyngham, et de Burn-
ham , et de Thunresfeld , et de Aschengum. Et fratris mei filio
Athelwoldo concedo villam de Godelming et de Guldeford , et de
Stenungum. Et Osfertho , cognato meo , do villam de Beccanle ,
et de Rytherhamfeld , et de Diccanlyngum , et de Suttune , et de
Lullyngmynstyr , et de Angemeryngum , et de Feltham , necnon
et omnes terras ad illud pertinentes . Insuper concedo Alswytho
villam de Lamborne , et de Wantyngh , et de Ethandtune . Prae-
terea duobus filiis iueis libras lego mille , cuilibet eorum quingentas
libras . Et primogenitae meae , postgenitae , et juniori necnon
Alswytho , ipsis quatuor lego libras quadringentas , cuilibet eorum
centum libras . Ulterius cuilibet armigerorum am meorum centum
marcas , singulis eorum per se centum marcas . Verumtamen con-
cedo Athelmo , Athelwoldo , et Osfertho etiam, cuilibet eorum
centum marcas . Insuper do Etheredo , principi militiae meae ,
unum gladium `et viginti centum marcas . Et meo sequestri ,
cum quo jam Pascha imminente pactum firmavi , do ducentas
libras , ut ipse det et distribuat inter omnes illos ubi placitum est
sibi subire sepulchrum , secundum dispositionem quam egomet sibi
ad praesens conficio . Insuper archiepiscopo do centum marcas ,
et Esno episcopo , et Werfertho episcopo , et illi de Schyrborn ,
cuilibet eorum centum concedo marcas , ad dandum et distribuen-
dum , pro me , et pro patre meo , et propter hoc quod ipse per
antea assignabat . Etiam ego assigno ducentas libras quinquaginta
presbyteris , per totum regnum meum ; et quinquaginta solidos
cuilibet Deo servienti, per totum regnum meum ; et quinquaginta
solidos ad distribuendum inter pauperes ; et quinquaginta solidos
ecclesiae in qua corpus meum traditur sepulturae . Et utra ista
nescio utrum plus fuerit ad legandum , spero revera quod plus non
fuerit inventum . Si vero plus repertum sit , disponatur prout
superius disponendum censuimus . Et volo quod armigeri mei ,
cum valectis , et omnes qui cum ipsis in servitio meo existunt , ista
distribuant , modo supradicto ; nec alio modo distribuant quam
superius praescripsimus , coram haerede meo , cui prae caeteris
majorem quantitatem de bonis et possessionibus meis praelargitus
sum , secundum quod donare potui . Et tali concessioni multi
nobiles conscripserunt , et coram praesentibus omnibus his testibus ,
istae donationes et concessiones in scriptis erant redactae . Et modo
principibus regni mei dedi in mandatis , omnibus videlicet , qui
inveniri poterant , quod illi impedimentum non inferant ; quoniam
voluntas mea de praedictis implendi capiant effectum divina
freta virtute . Et volo quod illi homines qui praedictas possident
terras , observent verba quae de patris mei haereditate rediguntur
in scriptis , in quantum possunt , et in quantum de futuro firmius
poterunt . Etiam volo quod si ego alicui dedi , vel feodum aliquem
ad tempus accommoalavi , quod illi meis cognatis vel suis illud
ostendant . Insuper volo quod illi homines quibus ego meas
liberas terras delegavi , non alienent illas a mea cognatione , ultra
dies suos : et volo quod transeant diebus suis meae propinquiori
manun , nisi ex seipsis procreati fuerint filii legitimi . Et tunc ex
meo beneplacito permaneant virili sexui , ab ipsis progenito ,
quamdiu unus ex eis vixerit super terram . Nam et pater meus
eodum modo suam legavit haereditatem . Quod si aliquo modo
accidat, ut perveniant terrae praedictae in manus mulierum , tunc
volo quod post obitum earum , reddantur consanguinitati meae
virili , ex earum visceribus descendenti ; si ita fuerit quod ipsae
has terras vita comite in propriis manibus retinere voluerint. Si
vero aliter acciderit , tunc ultra dies suos fiet ita , sicut per prius
delegavimus . Ulterius dico , quod reddatur ab ipsis pro sustenta-
tione victus consanguineorum meorum , quibus oportet me prae-
dictas terras legare utrum sint masculi vel foeminae , secundum
quod mihi melius videtur . Et ego in nomime Domini exhortor ,
et in nomine omnium sanctorum , quod nemo consanguineorum
meorum , in posterum , contra aliquem suae consanguinitatis
laboret quovismodo , quoad ea quae ego ipsis dedi perantea pariter
et legavi . Et mecum tota nobilitas West Saxonicae gentis , pro
recto jure , consentiunt , quod me oportet dimittere eos ita liberos ,
sicut in homine cogitatio ipsius consistit . Et ego , pro amore Dei,
et pro salute animae meae , volo quod ipsi sint in possessione liber-
tatum suarum , et omnis cognatio eorum . Et ego in nomine Dei
sacro in mandatis committo , quod ipsis nemo contradicat , neque
cum armis , potestate , nec virtute , neque aliquo alio resistendi
modo , qnod illi non poterunt seysinare , vel introducere , quem-
cumque illis placuerit , in eorum terras , possessiones , et dominia .
Et volo quod homines mei dent domo de Domraham suas terras
liberas , et suas libertates , sic quod ipsi seysinent quemcumque
illis placuerit , pro me , et pro Elfleda , et pro amicis suis , quibus
ipsa gratitudines tenetur impendere , et pro vivorum ac defunc-
torum omnium necessitates habentium salute ; et quod habeant
illas ut possint stare pro animae meae salute ; et quod talis pia
donatio sit in remissionem omnium peccatorum meorum . Et ita
desiderans Altissimum humiliter deprecor , ut mea delicta , et
eorum poenas mihi misericorditer relaxet . Amen .
<P 556>
 Letter of Fulco, Archbishop of Reims, to Alfred,
King of the English. c. AD 885.
EPISTOLA FULCONIS AD AELFREDUM REGEM
Gloriosissime ac Christianissimo Regi Anglorum AELFREDO
FULCO gratia Dei Remorum Archiepiscopus ac Servorum Dei famu-
lus , et temporalis regni sceptra semper victricia , et coelestis imperii
gaudia sempiterna .
Primum quidem gratias agimus domino Deo nostro "patri
luminum" et auctori omnium bouorum , "a quo est omne datum
optimum et omni donum perfectum" ; qui per gratiam spiritus
sancti non solum splendescere in corde vestro voluit lumen suae
cognitionis , verum etiam accendere dignatus est ignem sui amoris ;
quo inlustrati pariter et accensi , et regni vobis coelitus commissi
strenue administratis utilitatem , bellicis armis , cum divino ad-
jutorio illius exquirendo vel tuendo pacem ; et ecclesiastici ordinis
(mente religiosa instanter desiderando) spiritualibus armis ampli-
ficare sublimitatem. Unde supernam clementiam indefessis precibus
exoramus , ut ipsi , qui praevenit et accendit ad hoc cor vestrum ,
efficiat vos compotem voti , replendo in bonis desiderium vestrum ;
quatinus in diebus vestris et pax regno ac genti vestrae multipli-
cetur , et ecclesiasticus ordo , (qui in multis , ut dicitis , sive fre-
quenti inruptione vel inpugnatione Paganorum , seu vetustate
temporum , vel incuria Praelatorum , vel ignorantia subditorum
conlapsus est ,) per vestram diligentiam et industriam quantocius
reparetur , nobilitetur , ac dilatetur .
Et quum per nostrum adjutorium id potissimum fieri desideratis
et a nostra sede , cui beatus Remigius Francorum utique Apostolus
praesidet , hinc consilium ac patrocinium queritis, non sine divino
instinctu hoc credimus actum : ut sicut olim gens Francorum per
eundem beatum Remigium liberari a multimodo errore et unius
veri Dei cultum meruit cognoscere , sic gens Anglorum , ex sede
illius et doctrina talem deposcat suscipere , per quem superstitiosa
cavere , superflua resecare , ac noxia quaeque inolita consuetudine
ac more barbarico pullulantia noverit extirpare ; et per agrum do-
minicum ambulantes discant flores legere et anguem cavere .
Augustinus etenim Sanctus vestrae gentis primus Episcopus a
beato Gregorio Apostolo vestro vobis directus nec omnia decreta
Apostolicarum sanctiouum potuit in brevi demonstrare , nec rudem
ac barbaram gentem voluit subito novis et incognitis legibus
onerare ; noverat enim infirmitati illorum consulere , atque cum
Apostolo dicere tanquamp arvulis in Christo : " Lac vobis potum
dedi non escam". Et quemadmodum Petrus et Jacob " qui vide-
bantur columnae esse" cum Barnaba et Paulo caeterisque senioribus
congregatis , Ecclesiam primitivam de gentibus ad fidem Christi
coufluentem noluerunt graviori jugo onerare , nisi ut praeciperent
eos " abstinere ab immolatis , fornicatione , suffocato et sanguine":
Ita et primitus in vobis gestum esse cognoscimus .
Quin et rudimenta barbaricae feritatis ad divinam cognitionem
enutrienda , hoc solo indigebant ; et servi fideles atque prudentes ,
super familiam domini constituti , conservis suis in tempore ,
hoc est , pro captu audientium , mensuram tritici bene erogare
noverant . Ac successu temporis crescente religione Christiana ,
sancta Ecclesia his contenta esse nec voluit nec debuit : sed
sumpta forma ab ipsis Apostolis magistris et fundatoribus suis
qui post Evangelicam doctrinam ab ipso coelesti magistro propa-
gatam atque diffusam , non superfluum et inutile sed commodum
et salubre duxerunt suarum epistolarum crebris commonitionibus
fideles perfectius instituere , et in vera fide solidius confirmare ;
tramitemque vivendi et normam religionis eis abundantius con-
tradere .
Nihilominus et ipsa , sive adversis exercitata sive prosperis enu-
trita , nunquam cessavit utilitatem filiorum , quos cotidie Christo
parturit , exquirere , eorumque profectum sive privatim sive
publice igne spiritus sancti inflammata , augmentare . Hinc
sunt consilia non solum ex vicinis civitatibus vel provinciis , sed
etiam ex transmarinis regionibus totiens contracta , hinc synodalia
decreta sepius edita , hinc sacri canones sancto Spiritu conditi et
consecrati quibus et fides Catholica maxime roboratur , et ecclesi-
asticae pacis unitas inviolata custoditur , nec non ordo illius
honeste disponitur : quos equidem sicut transgredi omni Christiano
inlicitum est , sic ignorare maxime clericis et sacerdotibus omnino
nefarium est ; quorum salubris observatio et religiosa semperque
amplexanda traditio , quum , propter causas superius memoratas
apud gentem vestram , aut non pleniter innotuit , aut ex maxima
jam parte refriguit , optimo consilio et ut credimus divinitus inspirato
vestrae dominationi ac regali prudentiae visum ac placitum fuit , et
nostram parvitatem super hoc consulere et beati Remigii sedem
expetere , cujus meritis atque doctrina eadem sedes , ut Ecclesia
super omnes Ecclesias Galliarum , ex ejus temporibus omni reli-
gione et doctrina semper floruit et excelluit.
Et quum talia a nobis quaesituri ac petituri , noluistis quasi
immunes et manu vacua apparere , dignata est vestra regia domi-
natio nos maximo munere , et necessario multum tempori , et con-
gruo satis rei de qua agitur , honorare : super qua re et supernam
providentiam admirantes nimium laudavimus , et vestrae regiae
munificentiae grates non modicos retulimus .
Misistis siquidem nobis licet generosos et optimos tamen corpo-
rales atque mortales canes ad abigendam rabiem visibilium luporum,
quibus , inter caetera flagella justo Dei judicio nobis inlata , plu-
rimum abundat patria nostra : querentes a nobis et ipsi canes non
corporales sed spirituales , non tales videlicet qualibus exprobrat
Propheta dicens : "Canes muti , non valentes latrare" , sed de qua-
libus dicit Psalmista: "Lingua canum tuorum ex inimicis , ab ipso".
Qui utique noverint et idonei sint pro domino suo magnos latratus
fundere , et gregem illius vigilantissimis ac sagacissimis excubiis
jugiter custodire , cruentissimosque lupos immundorum Spirituum ,
qui sunt insidiatores ac devoratores animorum , procul arcere : de
quorum numero unum a nobis specialiter deposcitis nomine GRIM-
BALDUM Sacerdotem et Monachum , ad hoc officium destinandum et
curae Pastoralis regiminis praeficiendum : cui utique testimonium
perhibet universa Ecclesia , quae eum ab ineunte aetate nutrivit in
vera fide et sancta religione , et quae illum per singulos gradus eccle-
siastico more promovit usque ad sacerdotii dignitatem , dignissimum
esse illum proclamans Pontificali honore , et idoneum qui possit et
alios docere : sed quum id in nostro regno magis fieri optabamus ,
et olim Christo annuente opportunitate temporis adimplere dis-
ponebamus , scilicet ut quem habebamus filium fidelem , habe-
remus et miuisterii nostri consortem et in omni utilitate ecclesi-
astica fidissimum adjutorem , non sine ingenti , ut ita dixerimus ,
dolore patimur illum a nobis divelli , et per tanta spatia terrarum
ac maris a nostris obtutibus separari .
Porro autem quia caritas non novit dispendium nec fides detri-
mentum , nullaque intercludunt intervalla terrarum quos copulat
verae dilectionis vinculum , libentissime vestrae petitioni annuimus ,
quibus nihil negare possumus , neque eum vobis invidemus ,
quorum profectu sicut de nostro gratulamur , et quorum lucra
nostra deputamus . Scimus enim quia in omni loco uni Deo ser-
vitur , et quia una est Catholica et Apostolica Ecclesia sive
Romana sive Transmarina ; nostrum igitur est vobis illum Canonice
concedere , vestrum autem honorifice suscipere : ea scilicet ratione
atque tenore tam ad gloriam regni vestri , quam ad honorem
Ecclesiae et Praesulatus nostri , eum ad vos mittendum cum suis
electoribus , et cum nonnullis regni vestri proceribus vel optima-
tibus tam Episcopis scilicet , Presbyteris , Diaconibus, quam
etiam religiosis Laicis , qui nobis viva voce in praesentia totius
Ecclesiae nostrae profiteantur atque promittant , eum condigno
honore se habituros omni tempore vitae suae ; nec non decreta
Canonica , et Sanctiones Ecclesiasticas ab Apostolis , et Apostolicis
viris Ecclesiae traditas , quae tunc a nobis audire et videre , et
postea ab eodem suo pastore et doctore secundum formam a nobis
traditam discere potuerint , cunctis diebus inrefragabiliter velle
custodire . Quod cum fecerint divina benedictione , et beati Remigii
auctoritate per nostrum ministerium , et impositionem manuum
more Ecclesiastico decenter ordinatum , et in omnibus plenissime
instructum accipientes illum sibi cum debito honore deducent ad
propriam sedem alacres , et laeti ipsi omni tempore patrocinio illius
fruituri , doctrinaque et exemplo ejus jugiter instruendi .
Quia vero "sollicita sunt pro se invicem membra , et vel uno
gaudente congaudeant , vel uno patiente compatiuntur cetera
membra", vestrae regiae celsitudini ac providentissimae mansuetudini
deinceps illum attentius , ac specialius commendamus quatinus
quicquid ad honestatem Ecclesiae , et eruditionem gentis vestrae
congruum , et utile secundum canonicam autoritatem , et Ecclesiae
nostrae consuetudinem potuerit invenire , libera autoritate absque
ullius contradictione semper possit docere et opere adimplere . Ne
forte , quod absit , diabolico quispiam instinctu contra eum zelo
livoris et malivolentiae ductus , controversiam moveat aut sedi-
tionem concitet .
Vestrum itaque erit hoc omnino providere ac regia censura tales ,
si qui forte exorti fuerint , omnimodis reprimere , barbaricamque
feritatem freno vestri moderaminis cohibere . Illius autem Pas-
torali solertia , sibi commissorum saluti semper consulere et post
se universos potius amore trahere , quam terrore cogere .
Gaudeat semper ac vigeat in Christo rege regum , et domino
dominorum vestra dignitas nobilissima , pietas sanctissima , nec
non fortitudo invictissima .
<P 557>
 Grant by AE$elred, King of the Mercians, to the Thegn
Wulfgar. AD 888.
In nomine domini % salvatoris nostri Jhesu Christi . Anno
autem incarnacionis ejus . DCCC . LXXXVIII . indiccione vero . vI .
ego AE&ELREDUS gratia Dei disponente procurator in dominos regni
Merciorum cogitans Deo % hominibus satis facere : % amicos infrau-
delentos lucrare : iccirco trado atque concedo aliquam partem
terre ministro meo fideli @@ULFGARo . cum consensu episcoporum
meorum . ducum . % omnium optimatum . in publico conventu ad
Salt@ic congregato . Est autem telluris quasi . XV . manensium in
loco qui dicitur @@ALEDENE . pro ejus humili obediencia . ut habeat
quam diu vivat . % post se cuicumque voluerit in hereditatem dere-
linquat possidendam . cum omnibus ad se pertinentibus . pratis .
pascuis . aquis aquarumque decursibus . liberam hanc terram de-
scribimus ab omnibus causis . nisi singulare precium contra aliud
ponat et modum ecclesie .
Siquis autem hanc donacionem augere voluerit . augeat sibi rex
celestis sortem cum suis electis in regno celorum . Quivero quod
absit minuere se temptaverit . sciat se anathematizatum a con-
sorcio omnium sanctorum nisi Deo % hominibus digne in hoc saeculo
emendaverit .
Ego AE&elredus hanc meam donacionem cum signo
sancte crucis corroboravi . His testibus infra carax-
atis . consencientibus .
* Ego AE&elflaed consensi.              Ego Eadno&us  .
* Ego @@ulredus episcopus.              Ego AElfredus
* Ego Alchardus episcopus .             * Ego AE&elgarus.
* Ego @@erfer&us episcopus .            Ego Alchstanus .
* Ego Cynemundus electus .              Ego @@iferdus .
* Ego Ead@aldus dux .                   Ego AElfredus .
Ego AE&ulfus * dux .                    Ego @@ulricus .
Ego AE&elferdus * dux .                 * Ego @@ulfredus .
Ego Alchelmus * dux .                   * Ego AE&ulfus .
Ego Ear&ulfus * .                       * Ego Buga .
Ego Beorno&us * .                       * Ego Ufa.
Ego AEl@ardus * .                       * Ego Beorhthelmus.
<P 558>
 Will of Duke AElfred. AD 871 X 889.
* XS  Ic AELFRED dux hatu @ritan % cy$an an $issum ge
@rite AELFREDE regi % allum his @eotum % ge @eotan % ec s@ylce
minum megum % minum ge feorum &a men &e ic mines erfes %
mines boc londes seolest onn $aet is &onne @@erburg min @if % uncer
gemene b # is &onne et aerestan an Sonden stede % on Selesdune
. XXXII . hida % on @@estarham XX hida % on Cloppaham . XXX . hida
% on Leangafelda .VI . hida % on Horsalaege . X . hida % on Netelam-
`styde' . vI . hida . Ic AElfred dux sello @@erburge % Alhdry$e
uncum gemenun bearne aefter minum dege &as lond mid c@ice aerfe
% mid ear$e % mid allum $ingum $e to londum belimpa$ % t@a
&usendu s@ina Ic heom sello mid &em londum gif hit hio gehalde$
mid &are claennisse &e uncer @ord gec@eodu seondan % hio gebrenge
aet sancte Petre min t@a @ergeld gif $et Godes @ille seo &aet heo
# faereld age Ond efter @@erburge daege seo Alh$ry$e &a lond unbe-
fliten On Sondem styde % on Selesdune % on Leangafelda Ond gif
heo bearn haebbe feo $aet bearn to $aem londum aefter hire Gif heo
bearn naebbe feo $onne an hire reht faederen sio neste hond to &em
londe Ond to $em aerfe % s@a h@ylc minra faedren mega s@a $aet
sio # hine to $an gehagige # he &a o$oro lond begeotan maege %
@ille &onne gebygcge he &a lond aet hire mid halfe @eor$e Ond s@e
h@ylc mon s@a $aet sio &aet $es londes bruce ofer minne daeg on
Cloppaham &anne geselle he . Cc . peninga aegh@ylce gere to
Ceortes ege for AElfredes sa@le to feorm fultume Ond ic sello
AE$el@alde minum sunu . III . bida boc londes . II . hida on H@aete-
dune anes hides au Gatatune % him sello &erto . C . spina . % gif
se cyning him ge unnan @ille &aes folclondes to $aem boc londe
&onne `haebbe he % bruce Gif hit &aet ne sio &onne selle hio him
S@a h@a$er s@a hio @ille s@a $aet lond an Horsalege s@e $aet an
Leangafelda On`d' ic sello Berhtsige minum mege an hide boc
londes on Laencan felda % &erto . C . s@iua % geselle hio . C . s@ina
to Cristes cirican for me % fer mine sa@le % . C . to Ceortes ege %
&one oferaecan mon gedaele gind mynster hamas to Godes ciricum
in Su&regum % in Caent &a h@ile &e hio lestan @illaen Ond ic sello
Sige@ulfe minum mege Ofer @@erburge daeg &aet lond an Netel haem
styde Ond Sigulf geselle Of $em londe . C . paeninga to Cristes
cirican Ond eg hpylc &ara aerfe @earda &e aefter him to $aem londe
foe &onne ageofen hio &a ilcan elmessan to Cristes cirican for
AElfredes sa@le &a h@ile &e ful@iht sio % hit man on $aem londe
begeotan maege Ond ic sello Eadrede minum mege &et lond on
Fearn lege aefter E$elredes daege gif he hit to him ge earnian @ile
% he geselle of $em londe . XXX . omb[ra]s cornes aeg h@elce gere
to Hrofes caestre Ond sio $is lond ge@riten % un befliten aefter Ead-
redes dege in Aelfredes reht meodren cynn $$a h@ile &e ful@ihte
sio on Angelcynnes ealonde $$eos fore sprec % &as ge@riotu &e her
be ufan a@reotene stonda$ Ic AElfred @illio % @ille # hio sion so$faest-
lice for$ @eard getrymed me % minum aerfe @eardum Gif $aet $onne
God aellmaehtig geteo$ habbe Ond me &aet on laene geli$ &aet gesibbra
aerfe @eard for$ cyme$ @epned hades % acaenned @eor$e$ Danne
ann ic $aem ofer minne daeg alles mines aerfes to brucenne S@a
him leofust sio . And s@a h@ylc mon s@a $as god % &as geofe % &as
ge@rioto % &as @ord mid rehte haldan @ille Ond gelestan gehalde hine
heofenes cyning in &issum life ond@ardum % eac s@a in &aem
to@ardan life . Ond s@a h@ylc mon s@a hio @onie % breoce Ge@onie
him God almahtig his @eorld are Ond ea`c' s@a his Sa@le are in
eona eoNUm
Her sindon $aera manna naman a@ritene $e $eosse @isan ge@eotan
sindon.
* Ic AE$ered ar bisc~ . mid $aere halgan Cristes rode tacne
$as @ord % $as @isan faestnie % @rite.
* AElfred dux .
* Beorhtuulf dux .              * Earduulf presbyter.
* Beornhelm abbas .             * Beorno$ diaconus .
* Earduulf abbas .              * @@ealdhelm diaconus.
* @@aerburg .                   * @@ine subdiaconus .
* Sigfre$ presbyter .           * Saefre$ .
* Beonheah presbyter .          * Ceolmund minister .
* Beagstan presbyter .          * Eadmund minister .
* @@ulfheah .                   * Ead@ald minister.
* AE$el@ulf presbyter .         * Siguulf minister .
Endorsed in a contemporary hand :---" &&is is AElfredes aerfe
ge@rit"; and in the hand of the Xiith century, "Testamentum
Elfredi ducis . anglice".
<P 559>
 Grant by Worcester Cathedral to Werfryth, Bishop
of Worcester. AD 889.
ALHMUNDING TUN
Px Divina favente gratia . Anno ejusdem sacre incarnationis
. DCCC . LXXXVIIII. Indictione . VII' . ego @@ERFRY$$ episcopus anno
praesulatus mei . XVI . a dilecta mihi familia in aecclesia @@eogor-
nensis cui Christo Jhesu auctore deservio terram . V . manentium
in villa qui ALcHmUNDING TUUN dicitur . quae antea ad monaste-
iium to Clife pertinebat . Cum hominibus ad illam pertinentibus
quarum Nomina pau(lis]p[er] inferius scripta sunt . et cum omni-
bus utilitatibus in silvis et in campis dies trium hominum adqui-
sivi. Cujus quidem supra memoratae familiae consensu et testimonio
et roboratione insignis vexilli in hac pagina firmata consistit illa
condicione ut postquam vita duorum mihi succedentium heredum
terminata sit . Iterum sine alicujus contrarietatis refragatione ad
aecclesiam @@iogornensem terra praememorata reddatur. et tamdiu
totius debiti certi vel incerti libera persistat quam diu in manibus
meis . meorumve heredum sit . nisi tantum ut omni anno censum
aecclesiae saecundum rectitudinem to Clife reddantur .
Haec sunt Nomina familiae cujus devotione mihi terra praedicta
subscripta signo crucis et firmata concessa est .
* Ego @@erfry$ episcopus huic beneficio vexillum sanctis-
Simum in primo
* Signum Beornheardi presbyteri .
* Signum Berhuni presbyteri .
* Signum @@erfry$i pa.
* Signum Cu$baldi presbyteri .
* Signum @@ulfhere presbyteri .
* signum Alchere presbyteri .
* Signum @@ulflafi presbyteri .
* signum Tidbaldi presbyteri .
* Signum Burgheardi diaconi .
* Uuiheard .              * Cynehem .              * Cynehelm .
* Uulfhun .               * Beornfer$ .            * @@ulfred .
<P 560>
 Grant by Unerfri$, Bishop of Worcester, to Cyneswith. AD 889.
* In usses Dryhtnes nomen haelendes Cristes. ic Unerfri$
biscop mid alles $aes heoredes leafe on @@eogorna ceastre ge gunges
ge aldes selle CyNES@I&E mire megan $reora hida lond on ALHmUND-
ING TUNE $aes fif hida $e higen me gebocedan aer on $reora monna
daeg . Nu ge@rite ic hit eft hire mid hina leafe $aet $reora hida
lond on $reora monna daeg % heo haebbe $a @udu raeddenne in
$aem @uda $e $a ceorlas bruca& . % ec ic hire lete to $aet ceorla
graf to sundran :- % elles $aet t@ega hida lond % $a ceorlas % se
Alhmunding snaed here into Preosda byrig $a h@ile hit unagaen seo .
Ond Cynes@i$ hit to naengum o&rum men ne lete $a h@ile hit
unagaen se butun to hire bearna sumum s@a h@eolcum s@a heo $onne
@ille gif heo lifigen . gif heo $onne ne lifigen . lete hit to s@eolcum hire
mega s@elce hit hire to geearnigan @ille . Ond ic Uuerfri& biscop
biddu % halsigu $aet $is $reora hida lond % ec $aet t@ega $onne hit
agaen seo $aet hit se agefen into Clife to $aem biscop rice butan
egh@eolcum @i$erc@ide . Ond ec ic Uuerfri& biscop % all higen
halsiga& usse aeterfylgend $aet heora naenig $as gefe ge@onige aer
hit s@a agaen se s@a hit on $issum ge@rite stonde& . % all higen
eodan to minum bure on @@eogorna ceastre % me saldan heora hond
setene $isse geraednesse . $ara noman her beneo&an a@riten stonda& .
% heo hit haebben egh@aes to freon butun agefen elce gere $reo
mittan h@aetes to ciricsceatte to Clife : .
CYROGRAPHVM:.
* @@erfri& Episcopus .    * @@ullaf .
* Cynehel abbas .         * Cynhelm .
* @@erfri$ presbyter .    * Cenfri& .
* Ecfri& presbyter .      * Cynhem .
* @@ighard .              * Heahred .
* Berh&elm .              * @@ulfgar .
* Eard@ulf .              * Eard@ulf .
* @@ulfred .              * Cynelaf .
* Berh&elm .              * @@igfri& .
* Cynah .                 * &ulfric .
* Eamberht .              * Ceolhem .
<P 561>
 Grant by King AElfred and AE$elred, subregulus of
the Mercians, of an enclosure in London to Unaerfrith,
Bishop and the Church of Worcester. AD 889.
LUNDEN .
* Sedulo namque nonnullis et maxime per instantis vitae tur-
bidam discoidiae rabiem . in hac decrepita finis mundialis canitiae
contingere solet quod simplicem memorialis praecordii oculum
turbines obliviose obsceuitatis quatientes reverberant : seu nebulae
neglegentiarum nubiferis deprivationum fuscationibus : a recte
possessionis jure radiantem . justitiae Phoebum obnubilant : qua-
propter necesse cuilibet homini . est . ut litteratoriis apicibus
omnia atquisita . seu possessa . ob praesentium sive succedentium
cantelam . quae a catholicis vel heroicis viris cujuslibet persone
majoris minorisve . potestatis Deo ejusque sanctis per celorum
celsitudinem tradita sunt etiam testimonio et roboratione ipsorum
firme rationis serie firmentur . rectoque caraxantis stilo in scedulis
notentur ;
Anno igitur postquam almifica caelestini luminis gemma per
agrum virginalis pudicitiae humano generi desiderabilis mistici
spiraminis specimine enituit octingentesimo . octuagesimo nono -
indictione . VII . cujus deuique splendoris et gratiae nobis jubare
radiante ego AELFRED rex Anglorum et Saxonum et AE$$ELRED sub-
regulus et patricius Merciorum cum testimonio et licentia seu
consensu senatorum episcoporum seu ducum utriusque gentis pro
revelatione facinorum nostrorum et pro adquirenda deifice remu-
nerationis requiae UUAERFRI$$o eximio Huicciorum antistiti ad aeccle-
siam Uueogernensem in LUNDONIA unam curtem que verbotenus
adad antiquum petrosum aedificium id est aet H@AETMUNDES STANE
a civibus appellatur a strata publica usque murum ejusdem civi-
tatis . Cujus longitudo . est . perticarum . XXVI . et latitudo in
superiori parte perticarum . XIII . et pedum . VII . et in inferiori
loco perticarum . XI . et . VI . pedum ad plenam libertatem infra
totius rei sempiternaliter @ossidendum in ecclesiasticum jus con-
scribimus . et concedentes donamus . et intro urnam et trutinam ad
mensurandum in emeudo sive vendendo ad usum . sive ad necessi-
tatem propriam . et liberam omnimodis habeat . et totius debiti .
vel penae fiscalis . vel publice rei . nisi ad dominium episcopi .
ecclesie Uueogernensis quae intus contingat absoluta persistat .
Si autem foris vel in strata publica seu in ripa emtorali quislibet
suorum mercaverit . juxta quod rectum sit thelon ad manum regis
subeat quod si intus in curte predicto quislibet em`e'rit . vel ven-
diderit thelon debitum ad manum episcopi supra memorati reddatur.
et semper quamdiu unde sacri baptismatis populi Anglorum sive
Saxanum per fidem Christianae religionis asspargentur . seu ipso-
rum auctoritatis dominio urbs Lundonia habilis subjaceat ad Uueo-
gernensem civitatem subdita persistat .
Contestamur et obsecramus uniuscujusque personas hominum
presentium sive subsequentium . ut hoc nostrum donum inviolatum
et integrum sicut presens pagina testatur permaneat . si qui vero
ut non optamus serpentino suggestionis demonice toxico inflati
hujus tramitis seriem in aliquo temptaverint foedare noverint se
cum Anna et Zaphira herebica aeterne anathematis machera per-
forandos nisi prius digna satisfactione emendare maluerint .
Haec autem sunt nomina illorum qui huic nostre donationi
testes et consentientes fuerunt . et trophico sancte crucis vexillo
roborantes propriis manibus subscripserunt .
* Ego AElfred rex Anglorum et Saxonum hanc donationem
confirmans signo crucis subscribo .
* Ego AE&elred subregulus et patricius Merciorum hanc
donationem . signo crucis subscripsi .
* Ego AE&elflaed . consensi .
* Ego Uulfred . episcopus consensi.
* Ego Alhard . episcopus cousensi .
* Ego Uuaerfrid . episcopus . consensi .
* Ego Deneuulf . episcopus consensi .
* Ego Uulfsige . episcopus consensi.
<P 562>
 Grant by Sui$uulf, Bishop of Rochester, to Biorhtuulf. AD 889.
* Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo Omnia
regna hujus labentis vitae regnorumque dispensatores ab initio
histius saeculi cum velocitate deficientes ceciderunt , Ideo fugitivis
ex mortalibus rebus aeterna gaudia promerenda sunt .
Qua propter ego S@I$$UULF episcopus % $a higan aet Hrofes
cestre , dabunt BIoRHTUULFO pr aliquam partem terre in provincio
Cantiae in regione que vocatur HADDUN id est dimidium unius
aratri pro ejus placabili pecunio in hereditatem sempiternam jure
hereditorio tibi ad habeudum aet possidendum feliciter perfruendum
in dies tuos aet post dies tuos cuicumque herede tibi placuerit dere-
linquendum liberam per omnia habeas potestatem ,
Haec sunt aetenim termini histius predicti agelli circum jacentia
bisceopes mearc an nor$an east be hun'e'sbiorge o$ ciolmundes
mearce % $es lan`des' `mere s@e su$ ober haddune midde@earde %
ober $ane ealdan tunsteall o$ cinges mearce % su$ be cinges mearce
o$ $ane myclan del nor$an % @est be cinges mearce o$ ciolmundes
@ioda % @est be $y @ioda andlanges $are rode o$ $ane pyt % east
fram $y pytte $urh $ane @ioda @i$ su$an hunesbiorge . . . . . . %
@en @eg `....$y lande' ober ciolmundes land to ealdan strete ,
Haec sunt prata que . ad illam terram pertinent . I~. et bioccan
lea . % `an' su$ healfe strodes an cyninges medum $a $e $aer to
belimpa$ .
Anni domini nostri Jhesu Christi DCCCLXXXVIIII . scripta est hec
cartula . his testibus consentientibus aet subscriventibus quorum
hic nomina tenentur adscripta , , ,
* Ego Suui$ulf episcopus hanc donationem signo sancte
crucis Christi confirmavi .
* Ego Sigehelm dux consensi % subscripsi.
* Ego Eallhere minister consensi % subscripsi.
* Ego Dioruulf pr consensi % subscripsi .
* Ego Earduulf pr consensi % subscripsi.
* Ego Sigebearht pr consensi % subscripsi .
* Ego Ciolmund archidiaconus consensi % subscripsi .
* Ego Ealhstan diaconus consensi % subscripsi.
Endorsed in a handwriting of the time of King Eadgar, A.D. 963-975 :-
"* EADGAR cynincg of his agenre handa sealde &as boc
LEOFRICE on &ara ge@itnesse &e her beni&an standa& .
Dunstan . archiepiscopus .          Eadelm minister .
* A&el@old episcopus .              @@ulfheh minister.
Os@ald episcopus .                  Leofstan minister .
AElfhere . dux .                    AElfheh minister .
AElf@ine frater ejus .              @@ulfsige minister .
* @@ulfstan . minister .            Byrhtric minister.
Osgar abbas .                       @@ulfsige minister .
Ealdred minister .                  Leofric minister ."
Also " Haddune booc".
" Sui&ulfus episcopus Roffensis . % conventus dederunt Biortuulfo
dimidium aratri at Haddun". "Latine".
<P 563>
 Grant by King AElfred to Chertsey Abbey.
[R]egnante eternaliter Rege omnium seculorum domino % salva-
tore nostro Jhesu Christo .
Orbita labentis seculi cotidiano deficit occasu . Hoc quoque
indicio fideles quique oppido commonentur quo bonorum operum
exempla perfecte sectantes in patrum benivolencie proficiendo
successu temporalium vicissitudine bonorum perpetua % incommu-
tabilia regni celorum mereantur adipisci gaudia .
Qua propter ego AELFREDUS favente omnipotentis Dei clemencia
Rex Anglorum ceterarumque provinciarum in circuitu persisten-
cium rector ac gubernator gencium quandam partem telluris in
qua Monasterium quod sub nomine sancte trinitatis % beati Petri
apostolorum principis constat honore dedicatum esse atque funda-
tum % constructum scilicet locum qui famoso onomate apud Anglos
nuncupatur CEROTESEG id est Cirotis insula % . V . mansas apud
THORP cum omnibis appendiciis illuc rite pertinentibus . scilicet
Getinges . Huneuualdesham % Wudeham ad sustentacionera illius
Monasterii % omnium illuc unanimiter Deo serviencium libenti
animo concedo % confirmo ut illic ibi degentes pro meis non de-
sistant intervenire peccaminibus atque offensionibus meis innu-
meris . Sit autem supradicta tellus ut taxavimus cum universis
que rite ad se pertinent videlicet campis . Silvis . pratis . Pascuis .
Stagnis % Rivulis . libera % inconcussa % ab omni servitutis jugo
stabilis firma % exinanita .
Si quis autem diabolica illectus cupiditate hujus mei decreti
diffinicionem % confirmacionem irritam fecerit sciat se in tremendo
judicio racionem redditurum % ultricibus averni flammis cum anti-
christo % ejus fantoribus semper arsurum ibique eternaliter man-
surum nisi in hac vita satis digne penituerit .
Hiis igitur limitibus tellus prefata giratur .
[$$]is is &e landimere to Certeseye and to &orpe . &at is arest on
Wai`e'mu&e up endlonge Waie to Waibrugge to midstreme Of
Waibrugge su&uuard to boggesley of boggeslye bi midestreme to
Wudeham . Of Wodeham su&riste into Haleuuik bi midestreme
and so for& bi tuuene &e londe of Haleuuik and &e londe of Wyn-
tredeshulle Westrigte and so for& Westrigte in fule brok &e ge&
bi twene fetingelye and&e `forthe' vergthe and so for&rigte to &e
horestone and fram &e horestone in to &e derneforde . And so for&
west rigte endlonge streme in to &e more aet estuuodesende And
so up be tuuene estuuode and otershaghe on &e hore&orne . Of &e
hore&orne to eccan treiuue . Of eccan treouue to &e &rem burghen .
of &e &rem burghen in to &e shigtren . Of &e shigtren in to Merche-
broke . Of Merchebroke on exlaepesburne . Of exleapesburne to
&ene hore mapeldure . Of &e hore mapeldure to &e &rem treouuen
Of &e &rem treouuen endlange depebrok rigt to @ealegate . Of @aele-
gate on Shyrepol . Of Shyrepol rigt to fulebrok . Of fulebrok to &e
blake @itghe . Of &e @i&eghe for&rigte to @ealeshu&e . andlange
temese an o&erehalue Mixtenham in &ere ac be tuuene burgheyge
and Mixtenham enlonge &e @aetere rigt to neatel eyghe . Of &en
eyghe endlonge temese abute oxelake and so for& endlange temese
to bores burghe and so for& endlange temese rigt to hamen eyge .
And sua for& endlange streme rigt be nor&en hameneyghe . And sua
for endlange temese be haelue streme eft on Wayemu&e .
<P 564>
 Grant by King AElfred to the Earl Berhtuulf. AD 891.
PLYSSCHE. CARTA AELFREDI REGIS FACTA BERTULPHO COMITI
DE PLUSSHE.
Ego AELFREDUS gratia Dei Anglorum Saxonum rex meo fideli
comite deprecanti BERTHULPHO nomine aliquantulum terrae pro
commutatione alterius terrae dedi atque perpetualiter concessi ab
omnibus saecularibus negotiis liberam praeter expeditionem et
pontis arcisve instructionem . est autem ipsa terra quantitati
septem decim manentium in duobus locis constituta in loco qui
dicitur . PLYSScHE . duodecim manentium . et in loco qui dicitur
RADINGTONE . II . manentium .
Recepi itaque a praefato comite pro istis terris terram eadem
quantitatis quem ruricoli Suttone appellant juxta litus maris in
paga qui dicitur Dorset et est ipsa terra aequaliter ut superius
memorate liberata .
Istis autem circumdatus est terminibus locus qui dicitur Plyss-
che . Erest on Ruanberghe &anne on stanwey . &anne on stan-
brok . &anne on radenwey . &anne on lillanwelle . &anne op on
hagen . &anne on an hul to hamme . &anen on an welle up on brugh
doune on warrode &anen on windberghes . &anen endlang herepathes
on &ar weilete . &anen on widdisgate . &anen over thorncombe on
anne crundil . &anen in on &e weilete . &anen west over `Plisshe on
an Sticholnelniche . &anen on an White Wey. &anen on schille-
burghe . &anen on ellene crundil . &anen on cliveleghe . &anen over
whetecombe on alden doune op bi wirtrone on an ruwe dich . &annen
adoun over yfre &ane out on bromhulle of bromhulle eft on Ruan-
berghe .
Acta est haec scriptio hujus cartulae . anno dominicae incar-
nationis . DCCC.x.cI. indictione .lVII. die . vero .IIII. nonas Augusti .
Istis consentientibus testibus quorum nomina subtus notantur .
* Aluredus rex subscripsi .
* Berthulphus dux consensi .
Cum multis aliis .
co. Berks.
<P 565>
 Grant by AElfred, King of the Anglo-Saxons, to
Denewulf, Bishop of Winchester.
DONUM AELFREDI REGIS DE CISELDENAE .
In nomine domini Ego AELFREDUS gratia Dei Angulsaxonum
rex recordans qualiter saecularium tempestatum turbines sepe ea
quae a fidelibus viris ordinata sunt conquassant . % maxime si non
sunt litterarum apicibus causa memoriae commendata . vel domi-
nice crucis signo corroborata . iccirco in palam duco qualiter a
venerabili Wentane civitatis episcopo DENE@ULFO aliquantulum
terrae adquisieram cum satis ei placabili pecunia . necnon % aeccle-
siam beatorum apostolorum Petri % Pauli cui praefatus presul Deo
favente deservit aliarum terrarum donatione ditavi .
Dedi namque antenominato episcopo . L . libras purissimi argenti.
insuper % ad praedictam aecclesiam beatorum apostolorum dedi
terram quinquaginta manentium in loco ubi ruricoli vocitant
CISELDENU . necnon % in alio loco ubi dicitur aet ni$eran Hissan-
burnan . Lx . manentes . Has autem terras pater meus A&el@ul-
fus venerabilis rex prius ad praedictam ecclesiam post obitum
meum in propriam hereditatem dedit . sed Alfre$us episcopus una
cum familia Wintonie civitatis aecclesiae illas mihi iterum in aeter-
nam hereditatem reddiderunt . quia eos non suppetebat magnitudi-
nem tributi solvere quam tota nostra gens solebat paganis reddere .
precati sunt me ut tributum soluissem % terram possedissem . quod
% feci . Eas vero nunc ea conditione ad supramemoratam ecclesiam
dedi . ut meis diebus finitis in servitio ante memoratae aecclesiae
Deoque ibi famulantium perpetualiter maneant ab omni saeculari
negotio libere . praeter expeditione et pontis arcisve instruc-
tionem .
Terra etenim quam michi presul antenominatus dederat quanti-
tate est . C . manentium . Sita est autem in loco ubi accoli CEOLESIG
nuncupant cum aliis duobus villulis illuc pertinentibus sicque
nominatis Haccaburna % Baeshaesford . % ab omnibus sunt equaliter
ut aliae saecularibus negotiis preter expeditione % pontis arcisve
instructione libere .
$$is sindon $a land ge mere to ceolsige ofer sunesforda upp on
grenan dune . $onon on higran hongran nor$e @eardne . &onon on
bullanholt on diopan @ei . $onon on marge @ei and grim gelege .
$onon on romes leg on stan@ei. $onon andlang dices on @est @elle .
$onon andlang mores on tibbaelde lace . $onon on maccan eige and-
lang mores . $onon on $one ealdan dic est to temaese aet @elinga-
forda .
$$is sind $a landes gemaere aet bestles forda caeccam @ael $onon
andlang hagan on ealden halh . $onon on lid geat . $onon to @aest
legae . $onon to rah slede . $onon to mules hamstaede . $onon to
hiorotlege . $onon to blacan maere . $onon to cylf hongran . $onon
eft to temaese on @iredes @aer .
$$is sindon $es landes ge maere aet hacceburnan $onon of hacce-
broce on ealdan lace . $onon to tottencumbe ufe@eardon . $onon to
burgilde treo@e . $onon to draegeles baece . $onon andlanges drae-
geles baece to gemaer @eige emb cylda tun . $onon flecges garan su$e
@ardan . $onon to @idan geate . $onon to eadulfes maere . $onon to
stoccaes @aelle . $onon of stocces @ylle on @ittan maere . of @ittan
maere on cyninges dic . of cyninges dice on hae$byrg . $onon of
hae$byrge on haccaburnan emb mortun .
Ego AElfred rex .
* Ego Ead@eard `frater Regis.
* Ego AE$el@eard `frater Regis.
* Ego Orlaf dux .
* Ego Vbba minister.
<P 566>
 Will of Ceolwen, widow of Osmod.
CEOL@ENNFI C@ETHE OF A@ELTUNAE.
CEOLWEN indicat in hac carta quia ipsa concedit terram de
A@ELTUNA hoc est .xv. hidas quas ai vir suus relinquit. et 'pro'
qua ei pretium datum fuit sub testimonio AElfredi regis . Has ergo
concedit conventui WINToNIAE post decessum suum ad refectorium
sedis episcopalis . cum tali pecunia qua tunc competens erit . ea
ratione ut memores sint ejus et animae OSMODI sicut illis justum
videbitur ad anniversarium ejus hoc est septimo die ante rogationes.
Ipsa quoqne praecepit in nomine domini et sancti Petri quod con-
ventus idem eandem terram numquam vendat pro aliqua pecunia
nisi forte pro alia terra quae eis vicinior sit vel utilior . Idem
vero conventus spopondit ei quod procurent Wlfstano filio fratris
sui quod habeat aliquam hidam liberam quamdiu vivet .
CEOLwIN cy$ on $is ge @rite &aet hi an $aes . landes aet A@ELTUNE .
$ara . XV . hida $ae hire hlaford hire laefde % him man on agene aeht
ge reahte . on AElfredes cynges ge @ithnesse $enne an hio his $aem
hI@um to WINTAN ceastre aefter hire dege into haere beddarn aet
$am bisceop stole mid s@elcan yrfe s@elcan hi $enne to ge haga$
on $a gera$ $e hi ge munen hi % Osmodes saulae s@a him riht lic %
cynlic &ince to his ge munde dege $aet beo$ seofan nihtan aer gang-
dagan % hio he hebot on Godaes naman % sancte Petres $et $a
hi@an hit naefre utt ne syllan of hira baeddern @i$ nanan feo buton
hi hit @i$ o$re lande sullan $ae him ge haendre heo % be hefre %
hi@an habba$ hire be haton $et hi finden $et @@ulfstan hire bro$or
sunu haebbe an hi@issce aegefaeles landes $a @ile $e hae libbe .
A@eltunae metae. $$es londes ge maero sindon to A@ELTUNE. AErest
of &am @est maestan ae@ylle an ge rihtra upp to $am ealdan haerepa$e
be @estan @odnes beorge &onne on aenne stan aet ceorlacumbes heafo$
&onne on aenne stan on @oncumb neo&e @eardne is ufe@eard hol. Donne
ofer randune to &aem ealdan dic on aefen &aer ligge& on o&re healfe
an lytel crundol &onne on &ane gemaenan garan beuton &aem dic of
&aet eft ge$ inna &et read geat &onne on anne micelne stan aet &era
hlinca east heafdum &onon on o&erne micelne stan on &am @ege
middan on &aere denae bytnan &e ligged utt on @oddes geat &onne on
aenne crundol of &am su$ hli$e nio&e @eardum &onne up ofer &a
dune ou aenne &orn stent inne of &em dic be eastan ciceling @ege .
&onne andlang &es hlinces of moxes dune ou &ane ealdan @al@eg to
@earcing @ege nio&e @eardan on &one dic &onon on @ic leage &onon
on anes hlinces heafod on beorhtno$es ge maere . &onon on ge rihto
to ru@an hlince . &onne %lang &aes hlinces to hea&obrihtting leage
nio&o @eardre bonne on anne ealdne holne @eg andlang &aes sledes
to e@elforda &onne and lang &aes broces~ eft to &aem ae@elle . Fram
moxes dune su$e @eardre on &a dic &onne and lang dic # @i$ eastan
cealfa maere . &onne of &aere dic on &one mid maestan scrippan &onne
on &a @aeres leage ufe @earde . &onne and lang rode on &one litlan
garan midde @eardne &onan and lang ge @yrpes to herpo$e . &onne
to &aere dice hyrnan &onne and lang dic to creodan hylle &onne to
her po$e on gean &a . XV . aeceras &onne of &aem and lang haer pa$es
to tesan mede . % se he$feld eal ge maene .
<P 567>
 Grant by King AElfred to AE$elhelm. AD 892.
&IS HIS &ARE . X . HIDA BNC @T NOR&NI@ETUNE &AT AELFRED
GEBOcODE AE&ELHELM HIS &EINE ON EcHE YRFE .
In nomine domini Ego AELFREDUS altithroni cuncta creantis ac
gubernantis concedente clementia Angol Saxonum rex . AEDELHELMO
meo fideli comite aliquantulum terre concedens in eternam here-
ditatem dabo id est decim manentium in loco qui dicitur NOR&
NI@ETUNE . Est autem predicta terra partiuncula ab omnibus
secularibus negotiis libera preter expeditione et pontis arcisve in-
structione . Hec sunt territoria agelli supra memorati .
Aerest be aefene stae&e on stintesford . &onne on riscslaed . $onne
on tioltanford. &onne on @ifeles ford . &onne s@ae ond long @eges to
sond beorge . $onne to botan @aelle . &onne bi @iodde . $onne ofer
@iod on &one gaeran % s@ae eft on afene.
Facta est autem hec scriptio hujus cartule anno dominice in-
carnationis DCCCXCII . Indictione . X . istis consentientibus testibus
quorum nomina subtus notantur .
Aelfred rex Saxonum .
Wulfsige episcopus .              Byrnstan miles .
Wulred dux .                      Berchtmund miles .
Ae&elred dux .                    Wulfsige miles .
Ead@eard filius regis .           Ae&elm miles .
Johannes presbyter .              Ae$elhelm miles .
Waerulf presbyter .               Owald miles .
Deormod cellerarius .             Uchfer$ miles .
Aelfric thesaurarius .            Ocea miles .
Sige@ulf pincerna .               Byrhthelm miles .
Conservantibus et consentientibus huic nostre donationi perpetua
maneat pax . contradicentibus autem vel frangere nitentibus ve et
pars cum traditore Scariot .
<P 568>
 Grant for 3 lives by King Aelfred to the Thegn Dudi,
of land at Chalworth, with reversion to Malmesbury Abbey.
QUOMODO ALFREDUS REX CONSENSU MONACHORUM MELDUNENSIUM
CUIDAM MINISTRO SUG TERRAM DE CHOELLEWRTHE DONAVIT
POST DIES SUOS ITERUHI EIDEM ECCLESIE RESTITUENDAM .
In nomine domini Ego AELFREDUS gratia Dei Angol Saxonum
rex una cum consensu venerabilis familie MALDUBIENSIS ecclesie
concedens dona meo fideli ministro nomine DUDIG aliquantulum
terre . Id est IIIIor . cassatorum ad eandem supradictam terram
dono ut habeat atque possideat dies suos % post se tribus
heredibus quibuscunque voluerit dimittat . finitis autem diebus
trum heredum praedicta terra ad ecclesiam sancti Salvatoris in
MALDUBERI . absque omni contradictione in servicium pristinum
redeat . Est etenim antememorata terra libera ab omnibus sae-
cularibus negociis praeter expedicionem et pontis arcisve instruc-
tionem.
Acta est autem haec scriptio hujus cartule istis consencientibus
testibus quorum nomina subtus notantur . In loco qui dicitur
Maelduburi . nostro autem vocabulo . Maeldunesburg .
Ego Alfred rex .           Ceoluf .
Ulfricus episcopus .       A&elwald filius regis .
Ae&elhel[m] dux .          Edwards filius regis .
A&elno$ dux .              Beorhuard .
Elfhere .                  Wlfrich .
Deormod .                  Verulf .
Beorhthelm .               Ecgulf .
<P 569>
 Abridged form of no 568
In nomine domini . Ego ELFREDUS gratia Dei Angolsaxonum
rex , una cum consensu venerabilis familiae MAILDUBIENSIS
aecclesiae , concedo meo fideli , nomine DUDI , aliquantulum
terrae , id est , quattuor cassatorum ad eandem aecclesiam per-
tinentium in loco qui dicitur CELLAN@URD . Post trium autem
dies heredum , praedicta terra ad aecclesiam sancti Salvatoris et
sancti Petri in Mailduberi absque omni contradictione redeat .
Acta autem est haec conscriptio in loco eodem , qui veteri
vocabulo dicitur Mailduberi , nostro autem Maldumesburg .
<P 570>
 Statement by Uerfrith, Bishop of Worcester, of his
title to land. AD 892.
* Anno ab incarnatione redemptoris nostri Jhesu Christi
DCCCXCII Indictione XI Ego UUERFRITH gratia Dei praedistinante
episcopus terram trium manentium ubi AUSTRALIS HE&FELD dicitur
ab illa familia quae sita est in @@EoGORNAcEASTRE humili prece
deprecatus fui . Tunc omnes fratres de illa congregatione senes et
juvenes voluntariam licentiam et firmam traditionem unanimiter
mihi concedebant . b . . . . . ut post obitum meum liberam
potestatem haebeam tribus haeredibus quibuscunque voluerim
donandi tradendique cum antiquis terminibus in silvis in campis
in pascuis et in omnibus utilitatibus quae ad illam terram in
antiquis diebus pertinebant , et etiam unum pratum ad mensuram
fere XII segetum vel amplius ubi HREODHALH vocitari solet ad hanc
supra dictam terram conscripserunt .
Et ut haec largitio eo stabilior sine motatione et disceptatione
perseveret omnes unanimiter obsecrantes rogabant ut nullus vel
episcopus vel alicujus personae sequentis ordinis homo hoc in
aliquo fedare temptaverit . Sin autem quis nostram obsecrationem
per Sacrilegam audaciam frangendo violare praesumat Sciat se
rationem redditurum in tremendo examinis die nisi prius digna
satisfactione emendare voluerit .
Hii sunt vero testes hujus donationis quorum vocabula in alia
parte istius Cartulae karaxata consistunt qui signaculo crucis hoc
donum roborando confirmabant .
* Ic @@erfer$ biscop mid minre agenre honda . % Cristes
rode tacne $is gesetenesse gefaestnigu .
* Beornferd presbyter .
* @@erfer$ presbyter  *
* Berhthum presbyter   * Cynehelm
* @@erfer$ presbyter  * ....s....
* Eadmund presbyter   * .........
* Tidbald presbyter . * @@ulfhun .
* Ead@ulf presbyter . * Beornf . .
* Oslac diaconus .    * Eard@ulf .
* Ecfer$ diaconus .   * @@ulfrs . . .
* Berhthelm .         * Cynelaf .
* @@igheard .         * @@ulflaf .
* . . . .. . .        * @@ulfric.
* . . . . .. .        * Cenfre$.
* Ec se heorod mid Cristes rode tacne . . . . ine gefestnode
. . . . . . erfe @eardum @ere a elc $ara monna unbesecen on
$em . . . . undum @ere de . . . . me ge @reotan to $em dege $e
me unnende ge selde .
Endorsed :---" Su$ he$feldes boc : AElfred rex".
<P 571>
 Grant by King AElured, i.e Alfred, to Bunic, Bishop
of Rochester.
Omnipotentis Dei regnantis in eternum pote . . . . cujus virtute
% sapiencia omnes homines venientes in hunc mundum illuminan-
tur Reges % principes sublimantur aet nacionum regna mirabiliter
dedicantur . Hac virtute mirabili aet non viribus docente me almo
patre Leone omnium Christianorum pontifice . bella vici aet regna
subjugavi . non tamen ego : sed Deus fortis aet potens in prelio :
propterea ego AELUREDUS rex Saxonum vestigia patris mei AEthe-
@uolfi cupio imitari aet sicut ille ad luminare beati Petri censum
dari ordinavit  ita ego ejus germano sancto Andree apostolo Dei
auctoris mundi qui regnum meum augere dignatus est temporibus
meis  augeo . do % concedo totam terram meam in oppido de
FFREKEHAM in pago Suthfolchi aet terrulam meam in Yselham tibI-
fideli meo BURRIco episcopo Hrobi aet ecclesie tue imperpetuum
possidendam . trado cum omnibus suis pertinenciis . paludibus .
pasturis . pascuis . pratis . aquis . aet piscariis aet aucupiis . aet cum
omnibus hominibus meis servis aet liberis aet aliis juribus ad eam
pertinentibus .
Sunt enim . XIII . jugera aet . XV . manse que hiis terminis con-
cluduntur . Fram Ffrekeham castel % @uest land seynt AEldred .
% Northbritrichesland . Suth % east AElfric % Edelynges @yede .
Volo % precipio quod hec donacio mea de terris premonstratis sit
libera ab omni potestate regali in perpetuum . AEt quod nullus
fuget in ea . nisi episcopus aet ejus successores . Unde ego
AEluredus auctoritate regali aet potestate michi a Deo data : volo
quod hec donacio mea firma aet stabilis a successoribus meis eter-
naliter habeatur . Nec licebit alicui istam voluntatem meam aet
donacionem mutare auferre vel minuere : sicut omnipotentis Dei
iram aet indignacionem vitare desiderat :---Set si quis eam augere
intendit : augeat sibi Deus dies bonos in hoc seculo aet merita in
regno celorum : .
Hanc enim donationem feci de consilio carissimorum meorum .
Plegmundi archiepiscopi aet Grymbaldi sacerdotis : . Anno incar-
nacionis dominice . DCCCm . XCV . pro anima patris mei aet fratrum
meorum AEthelbaldi . Ethelberti . aet Etheldredi regum qui here-
ditatem regalem michi indigno reliquerunt . Hos autem quorum
nomina subsequuntur consentire aet subscribere prece mea aet amore
meo exoravi .
Et ego Plegmundus archiepiscopus Dorobernensis consencio
aet subscribo . * .
Et ego Ethelbaldus archiepiscopus Eboracensis consencio aet
subscribo . * .
Ego Ethelstanus Herfordensis antistes . consencio et sub-
scribo . * .
Ego Werbertus Lagaces[trensis episcopus] consencio aet
subscribo . * .
Ego Tynebertus Lichefeldensis episcopus consencio aet sub-
scribo . * .
Ego Herefredus Wygorniensis Minister consencio aet signum
sancte crucis appono . * .
Ego Elfstanus Londoniensis episcopus signum crucis a -
pono . * .
Ego Dene@uolfus Wentanae urbis episcopus assencio aet
conscribo . * .
Ego Eylmerus Cicestrensis minister assensum prebeo aet
suscribo. * .
Ego Eaddredus Nor@uycensis minister consencio aet signum
crucis appono . * .
Ego Haroldus Dorkcestrensis minister consencio aet sub-
scribo . * .
Ego Grymbaldus sacerdos ad honorem Dei consencio . aet
signum crucis appono . * .
Ego Johannes abbas signum crucis appono . * .
Ego Eaddredus comes consencio aet subscribo . * .
Ego Etheldredus Ganniorum dux subscribo . * .
Ego AElwytha regina . consencio aet subscribo . * .
Ego Etheldredus dux Merciorum consencio aet subscribo . * .
Endorsed in the same hand : "Ffrekeham boc" and "AEluredus.
rex dedit Ffrekeham Burrico episcopo" .
<P 572>
 Grant by Archbishop Plegemund to Christ Church
Canterbury. AD 895.
* Anno dominice Incarnationis . DCCCXCV . EgO PLEGoMUNDUS
gratia Dei archiepiscopus concedo ecclesie Christi terram quae
vocatur WEFINGEMERSE juxta flumen quod vocatur Rumenea .
liberam ab omni saeculari gravitate . exceptis pontis expedicione .
% arcis construccione .
<P 573>
 Letter of Pope Formosus to the Bishops of England.
AD 892 X 896
Fratribus et filiis in Christo omnibus EPIScOPIS ANGLIAE FOR-
MOSUS .
Audito nefandos ritus paganorum partibus in vestris repullu-
lasse , et vos tenuisse silentium ut canes non valentes latrare ,
gladio separationis a corpore Dei aecclesiae vos ferire delibera-
vimus . Sed quia , ut nobis dilectus Pleimundus intimavit , tan-
dem evigilastis , et semina verbi Dei olim venerabiliter jacta in
terra Anglorum , cepistis renovare , mucronem devotationis retra-
hentes , Dei omnipotentis et beati Petri apostolorum principis bene-
dictionem vobis mittimus , orantes ut in bene ceptis perseveran-
tiam habeatis . Vos enim estis fratres de quibus Dominus loquens
inter alia inquit : "Voss estis sal terrae , et si sal evanuerit , in
quo salietur ?" Et iterum : "Vos estis lux mundi", significare
volens per verbi sapientiam condiri mentem hominum a vobis
debere , et in moribus et vita vestra , bonae actionis studium quasi
lumen apparere fidei , per quod gradientes ad vitam quomodo
caute ambulent , videant ; ut ad promissionem aeternae beatitudinis ,
sine offensa currentes valeant pervenire . Nunc ergo accingimini
et vigilate contra leonem qui circuit "quaerens quem devoret", et
non patiamini ulterius in regione vestra penuria pastorum Chris-
tianam fidem violari , gregem Dei vagari , dispergi , dissipari ; sed
cum unus obierit , alter qui idoneus fuerit canonice protinus subro-
getur . Nam secundum legem plures facti sunt sacerdotes , eo
quod morte prohiberentur permanere . Quod David considerans
`et in spiritu Christi ecclesiam fore permansuram ad finem
saeculi prospitiens ait : "Pro patribus tuis `nati sunt tibi filii ,
constitues eos principes super omnem terram". Nulla itaque mora
sit subrogandi alium cum quilibet sacerdotum ex hac vita migra-
verit , sed mox ut illi qui primae sedis principatum gerens inter vos
ceteris episcopis praeesse dinoscitur , fratris obitus fuerit denun-
tiatus , facta electione canonice alter consecratus succedat . Quis
autem inter vos principatum tenere debeat , quaeve sedes episcopalis
ceteris praepolleat , habeatque primatum , abolitanis temporibus
notissimum est . Nam ut ex scriptis beati Gregorii ejusque suc-
cessorum tenemus , in DOROBERNIA civitate metropolim sedemque
primam episcopalem constat esse regni Anglorum , cui venerabilis
frater noster Pleimundus nunc praeesse dinoscitur . Cujus honorem
dignitatis nos nullo pacto imminui permittimus , sed ei vices apos-
tolicas per omnia gerere mandamus . Et sicut beatus `pater Gre-
gorius primo vestrae gentis episcopo Augustino omnes Anglorum
episcopos esse subjectos constituit , sic nos prenominato fratri Doro-
berniae sive Cantorberiae archiepiscopo ejusque successoribus legi-
timis , eandem dignitatem confirmamus ; mandantes et auctoritate
Dei et beati Petri apostolorum principis praecipientes , ut ejus
canonicis dispositionibus omnes obediant , et nullus eorum quae ei
suisque successoribus apostolica auctoritate concessa sunt violator
existat .
Si autem quivis hominum contra haec aliquando niti ac immi-
nuere ista temptaverit sciat se proculdubio multandum fore gravi
anathemate , et a corpore sanctae aecclesiae quam inquietare molitur ,
perpetuo , nisi resipuerit , separandum .
<P 574>
 Settlement of dispute between Werfer$, Bishop of
Worcester, and AEthelwald. AD 896
Rixendum ussum dryhtene &aem haelendan Crist . AEfter &on
&e agan @aes ehta hund @intra % syx . % hund niogontig efter his
acennednesse . % &y feo@erteo$an gebonn gere . &a &y gere gebeon
AE&elred ealderman alle Mercna @eotan to somne to Glea@eceastre
bisceopas % aldermen . % alle his dugu$e % # dyde be AElfredes
cyninges ge@itnesse % leafe % heo &a $aer smeadan hu heo rihtlicost
heora &eodscip aeg$er ge for Gode ge for @eorlde gehealdan mehton .
% ec monige men ryhtan ge godcundra hada ge @eorldcundra . ge
on londum ge on ma &ara &inga &e heo on forhaldne @eran .
$$a cydde @@ERFER$$ bisceop &am @eotum &e him @aere forneh eall
# @udulond on gereafad &e to @@UDUcEASTRE belump . # AE&elbald
cyning gesealde to @@eogernaceastre him to ecre aelmessan @@ilfer$
bisceop to maestlonde % to @udulond % # saede # hit @aere sume ge
numen to Bislege sum to AEfeningum sum to Scorranstane sume to
&&ornbyrig &aes &e he @ende . &a c@aedon eall &a @eotan # mon u$e
&aere cyrcan rihtes s@a @ell s@a o$erre .
%&a sona @aes E&EL@ALD &aes @ordes # he no &es rihtes @i$sacan
@old . % saede # Aldberlat % Alhhun bisceop @aeron aer ymb # ylce %
c@ae$ # he aelcre circan aa his daela rihtes u$e % hit s@a s@i$e mild-
lice ageaf . &am bisceope . % heht his geneat Ecglaf hatte ridan mid
Ceastersetna preoste @@ulfhun hatte . % be hine & gelaedde ealle &a
gemaeru s@a he him of &am aldan bocum raedde hu hit aer AE&elbald
cyning gemaerude % . gesealde . $$a @ilnede AE&elbald s@a &eh to
&am bisceope % to &am higen # heo him mildemode alefdan # he his
most brucan $a h@ile &e he @aere % heo Alhmund his sunu % heo
hit @oldon habban on his laene % hina % he naefre ne heora no@&er
hine bereafian @olde &aere maest reddene &e he him aleafed haefde
on Longan hrycge &am tidum &e hine God him salde . Ond he &a
AE&el@ald # @ord gec@ae$ # hit aa haefde ofer Godes est &e hit haefde
butan &are cyrcan hlaforde &e he hit to ageaf butan Alhmunde %
# &onne on &a gearan &e he heolde &a ylcan freonde reddene &e he
heold @i$ &one bisceop gif hit &onne gebirie # Alhmund s@a &a
freond reddene healdan nold o$$e hine mon ofer ricte . # he ne
most landes @yr$ beon , o$$e &ridda @end gif him aer his end
geselde . # &onne &aer cyrcan hlaford feng to his londe .
S@a hit Maercna @eotan on &a gemote gerahton % him &a bec
@isedon &aes landes % &is @aes gedon on E&elredes ge@itnesse aldor-
monnes % on AE&elflaede . % AE&ulfes aldormonnes % AE&elfer$es
aldormonnes % Alhhelmes aldormonnes % Ea$no$es % AElfraedes %
@@erfer$es % AE&el@aldes maessepreostes % % his agenra maga AE&el-
stanes % AE&elhunnes % eac Alhmundes his agenes sunu . % &us se
Ceastersetna preost hit gerad % se AE&el@aldes geneat mid hine
AErost on ginne$ laege % &anon on Roddanbeorg sylfne , &anon on
Smececumb &anon on Sengetlege &anon on Heardan lege &aere is
o$er noma Dryganleg # s@a on laessan Naegleslege , % s@a to AE&el-
fer$es londe . &us him ge@isede se AE&el@aldes mo &a gemaeru s@a him
&a aldan bec ryhtan % @isedon.
<P 575>
 Settlement of dispute between Duke AE$elwulf and Uullaf. AD 897.
* Anno dominicae incarnationis . DCCC . XCVII . indictione vero
. XV . `eo anno contigit quod AE$$EL@ULF venerabilis dux recitavit
et investigavit hereditarios libros CEN@ULFI regis et in privilegiis
illius scriptum inveniebat quod nullus heres post eum licentiam
haberet hereditatem Cenuulfi quae pertinet ad @@INcELcUMBE alicui
hominum longius donandam vel conscribendam quam dies unius
hominis : sed si quis hoc observare noluisset vel contraire longius
spatium addendo conatus fuisset sciret se anathematizandum esse
nisi digna satisfactione emendaret .
Accidit autem tunc inter alias locutiones quod Ae$eluulf
loquebatur de illa terra quae appellatur IN UPTUNE . V . manen-
tium ad UULLAFUM qui tunc eam possidebat quoniam de hereditate
ipsius Cenuulfi fuit. Tunc ille dicebat quod Cyne$ry$ patri
suo illam terram dies trium hominum donasset et AElflaed sibi
postea trium addidisset sed AE$elred et illi omnes adjudicabant
quod illa donatio aliter stare non posset nisi sicuti in diebus
Cenuulfi constitutum erat .
Tunc ille praedictus @@ullaf reddidit AE$eluulfo pristinos
libellos a Cyne$ry$a et AElflaeda conscriptos et AE$e`l'uulfus ei
istum postea scribere praecipiebat . Ea namque dictione ut habeat
et perfruatur per tempora vitae suae et postea sine contradictione
contrarietatis reddatur ad sedem episcopalem que est in Uueoger-
nensi civitate antistiti qualiscumque rector et gubernator illius
tunc exstiterit pro redemptione anime Cenuulfi regis et omnium
heredum ipsius `necnon quoque et pro renovatione et reconcilia-
tione pacis inter illam familiam quae est in Uueogernensi civi-
tate et illam que est in Uuincelcumbe et sedatione discordie et
convitiarum quas ante `inter se habuerunt et ut illa pax quam
Uuaerfri$us episcopus et AE$eluulfus dux cum testimonio AElfredi
regis et AE$elredi ducis Merciorum atque omnium senatorum ipso-
rum invenerunt firmior ac stabilior inter illas perpetualiter perma-
neret et haec diffinitis cum Uullafo. facta est cum testimonio
supra dictarum familiarum et eorum hominum quorum nomina
infra caraxata patebunt .
* Ego Uuaerfri$ episcopus consensi .
* Ego Berhthun . presbyter .
* Ego Berhtmund . presbyter .
* Ego Tidbald . presbyter .
* Ego Cynelm diaconus .              * @@ynhelm .
* Ego Ecgfer$ diaconus .             * Alhelm.
* Ego @@igheard .                    * Ego Deorbriht .
* Ego AE$eluulf dux .                * Ae$els@y$ .
* Ego @@igred.                       * @@igs@y$ .
* Cenbriht.                          * Lulle .
<P 576>
 Grant by King AElfred to Duke Sigilm. AD 898.
* In nomine domine ego AELFRAEDUS gratia Dei Saxonum rex .
meo fideli duce SIGILMO concedo in perpetuam possessionem terram
juris mei uniusque manentis in loco qui dicitur FEARNLEAG % an
miclan @isce vI . aeceres maede into $an lande an nor$e @eardre @i$
Ead@ald Sibirhtigne pro ejus amabilii pecunia ut abeat et possedeat
quamdiu vivat . postque suum ab ac vita decessum liberam abeat
potestatem dandi cuicumque placuerit acta est autem haec donatio
anno ab incarnatione Christi . DCCCxcvIII . in loco qui dicitur
@@ulfamere . hiis testibus consentientibus quorum nomina infra
karaxata esse fidentur .
* Ego Alfred rex Saxonum hanc meum donationem signo
sancte crucis confirmo .
* Ead@eard rex . hanc regis donationem stabilito .
* Ordlaf dux.
* Sigulf dux .              * Ead@eald minister.
* @@ullaf dux .             * AE$elstan sacerdos.
* Beorhtsige minister .     * Cu$ulf minister.
* Osfer$ minister .         * Ecgfer$ uinister.
* @@ulfhere minister .      * Eadhelm minister .
Ista autem praefata terra hiis terminibus circumcincta esse
videtur .
* AErest easte @eard $aet ealde bocland to fearnleage li$ $onne
is $aet su$ land gemaere $aes cinges @est andlang $aes fyrh$es o$
$one bradan @eg $e uppan scet to fealcnes forda $onne helt mede
@aege $aet nor$ land gemaere :---
" AElfredus Rex dedit Sigilmo terram in Farnlege", Latine .
" Fearnleg", " Fernleah".
<P 577>
 Grant by King Alfred to Archbishop Plegmund. AD 898.
RETHERES HIDE.
* Contigit convenire in loco qui dicitur Celchyl$ . ALFREDUM
regem . % PLEGMUNDUM . archiepiscopum . nec non AE$$EREDUM
ducem partis regionis Merciorum . Et AETHILFLAEDUM sororem
regis eosque conloquium habuisse de instauracione urbis LUNDONIE .
adfuisseque virum venerabilem . Uuaerfridum aepiscopum . Uuigora-
censem . Inter alia conloquia . data sunt ab eis duo jugera ad
locum qui dicitur AE$$EREDES HYD . unum . archiepiscopo PLEG-
MUNDO ad ecclesiam Christi . alteram UUERFRIDO ad ecclesiam
Uuigornacensem . Est autem via publica a flumine Tamis . divi-
dens haec duo jugera . Et tendens in aquilonem . ambo autem
jugera in murum protelantur . Et extra murum navium staciones
tante latitudinis quante % jugera sunt intra murum . Habet vero
jugerum ecclesie Christi . artam semitam . in occidente . Jugerum
Wygornacensis ecclesie viam artam ab oriente . Caput amborum
jugerorum semita tendente ad orientem dirimitur .
Et hoc factum est anno dominice incarnationis . DCCC . XCVIII
Si quis hoc donum minuerit . ab alterutra ecclesia minuat ei om-
nipotens Deus vitam eternam .
<P 578>
 Another form of no. 577.
RETHERHITHE .
* Anno dominice Incarnationis . DCCCXCIX . contigit convenisse
in loco qui dicitur Celchyth . ELUREDUM regem . et PLEGEMUNDUM
archiepiscopum . ATHEREDUM quoque ducem Merciorum % collo-
quium habuisse de instauracione urbis Lundonie . Accidit tunc
temporis affuisse venerabilem WERFRIDUM Uuihgoracensem epis-
copum . Igitur inter multa alia colloquia data sunt a rege
Aluredo . II . agri in loco qui dicitur AT EREDYSHYTHE. unum
archiepiscopo Dorobernie . Plegemundo . % successoribus ejus ad
opus ecclesie Christi % monachorum . alterum vero Werefrido ad
ecclesiam sanctae Mariae . Wigoracensem . Est autem via publica
a flumine Tamisie . dividens hec duo jugera . tendens in aquilonem .
Ambo autem jugera . in murum protelantur . et extra murum
navium staciones . tante latitudinis quante % jugera sunt intra
murum . Habet vero jugerum ecclesie Christi . artam semitam
in occidente . jugerum Wigoracensis ecclesie artam viam ab
oriente . Caput amborum jugerorum semita tendens ad orientem
dirimitur .
Si quis hoc donum minuerit ab alterutra ecclesia . minuat ei
omnipotens Deus vitam aeternam .
<P 579>
 Grant by AE$eldred, alderman, and AE$elflaed, of privileges
to Worcester monastery. AD 873 X 899.
$$aem aelmihtigan Gode &aere so$an annesse % $aere halgan $ry-
nesse on heofonum sie lof % @uldor % daeda &oncung ealra &aera goda
&e he us forgifen hafa$ . for $aes lufan aet aerestan AE$$ELDRED
ealdorman % AE$$ELFLAED % for sancte Petres % $aere cyricean aet
@@eogerna ceastre % eac for @@aerfer$es bisceopes bene heora freondas
hehtan be@yrcean &a burh aet @@EOGERNA cEASTRE eallum &aem folc
to gebeorge % eac &aer on Godes lof to araerenne % heo nu cy$a$ on
Godes ge@itnesse on &isse bec # heo @illa$ on aelcum &aera gerihta
&e to heora hlaford dome gebyra$ o$$e on ceapstowe o$$e on
straete ge binnan byrg ge butan geunnan healfes Gode % S. Petre %
&aere cyrcean hlaforde # &y arlicor on &aere sto@e beon maege % eac
&y ea$r be summum daele &aes heoredes helpon % # heora gemynde
on ecnesse $y faestlicor on $aere sto@e seo $a h@ile $e Godes hear-
sumnes on $am mynstre beo .
On[d] @@AERFER$$ bisceop % se heored habba$ gesetted &aes god-
cundnesse beforan $aere &e him mon daegh@amlice de$ ge be heora
life ge aefter heora life # $onne aet eolcum uhtsonge % aet aelcum
aefensonge % aec eolcum undern song "de profundis" $one sealme
$a h@ile &e heo lifgeon % aefter heora life "laudate dominum" % aelce
saeternes daege on S. Petres cyrcean $rittig sealma % heora maessan
aeg$er ge for heo lifgende ge eac for$ geleorde . Ond &one cy$e$
AE&elred % AE&elflaed # he @illa$ mid estfullan mode $isses unnan
Gode % sancte Petre on AElfredes cyninges ge@itnesse % ealra $aera
@itena $e on Myrcna land syndon . buton # se @aegn scilling % se
seam pending gonge to daes cyninges handa . s@a he ealning dyde
aet Salt @Ic . Ah elles ge land feoh ge fihte @ite ge stale ge @oh
ceapung ge burh @ealles sceatinge ge aelc &aera @onessa $e to aenigre
bote gebyrie # hit age healf $aere cyrcean hlaford Godes &ances %
sancte Petres s@a s@a hit mon to ceapsto@e gesette % on straetum .
Ond @i$utan $a ceapsto@e seo se bisceop his landes % ealra his
gerihta @yr$e s@a hit aer ure foregengan gesetton % gefreodan . %
AE$elraed % AE$elflaed $is dydon on AElfredes cyninges ge@itnesse %
on Myrcna @itena $aera naman her be aeftan a@ritene standa$ % on
Godes ealmihtiges naman halsia$ ealle heora aefter fylgendan #
naenig mon $aes aelmaessan ne @anige &e heo for Godes lufan
% sancte Petres to $aere cyricean geseald habba$ .
<P 580>
 Grant for 2 lives by Uuerefrid, Bishop of Worcester, to
Uuerwulf, Priest. AD 899.
EADBOLDINGTUN .
* Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo cui non
solun caelestia sed etiam terrestria legibus aequitatis inperio guber-
nante . anno autem ejusdem Incarnationis humane . DCCC . nona-
gessima nona . indictione vero . II . Ego UUEREFRIDUS gratia Dei
gratuita . episcopus H@icciorum terram quinque manentium juxta
Cunelgnan ubi noto vocabulo EADBALDINGTUN vocitatur . dies
duorum hominum . UUER@ULFO praesbitero pro nostra antiqua
sodalitate et sua fideli amicitia atque oboedientia donando concedo .
Ea tamen conditione interposita ut illi qui hanc terram habeant
sint fideles et amici episcopo et suam rectitudinem quam circsceat
et sa@lsceat dici solet et to began byrg reddant .
Facta est autem haec traditio cum consensu et licentia totius
familiae que sita est in @@eogerna civitate et omnes patres simul
inponendo manuus cum signaculo sanctae crucis atfirmabant quorum
nomina hic infra caraxata consistunt ;
* Ego @@erfridus episcopus consensi et subscripsi.
* Ego Cynelm abbas et diaconus consensi.
* Ego @@erfri$ praesbiter.
* Ego Berhtmund praesbiter .
* Ego Eadmund praesbiter .              * Ego Berhtelm .
* Ego Tidbald praesbiter .              * Ego Cyna$ .
* Ego Ecfri$ diaconus .                 * Ego Cynelaf .
<P 581>
 Grant by King AElfred to Deormod. (892 X 901)
CARTA ALFREDI REGIS WEST SAXONUM DE APPELFORD
Quicquid concedendum est fidelibus regali dono libello littera-
rum muniri debetur . quia fragilis hominum memoria recedit ; %
tradicio litterarum semper ad memoriam reducit .
Unde AELFREDUS Anglorum Saxonum rex cuidam [m]eo fideli
nomine DEORMODO unam quinque mansorum villulam nomine
AEPPELFORD dono % concedo pro alia terrarum particula quam
incole HARANDUN appellant . Tali igitur jure hereditario illi trado
% concedo . ut post vite sue terminum cuicumque suo heredi sive
alicui monasterio sanctorum in perpetuam tradat hereditatem :
prout ipse voluerit . Sit autem presens terra libera ab omni
seculari servitio exceptis tribus expeditione populari . restauratione
viatici pontis constructione regalis arcis .
Siquis autem cupiditatis flamma accensus hunc nostrum libel-
lulum frangere temptaverit . sit dampnatus atque sepultus in
inferno inferiori cum Juda apostata atque Pilato . % cum om-
nibus qui injuste possident sanctuarium Dei- .
* Deormod gebohte aet AElfred cyninge mid fiftigum mancessan
arodenes goldes fif hida land on ece yrfe aelces &inges freoh butan
, fyrde % faestinge @eorces on &isum land faest .
Et ut hoc scriptum inviolabilem firmitatem obtineat : ego
rex primus regali sigillo confirmo meosque fideles ad confir-
mandum testes esse praecipio .
* Signum AElfredi regis .
* Signum Edward filii regis .
* Signum @@ulfric ministri .
* Signum Deormod ministri .
* Signum AElfre$ ministri .
* Signum Sigulf ministri .
* Signum @@ulfric ministri .
* Signum Beormund ministri .
* Signum Ealhmund ministri .
* Signum AE&elhelm ministri .
Mete de Appelford. AErest on &a lace &ae li$ be @estan dyrnan-
gelade %lang lace up on ane furh # on @idan geat %lang dic. # on
&one mor $e led bet@ux su$tune % @ittanhamme % s@a for$ be more
# on &a ealdan dic &ae li$ bet@ux @igbaldincgtune % Appelforda .
% of @aere ealdan dic to dices @yllan of dices @yllan to sand ge@yrpe.
% of sand ge@yrpe' # utan temese .
<P 582>
 Settlement by Werfer$, Bishop of Worcester, of land
on Eadno$. AD 872 X 915
SOPPANBYRIG .
* In usses dryhtnes naman haelendes Cristes . Ic @@ERFER$$
bisceop cy$e s@a me Alchun bisceop saegde % eac mine ge@rytu
@isodon . &aet Mired bisceop gesealde Eanbalde # land aet SOPPAN
BYRG mid &is bebode . % seo$$an Eanbald hit sealde Eastmunde %
him bebead Mired bisceop bebod on Godes ealmihtiges noman % on
&aere halgan &rinesse # $a h@ile &e aenig man @aere on hira maeg$e
&e godcundes hades beon @alde % &aes @yr$e @aere # he &onne fenge
to &am lande aet Soppan byrg . Gif hit $onne h@aet elles geselde
# hit naefre on laedu hand ne @ende . Ac hit seo$$an eode to &am
bisceop stole to @@eogorna ceastre for heora ealra saule .
Ond he &a Eastmund aer his ende bebead on &aes lifgendan Godes
noman &am men &e to &am lande fenge # he &onne on &a ilcan
@isan to fenge &e Mired bisceop bebead . Gif he &onne to &an
gedyrstig @aere # he &aet abraece # he @iste hine s`c'yldigne beforan
Godes heah setle aet &am miclan dome . &a aefter Eastmundes for$
si$e be reafode seo maeg$ &aes ilcan londes ge &a gastas &ara for$
ge@itenra manna ge &one bisceop % &a cirecean aet @@eogorna ceastre .
% Heaberht bisceop oft &aes myngode o$$e &aes landes baed - %
seo$$an Alchun bisceop for oft &a h@ile &e he @aes . % eac ic @@erfer$
bisceop oft his baed . % @e ne mihton to nanum rihte be cuman aer
AE$elred @aes Myrcna hlaford . &a ge samnode he Mercna @eotan to
Salt @ic ymbe maenig fealde &earfe ge Godes daeles ge @orolde daeles .
&a spraec ic on &a magas mid &y erfe ge@rite % @ilnade me rihtes . &a
be@eddode me Eadno$ me % AElfred % AElfstan &aet hio o$er &ara
dydon o$$e hit me ageafon o$$e on hira maeg$e &one man funden
&e to &am hade fenge % to lande % me @aere ge hearsum for Gode %
for @orolde . &a Eadno$ &e &aet land haefde gebead hit ealra &aere
maeg$e h@ae$er hit aenig s@a ge gan @olde &a @aes aelc &aes @ordes #
him leofre @aere # he # land for eode &onne he &aene had under
fenge . &a ge sohte he AE$elred % AE$elflaede % eac AE$elno$ urne
ealra freond % heo ealle to me @ilnodon # ic hine laete aet me # laud
begeotan him to agenre aehte s@elcum erfe @eardum to syllenne
s@elce he @olde % ic &a s@a dyde ealles s@y$ost for hiora bene % he
eac me gesealde feo@ertig mancesa . % ic &a mid minra higna leafe
aet @@eogorna ceastre him sealde # lond on ece erfe % &a bec % #
Eastmundes erfe ge@rit % eac ure agen raeden ge@rit # @aere him to
&am gerade # land to laeten &e mon aelce gere gesylle fiftene
scillingas claenes feos to Tettan byrg &am bisceope % him eac &one
ne scrift healde .
Ond ic EADNO$$ eac beode minum erfe @eardum on Godes aelmih-
tiges naman # heo naefre &is feoh gelitliaen ah sien a &aem bisceope
mid rihte holde % &aere heoraedene aet @@eogorna ceastre .
God aelmihtig &a gehealde for baem lifum &e unne # &eos geraednis
stonden mote in ecnesse . % &is syndon &ara manna naman &e aet
&ae rednisse @aeron % aet ge@itnysse &e her be neo$an a@ritene
syndon .
* Ic @@aerfer$ bisceop mid minre agenre handa &as sylene
getrimme % gefaestnie .
* Beornfer$ pr .              * @@igheard .
* @@erfri$ pr .               * @@ulfred .
* Berhthun pr .               * Cynehelm .
* Tidbald pr .                * @@ulfhun .
* Oslac pr .                  * Ear$@ulf .
* Berhthelm .                 * Beornfer$ .
<P 583>
 Grant by AEthelflaed, lady of the Mercians, to Alchelm.
AD (800 for)900.
* Superna aspirante gratia ego AE&ELFLED domina Merciorum
dabo meo fideli amico ALcHELME aliquam partem terram id est
.II . manentium in loco qui dicitur STANTUN pro ejus humili pla-
cabilique obeditione . id est . Lx . porcos -% . CCC . solidos in argento
cum testimonio % consensu meorum amicorum conscribens donabo .
ut possidendo felici fruatur eventu dies suos . % quibuscumque
post se dare voluerit perpetualiter liberam in eternam trado here-
ditatem . Ista terra est circumcincta % determinata terminis . etc .
Si quis vero hanc meam donationem frangere voluerit : Deus
reddet illi mercedem ante tribunal judicii . Hii sunt vero testes
% confirmatores hujus condicionis quorum nomina infra notantur .
Anno dominice incarnationis . DCCC . luna Indictione vero . III.
* Ego AElfled hanc meam donacionem signaculo sancte
crucis confirmo .
* Ego Eadferdus episcopus consensi % conscribsi .
* Ego @@erferdus episcopus consensi % subscribsi.
et ceteri Duces et ministri . videlicet XI
Omnes isti consenserunt ac scripserunt . % in testimonium
hujus donacionis affuerunt .
Deus illum conservet qui istud conservet .
Deus illum disperdat qui istud dissolvat .
<P 584>
 Grant by Malmesbury Abbey to the Earl Ordlaf.
EDWARDO Angolsaxonum gloriosissimo rege consentiente necnon
et ejus obtimatibus qui ei in praesentia tunc aderant , familia Deo
servientium in loco nuncupato antiquo vocabulo MAILDUBERI , in
aecclesia Sancti Salvatoris quae ibidem opere cementario pul-
cherrime composita cernitur , venerabili comiti ORDLAFO aliquan-
tulum terrae, id est quinque manentium , suae propriae possessionis
in loco qui dicitur MEHANDUN largiens concedit , pro commutatione
alterius terrae , id est . IIII. manentium , in loco quem ruricolae
CELLE@IRD appellant . Finitis autem diebus quattuor heredum ,
praefata terra fratribus aecclesiae sine omni contradictione reddatur .
<P 585>
 Grant by Earl Ordlaf to Malmesbury Abbey. AD 901.
DE CHELLEWRTH QUAM ORDLAF MELDUNENSI CENOBIO LARGITUS
EST LICENCIA GLORIOSISSIMI REGIS EADWARDI PRO
COMMUTACIONE TERRE DE MEHHANDUN .
Ego ORDLAF aliquantulum terre mei proprii juris quam a
Dudig viro venerabili cum licencia domini mei Eadwardi gloriosis-
simi regis cum satis placabili pecunia comparavi familie sancti
salvatoris degenti in loco antiquo vocabulo MALDUBERI nuncu-
pato . qui locus jam nostra lingua Maldumesburg appellatur . id
est quatuor mauencium ubi ruricolae CHOELLEWRTHE vocitant .in
eternam hereditatem largiens : concedo pro commutacione alterius
`terrae . id est . V . manencium in loco qui dicitur MEHHANDUN
Sunt autem praedicte terre ab omnibus saecularibus negociis libere
praeter expedicionem % pontis arcisve instructionem . Conscencien-
tibus huic cartule perpetua maneat pax . Insuper hiis contradice-
tibus autem ve % pars cum inferis nisi in praesenti cum satisfactione
emendent .
Acta est autem hec scripcio hujus cartule anno dominice incar-
nacionis . D . CCCcI . Istis consencientibus testibus quorum hic
nomina subtus notantur .
Eadwardus rex .              Kynewen .
Wilfrige episcopus.          Aeustan .
Oslaf .                      (? Orlaf) Tata .
Welfric minister .           Aestan .
Uffa minister .              Cynemund .
Wlfrich minister .           Beornstan .
Warulf minister .            Uurgstan .
Athelward minister .         Aestan .
A&elhelm .                   Ea&ulf.
Wihtbrond minister .         Wlfhelm .
Wlfhun minister .            Cynefer$ .
Wlfhelm minister .           Hehulf .
Burgstan .                   Abunel .
Kynstan .                    Eauulf
Burhelm presbyter .          Aelphech
Wlfrich presbyter .          Burgstan .
Wlhem clericus .             Aelphech .
Ae&ered .                    Wlfred .
Wlfred .                     Beornstan .
<P 586>
Boundaries of the land at Chelworth, mentioned in no. 585.
CHELWRTHE .
Termini terre de Chelwrthe . In primis a loco qui appellatur
preste mere usque Bradeneweye . Et ab eodem usque colesleye .
% ab illo loco : usque ad deyburteh heye . % sic usque etinges
haele versus meridiem . % ab eodem per wrthwelane versus meri-
diem usque eadbeldinges leye . % sic usque chelewor&e . % ibi stat
quidam truncus ex opposito in occidentali parte de la leye . % ab
eodem per metam versus meridiem ultra boscum usque ad fossatum .
% per illud fossatum usque ad viam regiam que tendit ad kemele
gete . % sic usque ad sp`i'nam que stat inferius in australi parte de
taenesdene in valle . % sic usque etinges heale praeter unam acram .
Item . XII . acre jacent ex parte occidentali de kemele gete que
pertinent ad Cheleworthe . % . X . acre que jacent in Cryseten more .
% . VI . in valle que appellatur lasse dale . % . IIII .in loco qui
appellatur mare . Et in loco qui appellatur sunder in orientali
parte de cruddewelle : jacet quaedam parva terra que quidem est
communis cum terra de cruddewelle % terra de Escote .
<P 587>
 Grant by AE$ered and AE$elflaed of the Mercians to Wenlock Abbey.
AD 901.
* Regnante rege reguum qui in tribus . personis sue sanctae .
divinitatis consistit qui angelos . necnon et animas caelum .
terramque . sine materia creavit . corpora namque de . IIII . id .
* est ex aere et aqua et de terra . igneve . per ipsius excelsi .
regis nutu transiet tempus presens et qua . . . . . lis dies .
fugiunt et ut sapiens Salomon ait "generatio venit generatio .
recedit . et quos vidi non video et quos video non videbo et .
* semper omnia ad finem festinant" . ideo atramento litteras .
chartulis comendamus ut quae cupim . . . . . possint ad .
evitandam supervenientium scandalorum . periculosam con- .
tentionem . ne a posteris labentur sine memoria priscorum .
* procerum statuta .
His itaque . predictis ad memoriam revocemus . quod .
AE$$ERED AE[$$ELFLED quoqu]e opitulante gratuita Dei gratia .
monarchiam . Merceorum tenentes honorificeque gubernantes .
* et defendentes . insuper eorum congregatio @@imnicensis ecle- .
siae consentiens consentit il[lo]rum dominio terram manentium .
. VIII . in EAST HOPE . III . in PEATTING TUNE . V . in heredita- .
tem perpetuam habendi possidendique . pro comutatione illius .
* terrae in STAN TUNE . X cassatarum quae prius erat foras con- .
cessa in dominium regalem . pro libertate illius monasterii .
sed nos iterum cum licentia et testimonio pantorum procerum .
Merceorum comodavimus ea condicione ut sit sub dominio .
* senioris illius eclaesiae et . . . . . ad mensam sed et terram .
. III . manentium quae dicitur cahing laeg ad mensam illius .
congregationis perpetualiter donavimus quae antea in trium .
hominuminum diem foras concessa fuerat . ista qu[oqu]e .
* supradicta terra id est in east hope et in peating tune .
libera scripta constat ab omnium personarum jugo servitutis . .
Nos etiam coudonavimus . kalicem aureum pensans . XXX . .
mancusos ad istam . . . [i]n Dei amore honoreque virginis .
* venerabil[is] . . . . . Mildburge . abbatissae . ut securius possi- .
mus perfrui hujus terre possesionem ea condicione ut per- .
maneat indesinenter semper in ista aeclesia quamdiu . . . . .
cussa permaneat . nisi . . . . . sub jurem istius aeclesiae ad .
* illorum mensam si necessitas evenerit . acta . est autem ista .
chartula anno dominice incarnationis . DccCcI . in[dictione .
. IIII .] . . . in civitate Scrobbensis
trina magestas
conservet conservantes .
condemnet ledentes .
hii sunt testes .
hujus chartulae .
* Ego AE$ered . . . .   . . . . . .  @@ired .    AElfric .
* Ego AE$elfled . C .   . . . . . .  Cu$ulf .    @@ulfsig .
. . . . . . . . . . .   . . . . . .  [T]idelm .  Aldred .
. . . . . . . . . . .   . . . . . .  @@igburg .  Burgred .
. . . . . . . . . . .   . . . . . .  AE$els@i$ . @@ulfsig .
. . . . . . . . . . .   . . . . . .  @@ulfgy$ .
. . . . . . . . . . .   . . . . d .  Culfre .
. . . . . . . . . . .   . . . . un.  Cineburg .
. . . . . . . . . . .   consensi' .
. . . . . ME . CRVCIS . * .
Endorsed "East hop"; and in a hand of the XIIIth century.
" donum Effredi `regis' de Esthop scilicet Stowell . Patteneia . "
<P 588>
 Grant by King Eadward to Wihtbrord. AD 901.
ITEM FOBBANFUNTAN BOC .
* In nomine almi et Aiae sophie . qui monarchiam mundi to-
tius ac celsitudinem celorum . abditamque profunditatem turgentis
oceani minis Omnia cum sue majes[ta]tis imperio tranat . qui im-
primordio mundi quecumque creavit . nunc et in evum gubernat
et reget summus pater omnipotens Deus . Status hujus mundi in
velocitate deficiet . et rotunda seculorum volubilitas facessat . sic
alternando creaturarum qualitas decrescit . Sic mutando mor-
talis vite fragilitas fatesscit . De qua miserrima humani status
vicissitudine Ecclesiastes celesti afflatus spiritu conpetentem pro-
tulit sententiam . " Generatio" inquid " venit et generatio vadit .
Alii nascuntur et alii moriuntur" . Ita universa facultas divi-
tiarum . et temporalis gaze possessio . que praecessorum ancxia
sollicitudo pro indefessa laborum emolumentas lucratur . pro
dolor incertis heredibus . interdum optatis interdum exosis relin-
quitur . quemadmodum psalmista inprovidam humani generis suc-
cordiam conquerens increpitet dicens . " Thesaurizat et ignorat
cui congregat ea" . Ideo sunt omnes nostre series et sermocina-
tiones literarum apicibus comfirmande . ne umquam ulla oblivione
tradantur sed magis perpetua servantur memoria quidquid reges
ac praecedentes patres firmiter stabiliterque constituerunt .
Qua de re ego EADwARD divina fultus suffragio Angul Saxo-
num rex . hec in mea sedule mente retractans . aliquam partem
juris mei . meo fideli ministro nomine @@IHTBRORD . pro ejus
amabili subjectione atque benivola obedientia cum consensu epis-
coporum . ducum . optimatumque meorum . libenti animo in per-
petuam possessionem firmamque hereditatem atque durabilem con-
cedens donabo terram . X . cassatorum . in loco qui a ruricolis .
FOBBEFUNTE nominatur . ut habeat et possideat quamdiu vivat .
postque suum ab hac vita decessum liberum habeat arbitrium dandi
cuicumque placuerit . Hauc vero praenominatam terram liberam
ei concedimus in omnibus praeter arcis munitione et pontis con-
structione atque expeditione . Agellum vero istud hiis testibus
circumdata esse videtur .
Aerest on hanan @elle . si$$an on hanan @ur$e . $onne for$ on
stan maere . &onne on sige@unne dic @este@earde . % s@a up on land
scare hangran . &onue bi eastan cester slaed byrg . XXX . gerda s@ae
up to here pa&e . &aet s@a uest on here pa&e anlang hrygges &aet of
here pa&e on rugan dic . on ber hulle @este@earde &onne for$ ofer
here pa$ &aet on sticelan pa$ ou @adding gerstun easte @eardne .
&aet for$ ofer chealf hylle midde @earde &onne on @ulf cumb ufe-
@eardne s@a $urh dell@uda on land scor aac . s@a on stream on
nodre . s@a of dune on stream &at up of streame on hanan @elle .
Scripta est autem hec kartula ante domini incarnationem
. DCCCc . I . in loco celebri qui dicitur Axe munster . his testibus
signum crucis adponentibus quorum nomina infra karaxata esse
videntur .
Ego Ead@eard rex hanc meam donationem signo crucis con-
firmo .
Osfer$ .                  Haehfer$ dux .
@@ulfhere .               Deormod . minister
Johannes presbyter .      AE$elstan presbyter .
AElfred .                 AElfstan .
@@ulflhelm .              AE&eric .
Brichthelm .              @@ulflaf .
Brichfer$ .               Dene@ulf episcopus .
Eadmund presbyter .       Ordlaf dux .
Eardulf .                 Ordgar dux .
Alla .                    @@ulfsige dux .
AElfheh .                 @@ihtbrord . minister .
AE&el@eard .              f[ilius] Regis AElfric .
Asser episcopus .         Eada .
Osulf dux .               @@ulfhard . minister .
Si quis autem quovis deinceps tempore alicujus persone su-
rexerit qui hoc infringere vel in aliud mutare tot nobilitatis gradi-
bus roboratum nisus fuerit . Sit a consortio bene merentium
cpicarmoci rapaciumque collegio adplicitus temeritatis sue com-
missa luat sub diris dentibus salamandri cerverique rictibus rea-
tum . Exsolvat propri[o] in fine sine fine semper merens . Si
quis vero benivola intentione potius praeditus hec exacta decernat .
possideat bona sempiterna cum bene merentibus .
<P 589>
 Grant by King Edward to Malmesbury Abbey. AD 901.
DE HANEKINTONE QUAM EDWARDUS REX MELDUNENSI CENOBIO DEDIT.
In nomine domini . Ego EDWARDUS Dei gratia Angolsaxonum
rex deprecanti venerabili familia Maldubiensis ecclesie aliquan-
tulum terre `mee . Id est . X . cassatorum dedi praedicte familiae in
loco qui dicitur HANEKYNTGNE pro commutacione alterius terre
ejusdem quantitatis ubi ruricole FEARNBERNGAS appellant . In
aeternam hereditatem. Sunt autem praedicte terre ab omnibus secu-
laribus negociis libere . Hanc autem commutacionem deprecantibus
fratribus pro eorum commoditate feci . Quia terra quam praedictis
fratribus dedi duobus tantum distat miliariis ab eorum monasterio .
illa autem quam accepi distat a praedicto monasterio ferme . XX .
miliariis .
Si quis autem quod non optamus regum seu principum hanc
libertatem infringere audaciter praesumpserit . In die districti
examinis sit anathema maranata nisi digne emendaverit quod
impie agere praesumpserit . Scripta vero est haec libertas . Anno
ab incarnacione domini . DCCCC . I. Indictione . VII.
Eadward rex. Uffa minister.
Ealhswi$ mater regis .          Beorhthlm minister .
Elffled conjux regis .          Aelfeah minister .
Ocea minister .                 Aethelward minister .
<P 590>
 Grant by Denewulf, Bishop, and the monks of Winchester, to
Orlaf. AD 900 for 901.
COMMUTATIO DE TERRA FUNTEAL PRO LIDEGEARD.
Almipotente uno ac trino dispensatore semper incommutabiliter
omnia simul visibilia et invisibilia de summa sede majestatis suae
ordinabiliter et sapienter gubernante cunctisque visibilibus per-
petualiter subterlabentibus et maximae statu humani generis mise-
rabiliter cotidianis defectibus decidente ne aut fusca oblivione aut
incuria desidiae. aut neglegentia pigritiae de memoria presentium
aut de scientia successorum nostrorum delerentur. ea quae in
nostris temporibus relatu`i' digna dicta vel facta sunt .
Quapropter litterarum carecteribus commendare procuravimus .
quod DENE@ULF . ille venerabilis Wintoniae civitatis antistes .
adque decentissima illa communio fratrum ibidem assiduae devota
mente in divino servitio commorantium aliquam partem posses-
sionem proprii privilegii commutavere . aput ORLAF comitem
pro aliis possessionibus sui proprii juris cum decreto et licentia
Eadwardi regis et optimatum suorum quorum nomina subter
caraxata sunt . nomina autem illarum possessionum quas nos illi
donavimus . Haec sunt X . manentes . in illo caelebri loco qui
Saxonica lirgua. AET LIDGERD dicitur pro illa autem causa quesi-
verat ille comes eandem terram ab illa venerabili familia Wintoniae
civitatis quia suus avus. Eanulf. comes dederat eam illi familiae.
in jus proprium perpetualiter.
At ille Ordlaf . comes . X . manentes . aet FUNTGEALL donavit
episcopo . episcopus autem dedit . III . manentes aet EBINcGTUNE .
illi familiae quia commodius et utilius videbatur episcopo atque
familiae illa commutatio possessionum sicut nunc est quam sicut
tunc erat . Ea autem conditione ille commutationes possessionum
illarum facte sunt . ut quicunque episcopus in Wintoniae civitate
fuerit perpetualiter habeat Funtgeall . et illa familia equaliter
habeat Ebincgtuun . Ordlaf autem et sui successores habeant
Lidgeard .
Si quis autem hujus nostrae commutationis decretum conser-
vare vel augere in melius voluerit . omnipotens et misericors
omnium bonorum omnium remunerator . Deus hic et illic ubi
justorum omnium centupliciter premia redduntur illi reddat . Si
quis vero inminuere vel infringere malivola mente quod non
optamus ausus fuerit . `sciat' se in tremendo die judicii ante
thronum summi judicis in praesentia omnium electorum suorum
rationem redditurum nisi prius digna emendaverit penitentia .
Haec autem cartula in Wintonia civitate scripta est. Anno
dominicae . DCCCC . quo anno et AElfred rex defunctus est . In-
dictione . III . coram idoneis testibus quorum nomina subter
scripta sunt .
Ego Eadward Rex .                Ego Vfa minister.
Ego Dene@ulf episcopus .         Ego Tata minister .
Ego Asser episcopus .            Ego AE&elstan minister .
Ego Ordlaf Dux .                 Ego Beornstan minister .
Ego Heahferd Dux .               Ego AE&elstan minister .
Ego Deormod minister .           Ego Eadulf minister .
Ego Beorthelm minister .         Ego AE&elstan minister .
Ego Osferd minister .            Ego AElfstan minister .
Ego AElfric minister .           Ego @@ighelm minister .
Ego E$el@eard minister .         Ego @@ulfstan minister .
Ego Oca minister .               Ego @@ulfric minister .
Ego AElfstan minister .          Ego Ealhstan minister .
Ego AElfred minister .           Ego @@insige minister .
Ego AElfheah minister .          Ego AElfric minister .
Ego Vffa minister .              Ego Siric minister .
Ego @@ulfred minister .          Ego @@ulfred minister .
Ego Eada minister .
<P 591>
 Letter from ---- ? to King Eadward the Elder.  AD 901 X 924.
* LEoF ic $e cy$e hu hit @aes ymb $aet lond aet FUNTIAL $a fif
hida $e AE$$ELM Higa ymb spyc$ $a Helmstan $a un daede ge dydle
$aet he AE$eredes belt for 'stael' $a on gon Higa him specan sona
on mid o$ran on specendan % &olde him o$flitan $aet lond $a sohte
he me % baed me $aet ic him @aere fore speca for $on ic his haefde
aer on fongen aet biscopes honda aer he $a un daede `gedyde' $a
spaec ic him fore % $ingade him to AElfrede cinge $a God for gelde
his saule $a lyfde he $aet he moste beon ryhtes @yr$e for mire for
spaece % ryht race @i$ AE$elm ymb $aet lond $a het he hie seman
$a @aes ic $ara monna sum $e $aer to ge nemhed @aeran % &&ihtbord
% AEFRIC $.. @aes $a hrael $en % Byrhthelm % @@ulfhun $es blaca
aet Sumortune % Strica % Ubba % ma monna $onne ic nu ge nemnan
maege $a reahte heora aeg$er his spell $a $uhte us eallan $aet
Helmstan moste gan for$ mid $on bocon % ge agnigean him $aet
land $aet he hit haefde s@a AE$eldry$ hit Osulfe on aeht ge sealde
@i$ ge medan feo % heo c@ae$ to Osulfe $aet heo hit ahte him @el to
syllanne for $on hit @aes hire morgengifu $a heo aest to A$ulfe
com % Helmstan $is eal on $on a$e be feng % AElfred cing $a
Osulfe his hond setene sealde $a he $aet lond aet AE$eldry$e bohte
$aet hit s@a stondan moste % Ead@eard his % AE$elna$ his % Deor-
mod his % aelces $ara monna $e mon $a habban @olde $a @e hie aet
@@eard oran nu semdan $a baer mon $a boc for$ % raedde hie $a stod
seo hondseten eal $aer on $a $uhte us eallan $e aet $aere some @aeran
$et Helmstan @aere a$e $aes $e near $a naes AE$elm na fullice ge
$afa aer @e eodan into cinge % saedan eall hu @e hit reahtan % be
h@y @e hit reahtan % AE$elm stod self $aerinne mid % cing stod
$@oh `his' honda aet @@eard oran innan $on bure $a he $aet ge don
haefde $a ascade he AE$elm h@y hit him ryht ne $uhte $aet @e him
ge reaht haefdan c@ae$ $aet he nan ryhtre ge $encan ne meahte
$onne he $one a$ agifan moste gif he meahte $a c@ae$ ic $aet he
@olde cunnigan % baed $one cing $aet he hit an dagade % he $a s@a
dyde % he ge laedde $a to $on an dagan $one a$ be fulla[n %] baed
me $aet ic him fultemade % c@ae$ $aet him @aere leofre $aet he . . . . . .
alde $onne se a$ for burste o$$e hit aefr . . . . . aede $a c@ae$ ic $aet
ic him @olde fylstan to ryhte % naefre to nanan @o on $a ge rada
$e he his me u$e % he me $aet on @edde ge sealde % @e ridan $a
to $on an dagan ic % @@ihtbord rad mid me % Byrhthelm rad $ider
mid AE$elme % @e gehyrdan ealle $aet he $one a$ be fulan ageaf
$a @e c@ae$on ealle $aet hit @aere ge endodu spaec $a se dom @aes ge
fylled % leof h@onne bi$ engu spaec ge endedu gif mon ne maeg
no@$er ne mid feo ne mid a$a ge endigan o$$e gif mon aelcne dom
@ile on @endan $e AElfred cing ge sette h@onne habbe @e $onne ge
motad % he me $a boc $a ageaf s@a he me on $on @edde aer ge
seald haefde sona s@a se a$ agifen @aes % ic him ge het $aet he
moste $es londes brucan $a h@ile $e he lifde gif he hine @olde
butan bysmore ge healdan $a on ufan $aet ymb an o$er healf gear
nat ic h@e$er $e ymb tua $a forsteal he $a unlaedan oxan aet
Funtial $e he mid ealle fore for@eard % draf to cytlid % hine mon
$aer aet aparade % his spere mon ahredde $a spor @reclas $a he
fleah $a to rypte hine an breber ofer $aet nebb $a he aet sacan
@olde $a saede him mon $aet to tacne $a s@af Eanulf Penearding on
@aes ge refa $a ge nom eal $aet yrfe him on $aet he ahte to Tysse
byrig `$a' ascade ic hine h@y he s@a dyde $a c@ae$ he $aet he @aere
$eof % mon ge rehte $aet yrfe cinge for $on he @aes cinges mon
% Ordlaf feng to his londe for $on hit @aes his laen $aet he on
saet he ne meahte na his for @yrcan % tu hine hete $a flyman
$a ge sahte `he' $ines faeder lic % brohte insigle to me % ic @aes aet
Cippan homme mit te $a ageaf ic $aet insigle $e % $u him for
geafe his eard % $a are $e he get on ge bogen haef$ % ic feng to
minan londe % sealde hit $on biscope $a on $ine ge @itnesse %
$i`n'ra @eotena $a fif hida @i$ $on londe aet Lidgeard @i$ fif hidan
% biscop % eal hi@an for geafan me $a feo@er % an @aes teo$ing lond
$onne leof is me micel neod $earf $aet hit mote stondan s@a hit nu
ge don is % ge fyrn paes gif hit ellesh@aet bi$ $onne sceal ic % @ylle
beon ge healden on $on $e $e to aelmessan ryht $inc$ .
:---* % AE$elm Higa eode of $am ge flite $a cing @aes
aet @@orgemynster . on Ordlafes ge @itnesse % on Osfer$es % on Oddan
% on @@ihtbordes % on AElfstanes $ys blerian % on AE$elmo$es .
<P 592>
 Confirmation by Eadward for the refectory of Winchester Cathedral.
AD 900 for 901.
DONUM ET cONFIRMATIO EDwARDI REGIS DE HYSSEBURNAN % STOcE.
Regnante imperpetuum sancta Trinitate presentisque vitae curri-
culis subterlabentibus atque omnibus prope modum rerum gestis
oblivioni traditis aut ignorantia id agente vel incuria regum ac
magistrorum ignaviter torpescente ac clarescente .
Quapropter Ego EA[D]wARD . divina indulgente clementia . Angul
Saxonum Rex . litterarum memoriae commendare procuravi aliquam
causidicae rei explanationem quae in diebus proavi mei Ecgberhti
regis . et etiam avi mei A$elwlfi regis . nec non et in diebus patris
mei AElfredi regis ventilata est . Nunc quoque nuperrime in diebus
meis elucubratim ad integrum redacta est . Hoc est quod proavus
meus Ecgberht Rex comparavit . L . manentes . in illo loco qui
dicitur AET HYSSRBURNAN . A$elred uno episcopo et ab illa familia .
aet Abbandune . deditque pro illa. L . manentes in illo loco quod
dicitur . AET MERcHAMME . in perpetuam hereditatem in utraque
parte . Ecgbrith . quoque moriens commendavit . eandem terram
filio suo AE&el@ulfo regi avo meo . at ille viam universitatis adiens
commendavit eandem terram filio suo . AElfredo regi patri meo in
diebus suis ea conditione quod illo moriente dimittere`t' eandem
terram venerabili familiae in WINTONIA civitate in perpetuam here-
ditatem habendam et possidendam intus ad refectorium . cum Silvis .
Csmpis . Pratis . et Pascuis . atque omnibus ad se pertinentibus .
Haec autem donatio ita confirmata est in sempiterno graphio in
cruce Christi pro redemptione piaculorum A$elwlfi regis et etiam
AElfredi regis . nec non et antecessorum suorum . et etiam Ead-
wardi regis et omnis subsecute posteritatis suae . ea conditione
quod nullus episcopus nec etiam praesens familia nec insuper sub-
sequens poterit illam terram amovere ab illa familia perpetualiter
neque pro pecunia neque pro alia terra quam diu fuerit homo super
terram vel petra in terra . Si tamen vel necessitas vel voluntas
illius familiae exigerit illam terram donare vel pro alia terra vel
pro pecunia ad nullam aliam gentem praemittimus illam dare nisi
eidem regali prosapiae a qua prius data est . Hac ergo causa im-
peravimus istum hereditarium librum ita noviter scribere quia
illum antiquum hereditarium librum non habebamus .
Si quis vero post hoc illum antiquum hereditarium librum vel
alium quemlibet contra hanc nostram diffinitionem in propatulo
abduxerit ab omni Christianitate irritum fiat . et ad nichilum
valeat . Si quis hoc nostrum decretum custodire et augere voluerit :
ad augeat omnipotens Deus omnia praesentis sibi et future vitae
bona . Si quis vero quod non optamus contra nostrum hoc decretum
machinari vel infringere aliquid voluerit : sciat se rationem graviter
redditurum in die judicii ante tribunal domini . Nisi prius hic
digna emendaverit poenitentia ante mortem.
<P 593>
 Another form of no. 592.
CARTA DE HURSBORNE EDwARDI SENIORIS .
* Regnante inperpetuum sancta Trinitate presentisque vite
curriculis subterlabentibus , atque omnibus propemodum rerum
gestis oblivioni traditis , aut ignorantia id agente vel incuria regum
ac magistrorum ignaviter torpescente ac lacescente ;
Quapropter ego EDwARDUS divina indulgente clemencia Anglo-
rum Saxonum rex , literarum memorie commendare procuravi , quod
proavus meus Egberthus rex possidet quinquaginta manentes precio
comparatos in illo loco qui dicitur HURSBOURNE , et aliosdecem in
loco qui dicitur ad Stoke , qui ad prefatum pertinent locum , scilicet
Hursbourne . Cumque proavus meus moriens commendavit eandem
terram filio suo Adulpho regi avo meo , at ille viam universitatis
ingrediens reliquit eandem terram filio suo Alfredo regi patri meo
in diebus suis , ea condicione ut ipse moriens demitteret eandem
terram venerabili familie beatorum apostolorum Petri et Pauli in
WENTANA civitate in perpetuam hereditatem habendam et possiden-
dam ; intus ad refectorium fratrum , cum silvis , campis , pratis ;
et pascuis , atque ad se rite pertinentibus .
Hec autem donatio , Deo autore , ita confirmata est cum superno
chirographo in cruce domini nostri Jesu Christi , pro redempcione
piaculorum Adulphi regis et Alfredi regis , necnon et antecessorum
suorum , simul et pro eterna libertate anime mee et omnis successure
posteritatis mee , eadem condicione comprobata est , ut nullus epis-
copus nec etiam presens familia, nec insuper subsequens possit illam
terram amovere ab illa familia perpetualiter , neque pro pecunia ,
neque pro alia terra , quamdiu fuerit homo super terram , vel petra
in terra , sed hereditas ipsa beatis apostolis Petro et Paulo com-
mendata perpetualiter ab omni servitute mundiali et regali libera
remaneat , excepta expedicione et arcis et pontis constructione ;
hac quoque causa imperavi istum hereditarium libruu noviter
scribi , quia iste antiquus hereditarius liber olim scriptus non
habebatur ; si quis vero posthac ilhum hereditarium librum vel
alium quemlibet contra hanc nostra defensionem in propatulo
adduxerit , ab omni Christianitate irritus fiat et ad nihilum valeat ;
si quis hoc nostrum decretum custodire et augere voluerit adaugeat
omnipotens omnia presentis sibi et future vite bona . Si quis vero
(quod non optamus) contra nostrum hoc decretum machinari , aut
infringere aliquid voluerit , sciat se graviter racionem redduturum
in die judicii ante tribunal Domini nisi prius hic digna emenda-
verit penitentia ante mortem .
<P 594>
 Grant by King Eadward to the refectory of Winchester. AD 900 for 901.
Regnaute imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Et omnia
de summo coeli apice visibilia et invisibilia ordinabiliter gubernante
presentisque vitae semper curriculo cotidie decrescente .
Oua propter ego EADwARD gratia Dei Angul Saxonum rex .
litterarum menoria commendare procuraverim . quod in diebus
avi me . A$elwlfi regis . et AElfredi regis patris mei factum fuerat .
hoc est quod ille A$ulf rex moriens commendavit AElfredo regi
filio suo illam terram AET CEOLSELDENE aet AET S@EoRES HOLTE ea
conditione quod ille AElfred rex post obitum suum dimitteret ean-
dem terrau illi familie venerabili . in WINToNIA civitate spetialiter
ad refectorium suum habendam et possidendam perfruendamque
perpetualiter cum Silvis . Campis . ratis . et Pascuis . atque
omnibus ad se pertinentibus in sempiternam hereditatem .
Attamen ego Eadward rex utramque praefatam terram ab illa
venerabili prefata familia in Wintonia civitate comparavi . dedique
pro utraque praefata terra . X . manentes in illo loco qui dicitur AET
STOCE be HYSSEBURNAN cum omnibus hominibus qui in illa terra
erant quando AElfred rex `obiit . et etiam cum illis omnibus
hominibus qui tunc fuerunt aet Hisseburna quando Alfred rex
viam universe carnis adiit . Sunt autem utraque terrae ab omni
censu mundiali `et' regali libere et expedite excepta expeditione . et
arcis . et pontis constructione . Anno autem dominicae incarnationis
. DCCCC . Indictione . III . quando AElfred rex obiit . Et Eadward
rex filius suus regnum suscepit . Haec cartula scripta est . In
Wintonia civitate coram illis idoneis testibus quorum nomina
subter scripta sunt .
Ego Eadward Rex signaculo sanctae crucis corroboravi .
Ego Dene@ulf episcopus .          Ego Waldo presbyter .
Ego Asser episcopus .             Ego Orferd minister .
Ego AEl@eard filius regis .       Ego @@itbrord minister .
Ego Ordlaf dux .                  Ego Deormod minister .
Ego Ordgar dux .                  Ego Beorhthelm minister .
Ego AElfred dux .                 Ego AElfred minister .
Ego Tata presbyter .              Ego @@ulfred minister .
Ego @@erulf presbyter .           Ego @@ulfhelm minister .
Ego Beornstan presbyter .         Ego Beornstan minister .
Ego AE$elstan presbyter .         Ego AElfred minister .
Haec suit territoria istriusque terre. Her synd ge @riten &a ge
rihta &ae $a ceorlas sculan don to Hyseburnan . AErest aet hilcan
hi@isce feor@erti penega to herfestes emnihte . % vI . ciric mittan
eala$ . % III . ses$lar hlaf h@etes . % III . aeceras ge erian on heora
agenre h@ile % mid heora agenan saeda gera@an % on hyra agenre
h@ile on baerene ge bringan . % $reo pund gauol baerer % hea[l]fne
aecer gauol maede on hiora agienre h@ile % &aet on hreace ge bringan .
% IIII . fo$era aclofenas gauol @yda . to scid hraece on hiora agenre
h@ile . % XVI . gyrda gauol tininga ea/c % hiora agenre [h]@ile . % to
eastran t@o e@e mid t@am lamban . % @e t@o geong sceap to eala
sceapan . % hi sculan @axan sceap % sciran on hiora agenre h@ile . %
aelce @ucan @ircen $aet hi man hate butan $rim . and to middan '
@intra o$eru to eas[t]ran . $ridde to ganddagan.
$$is synd &a lang gemero .
Erest of t@yfyrde andlang @eges to fearn hlince &anan and lang
@eges to aeses beorge . &anan on ge rihte to &aere pirigan . &onne %
lang @eges on ceardices beorg . &onne on @i$ig grafe . &onne on $one
@eg &e scyt ofer $a dic &onne and lang @eges on &a coppedan ac .
@anan and lang @eges of he to @uda li$. @onne on ge rihte on stod
leage su@e @earde. @onne and lang mearc @eges. utt @i$ feld beorga.
@onne and lang mearc @eges to @an hagan be su@an fearn leage.
and lang hagan utt to ubban leage stigele . &onue and lang hagan
to @occes geate . &anan and lang hagan on tyr@enes sledes heafad .
&onne and lang hagan utt to bitan cnolle on $one lit hagan and
lang &aere &orn graefan &@yres ofer hysseburnan on gosdaene . &oune
and lang &aes @eges &e li$ and lang gosdaene &@yres ofer in @aldes
@eg . &onne and lang @eges on &one beorg aet @aecces treo@e . &auau
on butan hig dune &ornes to brunes hamme . &onne and lang hagan
to &am grundeliesan pytte . &anan on ge rihte and lang hagan to
hremmes dene . # and lang hagan on $aere ealdan mapolder be
su&an tutan maere . &onne and lang hagan on sot ceorles aecer .
&anan ofer $a daene upp be @yrt @alan . &onne on butan &one garan
on $one @i@in$lan. &onne on butan &one garan on $one bi@in$lan .
&onne aud lang mearc @eges to @ifan stocce . &anan and lang &aes
ealdan @eges to bradan lea . &onne an &este @eard geapan garan .
&anan to &aere haran apoldre . &onne % lang dic utt on terstan on
&one sy&eran ste$ . &onne % lang ste&es # be neo$an beam@aer on
&one nor&ere ste&. and lang sta&es aeft on t@yfyrde
Anno autem dominicae incarnationis DCCCC. Indictione III
quando AElfred rex obiit . et Eadward . rex filius suus regnum sus-
cepit . Haec cartula scripta est in Wintonia civitate coram illis
idoneis testibus quorum nomina subter scripta sunt .
Ego Eadward Rex signaculo sanctae crucis corroboravi .
Ego Dene@ulf episcopus . Ego Waldo presbyter .
Ego Asser episcopus . Ego Offer$ minister .
Ego A$el@eard filius regis . Ego @@itbrord minister .
Ego Ordlaf Dux . Ego Deormod minister .
Ego Ordgar Dux . Ego Beorhtelm minister .
Ego Tata presbyter . Ego AElfred minister .
Ego @@erulf presbyter . Ego @@ulfred minister .
Ego Beornstan presbyter . Ego @@ulfhelm minister .
Ego AE&elstan presbyter . Ego Beornstan minister .
<P 595>
 Grant by King Eadweard to AE$$elwlf. AD 901.
$$IS IS &AERA LAND BO( TO BI @@ILIG &AE EAD@EARD CING GE
BOCA$$E A$$EL@ULF BISCEOPE ON AECE YRFE .
In nomine altitonantis mundi satoris . Provida namque jam
dudum ac praevalens aecclesiarum censuit institutio observan-
dumque succedentibus diffinitione cautissima decrevit . ut dationes
piissimorum regum pro mutabili temporum vari[e]tate cartarum
monumentis tradere . subque testimonio cyrographi concludere .
quo minus ingruente caligosa oblivione origo veritatis cassa-
retur .
Idcirco praesentibus absentibus posteris . cunctis hujus descrip-
tionis tenore declaratur . quia EADWEARD Angul Saxonum Dei
gratia annuente rex aliquam agelli partem proprii juris donans in
perpetuam possessionem jure hereditario . AE$$ELwLFo . concedo .
proque ejus amabili subjectione eo firmius ei corroboro prefate
telluris magnitudinem . id est . X . cassatorum in loco qui dicitur
BI@ILIG . cum omnibus ad se rite pertinentibus . id est Pratis . Pas-
cuis . Silvis . aquis aquarumque decursibus . ut habeat et possi-
deat feliciterque condonet cuicumque voluerit . in omnibus cum
libero mentis arbitrio ei equidem liberam in omnibus praefatam
conscribimus terram . preter arcis munitionem . et pontis construc-
tionem . et expeditionem .
ISta vero praenominata tellus primitus fuit . praepeditus a quodam
duce nomine @@ulhere. et ejus uxore quando ille utrumque et
suum dominun regem AElfredum . et patriam ultra jusjurandum
quam regi et suis omnibus optimatibus juraverat sine licentia
dereliquit . Tunc etiam cum omnium juditio sapientium Geuisorum
et Mercensium . potestatem et hereditatem dereliquit agrorum .
nunc vero in calce hujus singraphae legentibus et audientibus om-
nibus patet . quia omnibus illis antiquis libris si quis habeat sit
proscriptum et nil ultra praevaleant . in modico vel in magno .
Haec vero praefata terra his terminibus circumcincta esse videtur.
AErest on codan ford . &onne an dune and lang @ilig on hyssa
pol . &aet on &aere gebyge . &aet be eastan cynelming ham ofer &a
maede on hafoc@ylle . &onne and lang maer fyr on greatan &orn
&onne and lang @eges on land score hlinc &o[n]ne and lang score
hlines on alercum . &onne ofer radune s@eoran ofer nacum on
trind lea . &aet s@a on @ilafes treo@ . &aet ofer &one he$feld on dic
geat . $et @est and long dic on @ylle @eg. $aetand long @ylle @ eges.
on @idancum . $onne % lang @eges aeft on oden ford . of odan forda
on codan ford.
Si quis autem hujus nostrae donationis cartulam augere vel
amplificare voluerit . augeat Deus bona sua in regione vivorum .
Si autem evenerit quod non optamus ut alicujus personae super-
venerit . qui hoc infringere vel mutare voluerit . sciat se esse
epicarmai a consortio Dei et sanctorum ejus . nisi prius digna satis-
factione Deo et omnibus emendaverit .
$$is ge @rit cy$ Deormodes fore sprece % AE$ulfes ymb . &aet land
aet @@ILIG . &aet is &aet A&ulf hit ge sealde Deors@i$e . on agene aeht .
to ateonne s@a hire leofest @aere aeg$er ge on hire lyfe ge aefter hyre
lyfe . % ageaf hire &a baec $y ilcan deg $e hi man him geaf . on
dissa manna ge @itnesse .
Scripta est autem haec cartula . Anno dominicae incarnationis
. DCCCCI . Indictione vero . IIII . His testibus consentientibus sanc-
taeque crucis vexillum adponentibus quorum nomina infra car-
raxata esse videntur .
* Ego Eadweard Rex .
* Ego AE$el@eard filius regis .
* Ego Ordgar Dux .
* Ego Ordlaf Dux. * Ego Buga minister.
* Ego Sigulf Dux . * Ego Cufa minister.
* Ego Heahfer$ Dux . * Ego AE$elstan minister .
* Ego Ordgar Dux . * Ego @@ulfhun minister.
* Ego Deormod DUx . * Ego @@itulf minister .
* Ego AElfstan Dux . * Ego AElfheah minister.
* Ego Beorstan Dux . * Ego Uffa minister.
* Ego AE$elferd Dux . * Ego @@ulfhere minister.
* Ego AElfheah ux. * Ego Burhtric minister .
* Ego AElfred Dux . * Ego Dudig miaister.
* Ego Beorhtsige minister . * Ego Beorsige minister .
* Ego Ocea minister. * Ego @@ulfsige minister.
* Ego @@ulfhere miister. * Ego @@itbro$ minister.
* Ego AElfhere minister. * Ego Odda minister.
* Ego AElfred minister. * Ego Eardulf minister.
* Ego AElfred minister. * Ego AElfstan minister.
<P 596>
 Grant by King Eadweard to the Abbey of Newminster, Winchester.
AD 900 for 901.
* Omnipotentia divinae majestatis ubique presidente . et sine
fine cuncta gubernante ; Ego EADVUEARDUS. ipso largiente rex
Anglorum cunctis gentis nostrae fidelibus innotesco quod pro salute
animae meae quendam fundum quem indigene MYCELDEFER appel-
lant . centum cassatorum quantitatem continentem benigne confero
MONASTERIo Sanctae trinitatis quod UUENTANA situm est civitate
NovUMqne appellatur ; Huic autem libertati fautores et consiliarii
mei fuerunt duces . et magnates qui me ad hanc largitatem in-
citaverunt . Qui etiam omnes unanimiter constituerunt ut donatio
ista firma in aeternum permaneat . Neque a quolibet seu superiore
vel inferiore commutetur . Et quisquis violare presumpserit ex-
communicetur a societate Dei et sanctorum ejus . Proinde sit terra
predicta ab omni servitio mundana semper libera exceptis tribus
causis . hoc est expeditione et pontis arcisve constructione ;
Limites autem que et superdictam pertinent terram subsequens
manifestat stilus anglicus hoc modo ;
$$is syndon &a land gemaera to Myceldefer . Erest on hafoc
hlinc &onne s@a %lang herpa$es on ecgulfes treo@ . &onne %lang
herpa$es o$ myceldefer . &onne %lang myceldefer . &onne of
myceldefer to $am pole . &onne of $am pole to naesan byrig . &onne
of `naesan byrig to @aeter hlince . &onne of @aeter hlince to stapola
$orne . &onne of stapola $orne to horgan @ege . $onne of horgan
@ege . to forsae$an pylle . $onne of forsae$an pylle to dyddan
&orne . $onne of $yddan &orne to tettan grafe. &onne of tettan grafe
to ceortes beorge . &onne of ceortes beorge to cleara flode . &onne
of cleara fodeo %lang straete on her@es ham . &onne of her@es ham
to lin leage . $onne of lin leage to bulloces sole . $onne of bulloces
sole to ticces ham . &onna ofer $one feld to bearcelea . Ponne of
bearcelea for$ on aep lea . `&&onne of aep lea spa for$ on hean
hangran # ofer $one feld on kendefer. &onne %lang kendefer
on duddan dune . &onne %lang streames to brocenan beorge. Of
brocenan beorge Innan $a rode on beaga lea . of $aere rode on
midde @eardan @eard hangran . Of @eard hangran s@a for$ on
papan holt su$e@eardne . &onne on $aet gemot hus. &onne ofer
ru@an dune # aeft on hafoc hlinc ;
&&is syndon $a land gemaera to cramburnan ; AErest on mycel-
defeas stream fornangean $one cyric stede on @ynsiges tune %lang
streames on @addan ige. of @addan ige. %lang streames on $one
blacan pol . Of $am blacan pole . on h@elpes dell . of h@elpes delle
on $one burnan . of $am burnan nor$ %lang @eges on tuccinge @eg .
of tuccinge @ege . %lang @eges on greatan dic . of greatan dic on
ru@an beorh . of ru@an beorge &ur$ &one @uda on cealc grafan
%lang pa$es on frige$aeg . Of frige$aege on hor@eges nor$ ende .
Of hor@eges nor$ ende %lang @eges east@eard on $one smalan pae$ .
Of $am smnalan pae$e ut $urh cealc grafas on $one readan pyll
Of $am readan pylle %lang fyr innan greatan dic on &aet smale
dell . Of $am smalan delle ut to lytlan dune on $aes hundes
hylle . Of $aes hundes hylle %lang @eges on cram mere . Of
cram mere %lang @eges on nannes mannes land . Of nannes mannes
lande %lang @eges eft innan myceldefer ;
$$is syndon $a land gemaera to cu$redes hricgce. AErest of $am
readan clife . in to bican forda %lang @eges to @inter burnan . of
@inter burnan on $a fearnigan hylle . of $aere fearnigan hylle ut on
mattuces feld. Of mattuces feldan up to $am garan on &aet t@yslede
treo@. Of $am twysledan treo@e to $am more . % ofer $one mor
be eastan $an more on brom burnan . %lang brom burnan to syle
forda . of syle forda eft to bican forda ;
$$is syndon $a land gemaera to deorleage . Erest on cysle
burnan innan hamele &aer cysle burnan aerest ingae$ . up %lang
cysle burnan to @ifeles stigele . of @ifeles stigele on &aet read leafe
treo@ . of $am read leafan treo@e on $one ealdan stocc . of $am
stocce be @estan burnan on &one grenan @eg . of $am grenan @ege
%lang $aes smalan pa$es to cnollgete . Of cnollgete on &aet h@ite
treo@ . Of &am h@itan treo@e on $aet nor$ healde treo@ . of $am
nor$ healdan treo@e . to cuntan heale . of cuntan heale on $one
lytlan @yll . of $am lytlan @ylle for$ ofer beorh holt on $a langan
byrce . of $aere langan byrce innan @ohburnan . %lang @ohburnan
to stapol forda . up of stapol forda to a@el@ican. of a@el@ican into
$am holan more . %lang $aes holan mores innan hamele %lang
hamele &aer cysle burnan gae$ into hamele ;
&is syndon $a land gemaera to rige leage AErest on seaxea
sea$ . of seaxe sea$e on &one holan aesc . of $am holan aesce on
trinde leage . of trinde leage on faestan aec . of faesten aec on eadulfes
hamm . of eadulfes hamme on $a readan dic . of $aere readan dic on
&a leage . of $aere leage on baer heal . of baer heale . on taeppe
leage . of taeppe leage eft on seaxesea$ ;
In nomine Jhesu christi . &is syndon $aera syx hida gemaera aet
kendefer . Primitus . fram $aera burn sto@e . to $am stan cistele .
Ac deinde . on $one greatan &orn . Indeque . on bican hyrste to
@uda . Sic deinceps . to ru@an beorge . Illincque to $am @idan
herpa$e . Sicque promtim . to beofan stane to nor$ sceate to
@uda . % $urh $one @uda inn on @idan daell middeperd . Ex hoc .
ut $urh tigel hangran . et de post ut $urh trindlea. s@a %lang $aes
smalan @eges to bucgan oran on $a miclan dic . Sic denique %lang
dune on @est healfe to $aere burn sto@e $e @e aer on fruman
nemdan ; % $a seofan hida aet @or$ige hyra$ to &am hund hidan
to myceldefer . eall s@a $a land gemaera hit on butan belicgcea$ .
% an @er on ycenan % healf &aet h@ite clif % ses sy$emyste mylen
on @inteceastre binnan @ealle ;
C[elebrat]a est igitur hec regalis institutio in pago qui dicitur
Hamtuu . Anno dominicae incarnationis- . DCCCC . Indictione
[quarta . sub] testimonio et auctoritate gentis Nostrae principum
quorum vocabulo hic cernuntur .
[* Ego Ead@]eard Rex .
[* Ego Plego]mund bisceop . * Beorhtsie minister .
[* Ego AE$el]@eard filius Regis. * Ocea minister .
[* Ego Den]ulf bisceop * E$elstan minister .
* Ego @@i]fer$ bisceop . * @@ulfhelm minister .
* Ego @@ulfsige bisceop . * Alla minister .
* Ego Asser bisceop . * Beornstan minister .
* Ego @@ighelm bisceop . * @@ulfhelm minister .
* Ego Ceolmund bisceop . * Beornstan minister .
* Ego Eadgar bisceop . * Tata minister .
* Ego @@imund bisceop . * @@ulfred minister .
* Ego Beornelm abbas . * AE$elstan .
* @@ihtbrord minister . * Beorhtulf presbyter.
* Deormod minister . * Beornulf diaconus .
* Eadstan diaconus. * @@ulfric .
* Eadulf. * Ealhstan .
* AElfstan . * @@ynsige .
* E$elstan. [* Eadulf .]
* @@ighelm . * @@ulfhelm .
* @@ulfstan. * @@ulfsige.
Endorsed :---" Privilegium regis Edwardi primi de Muchel-
devora". " Micheldever anno Regis Edwardi primi . I". " Eaduuar-
dus fundator istius loci". " * To Myceldever . C . cassatorum .
Ceseldene . XX . cassatorum . Annae . XV . cassatorum .
<P 597>
 Grant by King Edward to the Abbey of Newminster., Winchester. AD 901.
Domino omnium dominorum dominante , Ego EDWARDUS ,
Saxonum rex , ex decimatione quam avi mei decimaverunt ex
eorum propriis terris istius regni ministris suis aliquibus , sive
etiam peregrinis episcopis , et bonis presbyteris , et monasteriis
etiam emendandis et pascendis pauperibus tradiderunt ea ratione
ut in multis locis est scriptum pro rege missarum celebrationem ,
et votivas orationes pro statu regni , pro pace et tranquillitate illo-
rum , ad monasterium meum etiam quod meo pretio comparavi
quandam terram donavi quod est AT ANN E XV . mansas , quatenus
ibi pro me et venerabili patre et avibus meis quotidie orationes
fiant et intercessiones . Et sit ista terra cum illis quas ad illud
monasterium dedi mihi et meis heredibus in jus sempiternum , ad
pastum servorum Dei qui in illa etiam deserviunt , ubi pater meus
requiescit . Et sit ista terra libera excepta expeditione , et pontis
et urbis restauratione . Successores autem mei istam donationem
non minuant , sed augeant ; et qui adauxerint adaugeat Deus
vitam illorum ; et qui minuerint abbreviet Deus vitam illorum et
fiat pars illorum cum diabolo in inferno , nisi ante mortem suam
hoc juste emendaverint .
$$is synd &a landgamero to Anne : Arest on &one garan on &at
land aestward ; &onon on &one ford nor&e@arde : &onon andlang
straete on Burnsto@e ; &onon est on Prullan&orne ; of &am &orne
east , &onon up on &a dune to &aer dic on &a hbe@ ; of &aer hbea@
to &ane greatan &orn ; &onon east bet@eox Brennungrafe on Cufanlea ;
&onon ut &or@ Horleac on &es cinges mearce ; &onon on &one @udu-
@eg , &aer &a &reo landmearca ga&e togaedere ; of &ane @udu@eg
eft on &one garan &aer onfengon , and in on cyt on Beagildestoc
nor& , &onon on @@adancampe est@eardne ; &onon nor& to Bedesdene ;
for& be Bedesdene to Beddessea@e ; &onon on &one garan ufe@eardne
of &am @@aranford , be hagan to &am readen hamme ; &onon ut to
&am elebeame .
 These ben the lond-markyrs of Anne: Begyn fyrst at the hegge of the lond est-
ward, fro thennys to the forde northward; than along the weys to Cudunthorn, and
than alonge the stret upon Watyrdune, to the dyche of Watyrdune; fro the dyche
alonge the strete of Burnstow; than est betwex Brengrave and Cuflee, than out
thurw Orlee to the kyngys marke; than to the wudu-wey, there as the thre londys
prykkys metyth to-gydere; than fro the wyduys-wey est ayen to the hegge there we
erst bygon at; and than in ryth to Begylstok north; than to Wadehamp estward;
than north to Beddesdene; forth by Bedesdene to Beddeshethe; than upwarde to
the hegge of Warneford, by the place to the rede ham, than outh to the elebeme.
 Haec sunt terrarum limites de Anne: Imprimis incipe apud sepem illius terrae
versus orientem, quousque perveneris ad vadum illud; tunc ab aquilone per longum
pertranseas vias quae ducunt ad Cudunthorn, et tunc per longum pleateam sic super
Watyrdune, ad fossam illam de Watyrdune. Ab illa fossa per longum plateam de
Burnstow; tunc per orientem ad Prullethorne; ab illa spina ex oriente, super
illum montem quousque perveneris ad fossam de Bew. Ab illo loco ad magnam
spinam; tunc ex oriente inter Brengrave et Kufelee, et ex tunc ab extra per Horlee
ad limitem regium; ac deinde ad viam viduae, ubi illarum terra tria puncta, con-
veniunt. Et ex tunc ab via viduae ex oriente iterum ad illum [limitem] ubi primo
incepimus metiri; et tunc ad infra recte quousque perveneris ad Begylstok ab
aquilone; tunc ad Wadschamp per orientem; tunc versus aquilonem ad Beddes-
dene; recte per Beddesdene ad Beddeshethe; tunc superius ad illam sepem de
Warneford, per domum illam quae ducit ad Reedham, tunc ad illum limitem voca-
tum the Elebeme.
Acta est haec scriptio anno dominicae incarnationis DCCc[C]I  ,
indictione vero IIII . Istis consentientibus testibus quorum hic
nomina subtus notantur .
Ead@erd rex . Denulf bisceop .
Pleymund bisceop . @@iser& bysceop .
AE&el@aerd filius regis . AEsser bisceop .
AElswerd filius regis . Sighelm bisceop .
AE&elstan filius regis . Cealmund bisceop .
Eadgoer , bisceop . AElloc minister .
@@imund bisceop . Beornstan minister .
Byrnelm bisceop . Tutac minister .
@@ihtbord minister . @@ulfred presbyter .
Deormod minister . Beorhtulf presbyter .
Beortsie minister . Beornulf diaconus .
Oceoc minister . Eadstan diaconus .
<P 598>
 Grant by King Edward [to New Minster Abbey] AD 901.
Cunctis etenim divino inflatis spiramine certum constat , quod
omnia quae humanis cernuntur obtutibus , fumi similitudine eva-
nescunt . E contra haec et ea quae ab interiori homine , per medi-
tationem divinarum scripturarum intelliguntur , aeternaliter man-
sura non deficient .
Quapropter et ego EDWARDUS , divina largiente gratia , Anglorum
Saxonum rex , haec talia in meo frequenter revolvens praecordio,
nitens cum fugitivis perpetualiter mansura mercari , aliquantulum
terrae mei proprii juris ad ecclesiam quam noviter a fundamento
erigens pro remedio animae meae meique venerabilis patris aedificare
jussi , in aeternam haereditatem , omnium saecularium difficultatum
liberam , praeter expeditionem , montis arcisve instructionemn,
concedens dono , in loco ubi ruricolae CEOSELDENE , quantitate
quinquaginta manentium istis circumdata terminibus .
Aerest of Eorthebyrg to Symbroce innan blaec pytte ; of blaec
pytte innan Dorceri , andlang Dorceri on tha straet ; andlang straet
thaet on Fridan byrgilis ; of tha byrgelse on grenan byorh ; of
$an biorge , on Fugan biorge ; on Eorthebyrg ; of $aere byrg on
Audulfes cnol ; of Audulfes cnol on thone thornestyb ; of tha
thornstib on Mearcumbe ; of Mearcumbe on Hordestan ; of Hor-
destan thaet eft on Eorthebyryg .
 Fyrst, begyn at Orbrygghe, so forth to Swymbroke wythinne the blake pytte;
fro the blake pytte wythinne Dorkerne; along Dorkene on the stret; along the
stret to Frudbyrgyll; fro Frudbyrgyll to Greneburw; fro Greneburw to Fugyn-
burw; to Orthebrygge; fro Orthebrygge to Athulfes knol; fro Athulfes knol to
Thornestyb; fro Thornestyb to Mercumbe; fro Mercumbe to Horston; from Hors-
ton agen to Orthesbrygge.
 Imprimis incipe in termino latine vocitato Pons Terrestris, anglice Orthebrygge,
recte procedendo quousque pervenias ad Swymburnam, ad intra terminum latine
vocitatum Niger Puteus, anglice the blake pytte; ab illo loco ad intra terminum
nuncipatum latine angulus tenebrosus anglice the Dorkeherne; per longum Dorkerne,
quousque pervenias per longum pertranseundo vicum de Frudbyrgyll; a Frudbyr-
gyll ad Grenburw; a Greneburw ad Fugynburw usque ad Orthebrygge; a Orthe-
brygge ad limitem vocatum Athulfes Cnol; ab illo loco ad limitem vocatum. Thron-
styb, a quo pertranseas ad Mercumbe; a Mercumbe ad terminum vocatum Hores-
ton; ab Horeston iterum ad Orthebrygge.
Consentientes huic vel augentes hanc nostram munificentiam
perpetuam possideant pacem ; contradicentes vero vel minuentes
pereant cum diabolo in perpetua combustione nisi in praesenti cum
satisfactione emendent .
Acta est haec scriptio anno dominicae incarnationis nongente-
simo primo , indictione vero quarta , in loco qui dicitur Hamp-
tone . Istis consentientibus testibus quorum hic nomina subtus
notantur
* Edward rex . * Byrnelm abbas .
* Pleymund bisceop . * @@ihtbrord minister .
* Elfredus filius regis . * Deormod minister .
* Ethelwardus filius regis . * Beortsie minister .
* AEthelstan filius regis . * Occa minister .
* Daenulf bisceop . * Alloc minister.
* @@ifhi$ bisceop . * Beornstan minister.
* Asser bisceop. * Taeta minister.
* Sighelm bisceop . * @@ulfred presbyter .
* Seolmund bisceop . * Beorthtuls presbyter .
* Cudgar bisceop . * Beornulf diaconus .
* @@imund bisceop . * Eadstan diaconus .
<P 599>
 Grant by Denevulf, Bishop of Winchester, to Beornulf
In nomine domini . DENE@ULF bisceop % &a hi@an in @@intan
ceastre leton to BEORNULFA hiora landes . XV . hida AET EBLES-
BURNAN @i$ &am gafole $e he @i$ bisceop % pi$ hi@an ared $aet is
.XLV. scill[ingas] to haerfestes em nihte si/e simne agyfe$. on $a
gerad $aet hine na ge nan man of to aceapienne ne his bearn aefter
his dege &a [h]@ile &e hi $a ge rihta for$ bringan a magen % eac aelce
geare fultumien to &aere cyrican bote &e $et land to hyn$ be $em
daele &e $et o$er fol do aele be his landes me$e. % &a cyricsceattes
mid rihte agyfe. % fyr$e. % brycge % fester ge peorc hepe spa mon
ofer eall folc do . % $is @es ge don on dara @itena ge @itnesse % @a
fur$e $e hiora naman her be nio$an standad a @ritene $e geare $e
@es agan fram Cristes acennesse t@a @inter % nigan hund . % $et
ge don on &aere maeran sto@e on @@intanceastre .
Bisceop lyfde Beornulfe his mege &aet he moste . &a in ber$an
menn hamettan to Eblesburnan . nu hebbe ic hi hamet Lufe % hire
$reo bearn % Luhan % his seax bearn $onne ge aerendodon me
$a hI@an on @@intan ceastre . $et &a men mostan on &an londe
@unien haefde s@a ic s@a minra freonda s@elce hit haefde . &onne
@eron &aer $reo @ite $eo@e men bur baerde % $reo $eo@ berde
$a me salde bisceop % &a hi@an to ryhtre aehta % hire team .
$$is @es ge don $a man &a cyricean halgode aet Hysse burnan on
$ara manna ge @itnessa &e hira naman her be neo$an standat .
AErest Dene@ulf bisceop . And Eadstan Diaconus .
And Tata presbyter . And AE&elstan presby'ter .
And Beornstan presby'ter . And Eadulf presbyter .
And @@igea diaconus . And AEdelstan presbyter .
And AE&elstan presbyter . And AElfstan presbyter .
And Ead@ulf . presbyter . And @@ulfstan presbyter .
And Dyre@ine presbyter . And @@igea presbyter .
And @@ulfhere Cidding . And @@ulfric presbyter .
And @@ulfstan . presbyter . And Eahtan presbyter .
And Eadulf cempa . And @@insige minister.
And Beorhtsige presbyter . And @@ulfred minister .
And @@indsige presbyter . And Beorsige minister .
And AElfsige . presbyter . And AElfsige minister .
And Dene@ulf bisceop . And Eadulf minister .
And Tata presbyter . And @@ulfhelm minister .
And Byrnstan presbyter . And @@ulsige minister .
<P 600>
 Grant by King Eadward to the Prince Ordlaf of land at Stantun. AD 903
&IS HIS &A LANDES BOC AET STANTUNE .
Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo Cujus nutu
et imperio simul cuncta creata sunt . et visibilia reguntur omnia et
invisibilia qui in principio verum apud Deum patrem erat verbum
uostre particeps fragilitatis factus est pro nobis obediens patri
usque ad mortem qui etiam mortalitatis nostre corruptionem susci-
piens participium nobis eternorum pollicitus est premiorum .
Cujus ope et auxillio ut arbitror gratia Dei inspirante Ego EAD-
@ARD Angul Saxonum rex pro petitione adque flagitatione mei
fideli principis nomine ORDLAF adcommodavi magistratibus con-
sensum ut ei licentiam dedissem pius prediti neque bene servati
libri jus perhenne restaurarem quam prius AE$eluf Saxonum rex
suo fideli ministro nomine Cen@old jure hereditario possidendam
Condonavit terram utique . XX . cassatorum in loco ubi a ruricolis
STANTUN nominatur Cum omnibus ad se rite pertinentibus id est
pratis pascuis aquis aquarumque decursibus istam autem praenomi-
natam terram liberam esse conscribimus ab omni seculari gravidine
preter arcis pontisve constructione atque expeditione . preterea vero
anteno[mi]natus Cen@ald adhuc vivens predicens ait . Ut si ille
suus filius Census ad utilitatem vel ad obsequium regis pervenire
potuisset . Ut illius terre domino vita comite fungiretur postque
suum ab hac vita decessum `ad prefati ducis monarchiam jure
hereditario redigatur .
Acta est autem hujus Kartule redintegratio anno dominice incar-
nationis . DCCCCIII . indictione . IIII . In loco celebri ubi ab incolis
Middeltun nominatur . His testibus adstipulantibus quorum
nomina infra craxata esse videntur .
Ead@ard rex . Wulfsige dux .
Ae$el@eard filius regis . Aelfred miles .
Asser episcopus . Heahferd dux .
Wulfsie episcopus . Wihtbrond miles .
Ae$elstan mess'. Aelfric miles .
Ordlaf dux . Sigric miles .
Ordgar dux . Cufa miles .
 Territoria autem istius angelli his terminibus circumdata esse
videntur.
 @@is his sio land seten aet Stantune &e Cen@old hafede. Aerest.
on holan @ylle &onne from holan @ille on holan @eg midde @eardne
$onne &onan on &rifing dene % $onne of $ryfing dene on sceobban
stan. $onne &onan on blacan graf. $onne of blacan graue on ge-
merstan $onne of merstane on gemer beorgas $onne on longan
dene net$e pearde to anan stane. $onne ofer @odnes dic. $aet to
&are eor$ byrig $onne &onan to axna mere midde peardne $onne
&onan on lytlan beorg to anan stane $onne &onan to eas more to
&are burgilsan $onne &onan to brom lace $onne and lang broces
aet eddes `ford $onne eft from eddes forda up @ea[r]d and lang
broces $aet eft to holan @ylle.
 Si quis autem hanc nostram donationem augere vel multiplicare
voluerit augeat Deus omnipotens dies ejus prosperus hic et in
futuro Si autem quod non optamus evenerit, ut aliquis malivolo
animo. istam nostram munificentiam confringere vel in aliud
mutare conaverit. Sciat se esse maranatha cum Juda proditore
in die adventus domini.

<P 601>
 Grant by King Eadward to Tata, son of AEthehun, of land at
            Hordwelle, or Hordle, co. Hants. A.D. 903.

            CARTA REGIS EDWARDI DE HORDWELLA.

 Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo omnique
seculari serie sine ulla intermissione omnibus momentis labente.
Ego EADWARD non meis meritis exigentibus omnipotentis Dei
misericordia Angul Saxonum rex pro piaculorum meorum remedio
necnon % antecessorum meorum atque etiam posteritatis mee sub-
sequentis cum consensu % licentia optimatum meorum quorum
nomina infra scripta sunt recuperationem cujusdam hereditarii
libri fasallo meo TATA `AE&ehuni filio hoc est trium manentum aet
HORD@ELLE in perpetuum possessionem imperavi quas ante AE&el-
@ulfus avus meus occidentalium Saxonum rex perpetualiter de-
derat ab omni mundiali censu liberas excepta expeditione % pontis
% arcis construccione set casu quodam hereditarius ille liber anti-
quus submersus est. quo pene nichil in eo apertum videbatur.
Hec autem cartula anno dominice incarnationis .DCCCC. III. in
celebri loco qui dicitur Haamtum scripta est in presentia subse-
quentium testium.
 Mete de Hordwella. An spinbroc AErest # up of s@inebroc in on
riscslaed of &aes riscslaedes byge foran ongean hord@ylles @eg. #
andlang &aes @eges o$ hit cym$ to Iccenhilde pege. &onne of &an
pege up on &one caldan @ude peg. &onne of &aen @ude @eg be
castan telles byrg on aenne garan. &onne of &an garan on aenne
gar aecer # and langes &aere fyrh to anum andheafdum to anre
forier$e % seo forier$ gae$ in to &am lande &anne on gerihte to &am
stane on hricg peg. &anon @est on anne goran andlanges &aere
fyrh to anum anheafdum &anon of dune on fearn hylles slaed
# &anon on ane furh an aecer near &aem hlince. &onne on &ene
hlinc aet fearn hylles slaede su&e pearde. of &aem hlince on
anon heafde ford$ &aer on ane furh on ane stan stan raepe &anon on
gerihte on hrieg @eg. # &anone on ane gar aecer on anon heafde %
se gar aecer in on # land. &anone andlanges anre furh o& hit
cym$ to anum byge &anone of &aem byge for$ on ane furh o& hit
cym$ to anre forier$e % sio forier$ in to &am lande &onne on
Icenhilde @eg be telles burh pestan &anone nor$ ofer Icenhilde
peg on sican @ylle # h&@eres ofer an furlang on gerihte on an aelr
bed on haeg hylles broces byge. an lang &aes broces o& hit cym$
to t@am gar aecer. % &an gar aeceras in on # land &anon on ane
forier$e on an on heafde &anon on gerihte on readan clif on s@in
broc. &onne and lang &aes broces on &aet riscslaed.

* Ego Eadpeardus. rex.     * Ego AElfric minister.
* Ego Asser episcopus.     * Ego @@aerulf. preost.
* Ego Ordlaf dux.          * Ego Byrnstan preost.
* Ego Dyormod minister.    * Ego @@ulfhun minister.
* Ego @@ihtbord minister.  * Ego Buga minister.
* Ego Alla minister.       * Ego @@ulfred minister.
* Ego @@ulfhem minister.   * Ego Beornstan minister.
<P 602>
 The Golden Charter of King Edward to the Abbey of Newminster,
Winchester. AD 903
CARTA EDWARDI PRIMI FUNDATORIS ABBATIE DE HYDA.
Omnipotentia divine magestatis ubique praesidente et sine fine
cuncta gubernante ego EDwARDUS ipso largitante primus post
mortem patris mei Alfredi ad regalis solii fastigium sublimatus
patrem voti non segnis exsecutor ad officinas monasterii constru-
endas quoddam terre spacium tres acras et tres virgatas quod
ling`u'a Anglorum sex furlanges in aquilanari parte veteris monas-
terii a Denulfo ipsius Civitatis Episcopo et canonicis illius ecclesie
seu a quibuslibet circum manentibus jure hereditatis reddemi
unoquoque pede marcham auri contuli moxque in arduam monas-
terii structuram super tres acras et tres virgatas totam mentis dili-
genciam impendi et edificavi et ad distingcionem vetusti monas-
terii NOvUm MONASTERIUM appellari feci praedictam autem eccle-
siam in honore summe trinitatis genitricisque Christi Marie atque
apostoli Petri benediccione Pontificali devotissime feci dedicari Et
Anno incarnacionis dominice . DCCCC . III . Indictione . IIII . Ego
Edwardus Rex Anglie et fundator primus N`o'vi monasterii @@[i]n-
tonie Cunctis gentis nostre fidelibus innotesco quod pro anima
patris mei Alfredi regis tocius Anglie primi coronati et pro salute
anime mee liberalissimus tantam eidem ecclesie benigne confero
opuum prediorum ornamentorumque copiam [ut] ditissimorum
monasteriorum equare videretur opulenciam eidem ecclesie do
quendam fundum quem indigene MYcELDEFER appellant cum suo
hundredo et appendicibus habens centum cassatos et ecclesiam
utrumque villam de Strattone cum Novem hidis . Burcote cum
. IIII . hidis et dimidiam . Popham cum . vIII . hidis et dimidium
Woedemancote cum . X . hidis . Candeverre cum . X . hidis et
ecclesia Cramborne cum . vIII . hidis et capella . Draitone ~uxta
Niuuetone cum . IIII . hidis Swerwetone cum . III . hidis et una
virgata et dimidia Northametone cum . vI . hidis Nortone juxta
Seleborne cum . III . hidis Slastede et Tachburi cum una hida et
dimidia libera et consuetudine Regia manerium quod dicitur Anna
. XV . hidas cassatos habens et ecclesiam manerium quod [vocatur]
Colengaburnam habens . L . cassatos et appendicibus suis cum
ecclesia manerium quod kalatur Ceoseldene . XL . cassatorum et
ecclesiam eidem ecclesie Novi monasterii in @@intonia a me Edwardo
rege fundata do et concedo in puram et perpetuam elemosinam et
praeterea totam terram de Durlea et illam in qua abbatiam fundavi
ab omni servicio mundana et ceculari negocio semper sint libere
exceptis tribus causis hoc est expedicione et arcis pontis construc-
tione . Huic autem libertati et donationi fautores ac consiliarii mei
fuerunt duces et magnates qui me ad hanc largitatem iucitaverunt
qui etiam omnes unanimiter concesserunt ut donacio ista firma in
eternum permanet et in aureis literis scriptis neque a quolibet
seu superiore vel inferiore comutetur set gloriosum maneat invio-
labile et quisquis violare praesumsserit excommunicetur a sosie-
tate Dei et sanctorum .
Celebrata est igitur hec Regalis iustitucio et donatio in Pago
qui dicitur Hamtone anno dominice incarnacionis . DCCCcIII . in-
diccione quarta sub testimonio et auctoritate gentis nostrae Prin-
cipum quorum vocabula hic cernuntur.
* Ego Ead@eard rex . * @@ihtbrord m.
* Ego Plegmund bisceop . * Deormod m .
* Ego A$el@eard filius regis . * Beorhtsie m .
* Ego Denulf bisceop. * Ocac m
* Ego Wifer$ bisceop. * A$elstan m .
* Ego Wulfs[i]ge bisceop. * @@ulfhelm m .
* Ego Asser bisceop . * Alla mm.
* Ego @@ighelm bisceop . * Beornstan m .
* Ego Ceolmund bisceop. * @@ulfhelm m .
* Ego Eadgar bisceop . * Beornstan m .
* Ego @@imund bisceop . * Tata m .
* Ego Beornelm abbas . * @@ulf[r]ed m .
          A$elstan.                   @@ulfstan.
          Beorhtulf Presbyter.        @@ulfric.
          Beornulf Diaconus.          Eahlstan.
          Eadstan Diaconus.           @@yns[i]ge.
          Eadulf.                     Eadulf.
          AElfstan.                   @@ulfhelm.
          AE$elstan.                  @@ulfs[i]ge.
          @@ighelm.

<P 603>
 Record by King Eadweard, at the request of Duke AE$elfrid,
         who had lost the original deed by fire, of a grant by A$ulf to
         his daughter AE$elgy$ of land at East Hrisan Byrg, or Princes
         Risborough, co. Bucks.  A.D. 903.
 Regnante inperpetuum et mundi monarchiam gubernante alti-
throni patris sobole qui celestia simul et terrena. moderatur.
Illius etenim incarnationis. anno. DCCCC. III. indictione vero
sexta. Contigit quod AEDELFRIDO duci omnes hereditarii libri
ignis vastatione conbusti perierunt; Tali igitur necessitate
cogente praedictus dux rogavit EAD@EARDUM regem. AE$$ELREDUM
quoque et AEDELFLEDAM qui tunc principatum et potestatem gentis
Merciorum sub praedicto rege tenuerunt. Omnes etiam senatores
Mer`ciorum' ut ei consentirent et licentiam darent alios libros
rescribendi;
 Tunc illi unianimiter omnes devota mente consenserunt ut alii
ei libri scriberentur eodem modo quo et priores scripti erant in
quantum eos memoriter recordari potuisset. Si vero quoslibet
recordari minime potuisset. Tunc ei ista kartula in auxilio et
adfirmatione fieret. Ut nullus eum contentiose cum aliis libris
affligere valuisset. nec  propinquus nec alienus quamvis aliquis
homo aliquem de vetustis libris protulerit quem prius fraudulentur
in hora ipsius incendii vel alio quolibet tempore per furtum
abstraxisset; Novimus namque quod omnia quae in hoc mundo
contingere solent aliquando citius aliquando vero tardius ex
memoria mortalium delapsa deveniunt. nisi in scedulis littera-
rum caracteribus adnotantur.
 Quapropter in hac kartula innotescere ratum atque gratum
satisque commodum duximus de illa videlicet terra aet &aem
EASTERAN HRISAN BYRGE cujus quantitas est. XXX. cassatorum
quod eam A$$ULF AEDELGY$$E filiae suae cum hereditaria libertate in
propriam ad perpetuam donavit hereditatem;
  * $$is synt &a land gemaero. AErest of &am garan innan &a
blacan hegcean. of &aere hegcean ny&er innan &one fulan broc of
$am fulan broce @i& @estan randes aesc &anon on &aene ealdan dic
@i$ @estan &a herde @ic. of &aere dic # innan cynebellinga
gemaere %lang gemaere # on icenhylte. %lang icenhylte o& &one
hae$enan byrgels. &anon on cynges straet. up %lang straete on
@elandes stocc. of &am stocce hy&er %lang rah heges $et on heg
leage of $eare leage ny&er $aet eft on $aene garan.

          * Ead@eard rex.
          * Ea$elred.                         * Ordgar comes.
          * AE$elflaed.                       * Beorhtulf comes.
          * [Plegm]und archiepiscopus.        * AElf@yn.
          * @@ilfer$ episcopus.               * AE$elfer$ comes.
          * @@igmund episcopus.               * AElf@ld comes.
          * @@erfer$ episcopus.               * AE$elm abbas.
          * Eadgar episcopus.                 * Cynelm abbas.
          * @@ig[hel]m episcopus.             * Eadno$ minister.
          * Ceolmund episcopus.               * AElfred minister.
          * AE$el@eard.                       * AElfere minister.
          * Osfer$.                           * Eadric minister.
          * Ordlaf comes.                     * AE$el@ald minister.
 Quapropter in hac kartula innotescere ratum atque gratum
satisque commodum duximus de illa videlicet terra aet &aem
EASTERAN HRISAN BYRGE cukus quantitas est. XXX. cassatorum
propriam ad perpetuam donavit hereditatem;
 * $$is synt &a land gemaero. AErest of &am garan innan &a
blacan hegcean. of &aere hegcean ny&er innan &one fulan broc of
$am fulan broce @i& @estan randes aesc &anon on &aene ealdan dic
@i$ @estan &a herfe @ic. of &aere dic # innan @ealdan hrige on
cadrices gemaere. %lang endrices gemaere # inan cynebellinga
gemaere %lang gemaere # on icenhylte. %lang icenhylte o& &one
hae$enan byrgels. &anon on cynges straet. up %lang straete on
@elandes stocc. of &am stocce ny&er %lang rah heges $aet on heg
leage of $aere leage ny&er $aet eft on $aene garan.

          * Ead@eard rex.
          * Ea$elred.                         * Ordgar comes.
          * AE$elflaed.                       * Beorhtulf comes.
          * [Plegm]und archiepiscopus.        * AElf@yn.
          * @@ilfer$ episcopus.               * AE$elfer$ comes.
          * @@igmund episcopus.               * AElf@ld comes.
          * @@erfer$ episcopus.               * AE$elm abbas.
          * Eadgar episcopus.                 * Cynelm abbas.
          * @@ig[hel]m episcopus.             * Eadno$ minister.
          * Ceolmund episcopus.               * AElfere minister.
          * AE$el@eard.                       * AElfere minister.
          * Osfer$.                           * Eadric minister.
          * Ordlaf comes.                     * AE$el@ald minister.

 Endorsed:--"Regnante"."A$ulf dedit eastren Risberge. E$el-
gi$e filie sue." "latine."
<P 604>
 Grant by King Edward to St. Peter's, Winchester, of land at
         Micheldever, co. Hants. A.D. 904.
    CARTA REGIS EDWARDI PRIMI DE MUCH.
 Dispensante % gubernante domino nostro Jhesu Christo incom-
mutabiliter omnia visibilia et invisibilia. quamvis verba regum
% procerum decreta velut fundamenta moncium ad modicum fixa
videantur. tamen plerumque tempestates. % turbines secularium
rerum regnorum statuta @ulsantes quatiunt.
 Quapropter literarum memorie commendare procuravi ego
EDWARD Rex Anglorum quod pro eterna redempcione anime mee
dedi ad monasterium WYNTONIENSIS ecclesie sancti Petri. X.
mansas. ET MICHELDEVER intus ad refectorium fratrum Christo
inibi serviencium. Et has porciones cum consensu optimatum
meorum quorum numina infra scripta habentur eidem familie in
perpetuam concessi hereditatem cum omnibus ad se pertinentibus.
Silvis. Campis. pratis. Pascuis. % eciam piscium capturis haben-
dis % possidendis % eciam suis successoribus in eodem refectorio
relinquendis. Ea autem condicione date sunt ile decem predicte
manentes ut semper in posterum permaneant. Libere % expedite ab
omnibus secularibus negociis. excepta. expedicione % arcis ac pontis
construccione. Et `hoc' Dei omnipotentis simul % mea auctoritate
confirmatum est eterno cyrographo in cruce domini % salvatoris
nostri Jhesu Christi.
 Siquis hanc nostram donacionem % commotacionem custodire %
augere voluerit; custodiat illum Deus % sugeat sibi omnia bona
presentis % future vite. sin vero minuere vel infringere mala mente
voluerit. sciat se in horrendo illo die severi examinis coram summo
judice inevitabilem redditurum rationem. nisi hic prius digna emen-
daverit penitencia. Hiis terminus prefatum rus undique giratur.
 $$es synd &a land gemaera to Myceldefer: AErest on Myceldefer,
andlang mearc @eges on &one sand @ytte; &onan andlang &ara eal-
dena dala; &onan oster &one beorh &aet li$ bet@eol &an t@an langan
beorgan; &onan to @@or$igaestena meare, andlang @@or$ihaema
mearc on &one hlinc bufan Fri&elinga dic; of &an fyrd gat on
mystre gat, andlang dic on &at ealden fyrd gat; of &am fyrd gat on
treo@ on @eg gelaetan, nor$rihtis to @@addanyge s@a innan &one broc
to Miceldefer.
gi$e filie sue." ".latine."
CARTA REGIS EDWARDI PRIMI DE MUCH' .
Dispensante % gubernante domino nostro Jhesu Christo incom-
mutabiliter omnia visibilia et invisibilia . quamvis verba regum
% procerum decreta velut fundamenta moncium ad modicum fixa
videantur . tamen plerumque tempestates . % turbines secularium
rerum regnorum statuta pulsantes quatiunt .
Quapropter literarum memorie commendare procuravi ego
EDWARD Rex Anglorum quod pro eterna redempcione anime mee
dedi ad monasterium WYNTONIENSIS ecclesie sancti Petri . X .
mansas . ET MIcHELDEVER intus ad refectorium fratrum Christo
inibi serviencium . Et has porciones cum consensu optimatum
meorum quorum nomina infra scripta habentur eidem familie in
perpetuam concessi hereditatem cum omnibus ad se pertinentibus .
Silvis . Campis . pratis . Pascuis . % eciam piscium capturis haben-
dis % possidendis % eciam suis successoribus in eodem refectorio
relinquendis. Ea autem condicione date sunt ille decem predicte
manentes ut semper in posterum permaneant . Libere % expedite ab
omnibus secularibus negociis . excepta . expedicione % arcis ac pontis
construccione . Et `hoc' Dei omnipotentis simul % mea auctoritate
confirmatum est eterno cyrographo in cruce domini % salvatoris
nostri Jhesu Christi .
Siquis hanc nostram donacionem % commotacionem custodire %
augere voluerit : custodiat illum Deus % augeat sibi omnia bona
presentis % future vite . sin vero minuere vel infringere mala mente
voluerit . sciat se in horrendo illo die severi examinis coram summo
judice inevitabilem redditurum rationem . nisi hic prius digna emen-
daverit penitencia . Hiis terminis prefatum rus undique giratur .
$$es ynd &a land gemaera to Myceldefer : AErest on Myceldefer ,
          CARTA REGIS ADLESTANO ECCLESIAE SANCTI JOHANNIS BEVERLACI.
     That witten all that euer beene
     That this charter hearen & seene
     That I the King ADELSTAN
     Has giuen and yatten to St. John
     Of Beverley that say I yow
     Toll] Theam that witt ye now
     Soke and Sacke ouer all that land
     That is giuen into his hand
     On euer ilke kings day
     Be it all free thand and aye
     Be it almousend be it all free
     Wth ilke man eke wth me
     That wilt be him that me scop
     But till an Arcebishop
     And till the seauen minister priests
     That serues God, ther Saint John rests
     All my hest corne and meldrell
     Too vphold his Minister weell
     They fower threaue by Heauen kinge
     Of ilke a plough of Eastriddinge
     If it swa betide, or swa gaes
     That any man here againe saes
andlang mearc @eges on &one sand pytte ; &onan andlang &ara eal-
dena dala ; &onan oster &one beorh &aet li$ bet@eol &an t@an langan
beorgan ; &onan to @@or$igsaetena mearc , andlang @@or$ihaema
mearc on &one hlinc bufan Fri&elinga dic ; of &an hlinc on &at su$-
myste gat , andlang dic on &at ealden fyrd gat ; of &am fyrd gat on
$a hocedan dic ; of &aere hocedan dic on Dennerdes treo@ ; of &am
treo@ on @eg gelaetan , nor$rihtis to @@addanyge s@a innan &one broc
to Miceldefer .
  These ben the londys markys at Myceldefer: Be gynne at Myceldefer along the
mark weys, for to that thw comyst to the sand pyt; fro thennys along the old
dale; thanne ovyr the borw that lyth bytwen the twey long bryggys that to Worthy
merche longyth, an than, along the merche of the twn of Worthy, to the lynk
above Frythelyng dyche; than fro that lync to the suth myst gate, and than along
the dyche to the olde fyrd-gat; fro the fyrd-gate to the hocdan dyche; fro that
place to Dennerdys trow; fro that trow to Wegletan; fro Wegletan northyst Wad-
danyge, so wythynne the brac to Myceldefer.
 Isti sunt termini de Myceldefer; inprimis incipe apud Myceldefer per
longum limitosas vias procedendo quousque perveneris ad zabulosum puteum.
Deinde per longum antiquam illam valliculam, ex tunc pertranseas terram de fossa
jacentem in illos duos longissimos pontes pertinentes ad paludosum pratum de
Wrthy; deinceps pertranseas per longum pratum illud paludosum de villa de Wrthi,
marginem superius Frythelyng dyche; tunc ab illa marginem ad australem por-
tam, et tunc per longum foveam illam ad limitem illum vocatum fyrdgat; ab illo
loco ad Dennerdis alveolo; ab illo loco ad Wegletan; a Wegletan per aquilonem
recte ad Waddanygh, sic ad intra torrenticulam de quousque perveneris ad Mycel-
defer.
Hec autem cartula anno dominice incarnacionis . D . CCCc . IIII .
Indictione . VII'. Scripta est in illa venatoria villa que saxonice di-
citur Bicanleag coram veridicis testibus quorum nomina subter
craxata sunt .
* Edward rex . * @@ald presbyter.
* Plegmund. archiepiscopus . * Fridestan . diaconus .
* Denewlf. episcopus . * @@ighelm diaconus .
* Asser . episcopus . * @@ihtbord . minister .
* Wlfsige episcopus . * Deormod minister .
* Ethelward . filius regis. * Beorhthelm. minister.
* Ordulf . dux . * Odda . minister.
* Osulf . dux . * Wlfred minister .
* Ordgar . dux . * Buga minister.
* Heanferd . dux . * Ealmund minister .
* Aelf@ald dux . * Wlfstan . minister .
* Johan . presbyter . * Ae&elferd mihister .
* @@oenulf presbyter   * Wlfhelm . minister
* Tata presbyter       * Wlfhun . minister
* E&elstan presbyter . * Wlfhere minister .
* Byrnstan presbyter . * Wlfric minister .
* Searu presbyter .
<P 605>
 In nomine domini . Ic EAD@ERD crinig begeat aet DENULFE
biscepe % aet $aen hi@un on @@inteceastre &a @IND cIRIcAN . % $aet
staenne slapern % $aer to $aes landes be su$an $aere cirican % $aen
slepern . XXIIII . gerda on lange . % on braede $ar hit bradest is fif
geurda . % $aer hit unbradost is anne geurde . to $aen $aet ic $aer
mynster on gesta$olode . for mine saule haelo % mines $aes ar@yr-
dan fader AElfredes cyninges . % ic let be ealra @@est Sexna @itena
ge$eahte % leafe to biscepe % to &an hi@un sancte Andreas cirican .
% $one @or$ig $e $aerto gaunnan @es into $aere sto@e : on ece erfe .
$aet hit nage nan man fram $aere sto@e t@odaelanne .
$$onne is $is se eaca $e eallra @@est Seaxna @itan $aerto eacan
me gebocodon on ece erfe .
AErest su$richte fron $an beo$aern to sancte Gregories cirican .
$onne from $aere su$ @est hyrnan sancte Gregories cirican . XII .
geurda est richte to $aere strete . $onne richte nor$ . XIII . geurde
to $aere nor$straete $onne east richte . XLIII . geurde . % . VI . fet .
to $aere east strete . $onne su$richte . XX . geurde % . VI . fet to
$aere su$strete . $onne @est richte be $aere su$strete to $aen lictune
vII geurde . % . vI . fet . $onne richt nor$ . V . geurde . $onne is
' $aes simbganges ealles driu furlanges . % $reo metgeurda .
* Ea$@ear$ . rex . * . Witbror$ minister .
* Ealdere$ . frater regis . * . Deormo$ . minister .
* Plemun$ archiepiscopus . * . Beorths[i]ge. minister.
* Dene@ulf . episcopus . * . Ocea. minister .
* @@ilfaerd . episcopus . * . Adelstan . minister.
* @@ulfrige . episcopus . * . @@ulfhelm . minister .
* . Asser . episcopus . * . Alla . minister .
* . @@ighen episcopus . * . Heorstan minister .
* . Eodmund. episcopus . * . @@ulfhelm . minister .
* . Eadgar . episcopus . * . Beorstan . presbyter .
* . Wimund . episcopus . * . Tata . presbyter .
* . Brinhelm . abbod . * . Brichtulf . presbyter .
<P 606>
WRINGTONE : CARTA EDDREDI REGIS DE WRINGTONE DATA ECCLESIAE
Regnante imperpetuum et mundi mouarchiam gubernante altri-
toni patris sobolo qui celestia simul et terrena moderatur illius
etenim incarnationis anno . D . C . C . cc . IIIIto . indictione
vero sexta . contigit quod ETHELFRITHO duci omues hereditarii
libri ignis vastatione combusti perierunt . Tali igitur necessitate
cogente predictus dux rogavit EDwARDUM regem et ELREDUM
quoque et ETHELFLEDAM qui tunc principatum et potestatem
gentis Merceorum sub praedicto rege tenuerunt omnes etiam
senatores Merceorum ut ei consentirent et licentiam darent alios
libros rescribendi .
Tunc illi unanimiter omnes devota mente concesserunt ut
alii ei libri scriberentur eodem modo quo et priores scripti
erant in quantum eos memoriter recordari potuisset . Si vero
quoslibet recordari minime potuisset . tunc ei ista cartula in
auxilio et affirmatione fieret . ut nullus eum contentiose cum
aliis libris affligere voluisset nec propinquus nec alienus quam-
vis aliquis homo aliquem de vetustis libris protulerit quem
prius fraudulenter vel hora ipsius incendii vel alio quolibet
tempore per furtum abstraxisset . novimus namque quod omnia
que in hoc mundo contigere solent aliquando citius aliquando
tardius ex memoria mortalium delapsa deveniunt nisi in cedulis
litterarum caractaribus annotentur . quapropter in hac cartula
innotescere ratum atque gratum satisque comodum duximus de
illa videlicet terra . at . WRING(ToNE] hujus quantitas est . viginti
cassatorum .
Et hanc praefatam largitionem . ego EDRED rex et totus senatus
Anglorum devoto animo Ethelfrigo duci in perpet[u]am heredi-
tatem persolvimus ut nemo post nos percipientes sine indignatione
Dei omnipotentis illam irritam faciat .
* Ego Athelret consensi et confirmavi.
* Ego Edward rex consensi et subscripsi .
Hii sunt termini prefati ruris a rege recuperati .
Erest on preosteselwe . of preosteselwyn on . wrythwey . of Writh-
weie. of wryoheme on Egelescombe. of Egelescombe on etecombe.
of etecombe on Wulfcombe . endelanges Wolfcombe midewardes
&ar on Stificleie northward of &ar leighe on wynter acres estward .
&anen on Swynhage . &anen &oru atteleighe to farnhamme of
farnhamme on histlyngdene estward . &are on &ane Berghe of
&an Berghe to likelan . of likelan to credelinghales of crede-
linghale on suwardynglegh estward to Wetheleighe brok and
endelanges boke to merewollen. of merewollen on estmedewen
of estmedewen on wilbicanhulle . of wilbicanhulle on the heghe
rewe bi southensuddon . of &are heghe rewe on mererigge of
mererigge on hagennedewe of hagenedewe emdelang stremes on
wring' to wringforde . of wringforde on &e heghe rewe est
to schirebourne elm of &an elme on carstie ou &a heghe rewe . eft
endlang &are heghe rewe on wythescombe . of &an combe on
brokenanbrugge of &ar brugge to stanbrugge of stanbrugge to wet-
medewen of wetmedewen to datercombe of watercombe to
ethecombe of ethecombe to elkanleighe of elkanleighe to hilis-
brok on &ane holm ane endelanges thes brokes eft in on
wryng . &anen endlang wryng . eft on the mede westward &anen on / preostwlwe.
 Hanc prefatum hereditatem. Athelstan dux filius Etheredi con-
versus et factus monachus optulit secum ad monasterium Glastin-
gensis illamque sibi largitus est Athelstan . Rex .
<P 607>
* Regnante ac dispensante Deo omnipotente mundana regimina
cujus videlicet incarnationis anno . DcCcc . indictione . vII . eo
scilicet anno @@IGFRID rogabat Ead@erdum regem et AE&elredum
ducem et AE&elflaede senatoresque eorum ut ei istum librum scri-
bere jussissent . hoc est illius terre quinque manentium quae nomi-
natur EATUN illam denique terram Alchun episcopus a Burgredo rege
AE&els@i$a regina comparavit eandemque terram iterum @@aerfri$
episcopus Ceol@ulfo regi pro recta retributione tradebat ipseque rex
postea Hungi$e illam tribuit . post hec namque @@igfri$ eam terram
ab Hungi$e cum placabili pecuuia cum testimonio optimatum Mer-
ciorum comparavit . Et tunc Ead@eard rex et AE&elred dux et
dominator Merciorum necnon quoque et AE&elflaede cum testimonia
episcoporum et principum aliquorumque senatorum sibi subjecto-
rum @@igfri$o hunc librum rescribere praeceperunt . ad eandem con-
ditionem ad quam praedictis possessoribus erat conscripta id est in
perpetuam hereditatem quia vetustus liber illius terre quocumque
modo perditus erat et si umquam evenerit ut antiquus liber in
palam venerit sit praescriptus et interdictus nisi ad manum @@ig-
fri$us veniat vel heredum ipsius .
Circumcincta est hec terra his terminibus # is &onne aerest from
@ifeles lace # s@a up andlang ri$iges # hit cym$ to fagan floran %
&onne s@a andlang slaedes be &am t@am lytlan beorgan # hit cym$
to @ulfunes treo@ stealle @ill . an suna # s@a &@yres ofer # furlang #
on &a &yrnan @este@arde &aer se mycla &orn stod # s@a on fugelmere
# &onne a ondlang dices o$ # hit cyme$ to hor@yllan # s@a ondlang
ri$ies # hit cym$ to cear@yllan &onne maere$ hit cer@elle seo$$an .
Nomina autem testium hujus reparationis hic subter carax-
antur .
* Ego Ead@eard rex consensi et subscripsi .
* Ego AE$ered dux Merciorum . Ego Alf@ald dux .
Ego AE&elflaed consensi . * Ego AE&elfri$ dux.
Ego @@igmund episcopus . Ego Eadna$ minister .
* Ego @aerfri$ episcopus . Ego AElfere minister .
Ego Eadgar episcopus . Ego Sigeric .
<P 608>
AE$$EREDES GERAEDNESSE ] AE$$ELFLEDE @I$ WERFRI$$ BISCEOP :
Omnibus namque sapientibus notum ac manifestum constat .
quod ducta hominum vel facta pro `multiplicis criminum pertur-
bationibus et cogitationum vagationibus frequenter ex memoria
recedunt nisi litterarum apicibus et custodiae cautela scripturarum
reserventur et ad memoriam revocentur .
Quamobrem anno dominicae incarnationis . DCCCco . IIIIo . in-
dictione . I . has ob memoriam posteritatis litteras scribere jussi-
mus.
 &aet is &onne # @@ERFRI$$ bisceop % se hired aet @@IGRA cEASTRE
sylla$ % ge@rita$ AE&ELREDE % AE&ELFLAEDE heora hlafordum &onae
hagan binnan byri aet @@IGRA CEASTRE. se is fram &aere ea sylfre
bi &aem nor$ @alle east @ardes. XXVIII. roda lang. % &onon
su&@ardes. XX. IIII. roda brad. % eft &onon @est@ardes on sae-
ferne. XIX. roda long. % eac hi sylla$ him # med@e land be
@estaN saeferne on efen &one hagan. andlang &aes bisceopes dic
of &aere ea # hit cym$ @est ut on # mo/r dic. % spa nor$ # hit
cym$ ut on efen # gelad. % spa est@ardes # hit cym$ eft @i$
neo&an # gelad on saeferne.
Eac hi sylla$ him BEFERBURNAN .`% eac &aer to . Lx . aecera
ear$londes be su&an beferburnan . % o&res . LX. be nor$an . % ec
s@y&e rumed lice . XII . aeceras &aer to Fulgodes maedlandes . %
eall hi sylla$ &iss `heom mid milde mode/ . % @ilnia$ him to #
hi syn eig$er ge hlafordes freond  &ara hina . ge &aere cyrcan
% hig his @ylla$ alning hieom to earnien daeges % nihtes mid
heora godcundnese . s@a his betst magoN . % his hit habban a/
ge binnan byrig ge butan unbesacen @i$ aelce hand &a h@yle &e
his lifgean . % gif AElf@' leng sy . bonne sy hit s@a un besacen &a
h@ile &e heos lifige  % ofer heora &reora daeig . agefe hit mon
eft &aere circean hlaforde . s@a ge godad s@a hit &onne sy for
heora &reora sa@le . buton aelcum geflite . gi& God @ile # hig
hit godian motan .
Augentibus et custodientibUs retributio aeternae beatitudinis
augeatur in coelo . minuentes et frangentes sempiterna increpatione
redarguantur . nisi prius digna satisfactione emendaverint .
&as geraednesse eall se hired ge iunge ge ealde into Cristes
rode tacne gefaestnodon . % &ara . XII . noman her standa$ a@ritene
baeftan. % eac &ara freonda noman &e @e us to ge@itnesse curon
* AE&elred aldor man % AE&elflaed Myrcna hlafordas mid
us hit ge@RIToN
* Ego @@erfri$ ePiscopus propria manu consensi et corro-
boro
* Ego Kinelm abbas.
* Ego Ecgfri$ presbyter consensi .
* Ego @@iglaf presbyter * Alhmund .
* Ego Oslac presbyter. * Edgar bisceop ..
* Ego Cina$ diaconus * Aldred .
* Bernhelm . * AE&elfrid ealdor mann
* Eard@ulfus. * AElfred .
* Wlfred. * AElfstan .
* Ceolhelm. * Eadric .
* Wllaf. * Wlfhun.
* AE&eredes geraednesse % AE&elflaede @id @@erfri$ bisceope %
@i& &one hired on @@egerna CEASTER.
<P 609>
COROGRAPHVM.
Rixiendum on ecnisse ussum drihtne haelende Criste se $e all
$ing gemetega$ ge on heofeanum ge on eor$an &aes inflaescuisse $y
gere &e agen @aes DCCCC @intra % IIII @inter % $y vII . gebon gere .
ic UUERFRID biscop mid mines ar@eor$an heorodes ge$afuncga %
leafe on @@EOGERNA CEASTRE sylle @@ULFSIGE minum gerefan @i$ his
holdum maegene % eadmodre hernesse anes hides lond on EASTTUNE
s@a s@a Herred hit haefde on $reora monna daeg % all $aet inn lond
belige$ a/n dic utane % &onne ofer $reora monna daeg agefe monn
aft $aet lond butan elcon @i$erc@ide inn to @@eogerna ceastre % $is
seondan $ara monna noman $e $aet ge$afedon % mid Cristes rode
tacne gefaestnedon .
* Uuerfri$ biscop . * Hildefri$ presbyter .
* Cynehelm abbas . * Ecfri$ presbyter.
* Uuerfri$ presbyter . * Eaduulf presbyter .
* Eadmund presbyter . * @@iglaf presbyter.
* Berhtmund presbyter. * Oslac diacon .
* Tidbald presbyter. * Cyna$ diacon .
* Berhthelm . * Cynelaf . * Cynelaf .
* @@igheard . * Uulfred . * Ceolhelm.
* Monn. * Cynehelm. * Uullaf .
* Earduulf . * Uulfric . * Ealmund .
* Uullaf . * Cenfri$. * Earduulf .
* Berhthelm . * H@ituc . * Uulfgar.
* Heahred.
Uulfsiges lond boc Heas-
tunesboc Eadward senior.
<P 610>
LIDEERD . @@ELINGTUN . BOCLAND .
In nomine domini nostri Jhesu Christi . Regnante in perpetuum
domino nostro Jhesu Christo et omnia de summo coeli apice dispen-
sante ac gubernante , cernimus omnia temporalia et praesentia
perire, labi, transire aliquando maturus gubernantis Dei dispen-
sationibus evidenter finibus , aliquando secular[i]um rerum ingruen-
tibus accessibus , id est evidentibus cladibus bellorum , incendiis
urbium et terrarum , direptionibus praedarum , auxionibus infirmita-
tum et aliis inumerabilibus causis existentibus , ne in oblivione
tradita quae in nostris temporibus facta suut viderentur , littera-
[ru]m apicibus evidenter commendare curavimus .
Quapropter ego EAD@EARD Dei indulgente clementia Angul
Saxonum rex tres villas id est @@EoLINGTUN terram de sex manen-
tium , et BOcLAND terram quinque manentium , atque LIDGEARD
terram . XII . manentium dedi ASSER Scireburnensis ecclesiae epis-
copo et illi familiae causa commutationis illius monasterii quod
saxonice dicitur PLYMENTUN : in utraque parte in perpetuam here-
ditatem et mihi et illis cum omnibus ad se pertinentibus , id
est hominibus et pecoribus , silvis , campis , pascuis , pratis ,
piscuariis : ut habeant suis diebus et relinquant qauibuscumque
successoribus ad illam sedem post se venientibus , quamdiu ulla
Christianitas in ista terra fuerit , sine ullo censu et vectigali ulli
homini terreno , exceptis tribus causis , id est , expeditione et arcis
et pontis constructione .
si quis hoc custodire et augere voluerit , augeat Deus ei bona prae-
sentia et coelestia gaudia consequatur : Si quis vero , quod non opta-
mus , instigante diabolo hoc frangere vel minuere ausus fuerit ,
Sciat se rationem redditurum ante tribunal Christi in illo tremendo
et terribili die judicii , nisi prius dura et pura emendaverit peni-
tentia in ista praesenti vita . Et si quis protulerit aliam heredita-
riam cartulam contra hanc nostrae donationis taxationem , irrita
coram Deo et homiuibus fiat et anathematizandus fiat hic et in
futuro ille qui protulerit .
* Ead@eard rex . * Sibba .
* Asser episcopus . * Beornstan .
* Beorhtmund presbiter . * AEdelstan .
* Beocca presbyter . * AElfsige .
* Beornhaeh presbyter . * Beorhtulf .
* Abbud presbyter. * @@ynsige .
* @@ynsige. * @@ulfsige.
* @@ulfric . * Beorhtsige.
* Tida presbyter . * Eadstan .
* Buga minister. * AElsige .
* Wulfhere minister . * Leofheh .
* Luhha . * Leofstan .
* Eardulf. * @@ynsige.
* @@ulfsige
 * @@is synt &a land gemaero aet Boclande % aet @@elingtune.
 AErest uppan dune aet Achangran of Achangran adune on Sand-
ford landgemaere, &onne adune an &a ealdan dic, &anon o&
Sandford &onne and lang @aes ealdau @eges o& Cytel@ylle . of
Cytel@ylle %lang streames o& Tan . adune ahd lang Tan streames
o& Bradanford . &anou and lang streames o& Her@o&ford .
&anon on &eod herpo$ o& &a estas . &ano on land gemere o&
Stanford . &anon upp on Fiduc and lang landgemaeres s@a upp on
Maer broc o& Byrnan his . &anon on $eod herpo$ . s@a eft on
Achangran .
* @is synt &a land gemaero to Lidgerd .
AErest on Linlege . of Linlege uppon strem to Costanforda . of Cot-
tanforda upon strem to Gosforda . of Gosford uppon strem to
Stanforda . of Stanforda on Fasingafeld . of Fasingafelde . on
Pytt apuldre . of Pytt apuldre on AEst , of AEste adun cousled
to Readanclife , of Readanclife to Ru@anbeorge , of Ru@an-
beorge to Ludan@ylle . of Ludan@ille to Fricanfenne . of Frican-
fenne uppon streme . to Gattibricge . of Gattibrige to @@ibban-
bille . uppon an slaed to Holan@ege . of Holan@ege uppon slaed
to Bacganbeorge . of Bacganbeorge to @@ynestane . of &am stane to
Ru@anbeorge . of &am beorge to C@ichenhamme . of $am hamme
to Collelade . of Collislade . adune ou strem to Horspadesforda .
of &am forda uppon straem to Oxenagete . of&au gete to Motlege .
of Motlege on Fideroces torre . of Fideroces torre to Frecan$orne .
of Frecan$orne on Snoccanmere . of Snoccanmere on Stangedelfe .
on Hreod alras . of Hreod alron on Tideford . of &am forda adune
on strem to Cunecanforda . of Cunecanforda on Cincgesget . of
Cincgesgete on Suran apuldran . of Suran apuldran oth hit cymth
eft on Linlege .
<P 611>
COMMUTATIo FAcTA AET STocE BE ScEALDEBURNAN PRO LIBERTATE
TANTONIE A DENE@ULFO EDwARDO REGI .
Dispensante et gubernante domino nostro Jhesu Christo . Incom-
motabiliter omnia visibilia et invisibilio quamvis verba regum et
procerum decreta . velut fundamenta montium ad modicum fixa
videantur . tamen quia plerumque tempestates et turbines secula-
rium rerum regnorum statuta fuscantes quatiunt .
Quapropter litterarum memoriae commendare procuravimus .
quod . DENEwLF . episcopus Wintoniensis aecclesiae et illa venera-
bilis familia ibidem commanens dederunt . EADWARDO regi . XX .
manentes in eodem loco quod Saxonicae dicitur AET STocE `juxta
Scealdeburnan' ut ille habeat et possideat in suis diebus . Et post
suos dies cuilibet heredi voluerit reliuquat cum omnibus ad se
pertinentibus in perpetuum libertatem ab omnibus secularibus
rebus expeditas excepta expeditione et arcis . et pontis . construc-
tione . et conductione pro perpetua libertate illius monasterii quae
dicitur TANTUN . in quo antea multa regalium tributorum jura con-
sistebant . quo et illud monasterium equaliter ab omnibus regalibus
et commitialibus tributis liberum et inmune perpetualiter perma-
neat .
Si quis hanc nostram donationem et commutationem custodire
et augere voluerit : custodiat illum Deus et augeat sibi omnia bona
praesentis et futurae vitae . sin vero minuere vel infringere mala
mente voluerit : sciat se in horrendo illo die severi examinis coram
summo judice inevitabilem redditurum rationem nisi hic prius
digna emendaverit penitentiae .
Haec autem cartula . Anno dominicae incarnationis . D . CCCc
.IIII.Indictione . vII . Scripta est in illa venatoria villa quae Saxo-
nicae dicitur . Bicanleag . coram veredicis testibus quorum nomina
subter craxata sunt .
Ego Eadward rex . Ego Ordgar dux .
Ego E&el@eard filius regis . Ego @@ulfsige dux .
Ego Osferd frater regis . Ego Heahfer$ dux .
Ego Plegmund archiepiscopus . Ego Byrhnelm dux .
Ego Denulf episcopus . Ego @@ithbord dux .
Ego Asser episcopus . Ego Deormod dux .
Ego @@ulfsige episcopus . Ego Beorhtelm minister .
Ego @@ighelm episcopus . Ego Odda minister .
Ego Ceolmund episcopus . Ego AElfric minister .
Ego Ordlaf dux . Ego Stricca minister .
Ego Osulf dux . Ego @@ulfhere minister .
Ego Beocca dux . Ego AE&elstan minister .
Ego @@ino$ minister . Ego Uffa minister .
Ego Elfred minister . Ego AElfred minister .
Ego @@ulfhun minister . Ego Sigric minister .
Ego Buga minister . Ego Ceolstan minister .
Ego E@el@eard minister . Ego Cufa minister .
Ego Elfstan minister . Ego E&eric minister .
<P 612>
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo cujus
potestas nec crescit nec minuit omnibusque presentis vitae curri-
culis cotidie semper subter labentibus suaeque condicioni omnibus
visibilibus et invisibilibus inevitabiliter velint nolint cotidiae sub-
dentibus .
Quapropter ego EADWARD . divina indulgente clementia Angul
Saxonum rex omnia quaecumque dicta aut facta vel etiam pacta
sunt in nostris temporibus relatin digna pro necessitate animae
meae et pro communi nostra necessitate necnon etiam subsequentis
posteritatis nostrae litterarum memoriae commendare procuravi ne
aut fusca oblivionis caligine oblitterata vel incuria scriptorum et
testium id agente ignorata regnantibus post nos et suis optimatibus
ad lites et contentiones de caetero devenirent .
Qua de re in hac cartula demonstrare conor ego cum consilio et
consensu optimatum meorum quorum nomina infra scripta sunt
libertatem illius monasterii quod Saxonicae . TANTUN . dicitur cum
omnibus ad se pertinentibus . Villis . Campis . Silvis . Pascuis .
Pratis . et piscium capturis . in sempiterno graphio in cruce Christi
DENE@ULFO episcopo et illi venerabili familiae in Wentana civitate
commoranti . ab omnibus regalibus fiscalibus et commitialibus .
necnon et ab omnibus mundialibus taxationibus expeditam excepta
expeditione . et arcis et pontis constructione . toto mentis affectu
dedi . ea conditione quo semper prefatum monasterium pertineat
atque deserviat episcopali sedi in Wintonia civitate sine ulla con-
troversia . et sine disceptatione . nec in nostro tempore . nec etiam
ab ullo nostro successore . haec donatio commutetur aut violetur in
sempiternum . Sed et hoc alacri animo Christo concessi . ut epis-
copi homines tam nobiles quam ignobiles in praefato rure degentes .
hoc idem ju/s in omni haberent dignitate quo regis homines perfru-
untur . regalibus fiscis commorantes . et omnia secularium rerum
judicia ad usus praesulum exerceantur eodem modo quo regalium
negotiorum discutiuntur judicia . Predicte etiam villae mercimo-
nium quod anglicae &aes tunes cyping appellatur . censusque omnis
civilis sanctae Dei aecclesiae in Wintonia civitate sine retractionis
obstaculo cum omnibus commodis aeternaliter deserviat . Erat nam-
que antea in illo supra dicto monasterio pastus unius noctis regi .
et . VIII . canum et unius caniculari pastus et pastus novem noctium
accipitrariis regis et quicquid rex vellet inde ducere usque ad
Curig vel Willettun cum plaustris et equis . et si advene de aliis
regionibus advenirent debebant ducatum habere ad aliam regalem
villam . quae proxima fuisset in illorum via .
Ille quoque episcopus et illa venerabilis familia michi . LX .
manentes in illis illustribus locis quae Saxonicae ita nominantur .
id est . X . manentes aet Crauuancumbe . aet . XX. aet Cumbtune . aet
. XX . aet Banan@ylle . XX . quoque aet Stoce juxta Scealdeburnan .
perpetualiter in sempiterno graphio in cruce Christi pro prefati
monasterii libertate ab omni regali censu et comitiali omnique
mundana exactione equaliter expeditas excepta expeditione et arcis
et pontis constructione libenti animo condonaverunt . Hoc etiam
sub divino testamento praecipimus et imperamus ne umquam
aliqua commutatio vel vicissitudo illius nostre donationis et confir-
mationis in utraque parte fiat . quamdiu illa christianitas in ista
insula consistat . Si quis hanc nostram donationem et commuta-
tionem custodire et augere voluerit . custodiat illum Deus et augeat
illi omnia bona praesentis et futurae vitae . sin vero aliqua mala
machinatione minuere vel infringere voluerit . sciat se ante celsi-
`si'mi judicis horribile tribunal rationem redditurum in die judicii .
si non prius hic digna emendaverit poenitentia .
Haec autem cartula scripta est . Anno dominicae incarnationis
. D CCCC IIII. Indictione . VxII . In villa venatoria quae Saxonicae
dicitur . Bicanleag . coram idoneis testibus quorum nomina subse-
quenter scripta sunt .
Ego Eadward rex . Ego Osulf dux.
Ego Pleigmund archiepiscopus . Ego Ordgar dux .
Ego Dene@ulf episcopus . Ego Heahferd dux .
Ego @@ulfsige episcopus . Ego AElf@ald dux .
Ego AE@el@eard filius regis . Ego Johan presbyter .
Ego Ordlaf Dux . Ego @@erulf presbyter .
Ego Tata presbyter . Ego Odda minister .
Ego AE&elstan presbyter . Ego Wlfred minister .
Ego Byrnstan presbyter . Ego Buga minister .
Ego Searu presbyter . Ego Ealhmund minister .
Ego @@ealda presbyter . Ego Wlfstan minister .
Ego Fri$estan minister . Ego AE&elfer$ minister .
Ego @@ighel minister . Ego Wlfhelm minister .
Ego @@itbord minister . Ego Wlfhun minister .
Ego Deormod minister . Ego Wlfhere minister .
Ego Beorthelm minister . Ego Wlfric minister .
<P 613>
COMMUTATIO FACTA DE WALTHAM PRO PORCESTRE
Post dicessum primi parentis de paradiso unde humana fragilitas
indesinenter jacet pressa honere terrenae fragilitas et gravedine
mortalitatis unde adhuc cernimus cotidie fugitivae vitae tempora
prosperis et adversis causis consistere rapidissimoque cursu anno-
rum spatia et regnorum ubique gaudia finita . nullo credenti igno-
tum esse autumo . Ideoque plurimorum definitum est consilio .
apicum signis confirmanda adque roboranda quae incerta in futuro
arbitrantur . et maxime omni hora oportet eorum exemplis esse
instructos . qui quidem istis caducis temporalibusque divitiis .
aeterna beatitudinis praemia adquirere posse indubitanter promi-
serunt .
Quapropter ego EADWARDUS gratia Dei occidentalium Saxonum
rex cum consensu omnium optimatum nostrorum . necnon et nostrae
propriae voluntati curavimus litteris commendare . ne futura pos-
teritas ignavia torpescens obliviscens ea quae nunc moderni
memoriae student commendare . Convenit namque nobis videlicet
me cum meis fidelibus . ut mutuaremus aliquam terrae partem con-
venerabili DENE@ULFO Wintoniae civitatis episcopo . necnon et illa
venerabilis familia sub ejus dominio degentibus dedi et tradidi ei
aliquam partem terrae juris mei in loco qui vocatur publico nomine .
WALTHA/M . ut habeat teneat atque possideat . Cum campis . Silvis .
Pratis . et Pascuis . et omnibus ad se pertinentibus . et idcirco ut
nostra facta firmi[u]s permaneant etiam sapientes regni mei
testes adhibui quorum nomina infra continentur . sunt autem
manentes illius terrae duo minus quam quadraginta .
Concessit et tradidit michi ille venerabilis episcopus ex Sua pro-
pria jure aliquam partem terrae in loco quo PORCEASTRA vocatur.
ut habeam teneam atque possideam . et cuicumque heredi post me
volo dimittam . cum campis . Silvis . Pratis . et Pascuis . et omni-
bus ad se pertinentibus . sunt autem illius manentes . XL . cassati.
et ut nostra mutuatio in utraque parte firma et stabilis permaneat .
volo ut illa terra quam venerabili episcopo necnon et illi familiae
tradidi semper obediat atque deserviat ad illam pontificalem sedem
Wintoniae civitatis . hanc autem donationem et commutationem
in utramque partem ut stabilis et fixa permaneat . absque ulla
contradictione et retractione signo et confirmo caractere sanctae
crucis .
Si quis autem hanc nostram donationem adaugere voluerit .
`ad'augeat ei Deus omnia bona presentis et futurae vitae . Si quis
vero quod absit tyrannica fretus superbia nostram donationem .
sive commutationem infringere vel contra ire voluerit sit anathema
a sancta aecclesia . si non prius emendaverit digna satisfactione .
Haec autem cartula scripta est . Anno incarnationis dominicae
. D CCCC IIII . Indictionis septime in villa venatoria quae Saxonica
dicitur . Bicanleag . coram idoneis testibus quorum nomina subse-
quenter scripta sunt .
Ego Eadwardus Rex .
Ego Plegmund archiepiscopus .
Ego Dene@ulf episcopus .
Ego Asser episcopus .
Ego @@ulfsige episcopus .
Ego AE$el@eard filius regis.
Ego Ordlaf Dux.
Ego Osulf Dux . Ego Johan presbyter .
Ego Ordgar Dux . Ego @@erulf presbyter .
Ego AElfwald Dux . Ego Tata presbyter
Ego Heahferd Dux . Ego AAE&elstan presbyter .
Ego Beornstan presbyter . Ego Wlfred minister .
Ego Sedru presbyter . Ego Buga minister .
Ego @@alda presbyter . Ego Ealhmund minister .
Ego Fri$estan Diaconus . Ego Wlfstan minister .
Ego @@ighelm Diaconus . Ego AE&elferd minister .
Ego @@ithbord minister . Ego @@ulfhelm minister .
Ego Deormod minister . Ego @@ulfhun minister .
Ego Beorhthelm minister . Ego Wlfhere minister .
Ego Odda minister . Ego Wlfric minister .
<P 614>
Anno illo quo transacti sunt a nativitate domini nostri Jhesu
Christi . DcCCC . V . misit FORMOSUS pontifex apostolicus Romanae
aecclesiae in terram Anglorum ad regem EADWARDUM motus cum
magna iracundia ac devotione . % mandavit ei cum suis omnibus
maledictionem contra benedictionem quam beatus Gregorius per
sanctum virum Augustinum genti Anglorum `antea misit . Nisi
cum aepiscopis instituisset destitutas parrochias episcoporum
secundum an`ti'quam traditionem . quae tradita est genti Anglorum
a/ sede sancti Petri . Nam per . VII. annos plene destituta est
`regio' Iewissorum ab omni episcopo .
Quo facto ; congregavit EDWARDUS rex si/nodum senatorum
gentis Anglorum . in quo presidebat PLEGMUNDUS archiepiscopus .
regi recitans et disputans districta verba apostolicae legationis .
quam misit beatus papa Formosus . Tunc sibi rex cum suis et
Plegmundus archiepiscopus salubre consilium invenerunt . assu-
mentes sibi dominicam sententiam ." messis quidem multa est
operarii vero pauci" . Singulis tribubus Iewissorum gulos
constituerunt aepiscopos . et singulis aepiscopia constituerunt . Et
quod dudum duo habuerunt : in . V . diviserunt ,
Acto illo consilio . cum honorificis muneribus Plegmundus archi-
episcopus Romam rediit . apostolicum Formosum cum magna hu-
militate placavit . regis decreta et seniorum regionis enunciavit .
quod et apostolico maxime placuit .
Rediens ad patriam in urbe Dorobernia . vII . aepiscopos . vII.
aecclesiis in uno die ordinavit . Fri$estanum ad aecclesiam Win-
toniensem . AE&elstanum ad aecclesiam Corvinensem . Vuaersta-
num ad aecclesiam Siraburnensem AE&ilhelmum ad aecclesiam
Fontaniensem . Eadwlfum ad aecclesiam Cridienensem . Insu-
per addiderunt illi tres villas in Cornubia . quorum nomina
Polltu/n. Caelling . LandWithan. ut inde singulis annis visi-
taret gentem Cornubiensem . ad exprimendos eorum errores .
Nam antea in quantum potuerunt veritati resistebant . et non
decretis apostolicis oboediebant . Sed et aliis provinciis consti-
tuit duos australibus Saxonibus virum idoneneum Beorneh
ordinavit . et Mercionibus Coenulfum ad civitatem quae dicitur
Dorceceaster .
Hoc autem totum si Papa apostolicus in synodis aecclesiae
sancti Petri conclusit . et dampna`re'tur in perpetuum . qui ho/c
salubre mutaret consilium ;
<P 615>
Anno quo a/ nativitate domini transacti sunt anni DCCCcti . IIIIor,
misit papa FORMOSUS Angliam epistolas : quibus dabat excom-
municationem et maledictionem regi EDwARDO . et omnibus subjec-
tis ejus : pro benedictione quam dederat beatus Gregorius genti
Anglorum a/ sede sancti Petri . Nam per . vIIem. annos pleno
destituta fuerat episcopis omnis regio Gewisorum ; id est West-
Saxonum .
Quo audito : congregavit rex EDWARDUS synodum senatorum
gentis Anglorum ; cui praesidebat Pleimundus archiepiscopus .
interpretans districta verba apostolice legationis . Tunc rex et
episcopi elegere sibi suisque salubre consilium . et juxta vocem
dominicam . "messis quidem multa operarii autem pauci" : elege-
runt et constituerunt singulos episcopos singulis provinciis Gewiso-
rum . et quod olim duo habuerunt . in .V  diviserunt .
Acto concilio archiepiscopus Romam cum honorificis muneribus
adiit . papam magna humilitate placavit . decreta regis recitavit ;
quod apostolico maxime placuit . Rediens ad patriam . in urbe
Cantuarie uno die .VII. episcopus .VII. ecclesiis ordinavit .
Fridestanum ad ecclesiam Wintoniensem . Adelstanum ad Cornu-
biensem . Werstanum ad Scireburnensem . Adelelmum ad Wellen-
sem . Edulfum ad Cridiensem. Set et aliis provinciis constituit
duos episcopos . Australibus Saxonibus virum idoneum Bernegum .
et Merciis Chenulfum ad civitatem Dorcestre.
Hoc autem totum papa firmavit : ut dampnaretur in perpetuum .
qui hoc infirmaret decretum .
<P 616>
* In nomine domini . Ego UUAERFER$$ episcopus cum consensu
et licentia AElfredi regis et AE&elredi necnon et AE&elflaede ducis
Merciorum et cum licentia venerabilis familiae in Uueogerna cestre
donavi CYNELMO abbati propinquo meo partem agri prope fluvium
Aven in loco qui dicitur BENNINGCUUYR$$ sub quantitate . X .
manentium ut habeat et bene utatur diebus vite sue . et post se
derelinquat duobus heredibus quibus voluerit . et decursis illorum
terminibus iterum reddatur ad sedem episcopalem supradicta terra
sine ulla contradictione . nisi heredes illius tempus prolixius a ponti-
fice sedis illius adipisci poterint . Et sciat quicumque hanc terram
teneat cotidie elemosinam faciendam pro anima Burhredi regis et
Alhuni episcopi qui hanc terram donaverunt Deo et sancte Mariae
ad ecclesiam in Uueogernacestre . Et hoc donum factum est anno
dominice incarnationis . DCCCC . VII . Consentientibus hiis quorum
nomina inferius conscribi videntur .
* Ealhmund . presbiter . Uulfhard . presbiter .
Ecgberht . presbiter . * Ceolberht . presbiter .
Putta prepositus . * Baldred . diacon .
Eadberht diacon . Fri$ulf diacon .
<P 617>
* DENE@ULF bisceop % &a hy@an on @@intan cea/stre . AEn laena$
AElfrede his deg . XL . hida landes aet ALRESFORDA . aefter &aere laena
&e Tunbryht bisceop aer alende his yldran % agan @e/s . On $aet ge
ra$ &et he ge sylle aelce geare to haerfestes em nihte . $$re/o pund
to gafole . % cyresceattas . % cyresceat @eorc . % &enne &aes nud bi$
his men beon ge aru@e ge to ripe . ge to hunto$e . % efter his dege
ga/nge seo $ar umbe flitan in to sancte Petre .
&&is synt &ara @itena hundsetena % $ere hina $e on &aere ge$a-
funge @e/ron .
$$aet is Dene@ulf bisceop . And AElfsige Clericus .
And Tata bisceop . And @@ulfhelm Clericus.
And Byrnstan bisceop . And @@ulfsige Clericus .
And @@ighelm Diaconus . And @@iglaf Clericus .
And AE&elstan Clericus . And AE$elm Clericus .
And Ead@ulf Clericus . And Cynestan Clericus .
And AElfstan Clericus . And A$eric Clericus .
And @@ulfstan Clericus. And $$ru$gar Clericus .
And @@ulfric Clericus . And @@ulfred minister.
And @@insige Clericus . And Beornulf minister .
And @@ulfred Clericus . And @@instan minister .
And Beorhtsige Clericus . And A$ulf minister .
<P 618>
In nomine domini Ego DENE@ULFUS episcopus indico EDWARDO
regi domino meo de terra illa BEADDINcTUN de quae egisti apud
me ut ego eam tibi commodarem . Vnde mi care nunc a conventu
`Wintonie' optinui et apud seniores et apud juniores . quod ipsi
bono favore concedunt michi ut eam tibi per cartam tradam quam-
diu vixeris sive ad possidendum sive ad commodandum alteri cui-
cunque tibi magis placuerit .
Hujus terrae sunt . LXX . hidae . et est modo tota bene procurata .
quae quando dommus meus michi eam tradidit omni peccunia caruit.
et pauperibus hominibus erat destitutum . Tunc ego ipse peccu-
niam in ea reparare studui : unde interim pauperes vixerunt . et
nunc nos eam tibi libenter concedimus . Set nunc familia ipsa
expetit te/ . ut post dies tuos loco suo iterum restituatur . modo
habetur ibi pecunia quantum pro hyemae residuum fuit . Ix .
veteres boves . et . IIII . et . C . XI . veteres porci . et . L . arietes .
preter jus porcorum quos porcarii debent habere . et . bacones .
Non fuit ibi frumenti quid . nisi quantulum fuit praeparatum ad
firmam episcopi . Sunt autem ibi . XC . acrae seminatae .
Nunc vero rogamus et ego ipse episcopus et tota familia Win-
cestriae . et hoc tibi ad elemosinam . quo pro amore Dei et ipsius
sanctae aecclesiae terram aejusdem loci amplius non expetas . quia
videtur eis o rex tua necessaria praeceptio . quatinus nec tibi nec
nobis Deus debeat imputare hanc imminutionem diebus nostris
actam . quia ibi affuit magna ex parte Dei obtestatio eorum qui
eandem terram eidem loco concesserunt .
<P 619>
Ic DENE@ULF bisceop ky$ae EADwARDE kyninge minum hlafurdae
ymb &aet land on BEADDINCTUNE &ae $u mae firmdig to @aerae $aet ic
&ae lendae . &onnae min leof haebbe ic nu aet $am hi@um fundaen on
@@intae ceastrae gae aet gieldran gae aet giengran &aet hie mae mid ealrae
aestae unnun his mae $aet to bociuunae &innae deg s@u$ae to brucannae
s@u$um to laenannae $ae &ae leofust bi$ .
&onne his &aes lon$aes hund seofontig hida. and is nu eall ge @aered
and $u hit aest min laford mae to laet . &u @aes hit ierfaelaeas and .
mi$ ae$num folce aburod . And ic $u saelf &aet ierfae to ge strindae .
&aet $aer mon si$$un bi @aes . And @ae his &ae nu/ s@y$ae eadmodlicae
unnon . &&onnae min leof siondon hi@un nu firmdige &et hit aefter
&inum degae to &aerae sto@ae aeft agyfaen sie . $$onnae is &aer nu/ irfaes
&aes &aes stranga @intaer laefaed haef$ . nigon eal$ hri$ru . and feo@er .
and hund aendlaeftig ealdra s@ina . and fiftig @ae&aera butan &am
scipae and s@inum &ae $a hirdas habban Sculon . $ara is t@aentig
ealdra . And &aer is hund endlaeftig ealdra sceapa . % seofaen &eo@ae
maen . And t@aentig flicca . and naes &aer cornaes mare &onne &aer @aes
bisceopaes faerm gae gear@odu . and &aer hund niogontig gae sa@enra
aecaera .
&onne biddae$ &ae bisceop % &a hi@an on @@intan ceastrae $aet to
aelmaessan for Godaes lufan and for $aerae haligan ciricean &aet $u
&aere sto@ae londaes maraen ne @illnie . for $am &e him $ync$ ynbae
dune haes . &aet na$aer ne &ae ne us God ne &urfa on cunnan
for &aerae @aniungae on urum daege for &am &e $aerae @aes s@i$ae micel
Godes baebodd &a maen &a lond to &aere sto$ae ge sealdae .
<P 620>
* Cum presentis vitae series mutabilium varietur discursu . et
preterita oblivione tradantur nisi litterarum apicibus elucubrata
posteris clarescunt . Ego EADUUEARDUS divina largiente clementia
Angulsaxonum rex tempore quo diucesim Uuentanae ecclesiae in
duas divisi parrochias obnixae rogatus fui a FRI$$ESTANO quem tunc
predictae ecclesiae episcopum constitueram . ut novarum astipula-
tione litterarum sanctae ecclesiae testamenta uti olim ab antecessori-
bus meis Cynegislo atque Cyne@alho. multisque eorum successoribus
devote tradita atque restaurata fuerant confirmans renovarem ob
aeternae beatitudinis praemium et prosperum hujus vitae excursum .
terram quae undique adjacet civitati quae in exordio Christianae
religionis Birino venerabili episcopo praedicante . beato Petro ,
ejusque coapostolo Paulo concessa fuerat consilio optimatum
 meorum usus cum territoriis antiquis cartulis insertis . C . vide-
licet mansas . licet spatiosior ab incolis estimari valeat . ita ut in
ipsius terrae quantitate quod episcopo aratur et quod coloni inhabi-
tant pro una tantummodo cassato reputetur qui CILTAMCUMB ab
hujus patriae peritis vocatur . avos atavos proavos atavosque spiri-
tus sancti igne succensos devotissine imitans itidem corroborando
aeterna largior hereditate .
Quan ob rem tam ego sceptra Anglorum patrio more regens
quam Plegmund Dorubernensis ecclesiae archiepiscopus ceterique
utriusque ordinis sufraganei quorum inferius vocabula litterarum
notulis designantur . in nomine almae trinitatis atque individuae
unitatis praecipimus . tam Fri$estano ejusdem Uuentanae sedis
episcopo quam cunctis ejus successoribus . ut nulli secularium
militum nec ipsud rus nec aliud quotlibet ad ecclesiam Dei
pertinens pro munere quotlibet dare praesumant . Seculares igitur
episcoporum dicione subjecti intra ambitum hujus spatiosae tel-
luris diversis in villis degentes censum episcopali sede persol-
vant . et expeditionem pontis . arcisve restaurationem dum neces-
sitas incubuerit incunctanter peragant . et has . C . mansas omni
Obsequio defendant . ita ut Ciltancumb cum Suis appendiciis
pro una tantummodo mansa ut olim constitutum fuerat reputetur ;
Moderno tempore uti antiquitus constitutum fuerat Hnut Scillingc
et Ceolbolding tun in quantitate horum C . cassatorum persistant .
hoc quoque in nomine almae trinitatis et individuae unitatis obnixae
flagitamus et beati Petri apostolorum principis auctoritate praeci-
pimus . ut rura quae ab antecessoribus suis maximae a Dene@ulfo
ad animae suae periculum diversis secularium personis acommodata
fuerant dum oportunum fuerit statuto a praedecessoribus episcopis
tempore sine ullo contraversionis obstaculo in qualicumque sint
provincia vel episcopatu Uuentane cathedrae . restituantur . Si
autem reditum accelerare voluerit eorum . in ipsius consistat
arbitrio . praecipue dum beatae memoriae Theodorus hoc olim inter-
dixerat nefas . ne scilicet episcoporum quispiam Christo collatam
a catholicis possessionem pro quolibet munere temerarius dare vel
accommodare praesumeret praesumentem equidem anathematis vin-
culo inretitum sinodali damnavit concilio . et tam inlicitum ac
inconveniens datum successores nullatenus stare permitterent
jussit . ne pravo antecessorum consilio successores ad hanc dedu-
cerentur inopiam . ut Christi pauperibus quid erogarent non habe-
rent ; C . mansae in Duntun . et in Ebles burnan . quas mihi prae-
fatus acommodavit episcopus . et LXX in Beaddingtune . quas mihi
Dene@ulf acommodaverat presul si hoc illi placuerit . ut his vita
comite fruar . post obitum meum Uuentane ecclesiae libere resti-
tuantur . Nostris salubribus obtemperantes preceptis praesenti
prosperitate et futura beatitudine jocundi perfruantur . Si autem
temerarius quispiam nefas superius interdictum ullo modo prae-
sumerit . anathema sit et auctoritate beati Petri apostolorum prin-
cipis . Paulique . quorum sub almae trinitatis possessio est quod a
nobis modo renovatur . damnatus intereat . nisi cum ejulato magno
quod contra nostrum decretum minuendo praesumens abstulit .
penitendo ante obitum suum satisfaciens restituerit . Haec cartula
scripta ert anno dominicae incarnationis . DCCCCVIIII . indictione
. XII. his limitibus hoc rus undique circumdatur . et intra ambitum
suum multas villas complectitur . quarum nomina incolis . liquido
clarescunt . Hnut scillinc tamen et Ceolbolding tu/n . quia e duae
villae contiguae non sunt . C . manentium quantitatem proficiente
indumentis cleri deservientes . non his limitibus set propriis et ratis
terminis ambiuntur .
* Erest on icenan aet brombrigce up %lang @eges to hlidgeate .
&anon %lang slades to bea/nstede . # be hagan to searnaegles forda .
# up be s@ae$elinge to sugebroce . $aet for$ be mearce to cules
felda . for$ be gehrihtum gemaere to stodleage . s@a to ticnes telda .
# to mearcdene . s@a to taeppeleage . s@a for$ to scipleage . # to
bradan ersce . s@a/ to &aere ealdan c@ealmsto/@e . # for$ be deopan
delle . # be cra@eleainga mearce to bacegeate . for$ be mearce to
$aem ealdan falde . s@a nor$ % east to hearpa$e . a be hearpa$e to
heafod stoccum . s@a/ be hide burninga gemaere on icenan . # u/p be
streame . # s@a/ @i$ easton @ordige &onan be rihtre mearce to $aem
gemaer $ornan . # to $aere readan rode . s@a/ for$ be ealdormonnes
mearce . a be mearce . # hit cim$ on icenan . up be streame to
alres forda . &onon on ticceburnan . up %lang burnan . to hearpa$e
s@a to tyrngeate @i$innan $a aefisc to sceap @ican . # be riht
gemaere to ellenforda . s@a to bradan dene . # to meoluc cumbo.
s@a to meolaen beorge . %lang @eges to @ealthaeminga mearce . be
rihton gemaere to hige leage . # to claenefelda . s@a/ on are dene
for$ be hagan on sceatte leage . # for$ on icenan be nor$an stan-
forde . s@a mid streame $aet hit cym$ eft on brom bricge .
* Ego Ead@eard rex hanc restaurationen a me renovatam
signum sancte crucis propria manu scribendo fir-
mavi .
* Ego Plegmund archiepiscopus mellifluam donationem
praefati regis subscripsi cum signaculo sancte crucis .
* Ego Fri$estan episcopus cum consilio ejusdem regis
conroboravi atque conexi cum triumpho regis
aeterni .
* Ego @@ulfsige episcopus consensi et subscripsi .
* Ego @@ighelm episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Ceolmund episcopus consensi . et subscripsi.
* Ego AE$el@eard frater regis .
* Ego AE$elstan filius regis .
* Ego AElf@eard filius reg`is .
* Ego Ordlaf dux . * AE$elfer$ minister .
* Ego Osfer$ dux . * AElfric minister.
* Ego Beorhtulf dux . * @@ulfhelm minister .
* Ego Ordgar dux . * Uffa minister.
* Ego Heahfer$ dux . * AElfstan minister .
* @@aerulf presbiter . * AElfred minister .
* AE$elstan presbiter . * AElfstan minister .
* Beornstan presbiter . * AElfstan minister .
* Ealhstan presbiter. * @@ulfhere minister .
* Deormund minister. * A$ulf minister .
* @@ihtbrord minister . * @@ulfhun minister .
* Odda minister . * @@ullaf . minister.
* AElf@old minister . AElred .
* AElfred minister . AE$elno$ .
* A$ulf minister . AElfric .
"Cyltan cumbes boc" . "Ed @eardi regis senior" "Hec sunt de Chiltecumbe"
"De Chiltecombe"; "Hec est nobilis Carta de Chiltecumba" ;
" Custodiatur bene" ; and "Eduueardus Angul Saxonum Rex ".
<P 621>
CILTANCUMBES BOC EDWARDI REGIS .
Cum presentis vite series mutabilium varietur discursu et pre-
terita oblivione tradantur nisi litterarum a/picibus elucubrata pos-
teris clarescant : Ego . EADWARDUS . divina largiente clementia
Angul Saxonum rex tempore quo diucesim Wentanae aecclesiae in
duas divisi parrocliias obnixe rogatus fui . a FRI$$ESTANO quem
tunc predictae aecclesiae episcopum constitueram . ut novarum a/sti-
pulatione litterarum sanctae aecclesiae testamenta uti olim ab ante-
cessoribus meis Cynegislo atque Cyne@al@ho . multisque eorum
successoribus devote tradita atque restaurata fuerant confirmans
renovarem ob aeternae beatitudinis praemium et prosperum hujus
vitae excursum . terram quae undique adjacet civitati . quae in
exordio Christianae religionis . Birino . venerabili episcopo predi-
cante . beato Petro ejusque coapostolo Paulo concessa fuerat . con-
silio optimatun meorum usus . cum territoriis antiquis cartis
insertis . C . videlicet mansas . licet spatiosior ab incolis estimari
valeat . Ita ut in ipsius terrae quantitate quod episcopo aratur . et
quod coloni `in'habitant pro una tantummodo cassato reputetur .
qui CILTANCUMB ab hujus patriae peritis vocatur . Avos . Ata-
vosque spiritus sancti igni succensos devotissime imitans itidem
corroborando aeterna largior hereditate .
Quamobrem tam ego sceptra Anglorum patrio more regens quam
Plegmund . Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus caeterique utri-
usque ordinis suffraganei quorum inferius vocabula litterarum
notulis designantur . In nomine almae Trinitatis atque individuae
unitatis precipimus . tam Fri$estano . ejusdem Wentanae sedis
episcopo quam cunctis ejus successoribus ut nulli secularium mili-
tum nec ipsum rus nec aliud quodlibet ad aecclesiam Dei pertinens
pro munere quolibet dare praesumant . Seculares igitur episco-
porum dicione subjecti . iutra ambitum hujus spatiose telluris
diversis in villis degentes . censum episcopali sedi persolvant , et
expeditionem pontis . arcisvae restaurationem dum necessitas incu-
buerit incunctanter peragant . et has . C . mansas omni obsequio
defendant . ita ut Ciltancumb . cum suis appendiciis pro una tan-
tummodo mansa ut olim constitutum fuerat reputetur . Moderno
tempore uti antiquitus constitutum fuerat . Hnut scillingc . aet
Ceolboldingtun in quantitate horum . C . cassatorum persistant .
Hoc quoque in nominae almae trinitatis et individuae unitatis
obnixe flagitamus . et beati Petri apostolorum principis auctoritate
precipimus . ut rura quae ab antecessoribus suis maximae a Dene-
@ulfo ad animae suae periculum diversis secularium personis
a/commodata fuerant . dum oportunum fuerit statuto `apud deces-
soribus episcopis tempore sine ullo controversionis obstaculo in
qualicunque sint provintia vel episcopatu Wentanae cathedrae
restituantur . Si autem reditum accelerare voluerit eorum . in
ipsius consistat arbitrio . precipuae dum beatae memoriae Theodorus
hoc olim interdixerat nefas ne scilicet episcoporum quispiam
Christo collatam a catholicis possessionem pro quolibet munere
temerarius dare vel accomodare praesumeret . praesumentem equi-
dem anathematis vinculo . irretitum sinodali dampnavit concilio .
et tam illicitum ac inconveniens datum successores nullatenus stare
permitterent jussit . ne pravo antecessorum consilio successores .
ad hanc deducerentur inopiam . ut Christi pauperibus quid ero-
garent non haberent . C . mansae in Duntun . et in Eblesburnan
quas mihi prefatus accommodavit episcopus . et . LXX . in Bead-
dingtune. quas mihi Dene@ulf accommodaverat presul . si hoc illi
placuerit . ut his vita comite fruar : Post obitum meum Wentanae
aecclesiae libere restituantur . nostris salubribus obtemperantes pre-
ceptiS presenti prosperitate et fUtura beatitudine jocundi perfru-
antur .
Si auten temerarius quispiam nefas superius interdictum ullo
modo praesum`s'erit anathema sit . et auctoritate beati Petri aposto-
lorum principis Paulique quorum sub almae Trinitatis possessio est .
quod a nobis modo reuovatur , dampnatus intereat . nisi cum eju-
lato magno quod contra nostrum decretum minuendo praesumens
abstulit , penitendo ante obitum suum satisfaciens restituerit .
Haec cartula scripta est . Anno dominicae incarnationis . DCccCVIIII .
indictione . XII . His limitibus hoc rus undique circumdatur . Et
intra ambitum suum multas villas complectitur . quarum nomina
incolis . liquido clarescunt . Hnutscilling tamen . et Ceolboldinctun
 quia e duae villae contiguae non sunt .c. manentium quan-
titatem perficientes . indumentis cleri deservientes . non his limi-
tibils sed propriis . et ratis terminis . ambiuntur .
AErest on icaenan aet brombrigae upp %lang @aeges to hlidgeattae
&anon and lang slades to bean staede . &onnae be hagan to sear-
negles forda . &onne upp bae s@ae$elinge to suge broce . $aet
for$ bae mea/rce to cules felda . for$ be ge hrihtum ge maere to
stod leagae . s@a to ticnes faelda . &onnae to mearcdaene . s@o to
taeppe leage . s@a for$ to scipleage . &onne to bra/dan aersce . s@a to
&aere ealdan c@aelm sto@ae &onne for$ be deoppan daelle .
&onne `be trapaeleainga mea/rcae to bace geatae . for$ bae mearcae
to `$aem ealdan faldae . spa nor$ and east to hearpa$ae. `% bae
hearpa$ae to heafod stoccum , s@a be hide burninga gae maere
on icenan . &onne upp be streamae . &onnaen s@a @i$ae easton
@or$igae . &anon bae hrihtre mearcae to $aem gae maer $ornan .
&auon to &aere readan ro$ae . s@a for$ bae ealdaermannaes mearce .
a be mearce . &anon hit cym$ on mearcaes on icae/nan . up be
streamae to Alresforda . &onon on Ticceburnan upp and lah
burnan . to hearpa$ae s@a to tyringeatae @i$innan &as aefisc to
sceap @ican . &anon bae riht gae maere to ellen forda . s@a to bradan
daene . &anon to meoluccumbae . s@a to meolan beorge . and lang
@aeges to @ealthemingas mearcae . bae hrihton ge maere to hige
lea/ge . &janon to claenafeldas . s@a on arae daenae ford bae hagan on
sceattae lea/ge . &anon for$ on icaenan bae nor$an stanfor$ae . s@a
mid streamae $aet hit cym$ aeft on brombricgae
Ego Eadward Rex hanc restaurationem a/ me renovatam
signum sanctae crucis propria manu scribendo fir-
mavi.
Ego Plegmund archiepiscopus mellifluam donationem pre-
fati regis subscripsi cum signaculo sanctae crucis .
Ego Fri$estan episcopus cum consilio ejusdem regis corro-
boravi atque conexio cum triumpho regis aeterni .
Ego @@ulfsige episcopusa. Ego AElf@old minister .
Ego @@ighelm episcopus. Ego AElfred minister.
Ego Ceolmund episcopus. Ego A$ulf miuister.
Ego AE$el@eard frater regis . Ego AE$elfer$ minister .
Ego AE$elstan filius regis . Ego AElfric minister .
Ego AElf@eard filius regis . Ego @@ulfhelm minister .
Ego Ordlaf Dux . Ego Vffa minister .
Ego Osfaer$ Dux . Ego AElfstan minister .
Ego Beorhtulf Dux . Ego AElfre$ minister .
Ego Ordgar Dux . Ego AElfstan minister .
Ego Heahfaer$ Dux . Ego AElfstan minister .
Ego @@aerulf presbyter . Ego @@ulfherae minister .
Ego AE$elstan presbyter . Ego A$ulf minister .
Ego Beornstan presbyter . Ego @@ulfhun minister .
Ego Ealhstan presbyter . Ego @@ullaf minister .
Ego Deormund minister . Ego AElred minister .
Ego @@ithbrord minister . Ego AE$elno$ minister .
Ego Odda minister . Ego AElfric minister .
<P 622>
In nomine domini EADWARD cyning % &a hi@an in @@intan ceastre
laeta$ to $$AENE@ULFE bisceope t@entig hida landes be TIcCEBURNAN
s@a ge/ irfa$ s@a hit nu stent &reora manna deg aefter his dege s@il-
cum frand to to laetenne s@ilce him leofost bo$ on &a gerad &e man
gemynd aefter his dege to &aere halgan sto@e do in @@intan ceastre
s@a s@a he/ &aenne finde &aet hit mae$lic sie % aberendlic be &aes
landes me$e aelce gea/re to &aere edmel tide . &aet mon ge selle t@elf
seoxtres beoras % t@elf ge s@ettes @ilisc ealo$ . % t@entig ambra
hluttor ealo$ .% tu hund greates hlafes % &ridde smales . % tu hrie-
$eru o&er sealt o&er ferse . % six @e$eras % feo@er % s@in % feor
fliccu % t@entig cysa. gyf hit on lencten ge byrige # &ae &onne &aere
flaescun ge @eor$ on fisce ge striene buton # &is forgenge sie gif hit
&aenne sie se $e &aet land haebbe . # he &is his ge agenes &ances tu@a
for gymeleasie buton hit haeres un aemetta sie &onne bid hic hi@an
for Godaes lufan to tid songum min gemund don . &onne be beoda$
hie on Godes aelmihtiges naman % on sanctes Petres % on sanctes
Paules &aet hi fon to &an lande % min gemund &aer on &am gerihtum
&ae &ar to baelimpa$ arerad be &am ilcan &e hit her bufan ge c@e-
den is . buton &aet hi for Godes lufan to tid sangam min ge/ mund
don . &onne be beodad hie on Godes aelmihtiges naman % on sanctes
Petres % on sanctes Paules &ae hit hiera yrfe is # hit s@a umbe
saeccen gange into &aere Cyrican s@a hit &a on daeg @es &a hit man
him to laet.
% his ge @rit @as a@riten on @@intan ceastre on &ara @itena ge @it-
nesse &e hiera naman haer bae ni&an a@riten standad
@aet is ge/ nemned
Eadward cyning . And @@ulfhelm Clericus .
And Plegmund arcebisceop . And @@ulfstan Clericus .
And Fri$estan bisceop . And @@ulfric Clericus .
And Osulf Dux . And @@insige Clericus .
And Deormod minister . And Beorhtsige Clericus .
And Tata presbyter . And AElfsige Clericus .
And Beornstan presbyter . And Eadulf Clericus .
And AE&elstan presbyter . And @@ulfsige Clericus .
And AElfstan presbyter . And @@insige Clericus .
And Ealhstan presbyter . Aiad @@ul&sige Clericus .
And @@ulfric presbyter . And @@ilaf Clericus .
And AE&elbyrth presbyter . And @@ulfstan Clericus .
And Y$elbeard presbyter . And AE$ehelm Clericus .
And @@ighelm Diaconus . And Cynestan Clericus .
And Beornulf minister . And Heremod Clericus .
And AE&elstan Clericus . And $$rudgar Clericus .
And Eaduf Clericus . And AE$ric Clericus .
And AElfstan Clericus . Ed AElfred Clericus .
And AE&el@eard Clericus . And Vffa Clericus .
TICCEBURNE TERMINI . $$is synt . $a ge maero to Ticceburnan
Erest on ellen for$ &anon on &one miclan hlinc $onne on aepp
hangran easte @eardne $anon on hormaeres @udu midde @eardne .
&anon on gerihte to scealdaemeres hamme . &onon on maelan beorh
midde @eardne &onne &aer to @uda on &one heal and lang @eges utt
to hig leage . &anon norh % @est inuau &one heal &anon %lang leage .
&onne %lang @eges to torscagan &anon %lang @eges upp on gandran
dune and lang @eges to readan anstigan . &anon % lang @eges on
ceafor lea/ge &anon on &one miclan hlinc &anon on cu&aenes ford
nor&e @eardne &anon on torna gea/t . &anon u/tt &ur& beaddes scagan
to ac lea and lang @eges u/tt to felda &anon be @yrt @alan on langan
lea/ge nor&e @earde &anon to hind sceata &anon on ostercumb nor&e
@eardne &anon to maenan lea/ge . &anon on ostercumb su$e @ear$ne
&anon %lang @eges on @ines heafod . &onne %lang @eges utt on ellen
ford .
<P 623>
DONUM % RESTITUTIO SIVE CONFIRMATIO REGIS EADWARDI DE
ALRESFORDA AD VETUS CENOBIUM .
Summo atque aeterno rege aeternaliter regnante atque omnia visi-
bilia et invisibilia ordinabiliter atque incommutabiliter dispens-
sante et gubernante intelligens omnia penae preterita dicta vel facta
quae in aiitecessorum nostrorum diebus evenerunt fuscae oblivioni
tradita nisi ea quae discrete et sapienter litterarum apicibus com-
mendnta sunt coniciensque presentia et futura eodem modo labi
nisi prefato ordine litterarum caratteribus `diligenter' et studiose a
presentium et futurorum temporum legibus et presulibus insignita
fuerint .
Quapropter ego EADWARD divina indulgente clementia Angul
Saxonum rex rogatus fui a meo dilecto episcopo . FRI$$ESTANO terri-
toria aecclesiae Dei cui deserviebat pertinentia novis litterarum apici-
bus renovare et veterum librorum monimenta recenti recuperata auc-
toritate restaurare . Idcirco votis ejus libenter obtemperans renovare
studui territorium illius telluris quae ALRESFORD usitato dicitur
vocabulo prefato episcopo cathedram beati Petri apostolorum prin-
cipis Paulique ejusque `co'apostoli presidenti uti . Cenwald . atqae
Ine . Egcbyrthque mei antecessores domino nostro Jhesu Christo
omnium rerum conditori aeterna concesserant libertate .
Prefatum e/quidem rus pro stupro cujusdam militis cui accommo-
datum ferat ut censum singulis annis persolveret indictum a pre-
fata aecclesia injuste abstractum nuper fuerat . sed Denewlf uen-
tanae aecclesiae cathedram illo in tempore regens pateram centum
auri siglis appendentem regi qui tunc temporis Angul Saxoniam
regebat . Licet non juste tribuit . et possessionem ad usus succe-
dentium presulum aecclesiae Dei restituit .
Precavendo igitur ne tale periculum posteris futuro tempore
miserabiliter eve/niat . Ego Eaduuardus . divina largiente gratia
Angul Saxonum rex . et Plegmund . Dorubernensis aecclesiae
archiepiscopus caeterique suffraganei quorum inferius vocabula
notantur . In nomine almae Trinitatis atque individuae unitatis
praecipimus . tam Fri$estano ejusdem Wentane sedis episcopo
quam cunctis ejus successoribus ut nulli secularium militum
nec ipsum ru/s nec aliud aliquot ad aecclesiam Dei pertinens
pro munere quolibet ne talis perturbatio aecclesiae Dei con-
tingat ut per stuprum prefati militis contigit . dare vel accom-
modare praesumat - . Qui autem temerarius nefas interdictum
praesumpserit . anathema sit . Et auctoritate beati Petri cujus pos-
sessio est dampnatus intereat . nisi cum ejulato magno quod
contra nostrum decretum abstulit penitendo ante obitum suum
restituerit .
Haec cartula scripta est . Anno ab incarnatione domini
. DCCCCVIIII . Indictione . XII . Maneat igitur gratis terminibus
veterum libronum manifestatione harum . XLrum . mansionum
quantitas indissoluta his testibus infra notatis unanimi consen-
tientibus judicio .
Ego . Eadward . rex hanc restaurationem a/ me renovatam
signum sancte crucis propria manu scribendo fir-
mavi . quando episcop`i'um Uuentane civitatis in
duas parrochias divisi .
Ego Plegmund . archiepiscopus mellifluam donationem prae-
fati regis subscripsi cum signaculo sanctae crucis .
Ego Fri$estan . episcopus cum consilio ejusdem regis hoc
roboravi atque conexi cum triumpho aeterni regis .
Ego Wlfsige episcopus conexi et subscripsi .
Ego @@ighelm episcopus conexi et subscripsi .
Ego Celmund episcopus conexi et subscripsi .
Ego AE$el@eard frater regis . Ego A$ulf minister .
Ego AE$elstan filius regis . Ego AE&elfer$ minister .
Ego AElfheard filius regis . Ego @@ulfheard minister .
- Ego Osfer$ Dux consensi . Ego AElfric minister . ,
Ego Orlaf Dux consensi . Ego @@ulfhelm minister .
Ego Beorhtulf Dux consensi . Ego Vffa minister .
Ego Ordgar Dux consensi . Ego AElfstan minister .
Ego Heahfer$ Dux consensi . Ego AElfre$ minister .
Ego @@erulf presbyter . Ego Elfstan minister .
Ego AE&elstan presbyter . Ego @@ulfhere minister .
Ego Beornstan presbyter . Ego Adulf minister .
Ego Ealhstan presbyter . Ego @@ulfhun minister .
Ego Deormod minister . Ego @@ullaf minister .
Ego @@ithbrord minister . Ego Buga minister .
Ego Odda minister . Ego AElfred minister .
Ego AElf@old minister . Ego AE$elno$ minister .
Ego AElfred minister . Ego @@ulfric minister .
<P 624>
$$IS IS H@ITAN CIRICAN LAND BOC .
DONUM HAMELE COMITIS % RESTITUTIO PERDITI AB EDWARDO REGE .
Regnante imperpetuum domino Deoque nostro Jhesu Christo .
Cum omnis terrena potestas sicut flos cadere visa est . et sicut
faenum arescerae . dicente apostolo . "Nichil intulimus in hunc
mundum verum nec auferre quid possumus". ideo caducis rebus
aeterna premia mercanda sunt .
Quapropter HEMELE comes dedit illam terram ubi ab incolis
H@ITAN CYRICE nominatur . hoc est . L . manentes in honore sancta'
Trinitatis et omnium electorum ejus familiae sancti Petri. quae est
in WINTONIAE civitate in hereditatem sempiternam habendam et
possidendam intus ad refectorium .
Deinde rogaverunt episcopi ejusdem familiae eam accommodan-
dam illis et ipsi ita fecere . Postea vero uon potuerunt impetrare
ab episcopis .
Post longum vero tempus precati sunt . EAD@ARDUM regem
propter Dei amorem et ejusdem familiae . et propter amorem
parentum ejus qui in eodem loco sunt dediti sepulture ut faceret
eis judicium rectum propter suam misericordiam de ipsa terra .
Tunc idem Angul Saxonum rex . necnon et ejusdem familiae epis-
copus . FRI$$ESTAN . recordati sunt taerrenae potestatis quia misera
est et fragilis atque per intervalla temporum motabilis . dedit eis
illam terram in eandem libertatem qua data est a/ Hemele comite .
`cum silvis % campis necnon % pratis . pascuis . piscatoriis % aucu-
piis cum omnibus ad se pertinentibus'. Ea conditione ut nullus
episcopus acciperet eam . nec etiam ipsa familia eam alicui dare
praesumeret . quamdiu homo super terram aut mundus cursum
suum per diversa temporum spatia peregerit . Hac ergo causa
rescripsimus noviter istam hereditarium librum nescio quo casu
perdita antiquum hereditarium librum non habebamus . Si quis
autem post hoc amtiquum librum inveniat et contra hanc nostram
diffinitiouem in propatulo adduxerit : ab omni christianitate extra-
neus sit . et ad nichilum valeat . Haec autem terra libera est ab
omni regali et seculari servitute necnon ab episcopali usu praeter
expeditione pontis arcisvae constructione .
Si quis vero regum seu/ episcoporum de sacro ordine vel lai-
co`rum' . praesumptionis spiritu temptaverit hanc donationis meae
kartulam auferre seu/ minuere . sciat se unusquisque rationem
redditurum in die judicii secundum opus suum et secundum ejus
rectitudinem . Si quis vero benivolentia sit preditus hoc roborare
ac defendere studuerit voti compos ipse alti throni gloriam aus-
cultat indefecta perhennitate cum faustis angelorum agminibus .
Haec cartula scripta est. Anno ab incarnatione domini . DCCCCVIIII.
Indictione . XIIa. Manente haec cartula in sua firmitate tempore
perhenni . sub testibus quorum hic nomina scripta reperiuntur .
Ego Ead@eard Rex hanc restaurationem a me factam signum
sanctae crucis propria manu scribendo firmavi .
Ego Plegmund Archiepiscopus mellifluam donationem pre-
fati regis subscripsi cum signaculo sanctae crucis .
Ego Fri$estan Episcopus cum consilio ejusdem regis hoc
roboravi atque conexi cum triumpho aeterni regis .
Ego @@ulfsie Episcopus consensi et subscripsi .
Ego @@ighelm Episcopus consensi et subscripsi .
Ego Ceolmund Pontifex consensi et subscripsi .
Ego AE$el@erd frater regis . Ego AElfred minister .
Ego AE$elstan frater regis . Ego @@ulfheard minister .
Ego AElf@erd filius regis . Ego @@ulfhun minister .
Ego Offer$ propinquus regis . Ego Sigeric minister . '
Ego Ordlaf Dux . Ego AEflfric minister .
Ego Beorhtulf Dux . Ego @@ulfhelm minister .
Ego Osulf Dux . Ego Vffa minister .
Ego Ordgar Dux . Ego AElfstan minister .
Ego Heahferd Dux . Ego AElfred minister .
Ego Pulfsie Dux . Ego AElfstan minister .
Ego @@erulf presbyter . Ego AElfstan minister .
Ego AE$elstan presbyter . Ego AElfheah minister .
Ego Beornstan presbyter . Ego AE$el@erd minister .
Ego Ealhstan presbyter . Ego Buga minister .
Ego Dormod minister . Ego A$ulph minister .
Ego @@ithbrord minister . Ego @@ulfhere minister .
Ego Odda minister . Ego @@ulfhun minister .
Ego AElf@ald minister . Ego @@ullaf minister .
Ego AElfred minister . Ego Beorhtric minister .
Ego @@ulfhelm minister . Ego AElfred minister .
Ego AE$ulf minister . Ego A$elnod minister .
Ego AE$elferd minister . Ego @@ulfric minister .
$$is syn$ &a land ge/ maere to h@itan cy'rican . AErest &aer seo
dic scie/t of terstan and lang dic to &aere haran apoldrae &anon on
geapan garan @este @eardne . $$aet and lang &aes @eges &ae li$ and '
lang $aere daene . to $aere straet . $et &anon to bradan lea . &aet and
lang &aes ealdaes @eges to @ifan stoccae . $onon and lang @intres
daene o$ $a straet . &anon and lang straet on &onae easternan aesphan-
gran @aeste @eardnae . &onon su$ on ge rihta utt &urh h@itan ea &aet
on @hitan leasheal $aet for$ on geryhta be eastan @eraeles @ellae .
&onon for$ on @ulflea @aeste @eardnae . &aet s@a for$ on gra@es &orn
@i$ earna leas . &aet @urh earna lea be eastan forsea&as on &aet del .
&onon @aest to cealc grafon . &ar horo @eg utt sceat utt &urh cealc
grafas on fearn braca su$e @eardae on &onae ealdan stapol . &anon
for$ on hocing maeda @este @eardnae . &onon nor$ on &a rodae be
eastan maeredunae . &aet s@a for$ to ae&elheahes &ornae . &onon for$ on
blacan @ylles heafo$ &aet ofer &onae iga& utt ou terstan . &aet and
lang terstan to aesc@aldes byge . &aet aeft to/ &aere dic &aer hio scie/t
of terstan .
$$is synt &a ge maera &a baera $e hiera$ to @hitan cirican fisces-
burnan . % felghyrste . AErest on &ing leage on $aes @ielles heafod .
$onon and lang hagan on gerihte to clat leage . &at $uores ofer
clat leage on ge rihte to graenan lea/ge .haet ofer &a lea/ge to nafae on
gearihte to eanan leage . &aet and lang hagan to ham tun stigelae .
&onon and lang hagan to nican snaedes forda . &onon and lang hagan
to @issan leage gatae . &onon on &onae @aest maestan snad ou beag-
gan hyrste . $aet &onon ofer &onae faeld on &ing lea/ge aeft to &aes
@ielles heafde .
$$is synt &a land ge maeru to aescmeres @ier$e $ae to @itan
cyrican hier$ . aerest on hyldan hla@e .&onon for bealdan aersc easte
@eardnae and lang &ae/s hlinces $aet to goos daenae and lang daenae .
&aet bae pestan h@y$ian pyt . &aet ofer @a/t oran . &aet and lang
&aere denae to &am hagan . &aet and lang hagan for middel oran
nor$e @eardnae and lang hagan on cealfa lea/ge nor$e @ea/rde .
&onnae and lang @eges utt to baggan lea/ge . &onon and lang
hagan to ullan cry@elae . &aet and lang hagan to/ aecsbyrhtaes gea/te .
$onon and lang hagan to mint lea/ge . andlang mynt lea/ge riple utt
on alorburnan . &onon and lang alor burnan o$ sceap @aescan upp
and lang sceap @aescan to sceap @aescan forda . &aet and lang hunig
@iellaes @eges to braeges @i&ae stanae upp and lang ealdhunaes daene
utt &urh afocan lea on &onae @aesterran @aeg . $aet and lang @eges .
aeft to hildan hla@e .
Fri$estan biscop % &a hi@an on @@inte ceastre be beodad on
Godas naman aelmihtiges % on sanctaes PeTRes $aes ealdor apostolaes
% on ealra Godaes haligra namau &aet $aet land aet aecsmaeres @ier$e
sie agifen ofer Ead@ardes cingaes daeg umbae saecaen to @@inte
ceastrae . &am hi@on into heore beoddaern % gif hit h@a @aende .
&aennae @aendae he hit of Godaes baebod . % ofer ealra $issa @itena
&ae heora naman haer on a/ @ritaene standad:;.
<P 625>
DONUM REGIS EDWARDI TO VUERATUXE .
* Haec autem omnia quae secundum ecclesiasticam normam justo
decernuntur moderamine . quamvis proprium robur jure obtineant .
tamen quia humane vitae status evidenter incertus agnoscitur .
paginis saltem vilibus pro ampliori firmitate roborata signan-
tur .
Quapropter ego EADWARDUS . divina indulgente clementia
Angul Saxonum rex rogatus fui a/ meo dilecto episcopo . FRI$$E-
STANO . tempore quo diucaesim Wentanae aecclesiae in duas divisi
parrochias . territoria aecclesiae Dei cui deserviebat pertinentia
novis litterarum apicibus renovare : Et veterum librorum moni-
menta recenti recuperata auctoritate restaurare . Idcirco votis ejus
libenter obtemperans . renovare studui territorium illius telluris .
quae VFERANTUN . appellatur . XL . continens mansas tribus in locis
diremptas . XX . aet Vferantune cum silva aet TADANLEA/GE . XV . aet
@@ealtham . aet . V . aet BRADANLEA/GE reverende Trinitati . beatoque
apostolorum principi ejusque coapostolo Paulo . uti antecessores
nostri priscis dederant temporibus renovando iterum devotus
aeterna largior hereditate . Sit igitur praefatum rus cujus ego cum
optimatum meorum consilio libertatem fideliter renovavi . aeterna
jocunditate gloriosum . cum omnibus sibi ritae pertinentibus .
pratis videlicet . Pascuis . Silvis . expeditionis laborem pontis
arcisve restauratione tantummodo persolvat . Alias jocundetur
aeterna libertate .
Si quis autem diaboli pellectus instinctu . hanc perpetuam nostrae
renovationis libertatem violare vel minuere audax praesumpserit .
a sancta corporis et sanguinis domini nostri Jhesu Christi commu-
nione et sancta Dei aecclesia . a/c sanctorum omnium contubernio
segregatus . aeterna inferni miseria dampnatus intereat : Si non
satisfactione congrua humiliter correctus emendaverit . quod con-
tra nostrum tunaidus deliquid decretum .
His limitibus hoc rus circumdatur .
AErest aet straet lea/ . for$ &on %lang straet to langan leage easte-
@earde . &aer su$ to $aere stanehtan daene . &onon su$ on @robban
le/a aefisc on &ane heg$orn . s@a/ on &a hreadleafan ae/c . &aet on
cissan beorg middan @eardne : &aet ofaer ea/don clofenan hlinc .
&anan on bea/m le/age . s@a on ac hangram . &ouan inna/n su$ lea .
s@a on cobban lea daene . &aet to $aere dic &onan to haerices hamme .
s@a to heafo$ beo/rge @este@eardon . &aet to paem he&enan byrigelse .
&onne nor$ ofer ea/n clofenan hlinc . to @itan lea. s@a to straet lea .
$$Is is seo bae/r $er to hyr$.
AErest of brunan hylle o/n @isclea geat . &a no/n to o/xan hae$felda
&aet east &onan to @ihtelmaes treo/@e s@a to fulan ri$e . $onan to
aened@ille . s@a to @i$ig forda . $aet to brynes hylle .
To @@ealtham .
AErest aet clearan floda tO/ @itleage . $et u/tt on &a stret . %lang
stre/t to hyrpes hamme &anon to clearan dfloda .
To bradanleage .
AErest u/pp of ulan delle . to/ micaes daene . Pano/n on baeran
leage . s@a to riscmaere to sibbes lea . o/ sibbes lea . on hean lea .
on u/lan del .
Ego Eadwardus Rex hanc restaurationem a me renovatam
signum sanctae crucis scribendo firmavi .
Ego Plegmund Archiepiscopus melliflum donationem pre-
fati regis subscripsi cum signaculo sanctae crucis .
Ego Fri$estan episcopus cum consilio ejusdem regis hoc roboravi atque
conexi cum triumpho regis aeterni.
Ego @@ulfsige episcopus consensi et subscripsi .
Ego @@ighelm episcopus consensi et subscripsi
Ego Ceolmund episcopus consensi et subscripsi .
Ego AE$elweard frater Regis .
Ego AE$elstan frater regis . Ego AElf@old minister .
Ego AElf@eard filius regis . Ego AElf@eard minister .
Ego Ordferd Dux . Ego @@ulfheard minister .
Ego Ordlaf Dux . Ego A$ulf minister .
Ego Beorhtulf Dux . Ego AElfric minister .
Ego Ordgar Dux . Ego @@ulfhelm minister .
Ego Heahfer$ Dux . Ego AE$elferd minister .
Ego @@erulf Dux . Ego AElfstan minister .
Ego AE$elstan presbyter . Ego AElfred minister .
Ego Beornstan presbyter . Ego @@ulfhere minister .
Ego Ealhstan presbyter . Ego AElfstan minister .
Ego Deormod minister . Ego @@ulfhun minister .
Ego @@itbrord minister . Ego A&ulf minister .
Ego Odda minister . Ego AElfred minister.
Ego @@ullaf minister . Ego Alf@old . minister .
Ego Buga minister . Ego AE&elno$ . ninister .
<P 626>
TO VFERANTUNE .
Ineffabili summo atque aeterno rege aeternaliter regnante atque
omnia visibilia et invisibilia ordinabiliter atque incommutabiliter
dispensante et gubernante intelligens omnia pene preterea dicta
vel facta . quae in antecessorum meorum diebus evenerunt fuscae
oblivioni tradita nisi ea quae discrete et sapienter litterarum api-
cibus commendata sunt coniciensque presentia et futura eodem
modo labi nisi prefato ordine litterarum caracteribus diligenter .
et studiose a praesentium et futurorum temporum regibus et pre-
sulibus insignata fuerint .
Quapropter ego EADWARDUS . divina indulgente clementia Angul
Saxonum rex tempore quo diocesim Wentanae aecclesiae in duas
divisi parrochias obnixe rogatus fui . a FRI$$ESTANO quem tunc pre-
dictae ecclesiae episcopum constitueram . ut novarum astipulatione
litterarum sauctae aecclesiae testamenta uti olim ab antecessoribus
meis devote tradita atque restaurata fuerant confirmans renovarem
ob aeternae beatitudinis premium et prosperum hujus vitae excursum
terram quae VFERANTUNE usitato dicitur vocabulo . XL . continens
mansas tribus in locis diremptas . XX . aet VFERANTUNE . cum silva
et TADDANLEA/GE huic ruri pertinente . XV . aet @@EALTAM . V . aet
BRADANLEA/GE . ut a/ meis dudum supradicte Wintoniensi basilicae
reverende Trinitati . ejusque apostolis Petro Pauloque perpetuo lar-
gitum fuerat donario . ita hac nova cartula cum meo[rum] auctori-
tate procerum supradicto praesule obtinente roboratum aeterna
humilis restauro libertate . Sint autem haec quadripertita rura .
omni terrene servitutis jugo libera . tribus exceptis . rata videlicet
expeditione . pontis arcisvae restauratione . Maneat igitur haec
nostra largifluae renovata dapsilitas uti fuerat fixa per evum . '
Si quis igitur hanc aecclesiae libertatem violare praesumpserit .
anathema sit . Et inferni cruciatibus adtritus infelix intereat . nisi
satisfaciendo ante obitum veniam obtinuerit .
Haec cartula scripta est . Anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCc . VIIII . Indictione . XII .
Ego Eadward . Rex hanc restaurationem a/ me/ renovatam
signum sanctae crucis propria manu scribendo fir-
mavi .
Ego Plegmund . Archiepiscopus mellifluam donationem
praefati regis subscripsi cum signaculo sanctae
crucis .
Ego Fri$estan . episcopus cum consilio ejusdem regis hoc
roboravi atque conexi cum triumpho regis aeterni .
Ego @@ulfsige episcopus consensi et subscripsi .
Ego @@ighelm episcopus consensi et subscripsi .
Ego Ceolmund episcopus consensi et subscripsi .
Ego @@erulf presbyter .
Ego AE&elstan presbyter . Ego AE&elferd minister .
Ego Beornstan presbyter . Ego @@ulfheard minister .
Ego Ealhistan presbyter . Ego AElfric minister .
Ego Deormod miuister . Ego @@ufhelm minister .
Ego AElf@old minister . Ego Vffa minister .
Ego A&ulf ninister . Ego AE&elno$ minister .
<P 627>
DONUM EDWARDI REGIS TO FERNHAM .
* Clamante divine auctoritatis agyogra/pho . commonemur ut
terrena presentis saeculi . lucra dantes coelestia aeterna beatitudinis
emolumenta jugi indefessoque adquiramus labore . Ideoque incer-
tum futuri temporis statum mutabilitatemque certis dinoscens
indiciis . totis viribus prout posse dederit . qui cuncta creavit sub-
nixe delibero . ut redemptoris nostri possessionem aecclesiis jure
delegatam in priorem sanctae religionis statum sertis roborata .
litterulis medullitus consolidarem .
Quapropter ego EADWARD : divina indulgente clementia Angul
Saxonum rex . rogatus fui a/ meo dilecto . FRI$$ESTANO . territoria
aecclesiae Dei cui deserviebat pertinentia novis litterarum apicibus
renovare studui territorium illius telluris . quae noto FERNHA/M
appellatur vocabulo quantitate . LXX . constans manentium . LX .
cassatos aet FERNHAM In Suthrian . et . X . aet BEON@T in Hamtun-
scire reverende trinitati . beatoque apostolorum principi . ejusque
coapostolo Paulo . uti antecessores nostri priscis dederant tempo-
ribus . renovando iterum devotus . aeterna largior hereditate . Sit
igitur prefatum ru/s cujus ego cum optimatum meorum consilio
libertatem fideliter renovavi . aeterna jocunditate gloriosum . cum
omnibus sibi rite pertinentibus . pratis videlicet . Pascuis . Silvis .
expeditionis laborem pontis arci/sve restaurationem tantummodo
. persolvat . Alias jocundetur aeterna libertate .
Si quis autem diaboli pellectus instinctu hanc perpetuam nostrae
renovationis libertatem violare vel minuere audax praesumpserit .
a/ sancta corporis et sanguinis domini nostri Jhesu Christi commu-
nione . et sancta Dei aecclesia ac sanctorum omnium contubernio
segregatus aeterna inferni miseria dampnatus intereat . Si non
satisfactione congrua humiliter correctus emendaverit . quod contra
nostrum tumidus deliquit decretum .
His limitibus hoc rus circumdatur .
AErest aet . vII. di/can to ottan forda . s@a to sumaeres forda . &onan
to ocan le/a . &aet to @udan more . s@a/ to crudan sce/ate . &onan innon
hegcumbe . $aet on ge rihtne to @ulf horan . s@a/ to fin leage . $et
@est %lang burnan su$ seaxna ge/ maere % bisceopes . % upp %lang
lea/ge to @itfaldes geate . s@a to @ulfredes beame . $aet to brydelades
forda . s@a to baeran forda . &onan to doccena forda . $aet to bind-
@aldes stigele . s@a/ to di/c gea/te . &onau to @eo lea/ge . $aet to col ri$e .
s@a to @e/ter gea/te . &onan to hig gea/te . $aet u/tt on &one hae$fel$ .
. s@a to aecges daene . &onne to gloran ige . $aet on hlos @uda midde
@eardne . s@a aeft to . vII . dica/n .
Ego Eadward . Rex hanc restaurationem a me renovatam
signum sanctae crucis propria manu scribendo fir-
mavi .
Ego Plegmund . Archiepiscopus mellifluam donationem
prefati regis subscripsi cum signaculo sancte cru-
cis .
Ego Fri$estan . Episcopus cum consilio ejusdem regis
ho/c roboravi atque conexi cum triumpho regis
aeterni .
Ego @@ulfsige episcopus consensi et subscripsi .
Ego @@ighelm episcopus consensi et subscripsi .
Ego Ceolmund episcopus consensi et subscripsi .
Ego AE&el@eard episcopus consensi et subscripsi .
Ego AE&elstan episcopus consensi et subscripsi .
Ego AElfuueard episcopus consensi et subscripsi .
Ego Offerd Dux .
Ego Ordlaf Dux . Ego A&ulf minister.
Ego Beorhtulf Dux . Ego AElfric minister.
Ego Ordgar Dux . Ego @@ulfhelm minister .
Ego Heahfer$ Dux . Ego AE$elferd minister .
Ego @@erulf presbyter . Ego AElfstan minister .
Ego AE&elstan presbyter . Ego AElfred minister .
Ego Beorhnstan presbyter . Ego @@ulfhere minister .
Ego Eahlstan presbyter . Ego AElfstan minister .
Ego Deormod minister . Ego @@ulfhun minister .
Ego Withbrod minister . Ego A&ulf minister .
Ego Odda minister . Ego @@ullaf minister .
Ego AElf@old minister . Ego Buga minister .
Ego AElfred minister . Ego AElfred minister
Ego @@ulfheard minister . Ego AE&elno$ minister .
<P 628>
CONFIRMATIO REGIS EDWARDI .X. HIDARUM DE CLERA AD VETUS MONASTERIUM
clamante divinae auctoritatis agiographo commonemur ut terrana
presentis saeculi lucra dantes . coelestia aeternae beatitudinis emolu-
menta jugi indefessoque adquiramus labore . `Ideoque' incertum
futuri temporis statum mutabilitatemque certis dinoscens indiciis .
totis viribus prout posse dederit qui cuncta creavit subnixe delibero .
ut redemptoris nostri possessionem aecclesiis jure delegatam in
priorem sanctae religionis statum certis roborata litterulis medul-
litus consolidarem .
Quapropter ego EADWEARD divina indulgente clementia Angul
Saxonum rex . rogatus fui a/ meo dilecto episcopo . FRI$$ESTANO .
tempore quo diocesim Wentanae aecclesiae in duas divisi parrochias .
territoria aecclesiae Dei cui deserviebat pertinentia novis litterarum
a/picibus renovare . et veterum librorum monimenta recenti recu-
perata auctoritate restaurare . Idcirco votis ejus libenter obtem-
perans . renovare studui territorium illius telluris . quae noto .
CLERAN . appellatur vocabulo quantitate constans . X . manentium .
Reverendae Trinitati beatoque Petro apostolorum principi . ejusque
cOapostolo Paulo . uti antecessores nostri priscis dederant temporibus
renovando iterum devotus aeterna largior hereditate . Sit igitur
praefatum rus . cujus ego cum optimatum meorum consilio liber-
tatem fideliter renovavi aeterna jocunditate gloriosum cum omnibus
sibi rite pertineutibus . Pratis videlicet . Pascuis . Silvis . expedi-
tionis laborem pontis arcisve restauratione . tantummodo persol-
vat . Aias jocundetur . aeterna libertate .
Si quis autem diaboli pellectus instinctu hanc perpetuam nostrae
renovationis libertatem violare vel minuere audax praesumpserit .
a sancta corporis et sanguinis domini nostri Jhesu Christi com-
munione . et sancta Dei aecclesia ac sanctorum omnium contubernio
segregatus aeterna inferni miseria dampnatus intereat . si non satis-
factione congrna humiliter correctus emendaverit quod contra nos-
trum tumidus deliquid decretum .
His limitibus hoc rus circumdatur .
AErest on hildan hle@e . on hunig @eg . %lang @eges on breges-
@i$estan . of &an stane on sceap @escan . %lang sceap@aescan . on
aleburnan . %lang aleburnan . on beueres broces heafod . s@a on
coferan treo@ . &anon on &a bradan ac . $aet on stuteres hylle ni$e-
@earde . s@a on @eard feld . &anon on @i$ig grafas . $et on scir del .
s@a on cypmanna delle . %lang @eges eft on hildan hlae@.
Ego Eadwardus . Rex hanc restaurationem a/ me renovatam
signum sanctae crucis propria manu scribendo fir-
mavi .
Ego Plegmund archiepiscopus mellifluam donationem pre-
fati regis subscribsi cum signaculo sanctae Crucis .
Ego Fri$estan . episcopus cum consilio ejusdem regis hoc
roboravi atque conexi cum triumpho regis aeterni .
Ego @@ulsige episcopus consensi et subscripsi .
Ego @@ighelm episcopus consensi et subscripsi - /
Ego Ceolmund episcopus consensi et subscripsi .
Ego AE&el@eard frater regis .
Ego AE&elstan filius regis . Ego Beornstan presbyter .
Ego AElfweard filius regis . Ego Ealhstan presbyter .
Ego Osferd Dux . Ego Deormo$ minister.
Ego Ordlaf dux . Ego @@itbror$ minister .
Ego Beorhtulf dux . Ego Odda minister .
Ego Ordgar dux . Ego AElf@old minister .
Ego Heahfer$ dux . Ego AElfred minister .
Ego @@erulf presbyter . Ego Wlfheard minister .
Ego Adelstan presbyter . Ego A$ulf minister .
Ego AElfric minister . Ego A$ulf minister.
Ego Wlfhelm minister . Ego @@ullaf minister .
Ego AE&elfer$ minister . Ego Buga mihister .
Ego AElfstan minister . Ego AElfred minister .
Ego @@ulfhun minister . Ego AE&elno$ minister .
<P 629>
* Clamante divinae....(as in no. 628) episcopo
FRI$$ESTANO . territoria etc.... note CRA@ANLEA appellatur vocabulo.
quantitate . XX et . VIII . constans manentium . XX . scilicet aet
Cra@anlea . et . vIII . in Hundatune . reverende , etc. . . . . decre-
tum .
His limitibus hoc rus circumdatur .
AErest to beast man le/a . &onne nor$ to lunden haerpa$e . s@a to
@instanes stapole . of &am stapole to &aere dic . for$ and lang dic .
u/tt to straet. % s@a su$ %lang dic . o$ fora gea/n &ane ni@an stan .
&onne @est %lang dic . of &aere dic innan sceaftes hangran . s@a
for$ be aefisc to fearn leage su$ be herpa$e . &onne to baccan
geate . % s@a for$ be efisc to lippan hamme . # to &am scamelan .
s@a for$ to beatan stapole . &aet @est %lang daene to deopan delle .
&aet @est %lang slades to s@inburnan . s@a nor$ of &one ae&ena
byrigels . &onne %lang daene . of fearn du/ne . &et for$ to screotes
du/ne . s@a on saenget &orn . &et to trind lea . s@a on beastman lea .
$$is sind &a @ic . $e hyra$ &er to.
AErest aet ticcenesfelda @icum . s@a nor$ %lang hagan &aet man
cym$ to fearbu/rnan . &aet for$ to mearc de/ne heafdum . s@a nor$
to seaxes sea$e . s@a su$ &onan of hit cym$ to &aere holding sto@e.
&onne &er su$ %lang hagan of hit cym$ aeft to ticcefeldes @icum .
To hundatune .
AErest fram $aere ea/ foran gean &aes abbodes byrig . &onne s@a
nor$ and lang &aes grenan @eges . to/ crammae/re . &onne &aer u/p to
&am hricge . $aet %land du/ne to cealc grafan . &onne innan cealc
graf on &o/ne @yl . s@a on $aet ruge dael . $onan east on &one @eg .
% lang @eges upp to &am ricge . s@a nor$ to &am &orne . &aer se
stapul stent . s@a% lang @eges to &am slade . &onne be slade to &aere
byrig . s@a ny$er % lang @eges on &one for$. for& be ga o$ hit
cym$ aeft to &aes abbodes byrig .
Ego Eadwardus, etc., as in no. 627 .
Ego Plegmund, etc.
Ego Fri$estan, etc., to Ego Odda minister .
Ego AEl@old minister . Ego AElfstan minister .
Ego Elred minister . Ego @@ulfhere minister .
Ego A$ulf minister . Ego A$ulf minister .
Ego AE&elfer$ minister . Ego @@ulfhun minister .
Ego @@ulfhear$ minister . Ego @@ullaf minister .
Ego AElfric minister . Ego Buga minister .
Ego @@ulfhelm minister . Ego AElfre$ minister .
Ego Uffa minister . Ego AE&elno$ minister .
Ego AElfstan minister . Ego @@ulfric minister .
- Ego AElfred minister ,
<P 630>
&aes hagan ge maere &e EALHS@I$$ haef$ aet @@INTAN CEASTRE li$
up of &aem forda on &one @est mestan mylen gear @este @eardne
&aet east on &one ealdan @elig % &onan up andlanges &aes eastran
mylen geares &t nor$ on &a ceap straet &onne &aer east andlanges
&aere ceap straete o$ cyninges burg hege on &one ealdan mylen gear
&aet &aer %langes &aes ealdan myle geares o$ hit faca$ on &aem
ifihtan aesce &aet &aer su$ ofer &a t@ifealdan fordas on &a straet
midde &aet &aer eft @est andlangaes straete % ofer &one for$ &aet hit
stica& eft on &aem @estemestan mylen geare . , '
<P 631>
$$elifigiende God gemyne $u Eadfri$ % AE$il@ald % Bill
fri$ % Aldred peccatorum $as feo@ero mi$ Gode ymb@eson $as boc.
* Eadfri$ biscop Lindisfearnensis aecclesiae he $is boc
avra/t aet frvma Gode % sancte Cv$berhte % allvm $aem halgvm
`gimaenelice'. $a . $e in eolonde sint . % E$ilvald Lindisfearneo-
londinga biscob hit vta gi$ryde % gibe/lde sva he vel cu$ae . % Bill-
fri$ se oncrae he gismio$ade $a gihrino $a $e vtan on sint % hit
gihrinade mi$ golde % mi$ gimmvm ae/c mi$ svlfre ofer gylded
faconleas feh :  % [ic] ALDRED presbyter indignus % misserrimus
m`i'$ Godes fvltvmmae % sancti Cv$berhtes hit ofer gloesade on
englisc . % hine gihamadi : . mi$ $aem $riim daelvm . Mathevs dae/l
Gode % sancte Cv$berhti . Marcvs dae/l $aem biscobe . % Lvcas dael
$aem hiorode % aeht ora seolfres mi$ to inlade :  % sancti Johannis
dael for hine seolfne id est fore his savle % feover ora seolfres mi$
Gode % sancti Cv$berti. #te he haebbe ondfong $erh Godes milsae
on heofnvm .
Se/el % sibb on eor$o for$geong % gi$yngo visdom % snyttro $erh
sancti Cv$berhtes earnvnga : ,
* Eadfri$ . Oe$ilvald . Billfri$ . Aldred . hoc evange-
liarivm Deo % Cv$berhto constrvxervnt : , vel orna-
verunt .
<P 632>
Regnante Christo mediatore nostro filio Dei et Salvatore mundi
qui sceptra regit . et alta tociusque telluris orbem post opere et
umbratione conceptioneque Sancti Spiritus ex sacratissimo pro-
siliens virginis alvo . cujus imperio cuncta optemperant celestia .
tremuntque terrestria % formidant infernalia .
Hujus gloriosissime incarnationis anno . DCCCo . LXXo. VIIIo . ego
AE&ELFLED juvante superna pietate et largiente clementia Christi
gubernacula rogens Merciorum cum consilio episcoporum optima-
tumque meorum dedi licentiam EADRIcE meo ministro comparandi
terram . X . manentium aet FERNBEO`R'NGEN sibi suisque heredibus
perpetualiter possidendam .
Terram quidem hanc Ego EADRIc placabili pecunia comparavi
aet WULLUFE liberam ab omnibus tributis notis vel ignotis . nisi
expeditione et arcis construccione et singulare precium contra
aliud .
Terram vero hanc OEFA rex Merciorum tradidit BYNNAN abavo
Wullafi % litteris consignavit .
Casu quidem contigit anno eclypsi solis perdicio prioris libri .
nunc autem nostra licentia % confirmatione anticus praescribitur
liber . si causa alicujus rei inveniatur igne cremetur .
Karaxata est autem cartula hujus donationis et confirmationis .
anno divine incarnationis sicut supra invenitur . % die . V . idus
Septembris in loco qui dicitur @@eardburg .
Hoc autem servantibus prosperitas . vita . salus .
Minuentibus vero et frangentibus . mors . pena . et perdicio .
Nomina vero hujus confirmationis % testimonii hic infra nites-
cunt .
* Ego AE&elfled hanc meam licentiam confirmo . signa-
culo sancte crucis .
* Ego AElf@yn episcopus consensi % subscripsi.
* Ego AElf@ine episcopus consensi % subscripsi .
* Ego AE&elhun episcopus consensi . % subscripsi .
* Ego Eadgar episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego AElfred episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego AE&elferd dux . consensi . % subscripsi .
* Ego AElfred . dux . consensi . % subscripsi .
* Ego AE&elhun abbas consensi . % subscripsi .
* Ego Ecgberht abbas . consensi . % subscripsi.
* Ego Cyna$ abbas . consensi . % subscripsi .
* Ego @@ihtred consensi % subscripsi .
* Ego Berhsige . consensi . % subscripsi .
* Ego AE&elna& consensi % subscripsI- .
* Ego AE&el@ard consensi % subscripsi .
* Ego AElfstan consensi % subscripsi .
<P 633>
AErest of fearnbeorhge @est on &one @eg to &am stanum . of aam
stanum su$ on $one @eg on &a andheafda . of &am andheafdum on
$a hlinc re@e ut to &aere dic be nor$an stodfaldon . &onne for$ on
$a dic to maer flodan be aestan lillinglea . &onne for$ % lang &es
su$eran @eges o$ &aet lange treo@ . &onne for$ @est on &one @eg ofer
beocumb to &am stancrundele . &onne nor$on $ane smalan @eg @i$
eastan brocenan beorg to &am@ege &ae &aer east lig$ . &onne for$ on
$one @eg to cytelflodan be @estan mulescumbes . &aer $a @eges
t@isliga$ . &onne for$ to scyldmere . &onne for$ on $a furh to fur-
cumbe . %langes furcumbes midde@eardes to &aere dene . &onne
for$ on $a dene to &aere @ega gemy&an . &onne for$ to &am h@itan
@ege to &am haran &ornan . &onne of &am h@itan @ege on fearn-
beorhg . % se leag be eastan catmere &ae &aer to gebyrae$ . # is on
$one @eg &ae lif& to stanleage . &onne for$ sy$$an su$ on &one
stanihtan @eg . of stanmeringa gemere &onne for$ on &one smalan
@eg to &am fulan @ege . se hatte stific @eg . # is catmeringa gemaere
% &es landes to feornbeorhgan . &onne ford %lang $aes @eges ut on
&one feld . % &onne ealle &a hangran bet@eonan &am @ege % &am &e
to stanleage lig$ . gebyria$ ealle to fearnbeorgan .
<P 634>
* IN nomine domini nostri Jhesu Christi , IC AELFRED aldormon
% @@EREURG min gefera begetan das boc aet hae$num herge mid
uncre claene feo $aet $onne @aes mid claene golde % $aet @it deodan
for Godes lufan % for uncre saule $earf .
Ond for$on $e @it noldan $aet $as halgan beoc lencg in $aere AeIfre(d].
hae$enesse @unaden , % nu @illa$ heo gesellan Innto CRISTES
CIRCAN Gode to lofe % to @uldre % to peor$unga % his $ro@unga to
$oncunga , % $aem godcundan geferscipe to brucen[ne] $e In Cristes
circan $aegh@aemlice Godes lof raera$ ; to $aem gerade daet heo mon
a/rede egh@elce mona$e for Aelfred % for @@erburge % for Alh$ry$e
heora saulum to ecum lece dome , $ah@ile &e $e God gesegen haebbe
$aet ful@iht aet $eosse sto@e beon mo/te , , , Ec s@elce ic Aelfred .
dux , % @@erburg bidda$ % halsia$ on Godes almaehtiges noman %
on allra his haligra $aet naenig mon seo to $on gedyrtig $aette $as
halgan beoc aselle o$$e a/$eo$e from Cristes circan $a h@ile $e
ful@iht stondan mote, , ,
<P 635>
Flebilia fortiter detestanda totillantis saeculi piacula , diris '
obscaenae horrendaeque mortalitatis circumsepta latratibus , non nos
patria incoeptae pacis securos , sed quasi foetidae corruptelae in vora-
ginem casuros , provocando admonent , ut ea toto mentis conamine
cum casibus suis non segniter projiciendo , sed etiam velut fasti-
diosam melancholiae nauseam abomihando fugiamus , tendentes ad
illud Evangelium : "Date et dabitur vobis ";
Qua de re infima quasi peripsema quisquiliarum abjiciens ,
superna ad instar pretiosorum mouilium eligens , animum sempi-
ternis in gaudiis figens ad nanciscendam mellifluae dulcedinis
misericordiam perfruendamque infinitae laetitiae jucunditatem : Ego
EDwARDUS , rex Anglorum , per Omnipatrantis dexteram totius
Britanniae regni solio sublimatus , quandam telluris particulam meo
fideli ministro WLFGARO , id est decem cassatarum , in loco quem
solicolae AT COLINGBURNE vocitant , libenter tribuo , eo tenore ut
omni anno , festivitatae cunctorum Sanctorum , decem pauperes in
pane et lucubrato pulmentoque saginato adactis optimae haustibuS
celiae pascat , quatenus ille eam sine jugo exosae servitutis , cum
pratis , pascuis , silvis , rivulis , omnibusque ad eam utilitatibus
rite pertinentibus , quamdiu aura naribus spirabili ocellorum con-
volamen agitatur habeat . Et post generalem qui omnibus certus
incertusque homunciis constat transitum , cuicunque successionis
haeredi voluerit liberaliter et perpetualiter contradendo derelin-
quat .
Praedictum siquidem rus his terminis circumcinctum clarescit
AErest , feovertyne gearda beneo&an &am pytte ; &anon of Col-
lengaburnan west , up to &am hae&enan byrgelsan ; &anon on scortan
dyc ; &onne to scealdan crundle ; Panon to preostan lypan ; &anon
' andlang grenan dene on &a fox holo westweard ; &anon on Bradan-
beorg ; &onne on Blerianhylle ; &anon on Wylberhtes stan , s@a
forth eall herpathes and dunes ; &anon on Gu&redesburg nor&-
weard ; &onne on Pendes clif ; &anon on Blerianhylle ; &anon on &a
s@elgende ; &onne on iebyng crundele ; &anon on Sceorran hlinc ;
&anon east to &ara &reora aecera and heafdon ; &anon to &an
wylle on Collengaburnan .
 Fyrst, be-gynne forteen *erde by-nethe the pytte, than fro Collyngburn west,
up to Hethenbyryell; fro thennys anone to the schort dyche, then to Scheld-crundle,
than to Prest-lyp; fro thennys along the grene dene to Fox-hole, westward; than
to Bradbyge; than to Pleyhyll; fro thennys to Wylberstan, so forth all lawpathes
and dwnes therabute; anone to Gutheredysburw, northward; than to Pendysklyf;
than anone to Blerhyll; fro thennys to the Swelgende; than to ebyng of Crundele;
fro thennys to Scherlyne; than est to the thre akerys and have hem thre; fro
thennys to the wel of Collyngborn.
 Imprimis incipe par spatium quatuordecim virgarum inferius quendam puteum de
proximo jacentem, tunc a Collyngburn, per versus occidentem, quousque perveneris
ad quendam locum in quo sepultus erat quidam Paganus a solicolis the Hethen-byryell
nuncupatum; deinde procedas quousque perveneris ad illam brevissimam fossatam,
ad tunc ad quendam locum vocatum Schelderundle; extunc ad Prestlyp; deinde per
longum viridissimae vallis quousque perveneris ad Foxhole; extunc versus occiden-
tem ad Bradbrygg; et extunc ad Blerhyll; ab illo loco ad Wylberstan; ac deinde,
per omnes legales semitas et montuosas terras circumjacentes, quousque perveneris
ad Gutheredys-burw, versus aquilonem plagam, usque ad Pendys clyf; et tunc
iterum usque Blerhyll; ac deinde ad Sweigende; tunc ad limitem vocatum the chyng
of Crundele; ab illo loco ad Scherlync; tunc versus orientem ad illas tres acras
quas habeas, et extunc procedas quousque perveneris ad fontem de Collyngburne.
Si autem , quod absit , aliquis diabolico inflatus spiritu , hunc
meae compositionis ac confirmationis breviculum elidere vel infrin-
. gere tentaverit , sciat se , novissima ac magna examinationis die
classica archangeli clangente buccina bustis sponte patentibus
sonata , jam rediviva relinquentibus , cum Juda proditore , qui a
satore prosato " filius perditionis" dicitur , aeterna confusione edaci-
bus infallibilium tormntorum flammis periturum . Hujus namque
et a Deo Dominoque Jesu Christo inspirante atque juvante volun-
tatis Scedula , anno Dominicae incarnationis nongentesimo vicesimo
primo , anno regni vero mihi commissi vicesimo primo , indictione
sexta , epacta vicesima octava , concurrente primo , idibus Januarii
tertiis , luna XI . , in civitate notissima quae Wyltonia nuncupatur ,
episcopis , abbatibus , ducibus , patriae procuratoribus , regia dapsi-
litate ovantibus perscripta est . Cujus etiam inconcussa firmitatis
auctoritas his testibus roborata constat , quorum nomina subtus
caracteribus depicta annotantur
* Ego Edwardus singulariis privilegii hierarchia praedictus
rex hujus indiculi soliditatem cum signo sanctae
semperque amandae crucis corroboravi et sub-
scripsi .
* Ego @@ulfhelmus Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus
consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfstanus Eboracensis ecclesiae archiepiscopus con-
sensi et subscripsi .
* Ego Byrnstan episcopus consensi et subscripsi.
* Ego Oda episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Aelfheah episcopus consensi et subscripsi.
* Eadulf episcopus consensi et subscripsi.
* Ego Arnefhi& episcopus consensi et subscripsi .
* Ego &eodred episcopus consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consensi et subscripsi .
* Ego &anan episcopus consensi et subscripsi.
* Ego Aelfric abbas consensi et subscripsi .
* Ego Ead@ine abbas consensi et subscripsi .
* Ego Ae&elno& abbas consensi et subscripsi.
* Ego Osfhi& dux consensi et subscripsi .
* Ego Aelf@old dux consensi et subscripsi.
* Ego Aehlstan dux consensi et subscripsi .
* Ego Aldred dux consensi et subscripsi .
* Ego Uhtre dux consensi et subscripsi .
* Ego Aelfstan dux consensi et subscripsi.
* Ego Aelf@ine episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Odda minister consensi et subscripsi.
* Ego @@ulfhelm minister consensi et subscripsi.
* Ego Buga minister consensi et subscripsi .
* Ego Aelfheah minister consensi et subscripsi .
* Ego Ae&elstan minister consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfsige minister consensi et subscripsi.
* Ego @@ulfmahi minister consensi et subscripsi.
* Ego Wulfbold minister consensi et subscripsi.
* Ego @@ulfgar minister consensi et subscripsi .
* Ego Sighelm episcopus consensi et subscripsi .
* Ego @@ihtgar minister consensi et subscripsi .
* Ego Ae&eric minister consensi et subscripsi .
* Ego Aelfheah minister consensi et subscripsi .
* Ego Aelfric minister consensi et subscripsi.
* Ego Eadric minister consensi et subscripsi- .
* Ego @@ulfric minister consensi ct subscripsi.
* Ego Ae&elm minister consensi et subscripsi .
* Ego Ae&elmund minister consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfhelm minister consensi et subscripsi .
<P 636>
Disponente regi regum cunta coeli secreta nec non quae sub coeli
culmine apud homines notantur miro ordine gubernante cujus in-
carnationis humanae anno . DCCCCXXII . indictione . X . haec donatio
quae in ista cartula Saxonicis sermonibus apparet confirmata ac
donata erat .
In usses dryhtnes noman haelendes Cristes . Ic @@ILFRID biscop
cy$u minum aefter fylgendum $aet ic sylle sumne dael londes aet
CLIFFORDA higen to hiora biode aet @@EOGORNA cEASTRE on ece erfe-
@eardnesse mid monnum % mid allum &aem nytnessum ge on fixno-
$um ge ou med@um $e $aerto belympa$ on $aet ge rad # miu
gemynd for Gode mid him &y faestlicor sio % hio aelce gere of $aem
londe ec be sumum $aelae gemyndgien $a tide mines for$si$es mid
$aem nytnessum $e hio ou $aem londe be geten . % nu @e hagia$
$urh Godes mildhiortnesse alle ure aefter fylgend godcundra hada
% @eorldcundra # &ios ure sylene sta$ul faestlice $urh @unian mote %
gif aenges hades mon sio ure aefter fylgendra s@a @emne @irca$ #
$aes ure sylene on aengum @isum ge@enman o$$e ge @anian @ille
@ite he hine riht ageldendne beforan Gode in $aem forhtigendlican
domes daege butan he hit aer Gode % monnum @yr$lice ge bete .
&isses londes siond t@a hida binnan $issum gemaerum .
AErust up of sture su$ on long dices on $one herpa$ on long her-
pa$es to @est tunniga ge maere s@a on long gemaeres nor$ # in
afene up On long afene eft on sture in $a dic.
<P 637>
[* A]nno dominice Incarnationis . DCCCCXXIII . WLFELMUS
archiepiscopus comparavit undecim agros . mille . denariis puri
argenti juxta stratam quae dicitur EALDANSTRATE in occidente .
Haeuuiningland in aquilone cingesdic
Item comparavi quosdam agros . qui ab incolis nominantur
WADLAND % WLFRETHINGLAND juxta locum qui nominatur ryther
ceap. Hiis terminis cicumdatur praemominata terra in oriente
publica strata . in australi parte terra Brithuli . In occidente
civitas Doroberniae . in aquilone . Burhuure boc aceras .
<P 638>
* in nomine domini summique salvatoris . Ego PLEGMUNDUS
gratia Dei archiaepiscopus dabo et concedo aliquam partem agellulis
mei . BYRHTRAEDE quae vocatur @@AERINcG MERSc . juxta flumen qui
vocitatur rumenesea id est LXXX . jugera Contra ejus competenti
pecuniam quam ab eo accepi . id est . CCC . LXXXV . denarios cum
certissimis terminibus . quorum haec sunt nomina . ab oriente
elesexincg . ab occidente caping saeta . ab aquilone publica strata a
meridie rumenesea . sibi habendum et possidendum feliciterque
in vita sua perfruendum . * . Et post obitum illius quibus-
cumque duobus heredibus sibi placuerit derelinquat . et postea
revertatur in pristinum dominum aecclesiae Christi . Hoc ipsum
omnibus successoribus nostris precipimus . Si quis autem hoc
observare voluerit servetur ei aeterna benedictio in caelis . sin
autem reddat rationem coram . Deo et angelis ejus . nisi hic digna
satisfactione emendare voluerit .
Actum est autem haec donatio anno dominicae incarationis
DCCCCXX .`IIII'. ; indictione vero . VIII . coram his testibus quorum
nomine hic subtus annotantur .
* Ego Plegmundus gratia archiepiscopus hanc meam dona-
tionem signo sanctae crucis confirmavi .
* Ego Byrnhelm abbas consensi et subscripsi.
* Ego @@ynnhelm presbiter consensi et subscripsi .
* Ego Byr`h'tmund presbiter consensi et subscripsi .
* Ego Sige@ald presbiter consensi et subscripsi .
* Ego @@eald-hem diaconus consensi et subscripsi .
* Ego Leofincg diaconus consensi et subscripsi.
* Ego Sigeric minister consensi et subscripsi .
* Ego Guth@ald minister consensi et subscripsi
* Ego Goda minister consensi et subscripsi .
"Plegmundus archiepis-
copus dedit Byrhtrede . LXXX jugera @@efingmersc . latine" .
<P 639>
AE$$ELSTAN cyng gefreode EADELM forra$e &aes $e he aerest cyng
@aes . $aes @aes on ge@itnesse AElfheah maesse preost % Se hired %
AElfric se gerefa % @@ufno$ h@ita % Eanstan prafost % Byrnstan
maesse preost . se @e $aet on @ende haebbe he godcs u/n miltse %
aealles $aes haligdomes $e ic on Angel cyn begeat mid godes miltse
% ic an $an bearnan &aes ilcan $aes ic &an faeder an : --
<P 640>
CARTA GODAE OPTIMATIS DE QUATUOR CASSATIS IN UPMERDONE .
In nomine ab alto cuncta cernentis . GODA optimas ministerque
regalis cum consilio et licentia Edwardi regis jure haereditario
WIOHSTANO, quia ejus filiam in conjugio habebat , quatuor cassa-
tos in loco quem solicolae UPMERDONE vocitant dedit , que ille
Wiohstan postea unius terram manentis ab Elfredo et a conjuge
sua Ealsware aeternaliter ad possidendam , cum pratis pascuis
silvis rivulis omnibusque ad eam utilitatibus rite pertinentibus ,
pecunia emit probata , quae donatio empta juxta stagnum quod
BLACKEMERE appellatur facta est . Cujus etiam testes assentientes
hii fuerunt .
Edwardus rex . Elfred.
Wyghelm Episcopus . Wlfrige .
Hehferd dux . Goda .
Eadwald . Bremhelm .
Ethelstan . Dudda .
Post interlunium temporis praedictus WITHSTAN cum uxore et
filio proficiscens ad Romam eandem haereditalium cassatarum
terram , licentia ab Ethelstano Rege percepta , WLHUNE epis-
copus pro duobus denariorum milibus argenti quibus insuper
denariis uno adjuncto equo in perpetuum haereditatem tradidit
episcopo , namque ut hujus terrae emptio firma et rata esset
sibique perpetualiter perduraret deprecabatur regem , ut suae
manus suorumque optimatum inscriptionem huic cirographo im-
poneret , quodque faciens dixit :---"Qui hanc addere voluerit , bona
domini in terra videat viventium . Qui vero minuere et per anti-
quam si supervenerit cartulam elidere temptaverit , sciat illam
contisiscendo esse adnullatam et semetipsum novissima examina-
tionis die classica Archangeli clangente buccina paliandria fri-
gulis homulorum liquefactis tetra relinquentibus cum Juda
impiae proditionis compilatore infaustis quoque Judaeis Christum
ore sacrilego blasphemantibus aeterna `dampnatione edacibus favil-
lantium tormentorum flammis esse periturum . Hujus sane
cedulae testes et exactores sunt quorum nomina `subtus gammulis
depicta annotantur .
* Ego Eadwlstanus privilegii Ierarchia praeditus rex
hunc indiculum et cum signo sanctae semperque
adorandae crucis corroboravi et subscripsi * .
Ego Wlfhelmus Dorobernensis ecclesia archiepis-
copus corroboravi et subscripsi * .
Ego Wlstanus Eboracensis ecclesiae archiepiscopus
consensi et subscripsi * .
Et postea sequuntur termini in lingua Saxonica in dorso cartae
originalis .
<P 641>
DONACIO REGIS ATHELSTANI DE QUADAM TERRA IN TANETO .
Anno ab incarnatione domini . DCCCC . XXV . indictione . XIII .
primo anno regni regis Adalstani die consecrationis ejus pridie
nonas Septembris rex Saxonum et Anglorum ADALSTAN terram
quatuordecim aratrorum dedit SANcTO AUGUSTINO que terra in
insula Thanet habetur nomine WERBURGINLAND pro remedio anime
sue que etiam rapta fuerat injuste a sancto Augustino per multos
annos set Deo annuente rex Adalstanus restauravit iterum illam
terram sancto Augustino cum consensu episcoporum octo et princi-
pum duorum quorum nomina hec sunt .
Adlem archiepiscopus .
Alla : episcopus .       Ordgar princeps
Siglem episcopus .       Aelwald princeps .
Wlflem episcopus .       et Odda minister regis .
Wlbred episcopus .       et Cened abbas .
Bernethepiscopus .       et Alfeth sacerdos
Ealdl@ episcopus .       et alius Alfeth sacerdos et
Winsige episcopus .      monachus .
<P 642>
CARTA AE&ELSTAN REGIS FACTA CUIDAM EDRICO DE H@ITANTONE
ANNO DOMINI . DCCCCo . XXV .
* Regnante Theo inperpetuum architectorio : opere precium
constat ut presentium rerum blandimenta % pellax mundi prospe-
ritas nullo monumento ducatur . quisque eterne beatitudinis gra-
tuita Dei gratia hujus vite felicitate conpiscat legittimo jure se
recipere satagit . quo egregius predicator % sapiens Trichelaus
" quamdiu" inquit " sumus in corpore peregrinamur a domino".
Quapropter ego AETHELSTAN divina indulgente clemencia rex
Anglorum tociusque climatis ferme cataclismatum gurgitibus
Christiane patrigene previsor . sollicita fidelium meorum sagacitate
coguitan ventilate obedientie causam investigarem . quatinus meo
fideli ministro EADRICE septem manentes in illo loco aet H@ITUN-
TUNE in perpetuam hereditatem condonarem . quod % feci tradens
enim illi tradidi . ut habeat . possideat in perpetuam hereditatem .
cum silvis pascuis pratis % campis atque omnibus ad se rite perti-
nentibus . Et postquam viam universitatis adiens relinquat cui-
cumque heredi voluerit . sicut supra diximus . in eternam heredi-
tatem . Hac ergo causa imperavimus istum hereditarium librum
ita noviter scribere : quia illum antiquum hereditarium librum non
habebamus . set si quis post hoc illum antiquum librum vel aliud
quodlibet contra hanc nostram diffinicionem in propatulo addux-
erit : ab omni christianitate irritum fiat . % ad nichilum valeat .
Sit ista predicta terra ab omni mundiali censu libera exceptis
istis tribus . expedicione . arcis pontisve constructione .
Si quis hoc nostrum decretum custodire % augere voluerit :
augeat omnipotens gubernator omnia presentis sibi % future vite
bona . Si quis vero quod non optamus contra hoc nostrum decre-
tum machinari vel infringere voluerit : sciat se rationem graviter
redditurum in die judicii ante tribunal domini nisi prius hic
digna emendaverit penitencia ante mortem .
Hec cedula caraxatis literulis primo anno regni prefati regis pre-
ordinata fuit . Anno ab incarnatione domini nostri Jhesu Christi
. DCCCCo . XXVo . Indictione . XIII .
* Ego AEthelstan rex hanc donationem meam triumphali
tropheo sancte crucis propriis articulis confirmavi
atque roboravi .
* Ego AElf@ine gratia Dei Episcopus .
* Ego @@insige EpiScopus .
* Ego @@ilfrid Episcopus . consensi % subscripsi .
* Ego Edgar episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Cynaht abbas . consensi et subscripsi . % ceteri .
Duces . Presbiteri . % Monachi . % Ministri usque ad .L. VII.
<P 643>
Summae et individuae Trinitatis honore omniumque sanctorum
praecellentissima intercessione glorioso ac munifico regi ADELSTANO
Samsonis summi pontificis ego RADBODUS praepositus istius saeculi
gloriam et eterni beatitudinem .
Benignitatis ac sullimitatis vestrae piissimae et in omnibus hujus
temporis regibus terrenis famosa laude praecellentissimae , rex
ADELSTANE , Optime noverit pietas ; manente adhuc stabilitate
nostrae regionis quod pater vester Edguardus per litteras se com-
mendavit consortio fraternitatis sancti Samsonis summi confessoris
ac Joveniani archiepiscopi senioris , ac consobrini mei ac clerico-
rum ejus . Unde usque hodie indefessas regi Christo pro ejus
anima et pro salute vestra fundimus preces , et die noctuque
videntes super nos magnam misericordiam apparere vestram in
psalmis et missis orationibusque nostris quasi provolutus ego et
. XII . canonici mei genibus vestris fuissemus , promittimus Deum
clementem orare pro vobis . Et modo reliquias quas omni ter-
rena substantia vobis scimus esse cariores transmitto vobis , id
est , ossa sancti Senatoris et sancti Paterni atque sancti Scubi-
lionis ejusdem sancti Paterni magistri , qui similiter uno die eadem-
que hora cum supradicto Paterno migravit ad Christum . Isti
certissime duo sancti , cum Sancto Paterno dextra levaque jacu-
erunt in sepulchro ; atque illorum sollemnitates sicut et Paterni
. Ix . kalendas Octobris celebrantur .
 Igitur, rex gloriose, sancte exaltator aecclesiae, gentilitatis
humiliator pravae, regni tui speculum, totius bonitatis exemplum,
dissipator hostium , pater clericorum adjutor egentium amator
omnium sanctorum , invocator angelorum , deprecamur atque
humiliter imploramus , qui in exulatu atque captivitate nostris
meritis atque peccatis in Frantia commoramur, ut non nostri
obliviscatur vestrae felicissimae largitatis magna misericordia.
Et nunc amodo , quae mihi dignamini commendare , sine ulla mora
potestis imperare .
<P 644>
          That witten all that euer beene
          That this charter hearen & seene
          That I the King ADELSTAN
          Has giuen and yatten to St. John
          Of BEUERLEY that I say I yow
          Toll, % Theam that witt ye now
          Soke and Sacke ouer all that land
          That is giuen into his hand
          On euer ilke kings day
          Be it all free thand and aye
          Be it almousend be it all free
          Wth ilke man and eke wth mee
          That wilt be him that me scop
          But till an Arcebiscop
          And till the seauen minister priests
          That serues God, ther Saint John rests
          All my hest corne and meldrell
          Too vphold his Minister weell
          They fower threaue by Heauen kinge
          Of ilke a plough of Eastriddinge
          If it swa betide, or swa gaes
          That any man here againe saes
          Be he Baron, be he Earle
          Clarke, Priest Parson, or Cherle
          Na be he, na yatilk gome
          I will forsay that he come
          (That witt yee weell ore, and ore)
          Til Saint John Minster dore
          And ther I will, so Christ mee reed
          That he bet his misdeed
          Or he be cursed soone anon
          Wth all that serues St. John
          If it swa betide and swa is
          That the man sings is
          (I say you) ouer forty daghes
          Whilke than be Saint John laghes
          That the chapitell of Beuerlike
          Till the Sheriffe of Euerwike
          Send ther writt soone anan
          That his manser man be tan
          The Sheriffe that say I yee
          Withouten any writt on mee
          Sall nemen him (swa Christ mee reed)
          And into my prison leed
          And hold him, that is my wilt
          Till he bet his misgilt.
          If men raises new laghes
          In any other kings daghes
          Be they formed be they yemed
          Witt hem of the mynster demed
          The mercy of the misdeed
          Giffe I Saint John, so Christ mee reed
          If man be clade of lyme or liffe
          Or men challenges land in strife
          With my God lake with writt of right
          I will Saint John haue the might
          That man therefore nought fight in feild
          Nowther with staffe no with sheild
          But twelue men will I that it tell
          Swa sall ther be swa here well
          And he that him so werne may
          Ouercomen be He euer and aye
          Als he in feild war ouercomen
          The Crauentise of him, he iou men
          That hat I God and St. John
          Gere before now euer ilke me
          If man be founden Dronken
          Sterued on St. Johns Rike,
          His aghen men wth outen whilke
          His aghen Baliffes makes the sight
          Nane other Coroner haue the might
          Swa michell freedome giffe I yee
          Swa harte may thinke  or eghe can see
          That haue I thought and for by seene
          I will that ther euer beene
          Saynenynge and minister life
          Last for euer without strife
          God helpe all those ilke men
          That helps to the Thowen.  Amen.
<P 645>
          Yat witen alle yat ever be/en,
          Yat yis charter heren and se/en.
          Yat I ye King ADELSTAN
          Has yaten and given to seint John
          Of BEVERLIKE yat sai I yow;
          Tol and theam yat wit ye now,
          Sok and sake over al yat land
          Yat es given into his hand,
          On ever ilke kinges dai,
          Be it all fre/e yan and ay;
          Be it almousend, be all fre/e
          Wit ilke man and eeke wit me/e.
          Yat wil i (be him yat me scop)
          Bot til an ercebiscop,
          And til ye seven minstre prestes
          Yat serves God ther saint John restes.
          Yat give i God and seint John,
          Her befor you ever ilkan.
          All my herst corn inelde/el
          To uphald his ministre we/ell.
          Ya four threve (be heven kinge)
          Of ilka plough of estriding:
          If it swa betid, or swa gaas,
          Yat ani man her again taas,
          Be he baron, be he erle,
          Clark, prest, parson, or cherel;
          Na be he na yat ilk Gome,
          I will forsaye yat he come,
          (Yat wit ye we/el or and or)
          Til saint John mynstre dor;
          And yar i will (swo Crist me red)
          Yat he bet his misded,
          Or he be cursed son on on
          Wit al yat servis saint John.
          Yif hit swa betid and swa es,
          Yat ye man in mansing es:
          I sai yow over sourti daghes
          (Swilke yan be sain John laghes)
          Yat ye chapitel of Beverlike
          Til ye scirif of Everwike
          Send yair writ son onan,
          Yat yis mansedman betan.
          Ye scirref yan say i ye,
          Witouten any writ one me
          Sal minen him (swo Crist me red)
          And into my prison lede,
          And hald him (yat is mi wilt)
          Til he bet his misgilt.
          If men reises newe laghes
          In any oyer kinges daghes,
          Be yay fromed, be yay yemed
          Wit yham of the mynstre demed,
          Ye mercy of ye misdee/d,
          Gif i saint John, swo Crist me red,
          Yif man be cald of limes or lif,
          Or men chalenges land in strif
          Wit my bodlaik, wit writ of right,
          Y wil saint John have ye might.
          Yat man yar for noght fight in fe/eld,
          Now yer wit staf no wit she/eld:
          Bot twelve men wil i yat it telle
          Swo sal it be swo he/er ibelle.
          And ye yat him swo werne may
          Overcomen be he ever and ay.
          Als he in feld war overcomen,
          Ye cravantise of him be nomen.
          Yat yat i God and saint John
          Her before iow ever ilkon.
          If man be founden slan idrunkend,
          Sterved on sain John rike,
          His aghen men withouten swike
          His aghen baliffs make ye fight,
          Nan oyer coroner have ye might:
          Swa mikel fredom give i ye,
          Swa hert may think or eghe se/e.
          Yat have I thought and forbise/en
          I will yat yer ever been
          Samening and mynstre lif
          Last follike witouten strif,
          God help alle thas ilk men
          Yat helpes to ye thowen. Amen.
<P 646>
  In nomine sanctae et individuae trinitatis ADELSTANUS rex
  Dei gratia regni Angliae omnibus hominibus suis Eboraci, et per
  totam Angliam salutem.
Sciatis quod ego confirmo ecclesiae et capitulo RIPONENSI pacem
suam , et omnes libertates et consuetudines suas , et concedo eis
curiam suam de omnibus quaerelis et in omnibus curiis de homini-
bus S. Wilfridi, pro ipsis et hominibus suis , vel contra ipsos , vel
inter se ad invicem , vel quae fieri p.. . . et judicium suum pro
Frodmortell ; et quod homines sint credendi per suum ya , et per
suum na , et omnes suas terras habitas , et habendas , et homines
suos ita liberos , quod nec rex Angliae , nec ministri ejus , aliquid
faciant vel habeant quod est ad terras suas vel ad socam capituli
Testibus G. archiepiscopo Eboracensi , et P. praeposito Beverlaci .
<P 647>

               Wyt all that es and es gan
               Yat ik King ADELSTAN
               As gyven als frelich as I may
               And to ye capitell of seint Wilfrai,
               Of my free devotion
               Yair pees at RIPPON
               On ilke side ye kyrke a mile,
               For all ill deedes and ilke agyle,
               And within yair kirke yate
               At ye stan yat Grithstole hate.
               Within ye kirke dore and ye quare
               Yair have pees for les and mare.
               Ilkan of yis stedes sal have pees
               Of frodmortell and il deedes
               Yat yair don is, tol [and] tem,
               With iren and with water deme
               And yat ye land of seint Wilfrai
               Of alkyn geld fre sal be ay.
               At na nan at langes me to
               In yair Herpsac sal have at do;
               And for ik will at ya be save
               I will at yai alkyn freedom have;
               And in al thinges be als free
               As hert may thynke or eygh may se
               At te power of a kynge
               Masts make free any thynge.
               And my seale have I sett yerto
               For I will at na man it undo.
<P 648>
* IN nomine domini familia monasterii Sancti salvatoris in
Uuintania civitate ubi corpora gloriosorum regum AElfredi et
Eaduueardi sepulta quiescunt Cum consensu ac devotione E$el-
stani Angelsaxonum Denorumque gloriosissimi regi AELFREDO
ministro suo commodando commodant . XX . cassatos in loco qui
dicitur CYSELDENE et ipse AElfred dedit praefate familiae octuaginta
mancusus auri obrizi.Etiam et ea conditione ut omni anno die obitus
Eaduueardi gloriosissimi regis ad monasterium praefatum adferat
octuaginta solidos ex meris denariis . Maneat autem ista praedicta
terra AElfredo et suis heredibus . II .In commodatione quam-
diu hoc censum die praenominato adimpleatur . Et si quislibet
ex suis heredibus praedicto die censum non reddet emendet cum
sexaginta denariis Insuper et censum reddat . Si iterum dies
praenaminatus neglegatur emendet cum . XXX . solidos Insuper
et censum solvat . Si autem tertio neglexerit sciat se terram dimis-
surum . Nisi cum satisfactione et pecunia placabili a familia prae-
dicti monasterii Sancti salvatoris Iterum adquirat .
* AE$elstan rex . * Gundlaf .
* Eaduuine cliton . * Hilde@ine .
* @@aerulf sacerdos. * @@ulfstan .
* Ufa . * Eadulf .
* @@altere . * @@igfer$ diacon .
* Eadhelm diacon * dupliter .
* Eadlaf . * Cynulf .
* Ceolno$ . * @@ulfhun . * Beorhtsige .
* Heahred . * Petrus . * @@ulfgar .
* Eadulf . * Heorstan . * AE&el@old .
* Eadmund . * AE&elfer$. * AElf@old .
* AE$elstan . * AElfred . * @@ulfno$ .
* Eadno$ . * AE$elsige . * AElfsige .
* AElfheah . * AE$ered . * @@ulfhelm .
* AE$elfer$ minister . * AElfsige minister .
* AElfred minister . * AElfstan minister .
* AElfstan minister . * [@@yn]sige minister .
* AElfheah minister . * Hun minister .
* AElfstan minister . * AElfhere minister .
* AElric minister . * AElfric minister .
* @@ulfred .
* AElfhere . * Eaduuold . * Ufic .
* Ceolsige . * AE$ered . * Osuulf .
* AE$el@old . * AElfric . * AElfsige .
* Cola . * AElfred . * AEsculf .
* AElf@ine . * Byrhtfer$ . * AElfric .
* Ordhelm. * Beorhtsige . * AElfheah .
* AE$el@old minister .
* AElfstan minister . * Ceolstan minister .
* AE$eric minister . * AElfred minister .
* AElfgar minister . * AElfric minister .
* @@ulfno$ . * AE$ered minister .
* @@ulfsige minister . * Ead@old .
* AElfric . * Ealdulf .
* AE&elstan minister . * Beorhtno$ .
* AElfric minister . * @@ulfno$ minister . ,
Composicio facta per licenciam Athelstani Regis de Cheseldene
Familia S. Petri Wincestre AElfredo ministro Cysel-
denes laen XX cassatos .
Clerici novi monasterii Wintonia tradiderunt XX hidas de
Chiseldene cuidam Elfredo ministro suo ad firmam licentia Adthel-
stani regis .
Cheseldene .
<P 649>
Ic AELFREOD $ein an &aes [landes] aet STANHAM ofer minne daege
minan @ifan [to hire] daegi ; and ofer hiere daeg on NI@AN MINISTER
on @@inteacester , uncer begea sa@la &earfe , s@a freolre s@a cing
AEthelstan , minan leofan leord ge me gegifan ; and nanan manan
hit on enig o&er @aende gifan , &onne ic heafan gifan , foran ic hit
self on no&er @aende gifan . And nanan on ni@an minister on
@@inteacester hit ut sillan on enig @aende ; and si habban on aecnisse ,
and sind ge@ritan ge@itenesse and hiera handa setene .
AElstan cying . Eadric $eyn .
AElfryc $eyn . Odda $eyn .
AElfyn biscop . @@ihtgar $eyn .
<P 650>
 I ALFRED, servant, graunt these londis at STANHAM, aftyr my
day, my wyf to have hem here dayys, and aftyr hyre dayys, go hyt
in to the NEWE MONASTERY of Wynchester, for the helpe of owre
bothe sowlys, as frely as kyng Athelstan, my levyst lord, hath *yve
me; and no man hyt on eny wyse other turne, but as I *yve have;
for I my self none other wyse wyll hyt turne. And no man of
the Newe Monasterye of Wynchester hyt do or *yve awey on eny
wyse, but that they hyt have for evyr more.
<P 651>
Ego ALFREDUS , minister , concedo istas terras apud STANHAM post
obitum meum uxori meae , ut habeat illas quamdiu vixerit , ac post
ipsius in fata decessum transeant in novum monasterium Wyntoniae ,
pro salute animarum nostrarum , ita pure ac libere sicut mihi
dilectissimus dominus meus rex Athelstanus concessit ac dedit .
Et nemo aliter illas terras aliquo alio modo in alios usus transferat ,
praeter quos egomet concessi ac dedi , quas ego ipsemet nullo alio
modo transferre volo . Ac nemo Novi Monasterii Wyntoniae
terras illas ab illo monasterio alienet aliquo modo , sed habeant
ibidem servientes illaS terras in perpetuum .
<P 652>
COMPOSITIO DE VILLA ANNAE ABBATIS AD NOVUM MONASTERIUM
WYNTONIAE , TEMPORE REGIS ATHELSTANI .
$$is is AELFSIGES biscopes c@ide : &aet is &onne aerest , &aet ic @ille
&aet man gefreoge aelcne @ite&eo@ne mannan &e on &am biscoprice
sie , for hine and for his cynehlaford ; and [ic gean] minum cyne-
hlaford mine heregeatya and &aes landes aet TANTUNE &e he me aer
to let , and ic gean &aes landes aet CRUNDELAN , ofer mine daeg , AElf-
heage , and ofer his daeg gange hit in to ealden mynstere , and Io
gean minum maegcnafan &aes landes aet Anne his daeg , and ofer his
daeg in to ni@an mynstere ; and &aes landes aet &an t@an Wor&igum
minre magan &a h@ile &e hyre lif bi& , and si&&an minre s@istlr and
minum magcnafan aeg&er ge &ara landa , ge &aes aet Cleran , and &a
o&erra lalra &e mine faeder ahte , and &aes landes aet Tioceburnan
@@lfrice Cufing his daeg , and ofer his daeg in to ealdun mynstere , and
&aes landes aet Runc@uda s@a hit aer gec@eden @aes to ealdun myn-
stere ; and AElf@ige &aes landes aet Ciltrigtune , ofer &aere @udu@an
daeg ; and @@lfrice aet @@icham &aes aet Laetanlia .
$$onne bidde ic minnan leofan freond AElFheah &aet [&u] be @ite
aeg&er ge &a land ge &a &e mine m[a]gas sien ; and &aet &u ne ge&afige
&aet man &is on aenig o&er @aende , gif hit &onne h@a do God hine
fordo , ge mid sa@le ge mid lichoman , ge her ge on &an to feondan
butan Io hit self on o&er @aende .
<P 653>
 Thys ys ELFSYGES byschop byqwest: That ys thanne, fyrst, that
I wyll that every fre man and servant, the whyche ben in the
byshopryche, know and be wytnesse for the byschopriche, and
for tho that schul succede therynne, and for me and my kynrede
that I myn heretage be sette on too wyse: These londys at TAUN-
TONE to the chyrche of the byschopriche abyde, for the chyrche
her by fore me hyt toke, and I *yue the londis at CRUNDELE aftyr
my day to Elfege, and aftyr hys day go hyt in the olde Monas-
terye of Wynchester. And I *yve to my cosyn mawle these
londys at Anne hys days, and aftyr hys day go hyt in to the
Newe Monasterie of Wynchester. And to my cosyn femal these
londys as too Wrthyys al the whyle that hee lyvyth, and aftyrward
my sustyr, and my cosyn mawle, eyther have the londys at Clere,
and all othyr londys that my fader owthte to have. And these
londes at Tycheborn I take to Wlfryk Cufyng to have all hys
dayys, and aftyr hys day go hyt in to the Olde Monasterye of
Wynchester. And these londys at Ryngewode as we erh by quey-
thyd in to the Olde Monasterye of Wynchester. And to Alfwyge
I grawnt these londis at Cyltyngtune aftyr the wuduys day, and
to Wlfryk of Wykham these londis at Letlee.
 Than I charge the, my dere and welbeloved frend Elfeche, that
thu by wytnesse to eythyr of my cosyn whyche that here londys
ben, and thune suffry that eny man thys beqwest on eny othyr
wise turne. Hoosoo other wyse do, God hym destrye, and bothe
in soule and body go he to the fend of helle, syth I hyt self none
other wyse turne.
<P 654>
Istud est ultima voluntas ELFEGI episcopi . Imprimis volo quod
omnes liberi ac servientes homines , inhabitantes episcopatum ,
sciant ac recognoscant , pariterque sint testes , pro jure episco-
patus , et illorum qui in episcopatum in posterum succedent , ac
pro me et consanguineis meis quod est ego ad praesens jus meum
haereditarium duplici modo dispono . Terras has apud TAUNTUNE
ecclesiae episcopatus assigno permanendas , quae per prius ab ipsa
ecclesia mihi traditae erant . Et insuper do terras illas apud
CRUNDELE , post obitum meum , Elphego , et post obitum suum ,
transeant in jus veteris monasterii Wyntoniae . Et ulterius dono
cognato meo terras illas apud Anne , per totam vitam suam , et
post obitum sui transeant in jus novi monasterii Wyntoniae . Et
cognatae meae dono terras illas apud ambos Wordias quamdiu
vixerint . Et postmodum soror mea , et cognatus meus , uterque
habeant illas terras apud Clere , cum omnibus aliis terris quas
pater meus de proprio jure tenuit . Insuper illas terras apud
Tycheburn trado Wlfrico Cufyng , ad habendas illas toto tempore
vitae suae , et post ejus decessum transeant in jus veteris monasterii
Wyntoniae . Et ipsas terras apud Ryngewode , secundum quod
per prius legavimus , transeant in jus veteris monasterii Wyn-
toniae . Et Alfwygo concedo ipsas terras apud Cyltingtune , post
viduae decessum . Et Wlfrico de Wykham terras ipsas apud
Letelee .
Et ego praecipio tibi , dilecte mi Elflethe , ut sis testis amborum
meorum cognatorum quae sunt eorum terrae , et ne permittas
quemquam istud testamentum aliquo alio modo convertere . Si quis
enim aliter fecit Deus ipsum destruat , et tam corpus ejus quam
animam Diabolus in inferno possideat .
<P 655>
Carta dirige gressus per maris et navium telluris que spatum ad
reges palatum ;
Regem primum salute reginem et clitanum clarus quoque com-
mitis militis armievos.
Quorum regem cum AE&elstanum ista perfecta Saxonia vivit rex
AE&elstanum perfecta gloriosa ;
Ille Sictric defunctum armatum in prelia Saxonum exercitum per
totum Bryttanium : ,
Constantinus rex Scottorum et velum Bryttannium salvando regis
Saxonum fideles servitia : ,
Dixit rex AE&elstanus per Petri preconia sint sani sint longe in
salvatoris gratia : ,
<P 656>
DOMINE DEUS omnipotens rex regum et dominus dominantium
in cujus manu omnis victoria consistit et omne bellum conteritur
concede mihi ut tua manus cor meum corroboret ut in virtute tua
in manibus viribusque meis bene pugnare viriliterque agere
valeam ut inimici mei in conspectu meo cadent et corrnant sicut
corruit Golias ante faciem pueri tui David et sicut populus
Pharaonis coram Moysi in mare rubro . Et sicut Philistini coram
populo Israhel ceciderunt . Et Amalech coram Moysi et Chananei
coram Jesu corruerunt sic cadant inimici mei sub pedibus meis et
per viam unam conveniant adversum me et per septem fugiant a
me et conteret Deus arma eorum et confringet framea eorum et
eliquisce in conspectu meo sicut cera a facie ignis ut sciant omnes
populi terre quia invocatum est nomen domini nostri Jhesu super
me et magnificetur nomen tuum domine in adversariis meis domine
Deus Israhel ;
<P 657>
AEla &u dryhten aela $u aelmihtiga God . aela cing ealra cyninga . %
hlaford ealra @aldendra . on &aes mihta @una& aelc sige . % aelc ge@in
@eor& to bryt. for gif me drihten # &in seo mihtigu hand mines
unstrangan heortan gestrangie % # ic &urh &ine &a miclan mihte
mid handum minum % mihte stranglice % @erlice ongan mine fynd .
@innan maege s@a # hy on minre gesih&e feallan . % gereosan s@a s@a
gereas Golias aetforan Dauides ansyne . &ines cnihtes . % s@a s@a
gereas % @ear& besenct Faraones folc on &aere readan sae . aetforan
Moyses ansene . % s@a s@a feollan Filistei . beforan Israela folce .
% s@a s@a gerias Amaleh . aetforan Moisen . % Chananei aetforan
Iesu Naue . S@a feallan % gereosan mine fynd under minum
fotum . % hi ealle samod &urh aenne @eg ongan me cumen . % &urh
seofan @egas hie fram me ge@ican ; For bryt drihten heora @apna%
heora s@eord to bret % do drihten # hy for meltan on minre
gesih&e . s@a s@a @eax mylt fram fyres ansyne . # eall eor&an folc
@ite % ongyte # ofer me is geciged noma ures drihtnes haelendes
Cristes . % # &in noma drihten sy ge@eor&ad on minum @i&er @inum .
&u &e eart drihten Israela God ;
<P 658>
CARTA AE&ELSTANI REGIS DE HOPE % AESCFORD FACTA U&TREDO
DCCCCO . XXVI .
* In nomine Domini nostri Jhesu Christi . Cuncta que humanis
obtutibus caducarum molimina rerum liquide videntur decidunt .
Que vero abdita invisaque sunt . eterni arbitris moderamine per-
petualiter constant . Haut dubium est hiis qui illa adipisci largi-
flua Dei largitate gratia atque mercari posse merentibus divina
scripturarum documenta policentur .
Quapropter ego AETHELSTANUS Rex Angulsaxonum non modica .
infulatus sublimatus dignitate superno instigatus desiderio fideli
meo UHTREDO terram que nuncupatur AT HOPE % AET AESCFORDA LX .
manentium quam proprio condignaque pecunia id est . XX . libras
inter aurum et argento a paganis emerat jubente Ead@eardo rege
necnon % dux AE&elredo . cum ceteris comitibus atque ministris in
juris hereditarii libertatem concedens donabo . Habendam possi-
dendamque quam diu vixerit . % post obitum suum quibuscumque
sibi placitis heredibus dare voluerit . Sit autem hec prefata terrae
donacio ab omni seculari honore libera preter expedicionem % arcis
pontisve constructionem pro competenti pecunia quam ego accepi
ab eo . id est. CCC . mancas de puro auro .
Si quis vero hanc largicionis munificenciam arrepto procacitatis
stimulo infringere vel mutare aut minuere temptaverit : sciat se in
illa magna examinis die cum poli cardinis terreque fundamenta
simul % inferorum ima pavitando contremiscent latibula . qua
uniuscujusque patebit opus % conscientia sive bonum sive malum
quod gessit . si non prius satisfactionem emendaverit .
Secuntur divise . % mete h[u]jus . terre . Anno ab incarnatione
domini nostri Jhesu Christi . DCCCC . XXVI . Indictione . XIIIIa .
* Ego AEthelstanus rex fundamine sancte crucis subarravi .
* Ego @@ulflelm archiepiscopus subscripsi .
* Ego @@ensige episcopus subscripsi .
* Ego &eodred episcopus subscripsi .
* Ego Beorneht episcopus subscripsi .
* Ego Sigelm episcopus subscripsi .
* Ego Eadulf episcopus subscripsi .
* Ego Eadgar episcopus subscripsi .
* Ego Ealla episcopus subscripsi .
* Ego Cynefer$ episcopus subscripsi . % ceteri . Duces .
ministri . disciferi . Testes .
<P 659>
Grant by King AEthlestan to the thegn Ealdred, of land at
"Cealhgraefan" and Teobbanwyrthe or Chalgrave and Ted-
worth, co Bedford.2 A.D. 926.
* In nomine domini nostri Jhesu Christi cuncta quae humanis
optutibus caducarum molimina rerum liquide videntur decidunt .
Que vero abdita invisaque sunt eterni arbitris moderamine per-
petualiter constare . haut dubium est his que illa adipisci largi-
flua Dei largiente gratia atque mercari posse merentibus divina
scripturarum documenta pollicentur .
Quapropter ego AETHELSTANUS Angul saxonum rex non modica
infulatus sublimatus dignitate superno instigatus desiderio . fideli
meo EALDREDO ministro terram que nuncupatur CEALHGRAEFAN %
TEOBBAN@YR#e . V . manentium quam propria condignaque pecunia
id est . X .libras inter aurum % argentum a paganis emerat jubente
Ead@ardo rege necnon % duce AE&eredo cum ceteris comitibus
atque ministris injuriis hereditari libertatem concedens donabo
habendam possidendamque quamdiu vixerit et post obitum suum
quibuscumque sibi placitis heredibus dare voluerit .
Hi sunt termini hujus praefate terre .
Mete de Chelegrave .---$$aer se dic sceot in @aeclinga straete an-
langes @aexlinga straete $aet in $ane ford &aet anlang broces in
&anne o$erne ford &onne of $aem forde up on &ane @elle % #anan
in $aet dele #anan of $aem delle in $one dic of $aem dic in $one
o#erne dic &one of $aem dice in &one borc &onne of #am broce to
cynburge @ellan &anne anlang dices . to east coten &at &anan in
&ane ealdan broc up of &am ealdan broce . on aefem $aet ri&ig
&aet up rihte in $iod @eg aeftaer $iod @ege in &one dic . aeft dice in
paexlingga strate .
Sit autem hec prefata terre donatio ab omni seculari honore
libera praeter expeditionem et arcis pontisve construccionem pro
competenti pecunia quam ego accepi ab eo id est . C . L . mancas de
puro auro .
Si quis vero hanc largitionis munificentiam arrepto procacitatis
stimulo infringere vel mutare aut minuere temptaverit . sciat se in
illa magni examinis die cum poli cardines terreque fundamenta
simul % infernorum ima pavitando contremescent latibula . qua
uniuscujusque patebit opus et conscientiam sive bonum sive
malum quod gesserit . si non prius satisfaccione emendaverit .
Anni ab incarnatione domini nostri Jhesu Christi . DCCCC . XXVI .
Indictione . XIIII .
&is sind #a lande &e AE&elstan cyng ge bocade Ealdred @i$ his
claene feo on $as ge@itnesse &e her on sind .
Testes. * Ego AE&elstanus rex fundamine sancte crucis subar-
ravi .
* Ego @@ulfhelm archiepiscopus subscripsi .
* Ego @@ensige episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego &eodred episcopus . consensi . % subscripsi ,
* Ego Beorneah . episcopus . consensi % subscripsi .
* Ego Sigelm episcopus . consensi % subscripsi .
* Ego Eadulf episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego Eadgar episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego `A'ella episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Cynefer$ episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Ordgar dux . consensi et subscripsi .
* Ego AElf@ald dux . consensi . et subscripsi .
* Ego Offerd dux . consensi . et subscripsi .
* Ego @@ulfgar dux . consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfhelm discifer regis .
* Ego AElfred minister . consensi . et subscripsi .
* Ego Ceolstan minister . consensi . et subscripsi .
* Ego AElfric minister consensi . % subscripsi .
* Ego AEfric minister consensi % subscripsi .
* Ego Eadulf minister . consensi % subscripsi
* Ego Healmstan minister consensii .
* Ego AElfred : minister . consensi . et subscripsi .
* Ego AE$elm . minister . consensi et subscripsi .
<P 660>
 Grant by King AEthelstan to Christ Church, Canterbury,of land
at Folcestan, co Kent for the reconsturtion of the Nunnery
there. A.D. 927.
Anno dominice incarnationis nongentesimo vicessimo septimo .
' Ego AETHELSTANUS rex pro remuneratione aeternae salutis et pro
salute mea . et animae patris mei Eaduuardi . proquo reverentia
et honore archisacerdotis Wlfhelmi . concedo aecclesiae Christi in
DOROBERNIA et familiae in eadem Christo omnipotenti servienti ad
suffragium `vite illorum. terram juris mei in Cantia . sitam sara
mare nomine FOLcESTAN . ubi quondam fuit monasterium et
abbatia sanctarum virginum . ubi etiam sepulta est sancta Eans-
uuitha . Quapropter ego AETRELSTANUS monarchus totius Brittan-
niae . cogitavi de illo loco et de servitio Christi et sanctae Mariae
matris ejus quod olim in eodem loco fieri solebat antequam pagani
destruxissent locum illum . dedi eundem locum aecclesiae Christi .
ut servitium quod ibi fieri solebat : restituatur .
Si quis autem quod non Optamus hanc nostram donationem
elationis habitu cedens infringere temptaverit : a Deo separatus
fiat consors malignorum spirituum . nisi pura emendatione em-
emendaverit . Sit praedicta terra libera ab omni mundiali obsta-
culo cum omnibus rite ad se pertinentibus . Campis . pascuis .
pratis . Silvis . exceptis expeditione . pontis . arcis edificatione .
* Ego AEthelstanus rex signo crucis confirmavi .
* Ego Wlfhelmus Dorobernensis archiepiscopus . dona-
tione regis tropheo crucis consignavi .
* Ego Theodredus episcopus Lundoniensis subscripsi .
* Ego AElfeagus Wintoniensis episcopus subscripsi .
* Ego Odo Scyrburneusis episcopus subscripsi .
* Ego Wlgarus dux subscripsi .
<P 661>
(633b).Grant by Elstrudis or AEfthryth youngest daughter of
King Alfred, and wife of baldwin II "le Chaure"  Count of
Flanders, and her sons,to the Abbey of St. Peter at Ghent, in
Belgium of land of at Lewisham, Greenwhich, and Woolwich co.
Kent. 11th September, A.D. 918.
In nomine patris et filii et spiritus sancti , sancte et individue
trinitatis .
Cum omnipotentis patris sapientia eademque et virtus et verbum
Dei cuncta essentia constituit , esse ex nichilo solo verbi imperio
universaliter omni creature hoc constituit , ut factura sequeretur
actorem , et cum jam processissent cuncta valde bona a summo et
bono Deo creata , omnia subdidit usui hominis quem in hnc excel-
lentiam constituit , ut consimilem Deo faceret , universisque a se
super terram creatis preferret . Sed curve in terris anime et celes-
tium maues degerentes factorem saum ceperunt in pejus ruere ,
qui nec aliquem intellexerunt ut declinarent a malo et facerent
bonum unde ne homo penitus periret quem ipse creavit , Deus
hominem induit eumque super celestia exaltavit , sicque redemptio
libertatis applausit ; preterea documenta dedit quomodo spiritum
humilibus et elemosinam facientibus pateret ingressus celestium
- edium et qualiter de terrenis negotiaremur celestia , "Thesau-
rizate", inquiens , " vobis thesauros in celo" et cetera .
Quapropter Ego in Dei nomine ELSTRUDIS clementia domini et
non meis meritis comitissa , flagrans amore celestis hereditatis ,
cupiensque adispisci quandam portiunculam beatitudinis cum hiis
qui , patrimoniis suis domino legaliter traditis , celestem pervene-
runt ad hereditatem , salubre hoc mihi visum est , ut ex bonis
clementi Deo mihi misericorditer collatis , aliquam providerem
eterne felicitatis mihi portionem . Idcirco ad monasterium BLAN-
DINIUM , a sancte recordationis patre Amando constructum et in
honore principis apostolorum Petri doctorisque gentium Pauli con-
secratum , ubi et ad presens requiescit venerabilis Christi virgo
Amalberga , cum alliis sanctorum pigneribus , dono et contrado
Egomet ipsa una cum filiis meis Arnulfo et Adelolfo hereditatem
meam LIEVESHAM et GRONEwIc et UULUUIcH , pratis , pascuis ,
silva , mancipiis quoque et omni integritate supradicte hereditatis .
Hec ergo omnia sicut prefata sum ad id veuerabile cenobium supra
memoratum , pro remedio anime senioris mei Balduini et mee
ipsius , filiorumque meorum , trado , transfundo atque transcribo
et de jure meo in juris potestatisque dominium ejusdem Sacri
cenobii devoveo et delibero , ut ipsi servi Dei a me recipiant et ad
proprie utilitatis commodum destinent , atque hereditarie possi-
deant , absque ullius contradictione vel injuria et devotius pro meis
predecessorum meorum excessibus omnipotentis domini exorent
clementiam .
Si vero quod futurum minime credo quispiam de succesSoribus
meis heredibus aut pro heredibus injuriosus contradictor , seu
quelibet alia persona extranea huic traditioni mee contraire voluerit
et infirmare quod justorum firmatum est fidelium testimonio , in
primis quidem S . Trinitatis et beatissime Dei genetricis et per-
petue virginis Marie , sanctissimeque virginis Christi Amalberge ,
deinde omnium sanctorum iram incurrat offensam , et ab universa
sancta ecclesia excommunicatus appareat et dampnatione Dathan
et Abiron , quos viventes infernus absorbuit , pereat tam ipse quam
cuncti qui in perpetuum injuste predictam possessionem possede-
rint , aut per vim sacro memorato cenobio detinuerint , tamen
iniqua eorum presumptio non obtineat effectum , magis hec nOstra
traditio firma permaneat cum astipulatione subnixa .
Actum publice territorio Gandensi in monte Blandinio anno
verbi incarnati IX XVIII , indictione va , IIIo idus septembris ,
glorioso rege Karolo honeste agente in sceptris Francorum . Reg-
num autem Anglorum ordinante inclito rege Edwardo , memoratum
autem sacrum cenobium regente domno abbate Rodberto .
S . ipsius Elstrudis comitisse que hanc traditionem fecit
firmarique petiit .
S . Arnulfi et Adalulfi comitum , filiorum ipsiuS .
S . Folberti episcopi .
S . Bernati archidiaconi .
S . Wenemari advocati .
Ego quoque Rinardus peccator interfui et notavi atque sub-
Scripsi.
<P 662>
 COUNCIL OF GRATELY, co Hants A.D. 928.
Ond se $e man a$ s@erige . % hit him on open @ur&e . $aet he
naefre eft a$ @yr&e ne sy . ne binnan nanum gehalgodum lictune
ne licge &eah he for$fare butan he haebbe $aes biscopes ge@itnesse
$e he on his scrift scire sy . # he hit s@a gebett haebbe s@a him his
scrift scrife . % his scrift hit gecy&e &am biscope binnan . XXX .
nihta h@e&er he to &aere bote cirran @olde . Gif he s@a ne do . bete
he &am &e se biscop him forgifan @ille .
<P 663>
 WITENAGEMOT AT EXTER. Grant by King Adelstan to Fri$-
estan Bishop of Winchester ofland at Stoke,co Hants.
16th April, A.D. 928.
* Afflante per cunctam triquadri orbis latitudinem gibonifero
sacrosancti flaminis incendio salutifera animarum gaudia ac mul-
tifida donorum spiramina praerogante quibus humane inprobitatis
rubigo consumitur . felicitasque aeterna ejus munere adquiritur .
qui aute omnia secula apud patrem indissociabili nutu sempiterni-
tate majestatis alta infima aeterna labentia qualia administrationum
distinctione fieri possent vel debuissent mirando perpetualiter . et
regendo naturaliter . arbitrio lata manu dispensans novissimis
labilis vitae temporibus ad obli`t'teranda virulenta gemende
motis peccamina quae lubricus ille et tortuosus serpens massa
infirme heu pro dolor nature truculenter infixit humano generi
prima parentali maledictione postposita subvenire dignatus est .
Quae tonantis proles summo culmine polorum praecepto paternali
descendens secum nobis saluberrima deferens
medicamina limphis/remediabilibus lotis victimis
spiritalibus recreatis evangelico para-
digmate per primam asperrimae invectionis limam orsus infit .
" Penitentiam agite adpropinquabit enim regnum coelorum".
Quorum pro adipiscendo regno aeterno coelorum : Ego ADEL[S]TANUS
donifluo Dei gubernamine rex Anglorum . Anno dominicae in-
carnationis . DCCCC . XXVIII . mei haut dubium regiminis tercio -
Indictione . I . epacta . XXVI . XVI . K'l Mai luna . XXI . donando
confero meae internae familiaritatis ac olim amicabili ministro
meo BYRHFER$$O elegantissimam juris mei terre . id est AET SToCE
. XII . mansiones nuncupatur ut ille eam sine ancipiti ambiguitatis
scrupulo vel praecipitio invisae servitutis cum hominibus victualibus
suppellectilibus . Pratis . Pascuis . Silvis . Rivulis . cunctisque
utilitatibus ad eam pertinentibus liberam vite comite habeat et
post ejus `ad' universitatis viam dicessum cuicumque succedenti
voluerit heredi perpetualiter derelinquendo adtribuat .
Si autem quod non optamus evenerit aliquis superbiae fastu
afflatus avaritiae fascibus succensus . invidiae dentibus armatus
execrabile caput ut adsolet arrigere voluerit . et hujus meae
donationis et compositionis singrapham in aliquibus magnis vel
modicis causis elidere . infringere . minuere . vel aliquo casa
sternendo delere conaverit . intelligat se apud Judam proditorem
pecuniae injuste amatorem penarum aeternarum mancipatorem .
Qui ab auctore salutis nostrae " filius" dicitur "perditionis". sub
anathematis maledictione tremendo examinationis omniumque
retributionis die aeternam luem amarissimis cum fletibus ejulando
perpessurum .
Haec siquidem scedula tempore paschali in arce regia quae
calatur Execeaster rege Adelstano suos subregulos episcopos duces .
judices . proceres . dignitates . gaudio cum magno Pascendo . flexu
articulorum depicta est .
Hii nimirum prefate telluris cassatas termini ab aliarum
finitimis adjacentibus horis secernendo circumcingunt .
$$is synd &a hryct land ge maero &ysses landes .
AErest aet Stoce aet linforda . &onne and lang streames of &one
garan east peardne . &onne nor$ %lang dic . &onne aeft %lang dic
easte ricte on $one stream midde @eardne . $onne aeft on andlang
streames on &a fulan la/ce . &onne of &aere fulan lace east be eastan
middel maersce . $$onne of &aere fulan lace u/pp to @ic herepa$e .
fram @ic herepa$e . u/pp on andlang &eges of &one litlan garan east
@eardne . of &am garan %lang dic to &am east lea . &onne upp bae
&am @yrttruman on $a dic . fram &aere dic . ford be &am east clife
crundael . fram cra@an crundel @est on fif beorgas . fram fif beorgum
to @idan crundle . fram @idan crundle to $am sna@an fram &am
sna@an to hean hlincum . fram hean hlincum on $one broc . aet
$am @yllum . of &am @yllum aud lang streames oft aeft on lin
for$.
Hujus namque probate donationis et exquisite confirmationis
testes hii sunt . quorum vocabula infra caraxata nitescunt .
Ego A$elstanus . Rex Anglorum hanc meae munificentiae
seu/ largitatis breviculam `atrae fuscationis pallore
depictam ac lacrimosa virginei forcipis destillatione
fedatam signo sanctae semperque amande crucis cor-
roboravi et subscripsi .
Ego Howel Subregulus consensi et subscripsi .
Ego Ju&@al Subregulus consensi et subscripsi .
Ego @@urgeat subregulus consensi et subscripsi .
Ego @@ulfhelmus Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus
consensi % subscripsi .
Ego Hro&@ardus Eboracensis aecclesiae archiepiscopus con-
sensi % subscripsi .
Ego AElf@ine episcopus .                  Ego Buga minister .
Ego Sighelm episcopus .                   Ego Byrhtric minister .
Ego AElfheah episcopus .                  Ego @@ulfhelm minister .
Ego Fri$estan episcopus .                 Ego AE&elstan minister .
Ego Eadulf episcopus .                    Ego Byrhtrih minister .
Ego Oda episcopus .                       Ego AElfheah minister .
Ego Cynefer$ episcopus .                  Ego @@ulfsige minister .
Ego @@ilfer$ episcopus .                  Ego AElfred minister .
Ego Eadgar episcopus .                    Ego AE$elstan minister .
Ego &&eodred episcopus .                  Ego AE&elmund minister .
Ego Buga episcopus .                      Ego @@ulfhelm minister .
Ego AEscbryht episcopus .                 Ego Sigered minister .
Ego Osferd dux .                          Ego @@ulfgar minister .
Ego AElf@old dux .                        Ego @@itgar minister .
Ego Gu&rum rux .                          Ego AE&e@eard minister .
Ego Odda minister .                       Ego AElfric minister .
<P 664>
 Grant by King Athelstan to Elfleda of land at Wynterborne,
co Dorset (?). 16th April, A.D.928.
familiaritatis ac olim amicabili faemina ELFLEDA elegantissimam
juris mei terrae portiunculam id est bis binas quina adjecta man-
siones in loco qui a solicolis WINTERBURNA nuncupatur ut illa,
etc (as in no. 663) circumcingunt.
Erest of the menewelle west ouer &an bourne on stroddunecrun-
del &anne on &e elde dich end lange dich on stancangoren &anen on
smalegoren . &anen On goteburgh' . &anen on bradenburgh' &anen on
aganpol . &anen nether endlangbrokes on egenwelle . &anen on rigt
to redencnolle &anen to moscrundel &anen to nelesburghe &anen to
stoncroundel . &anen to &an sladen . &anen to Gildeneburgh &anen
eft on &e merewelle of alwoldesmede tenacres auingmede &anen on
Winterburne and so to Woderede erest ou heddengraue &ane to
at-hamme &anen to enlipan-berwe . &anen to haldanlegh'e &anen eft
on heddengraue .
Hujus namque probatae donationis et exquisitae confirmationis
testes hii sunt quorum vocabula infra carraxata nitescunt .
* Ego Athelstanus, etc. . . (as in no. 663) amandae crucis coroboravi et subscripsi. . . . .
crucis corroboravi et subscripsi .
* Ego @@ulfhelmus Dorobornensis ecclesiae archiepiscopus
consensi et subscripsi .
* Ego Wro&wardus Eboracensis ecclesiae archiepiscopus
consensi et subscripsi .
<P 665>
 Grant by AEthelstan to church of St. Mary at Wor-
cester, of land "at Austan ",or Aust, on the River Severn co.
Glouster A.D. 929.
* Variante jam temporum statu et praesentis erumnae termino
propemodum adpropinquante plurima nos quae olim aevangelicum
paradigma praedixit praesentialiter impleta fore cognoscimus .
Promens iter caetera ita praenuntiavit . " Surget gens contra
gentem et regnum adversus regnum" . quod praesentialiter imple-
tum nos ut ita dicam esse in nobis experti sumus . Quae cum ita
se res habeat necessarium cuique fidelium fore videtur quo in
futuro sibi persistentem praevideat mansionem .
Unde ego AE&ELSTANUS regnu totius Albionis Deo auctore dis-
pensans compunctus quandam terrae particulam in loco qui ab
indigenis aet AUSTAN nuncupatur vocabulo . ad aecclesism beatae ,
Dei genetricis Mariae quae est in @@IGORNA civitate sita ad piscium
videlicet utilitatem capiendorum animo concedo benivolo .
Constabat enim jam ante praedictum rus pertinens ad eandem
basilicam sed ut firmior esset stabilitas ejus rogante me episcopo
ejusdem aeclesiae Coen@aldo scilicet vocabulo testibus probabilibus
consentientibus haec caraxata cartula constat .
Benevolentibus autem et augentibus meam donationem et liber-
tatem . augeatur vita illorum hic et imperpetuum . qui vero minuere
temptaverint tradentur in manus gladii et cum Juda proditore in-
perpetuum damnentur . Nisi hic satisfactione poenituerint digna .
His terminis circumcincta praedicta terra esse videtur .
&is sindon &a land gemaero to austan . AErest of saefern % s@a
for$ be tatan grafes @urt bale . % &onne s@a for$ # hit stica$ on
miclan cumb . % of miclan cumbe # hit stica$ on litlan cumb .  of
litlan cumbe # on irfurlanges dic . % of irfurlanges dic # on mae/r
dIc . % of mae/r dic . # on ealdan dic % of ealdan dic . # on bradan
bricge . % of bradan bricge # on holan pyl . % of holan pylle on
@incan hammes dic. % of @incan hammes dic innan miclan pyl. % of
miclan pylle # aeft on saeferne .
Scripta est haec cartula anno dominicae incarnationis . DCCCc
. XXV IIII . ac sexto regni AE&elstani regis Christo Jhesu gubernante
renovando in melius cum senatorum signaculo confirmavit .
* AE&elstan rex sceptris fretus regalibus hanc cartam sig-
avit cum manibus .
* @@ulfhelm archiepiscopus cum ceteris praesulibus .
* AEl@ino . &eodredo . Fry$estano . Sigehelmo . @@ynsigio .
Beornheho . Eadgaro . AElfhaeho . Odano . consignavit .
* Osfer$ comes cum ducibus ac ceteris optimatibus AElf-
@aldo . @@ulfsigio . Gu$rumo . Urmo . AE&elstano .
Oddano . @@ulfhelmo . @@ulfgaro . Eadrico . AElfhaego .
Sigeredo . AElf@aldo . Burhredo . Eadmundo . AElferio .
AElfrico . Hunlafo . consignavit .
Rode@ard quoque archipraesul cum Eboracensis suffra-
ganeis . AEscber`h'to . @@igredo . Earnulfo . Colum-
bano . consignavit .
<P 666>
 Grant by King AEthelstan to the Church of St.Mary, Worces-
ter of land at Eatun on the River Cherwell, Water-Eaton co.
Oxford. A.D. 929.
dignate taliter dicens " Qui non renuntiat quod possidet sinistram
vertendo in dexteram esse" et reliqua . id est subsidia praebens
postulantibus quia manus Lazari est gazophilatium Christi .
Qua de re/ ego AE&ELSTAN Dei providentia gubernante rex Anglo-
rum cum mihi indigno et absque ulla meritorum praerogativa et
ineffabilis Dei clementia regalem dignitatis honorifice`n'tiam contu-
lisset utile mihi fore mente praecogitavi ut aliquid ex percepti
mundanis regni distributione pro aeterna salute animae meae
quamvis minus dignum ad ecclesiastice liberalitatis servitium ex-
penderim stque ideo terram . V . cassatorum . id est vicum qui
nominatur EATUN juxta flumine Cear@ellan . cum consensu et
licentia venerabilium episcoporum ac principum meorum quorum
infra signa et nomina conscriptas demonstrabo libenter pro do-
mino ad aecclesiam Dei genetricis Mariae que sita est in @@EOGORNA
civitate in perpetuum perdonabo .
Pax servantibus et custodientibus hanc nostram donationem et
libertatem . contradicentibus vero et negantibus atque frangentibus
deleantur nomina eorum de libro vite . et cum justis non scri-
bentur . et cum Juda traditore Dei sint damnati in aeternum nisi
aute hic emendaverint .
Scripta est hec cartula anno dominice incarnationis . DcCCC
. XXVIIII . ac sexto regni AE&elstani regis Christo Jhesu . gubernante
renovando in melius cum senatorum signaculo confirmavit .
* Ego AE&elstan rex sceptris fretus regalibus hanc cartam
signavit cum manibus .
* @ulfhelm archiepiscopus cum ceteris presulibus AEl@ino .
$$eodredo Freo$estano . Sigellelmo . @@ynsigio .
Beorneho . Eadgaro . AElfelo . Odano consignavit .
Osfer$ comes cum ducibus ac ceteris optimatibus .
<P 667>
 Grant by King AEthelstan to Abbot Cynath, of land at Dumol-
tan or Dumbleton co. Golue, on the R.Easingbourne and
Fleferth on the R. Pidwell, co Dorset. A.D. 930,with later
confirmation by King Eadgar.
* Summa polorum cacumina ima quoque solorum fundamina
tetra necnon baratrorum tragoedia almae trinitatis monarchia
regnando ac regendo premendoque auctor omnium Deus guber-
nat ethraliter cujus videlicet largifluae liberalitatis munificentia
AETHELSTANUM regem Albionis praestantissimum solio sublimavit
paterno ac triquadri orbis rumigerula . prae ceteris ampliavit praero-
gativa tali namque sceptrorum suffultus diademate patronus regiae
dignitatis pannagericus gratuita cordis generositate CYNATHO mo-
nasticae conversationis archimandrite proprie possessionis tellurem
duobus in locis jure hereditario perpetualiter condonavit . Ac prae-
fato abbati suisque post se heredibus euuangelico provocatus para-
digmate taliter promulgante . " Omni habenti dabitur % habun-
dabit" perhenniter possidendam firmaverat hoc denique imperator
magnanimus non precio philarg[ir]iae sed longevae prosperitatis
patrocinio ac paradisiace amaenitatis mercimonio more solito prae-
staverat gratis . Haec scilicet loca hoc utuntur nomine ad DUMOL N
. X . mansiuncule . quae sunt occidentali parte fluminis esingburnan .
% duae communiter orientali plaga ejusdem limphe populari sorte
dirivantur ad Eastune . quinque nam locis habentur silvaticis ad
Fleferth dextra levaque illius rivui qui vulgariter Pid @uella voci-
tatur . Hujusque loci usurpatione adoptat dominus abbas silvis .
 pratis . ac pascuis . aratura . ac reliquis illac rite subsidiis ut per-
petim pertineat ad Dumolatan in posterum pio potissimum prosa-
tori gloriam . ac deinceps magnopere cum lato ad praemium .
Hec nempe condonatio peracta est nongentesimo atque tricesimo
laterculo Ihesualis infantiae summique prolis essentie . ac ter assis
indictio copulatim conjungitur . Hujus pro certo largifluae dapsili-
tatis locupletatio firma senatorum adstipulatione atque rata adser-
tione uti infra caraxatur . V . anno ex quo nobiissime gloriosus
rex Anglosaxones regaliter gubernabat . tertioque postquam
authentice Northanhimbrorum cumbrorumque blanda mirifici
conditoris benevolentia patrocinando sceptrine gubernaculum per-
ceperat virgae . constat esse Christo to theou suffragante salubriter
adimpleta . ac prisco certissimae dirivationis confinio circumcincta
hoc modo dinoscitur .
Metae de Dumeltuna Primitus ad Dumoltan eastan on is
esingeburna $onne su&an of esingburnan @est@ardes ond long dices
$aet S@a upp on gerihte on dagan oran . $aet s@a ondlong scae$
broces in gemare dic . $aet s@a ond long in secgmere . $aet s@a ot-
secgmere east ryhte in esingburnan in derna ford .
$$onne sind $is $a landgemaeru aet pid @ellan . of pid @ellan iu
crundelu . of crundelum su$ ryhte ond long hrycges on tittandune .
of tittandune @est on ealdan bellan $onon in @interburnan . s@a in
pid @ellan . of pid @ellan on eomeres med@a % spa on o&erne @inter
burnan . $aetin pid @ellan . % s@a ond long pid @ellan oppo crundelu ,
Hoc supplementum quoque huic singraphe rex famosissimus aug-
mentabat . ut ne aliquis fraudulenta seductione hunc codicellum
vetustis evincere valeat libellulis . Si quis quod absit possessor
agelluli fas divinum profanando seu jus humanum violando deli-
querit alius ejusdem genealogie racionabilius agens regi supra-
dicto in longinquam perfruatur retributionem . Augentibus vero
hoc regale donativum dupla Deus adaugebat bona . minuentibus
necnon Satan cum satellitibus inferat damna . det Deus ne prove-
niat . pax in evum servantibus .
his testibns * Ego AEthelstan rex % rector tocius Brittannie
ceterarumque Deo concedente gubernator provin-
ciarum haec dona vexillando conscripsi .
* Ego Wlfhelm quoque archipresul cum Rodwardo caete-
risque pontificibus consensi % subscripsi .
* Ego Theodred praesul atque AElfhaeh . consensi et sub-
scripsi .
* Ego Cynsige biscup . cum AElfrico . consensi % sub-
scripsi .
* Ego Wulfrige episcopus . atque AElfred . consensi % sub-
scripsi .
* Ego AE&elgar pontifex . cum AE&el@aldo . consensi % sub-
scripsi .
* Ego Koenwald antistes atque @@ulfhelm . cum testibus
subnotatis conscripsi .
* Ego AE&elstan dux . AE&elmund comes consensi % sub-
scripsi .
* Ego Uhtred eorl . atque Scule subscripsi .
* Ego AElfgar consul AElfrige miles consensi et subscripsi .
* Ego @@ifer$ clavigel . Leofsige signifer . consensi % sub-
scripsi .
* Ego @@ulfric Rector % &&elgeard armiger . consensi % sub-
scripsi .
<P 668>
 Another form of the Boundaries of land in No.667.
AErest eastan on isesingburna . $onne su$an of esingburnan @est
@eardes %lang dices # s@a up on gerihte on dagan ora . # s@a %lang
stae$broces in gemaere dic . # s@a %lang in saecgmaere . # s@a of
secgmaere eastrihte in esingburnan in dernaford .
$$one sind &is $a landgem#ru aet Pid@ellan . In crudelu . of
crundelum su$rihte %lang hrycges on tittan dune . of tittandune
@est on ealdan@ellan . &onne in @interburnan . s@a in pid@ellan on
eoma@es maed@a . % s@a on o$aerne @interburnan . $aet in pid@el-
lan . % s@a %lang pid@ellan up on crundelum .
<P 669>
 WITENAGMOT AT LULLYGMYNSTRE. Grant by King Adel-
stan to Beornheah, Bishop of Chichester, of land at Medmeney
and Earnley, in Selsea, co. Sussex. 5th April,A.D.930.
* Regnante perpetualiter atque omnem humanae imbecillitatis
sensum benignitate transcendente largissima tonantis Idumaque
mirando ineffabilique prOprii arbitrii privilegio alta media infima
justa invictae fortitudinis lance treutinata gubernat et ea quae
infra sunt non motata sed sempiternaliter manenti elucubratione
voluntatis inestimabiliter luce inaccessibili rimatur quae massam
humanae conditionis generalem olim fraude falsitatis deceptam
patria naturalis sinceritatis pulsam merito piaculi heu proh
dolor commissi juste trusam cirographum aeternae servitutis seu
dampnationis subituram temporibus labilis vitae volventibus novis-
simis praecepta pantocratoris misericorditer reformavit cujus-
que foedata flumine aeternarum lachrymarum timpora orario as-
sumptae mortalitatis tergens eam dolores cruciatusque sempiter-
nos evadentem ad optabilia aeternorum gaudiorum deduxit limina '
quorum atri pars ejusdem recuperatae massae terreni incolatus
erumpuas operibus examinatis transvolans inter candentia beatorum
angelorum agmina faeliciter exultando congaudet . Altera vero
aliena gemendae peregrinationis diuturnitate exulans splendida
meritis adhuc nutantibus orbatur regione .
Hujus siquidem exosae peregrinationis moerore pressus , gaudio
longevae beatitudinis illectus ad demenda scelera commissorum
peccamina , et ad nanciscendam jaI antefatae gloriae coronam , Ego
ADELSTANUS rex Anglorum anno dominicae incarnationis DCCCXXX .
reg[n]i vero gratis mihi commissi VI . Indictione III , Epactae
xVIII , concurrente IIII , nonis mensis Aprilis , tertia luna rotigerae
vagationis I . per ejusdem omnipatrantis dextram totius Brittanniae
regni solio sublimatus , condonando quandam michi ab ea telluris
particulam mirabiliter concessam , meo fideli episcopo BEORNHEAGO
tribuo , id est IIII cassatarum in loco quem solicolae vocant AD
MEDEMENYNGA cum silva campisque ad eam jacentibus , quae
EARNELEIA dicitur .
Tellus siquidem praedicta hiis terminibus circumcincta clarescit .
AErest aet thrim beorgum . aet tham forda . thonne aet langanstona ,
thaer se flod up scyt . Pratumquoque quod juxta civitatem
habetur , quod Saxonice Garstone appellatur , ut ille eam sine jugo
detestandae servitutis liberaliter ac aeternaliter , quamdiu verberanti
ocellorum convolatu auraque spirabili potiatur habeat , et post
generalem , qui in omnibus certusque ihcertusque homunculis con-
stat , transitum cuicunque successionis haeredi voluerit imper-
petuum derelinquat .
This sun$e the gemeare thes gerstun-landes aud thaere mede .
AErest aet tham heagam . this hure swa suth and lang there stan-
strete on kingesham . swo thanne suth and west and lang weges to
than hegeleten bufan than litlan stenenan forda . swa suth and
gerihte on ther eastren willes heafed . swoa west and lang streams
to stockbrugge . swo north and lang thare fore street to suthgate .
si autem , quod non optamus , aliquis superbe atque proterve
flammivoma administrante invidia afflatus spiritu evenerit hanc
meae compositionis ac confirmationis breviculam demere aut infrin-
gere et ad nichilum deducere temptaverit , sciat se novissima ac
magna examinationis die tuba perstrepente archangeli , bustis
sponte dehiscentibus , zomata diu corrupta relinquentibus elementis
omnium creaturarum pavefactis , cum juda proditore qui a satoris
pio sato "filius perditionis" dicitur , aeterna confusione edacibus .
innumerabilium tormentorum flammis periturus . Hujus a Deo
namque dominoque Jesu Christo inspirante atque vivente volun-
tatis cedula in villa omnibus notissima quae Lullyngmy[n]stre
dicitur , episcopis abbatibus ducibus patriaeque procuratoribus regia
dapsilitate ovantibus , perscripta est . cujus etiam inconcussae firmi-
tatis soliditas , hiis testibus roborata constat , quorum nomina
subtus caracteribus depicta denotantur .
Ego Adhelstanus singularis privilegium monarchia praeditus
rex , hujus indiculi firmitatem cum signo sanctae
amandaeque crucis roboravi et subscripsi .
Ego Wlfhelmus Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus con-
sensi % subscripsi .
Ego Hrothwaldus Eboracensis archiepiscopus consensi %
subscripsi- .
Ego AElfwine episcopus consensi et subscripsi .
Eadgar episcopus consensi et Subscripsi .
Cenwold episcopus .                   Osfrith dux .
Cineferd episcopus .                  AElfwold dux .
Theodred episcopus .                  AElred dux .
Edward episcopus .                    Uhtred dux .
Eadolf episcopus .                    AElfred dux .
Sighelm episcopus .                   AElfstan dux .
AElfheah episcopus .                  Urum dux.
Oda episcopus .                       Grim dux .
      Srices dux .                Wyhtgar minister .

      Regenwold dux .             Eadric minister .
      Oda minister .              AEthelweard minister .

      Wulfelm minister .          AEthelstan minister .
      Busa minister .             AEthelmund minister .
      AEthelstan minister .       Wulfsige minister .
      Wulfgar minister .          AElhelm minister .
      Syfred minister .           Burhed minister .

      AElfheage minister .        Burthruc minister .
      Wulfsige minister .         Byrchthelm minister .
      AEthelstan minister .       Wulfnoth minister .

  Thises londesbok swa etefast on tha gerad here sealmsang sye
ealning ge least there biscop tham cyninge gebet .


<P 670>


                      DE PRISCTONA . ET AEISCTONA .

  In nomine Dei summi et altissimi certis astipulationibus sancti
et justi patres frequentativis orationibus admonent . ut Deum quem
diligimus et credimus intima mentis affectione cum bonorum
operum diligentia incessanter timeamus et amemus .  Qui retribu-
tionem omnium actuum nostrorum in die examinationis juxta
uniuscujusque meritum reddet . ideoque subtilissima mentis cer-
tatione illum imitari satagimus . Licet mortalis vitae pondere pressi
et labentibus hujus seculi possessionibus simus infecati : tamen
miserationis ejus largitate caducis opibus aeterna caelestis vitae
praemia mercari queramus .

   Quapropter ego AE$$ELSTANUS desiderio regni coelestis exardens
favente superno numine basyleos : Anglorum caeterarumque gen-
tium in circuitu persistentium . litterarum commendare procuravi- .
ne aut incuria successorum nostrorum . aut invidia quadam . vel
perfidia . nostra dicta vel facta futuri successu temporis negarentur .
et ad controversiam nostris successoribus demum devenire potue-
rint : quod cum consensu ac licentia episcoporum meorum ac
multorum optimatum . Deo omnipotenti et Sancto Petro apostolo .
ac venerabili familiae quae sita est in loco celebri ubi ruricolae appe-
lativa relatione nuncupantur AET BA$$UM . devota mente intus ad
aecclesiam donans donabo perpetuis temporibus decem mansas in
loco qui dicitur PRISTUN . et quinque in alio loco qui dicitur
AESCTUN . et mandatum commendamus in nomine altithroni
gubernatoris ut nullus superveniat hominum inflatus gressibus
superbiae . nec rex . nec episcopus . nec princeps . nec preposi-
tus . nec personae alicujus habitus . qui hanc prefatam liber-
tatem in alicujus oneris molestia mutare audeat . aut in diebus
nostris vel successorum nostrorum . sed sit libera ab omni mundiali
jugo . exceptis istis . Expeditione . pontis . arcisve renovatione .
Cum omnibus quae ad ipsum locum pertinere dinoscuntur . Campis .
Pascuis . Pratis . Silvis . eatenus ut pro meis delictis . patrisque
mei AED@EARDI regis . cotidie missas pro nobis saluberrimas Deo
offerant . et dulcisonas modulationes psalteriorum . armis spirituali-
bus contra invisibiles hostes pro nobis dimicare non cessent .
Si quis autem prescriptis statutis noluerit consentire aut obedire :
sciat se alienum esse a consortio sanctae Dei aecclesiae . et a corpore
et sanguine domini nostri Jhesu Christi . per auctoritatem beati
Petri apostoli sociorumque ejus . nisi prius hic digna emendaverit
poenitentia ante mortem . Sciantque sapientes regionis nostrae nos
has terras prefatas non injuste rapuisse . rapinamque Deo dedisse :
sed sic accepi eas quemadmodum judicaverunt omnes optimates
regionis Anglorum . Insuper et apostolicus papa Romanae aecclesiae
Johannes . AElfredo defuncto qui nostrae felicitati et vitae emulus
extitit : nequitiae inimicorum nostrorum consentiens . quando me
voluerunt patre meo defuncto cecare in civitate Wintonia . si non
ne Deus sua pietate eripuisset . sed denudatis eorum machina-
mentis : remissus est AElfred ad Romanam ecclesiam . ut ibi se
coram apostolico Johanne jurejurando defenderet . et hoc fecit
coram altare Sancti Petri . sed facto juramento cecidit coram
altare . et a/ manibus suorum famulorum portatus est ad scola
Anglorun . et ibi tertia nocte vitam finivit . Et tunc apostolicus
ad nos remisit : et quid de eo ageretur a nobis consuluit . an cum
caeteris Christianis corpus ejus poneretur . His peractis et nobis
renuntiatis : optimates nostrae regionis cum propinquorm illius
turma efflagitabant omni humilitate ut corpus illius per nostram
licentiam cum corporibus poneretur Christianorum : nobisque illo-
rum efflagitationi consentientibus Roman remisimus . et consen-
tiente papa positus est ad caeteros Christianos . quamvis indignus
esset . et sic judicata est mihi tota possessio ejus in magnis et
modicis . Set et haec apicibus litterarum prenotavimus . ne quan-
diu Christianitas regnet aboletur . Vnde mihi prefata possessio
quam Deo et sancto Petro dedi donaretur . Nec justius novi quam
Deo et sancto Petro hanc possessionem darem . qui emulum meum
in conspectu omnium cadere fecerat . et mihi sanitatem . et regni
prosperitatem largiti sunt .
His testibus consentientibus quorum inferius nomina recitantur .
Anno dominicae incarnationis . DCCCC . XXXI . acta est haec praefata
libertas . '
Ego AE&elstan rex totius Britanniae prefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi . * . ,
Ego AEdmundus ejusdem regis frater consiguavi . * .
Ego AEdred ejusdem regis frater consignavi . * .
Ego @@ulfhelm Dorobernensis aCCClesiae archiepiscopus ejus-
dem regis donationem cum tropheo agyae crucis con-
signavi . * .
Ego &&eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus consig-
navi . * .
Ego AElfheah @@intoniensis ecclesiae episcopus triumphale
tropheum agyae crucis impressi . * .
[E]go Caen@ald episcopus predictum donum consensi . * .
Ego Oda episcopus confirmavi . * .
Ego AElfric episcopus consensi . * .
Ego @@ulfhelm episcopus consignavi . * .
Ego Burhric episcopus consensi . * .
Ego A&elgar episcopus roboravi . * .
AElfhere dux . * .                  Ordheah minister . testis .
@@ulfgar dux . * .                  Odda minister . testis .
AE&el@ard dux . * .                 @@ulfsie minister . testis .
AE&elstan dux . * .                 @@ulfric minister . testis .
AElhhelm dux . * .                  AEdric minister . testis .
AE&elmund dux . * .                 AElfric minister . testis .
Vhtred dux . * .                    @@ullaf minister . testis .
AEdmund minister . testis .         AElfsie minister . testis .
AElfred minister . testis .         AElfsie minister . testis .
AEdmund minister . testis .         AE&ered minister . testis .
@@ihtgar minister . testis .        @@ulfhelm minister . testis .
@@ulfgar minister . testis .
DIVISIONES . X . HIDARUM PRIScTONAE.
&is sindon &aera . X . hida land gemaeru aet PRISCTUNE . AErest on
&one ealdan edenan ford of &am forda on h@itda cumb . %lang
cumbes on gaen strem . on &one herepa& . %lang herepa$es @est on
&one &yrla stan . of &am stane on &one haran stan . % of &an stane .
innan &one ealdan sele . % of &am sele nor& on gerihte innan loxan .
% lang loxan . on genstren on leommannes graf . @este@eardan &onne
nor& %lang &aere ealdan dic on readan ford . of reada forda on &a
straet . % lang straet up on gerihte on @ynma dune @este@earde on
&one herepa$ . % lang herepa$es east on gerihte on AElfsiges stan .
of &am stane eft adun on &one ealdan edenan ford .
DIVISIONES AEScTUNAE.
&is synd &a land gemaeru &ara .III . hyda to AEScTUNE . # is fram
heort leage @este@eardre %langes maerheges # up on @adham . &onne
be egce on eanspy&e @yllas . &onne up rihte on &a h@yrfel dic .
fram &aere dic : to &am crundelum . fram &am crundelum o& midne
&one &one readan @eg . &onne adun rihte ut &urh &one sceagan .
o& &a lege &onne be pyrttruman o&&a rode/ neo&e@earde . &onne be
@estan rode o& sticelan stig . &onne be &aere stige o&&a ealdan dic .
&onne @est andlang dic . on &one aesc . &onne nor& on gerihte on #
ealde hlipiget . of &am gete  lang herpo&es . on # fule sloh . of &am
slo @est be @yrttruman to cocggan hylle . &onne be graue neo&e-
@eardan o& cattys gett . &onne be ecge o& holan @ege . eft be ecge
o& holan @ylle . &onne to &am lam pytte . fram &am pytte east on
&a hae&enan byrigelsas . &onne of &am byrgelsum to &am sealther-
po&e . %lang herpo&es o& ae&elmodes @udu . &onne su& be @uda o$
eddes dene . of &aere dene midde@eardre licga& t@egen aeceras on
nor&healfe . # eft on &a ilcan dene .%langes dene eft on maer@eg .
%lang maer@eges on mapodor leage . be easton &ere leage t@egen
aecreas . of &am aecerum on hlemmes dene . %lang dene on hlamnys
@ylle . % lang broces to &aes cinges gemy&an . of &am gemy&an
@est be broce to linleg @ylle . of &aere @ylle on &a hyle . &onne be
&aere hyle upp %lang slaedes to hafoc @ylle . of hafoc @ylle . eft on
heort leage @este@eardre .
<P 671>
 Grant by King Athelstan to Malmesbury Abbey of land at
North Somerford and AEwilme.A.D.931.
In nomine Dei summi % altissimi . Certis adstipulacionibus nos
sancti % justi patres frequentativis orationibus admonent . ut, etc.
.... (as in no. 670) queramus .
Quapropter ego ATHELSTANUS. etc......(ut in No.670) Deo
amnipotenti % sancto Petro apostolo ac venerabili famille que sita
est in loco celebri ubi ruricole appellativa relacione nuncupant
MAELDUMESBURG devota mente intus ad ecclesiam donans donabo
perpetuis temporibus . XV . mansas . V . in loco qui dicitur
NoRTHUN % in alio loco . V . qui dicitur SUMERFORD . % in tertio
loco . V . qui dicitur AT A@ILME . % mandatum commendamus,
etc.... (as in no. 670.) ut pro meis delictis pufrisque mei
Eadwardi regis, etc......(as in no. 670.) .s.  dedisse . sed sciatis accipi
quemadmodum, etc......(as in no. 670.) praefata libertas .
Ego Atheustan rex tocius Britannie praefatam donacionem
sigillo sancte cruciS confirmavi .
Ego Eadmundus ejusdem regis frater consignavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
Ego Wlfhelm Dorobernensis ecclesie episcopus ejusdem regis
donacionem cum thropheo agye crucis confirmavi .
Ego &&eodred Londoniensis episcopus ecclesie consignavi .
Ego Alfeagh Wyntanensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agye crucis impressi .
Ego Cenwald episcopus consensi % subscripsi .
Ego Oda episcopus confirmavi .
Ego Alfrich episcopus consensi .
Ego Wlfhelm episcopus confirmavi .
Ego Burhric episcopus consensi .
Ego Athelgar episcopus roboravi . -
Ulgar dux .           Elfrich minister .
Aelfere dux .         Wlfrige minister .
Athelwold dux .       Wllaf minister .
Athelstan dux .       Eahhelm minister .
Eadmund minister .    Ae&elmund dux .
Ugtred dux .          Aelfred minister .
Odda minister .       Wlfrich minister.
Ulgar minister .      Aelfsige minister.
Ordeahg minister .    Aepered minister .
Eadrig minister .     Wlfhelm minister .
Wychgar minister .
<P 672>
 Boundaries of Northon the land mentioned in N0.671.
Hii sunt termini quinque hydarum in villa de Nortone . In
primis a loco qui appellatur fouzel mere directe per statam usque
smaleweye.% ab eadem via usque Walderes Welle .% ab eodem
fonte directe per cursum aque'. usque le mere acre .% sic usque lasse
dene su# eke .% ab eodem eke usque smale weye . Et sic directe
per viam usque langeuorlange .% sic versus meridiem per le heued-
londe usque le ellerne stubbe . % ab eodem usque burh weye . %sic
ab eadem vai usque le Culuer #orne % ab eadem spina per le heued-
usque kingweye. % eadem via directe usque ludec ston .% sic
versus occidentem directe per viam usque maz%#etord . % ab eodem
usque bading mede. Et ab eodem prato usque gurwe slade .% sic
directe per vallem usque ad fossatum . % `per' fossatum directe
usque ad spinanam que stat in ysendon . Et ab eabem spina per
hides edisc . % sic per sulcum directe usque pirdeswelle. %sic directe
per vallem usque ad locum primo scriptum. scilicet fouzel mere.

<P 673>
 Boundaries of Ewelme, the land mentioned in N0.671.

Hii sunt terre de Euulme. In primis de heneofre uspue
perestone . %inde usque Lydewelle .Et ab illo fonte '. usque
stratam que vocaturfos . % sic usque Woluecrundle. videlicet usque
la hore stone .Et ab eodem usque Lytle Berwe Et ab illo loco
usque zuuyte stone . % ab eodem directe versus occidentem usque
la diche walle. Et sic per fossatum directe usque in rivulo de
Tamye .% sic per Tamyse directe uspue le holde mulle dich verus
austrum .Et ab eodem versus occidentem usque le estlakebrigge in
litle more versus meridiem .Et inde directe. usque le meredich .
Et ab eodem fossato versus aquilonem directe per viam usque ad
locum primo sciptum videlicet le ofrein pere stone .
  Item ad teram prenominatam pertinet. XXIII . acre prati que
quidem jacent in feor more. % decem acre terre arabilis que jacent
in Bikenhulle .% XVI. acre % dimidium bosci in la graue que appel-
latur scefrnus graue . inter pole % Kemele . Item predicta villa
habere debet in eodem prato communam in pastura videlicet puam
ymene morlese appellatur cum aliis villatis scilicet Somerford.
Pole .% Kemele.
<P 674>
 WITENAGEMOT AT COLCHESTER Grant by King AE$elstan to
Abbot AElfric of land at Clere, co Hants. 23rd March, A.D.
931.
DIS IS SEO LANDBOC .X. HYDAE TO CLEARAN DE E$$ELSTAN CING
           BOCODAE AELFRICAE BISCOPE ON ECE YRFAE.
* Flebilia fortiter, ect.... (as in No. 677) me fidei abbati
AELFRTCO .id est decem cassatarum . in locis que solicole AET
CLERAN vocitant tribuo. ut ille eam sine jugo detestande servi-
tutis. ect. . . (as in No. 677) aeternaliter quandiu verbranti
ocellorum convolatu auraque spirabili potiatur  habe'a`t ect....
(as in No.677) clarescit .
AErest on east healfe $$aer ecelesburna scyt on aleburnan .% spa
su$pear$ up and lang ecelesburnon to $$am mearc broce and lang
$$ere ealdan dic to ceotan stapole. %of caeotan stapole to $on
crundele $$e se ig$$onstent. %of $$am crundele on $$ lange grauet
of $$am lange grafette . su$e$$aerdon $on hnottan seale on sear-
leage stent. of $am seale to $on Pae$e. up andlang pa$es to $$aere
apoldre .% be eastan bunteles pyte for$ .to $am ele beame to $am
$$am finie up $$am ele Beame . of $$am ele beame to $$am
hricg$$ge on gean  $$one haran $orn .$$est and lang $eges to $$aere
easteran dic su$ and lang dic on $one lytlan pa$. of pa$es to
on ge richte to secges geate of secges geate and lang pa$es to
hamleas sceagan. % s$$a and lang pa$es on hremres pyr$e. $$onne
ut on $one herpa$ $$onne and lang herpa$es to $ere ealdan stret
on su$e @ea/rdon % on easte @eardon &aim lande . % s@a @est and lang
stret to bradanhamme midde @eardon . of bradan hamme up to
@itan hamme . of- &itan hamme on $one miclan haesl@ri$ @i$
neo$an # grafet . of &am haesl@ri$e on ge rihte @i$ &aes lytlan
stan beorges up on haesl hille . of &am stan beorge ofer $a dene be
su$an hil grafon to $on lytlan stan beorge . of $am stan beorge
to $on o$erum lytlan stan beorge be eastan hulgrafum . s@a and
lang &aes lytlan hricges be $ere @est mearce o$ $one miclau hlinc
and lang hlinces o$ $one lytlan east langan hlinc . aet nor$e @eardon
&am miclan hlince . andlang &aes lytlan hlynces . # ofer &a dene on
$es hlinces heafod . up an gemanan hylle . s@a on ge rihte nor$
east ofer ge manan hylle . to $am herepa$e $e scyt to meres byrig .
east and lang herpa$es to holan @ege . % ny$er and lang holan
@eges . &onne li$ be @estan @ege . X . eceras to $on easteran lande .
for$ nor$ and lang @eges to $on herpa$e $e scyt to &aere byrig
to @est cleran . @est and lang herpa$es to $ere miclan flodan . aet
eadrices coton . of &aere flodan nor$ @est to &aere miclan apoldre .
@est on ge rihte @i$ su$an &a mede # it sticad to emnes &am
@i$ig$yfelum be @estan fucges flodan % $er nor$ ofer $a mede . %
@ent $er east @eard . % s@a be nor$an fucges flodan to rugan hlince .
% s@a nor$ be rugan hlince . of rugan hlince nor$e @eardne . % $er
east h@on to $ere broc ri$e . #' nor$ and lang broces to $ere ri$e .
$e scyt east and lang dene be nor$e beorh dune o$ to emnes &es
hlinces heafde . % $er up # nor$ and lang ae&eles @yr$e . on
ge/rihte to ealdan @yr$e su$e @ear$ue to $on $ornum nor$ on ge
rihte @i$ @estan ealdan @yr$e to $on lytlan grafette up on @uncges
dune . % $er @est h@on to $on nor$ langan grafette . # nor$ to $ere
lytlan dic . aet &am Crundelum . s@a nor$ east to $aere lytlan ri$e .
of $ere ri$e nor$e @eardre on riht to gos leage @ege . to @uda and
lang @eges to CLERAN . finie . # to $ere ge mearco$an aefsan . of
$ere ge mearcodan aefsan . to $on readan slo . of &am slo to $on
rihte treo@e aet gosleage @icum @este@eardon . of $am treo@e to
$ere @ican aet &am boxe . of &am boxe to $aere ge mearcodan aec
aet aleburnan aet &am lytlan egilande aet @este @eardon % aet nor$e
@eardon &aere land mearce . % s@a be nor$an &am lande east and
lang alerburnan . # hit sticad aet eclesburnan on easte @eardon . %
on nor$e @eardon &aere mearce $i[s]ses fore c@edenan landes .
Si autem quod non optamus aliquis diabolico inflatus spiritu .
hanc mee compositionis ac confirmationis breviculam demere
infringere ad nichilum deducere temptaverit : Sciat se/ novissima
ac magna examinationis die tuba prestrepente archangeli . bustis
sponte dehiscentibus somata diu fessa relinquentibus . elementis
omnium creaturarum pavefactis . cum Juda proditore qui a satoris
pio sato "filius perditionis" dicitur . eterna confusione edacibus
innumerabilium tormentorum periturum .
Hujus namque, etc. . . .  concurrente quinto . decimis
Aprilis kalendis . luna rotigere vagationis trigesima . in villa omni-
bus notissima quae Colenceaster nuncupatur episcopis, etc. . . . (as in no. 677) annotantur
Ego A$elstanus . singularis privilegii mona`r'chia preditus
rex . hujus indiculi soliditatem cum signo Sancte `et'
semper amande crucis corroboravi et subscripsi .
Ego @@ulfhelmus, etc. . . . as in no. 677
episcopus consensi et subscripsi.   dux consensi er subscripsi.
Ego AElf@ine                        Ego Offer$
Ego  Eadulf                         Ego Ecsbyrth
Ego Cuman                           Ego AElfstan
Ego Elfheah                         Ego Vthred
Ego Fri$estan                       Ego Ealdred
Ego Cen@ald                         Ego Vthred
Ego @@insige                        Ego Gu$rum
Ego &&eodred                        Ego Elfred
Ego Cynefer$                        Ego Durum
Ego Ead@ear$                        Ego Ha@erd
Ego Cynesige                        Ego Regen@old
Ego AEscbyrt                        Ego Had
Ego @@ired                          Ego Scule
Ego Sigelm
Ego Oda
Ego AElfric abbas consensi et subscripsi .
Ego Ead@ine abbas consensi et subscripsi .
Ego Seaxhelm abbas consensi et subscripsi .
minister consensi et subscripsi
Ego AE$elmund          Ego @@ulfno$
Ego @@ulfsige          Ego Alfsige
Ego AElfheah           Ego E&e@eard
Ego AElfhere           Ego Eadelm
Ego @@icgar            Ego Eadulf
Ego AE&el@old          Ego AElfhere
Ego Eadric             Ego Eadsige
Ego @@ulfgar           Ego Odda
Ego @@ulfmer           Ego @@ulfgar
Ego @@ulfbold          Ego Sigered
Ego E@elstan           Ego Sigemer
Ego Eadmund            Ego AE$red
Ego Ead@eard           Ego Eadred
Ego Ordeah             Ego Sye@eard
Ego Ordgar             Ego AE$ered
Ego Eadred             Ego Sigere$
Ego AElfric            Ego Sige@old
Ego Sigeferd           Ego AE&elstan
Ego Sydeman
<P 675>
 WITENAGEMOT AT WORTHY co, Hants Grants by King
AEthelstan to the thegn AElfric of land at Waeclesford, or
Watchfield co. Berks. 21st June, A.D. 931.
* Flebilia fortiter, etc. . . . (as in no. 677) figens . ad nancissen-
dam mellifliue, etc. (as in no. 677) ministro AElfrico . id est
. XX . cassatorum in loco quem solicole aet WaecLESFELD vocitant
tribuo ut ille eam sine jugo detestante servitutis, etc. (as in no. 677) ministro AElfro . id est. . . (as in
No. 677.) clarescit . / Mete de Wachenesfeld .
AErest on $one stan aet &aem hae$nan
byrgelsan &anne ut on prilleces haessecas ufe @earde &onne on coc-
broc: an lang streames &aet on mylenbroc . &onne an`d' lang
streames . &aet on lentan . &onne an`d' lang streames &aet on maerpol .
&onne of &aem pole on bean boroc $onne and stremes on head-
dan mere . &onne of $am mere on &an lace &aer &a brocas t@islia$ .
&anne of $aem t@islan on maer beorh . &anne of &aem beorge on
&one herepa$ . &onne and lang herpa@es seofan % fiftig gyrda .
$onne and lang fyrhs on $one stan beorh . &onne of &aem stan
beorge on $one hae&enan byrgels eft to &am stane .
Si autem quod absit aliquis diabolico inflatus spiritu hanc mee
donationis breviculam infringere temptaverit: sciat se novissima
ac magna examinationis die cum Juda proditore suisque impiis
complicibus eterna confusione edaci bufa cherontis periturum
flammis .
Hujus namque invente voluntatis cedula in villa omnibus
notissima que @@orcig @@or$ig nuncupatur : tota plebis generali-
tate ovanti perscripta est . queque scriptio anno dominice incar-
nationis . DCCCc . XXXI . regni vero gratis mihi Commissi . VIIo . in-
dictione . IIII. epacta . X. concurrente . VI. duodecimo Julii
Kl's . luna etiam . XII. digitulis exarata est . cujus necnon incon-
cusse firmitatis auctoritas testibus roborata constat : quorum
nomina subtus caracteribus depicta annotantur .
His testibus. * Ego AEthelstanus singularis privilegii gerarchia
praeditus rex hujus indiculi fulcimentum cum signo
sancte semperque amande crucis corroboravi et sub-
scripsi .
* Ego @@ulfhemus Dorobernensis ecclesie archiepiscopus
consensi % subscripsi .
* Ego @@ulfstanus Eboracensis ecclesie archiepiscopus con-
sensi . % subscripsi .
* Ego Hu@al subregulus . consensi . % subscripsi .
* Ego Iu$@al subregulus consensi . % subscripsi .
* Ego Morcant subregulus consensi . % subscripsi .
* Ego Eugenius subregulus . consensi . % subscripsi .
episcopus consensi et subscripsi.     dux consensi et subscripsi.
* Ego AElf@inus                       * Ego Offerd
* Ego Eadulf                          * Ego AElf@ald
 * Ego Cen@ald                        * Ego AErcberht
* Ego AElfhael                        * Ego AElfstan
* Ego Cunan                           * Ego Huterd
* Ego Benedictus                      * Ego Urm
* Ego @@insige                        * Ego Gu$run
* Ego &i`o'dred                       * Ego Ha$
* Ego odo                             * Ego Scule
* Ego Biornstan                       * Ego Aldred
* Ego @@ulfhun                        * Ego Uhtred.
* Ego Cynsig'e
* Ego @@ulfhelm
* Ego Cyneferd
* Ego AErcberht
* Ego @@ired
* Ego AElfric abbas : conseasi % subscripsi .
* Ego Ead@ine abbas: consensi % subscripsi .
* Ego AE&elnod abbas: consensi % subscripsi .
* Ego Biorhsige abbas : consensi % subscrips- .
minister consensi et subscripsi
* Ego Odda           * Ego Eadric
* Ego @@ulfgar       * Ego AE&elsige
* Ego AElfeh         * Ego @@ulfsige
* Ego AE&elstan      * Ego AElhelm
* Ego @@ulfsige      * Ego @@ilaf
* Ego @@ihtgar       * Ego AElfric
* Ego AE&elmund      * Ego AElfstan
* Ego AE&elno$       * Ego @@ilferd
* Ego Eadno$         * Ego AE$elfer$
<P 676>
WITENAGEMOT AT WELOWE, co Hants. Grants by King
AEthelstan to the thegn Wulfnoth, of land at Bulthesworthe
A.D. 931.
    *             *              *             *             *       *
Praedicta siquidem tellus his terminis circumcincta clarescit .
Mete de Bultheswrthe.---`An earst on &one ealdan trio@ stede
&onne on rugan slaed and lang slaedes o$ &aes furlanges aende
&onne on rugan biorg nidde @iardne &aet of rugan biorge on hafoces
pyt ond lang ri$e &aet on &one pae&e &e li$ $@yres .
Si autem quod non optavimus aliquis diabolico inflatus spiritu
hanc mee compositionis ac confirmationis breviculam infringere
vel elidere temptaverit . sciat se novissima ac magna examina-
tionis die stridula clangente archangeli bucina bustis sponte dehis-
centibus somata diu fessa relinquentibus omnibus pavefactis crea-
turis . cum Juda proditore qui a satoris pio sato "filius perdicionis"
dicitur eterna confusione edacibus innumerabilium tormentorum
flammis periturum .
Hujus namque a/ Deo dominoque Jhesu Christo inspirate atque
invente voluntatis scedula . anno dominice incarnationis . DCCCco
. XXXIo . regni vero gratis mihi commisso septimo . Indictione IIIIa.
epacta nulla . concurrente . V . idus . VII . luna . XXa VIIIa. in villa
regali quae aet @@elo@e nuncupatur episcopis abbatibus . ducibus .
patriae procuratoribus . regia dapsilitate ovantibus perscripta est .
Cujus etiam inconcusse firmitatis auctoritas his testibus roborata
constat . quorum nomina subtus caracteribus depicta : annotantur .
Ego etc.
<P 677>
 WITENAGMOT AT LUTON. Grants by AE$elstan to the
thegn Wulfgar of land "at Hamme",or Ham, co Wilts
12th November ,A.D. 931.
* Flebilia fortiter detestauda . totillantis saeculi piacula . diris
obscenae horrendaeque mortalitatis . circumsepta latratibus . non
nos patria indoeptae pacis securos . sed quasi foetidae corruptelae
in voraginem casuros . provocando ammonent . ut ea toto menfis
conamine cum casibus suis . non solum despiciendo . sed etiam
velud fastidiosam melancoliae nausiam . abhominando fugiamus .
tendentes ad illud evvangelicum; " date et dabitur vobis "; Qua de
re/ iufima . quasi peripsema. quisquiliarum abiciens . superna ad
instar pretiosorum monilium eligens : animum sempiternis in
gaudiis figens . ad adipiscendam mellifluae dulcedinis misericor-
diam . perfruendamque infinite letitiae jucunditatem; ego AE$$EL-
STANUS rex Anglorum . per omnipatra`n'tis dexteram totius Bryt-
taniae regni solio sublimatus . quandam telluris particulam . meo
fideli ministro @@ULFGARO . id est novem cassatarum . in loco
quem solicolae AET HAMME . vocitant tribuo . ut ille eam sine jugo
exosae servitutis . cum pratis . pascuis . silvis . rivulis . omnibusque
ad eam utilitatibus . rite pertinentibus . liberaliter ac aeternaliter .
quamdiu vivat habeat ; et post generalem . qui omnibus certus
incertusque homunculis . constat transitum . cuicumque succes-
sionis heredi voluerit . imperpetuum derelinquat -
Praedicta siquidem tellus . his terminis . circumcincta clarescit ;
aerast on easte@ardan . o/n lin leage geat . % $onne on lin leage mid-
de@earde . % $onon su$rihte @i$ $ara stan cecastla . , % $onne of
$aem stan ceastlum to pyddes geate . $ouou to os@aldes berghe .
$onon ondlong herpo$es . on burghardes anstigo . $onne for$ to
bares anstigon . $onon on heardanleage midde@earde . $onne su$
o/n ge rihte. ondlong henna dene. o$ hit cime$ to $aere dic . $onne
@est ut $urh henna leah . o$ hit cime$ to $aere efese . $onne a/
nor$ be @yrt @alan $aet on efen $one greatan aesc; $onne nor$
ondlong $aes `h'linces . $aet on lofan hangran; $onne ondlong
hagan . on @ifiling falod @este @eardne ; $onne nor$ ofer dune . o/n
meos `h'linc @este @eardne; $onne a/ dune on $a yfre . on beo@an
hammes hecgan . on bremeles sceagan easte @eardue ; $onne on $a
blacan graefan . $onne nor$ be $em % heafdan . to $aere scortan
dic . butan anan aecre ; $onne to fugel mere to $an @ege ; ondlong
@eges . to ottes forda; $onon to @udumere ; $onne to $aere ru@an
hecgan ; $aet on langan langran ; $onne on grendles mere ; $onon
on dyrnan geat; $onne eft on lin leage geat . ,
Si autem quod absit . aliquis diabolico inflatus spiritu . hanc
meae compositionis ac confirmationis breviculam . infringere vel
elidere temptaverit : sciat se novissima ac magna examinationis
die . stridula clangente archangeli salpice . bustis spoute dehis-
centibus . somata jam rediviva relinquentibus . elementis omnibus
pavefactis . cum Iuda proditore . qui a/ satoris pio sato . "filius
perditionis" dicitur . aeterna confusione . edacibus ineffabilium tor-
mentorum flammis periturum . ,
Hujus namque a/ Deo domiuoque Jlesu Christo . inspiratae .
atque inventae voluntatis scedula . anno dominicae incarnationis
. DCCCCo . XXXoIo . regni vero gratis mihi commissi . VIIo . indictione
. IIIIa. epacta nulla . concurrente . vo . II . idus . Novembris . luna
. XXa . VIIIIa . in villa omnibus notissima . quae Leo@tun . nuncupatur .
episcopis . abbatibus . ducibus . patr`i'ae procuratoribus . regia .
dapsilitate ovantibus perscripta est ; cujus etiam inconcussae .
firmitatis auctoritas : his testibus roborata constat . quorum nomina
subtus . caracteribus depicta `:' annotantur .
* Ego A$elstanus . florentis Brytaniae monarchia praeditus
rex . hujus indiculi fulcimentum : cum signo sanctae
semperque amandae c[r]ucis . cOrroboravi`:' et sub-
scripsi- . ,
* Ego @@ulfhelmus Dorobernensis eclesiae . archiepisco-
pus . consensi . et subscripsi .
* Ego @@ulfstanus Eboracensis eclesiae . archiepiscopus .
consensi . et subscripsi .
* Ego Ho@ael subregulus . consensi . et subscripsi .
* Ego Iu$@al subregulus . consensi et subscripsi .
episcopus consensi et subscripsi.    dux consensi et subscripsi.
* Ego AElf@ine .                     * Ego AElf@ald.
* Ego Eadulf .                       * Ego Osfer$.
* Ego Cunan .                        * Ego Aldred .
* Ego AElfheh  .                     * Ego Uhtred.
* Ego Sigelm .                       * Ego AEscberht.
* Ego Cen@ald .                      * Ego AElfstan .
* Ego Beornstan.                     * Ego Uhterd .
* Ego Oda.                           * Ego Urm.
* Ego @@ynsige.                      * Ego Gu$rum .
* Ego @@ulfhun.                      * Ego Ha@ard.
* Ego $$eoderd.                      * Ego Gunner .
* Ego Cynefer$.                      * Ego $$urfer$ .
* Ego Tidelm .                       * Ego AElferd .
* Ego Cynsige .                      * Ego Hadd
Ego Ead@ard .                        * Ego Scule
* Ego AEscberht
* Ego @@ired.
* Ego AElfric . abbas . consensi et subscripsi .
* Ego Ead@ine . abbas . consensi et subscripsi .
* Ego AE$eluo$ . abbas . consensi et subscripsi .
* Ego Bior`h'tsige. abbas . consensi et subscripsi .
* Ego Seaxhelm . abbas . consensi et subscripsi .
* Ego Odda .                   * Ego AElfheh .
* Ego @@ulfgar .               * Ego S@i$ulf .
* Ego AE$elstan .              * Ego @@ullaf .
* Ego AElfheh .                * AEt$elm .
* Ego AE$elfer$ .              * Ego Eadric .
* Ego AElfhere .               * Ego AE$el@eard .
* Ego AE$el@old.               * Ego AE$elmund .
* Ego Eadric .                 * Ealh`h'elm .
* Ego AElf@ald .               * Ego AE$delno$ .
* Ego Buga .                   * Ego @@ulfsige .
* Ego AElfric .                * Ego Ealhelm .
* Ego Beorhtulf .              * Ego AE$elstan .
* Ego Hefa .                   * Ego AElfric .
* Ego AElfric .                *  Ego AElfstan .
* Ego AElfsige .               * Ego @@ulfric .
* Ego Sigeric .                * Ego AE$elmund .
* Ego AE$eric .                * Ego Burherd .
* Ego @@ulfsige .              * Ego AElfric .
* Ego Beorhtric .              * Ego AE$el@eard .
* Ego AE$elstan.               * Ego Eadulf.
* Ego AE$elm .                 * Ego AE$elsige .
* Ego @@ulfno$ .               * Ego @@ifer$ .
* Ego @@ulfmaer .              * Ego @@ulflelm .
* Ego @@ulfbold .              * Ego Cyred .
* Ego @@ulfsige .              * Ego AE&elstan .
* Ego @@ihtgar.                * Ego AElfno$ .
* Ego @@ynsige .               * Ego AElfsige .
* Ego AElfhelm .               * Ego Ae$elstan .
* Ego AElferd .                * Ego Aelfsige .
* Ego @@Ulfric.
Endorsed in a contemporary hand:-"@is is @aes landes boc aet
hamme"; in one of the Xiith century, "Donnum Hamme latine et
anglice"; in one of the Xiiith, "Adelstanis Regis"; and in one of the
xvith, "this is the landes booke of Hame in y Saxon Character".
" Wolstan Rex".
<P 678>
 Will of the thegn Wulfgar. Endorsed on No.677
* Ic @@ULFGAR an &aes landes aet Collinga burnan ofer minne
daeg AAFFAN hiere daeg % heo tilige uncer begea sa@la &earfe ge
 maenelice $aer on . % feormige &rie dagas &a Godes &eo@as &aer
min lic reste `on &one gemynd daeg' % selles &am maessepreoste fif
peningas % &ara o&ra aelcum t@egen % ofer hiere daeg to @@INTE
cEASTRE &am ni@an hierede for mine sa@le to habbenne % to
brucenne % na of &am mynstre to sellanne . % ic an &aes laudes
aet inge penne ofer minne daeg AEffan to brucenne % to be @itanne
% &aet heo haebbe aelce gere to &am tune ealra gear@aestna &a
&rie daelas % &one feor&an to Cynetan byrig &am Godes &eo@um
for mine sawle % for mines faeder % for mines ieldran faeder.
&onne ofer hiere daeg in to Cynetan byrig to &aere halgan sto@e
for @@ulfgares sa@le &e ic hit in selle % for @@ulfrices % for @@ulfheres
&e hit aerest be geat to habbenne % to brucenne % naefre ut to
sellanne &onne an ic &aes landes aet Craeft ofer minne daeg
@@ynsige % AElfsige % ealles &aes &e ic &aer on be gite % ic an
&aes landes aet Den forda ofer minne daeg AE&elstane % Cynes-
tane gif hie me o& # on ryht ge hiera&  % ic an &aes landes
aet Buter mere ofer minne daeg Byrhtsige t@egea hida % Ceolstanes
sunum anes gif hie me o$ $aet on ryht ge hiera&  % ic c@e&e
on @ordum beis AEsc mere on minum geongum magum s@elce me
betst ge hiera&
% ic @ille # AEffe feormige of &aem &rim daelum aet Inge penne
&a Godes &eo@as aet Cynetan byrig &rie dagas on t@elf mon&um
aenne daeg for me o&erne for minne faeder &riddan for minne
ieldran faeder. % ic an &aes landes aet Hamme AEffan ofer minne
daeg % heo tilige &aer on uncer begea sa@la &earfe % feormige &rie
dagas &a Godes &eo@as &aer min lic reste on eastron % ofer hiere
daeg in to @@`i'nte ceastre to &aem ealdan hierede to sancte trini-
tate . to haebbenne % to brucennei % naefre ut to sellanne
Her s@utela& # @@ulfgar
geu&e Hamme in to ealdan mynstre aefter AEffan daege hys @ifes."
<P 679>
 Another form of the Boundaries of No.677.
Arest on easte @eardae . on lin lea/ge geat . % &onne on lin leage
midde @earde . % &onne sy$ richte @i$ &ara stan ceastla . % $onne
of &a/m stan ceastlum to pyddes ge/ate . &onon to os@aldes beorge -
$onon %lang herpo$es on burghardes anstiga . &onne for$ to bares
anstigon . &onon on heardan leage midde @earde . &onne sy$ on ge
rihte and lang haenna daene of hit cyme$ to &aere dic . $$onne
@eSt u/tt &urh henna leah . of hit cyme$ to &aere aefese . $onne nor$
be/ @yrt @alan $et on aefen $aene greatan aesc . &onne nor$ %lang
&es hlinces . $et on bofan hangran . &onne %lang hagan on @ifiling
falod @eSte @eardne . &onne nor$ ofer dunae on meosh hlinc @este
@eardne &onne a/ dune on $a yrfe on beo@an hammes hecgan on
bremeles sceagan easte @eardne . &onne on &a blacan graefan $$onne
nor$ be $am %heafdan to &aere scortan dic . butan a/n aecre . $onne
to fugel maere to $am @ege . and lang &eges to ottaes forda . &anan
to @udu maere . $$onne to &aere ru@an hecgan . $aet on langan
hangran . &onne on grendles maere . &onon on dyrnan geat . &onne
aeft on linlea geat .
<P 680>
 Grant by King AE$elstan to the Church at Abingdon of land
at Swinford in Cumner, co Berks. A.D.931.
CARTA REGIS A&ELSTANI DE SWINFORD.
Confirmat nos sacre auctoritatis scripturas dicens : " nudus
egressus sum ex utero matris mee % nudus revertar illuc". % iterum .
"Nichil intulimus in hunc mundum . verum nec ab eo auferre
quid poterimus" .
Quapropter lubrici potentatus non inmemor ego AE$$ELSTAN
Christo conferrente Rex et primicerius tocius Albionis regni
fastigium humili presidens animo ob renunerationem majoris
premii aliquantulam ruris particulam . V . comparatam cassatis
cui vocabulum certa astipulatione . S@YNFORD profertur ad eccle-
siam beate Marie genitricis Dei ac domini nostri Jhesu Christi in
loco qui dicitur ABBANDUN ad usus ibidem fratrum Deo servien-
tium libenter concedo . obsecrans % praecipiens in nomine Christi .
ut nemo successorum nostrorum superioris vel inferioris gradus
hoc nostre devotionis donum aliquo temeritatis aliquatenus in-
stinctu disrumpat . Sit autem predicta tellus quam ego cum con-
sensu optimatum meorum praefato largitus sum cenobio ab omni
terrenae servitutis jugo libera tribus his exceptis rata videlicet
expeditione pontis arcisve restauratione .
Si quis autem larvarico instinctus spiritu hoc donum violare
vel inmutare praesumpturus temptaverit nisi digna satisfaccione
ante obitum suum reus penituerit . eternis baratri prostratus in-
cendiis cum Juda `Christi' proditore eternaliter lugubris puniatur .
Termini vero hujus praefate telluris in libro qui ad Cumanoran
pertinet . scripta habentur .
Scripta est siquidem hec cartula anno dominice incarnationis
. DCCCC . XXX . I . indictione . IIII . Cujus etiam inconcusse firmi-
tatis auctoritas . his testibus roborata constat quorum nomina
subtus annotantur .
* Ego AE&elstauus singularis privilegii monarchia praedi-
tus rex hujus singraphe fulcimentum cum signo
sancte crucis corroboravi .
* Ego @@ulfelmus Dorober`n'ensis ecclesie archiepiscopus
consensi . % subscripsi .
* Ego @@ulfstanus Eboracensis ecclesie archiepiscopus con-
sensi . % subscripsi .
* Ego AElf@ine episcopus adquievi .
* Ego Byrnstan episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego Sighelm episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego Cen@ald episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Eadulf episcopus consensi % subscripsi .
* Ego AElfheah episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Oda episcopus consensi % subscripsi.
* Ego AElfric abbas . consensi % subscripsi .
* Ego Ead@ine abbas . consensi % subscripsi .
* Ego Byrhsige . abbas . consensi % subscripsi .
* Ego Osfer$ . dux . subscripsi.
* Ego AElf@old dux . consensi . % subscripsi.
* Ego Aldred . dux . consensi % subscripsi.
* Ego AEscbriht dux consensi % subscripsi .
* Ego AElfstan dux . consensi % subscripsi .
* Ego Oda minister . consensi . % subscripsi .
* Ego AElfheh . minister consensi % subscripsi .
* Ego AE&elstan minister . consensi % subscripsi .
* Ego AElfric minister consensi % subscripsi .
* Ego Eadric minister consensi % subscripsi .
* Ego Godesscealc sacerdos . minister .
Fearbeorth, of Farnbough, co. Berks A.D. 931.
<P 681>
 Grant by King AEthelstan to Church of Abingdon of land
 at Sandford,co Oxford. A.D. 931
CARTA REGIS A&ELSTANI DE SANFORD .
Ego AE&ELSTAN Christo conferente rex, etc. . . . . (as in No. 680)
particulam . XV . comparatam cassatis cui vocabulum certa astipula-
tione profertur SANDFORD ad ecclesiam, etc. . . . . (ss in No. 680)
largitati.
<P 682>
 Grant by King AEthelstan to the thegn AElfeah of land at
Fearbeorth, of Farnbough co. Berks A.D. 931.
CARTA REGIS ATHELSTANI DE FERBERGA .
In nomine altitroni qui cuncta supra simul et in imis gubernat
atque regit quique sua multimoda potentia omnibus ut voluerit
finem imponit et de secretis humane nature misteriis docet ut cum
his fugitivis et sine dubio transitoriis possessiunculis jugiter man-
sura eternaliter regna mercanda Dei suffragio adipiscenda sunt .
Qua de re ego AE&ELSTAN divina mihi adridente gratia Rex
Anglorum et eque totius Albionis . rogatus fui a/ meo fideli ministro
nomine . AELFEAH . ut aliquam juris mei partem in eternam here-
ditatem laxarem . ejusque precibus annuens pro ejus amabili sub-
jeccione atque obedientia . cum consensu obtimatum meorum terram
. X . manentium ubi ab incolis nominatur FEARNBEORGAN . ut ille
bene perfruatur ac possideat quamdiu vivat . et post se cuicumque
voluerit heredi derelinquat ceu supra diximus in eternam heredi-
tatem cum omnibus ad se rite pertinentibus pascuis pratis silvis
silvorumque nemoribus . sit predicta terra libera in omnibus mun-
dialibus causis preter pontis % arcis constructione expeditionis
adjuvamine in cunctis sucessoribus hoc jus donationis augendo
conservantibus feliciter perveniant inter celibes celestium turma-
rum % sine fine in aeterna doxa letentur .
Si quis autem quod non optavimus infringere temptaverit hoc
nostrum donum sciat se in examine tremendi juditii redditurum
temeritatis audatium perpessum esse nisi pura emendatione %
singulta lamentatione emendaverit .
Metc de Fernbeorgan - &is sindan &a land gemaero &e to fearn
beorgan gebyria$ of fearn beorge @est on &one @eg to &am stan
of &am stanum su$ on &one @eg o$ &a andheafda. of &am andheaf-
dum on &a hlinc rae@e up to &aere dic be nor$au stodfaldon &onne
for$ on &a dic to maer flodan be eastan lilliglea &onne for$ and-
lang &aes su&eran @eges o$ &aet lange treo@ &onne for$ @est on
&one @eg ofer beo cumb to &am stan crundle &onne north on &ane
smalan @eg @i$ easta brocenan beorg to &am @ege &aer east lig$ .
&onne for$ on &one @eg to cytelflodan be @estan mulescumbe &aer
&a @egas t@isliga$ &onne for$ to scyldmere &onne for$ on &a furh
to furcumbe andlanges furcumbes midde @eardes to `&aere' dene
&onne for$ on &a denu to &aera @ega gemy&an &onne for$ to &am
h@itan @ege to &am haran &ornan &onne of &am @iten @ege on
fearnbeorg % se leag be eastan catmere &e &aer to gebyre$ . # is on
&one @eg &e li$ to stan leage &onne for$ si$$an su$ on &one stanih-
tan @eg of stan meringa gemaere &onne for$ on &one smalan @eg
to &am fulan @ege se hatte stific @eg # is catmaeringa gemaere %
&aes landes to fearn beorga &onne for$ andlang &aes @eges ut on
&onne feld % &onne ealle &a hangram be t@eonan &am @ege % &am
&e to stanleage lig$ ge byria$ ealle to fearnborgan .
* Ego AE$elstanus rex tocius Brittanniae praefatam dona-
tionem cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego @@ulfhelm Doroboernensis ecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agie crucis
consignavi .
* Ego AElfeh @@uintoniensis ecclesie triumphalem tropheo
agiae crucis impressi consensi et subscripsi.
* Ego &eodred Lundoniensis ecclesie consignavi .
* Ego Cen@aldus episcopus predictum donum consensi %
subscripsi
* Ego @@ulfhun episcopus confirmavi.
* Ego Burhric episcopus confirmavi .
* Ego AElfheah episcopus consensi % subscripsi.
* Ego Al@old dux consensi % subscripsi.
* Ego Vhtred dux consensi et subscripsi.
* Ego Odda minister . consensi . et subscripsi.
* Ego @@ulfmer minister . consensi . % subscripsi.
* Ego AE&elstan minister . consensi % subscripsi.
* Ego @@ullaf minister . consensi % subscripsi.
* Ego Eadmuad minister . consensi . % subscripsi
* Ego @@ulfgar minister . consensi . % subscripsi.
* Ego Beortno$ minister . consensi . % subscripsi
* Ego @@ulfsige minister. consensi . % subscripsi.
* Ego Eadric minister consensi et subscripsi .
* Ego AElfhere minister consensi % subscripsi .
* Ego @@ulfno$ miniter . consensi et subscripsi .
* Ego Ealhhelm minister . consensi . % subscripsi .
* Ego @@ihgar minister . consensi et subscripsi .
* Ego Ordeah minister . consensi % subscripsi.
* Ego AElfsige minister . consensi . % subscripsi .
* Ego AElfric minister . consensi. % subscripsi .
* Ego AElfric . minister . consensi et subscripsi .
* Ego AE&ered minister consensi et subscripsi .
* Ego Sigered minister consensi % subscripsi .
* Ego AElfheah minister consensi % subscripsi
* Ego AElfric . minister . consensi . et subscripsi .
* Ego A&elmuud . minister . consensi . et subscripsi .
* Ego AElfric . minister consensi % subscripsi .
* Ego AElfred minister consensi et subscripsi .
* Ego Sigulf . minister . consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfhelm minister consensi et subscripsi .
<P 683>
 Grant by King AEthelstan to St mary's Church Abingdon of
land at scaringaford or shillgford, co Berks A.D. 931.
CARTA REGIS A&ELSTANI DE XALINGEFOR$$.
Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo . qui imperio
patris cuncta disponit . simul sancti spiritus gratia vivificante .
Quamvis enim verba sacerdotum % decreta judicum in robore fir-
mitatis jugiter perseverent . attamen pro incerta futurorum muta-
bilitate annorum cirographorum testamento sunt roboranda .
Quapropter ego AETHELSTAN tocius Brittannie basileus quandam
telluris particulam . XII . videlicet cassatos loco qui celebri ad
SCARINGAFORD nuncupatur vocabulo domino nostro Jhesu Christo
sancteque ejus ecclesie beate Dei genitricis Marie dicata honori
loco qui celebri ad ABBENDUNE nuucapatur onomate ad usus mona-
chorum Dei inibi degentium cum omnibus utensilibus pratis vide-
licet et pascuis . GODESCALCO obtinente presbytero eterna largitus
sum herealitate . Sit autem praedictum rus omni terrene servitutis
jugo liberum tribus exceptis . Rata videlicet expedicione pontis
arcisve restauratione .
Si quis igitur hanc nostram donationem in aliud quam consti-
tuimus transferre voluerit . privatus a/ consortio sancte Dei ecclesie
eternis baratri incendiis lugubris jugiter cum Juda proditore ejus-
que complicibus puniatur . si non satisfactione emeudaverit con-
grua quod contra nostrum deliquit decretum .
Scripta est haec carta anno dominice incaraationis . DCCCc . XXXI .
indiccione . IIII . Cujus etiam inconcusse firmitatis auctoritas his
testibus roborata constat . quoram subtus nomina caracteribus
depicta annotantur .
* Ego AEthelstan singularis privilegii monarchia praeditus
rex : hujus singraphe fulcimentum cum signo sancte
semperque amande crucis corroboravi et subscripsi .
* Ego Wlfelmus Dorobernensis ecclesie archiepiscopus
consensi % subscripsi .
* Ego @@ulfstanus Eboracensis ecclesie archiepiscopus con-
sensi % subscripsi .
* Ego AEl@ine episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego Brinstan episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego Sigelm episcopus . consensi . % suscripsi .
* Ego Ken@ald episcopus consensi % subscripsi .
* Ego AElfheah episcopus . consensi . % subscripsi
* Ego Adulfus episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego Odo episcopus . consensi . % subscripsi .
* Ego Elfric . abbas . consensi . % subscripsi .
* Ego Ead@ine abbas . consensi . % subscripsi .
* Ego Burhsige abbas . consensi . % subscripsi .
* Ego Osferth dux . consensi . % subscripsi .
* Ego Alf@uold dux consensi . % subscripsi .
* Ego Aldred dux . consensi % subscripsi .
* Ego Osbriht dux consensi % subscripsi .
* Ego Elfstan dux . consensi . % subscripsi .
* Ego Odda minister . consensi . % subscripsi . .
* Ego AElfehah minister . consensi . % subscripsi .
* Ego AEthelstan minister . consensi . % subscripsi .
* Ego AElfric . minister . consensi . % subscripsi .
* Ego Eadric minister . consensi . % subscripsi .
<P 684>
 Boundarise of the land mentioned in No.683.
DE METIS ScARINOAFORD .
AErest on eoccen aet sandfordlinga gemaere . s@a ut on gean stream
to snitan ige . on nor$ healfe &aes ige$es . % s@a on baccan mor
midde@eardne . spa %lang mores on fisclace innan crypeles heale .
% # %lang fearnbroces . # hit stica$ up on &a readan dic . s@a
%lang dic # on hlydan . %lang hlydan on bradan more . of bradan
more to preosthamme up on myos @yllan . of myos @yllen on @ene
hrieg @eg . %lang hrycege@eges to @am cristes maele . @onne su$ #
hit stico$eft on Eoccen # hit onfeng .
<P 685>
 Grant by King AEthelstan to St Cuthbert's Cathedral Durham,
of certain vestments and ornaments, and of land at Wyremuthe
Australis or Wearmouth co. Durham ect Abbot A.D. 931.
nouine domini nostri Jesu Christi. Ego AETHELSTANUS rex
do sancto CUTHBERTO hunc textum euuangeliorum ,
duo casulas ,
et unam albam ,
et unam stolam cum manipulo,
et unum cingulum ,
et tres altaris cooperimenta ,
et unum calicem argenteum ,
et duas patenas alteram auro paratam alteram . Greco opere fabrefactam .
et unum turribulum argenteum ,
et unam crucem auro et ebore artificiose paratam ,
et unum regium pillium auro textum ,
et duas tabulas auro et argento fabrefactas ,
et duo candelabra argentea auro parata ,
et unum missalem ,
et duos evangeliorum textus auro et argento ornatos ,
et unam sancti Cuthberti vitam metrice et prosaice scriptam ,
et septem pallia , ,
et tres cortinas ,
et tria tapetia ,
et duas coppas argenteas cum cooperculis ,
et quatuor magnas campanas ,
et tria cornua auro et argento fabrefacta ,
et duo vexilla
et unam lanceam ,
et duas armillas aureas
et meam villam dilectam WYREMUTHE australem cum suis
appendentiis , id est Wertun , Uffentun , Sylces ,
Wyrthe , duas Weowhoppas , Byrdene , Saeham ,
Saetun , Daltun , Daldene , Heseldene .
Haec omnia do sub Dei et sancti Cuthberti testimonio , ut si
quis inde aliquid abstulerit, dampnetur in die judicii cum Juda
traditore et trudatur in ignem eternum, qui praeparatus est
diabolo et angelis ejus.
<P 686>
 Anglo-Saxon Poem on the Site of Durham  connected with the
preceding charter.
DE SITU DUNELMI % DE SANCTORUM RELIQUIIS QUAE IBIDEM CONTINENTUR
Is $eos burch . breome geond Breotenrice
Steppa ge sta$olad stanas ymbutan
@@undrum . ge@aexeu . @@eor . ymb eornad
Eay$um . stronge . % $er-inne @una$
Feola fisca . kyn on floda ge-monge .
% $aer ge-@exen is @uda faestern micel .
@@uniad in $em @yreum @ilda deor monige
In deope dalum deora ungerim .
Is in $ere byri eac bearnum ge-cy$ed
$$e arfesta eadig Cudberch.
% $es clene cyninges heafud Osuuealdes
Engle leo . % Aidan biscop .
Eadberch . % Eadfri$ . ae$ele geferes .
Is $er-inne midd heom . A$el@old biscop .
% breoma bocera . Beda. % Boisil abbot .
De clene Cudberte on geche$e lerde .
Lustum . % he bis lara @el genom .
Eardrae$ . aet $em eadige in $em minstre
Un-arimeda . reliquia . $e monia
@@undriunge . @ur$a$ . $es $e @rit . segge$ .
Midd $ene drih(t]nes . @erdomes bide$ .
<P 687>
 Grant by AEthelstan,a "senator " , Abingdon Monastery of
land at Uffentune co. Berks. About A.D. 931.
CARTA A&ELSTANI SENATORIS DE OFFENTUNA
Ego AETHELSTAN senator scripto inserui istam terram de UFFEN-
TUNE ad ecclesiam sancte Marie de ABBENDUNA in diebus AEthel-
stani Regis . et fuit testimonio Kynsii episcopi de Berrucscire %
@@ulfhelmi archiepiscopi % Rod@uardi episcopi % multorum aliorum
episcoporum . Abbatumque atque principum qui ibi congegati
erant ubi ista villa ad ecclesiam sancte Marie in Abbendona
concessa fuit . Archiepiscopus etiam @@ulfhelmus % omnes episcopi
% abbates qui ibi simul aderant excommunicaverunt a/ Christo % ab
omni communione Christi % omni christianitate qui umquam hoc
donum imrautaverit vel istam terram diminuerit . in pascuis sive
metis ut sit ipse missus % dimersus in inferno inferiori sine fine %
dixit omnis populus qui ibi aderat " fiat fiat Amen".
Mete de Offentona. &is synd &a landgemaere in to Vffentune.
AErest of h@res mere %lang &aere lace . in to &aere blace lace . Of
&aere blace lace : innan bulemere . Of bulemere to bulefer$es
steorte . Of &am steorte in to bulendic . Andlanc bulendic in to
$am horn stybbe . Of &am &orn stybbe in to &aere halige stoue .
Of paere halige sto@e andlang &aere heafde in to Ikenilde straete .
Of ikenilde straete in to aegel@ardes mearce . Of aegel@ardes mearce .
upprihtes be &am heafde in to hremmesbyriges nor$ geate &urhut
&a byrig: ut aet &am su$ geate . Sudrihte be &an hefde . uppen
hodes hlae@e . Of hodes hlae@e oppen &a stannlae@e . Of &aere stan
hlae@e . innan &an h@itan hole . Of &ara h@itan hole in to &am
readan hole . Of &am readan hole in to &am dunnan hole . Of &am
dunan hole in to dunfaer$es hnaesse in to padde byrig . Of padde
byrig . in to Taedduces stane . Of taedduces stane in to hundes
laey@e . Of hundes hlae@e in to hafeces hlae@e . Of hafeces hla@e in
to &am stodfalde . Of &am stodfalde . uppan lauercesbyrig . Of
lauerces byrig in to sceortendic . Of sceorten dic in to langendic .
Of lange dic in to aescaesbyries su$geate and s@a ut aet &am
nor$gate . Of &am nor$geate middan uppan dunen byrig . Of
duden byrig uppan ecles beorh . &@yrt ofer dunrihtes in to
ikenilde straet . Syd&enes dunrihtes bae &aes heafd aecres @est furh .
dun ofer &a &@yrs furh . dun rihtes to &am riscbedde . Of &am
riscbedde to &am dyrne stane . Of &am dyrne stane to &am risc
&yfele . Of &am Risc &yfele in to hlippen ham . Of hlippemham .
in to &am milestreame . Of &am mylestreame innan &a nor$ lange
dic . and langes &urh &a smale &ornas innan bulemed . Of bule
maed ofer &a claene raed . Of &a claene med nor$@ard east
rihtes be nor$e mordune on &aene grene @eig . Of &am grene @eige
&@yrt ofer &aene mor . innan &@yrs mere midrihtes .
<P 688>
 Anglo-Saxon form of No.687.
AE$$ELSTAN ealdermai ge bocade &is land of UFFENTUNE in
to sancte Marie sto@e to ABBENDUNE be &aes kinges daeige
AE$aelstanes % # @aes be @@ynries biscopes ge @ittnysse of Baerrvc
scire . % @@ulfhelm archebiscop . % Rod@ard biscop . % manega
o&ra aeg&aer ge biscopas . % abbodas . % @einas &e per ge gaderede
@aeron . &aer &aes  be @yssan ge haeran ge led @aes in to
sancte Maria are in to Abbendune . % se archebiscop @@ulfhelm .
% ealla &a biscopas . % abbodas &e &aer ge somnode @aeron.
amansumeden fram Criste % fram eallum Cristes ge maenesse .
% fram eallum Cristen dome . @e aefre @as gife undyde . o$$e @is
lande ge lytlede . on laesu o$$ on ge maeru beo he ascyred % ge
sceofen in to helle grunde a a/ buten ende % c@ae& ealle # folc &e
@aer embstod " sy hit s@a amen amen" .
<P 689>
 WITENAGEMOT AT MIDDELTUN. Grant by King AE$elstan to
the thegn AE$elgeard, of  land at at Meon, co. Hants 30th August,
A.D.932
$$IS IS &ARA . XII . HIDA BOC &E E&ELSTAN CINE GE BOCODE
A$$EL@ARDAE HIS &AEGNE AET MEONAE ON ECE YRFAE.
Flebilia fortiter detestanda, etc. . . . . . (as in no. 693) despiciendo.
verum etiam etc . . . . . (as in no. 693.) conq`u'isquilianum et . . .
(as in no. 693.) per omni tenentis dexteram tocius Britanniae regni
solio sublimatus . quandam telluris particulam meo fideli ministro
AE$$ELGEARDo id est duodecim cassatarum in loco quem  solicole AET
MEONE vocitant tribuo . ut ille eam sine jugo exose servitutis exc
. . . (as in No. 677) pertinentibus quamdiu ocellorum convolatu
'- auroque spirabili buccis naribusque potiatur habeat . Et post gene-
ralem qui omnibus certus `incertusque' homunciis constat transi-
tum . liberaliter a/c eternaliter cuicumque, etc. . . . . (as in No. 677)
clarescit .
AErest of mearc beorge @este @eardum . and lang here pa$es nor$
innan Meone . &anon and lang hege re@e on $one hlinc easte
@eardne . aet &aere efisc . &onne &urh &one lea on &am lea/ge . $urh
&one lytlan lea @este @eardne . pannon nor$ on $one @udu . on an del
@este @eard . % &anon nor$ on o$er del eac @este @eard . nor$
to/ eaces stede midde @eardum &anon on ge rihte to bro/m
daene on &aet be/c . &onne east and lang &aes becaes . of &aem ;
baece ofer &o/ne ha/m on &one scagan ute @eardne to hure $es treo/@e
&onne east and lang dic to &am eastram baece . &onne nor$ and lang .
baeces on hnut leage baere . easte @earde . $$anon nor$ on lin leage
easte @earde . to/ ticces stede . &onne east be efisc . &urh &one lea
nor$e @eardne . % &anon on risc mere . of &aem mere to &aem @ege .
and lang @eges on sciteres flodan . &anon on cru/te bre/ce lea/e @este
easte @earde . s@a to/ @ea@an ho/can . &anon on &a heafod stoccas .
&anon on @orres sol . of @orres sol TO MEo/NE . up and lang meo/ne on
seolesburnan . and lang burnan . on $one ae@ylm . of &am e@ylme .
and lang @eter @eges . u/p to strete and . lang strete on himan beorgas .
$anon on trind lea . and lang haere pa$es . &onne bet@eox $a t@egen
@egas . &urh &one lea . % ofer fearnleage . &onne on @est healfe @eges .
on gerihte to cyrdan heale . $onne and lang hlinces . on tollan dene
ufe @earde . &onne and lang hlinces nor$ to mearc beorge .
Si autem quod absit aliquis tipho supercilii turgens hanc  mee
compositionis ac confirmationis breviculam . elidere vel infringere
temptaverit . Sciat se novissiraa a/c magna examinationis die clas-
sica clangente archiangeli salpicae . Bustis spo/nte dehiscentibus
somata jam rediviva relinquentibus cum Juda proditore . qui
a/ satoris pio sato "filius perditionis" dicitur . impiisque Judeis
Christum blasfemantibus . aeterna confusione edacibus ineffabilium
tormentorum flammis periturum .
Hujus namque a Deo dominoque Jhesu Christo . invente atque
inspirate voluntatis scedula . Anno dominicae incarnationis . DCCCc
. XX. IIo . regni vero michi commissi . VIIIo. indictione . II'. epacta
. XIa. concurrente septimo . Tertiis Septembris kalendis . luna
rotigere vagationis . XX . II . In villa noblissima quae MIDDELTUN
nuncupatur etc . . . . . (as in no. 677) annotantur
* Ego AE$elstanus singularis privilegii ierarchia praeditus
rex : hujus indiculi fulcinentum . cum signo sancte
semperque amandae . crucis . corroboravi et sub-
scripsi .
Ego @@ulfhelmus . Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus
corroboravi et subscripsi .
Ego @@ulfstanus Eboracensis aecclesiae archiepiscopus con-
sensi et subscripsi .
Ego Ho@el subregulus consensi et subscripsi .
Ego Ju$@al subregulus consensi et subscripsi .
Ego Morcant subregulus consensi et subscripsi .
Ego @@urgeat subregulus consensi et subscripsi .
episcopus consensi % subscripsi
Ego AElfpine       Ego Kynefer$
Ego Eadulf         Ego Tidelm
Ego Cean@ald       Ego Cuna/n
Ego &eodred        Ego Mancant
Ego Beornstan      Ego Cynsige
Ego @@ynsige       Ego AEscberht
Ego Oda            Ego @@ire$
Ego Sigelm         Ego AElfric
Ego AElfheah
Ego Ead@ine abbas consensi % subscripsi .
Ego AE$elnod abbas consensi % subscripsi .
Ego Beorhsige abbas consensi % subscripsi .
Ego Seaxhelm abbas consensi % subscripsi .
dux consensi % subscripsi.
Ego AEl@ald       Ego Gu$rum
Ego Osfer$        Ego Vrm
Ego AE$elstan .   Ego Re/gu@ald .
Ego AEdelred      Ego Hatel
Ego Vthred        Ego Scule
Ego Tiesberd      Ego $$urhferd
Ego AElfstan      Ego Imper
Ego Vhtred
minister consensi % subscripsi.
Ego Odda          Ego AElfstan
Ego @@ulfgar      Ego AElf@ald
Ego AE$elstan .   Ego A$el@ald
Ego AElfheah      Ego Biornulf
Ego AE$el@ald     Ego AElfstan
Ego Eadric        Ego AElfric
Ego AElfhere      Ego @@ulfgar
Ego @@ulfsige .   Ego @@ulno$
Ego @@itgar       Ego @@ulmer
Ego S@i$ulf       Ego @@ulfbold
Ego @@ynsige      Ego AElfric
Ego @@ulfric      Ego @@ulfric
Ego AE$el@ear$    Ego Ceolstan
Ego AElfer$       Ego @@ullaf
Ego AElfhelm      Ego AElfnod
Ego AE$elbriht    Ego AE$elmund
Ego Eadric        Ego Ealstan
Ego AE$elsige     Ego @@ulfhelm
Ego @@ifer$ .     Ego Coyre$
Ego AE$elfer$.    Ego Cu$er$
Ego AE$elfer$    Ego AE$elfer$
Ego Hunlaf        Ego Os@ig
Ego @@ulfsige .   Ego AE$elric
Ego Alhelm
<P 690>
 WITENAEMOT. Grant by King AEdelstan to the see of win-
chester, of land at Duntun or Downtown co Wilts A.D.
905 for about 932.
@IS IS @AERA . C HYDA LAND BOC @E AE@ELSTAN CYNG EDNI@AN
GEBOCODE INTA @AM BISCEOPSTOLE TO EALDAN MYNSTRE TO LOFE
@AERE HALGAN @RYNNYSSE . % @AM HALGAN APOSTOLUM PETRE
% @@AULE S@A S@A CYNE@ALC CING HIT AER &YDAER IN GAE BOCODE
HAEFDE FOR HIS SA@LA % FOR ELLAES HIS LEODSCYPES GESUND
FULLNESSAE.
Regnante universorum modulatore regnorum Christo Jhesu in
secula seculorum .
Quoniam regum bonorum et principium justorum qui justiciam
et misericordiam in diebus suis custodientes Deo placuerunt : et
propterea feliciter regnaverunt : et pacem omni populo suo multi-
plicaverunt . atque hostes devicerunt : nec non et aecclesias Dei
ditaverunt : etcaetera bonitatis opera impleverunt . regibus poste-
rioribus et principibus `eorura' sequenda sunt exempla  ut etiam
et ipsi feliciter regnare et populum in pace gubernare : atque
hostes expugnare . et quod felicius est post bonum finem caelestia
regna mereantur intrare .
Proinde ego . AEDELSTANUS . gratia Dei rex Anglorum cupiens
hereditatem in regno Christi et Dei habere : libertatem villae quae
famoso nomine ab Anglis . DUNTUN . appellatur : quae ad sedem
episcopalem. Wentane aecclesiae pertinet : in nomine sanctae trini-
tatis Sanctaeque Mariae nec non et beatorum apostolorum Petri et
Pauli pro redemptione animae meae . et pro salute omnium priorum
regum et futurorum . et pro tocius populi Christiani . Seu viventis
<P 382>

vel defuncti in gente Anglorum devotissime renovo : atque in
omnibus rebus magnis et naodicis stabilio :  quemadmodum .
CYNEWALH . Rex . quem sanctus Byrinus primus Saxonum epis-
copus baptizavit instituit et corroboravit . adjurans per omni-
potentem majestatem Dei et gloriam et resurrectionem omnium
sanctorum ejus ut nullus regum aut principum quibuslibet tem-
poribus hanc nostram renovationem presumat violare : aut mutare .
seu minorare : ne forte suppliciis sempiternis inferni sine fine
dampnetur .

   Pretitulata vero telluris circuitio his circumgyraturi limitibus .
   Dis synd &a land ge mero to DUNTUNE erest of cra@an crundul

on @ere$an hille on fyrdinges lea . on ebles burnan to afene . on
@isere . on $a fulan lace . on earnes beorch . on dic . aet beoredes
treo@e . on &one hearepo$ to healdangrafe . &onne on &one hagan to
@itan @yr$e . on dyre broc . on @ele@e . on &a dic aet . nicheles-
@yr$e . &onne ofer &one feld on hagan ut &urh brember @udu on
&one stenenan stopul and lang herepa$es to fobban @ylle . andlang
herepa$es to &es hagan ende to feger hylde forda . on &one hagan
on ceorles hle@e . on cra@an crundul . &onne on $a yferan gemere .
on ebles burnan . on stretford . on hrofan hric . andlang @eges on
&a dic to bymera cumbe . % &er &@yres ofer &reo crundelas . ofer &a
stret . &@yres ofer $a dune to @udu beorh hylle ofer berigan cumb
on eblesburnan . on stretford . on beordune . on &es hlinces ende .
on &one smalan @eg . ofer higcumb . on Pan smalan pege . on $ene
stan . on # he$ @este@eard . on &one beorch . to &am hric @ege .
&onne est and lang hricg @eges . to bryt fordinga land sceare . #
su$ on stret ford .

   Igitur anno dominice incarnationis . D .CCCC . V . regni vero
gratis michi commissi . primo supra dicte villule libertas renovata
fuit . C . videlicet mansarum quantitas . Episcopis . Abbatibus .
Ducibus . Procuratoribus . et cunctis Anglorum principibus regia
dapsilitate ovantibus . atque maledictionem aeternam imponenti-
bus . huic libertati violatoribus pacem quoque et vitam aeternam
obtantes huic ipsi libertati piis fautoribus .  Cujus etiam incon-
cusse firmitatis auctoritas . his testibus roborata constat . quorum
nomina stilus presens hoc ordine declarat .

        Ego AEthelstanus Rex Anglorum hanc libertatis renova-
              tionem cum signo sanctae crucis corroboravi .

        Ego &ulfehnus . Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus con-
               sensi et subscripsi .
Ego . @@ulfstanus . Eboracensis aecclesiae archiepiscopus con-
sensi et subscripsi .
episcupus consensi et subscripsi.    dux.
Ego . AElf@ine                       Ego . Escbryht
Ego . Sighelm                        Ego . AElfstan .
Ego . AElfheah                       Ego . Vhtred .
                                     Minister consensi.
Ego . Eadulf                         Ego . Gu&rum
Ego . Byrnstan                       Ego . Odda
Ego . Oda                            Ego . @@ulfhelm
Ego . Cynefer$                       Ego . Buga
Ego . &eodred                        Ego . @@ulfgar
Ego . @@ulfhun                       Ego . Sigred
Ego . Cen@ald                        Ego . @@ulfsige
abbas consensi et subscripsi.
Ego . AElfric                        Ego . AElfheah
Ego . Ead@ine                        Ego . @@ulfno$
Ego . AE&elno$                       Ego . AE&elstan.
Ego . Byrhsige                       Ego . AElfred
Ego . Seaxhelm                       Ego . AE&elstan
abbas consensi et subscripsi.        minister consensi.
Ego . Eadred                         Ego . AElfRo$
dux.
Ego . Osferd                         Ego . AElfric
Ego . AElf@old                       Ego . @@icgar
Ego . Ealdred                        Ego . Eadric
Ego . Vhtred                         Ego . AElf@ald .
<P 691>
WITENAGEMOT AT AMBRESBURY, co Wilts. Grant by King
Athelstan to Shaftbury Nunnery, of land at Funtemel, or
Fontmell, co Dorset. 24th December, A.D. 932.
HOC EST DONUM A&ELSTANI REGIS DE XI. CARR TERRE UT VOCANT
SOLICOLI JUXTA FFUNTEMEL
Flebilia fortiter, etc. . . . . (as in no. 677) in voragine cassuros,
etc . . . . . (as in no. 677) melancolie injuriam etc . . .
(as in no. 677) eligen S adipiscendam melliflne etc . . . .
(as in no. 677) ego
A&ELSTANUS, . . . . . .  (as in no. 677) particulam fidelissime
familie monialium que sub regulari devote exercitationis vita in
monasterio civitatis que SCHAFTESBIRY vocatur Deo militat id est
. XI . et dimidia adtecta carattarum in loco quem solicole % FUNTEMEL
vocitant ea interjacente condicione . ut omni die usque magne dis-
crecionis judicii anno illa successoresque ejus cotidie post primam
quinquaginta decantent psalmos animae pro excessibus mee
horaque mediante . tercia missam percelebrent . ut divinam con-
sequi plenissime valeam misericordiam tribuo . quatinus illa eam
sine jugo detestande servitutis, . . . . .  (as in No. 677) transitum
subsequentibus sibi fidelibus imperpetuum derelinquat .
Predicta siquidem tellus hiis terminis circumcincta clarescit :
Arest on wde brigthe . and &anen up on beteswir&e sled .
&anen: to snelles hamme weghe . &anne on &urch &o aelres to
holencumbe . of panne cumbe : to holenwelle . of &an welle . on
hamelendune north ecge . &anen : to langencumbes hauede .
&anen: on dollen berch . an &anne to wde on dome hagen o$ &as
soces sea$ $anen : on holewei . of holleweie on sledwich . of
sledweie : on hriycs@eg . &annen anlang hrieg @eges . of rig
wei ut to &e wines weie &anen : to burch linken dannen on
&a gere&renc withinne da chealc se$as &anen : to holebroke .
&anen on $aes lutlen searpennes su$ eke &ane on sandhellesled .
&anne on $a ri/@e to styrd &anen anlang streames eft to wde
bricge . &anne : on halgan weies lake . &anen : to &anen welle
siluen . &anen on &a hege reawe to &ane shamelen . an to &an
herepa&e . &onne west be Winteintune . ut &urch sulangraf . &anne
one &e hegen be weste hegen pa$e aud &ar of dune to &are stigele
&anne west anlang hegen to heldmannes wrthe suthward &anne
north . to ludmannes putte . &anne be wirtrune : on hlinches
broc . of &anne broke : to Wigheardes stapele . fram Wigheardes
stapele : to cludesleghe . of &are lege : to &anen ealdenherepa&e #
schet to hlinchesfelde . &anen for$ be @yrttrune to scearpenhame .
&anen one &at lake to stirchel an lang streames eft to wdebrige:
and at suttune lig$ . XXIIII . akeres meade &at hir$ in to funtmel .
on $es horderes land o&erhalf hewisse of suttune er&e i/n to &is
land .
Si autem quod absit, etc. . . . . (as in No. 677) breviculam demere
vel infringere temptaverit, etc. . . . . (as in No. 677)die tuba per-
strepente archangeli . bustis sponte dehiscentibus somata diu
fessa relinquentibus,  . . . . (as in No. 677)Christo inspirante
atque invente voluntatis scedula anno dominice Incarnacionis
. D . CCCC . XXXIIO. regni vero gratis michi commissi octavo . Indictione
V concurrente septimo . epacta XI. kalendis Jan nonis . luna
rotigere vagacionis tercio decimo . In villa omnibus notissima que
Ambresburch nuncupatur . episcopis abbatibus ducibus patrie
procuratoribus . regia dapsilitate ovantibus perscripta est . cujus
etiam, (as in no. 677) carrecteribus depicta annotantur .
Ego Athelstanus singularis privilegii mona[r]chia praedictus
Rex et hujus indiculi fulcimentum cum signo sancte
crucis corroboravi et subscripsi .* .
Ego Wlthelmus Doroborasensis ecclesie archiepiscopus
consensi % Subscripsi . * .
Ego Wlfstanus ecclesie Eboracensis archiepiscopus con-
sensi % subscripsi .
% ceteri. * .
<P 692>
 WITENAGEMOT AT AMESBURY. Grant by King Athelstan to
the thegn AElfred of land at North Stoneham co Hants.
24th December A.D. 932.
PRIVILEGIUM ATHELSTANI REGIS cONcESSUM NOvO MONASTERIO
WyNTONIAE , QUOD MODO HYDA NOMINATUR , ANNO VIII .
REGNI SUI .
Flebilia fortiter detestanda totillantis saeculi piacula , diris ob-
scenae horrendaeque mortalitatis circumsepta latratibus , non nos
patria incoeptae pacis securos , sed quasi foetidae corruptelae in vora-
ginem casuros , provocando admonent ut ea toto mentis conamine
cum casibus suis non solum despiciendo , sed etiam , velut fasti
diosam melancholiae nauseam abominando fugiamus , tendentes ad
illud Evangelicum  "date et dabitur vobis". Qua de re infima
quasi peripsema quisquiliarum abjiciens , superna ad instar pre-
tiosorum monilium eligens , adipiscendam mellifluae dulcedinis
misericordiam perfruendamque infinitae laetitiae jucunditatem : Ego
ATHELSTANUS , rex Anglorum , per omnipatrantis dexteram totius
Britanniae regni solio sublimatus , quandam telluris particulam meo
fideli ministro AELFREDO , id est , XII . cassatarum in loco quem
solicolae AET STANHAM vocitant , [tribuo] ,ea interjacente conditione ,
ut omni die , usque magnae districtionis judicii anno , ille succes-
sionisque ejus , centum viginti evangelici paradigmatis pauperes
semel pane cum pulmento dulcifero , haustuque potifero pascere ,
animae pro excessibus meae , sub sorte ul[l]ius contradictionis non
obliviscantur . Familia quoque aet Stanham , pastum semper con-
ferre electissimum , divinam ut consequi plenissime valeam miseri-
cordiam non pigrescant tribuo , quatinus ille eam sine jugo detes-
tandae servitutis , cum pratis , pascuis , silvis , rivulis omnibusque
ad illam utilitatibus rite pertinentibus , liberaliter ac aeternaliter
quamdiu vivat habeat . Et post generalem qui omnibus certus
incertusque constat transitum cuicumque successionis haeredi vo-
luerit in perpetuum derelinquat .
Praedicta siquidem tellus his terminis circumcincta clarescit :
Aerest of S@ae$elingforda @est to Smerebrocesforda , and &anon
@est@eard andlang herepa$es to Hrumbroces-ae@elme , and s@a fori&
andlange @eges on su&healfe gaetes hlae@e &aet hit cym& to feo@er
treo@um ; &onon &anen nor$ andlang herepa$es to Gy&rices @ille :
and s@a for& andlang @eges o# hit cym& to fearnbedde ; &anon
east on &et slaed o& hit cym& to holan broce . &onne &anon
nor& andlang holan broces o# &a sand pyttas ; &anon on Byre-
@ege o& hit cym& on Cytanbroces ael@ilme ; and s@a andlange
broces on hit cym& t[o] Ipping-@anne ; &onne-su& be Efist o# &aet
slaede &a scit to maeran broce , andlang broces on hit cym& to @aer-
gi&eforda ; &anon on gerihte to eastlea @earden &one nor& , s@a se
haga scyt to Baranleage nor&@earden ; &onne &anon nor& o# hit
cym& to &ere fotyhtan aet and s@a su& , andlange straete , o# hit cym&
to grenan leage ; &on &aer east and su& o# mit cym& to Cynninges
dic ; andlange &aere dic , o& hio byg$ ongean mucelinge maede ,
nor&@earde ut on Icenan ; &on s@a Icenan scyt o& hit cym& foran
ongean hierder@ylles ae@ylm ; &anon @east to scortan &orne ; &anon
su& to &ane herepa$e &e ly& to Mannes brycge ; and s@a @east and-
lange herepa$es on S@ae&elingeforde and &aer hyrde sio maede to aet
@@o&hringe and nigon aeceras on eal nor&@eardun geonum aescun ,
and a mylansteall benor&an Mannesbryege .
Si quis , quod absit , diabolico inflatus spiritu , hanc meae com-
positionis ac confi[r]mationis breviculam demere vel infringere ten-
taverit , sciat se novissima ac magna examinationis die tuba per-
strepente archangeli , bustis sponte dehiscentibus somata diu fessa
relinquentibus , elementis omnibus pavefactis , cum Juda proditore
qui a satoris prosato "filius perditionis" dicitur , aeterna confusione
edacibus ineffabilium tormentorum flammis periturum .
Hujus namque a Deo Dominoque Jesu Christo inspirante
atque vivente voluntatis scedula , anno Dominicae incarnationis
DCCCCXXXIIo, regni vero gratis mihi commissi VIIIo, indictione V,
concurrente VII . , epacta XI . , kalendis Januarii nonis , luna rotigere
vagationis XIII . , in villa omnibus notissima quae Ambresburig
nuncupatur , episcopis , abbatibus , ducibus , patriae procuratoribus ,
regia dapsilitate ovantibus perscripta est . Cujus etiam inconcussae
firmitatis auctoritas his testibus roborata constat quorum nomina
subtus caracteribus depicta annotantur :---
* Ego AEthelstanus , singularis privelegii monarchia pre-
ditus rex , hujus indiculi fulcimentum cum signo
sanctae semperque amandae crucis corroboravi et sub-
scripsi .
* Ego @@ulfhelmus , Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus ,
consensi et subscripsi .
* Ego @@ulfstanus , Eboracensis ecclesiae archiepiscopus ,
consensi et subscripsi .
episcopus consensi et subscripsi.    abbas consensi et subscripsi.
* Ego Elf@ine                        * Ego Elfric
* Ego Sighelm                        * Ego Ead@ine
* Ego Elfeah                         * Ego E&elno&
* Ego Eadulf                         * Ego Byrhsige
* Ego Brinstan                       * Ego Seaxhelm
* Ego oda                            * Ego Eadred
* Ego Cynefer&
* Ego @@eodred
* Ego @@ulfhun
* Ego Cen@ald
* Ego Osfer& , dux , consensi et subscripsi .
* Ego Elf@old , dux , consensi et subscripsi .
* Ego Ealdred , dux , consensi et subscripsi .
* Ego Uhtred , dux , consensi et subscripsi .
* Ego Escbryht , dux , consensi et subscripsi .
* Ego Elfstan , dux , consensi et subscripsi .
* Ego Uhtred , dux , consensi et subscripsi .
* Ego Gu&rum , dux , consensi et subscripsi .
minister, consensi et subscripsi
* Ego Odda ,                         * Ego E&elstan
* Ego @@ulfhelm                      * Ego Elfred
* Ego Buga                           * Ego E&elstan
* Ego @@lfgar                        * Ego Elfno&
* Ego Sigred                         * Ego Elfric
* Ego @@lfsige                       * Ego @@ihtgan
* Ego Elfheah                        * Ego Eadric
* Ego @@ulfno&                       * Ego Elf@ald
<P 693>
 Notice of the Relics given by King AEthelstan to St peter's
minster, Exeter A.D. 932.
[H]er s@utela$ on &isum ge@rite be &am halgum reliquium - &e
AE&ELSTA se @ur$fulla kyning geaf in to sancta Marian % sancte
Petres mynstre on ExANcESTRE . Gode to lofe . for his sa@le alised-
nisse . eallum &am &e &a halgan sto@@e geseca$ % gepur$ia$ to ecere
haele .
Wytddlice se ilca kyning AE&elsta . &a &a he aefter his faeder
Ed@arde cynerice onfeng . % &urh Godes gife ana ge@eold calles
Englalandes &e aer him manege cyningas bet@ix heom haefdon . &a
com he on sumne sael hider to Exancestre . s@a s@a hit of so$-
faestra manna sage gefyrn gesaed @aes . % he ongan smeagan %
&eahtian &@aet him saelost @aere to gefor$ienne of his cynelicum
madmum Gode to lofe . % him silfum % his $eode to ecere
&earfe .
Se aelmihtiga God &a &e eallum &am &e @el &enca& . simle is
fultum % fir&riend gesende &am Godan cyninge . &one ge&anc on .
# he mid &am ge@ytendlicum madmum . &a unateoriendlican mad-
mas begitan sceolde . He sende &a ofer sac getri@e men % gescead-
@ise . % hig ferdon s&a @ide landes s@a hig faran mihton . % mid
&am madmum begeaton . &a deor@ur$estan madmas &e aefre ofer
eor$an begitene mihton beon . # @aes haligdom se maesta . of geh@il-
cum sto@um @ydan % sydan gegaderod . % hig &one &am fore-
saedan cyninge brohton . % se cyning mid micelre blysse Gode
&aes &ancode .
He bebead &a/ . # man her on Exancestre . &aer &aer him aer God
&one nytt@ir$an ge&anc on besende . mynster araeran sceolde .
Gode to @ur$minte . % &aere hefenlican e@ene sancta Marian
Cristes meder . % sanctae Petre &aera apostola ealdre . &one se ylca
cyning him to mundboran gecoren haefde . % he geaf &ider in
six % t@entig cottlifa . % &one &ryddan dael &aes . foresaedan
haligdomes &yder in let don . his sa@le to ecece alysednisse . %
eallum &am to hylpe . &e &a halgan sto@@e &e se
haligdom on is . mid geleafan geseca$ % @ur$ia&
Nu @ille @e eo@ segcan butan aelcere leasunge . h@aet se haligdom
is . &e her on &isum halgan mynstre is . % ge@rytu for$ mid . &e
ges@utelia$ butan aelcere t@eonunge . h@aet anra geh@ilc &era halig-
doma heo .
AErost of &am sylfan deor@yr$an treo@e &aere halgan rode &e
Crist on &ro@ode % us ealle &aer on . of &aes deofles an@alde
alysde . etc.
<P 694>
 Grant of privileges by King AEthelstan to the Bishopric of
Credition A.D.933
* Flebilia fortiter detestanda totillatis saeculi piacula diris
obscenae horrendaeque mortalitatis circumsepta latratibus non nos
patria indeptae pacis sec[u]ros sed quasi fetidae corruptelae in
voraginem casuros provocando ammonent ut ea toto mentis cona-
mine cum casibus suis non solum despiciendo sed etiam velut
fastidiosam melancoliae nausiam abominando fugiamus tendentes
ad illud evangelicun " date et dabitur vobis". Qua de re infima .
quasi peripsema quisquiliarum abiciens superna ad instar pre-
tiosorum monilium eliens animum sempiternis in gaudiis fiens ad
nanciscendam mellifluae dulcedinis misericordiam perfruendam-
que infinitae letitiae jocunditatem ego AE&ELSTANUS per omnipatran-
' tis dexteram apice totius Albionis sublimatus circumquaque basili-
cas in honore De[i] sanctorumque ejus dedicatas prout potero ab
antiquo ritu vectigalium redimam quod sibi mei antecessores usur-
pative decreverunt habere . nunc vero pro Dei omnipotentis amore
et beatae Dei genetricis Mariae veneratione sanctorumque omnium
auctoritate necnon pro venerabilis episcopi Eadulfi placabilis
pecuniae dation[e] id est . Lx . librarum argenti tantam libertatem
episcopatui CRIDIENSIS ecclesiae perdonare dijudicavi . ut sit per-
, petualiter tutus atque munitus ab omnibus secularibus servitutibus
fiscis regalibus tributis majoribus et minoribus atque expeditiona-
libus videlicet taxationibus omniumque rerum nisi sola expedi-
tione et arcis munitione . Si quis autem post ho/c subdola cavil-
latione deceptus nostrum non perhorrescat machinari decretum
sciat  novissima a/c magna examinationis die classica archangeli
clangente salpice bustis sponte patentibus somata jam rediviva
propellentibus cum Juda proditore infaustoque pecuniarum com-
pilatore suisque impiissimis fautoribus sub aeternae maledictionis
anathemate edacibus innumerabilium tormentorum flammis sine
defectu periturum . Acta est haec praefatae libertatis munificentia
. DCCCC . XXXIII . dominicae incarnationis anno . indictione . VI .
his testibus consentientibus signumque crucis Christi adponentibus
quorum nomina infra caraxata esse monstrantur .
* Ego AE&elstanus gratia Dei largiente totius Brittannie
rex praefatam libertatem cum sigillo sancte crucis
confirmavi .
* Ego @@ulfhelm Dorobornensis ecclesiae archiepiscopus
ejusden regis largitatem cum tropheo sancte crucis
consignavi .
* Ego AElfheah @@intaniensis eclesiae episcopus triumpha-
lem agiae crucis tropheum impressi .
* Ego &eodred Lundoniensis eclesiae episcopus consignavi .
* Ego Coen@ald episcopus consensi .
* Ego Oda episcopus confirmavi .
* Ego @@ulfhun episcopus roboravi .
* Ego AElfhere dux .             * Ego @@ulfsige minister .
* Ego @@ulfgar dux .             * Ego @@ulmaer minister .
* Ego Uhtryd dux .               * Ego AElfsige miuister .
* Ego Odda minister .            * Ego Eadric minister .
* Ego Eadmund minister .         * Ego Ealhhelm minister .
Endorsed in a contemporary hand :- "Libertus totius Cridiensis
aeclesiae episcopatus"; in a hand of the Xiiith cent Libertas
totius Cridianensis episcopatus concessa Eaddulfo episcopo ab
Adelstano rege pro sexaginta libris pecunie . Anno Domini DCCCc .
'nongentesimo' tri[cesim]o tercio .
Carta Adelstani Regis ecclesi Creditonesi Anno
domini Nongentesimo tricesimo tercio Bene conservetur : quia
fide digna in perpetuum . Ista
Carta coucessa fuit ante conquestum CXXXIII . Antiquitas ejus
DCLXXV . ad hainc annum MDCVIII '.
<P 695>
 WITENAGEMOT AT CHIPPENHAM Grant by King AEthelstan to
Sherborne Monastery of land at Brandan ford or Bradford
Abbas, co Dorset 26th January, A.D.933.
CARTA X HIDARUM APUD BRADEFORD .
FLEBILIA fortiter detestanda titillantis saeculi piacula diris ob-
scenae horrendaeque mortalitatis circumsepta latribus non nos patria
indempte pacis securos , sed quasi fetidae corruptelae in voraginem
casuros provocando ammonent ut ea toto mentis conamine cum
casibus suis non solum despiciendo sed etiam velut fastidiosam
melancoliae nausiam abominando fugiamus tendentes ad illud evan-
gelicum " Date % dabitur vobis", Qua de re infima quasi peripsima
quisquiliarum abiciens superna ad instar praetiosorum monilium
eligens animum sempiternis in gaudiis figens , ad nanciscendam
mellifluae dulcedinis misericordiam perfruendamque infinitae letitiae
jocunditatem .
Ego ATHELSTANUS rex Anglorum per Omnitonantis dexteram
totius Bryttanniae regni solio sullimatus quandam telluris particu-
lam fideli SCIREBURNENSIS monasterii familiae id est X cassatarum
in loco quem solicolae aet BRADAN FORD vocitant libenter tribuo
eo tamen interposito tenore , ut unusquisque praedicta ex familia
omni anno in cunctorum festivitate Sanctorum quae semper fit in
Kalendis Novembris animae pro excessibus meae , integrum exceptis
aliis orationum obsecrationibus decantet psalterium , adjectis in-
super missarum celebrationibus indefessis , quatinus antedictus
clericorum grex illam cum omnibus ad eam utilitatibus rite perti-
nentibus liberaliter ac immutabiliter sine jugo exosae servitutis
habeat ac evo feliciter perfruatur aeterno .
Praedicta siquidem tellus his terminis circumcincta clarescit .
AErest on east healfe , of eastan wylles heafde , and lang lace to
mylenburnan , thonne and lang streames oth gifle , thonne eft
and lang streames oth aennan pol thauon and lang lace oththa
ealdan dic , thonne and lang dic oth hloscumbes heafud , thanom
on ecge , and lang ecge oththa dic thanon and lang dic ,
oth ecgulfes treow , thanon east to aettandene middeweardre and
lang dene eft to aettan wylle .
Si autem , quod absit , aliquis diabolica deceptus fraude hanc
meae liberalitatis breviculam in aliquo elidere vel impugnare
temptaverit sciat se die tremendae districtionis ultima clara
reboante Archangeli voce cum Juda proditore qui a satoris pio
sato "filius perditionis" dicitur , eterna damnatione edacibus
indicibilium tormentorum flammis arsurum .
Hujus namque a Deo Dominoque Jhesu Christo inspiratae
atque inventae voluntatis scaedula Anno Dominicae Incarnationis
DCCCCXXXIII . regni vero michi commissi IX . Indictione VI . epacta
XXII . concurrente I . septimis Februarii Kalendis Luna XXVI . In
villa omnibus notissima quae CIPPENHAM nominatur , tota optimatum
pluralitate sub alis regiae dapsilitatis ovanti perscripta est . Cujus
etiam inconcussae firmitatis auctoritas , his testibus roborata con-
stat , quorum nomina subtus minulis depicta annotantur .
* Ego Athelstanus totius florentis Bryttanniae rex hujus
indiculi litterulas cum signo sanctae semperque
colendae crucis corroboravi % subscripsi .
* Ego Wulfhelmus Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus
consensi % subscripsi .
* Ego Wulfstanus Eboracensis aCCClesiae archiepiscopus
consensi % subscripsi .
* Ego AElfwine episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Theodred episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Oda episcopus consensi .
* Ego Cyneferth episcopus consensi .
* Ego Cenwald episcopus consensi .
* Ego Wulfhelm episcopus consensi .
* Ego Alfric abbas consensi .
* Ego Eadwine abbas consensi .
* Ego AEthelnoth abbas consensi .
* Ego Aldred abbas consensi .
* Ego Osferth dux consensi .
* Ego AElfwold dux consensi .
* Ego AEthelstan dux consensi .
* Ego Uhtred dux consensi .
* Ego Odda minister consensi .
* Ego Buga minister consensi .
* Ego Byrnstan episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Alfheah episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Wulfhelm minister consensi .
* Ego Wulgar minister consensi .
* Ego Wulfsige minister consensi .
* Ego Wulfuoth minister consensi .
* Ego Wulfmar minister consensi .
* Ego Wulfbold minister consensi .
* Ego AElfnoth minister consensi .
* Ego Eadric minister consensi .
* Ego AEthelmund minister consensi .
* Ego AElfric minister consensi .
* Ego AEtheric minister consensi .
* Ego Wihtgar minister consensi .
* Ego AElfheah minister consensi .
* Ego Wulfnoth minister consensi .
<P 696>
 WITENAGEMOT AT CHIPPENHAM Grant by AEthelstan
to Sherborne Monastery, of land at Westun, co Dorset (?)
26th January,A.D. 933
CARTA VIII . HIDARUM APUD WESTONAM .
FLEBILIA fortiter detestanda totillantis saeculi piacula diris
(etc. etc. ut continetur in carta AEthelstani de Bradeferd) per
omnipatrantis dexteram apice totius Albionis sullimatus quandam
ruris partem humili ScIREBURNENSIS castri ecclesiae libenter in loco
quem solicolae aet WESTUNE vocitant id est V . familiarum, ea
tamen interjacente conditione , ut omni anno in Kalendis Novem-
bris unusquisque ex familia , exceptis missarum orationumque cele-
brationius , quas ut indesinenter horis canonicis peragat fas est ,
integrum pro animae meae excessibus , quoque animae Beorhtulfi
comitis , spiritu % mente decantet , tribuo quatinus jam dicta
venerabilis illam cum omnibus ad eam utilitatibus rite pertinen-
tibus sine jugo exosae servitutis liberaliter ac aeternaliter habeat .
Spontaneae duoque voluntate devotionis Deo feliciter deserviat
beata . Praedictum namque rus his terminis circumcinctum cla-
rescit .
AErest of Cirichylle on horgan slo h. thanon on beorhleage ,
thanon on west maed ufewearde , thanon on bydeburnan , thanon
on anna mapulder thanon on bilian wyrthe , swa forth on
hagan , thaet on beorreding maed northewearde , thanon on tha
greatan a/c , thaet forth on hagan oth stanbroc , thonon on hean
wifeleshylle oth thone ealdan weg and lang weges oth fyldena
wylle, thanon on thone ealdan hagan, thaet swa forth ut on
bealtunes ersc nytheweardne thonon on aesc leage of tham aesce forth
on hagan on gerihte ut on feld on anne stan , thaet swa forth east
and lang weges eft on ciric hylle .
Si autem quod absit aliquis faculis invidae succensus hanc meae
liberalitatis singrapham elidere vel infringere conaverit , sciat se
novissima ac magna examinationis die classica archangeli clangente
salpice , bustis sponte patentibus somata jam rediviva propellen-
tibus cum Juda proditore infaustoque pecuniarum compilatore
suis quoque impiissimis fautoribus Judeis , sub aeternae anathemate
maledictionis edacibus innumerabilium tormentorum flammis , sine
defectu periturum .
Hujus namque a Deo Dominoque Jesu Christo inspiratae atque
inventae voluntatis scedula , anno Dominicae Incarnationis DcCcc
. XXXIII . regni vero gratis michi commissi IX . Indictione VI .
Epacta XXII . concurrente I . septimis Februarii Kalendis , Luna
rutulantis astri XXVI . In villa celeberrima quae CIPPANHAM nun-
cupatur tota procerum generalitate sub ulnis regiae excellentiae
congaudenti karaxata est . Cujus etiam radicatae auctoritas firmi-
tatis his testibus roborata constat quorum nomina subtus literulis
depicta cernuntur .
* Ego AEthelstanus singularis privilegii ierarchia praeditus
rex hujus indiculi apicellos cum signo sanctae sem-
perque amandae crucis corroboravi % subscripsi .
* Ego Wulfhelmus Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus
consensi % subscripsi .
* Ego Wulfstanus Eboracensis ecclesiae archiepiscopus
consensi % subscriljsi .
* Ego AElfwine episcopus consensi .
* Ego Oda episcopus consensi.
* Ego Byrstan episcopus coisensi.
* Ego AElfheah episcopus consensi .
* Ego Eadulf episcopus consensi.
* Ego Cyneferth episcopus consensi .
* Ego Theodred episcopus consensi .
* Ego Cenwald episcopus consensi -
* Ego Wulfhelm episcopus consensi.
* Ego AElfric abbas consensi.
* Ego Eadwine abbas consensi.
* Ego AEthelnoth abbas consensi.
* Ego Aldred dux consensi .
* Ego Wulfsige minister consensi .
* Ego Wihtgar minister consensi.
* Ego AElfric minister consensi.
* Ego AElfnoth minister consensi .
* Ego AEtheric minister consensi .
* Ego Osferth dux consensi % subscripsi .
* Ego Alfwold dux consensi % subscripsi .
* Ego AEthelstan dux consensi % subscripsi.
* Ego AEcbryht dux consensi % subscripsi .
* Ego AElfstan dux consensi % subscripsi .
* Ego Odda minister consensi % subscripsi .
* Ego Buga minister consensi % subscripsi .
* Ego Wulfhelm minister consensi % subscripsi .
* Ego Wulfgar minister consensi % subscripsi .
* Ego AEthelstan minister consensi % subscripsi .
* Ego AElfheah minister consensi % subscripsi .
* Ego Wulfnoth minister consensi % subscripsi .
* Ego Wulfmaer minister consensi % subscripsi .
* Ego AElfsige minister consensi % subscripsi .
* Ego Wulfnoth minister consensi % subscripsi .
* Ego AElfheah minister consensi % subscripsi .
* Ego Eadric minister consensi % subscripsi .
* Ego AElfred minister consensi % subscripsi .
<P 697>
 Grant of Privileges by King AEthelstan to Chertsey Abbey.
16th of December A.D. 933.
CONFIRMACIO REGIS ETHELSTANI DE OMNIBUS AD MONASTERIUM
CERTESEYE PERTINENTIBUS .
[R]egente % moderante domino nostro Jhesu Christo imper-
petuum . Ego AETHELSTANUS Rex % rector tocius hujus Britannie
insule largiente domino % omnibus sanctis ejus has terras sub-
scriptas eternaliter dono % confirmo venerabili familie que est in
CERTESEYE sicut ab antiquis temporibus illi honorabili familie
ecclesie praenominate a venerabilibus patribus predecessoribus
nostris constitutum % confirmatum fuit . Hec autem sunt nomina
villularum hujus mee donacionis % confirmacionis hoc est in loco
in quo situm est Monasterium sancti Petri id est in Certeseye . %
Thorp . % Egeham . % Chebeham . % Fremeley . Weybrugge Wode-
ham . Whone Waldesham . Getinges . Muleseige . Piterichesham .
Totinge . Stretham . Micham . Suttone . cum &unresfelda silvatica .
Euualtone . Bedintone . Whatindone . Cudredesdone . Chepstede'.
Mesthan . Chalvedune . Benstede cum su&emeresfelda . Cheham .
Cudintone . Euuelle . Ebesham . Peddeuuer&e. Bocham . Effinge-
ham . Clendone . Coveham . % Pontintone AEldeburi % duas mansas
in altera Clendone . Biflete . Dritham . Busseleghe et Waltham .
Et precipio in nomine sancte % individue trinitatis . ut hee supra-
nominate terre sint eternaliter libere ab omni jugo terrene servi-
tis . Volo autem ut quamdiu christianitas permanserit in hac
insula sint Monachi de Certeseya mei intercessores ad Deum .
Si quis vero hanc meam donacionem et confirmacionem adaugere
voluerit adaugeat ei Deus omnipotens premium in regno celorum .
Si quis autem minuerit : minuatur merces ejus hic % in regno Dei
nisi prius cum satisfactione digna emendaverit . volo necnon %
praecipio ut omnes eorum terre . quas antecessores mei seu aliqui
alii fideles illis dederunt . in hac eadem libertate permaneant .
Hoc vero constitutum fuit et confirmatum in regali villa que
anglice Kingestone vocatur Anno dominice incarnacionis . D
. CCCC . XXX . III . Indictione sexta . XVII kl' Januar' cum eorum
testimonio quorum nomina infra conscripta videntur .
Ego AE&lstanus rex totius Britannie Dei gratia in regni
solio sublimatus signo sancte crucis * hoc cor-
roboravi % confirmavi .
Ego Hu@ol subregulus subscripsi * .
Ego Wolstan Archiepiscopus subscripsi * .
Ego Elured Episcopus subscripsi . * .
Ego Odda subscripsi * .
<P 698>
 Grant by Agylflaeda to Christ Church Canterbury of land at
Ham co. Sussex. A.D. 934.
HAMME .
Anno dominice incarnationis . DCCCCXXXIIII . Ego AGYLFLAEDA .
concedo ecclesie Christi in DOROBERNIA annuente domino meo
Eadmundo terram juris mei in Suthsexan nomine HAMME . ad
opus monachorum ibidem Deo serviencium . liberam ab omni
seculari difficultate . exceptis . expedicione pontis % arcis con-
struccione . Si quis hoc donum meum fregerit : disperdat ilum
Deus .
<P 699>
 Grant by King AEthelstan to St Mary's Wilton, of land at
Nywantun or Newton co, Wilts. A.D. 934.
&IS HIS NOR& TUNES BOC
In nomine Dei excelsi . qui cunctum suo sancto moderamine .
sub axe et supra mundum gubernat . est enim singulis quibusque
sollerter studendum . dum indulta temporum spatia Dei nutu
concessa possident . Vt ea que in diebus illorum aguntur litterarum
apicibus commendare curaverint . ne in oblivionem successorum
perveniant . que in antea solubriter fuerunt constituta .
Quamobrem ego . AE&ELSTANUS . omnicreantis disponente
clementia Angligenarum omniumque gentium undique sexus
habitantium rex donans concessi ad monasterium sancte Dei
geuitricis Marie quod dicitur WILTUNE quandam telluris
ticulam decem videlicet manentium ubi ab incolis NYwANTUN .
nominatur be Avene streme . et quinque cassa/tos secus siluuam
que appellatur safernoc . illo in loco ubi plebili narratione dicitur .
AEt Motenes oran . cum campis . et pratis . et pascuis . et silvis .
Et omnia illuc pertinentia . magnis modicisque notis ignotisque
eternaliter possidendam . Sit autem praedicta terra libera ob
omnibus secularibus negociis preter expeditione . et pontis . arcisve
constructione . Precipimus etiam in nomine sancte trinitatis . ut
nullus nostrorum successorum huic kartule nec cum antiqua karta
nec cum alicujus ingenii sagacitate ledere valeat . set ipsa semper
in suo statu fixa et inlesa permaneat . Consentientibus et conser-
' vantibus hanc nostram diffinitionem perpetua maneat pax . Con-
tradicentibus vero vel frangere nitentibus penalis sit vindicta . nisi
in presenti emendent seculo :
Territoria autem hujus agelli hec sunt .
Aerest on Auene aet stintes forde &aet and lang @eges on teoltan
ford . % s@a on gean stream on @ifeles ford . &onne % lang @aes fri$
herpa&es on sand beorh . of &aa beorge to botau @ylle . &onne
for$ be streame on blacan lace . # %lang lace on afene . % s@a and
lang stremes eft on stintes ford .
&is synt a land gemaere aet &am oran .
AErest on haesel @ylle . # %lang @eges on beorh dic . &onne and
lang &aere dic on ris&ysel . % s@a @est on butan on bradanstan . of
&am stane on rugan dic . &onen on lusa beorg . # %lang @eges on
readan sloh . % s@a to @odnes dic . &onne for$ be &are dic on
crypel geat . &onne to draeg stane . % s@a to me/os leage . of &are
leage %lang oxna pae&es eft on haesel @ylle:
Acta est autem hec scriptio hujus cartule . Anno dominice in-
carnationis . DCCCC . XXX . III . Hiis consentientibus testibus
quorum nomina subtus notata sunt .
Ego AE&elstan rex Anglorum prefatam donationem inde-
clinabiliter concessi .
Ego @@ulfhelm Dorobornensis ecclesie archiepiscopus con-
signavi .
Ego AElfheah @@intoniensis ecclesie episcopus consensi .
[Th]eodred episcopus .
Cen@ald episcopus .                   Eadmund minister . p .
Wulfhun episcopus .                   Aefric minister . p .
[O]do episcopus .                     Wulfsige minister .
Aelfheah episcopus .                  Aelfhere minister .
Burhric episcopus .                   Wihtgar minister .
Aelf@old dux .                        Ae&el@old minister .
Vhtred dux . p .                      Aelfheah minister .
Odo minister . a .                    Aelfred minister .
Wulfgar minister . a .                Wulfmaer minister .
Sigered minister .                    Wulfgar minister .
<P 700>
 Grant by King Athelstan to Worcester Monastery of land
at Clifton-upon-Teme,co Worcester. A.D. 930 for 934(?)
DE CLIFTUNE ULTRA TAMEDAM
Agio altitonante vetustoque dierum et rege regum cosmi
climata amifico sceptro regente .
Ego ATHELSTANUS ipsius munificentia basileus Anglorum simul
et imperator regum et nationum infra fines Brittanniae commoran-
tium . quandam telluris partem quae ab incolis CLIFTUN nominatur .
Deo et sanctae Dei genitrici Mariae . sanctoque Petri apostolorum
principi pro remedio animae meae condono ad usas servorum Dei.
qui in sancto monasterio ipsius principis apostolorum in UUIGORNA
civitate Deo serviunt . quo Dei omnipotentis misericordia . sanc-
torumque ipsorum quorum honori locus ille sacratus constat
suffragio . tropheum ex Anolafo rege Norannorum . qui me vita
et regno privare disponit possim armis superando adipisci . Sit
autem praedicta terra libera ab omnibus causis notis et ignotis
excepta expeditione . et pontis arcisque constructione .
Facta est autem haec donatio anno dominicae incarnationis
. DCCCC . XXX . regni vero michi commissi . VI . Indictione . VII .
epacta . III . His testibus consentientibus quorum onomata infra
karaxata cum agie crucis taumata sunt .
* Ego AE&elstanus singularis privilegii ierarc`h'ia praeditus
rex hujus acumen indiculi cum signo sanctae crucis
corroboravi et subscripsi .
* Ego Wulfhelmus Dorberneisis arciepiscopus consensi .
* Ego Rodewold . arciepiscopus.
* Ego Tidhelmus . episcopus .
* Ego Ceonewoldus . episcopus .
* Ego $$eodredus . episcopus .
* Ego Osulf . dux.
* Ego Healden dux .
* Ego Odda minister .
* Ego Eadna$ minister .
<P 701>
WITENAGEMOT AT LONDON Grant by King AEthelstan to
St Mary's Worcester of land in Wastill, Coftun ect co.
Worcester. 7th June, A.D. 930 for 934(?)
* Profligatis saeculi hujus nefandorum facinorum turmis
quibus genus rationale plus aequo pregravatur ne libera mentis
acie qu`e'at cernere verum . studendum est cunctis omni pia inten-
tione appetere illas ineffabiles caelestis patriae opes . ac terrena
mundi emolumenta nisibus totis refutando respuere . quoniam
veridico affatu illa apostolica perorat oratio dicens . " Nichil
intulinus in hunc mundum . neque hinc aliquid auferemus".
Qua de re ego AE&ELSTANUS divinae dispensationis providentia
tam super Brittannicae gentis quam super aliarum nationum huic
subditarum imperium elevatus rex . de remedio animae meae pre-
meditans diemque tremendum terribili examinis ante oculos
cordis componens quam horribile erit standum ante tribunal et
conspectum aeterui judicis . quando totius mundi machina vorax
flamma in favillam redigendo consumat . Ideo hanc libertatem et
hujus elemosinae munificentiam . pro expiationem peccaminum
meorum et stabilitate regni mei etiam pro amore patriae coelestis
dabo aliquam partem telluris mei ad ecclesiam beatae Dei genetricis
semperque virginis Mariae quae sita est in @@EOGERNA civitate .
hoc est in @@ERST FELDA . V . manentium . et on Cof tune aet &am
ham stealle . V . cassatorum . on @@reodam hale V . manentium . et
in alio loco iu @@aersethylle . et iu Hop@uda duorum manentium .
similiter in tertio loco . III . manentes id est nominatus @ihtlafes
feld. Ea condicione ut libera permaneat in aevum tam diu fides
Christiane religionis apud Anglos in Brittannia permaneat . Soluto
sit ab omni humano servitutis jugo . et ab omnibus saecularibus
tributis et vectigalibus cum cunctis utilitatibus ad illam aeccle-
siam rite pertinentibus . silvis . campis . pratis . pascuis .fluminibus .
excepto pontis vel arcis reedificatione et viatica expeditione contra
hostes .
Anno dominicae incarnationis . DCCCC . XXX . regni vero mihi com-
missi . VI . indictione . VII . Epacta . III . Concurrente . II . Septimis
Junii idibus . luna XXI. in civitate omnibus nota quae Lundonia
dicitur . tota optimatum generalitate sub alis regiae dapsilitatis
ovanti perscripta est  Cujus etiam inconcusse firmitatis aucto-
ritas his testibus roborata constat . Quorum nomina subtus gram-
mulis depicta annotantur .
* Ego AE&elstanus singularis privilegii ierarch`i'a preditus
rex . hujus acumen indiculi cum signo sancte crucis
corroboravi et subscripsi .
* Ego @@ulfhelmus Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus
consensi .
* Ego @@ulfstanus Eboracensis aecclesiae archiepiscopus
consensi % subscripsi .
* Ego Beornstan episcopus consensi % subscripsi.
* Ego AElf@ine episcopus consensi % subscripsi.
* Ego @@ulfhun episcopus consensi % subscripsi .
* Ego AElfhaeh episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Tidhelm episcopus consensi % subscripsi .
* Ego Burhric episcopus consensi % subscripsi.
* Ego Cynsige episcopus consensi % subscripsi .
* Ego &eodred episcopus consensi % subscripsi.
* Ego @@insie episcopus [consensi] % subscripsi.
dux.
* Ego AElf@ald    * Ego AE&elstan
* Ego Osfer$      * Ego Osulf
* Ego AElfstan    * Ego Uhtred
* Ego Regn@ald    * Ego Scula
* Ego &urefer$    * Ego Heal'f'den
minister.         minister.
* Ego Odda        * Ego @@ulfsige
* Ego @@ulfgar    * Ego AElfno$
* Ego AElfhaeh    * Ego Eadno$
* Ego AE&elstan   * Ego @@ihtgar
* Ego AE&elmund   * Ego AElfere
* Ego AE&elno$
<P 702>
 WITENAGEMOT AT WINCHESTER. Grant by King AE$elstan to
the thegn AElfwald, of land at Derantune near Canterbury
co.Kent. 28th may, A.D. 934.
* Fortuna fallentis saeculi procax non lacteo inmarciscibilium
liliorum candore amabilis . sed fellita hejulandae corruptionis
amaritudine odibilis foetentis filios valle in lacrimarum carnis .
rictibus debacchando venenosis mordaciter dilacerat . quae quamvis
arridendo sit infelicibus adtractabilis Acherontici ad ima Cociti ni
satus alti subveniat boantis . impudenter est decurribilis . et ideo
quia ipsa ruinosa deficiendo tanaliter dilabitur . summopere fes-
tinandum est ad amoena indicibilis laetitiae arva . ubi angelica
* Ego Kingig episcopus     * Ego Burhric episcopus
* Ego AElf@ald             * Ego AE&elstan
* Ego Osfer$               * Ego Osulf
* Ego AElfstan             * Ego Uhtred
* Ego Scula                * Ego Regn@ald
* Ego &urfyr$              * Ego Halfden
* Ego Odda                 * Ego @ulfgar
* Ego AElfheh              * Ego AE&elno$
* Ego Eadno$               * Ego AE@elstan
* Ego @ulfsig              * Ego @ihtgar
ymnidicae jubilationis organa . mellifluaque vernantium rosarum ,
odoramina . a bonis beatisque naribus inestimabiliter dulcia
- capiuntur . sineque calce . auribus clivipparum suavia audiuntur .
Cujus amore felicitatis illectus fastidiunt jam infima dulcescunt
superna eisque pro percipiendis . semperque specie indefectiva
fruendis ego AE$$ELSTANUS rex Anglorum per omnipatrantis dex-
teram totius Britanniae regni solio sublimatus quandam telluris
particulam meo fideli ministro AELF@ALDO . id est . XII . cassatarum
ecclesiae Christi CANTUARIE civitatis subjacens . in loco quem soli-
colae . AET DERANTUNE . vocitant tribuo . Ut ille eam . sine jugo
exosae servitutis . cum pratis . pascuis . silvis . rivulis omnibusque
ad eam utilitatibus . rite pertinentibus . quamdiu aura naribus
spirabili ocellorumque convolatu cernibili potiatur habeat . et post
generalem . qui onibus certus incertusque homulis . constat
transitum . cuicumque successionis heredi voluerit in perpetuum
contradendo liberaliter . derelinquat .
Predicta siquideiu tellus `h'is terminis circumcincta clarescit ;
aerast on aesc@oldes hla@ . $onne on gemot biorh . $onne on setl
$orn . $onne on lytlan biorh . $onne on gat ham . $onne on ae$el-
gi$e deno . $onne on @idan leh . $onan on @ulfa biorh . $onne
bet@eonan t@aem biorgum . $onon on paebbeles hol . $onon on
mearc biorh . $onon on pis berh ;% $is synt $a denbaera $e to $is-
sum londe mid rihte belimpa$ . hlos dionu . s@anu dionu . gehaeg
holt . prentsan hla@ . ru@an biorg . ecg@ealdes cumb . @aeter $orn .
eofor sol . $yrran mere . bioh`h'an dun . @i$ig @ic . garunga leah .
hudelinga scydd . scealces hom . broc hyrst . byring falod . faestan
falod . haecinga hleah .
Si autem quod absit . aliquis diabolico inflatus spiritu . hanc
mee compositionis ac confirmationis breviculam . elidere . vel in-
fringere temptaverit . sciat se novissima . ac magna examinationis
die . tuba perstrep[en]te archangeli . bustis sponte de`h'iscentibus .
somata jam rediviva relinq`v'etibus . cu ,Juda proditore . qui a
Satoris . pio sato : " filius perditionis" dicitur . ejusque complicibus
,Judeis . Cristum blasphemantibus . aeterna confusione . edacibus .
ineffabilium tormentorum flammis . periturum ; hujus namque a/
Deo dominoque Jhesu Christo . inspiratae atque inventae voluntatis
scedula . anno dominicae incarnationis . DCCCoo . XXXo . IIIIo . regni
vero mihi commissi . Xo. indictione . VIIa. epacta . IIIa. concurrente
. IIo. quinctis . Junii Kaendis . luna . XIa; in civitate opinatissima
quae @@inte ceaster nuncupatur . tota populi generalitate . sub alis
regiae -dapsilitatis ovanti . perscripta est ; cujus etiam . inconcussae
firmitatis auctoritas . `h'is testibus roborata constat . quorum nomina
subtus . caracteribus depicta : annotantur .
* Ego AE$elstanus . singularis privilegii . ierarchia pre-
ditus rex . hujus indiculi acumen . cum signo sanctae
semperque adorandae crucis . corroboravi . et sub-
scripsi .
* Ego @@ulfhelmus Dorobernensis . ecclesiae . archiepisco-
pus . consensi . et subscripsi .
* Ego @@ulfstanus . Eboracensis ecclesiae . archiepiscopus .
consensi . et subscripsi .
* Ego Ho@ael . subregulus . consensi . et subscripsi .
* Ego Ju$@al . subregulus . consensi . et subscripsi .
[* Ego Morcant] subregulus . consensi . et subscripsi .
* Ego Teo@dor . subregulus . consensi . et subscripsi .
* Ego AElf@ine . episcopus . consensi et subscripsi .
episcopus consensi et subscripsi.
* Ego Eadulf .                 * Ego Burhric .
* Ego Cen@ald .                * Ego AElfred
* Ego Biornstan .              * Ego Conan .
* Ego $$iodred .               * Ego @@ulfhelm.
* Ego @@ulfhun .               * Ego Cynsige .
* Ego @@ynsige .               * Ego @@ired .
* Ego AElfred .                * Ego Saexelm .
* Ego Tidhelm.                 * Ego AEscberht.
* Ego AElfric . abbas . consensi . et subscripsi
* Ego Ead@ine . abbas . consensi . et subscripsi .
* Ego AE$elno$ . abbas . consensi . et subscripsi .
* Ego $$iorhtsige . abbas . consensi . et subscripsi .
dux consensi et subscripsi.   minister consensi et subscripsi.
* Ego AElf@ald .              * Ego @@ulfheh .
* Ego Osfer$ .                * Ego @@ullaf .
* Ego AE$elstan .             * Ego @@ulfgar .
* Ego Urm .                   * Ego @@ulfmaer .
* Ego Inh@aer .               * Ego @@ulfna$ .
* Ego Halfdene .              * Ego Ordheh .
* Ego Osulf .                 * Ego AElfgar .
* Ego Uhtred .                * Ego AE$elelm .
* Ego AEscberht .             * Ego AE$el@old .
* Ego AElfstan .              * Ego Eadstan .
* Ego Scule .                 * Ego AE$ered .
* Ego Hadd .                  * Ego Odda .
                              * Ego @@ulfgar
                              * Ego AE$elstan .
                              * Ego AElfhaeh .
* Ego @@ulfsige .             * Ego Sigered .
* Ego @@ihtgar .             * Ego AE$ered .
* Ego AElfhere .              * Ego Ead@ald .
* Ego Eadric              * Ego Sigefer$ .  -
* Ego AE$el@old .  -             * Ego Ead@eard .
* Ego Ead@ald.               * Ego AE$elsige .
* Ego AElfric .  Ego AElfstan .
            * Ego Eadmund .  * Ego @@ulfric .
* Ego @@ulfric.             * Ego AElfsige . .
* Ego Hun .            * Ego Biorhstan .
* Ego AE$elberht.              * Ego AElfsige .
* Ego @@ynsige .             * Ego Biorhtelm
* Ego AE$elfer$ . Ego Eadsige .
            * Ego AElfstan . .* Ego Tiobcon .
* Ego AE$elmund . Ego @@ulfsige
            * Ego AE$elno$ .  * Ego Ealhelm .
* Ego Eadno$ .             * Ego @@ulfstan .
* Ego A$ulf .              * Ego Berhtric .
* Ego Hae$red.
<P 703>
 WITENAGEMOT AT NOTTINGHAM Grant by King AE$elstan
to St. Peter Church York of land at Agemundernes
Amouderness hundred, co.Lancaster 7th June A.D.930
for 934(?)
* Fortuna fallentis saeculi procax non lacteo immarcescibilium
liliorum candore amabilis , sed fellita ejulandae corruptionis amari-
tudine odibilis , foetentes filios valle in lachrimarum carnis rectibus
debacchando venenosis mordaciter dilacerat ; quae quamvis arri-
dendo sit infelicibus adtractabilis Acherontici ad ima Cocyti, ni
satus alti subveniat boantis , impudenter est decurribilis ; et ideo
quia ipsa ruinosa deficiendo tanaliter dilabitur , summopere fes-
tinandum est ad amoena indicibilis laetitiae arva , ubi angelica
ymnidicae jubilationis organa , nellifluaque vernantium rosarum
odoramina a bonis beatisque naribus inestimabili dulcia capiuntur ,
sineque calce auribus divipparum suavia audiuntur ; cujus amore
felicitatis illectus , fastidiunt jam infima , dulcescunt superna , eis-
que pro percipiendis semperque specic indefectiva fruendis , ego
AE$$ELSTANUS rex Anglorum , per omnipotentis dextram , quae
Christus est , totius Brittanniae regni solio sublimatus , quandam
non modicam telluris particulam Deo omnipotente et beato Petro
apostolo , ad aecclesiam suam in civitate EBORUM tempore quo
Wulfstanum archiepiscopum illius constitui , in loco quem solicolae
AGEMUNDERNES vocitant , sub Dei timore libenter attribuo ; ut ille
episcopus ea sine jugo exosae servientis , cum pratis , pascuis ,
silvis , rivulis , omnibusque ad eam utilitatibus rite pertinentibus ,
quamdiu aura naribus spirituali , ocellorumque convolatu cernibili
utatur, ac caeteris haeredibus post se semper illius aecclesiae in
aeternam haereditatem derelinquat . Hanc praefatam donationem
propria et non modica emi pecunia ; non solum illam , quin potius
cuncta illius particulatae praedia , basilicae videlicet sancti Petri
principis apostolorum obrizo empta auro , perpetualiter donavi .
Si autem , quod absit , aliquis typo supercilii turgens hanc meae
emptionis ac confirmationis breviculam elidere vel infringere temp-
taverit , sciat se novissima ac tremenda concionis die classica
archangeli clangente buccina , somatibus tetra postponentibus
poliandria , cum Juda impii proditoris compilatore , infaustis
quoque Judaeis Christum ore sacrilego ara in crucis blaspheman-
tibus , aeterna confusione , edacibus favillantium tormentorum
' ignibus, sine fine poenaliter arsurum .
Hujus namque Deo et domino Jhesu Christo inspirante , annuente
atque vivente , voluntatis scedula anno incarnationis dominicae
. DCCCCXXX . regni vero mihi commissi . VI . Indictione . VII . epacta
. III . concurrente . II . septimis Junii idibus luna . XXXI . in civitate
omnibus notissima quae Snotingham dicitur , tota optimatum
generalitate sub alis regiae dapsilitatis ovante praescripta est .
Cujus etiam inconcussae firmitatis auctoritas hiis testibus roborata
constat , quorum nomina subtus grammulis depicta annotantur .
* Ego AE$elstanus singularis privilegii ierarchia praeditus
rex hujus acumen indiculi cum signo sanctae sem-
perque adorandae crucis , corroboravi et subscripsi .
* Ego Wulfhelmus Dorobernensis aecclesiae archiepisco-
pus consensi et subscripsi .
* Ego Wulfstanus Eboracensis aecclesiae archiepiscopus .
* Ego Howael subregulus consensi et subscripsi .
* Ego Morcant subregulus consensi.
* Ego Iu$wald subregulus consensi .
episcopus.                 minister.
* Ego AElfwynus            * Odda
* Ego $$eodred             * Wulfgar
* Wulfinus                 * AElfheah
* AElfheah                 * AE$elstan
* Oda                      * AE$elmund
* AElfred                  * AE$elno$
* Frohelmus                * AElfsige
* Burhric                  * Wulfmaer
* AElfred                  * Helmstan
* Conan                    * Wulflaf
* Cynsi                    * Wulfhelm
* Wulfhelmus               * Wulfno$
* Wiredus                  * Wulfbold .
* Eadwulf                  * AELfhere .
* Cenwald                  * AE$elwold .
* Beorstanus               * Eadric .
dux.
* AElfwald                 * Winsi.
* Osfer$                   * Sigered .
* AE$elstan                * AElfward .
* Osulf                    * AElfhere.
* Uhtredus                 * Eadric .
* AElfstan                 * AE$elsige .
* Uhtred                   * AElfric .
* Reinwald                 * AE$elfer$ .
* Inwaer
* Hadder                   Et plures alii milites , quorum
* Scule                    nomina in eadem carta in-
* $$urfer$                 seruntur , consenserunt et
* Haelfden                 subscripserunt .
<P 704>
 WITENGEMOT AT BUCKINHAM Grant by King Ethelstan to
the thegn Athelm of land at Kington St Michael,co.Wilts
12th September, A.D.934.
Fortuna fallentis, etc . . . (as in No.702) superna eisque pro
percipiendis semperque specie indefectiva fruendis Ego ETHEL-
STANUS rex Anglorum per omnipotentis dexteram totius Britanniae
regni solio sublimatus quandam telluris particulam meo fideli
ministro ATHELMO id est quindecim cassatarum in loco quem
solicole at KINGTONE Vocitant libenter tribuo etc . . . . (as in No. 702)
 quamdiu vivat habeat , et post suae decessionis transitum .
cuicumque voluerit heredi liberaliter ac aeternaliter contradendo
imperpetuum derelinquat . Si quis autem quod absit , aliquis tipo
supercilii turgens hanc meae donationis breviculam , in modicis
sive in magnis elidere vel infringere temptaverit sciat se novissima
examinationis die classica archangeli clangente buecina , cum
Juda proditore qui a satoris pio sato . " filius perditionis" dicitur
impiisque et infidelibus Judaeis Christum ore sacrilego in ara
crucis mundi diluentem crimina blasphemantibus, etc. . . . . as in No. 703
 tormentorun flammis periturum .
Hujus namque a Deo dominoque Jhesu Christo inspirate atque
invente voluntatis cedula anno dominice incarnacionis . DCCCcXXXIIII.
indictione septima epacta . XIIII . Concurrente . II . idus Septembris
luna . XXIX . in villa que Bukingham dicitur tota magnatorum gene-
ralitate sub ulnis regie dapsilitatis ovanti perscripta est cujus
etiam inconcusse primitatis auctoritas hiis testibus roborata con-
stat , quorum nomina subtus deputata annotantur .
* Ego Athelstanus, etc . . . . . (as in No. 703)
* Ego Constantinus subregulus consensi et subscripsi
cum multis aliis .
<P 705>
 Grant by King AE$elstan to Winchester Cathedral, of land at
Enedford or Enford co. Wilts 16th December A.D. 934.
$$IS IS &ARA . XXX .HIDA BOC TO ENEDFORDA . % &ARA . X . AET CEOL-
BOLDINCEGTUNE % &ARA . X . AET AESCMAERES @YR$E . DONUM
AE$$ELSTANI REGIS .
Regnante et moderante domino nostro Jhesu Christo . Ego
AE$$ELSTANUS rex et rector totius hujus Brittanniae insule largiente
domino et omnibus ejus sanctis : has terras dono aeternaliter fami-
liae aecclesiae sanctae Trinitatis : quae est in WINToNIA civitate .
intus ad refectorium fratribus et ad vestimenta . Sed et quicunque
episcopus qui tunc superfuerit : illiusque aecclesiae regimen teneat ;
eos de suis propriis episcopalibus villis pleniter pascat : sicut ab
antiquis temporibus illi honorabili familiae : `a' venerabilibus
patribus constitutum fuit . Haec autem sunt nomina villarum
hujus meae donationis : hoc est in monasterio quod ab incolis
ENEDFORD . nuncupatur . XXX . cassatas . Et in villa quae
vocitatur . Ceolboldinctun . X . mansas . Itemque in villa quae
dicitur Escmeres@eor$ . X . cassatos . Et precipio in nomine sanctae
et individuae Trinitatis : ut he/ supranominatae terrae sint aeternaliter
libere : ab omni jugo terrenae servitutis : excepto expeditione et
arcis pontisque constructione . Necnon et hoc precipio in nomine
omnipotentis Dei : quod nullus rex aut episcopus . vel aliquis alius
potens sit tam audax . ut hujus me/ae/ donationis condictum . com-
movere seu confringere presumat . Volo itaque ut haec supra
dicta familia semet ipsam pro me tribus diebus in anno pascat :
hoc est in festivitate omnium sanctorum . Et quamdiu cristianitas
permanserit in hac insula . sint illi mei intercessores ad dominum .
Si quis vero hanc meam donationem adaugere voluerit : adau-
geat Deus premium ejus in regno celorum . Si quis autem insti-
tuerit minuere : minuatur merces ejus in regno Dei : nisi prius cum
satisfactione emendaverit . Necnon et precipio ut omnes eorum
terrae . quas mei consanguinei . seu aliqui fideles illis dederunt .
in hac eadam libertate sint .
Hoc vero constitutum fuit in regali villa . quae ab omnibus FRoM
nuncupatur anno dominicae incarnationis . DCCCCXXXIIII . indic-
tione . VII . XVII . kl' . Januarii . cum eorum testimonio quorum
nomina infra conscripta videntur .
$$is syndon &ara . XXX . hida ge/ maera to Enedforda .
AErest of afenan east sta$ae . upp on $a dic to &am @eallum.
Of &am @eallon and lang haerpa$aes in to lortan hlae@e . Of lortan
hlae@ae east and lang furh on ceaster herpa$ . of $am haerpa$ae and
lang furh on dolh crundael . of dolh crundaele for$ and lang @aeges
on $one ae&enan byrigaels . of $am byrigelsae to &aere readan hanae .
Of &aere rea/dan hanae and lang straet on igean sea$ . of igean sea&ae
on &one greatan hling . of &am hlince and lang drafae on &onae
hlinc aet @ad daenae . Of @at daene and lang furh on &one rugan
beorg . of &am rugan beorge and lang furh to am@ican . of ampican
to blacan daenae . of blacan daenae and lang straet on &one for$ .
Of &am forda % lanc Streames . on &onne bradan igeo$ of &am
igeo$e and lang streames to #aere ealdan dic aet riscsteorte . of
@am hrisc steorte . on @one greatan hlinc . Of @am greatan hlincae .
and lang fyrh on @onae ruge sled . of @am rugan slede on @one flit
garan . of @am flit garan on fitelan sladaes crundael . Of @am
crundaele % lang @aes smalan @eges on @a rugan hylle . aet @aere
ealdan furh . and lang furh to @am ealdan lagan . of @am ealdan
lagan to aescdaene . of aescdaene and lang &aes smalan @eges to
rodmundes daene on &aes hlinces heafo$ . Of &aes hlinces heafdae
%lang &aes smalan @eges on &onae flit garan . Of &am garan % lang
&aere ealdan dic on &onae @ide geat . Of $am @idan gea/te for$ to &am
heafod stoccan . &anon % lang dic on randa ford .
Ego AE$elstanus Angul Saxonum necnon et totius Brit-
tanniae rex : gratia Dei regni solio sublimatus : signo
sanctae crucis . hoc corroboravi et confirmavi .
minister.                       minister.
Ego Hu@al Subregulus .          Ego A&aelstan
Ego @@ulfhelm archiepiscopus .  Ego Odda
episcopus.
Ego @@ulfstan archiepiscopus .  Ego A&aelstan
Ego &eodred                     Ego @@ulfhelm
Ego @@ulfhun                    Ego AElfhere
Ego AElfheah                    Ego AElfheah
Ego Oda                         Ego @@ulfsige
Ego AElfre$                     Ego @@ulfgar
Ego AElfheah                    Ego AE&elmund
Ego AE&aelgar                   Ego @@ulgar
Ego Burgric                     Ego @@ullaf
Ego Ceu@ald                     Ego @@ulfmer
Ego AElla                       Ego AElfheah
Ego @@ynsige                    Ego AElfric
Ego Tidhelm                     Ego @@ulfno$
Ego Cynesige                    Ego AE$elstan
Ego @@ulfhelm                   Ego Eadric
Ego AElfred
Ego Alf@ald dux .
<P 706>
 Anglo-Saxon form of No.705.
Mid Godaes gifae Ic AE&ELSTAN Ongol Saxna cyning % brytaen
@alda eallaes $yses Iglandaes &urh Godaes saelene . ad eadra his
halegra $as land aecelice saelle into sanctae Trinitatan &am hi@um
to hira beodlandae % to hregl talae. Daet is $onnae AET ENEDFOFDA
. XXX . hida . and aet Ceolbaldinc tuna . X . hidae . % aet AEscmeres
@eor$ae . X . hida . % ic @ulla $aet &as land durh @unie/n on aecelecum
freodomae from aegh@elcum eor$lecum $eo@ domae butan firdae %
festaen ge@aeorcae % brycg ge @aeorce . And ic bebeodae on Godaes
aelmihtiges naman $aet nau$aer nae sie to $on ge $urstig . ne cyning
nae bisceop ne nanes hades man .&aet &as minae gife on @aendae o$$ae
ge @anie . And ic @ille $et &a hi@an aelce gere ge fermien for maehie
selfae $rie dagas . to omnium sanctorum . And a/ h@ilae $ae cristendom
sie fullicae mid hira godcundnessae for me sien . And gif h@a $as
minae gife e/can @illae iecae God his on haefaena rice . And gif hit
h@a &onne @anige . &aet he hit naefre nae ge baete aer aet foran Cristes
$rym setle . nym$ae he hit mid @eor$elicre ded bote ge/ baete . And
ic @ille $aet ealra hira beodland &ae mine magas $ydaer sealdon beon
on $am ylcan freodomae . And se $aet sae bisceop a/ &ae $aer &onne
sie him do hira fullan fostaer butan hira beodlandum of his bisceop
hamum .
&is @aes ge saet on &am cynelicun hamae aet Fromae on . XVII .
kl' . Januarii . Indictio . VII . &u gere &e @aes a/ gangen from cristes
a/cennednesse . DCCCC XXX IIII . @intra . on &issae ge @itnessae $ae
hira naman haer o/n a/@ritenae sint .
AE$elstan Ongol Saxna cyning and bryten @alda ealles &yses
iglandaes &urh Godaes gifae &is ge saette and ge faestnedae mid Cristaes
rodae tacnae .
Hu@al Vnder cyning . @@ulfstan Arcebisceop .
@@ulfhelm Arcebisceop .
&eodred Alf@ald ealdorman .
@@ufhum     AE&elstan      @@ulfric
AElfheah    Odda           @ulfuod
Oda         AE&elstan      AE&elstan
AElfred     @@ulfhelm      Eadric
AElfheah    AElfhaere      A$el@ald
A$elgar     AElfheah       - @@igar
Burhric     @@ulsig        @@ulfric
Cen@ald     @@ulfgar       AElfsige
AElla       AE$elmund      AElfsige
@@unsige    @@ulfgar       AElfhaere
Tidhelm     @@ullaf        AE&elger$
Cynaesige   @@ulfmaer
@@ulfhelm   AElfheah
AElfraed    AElfric
<P 707>
 Grant by King AEdelstan to the thegn to the
Witgar and three lives, of land at Hamanfunta, or Harvant,
Co. Hants. AD.935.
HAMAFUNTAN LAND BOC &E AE&AELSTAN CING BOCODE @@IHTGARE .
Regnante Theo in eona eo[n]um.
Neminem quippe in mortali solo quamvis universam cosmi
seriem quisque sollerti mentis a/cumine perlustret . expertem reppe-
riet debite mortis extitisse . illamque justae severitatis sententiam
protoplasti prevaricationis noxam delatam evasisse ut dicitur:
"Terra e/s et in terram ibis pulvis e/s et in pulverem reverteris".
Qua propter ego AE$$ELSTANUS . nodante Dei gratia basileus
Anglorum et equae totius Bryttanniae orbis curagulus antilogium
predecessorum meorum et regalium infularum non obliviscens
fideli meo ministro nomine . @@ITGAR . aliquam juris mei partem
libenter largiendo concedo . VII . mansas in illo loco ubi ruricoli
vocitant . HAMANFUNTA . ut habeat et possideat . prefatam terram
quamdiu vitalis spiritus in ergastulo sui corporis degendo inheserit .
Et post se trium hominum dierum habeat liberam potestatem
donandi relinquendique cum omnibus ad se rite pertinentibus .
campis . silvis . pratis . piscariis aquarumque decursibus . et in
omnibus mundialibus causis sit libera ab omni regali tributo nisi
expeditione et arcis pontisve constructione .
Si quis hoc nostrum donum custodierit cum triumphantibus tri-
pudium aeternae suavitatis gloriam inolescat . sin aliter quod non
optamus antiqua machinatione diaboli fraudis inlectus fuerit : Et
hoc nostrum decretum mutare satagerit . terribile spectaculum
inter rabidis rictibus crudeliter discerpatur . Et nullius adventantis
consolationem uspiam repperire potuerit .
Acta est haec predicta donatio anno . X . gloriosissimi predicti
regis . Istis terminibus circumgyrata esse videtur .
$$is synd &aes landaes ge maero aet Hamanfuntan .
AErest &aer ocerburna utt scyt on sae/ . &aet upp and lang oceburnan
to halelan maerscae eastae @ea/rdan and lang brocaes . &aet ofer &a
stret . At utelan bricge . &enne ofaer &a straet . t@amles &ae &rittig
gyrda and lang burn sto@ae . &aenne &er east to stucan @isc aet &aene
mearc beorh &aennae and lang rae@e on &orn @ic eastae @eardae to
&on @itan stoccae . &onne of &am h@itan stoccae . &urh # @udu geheg
to neddan leage . to &am haere pa$e . &aenne and lang naeddan
leage be &am @ege o&&a nor$ efes &onne andlang haerpa$es to dum-
deburnan on &aene @ear rihtan stocc . &onne and lang dundeburnan
on &aene east haere pa$ . on &a t@a ae/cc . &ae standad in on &au haer
pa$ae - &onnae and lang hagan on lam hyrs$ae eastae @earda on
i@@ara hagan . &onnae and lang i@@ara hagan on &aene ifihtan stocc .
&onnae of &am ifihtan stoccae su& bae hrycg @e/ge o&&a hyrnan .
&onnae of &aere hyrnan and lang i@@ara hagan su& % east on &a burn
sto@ . &onnae of &aere burn sto@e and lang hagan on herredes leage .
@es&ae @ear$ae . &onnae be &aere leage on &aene stocc be &aet lid
geat on hangodae . &aennae of &am stoccae utt &urh beore leage
midde @eardne on &aene ealdan aesc . &onnae of &am aescce su& ofer
&onae @eg on &a a/poldre . &onnae of &aere apoldre on &aene h@itan
haesl. &onnae of &am h@itan haesle on hnutt @ic eastae @earde and
lang grenan @egaes o& @uhing landaes hyrnan . &aennae @aest and
lang @eges o$$a @estran @uh ing landes hyrnan su& &onnae and
lang hege rae@e o& imbaes dael . &onne of imbaes daellae . and lang hege
rae@ae utt on limburnan . &onnae and lang limburnan utt on sae/ .
Acta est autem hec nostra donatio . Anno ab incarnatione
domini nostri Jhesu Christi . DCCCC . XXXV . Indictione . VII .
Ego AE$elstanus Dei gratia tocius gentis Anglorum rex
cum sigillo sanctae crucis meum predictum donum
consignavi atque roboravi .
Ego @@ulfhelm Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus cum
signo sanctae crucis confirmavi .
Ego Theodred Lundonie urbis episcopus consensi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae previsor in electione
sua confirmavi .
Ego Cen@ald          Ego Alfsige
Ego Oda              Ego AElfsige
Ego AElfred          Ego @@ulfsige
Ego Ella             Ego Hefa
Ego AElfheah         Ego AElf@old
Ego Oda              Ego Vhtred
Ego AE$elstan        Ego Sigered
Ego AElfred          Ego AElfric
Ego AElfheah         Ego Eadmund .
Ego Siulfi           Ego @@ulfsige .
Ego @@ulfhelm       Ego AElfhere
Ego @@ulfnod         Ego AE&el@old
Ego A$ulf            Ego Ordeah
Ego AElfheah         Ego Beorhtnod
Ego @@ulfgar         Ego Eadric
Ego @@ulmer          Ego AElfhelm
Ego S@i$ulf          Ego AE&ered
Ego AE$elmund        Ego @@ullaf
Ego AE$elgeard
<P 708>
 Grant by King Athelstan to Shaftesbury Abbey ,of
 lands at terent, or Tarrant, in pimperne hundreds, Co.
 Dorset. A.D. 935.
A&ELSTANUS REX HEC IN SCRIPTO BIS SEX MANENTES AD TARENTAM
DEO % ECCLESIE SANCTI EDWARDI ROBORATUM :
Regem regum dominoque dominorum regnum sublimiter regente
cunctorumque creaturarum quas ipse ante secula et in seculis se-
culorum ineffabiliter preordinatos moderando condicionis statum
regulavit usuique terregeno ineffabiliter creata prolataque ad an-
tropon salutem concessit duo ine[ss]e quibus tunc humanorum
constat effectus actuum voluntas `scilicet' atque potestas . Iccirco
ille divicie cum mentis intencione diligende sunt que nunquam
decipiunt . habentem nec in ipsa morte admittuntur . set plus
habundant dum cernitur quod amatur .
Quapropter ego A&ELSTANUS nodante Dei gratia basileos Anglo-
rum % eque tocius Britannie orbis Deicolarumque fylos atque
curagulus eorum non innocenter divinam amonicionem obaudiens
partem ruris proprii juris mei dicione subactam in fervore amoris
illius qui dixit . " date et dabitur vobis". libens perpetuali liber-
tate tribuendo condono Christicolis virginibus etare matris Jhesu
servientibus in loco celebri at SCHAFTESBURI bis sex manencium in
loco qui vulgari dictione . et appellativa relacione nuncupatur ad
TERENTAM seu supradiximus eatinus ut sanctis comnainibus mel-
lita assistentina oramina catervatim importunis precibus nerpetrata
crimina altithronum archontem veniam impetrent omnimodo inter-
dicamus . ita ut hec nostra donacio in sempiterno graphio cum
signaculo sancte crucis confirmata sit . eciam si quilibet altas
litterarum discrepciones conferat . vel . antiquam cartulam nichil
adversum hanc pretitulant constitucionem . set nostri judicii %
signo sancte crucis erectione contempta fiant et ad nichillum
valeant .
Sit autem predictum Rus cum omnibus ad se rite pertinentibus
campis pratis liber excepto hiis tribus pontis et arcis constructioue
expedicionisque adjuvamine in cunctis successoribus . Hoc jus
donacionis augendo conservantibus feliciter perveniant inter celibes
celestium turmarum . et sine fine in eterna doxa letentur .
Si quis autem quod non optamus infringere temptaverit hoc
nostrum donum . sciat se in examine tremendi judicii redditurum
temeritatis audaciam perpessum esse . nisi pura emendacione %
singulta lamentacione emendaverit .
Istis terminibus circumgirata esse videtur .
Arest of pimpernwelle . and &anen : to &are rede hane . and
&anen : to &are h@itendich . and &anen and lang dich : to dungete
ut &urch &ane wde % &anen : to &an stanegan crundel % &anen to
fildene lane uppende % &anen : to terrente % &anen anlang streames
o$ &anne ford . % &anen eft anlang herepa&es od littlen wde %
&anne an lang &ere fures one dat dich % &anen : to tatanbeorge
and of &ane berge an lang @ic herepa&es to chircelford % of &anne
forde : to bacging berghe % &anen : on &ane o&erne beoit - %
&annen : to horsedich % &annen : on @orres berg of &ane beorge .
est on &one med ham su$e wardne % &anen on &at beorhlem be
westen cockes &orne . % &anen &iyres ouer chelesbergh' % &anen
wi$ nor&en &anen graetem beorge % &anne of dune to pimpern .
on &a burnestowe middewarde % &anen eft to pimpernwelle . :
Incipiente anno XI . predicti Regis prefatum donum consignatum
est . Anno ab incarnacione domini nostri Jhesu Christi DCCCc
. XXXV . Indiccione VII .
Ego Athelstanus gratia Dei Rex Anglorum prefatum donum
cum sigillo sancte crucis confirmavi atque robo-
ravi . * .
Ego Wlfhelm Durubernensis ecclesie Archiepiscopus titu-
lavi triumphale signum superni Rectoris * .
Ego Alfech @@itaniensis ecclesie hierarchus tripudium sancte
crucis impressi et cetera * .
<P 709>
 Grant by King Athelstan to Ethelem the thagn, of
land at Merkesburi, or Marksbury ,Co. Somerset.
 A.D.936.
CARTA REGIS ATHELSTAN DE MERKESBURI.
Regnante domino in perpetuum sancta trinitate , praesentisque
vitae curriculis subterlabentibus atque omnibus propemodum rerum
gestis oblivioni traditis aut ignoranter id agente vel incuria regum
ac magistrorum ignaviter torpescente ac claricente ;
Quapropter ego ATHELSTANUS nodante Dei gratia basileos An-
glorum et eque totius Britanniae orbis gubernator litterarum me-
morie commendare procuravi aliquam juris mei partem meo fideli
ministro ETHELELMO in aeternam hereditatem pro ejus amabili sub-
jectione atque obedientia necnon et pro placabili peccunia quam
devota mente mihi detulit munificeutie douacionis gratia seu supra-
diximus in aeternam hereditatem condonavi in loco qui vulgari
dictione et appellativo relatione nuncupatur at MERKESBURI . ut
habeat et possideat quam diu vivat et postquam universitatis
viam adierit posteritatis sue successoribus illam praedictam terram
juxta estimacionem decem manentium cuicumque voluerit heredi
derelinquat cum omnibus ad se rite pertinentibus paschuis pratis
silvis silvorumque nemoribus . Sit predicta terra libera in omni-
bus mundialibus causis preter pontis et arcis constructione expe-
dicionisque adjuvamine in cunctis successoribus . Hocjus dona-
cionis augendo conservantibus feliciter perveniant inter celibes
caeles tium turmarum et sine fine in eterna doxa letentur .
Si quis hoc quod non optamus infringere temptaverit hoc nos-
trum donum sciat se in examine tremendi judicii redditurum
temeritatisque audaciam perpessum esse nisi pura emendacione
et singulta lamentacione emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
&&is beth &e land mere at Merkesburi . On radanforde &anen
end lang brokes on Conigrave est and nortward &anen on rigte to
Wedergrave southward &anen bi Wyrtwalen to Aldresyate of
Aldresyate on Middilgrave suthward &anen end lang weies of the
wei birth west . &anen bi wirtwallen . &anen on Widencombe south-
ward &anen end land Widecombes on Southbrok end lang
brokes on Holendich &anen end lang &es Mere hawen on Kalwen-
doune &anen end lang cadwendoune to &is forlang est ende . &anen
&ar north on the heved to grave &anen on wir&wale . &anen on
smale wey end lang weies in wondes dich schot and foure acres
bi northe &an dich of wondes dich by wirtwalen &aron brig-
tingleighe estward panen on rigt up on Pinckesbrugge &anen on
merewelle &anen on rgit to &is est long furlang est ende ende
lang &ar lete to &an north lang furlang north ende end lauges
&ar lete &ar on stan wei ende langes stan weies &ar eft on Ra-
denforde .
Acta hec est praedicta donacio anno ab incarnacione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXXXVi . indictione octava .
Ego Athelstanus rex totius Britannie prefatam donacionem
cum sigillo sancte crucis confirmavi
Ego wlfhelm Dorobornensis archiepiscopus ejusdem regis
donacionem cum trophaeo agie crucis confirmavi .
Ego Alfetg Wintoniensis ecclesiae episcopus triumphalem
trophaeum agiae crucis impressi cum multis aliis .
<P 710>
 Poem referring to the presentation of the cottonian MS.
of the Four Gosples, Tiberius A ii, by King AEdelstan to Christ
Church, Cantabury. After A.D. 936.
Rex pius AE$$ELSTAN patulo famosus in orbe
Cujus ubique viget Gloria lausque manet
Quem Deus angligenis solii fundamine nixum
Constituit regem Terrigenisque ducem
Scilicet ut valeat reges Rex ipse feroces
vincere bellipotens Colla superba terens
Quisquis amore fluens rutilans hoc luce volumen
Perspicis eximia Dogmata sacra lege
Quod rex aureolis sacro spiramine fusus
Ornavit titulis Gemmigerisque locis
Quodque libens Christi ecclesiae de more dicavit
Atque agiae sophiae Nobilitavit ovans
Hoc quoque scematicis ornarier ora lapillis
Auxit ubique micans Floribus ut variis
Quisque sitit veniat cupiens haurire fluenta
Dulcia mella gerens Inveniat latices
Ergo greges pastorque sacrae Dorobernicus aulae
Se caveant ne quid Fraus inimica gerat
Hunc quisquis textum divino fonte refertum
Tollere praesumat Finetenus pereat .
<P 711>
Dedication by King AEdelstan of cottonian MS. of the
Four Gosple Tiberius, A. ii,to Christ Church Canterebury
After AD.936
Dedication by King AEdelstan of the Cottonian MS. of the Four
Gosple Tiberius A.ii, to Christ Church cantabury. After A.D.936.
Volumen ho/c euuangelii . AE$$ELSTAN . Anglorum basyleos . et
curagulus totius Bryttanniae . devota mente . Dorobernensis cathedre
primatui . tribuit ecclesiae Christo dicatae . quod etiam archiepis-
copus . hujus ac ministri ecclesiae . presentes successoresque .
curiosis affectibus perenitter agnoscant . scilicet et custodire stu-
deant . prout Deo rationem sunt reddituri . Ne quis in aeternum
furva fruade deceptus . hinc illud arripere conetur . Sed manens
hi/c maneat . honoris exemplumque cernentibus . perpetue sibi
demonstret . Vos etenim obsecrando postulo . memores ut vestris
mei mellifluis oraminibus . consonaque voce fieri prout confido .
non desistatis .
<P 712>
Grant by King Aethelstan to Sigulf, of land at Niwantune on the
River Use, or Newton near the"Ermine Street ",and  Hackthorn,
co. Lincoln.6  A.D.93P7.
Ego AETHELSTANUS, etc., rex Anglorum et eque totius Albionis
gubernator rogatus fui a meis fidelibus ministris ut aliquam partem
terrae in aeternam hereditatem laxarem SIGULFO , eorumque precibus
annuens pro ejus amabili subjectione atque obedientia cum consensu
optimatum meorum terram quinque manentium ubi ab incolis
nominatur NIWANTUNE juxta dirivatis fluentium successibus ubi
vulgares prisco usu moralique relatione nomen imposuerunt USE
quatinus ille bene perfruatur ac perpetualiter possideat et posteri-
tatis suae successoribus cuicumque voluerit heredi derelinquat , in
aeternam hereditatem cum omnibus ad se rite pertinentibus pascuis
pratis campis silvis silvarumque nemoribus . Sit autem predicta
terra libera ab omnibus mundialibus causis preter pontis et arcis
constructione expeditionisque adjuvamine .
&&aes ben &e land maero aet Ni@antune AErest Of stan@ege %lang
slaedes on $a fulan rode of &are fulan rode %lang slaedes to dinnes
hangran ut &urh denegi$egraf to &an hag&orne . % &an to &am
hlae@e % &an to &am ellene % &an to Use stae&e on ealfe$es hlae@ %
&an on su$felde % s@a be @irt@alam on &a efsan % &an on &one
@i$ig % s@a be @irt@alan on &one mere&orne on eastehalf brantes-
@yr$e % &anne on &one Stan@ege .
Acta est prefata donatio anno . 93P7 . indictione . 10 .
<P 713>
Grant by King AEthelstan to AEphege, Bishop of Winchester of
land at ciltecumb or Chilecomb co Hants A.D. 93P7
CONFIRMATIO REGIS AE$$ELSTANI DE TERRA CILTACUMBE .
Quia regum gesta antecessorum laudabilia religiosorum % prin-
cipum justorum qui veritate % justitia caritate % misericordia
florentes : gentem suam moderamine regali rexerunt . % quod bonum
est in oculis Dei gesserunt . regum et principum successorum tota
sequi precipitur diligentia . eorum exempla previa cunctis in post-
erum dilatare . ut sic in illis impleatur quod scriptum est . " Mul-
titudo sapientium sanitas est orbis terrarum ."
Unde Ego A&ELSTAN totius loculentae Brittannie rex possessio-
nem sancte Dei aecclesiae @@ENTANE quam proavus meus A&ulf rex
justus % benignus Deo % sanctis apostolis Petro et Paulo obtulit .
rogante me venerabili Christoque amabili AELPHEGO ejusdem
aecclesiae pontifice in nomine sancte Trinitatis renovo tamque pro
omnium preteritorum quam % futurorum regum Anglorum . sed %
pro cunctorum vivorum; et mortuorum animabus Anglorum . etiam
et me/ae/ ipsius anime pro redemptione ad presens stabilio. adjurans
per regem coelestem ut nullus regum nullusve principum eam im-
mutare aliquando p[re]sumat -
Denique rex praefatus A$ulfus quia unus clericorum basilice @@en-
tane ante regnum adeptus existens .basilicam ipsam affectu peculiari ,
quoad vixit amavit ditavit % sublimavit . % iccirco cum consensu
% benedictioue universalis pape vallem illustrem CILTECUMB
appellatam cum omnibus appendiciis % finibus suis huic inde dila-
tatis sicut qui hodietenus supersunt dilucide norunt . Christo %
apostolis pretitulatis delegavit . omnemque summam hereditatis
hujus pro una mansa in omni negotio % debito haberi statuit . % ut
nunquam majori servitio quam ab una exigitur mansa deserviat in
nomine Christi interdixit . Igitur hanc libertatam sic roboratam .
quisquis servitio graviori oppresserit . Christum cum venerit in
magistate sua cum angelis suis judicem iratum % sanctos apostolos
Petrum % Paulum sanctos quoque omnes in aecclesia @@entana quies-
centes ejusdemque aecclesiae episcopos adversarios habeat nisi se
nequiter egisse doleat . rursumque dilecte Deo basilice amicus
efficitur @@entane .
Anno siquidem incarnationis dominice . DCCCC . XXXVII .
qui precessit annum quo bellum celebre in BRUN-
INGAFELDA factum fuit . AE&elstano rege pro his %
aliis multis beneficiis victoriam optinente libertas
haec renovata erat . archiepiscopis episcopis ducibus %
principibus Anglorum insimul pro regni utilitate
coadunatis . qui omnes una maledictionem ei im-
posuerunt qui eam unquam immutaret .
<P 714>
Grant by King AEthelstan to wilton Nunnery of land at Bry-
dancomb or Burcombe, near Wilton co, Wilts A.D. 93P7.
@@IS HIS BRYDANCUMBES LAND BOC &E AE&ELSTAN CING GE BOCODE
&AM HI@UM AT @@ILTUNE FOR HINE % FOR EADFLEDE HIS S@ISTOR
ON ECHE YRFE .
Regnante theo in eona eo[n]um . Neminem quippe in mortali
solo quamvis universam cosmi seriem quisque solerti mentis
acumine perlustret expertem reperiret debite mortis extitisse .
Illamque juste severitatis sententiam protoplasti prevaricationis
noxam delatam evasisse ut dicitur . "Terra es et in terram ibis
pulvis es et in pulverem reverteris". Set tamen divina clementia `in
erarchali potentia nobis jacentibus in infimis ad antrapon salutem
concessit duo inesse quibus tantum humanarum constat effectus
actuum Voluntas scilicet atque potestas . Idcirco ille divitie
cum mentis intentione diligende sunt que numquam decipiunt
habentem . Nec in ipsa morte amittuntur . sed plus habundant
dum cernitur quod amatur .
Quapropter ego AE&ELSTANUS . nodante Dei gratia basileos An-
glorum et et eque totius Britannie orbis curagulus perpetuali
libertate tribuendo condono venerabili collegio Christicolarum in
illo celebri loco qui dicitur . WILTUN . ad ecclesiam sancte Marie
matris domini in sempiterna hereditate . VI . mansas hilariter
impenderem . Ubi ruricoli antiquo usu nomen inposuerunt et
apellativo relatione nuncupaverunt . BRYDANCUMB . juxta diriva-
tivis aquarum cursibus . AEt noddre . ut illa prefata congregatio
predictam terram habeat ac possideat cum omnibus ad se rite
pertinentibus campis pratis pascuis dirivatisque cursibus aquarum
ceu supra diximus in eternam hereditatem . Hoc autem fructuosum
eulogige munusculum in sempiterno graphio cum signaculo sancte
crucis maneat . pro redemptione piaculorum meorum necnon et
germanitatis me/e/ . Eadflede . eatenus ut vestra veneranda monas-
tice classis caterva medullata orationum holocaustamata concorditer
nostri memoriam summo tonanti commendare non pigeat . Sit ,
autem predictam rus ab omni mundiali censu et regali coactione
liber . exceptis istis tribus expeditione arcis pontisve . In cunctis
vero successoribus hoc ju/s donationis augendo amplificando
satagerint augeat amplificetque cunctiparens genitor in hoc pre-
senti vitam illorum et inter celibes beati felicesque sine fine in
eterne doxa letentur .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram donationem
infringere temptaverit . perpessus sit gelidis glatiarum flatibus et
malignorum spirituum . Terribiles tormentorum crutiatus evasisse
non quiescat . nisi prius inriguis penitentie gemitibus et pura
emendatione emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&is syndon &a land gemaero aet Brydancumbe .
Of noddre sta&e up ofer east cumb s@a se stan hryeg scyt ut to
&an . hae&anne byrgelse . &onne @est %lang hri/cges s@a se herepo&
sceat to &am beorge to scorte hry&rum . &onne for& be yfre o&
hring@oldes treo@ . &onne %lang herpo&es in on beorge . for$
&onne % D lang streames o& oxnaford &onne &aer ofer on ane lake .
&onne %lang lake eft in on noddre
Acta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC XXXVII . Indictione . X .
Ego AE&elstanus rex totius Bryttannie prefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego @@ulfhelm Dorobo[r]nensis ecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agye crucis
consignavi .
Ego AElfheah @@intoniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agye crucis inpressi .
Ego &eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consignavi .
Ego Cen@old episcopus predictum donum consensi .
Ego Odo episcopus confirmavi .
Ego AElfheah episcopus consignavi .
Ego Burgric episcopus consensi .
Ego AE&elgar episcopus roboravi .
Ego AElf@old dux . Ego AElfsige minister .
Ego Uhtred dux . Ego AElfno$ minister .
Ego Odo minister . Ego Ordeah minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego AElfric minister .
Ego Sigered minister . Ego Sigulf minister .
Ego AElfric minister . Ego Beorhtno& minister .
Ego Eadmund minister . Ego A&elstan minister .
Ego @@ulfsige minister . Ego AElfric minister .
Ego AElfhere minister . Ego Eadric minister .
Ego @@itgar minister . Ego Ealhhelm minister .
Ego AE&el@old minister . Ego AElfsige minister .
Ego AElfheah minister . Ego AE&ered minister .
Ego AElfred minister . Ego AE&elmund minister .
Ego @@ulfmaer minister . Ego @@ulfhelm minister .
Ego @@ulgar minister . Ego @@ullaf minister .
<P 561>
ruris aliquantulam terrae partiunculam, hoc est, mansionem mo-
nasticam ad BASYNGUM, quae nostro dicitur famine <1Cynniges>1
<1hors croht>1, et duos cassatos, cum pertinente silva in Acrycge,
in loco qui dicitur Licepyt, suis cum certissimis territoriis pas-
cusive, ab antiquis temporibus pertinentibus ad Beomnit felda et
Middesellum, ob honorem et reverentiam Domini nostri jugem in
possessiunculam cuidam presbytero meo, cui nomen AETHELNODUS,
libens gratanter impendo. Hujus agelli XII. jugera juxta locum
sunt, qui dicitur Totdesford, et XXIIII. ubi dicitur, @@ealagaers-
tune. Hujus donationis effectu augentibus praemium sempiter-
num, et resistentibus reddenda coram Christo in die judicii ratio
sit. Anno Dominicae incarnationis DCCCCXLV, in die III. kalendas
Aprilis, haec cartula constipulantibus idoneis testibus, quorum
nomina infra recitantur, scripta est:--
     * Ego Edmund rex condonando consensi et subscripsi.
     * Ego Oda, archiepiscopus.
     * Ego @@uhstan, archiepiscopus.
     * Ego Eadred, cliton.
     * Ego Eadgi, mater regis.
     * Ego AElfheah, episcopus.
     * Ego AE@elgar, episcopus.  * AElfred, episcopus.
     * Ego @@ulfsige, episcopus. * Burgric, episcopus.
     * Ego @@ulfhem, episcopus.  * Theodred, episcopus.
     * Ego AElfric, episcopus.   * Cen@ald, episcopus.
Et caeteri multi.

<P 804>
 Grant by AEthelno$ the priest to Newminster, Winchester, of the
          land at Basing, granted by the King to him in No. 803.

 DONATIO ATHELNODI PRESBYTERI IN NOVUM MONASTERIUM
                     WYNTONIAE.
 Ic AETHELNO$$, sacerd, an @es landes aet BASYNGUM mid ealra
@aera landes @aet me cining Edmund sealde, in to NI@AN MINISTRE
on @@intanceacestre, minra sa@la @earfe aec to fremdon and maege
ut to seallan, mid ealra freogdom @aet me cining Edmund, giefan
habban. Ge@itenesse
<P 716>
Boundaries of Relengen or East-Ling co Somerset granted by King
Athelstan to St Peter's Monastrery Althelney  A.D.93P7.
DE BROEMEL QUAM AETHELSTANUS REX DEDIT SANCTAE MELDUNENSI
ECCLESIAE.
Fortuna fallentis seculi procax . non lacteo inmarcescibilium
liliorum candore amabilis : sed fellita ejulandae corruptionis
amaritudine odibilis . fetentis filios valle in lacrimarum carnis
rictibus debachando venenose mordaciter dilacerat . Quae quamvis
arridendo sit infelicibus attrectabilis : Acherontici tamen ad yma
Cociti , ni satus alti subveniat boantis , impudenter est decursibus .
Et ideo quia ipsa ruinosa deficiendo tanaliter dilatabitur : sumopere
festinandum est ad amena indicibilis letitiae arva , ubi angelica
ymnidicae jubilationis organa , mellifluaque vernantium rosarum
odoramina , a bonis beatisque uaribus inestimabiliter dulcia
capiuntur , sineque calce auribus clivipparum suavia audiuntur .
Cujus amore felicitatis illectus , fastidiunt jam infima , dulcescunt
superna , eisque pro percipiendis semperque specie concupiscibili
frueudis: Ego AETHELSTANUS , rex Anglorum per omnipotentis
dexteram totius Britanniae regni solio sublimatus quandam telluris
particulam venerabili familiae MALDUBIENSI pro animabus patrue-
lium meorum AEthelwardi clitonis , videlicet , AElfwinis . et
AEthelwinis, sub estimatione . LX. cassatorum in loco qui dicitur
BROEMEL, servienti familiae Deo et sancto Petro imperpetuum
jus largitus sum , hoc praecipiens in nomine domini ut nostrorum
nemo successorum hoc nostrum donum , quamdiu Christianitas
vigeat, vel minime irrumpere temptet . Quod si quisquam temp-
taverit : a Deo imperpetuum dampnandum sciat.
Hujus namque a Deo dominoque Jesu Christo innuente atque
inspirante voluntatis scedula , anno dominicae incarnationis
. DCCCCXXXVII . regni vero gratis michi commissi . XI . indictione
. VIII . epacta . XIIII . concurrente . III . XII . kl' . Januariae , luna
vertentis mensis . X . in civitate celeberrima , quae Dornaceaster
appellatur , tota optimatum generalitate sub alis regiae dapsilitatis
ovanti perscripta est . Cujus etiam inconcusse firmitatis auctori--
tate hiis testibus roborata constat , quorum nomina subtus minulis
depicta annotantur .
Ego AEthelstanus , ierarchia florentis Albionis praedictus
rex , cum signo sanctae semperque venerandae crucis
coroboravi hunc indiculum et subscripsi .
Ego Wlfhelmus , Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus ,
consensi et subscripsi .
Ego Wlfstanus , Eboracensis ecclesiae archiepiscopus , con-
sensi et subscripsi .
Ego Eugenius subregulus consensi et subscripsi .
Ego Howel subregulus consensi et subscripsi .
Ego Morcant subregulus consensi et subscripsi .
Ego Juthua subregulus consensi et subscripsi .
Ego AElfwine            Ego Alfwold
Ego Cenwald .          Ego AEthelstan
Ego Wlfhelm            Ego Osu[l]f
Ego Odia                Ego Uhtred
Ego Athelgar            Ego Urum
Ego AElfred             Ego Uhtred
Ego Cunau               Ego Gu&rum
Ego &eordredl           Ego Scile .
Ego Wlfhelm
Ego Burgrich
Ego W[i]nsige
Ego Tidhelm
Ego Kinsige
Ego Sixhelm
<P 717>
Boundarise of the land mentioned in No P716
BREMEL .
Hii sunt termini de Bremel . In primis a loco qui appellatur
wrokcumbe usque merkendene . % de merkedene directe per cur-
sum aque usque ad stratam . % ab eadem strata usque Cadeburne .
% a capite ejusdem burne: directe usque avene % sic directe per avene
usque Cristemaleford . % ad ab eodem loco recte usque huckeam .
Et ab eodem usque le grete trowe . % ab eodem loco usque Sand-
sete& . % sic usque `ad' le Clif . Et sic per clivum usque stigelweye.
% ab eadem via usque blakemomore . % ab eodem more . usque ad
locum supra scriptum videlicet wrockumbe .
<P 718>
WITENAGEMONT AT DORCHESTER. Grant by King AEthelstan to
Malmesbury Abbey of land at Wdentun, or wooton co Wilts
21st December,A.D. 93P7.
DE WDETUN QUAM IDEM REX DEDIT SANCTAE MELDUNENSI ECCLESIAE.
Fortuna fallentis seculi procax , inmarcessibilium, etc. . . . . .
est decursibilis, . . . . . . (as in No.P716) summo opere festi-
nandum, . . . . . . (as in No. P716) sub estimatione . X . cassatorum ,
in loco qui dicitur WDETUN , servienti, etc. . . . . . (as in No.P716)
vel ex minimo, etc. . . . . . (as in No.P716) a Deo se imperpetuum
dampnandum . Hujus, etc. . . . . . (as in No. P716) celeberrima
Dorneacester appellata, etc. . . . . . (as in No. P716) auctoritas hiis
testibus. (as in No. P716)
Ego AEthelstanus, etc.
Ego Wlfhelmus, etc.
Ego Wlfstanus, etc.
Ego Howel subregulus consensi et subscripsi .
Ego Eugenius subregulus consensi et subscripsi .
Ego Juthual episcopus consensi et subscripsi .
Ego Morcant subregulus consensi et subscripsi .
Ego AElfwyne episcopus consensi et subscripsi .
Ego Cunan episcopus consensi et subscripsi .
Ego Wlfhelmi episcopus consensi et subscripsi .
Ego Aelfwold dux consensi et subscripsi .
Ego Urm dux consensi et subscripsi .
Ego Uhtred dux consensi et subscripsi .
Ego Osulf dux consensi et subscripsi .
<P 719>
WITENAGEMOT AT DORCHESTER. compound charter of King Ethelstan
embarcing the grants in Nos.6P71,6P72,P716 and P71P7
ect. 21st December A.D.93P7
Fortuna fallentis seculi procax , nou lacteo liliorum candore
amabilis , sed fellita ejulandae corruptionis amaritudine odibilis ,
fetentis filios in valle lacrimarum carnis rictibus debachando vene-
nosis dilacerat ; quae , quamvis arridendo sit infelicibus attrecta-
bilis , Acherontici tamen ad ima Cociti , ni Satus Alti subveniat
Boantis impudenter est declivis . Et ideo quia ipsa ruinosa defi-
tiendo tanaliter dilabitur , summopere festinandum est ad amena
indicibilis letitiae arva ubi himnidica angelicae jubilationis organa
mellifluaque vernantium rosarum odoramina a bonis beatisque
naribus inestimabiliter dulcia capiuntur , sineque calce auribus
felitium suavia audiuntur . Cujus amore felicitatis illectus , ego
ETHELSTANUS , rex Anglorum , per omnipotentis dexteram totius
Britanniae regno sullimatus , aliquas terrae particulas venerabili
familiae MALDUBIENSI pro animabus patruelium meorum , filiorum
Ethel@erdi clitonis . videlicet Elf@ini et Ethel@ini , Deo et sancto
Petro in perpetuum jus largitus sum . sub estimatione . X . cassa-
torum in loco qui dicitur WDETUN . sub estimatione . Lx. cassa-
torum in loco qui dicitur BREOMEL . sub estimatione . V . cassatorum
in loco qui dicitur SUMERFORD . item . V . in loco qui dicitur
NORTUN . item . V . in loco qui dicitur E@ULM .
Hoc praecipiens , ut nemo nostrorum successorum . hoc nostrum
donum , quamdiu Christianitas vigeat , vel ex minimo interrumpere
temptet . Quod si quis temptaverit , a Deo se dampnandum in
perpetuum sciat .
Sciant autem sapientes nostrae regionis nos has praefatas
terras non injuste rapuisse rapinamque Deo dedisse , sed sic eas
accepi , quemadmodum judicaverunt omnes optimates regni Anglo-
rum , insuper et apostolicus papa Romanae aecclesiae Johannes ,
Elfredo defuncto , qui nostrae felicitati et vitae emulus extitit ,
nequitiae inimicorum meorum consentiens , quando me voluerunt ,
patre meo defuncto , cecare in Wintonia civitate si non me Deus
sua pietate eripuisset . Sed , denudatis eorum machinamentis ,
remissus est ad Romanam ecclesiam , ut ibi se coram Johanne
apostolico jurejurando defenderet . Et hoc fecit coram Sancti Petri
adtari . Sed , facto juramento , cecidit coram altari , et manibus
famulorum suorum portatus est ad scolam Anglorum , et in tertia
nocte vitam finivit . Et tunc apostolicus ad nos remisit , et quid
de eo ageretur consuluit . Nos autem optimatum nostrorum
rogatu concessimus ut poneretur ad caeteros Christianos , quam-
vis indignus . Et sic judicata est mihi possessio illius omnis in
magnis et modicis. Et cetera .
Hujus autem a Deo dominoque Jhesu Christo inventae atque
inspiratae voluntatis scedula anno dominicae incarnationis . DCCCCO
. XXXo. VII0. regni vero gratis mihi commissi . XI0. indictione octava .
epacta . Xo. IIII. concurrente tertio . XII0. kalendas Januarii ,
luna vertentis mensis decima in civitate celeberrima quae Dorna-
cester appellatur conscripta est , tota optimatum generalitate sub
alis regiae dapsilitatis ovanti .
Subscripsere subreguli Eugenius , Howel , Morcant Ludual
Archiepiscopi Wlfelmus Doroberniae , Wlstanus Eboraci . Episcopi
Burgric Rofesis , Tedred Lundoniensis , E&elgar Orientalium
Anglorum , Alfrith Wintoniensis , Elfredus Scireburnensis , Wlfel-
mus Wellensis , E&elgar Cridiensis , Oda Wiltensis , Eadhelm
Selesiensis , Sexhelm Sancti Cuthberhti , Tidelm Herefordensis ,
Elwine Wigorniensis , Kinsi Licitfeldensis, Winsi Legecestrensis.
<P 720>
Grant of privelages by King Athelstan the Burgesse of Malmesbury
co Wilts.
ATHELSTANUS Rex Anglorum do pro me et meis Successoribus ,
Burgensibus meis et eorum successoribus MELDULFUENSIS Burgi ,
quod habeant et teneant semper omnes functiones et liberas
consuetudines suas sicud tenuerunt tempore regis Eaduuardi
patris mei illibate et honorifici. Et precipio omnibus sub imperio
meo quod non faciant eis injuriam et sint quieti absque Calumpnia
et Scot . Et Do et concedo eis illam Brueram regiam quinque
Hydarum terre juxta villunculam meam de Nortona propter
auxilium eorum in conflictu meo contra Daneos.
Confecta est hujus Donacionis Cartula cum Signo meo per
testimonium Eadmundi fratris mei et per Consilium magistri
Wolsini Cancellarii mei et Odonis Thesaurarii mei et Godwyny .
Godwynus qui fert vexillum Regis perquisivit hoc pro
Burgensibus .
<P 721>
 Grant by King AEdelstan to st.Peter Church Exeter of land
at topsham co Devon A.D. 93P7
* In Christi nomine atque virtute sagaci intuendo prospectu
casus lapsusque condicionis humanae de qua aecclesiastes .
" Vanitas vanitatum "inquid" et omnia vanitas". et ideo mercanda
sunt aeterna caducis . dicente veritate . " Thesaurizates vobis
thesauros in caelo". et cetera .
Quapropter ego AE$$ELSTANUS rex monarchus totius Bryttanniae
insule flante Deo . aliquam ruris particulam id est unam mansam
ubi ignostici vocitant TOPPESHAM . libenter concedo ad monasterium
sancti Petri apostoli Exoniensis aecclesie pro remedio anime meae
in aeternam libertatem habendi quamdiu fides Christiana perma-
neat . Inmunis amodo iste ager permaneat ab omni censu regali
excepta communi labore quod notum est omnibus .
Si quis amodo hanc nostram donationem ammoverit . sciat se
Deo contra iturum ire non mihi . quia ab illo potestatem accepi .
Territoria autem istius agri hec sunt . AErest fram toppes oran
up on exan on &one nearan team pol . &anon up on exan . &onne
of exa on &a smala lace . of &aere lace eft on exa . &anon up andlang
exa on &one uferan tea/m pol . &anon up on exan stream o$ pole .
upp of pole on &one ealdan herpa$ to dyran treo@e . &anon su$ on
@ynford up on stream on @yndeles cumbe midde @eardne up on &a
pyrian . &anon andlang dic on &one @eig . east andlang @eiges on
&aere dice hirnan andlang dic ut on clyst . andlang streames eft on
toppes oran .
&is synd &aere anre gyrde land gemaero aet aeschyrste &e gebyra$
in to &aere hyde aet toppeshamme . aerest fram aeschyrste . to aesc
@ylles lace . &anon up to herpa$e . % fram &am herpa$e su$ rihte
o$ hit cym$ to gyrde hrigces forda . fram gyrde hricges forda adun
on stream to @ungyfe fordan . &anon @est on &one herpa$ o$ # hit
cym$ to aesc @illes lace heafdon .
Acta est haec donatio anno dominice incarnationis DCCCCXXX
. VII .
* Ego AE$elstanus rex totius Bryttanniae hoc donum cum
signo sanctae crucis confirmavi .
* Ego Eadmund indolis clito consensi .
* Ego @@ulfhelm subscripsi .
* Ego AElfheah adquievi . * Ego AE$elstan dux .
* Ego AE$elgar conclusi . * A$el@old minister .
* Ego Ho@el regulus . * AElfric minister .
* Ego @@ulgar dux . * @@ulfsige minister .
* Ego AElfhere dux . * Odda minister .
Toppeshammes boc.
" Regis AE$elstani de Topesham".
<P 722>
 Another form of N0.P721.
* ANNO dominicae incarnationis DCLXX . indictione XI . Ego
A$$ELSTAN rex totius Bryttanniae insulae . dabo pro aeterna retribu-
tione et pro expiatione animae meae unum cassatum in loco ubi ab
incolis vocitatur TOPPESHAM Deo et sanctae Mariae ad monasterium
quod a solicolis nominatur EXACEASTER ut habeat quamdiu fides
catholica in gente Anglorum permaneat . Precipimus et obsecramus
in Dei omnipotentis nomine et in sanctae trinitatis honore . ut
nullus hominum in aliquo tempore umquam ausus fuerit hanc
nostram donationem minuere aut frangere in aliquo sed semper
stabilis et inconcussa permaneat tam Deo quam et hominibus
usque in aeternum tempus .
Si quis autem hoc munus in aliquo frangere vel minuere temp-
taverit . Sciat se coram Deo et sanctae Mariae rationem reddere .
nisi hic prius celeriter emendet coram idoneis testibus .
Hujus agelluli te[r]mini haec sunt . AErest fram toppes horan up
an exan on &one nearan teampol &anon up on exan &aenne of exan
on &a smalan lace of &aere lace eft an exan &aenne up anlang exan
on &one uferan teampol &anon up on exan stream o$ pole up of
pole on &one ealdan herpo$ to dyranstreo@e &anan su$ on @ynford
up on stream on @yndeles cumb midde@eardne up on &a pyrian
&anon anlang dice on &one @eg east an lang @eges on &aere dice
hyrnan anlang dice ut on clyst anlang streames eft to toppeshoran.
* Ego AE$elstan rex Anglorum hanc nostram donationem
cum signo crucis impressi .
* Ego Eadmund indolis clito consilium dedi .
* Ego @@ulfhelm archiepiscopus consolidavi .
* Ego &&eodred episcopus subscripsi .
* Ego AElfheah episcopus adquievi .
* Ego Brihtelm episcopus consensi .
* Ego Eadelm episcopus favi .
* Ego AE$elgar episcopus conclusi .
* AE$elstan dux . * @@ihtmund minister .
* AElfhere dux . * AE$elmod minister .
* Eadmund dux . * Deormod minister .
* AE&elsige dux . * @@ulfgar minister .
* Odda minister . * Osulf minister .
Toppesham . an hid Topesham Regis ae$l-
stani de topesham Carte regum De Toppisham
<P 723>
  Grant by King AEdelstan to church of the Monastery of St.
Mary at Exter of land at Hrocastoe Rockstock or stoke Cannon
near Exter co Devon A.D.6P70 for 938.
* Anno domicae incarnationis DCLXX . indictione XI . Ego
AE$$ELSTAN rex Anglorum dabo pro aeterna remuneratione et pro
expiatione animae meae sex perti`c'as ubi incolis vocitur HROCASTOC
Deo et sanctae Mariae ad monasterium quod incolis vocitatur EXA-
CEASTER . ut habeat quamdiu christiana fides in gente Anglorum
maneat . Precipimus quoque et obsecramus in Dei omnipotentis
nomine et in trini`ta'tis honore . ut nullus hominum in aliquo tem-
pore ausus sit frangere vel minuere . Sed stabilis et inconcussa
permaneat.
Si autem aliquis hoc in aliquo frangere temptaverit . sciat se in
aeterna dampnatione poenitere nisi hic celeriter emendet .
Hujus agelluli termini haec sunt . AErest of sulforda east anlang
herpo$es on culum &anon eastrihte to langan forda &anon su$
anlang streames o$ culum lace anlang lace of &aere lace up to
&aere ealdan dic anlang &aere dice on ceaggan cumb &anon on cinges
sloh &anon anlang @eges to &aem maegen stane &anon su$ &aer $a
@egas to licga$ &anon on &one nor$ mystan hryc @eg anlang hryc-
ges to $aere eor$ burh midde@eardre &anon on brydena @yll &anon
ut on exan `u/p' anlang exan o$ scrae@anleges lace % scrae@anleg
&aerto &aenne fram ae$elstanes hammes forda on sulforda % feo@er
eceras be@estan exan fornagean edfer$es eald lande .
* Ego AE$elstan rex Anglorum meum donum cum sigillo
sanctae crucis conclusi .
* Ego Eadmuud indolis clito consolidavi .
* Ego @@ulfheln archiepiscopus adquievi .
* Ego &eodred episcopus coadunavi .
* Ego Brihtelm episcopus subscripsi .
* Ego AElfheah episcopus favi .
* Ego AE$elgar episcopus consolidavi .
* AE$elstan dux . * @@ihtbord minister .
* AElfhere dux . * Heremod minister .
* Eadmund dux . * @@ihtlaf minister .
* Odda minister . * AElfhere minister .
Six gyrdaboc to stoctune
<P 724>
 Grant by King AEdelstan to SS.Mary and Peter at the
Monastery called Exter, of land at Culmstoke co.Devon .
A.D.6P70.for 938
* ANNO ab incarnatione dominicae DCLXX . indictione XI .
Ego AE$$ELSTAN rex Anglorum dabo pro aeterna retributione et pro
expiatione animae meae quinque cassatos ubi incolae vocitant CULUM-
STOCC . Deo et sanctae Mariae necnon et sancto Petro principi aposto-
lorum ad monasterium quod ab incolis nominatur EXANCEASTER .
ut habeat quamdiu fides catholica in gente Anglorum maneat . Pre-
cipimus quoque . et obsecramus in Dei omnipotentis nomine et in
sanctae trinitatis honore . ut nullus homo in aliquo tempore . um-
quam hanc nostram donationem infringere ausus sit . Sed stabilis
sit coram Deo et hominibus usque in seculum.
Si quis autem hoc in aliquo frangere vel minuere temptaverit .
sciat se in aeterna dampnatione puniri . nisi hic celeriter emendet .
Hujus agri termini haec sunt . AErest on hacapenn fore@eard
adun on secg@yll &anon on craducc &onne anlang streames on
culumford of &aem forde to &orn @ylle &anon to bryd pylle &anon to
&aere aenlipan aec &anon anlang herpo$es on heanhangran midde-
peardne &anon on h@itan beorh &anon on gerihtne on fengel &anon
on gerihtne to $am ealdan ge@eorce &anon on byrichangran &onne
up on gyran to/rr &anon on &one h@yrfel &anon on &one &orn &anon
on peon mynet easte@eard &anon ongerihte on &a lace adun on
culum up of culum on $a ealdan lace on burhgeardes @or$ig &anon
ongerihtne to rancumb &anon @est on gerihtne be ecge on hacapenn
fore@eardne .
* Ego AE$elstan rex Anglorum hanc meam donationem
cum sigillo sanctae crucis impressi .
* Ego Eadmund indolis clito . consensi .
* Ego @@ulfhelm archiepiscopus dictavi .
* Ego Elfheah episcopus adquievi .
* Ego AE$elgar episcopus notavi .
* Ego Brihtelm episcopus favi .
* Ego @@ynsige episcopus conclusi .
* @@ulfgar dux . * @@ulfhelm minister .
* AElfhere dux . * AElfheah minister .
* AE$elstan dux . * AE$elfer$ minister .
* Odda minister . * @@ihtgar minister .
"to Culumstoce" . "Regis
AE$elstani donatio Qulumstoc" . " Carta de Columstoke" .
<P 725>
 Grant by King AEdelstan to the Monastery of St petroc [at
Bodmin] of land at Nywantun or Newton co Cornwall A.D.6P70 for938
* ANNO dominicae incarnationis DCLXX . Indictione . XI . Ego
AE$$ELSTAN rex totius Bryttanniae insulae dabo pro aeterna retributione
et pro expiatione animae meae unum cassatum in loco ubi ab incolis
vocitatur @T NY@ANTUNE Deo et sancto confessori Petroco . ad
monasterium ejusdem sancti . ut habeat quamdiu fides catholica in
gente Anglorum permaneat . Precipimus et obsecramus in Dei
omnipotentis nomine et in sanctae trinitatis honore . ut nullus
hominum in aliquo tempore umquam ausus fuerit hanc nostram
donationem minuere aut frangere in aliquo . sed semper stabilis et
inconcussa permaneat . tam Deo quam hominibus usque in aeternum
tempus .
Si quis autem hoc munus in aliquo . frangere vel minuere temp-
taverit . sciat se coram Deo et sanctis ejus rationem redditurum .
nisi hic prius celeriter emendet coram idoneis testibus .
Hujus agelluli termini hi sunt . &is sind &a landgemaero to
ny@antune . AErest on @uduford . &onne upp on stream o$ &one
lyttlan broc . &onne andlang broces o$ hreodmores heafod . &onne on
gerihte su$ ofer dune to loddan broces ae@ylman . &onne adune on
loddan broces stream o$ toric . &onne upp on toric stream eft to
@uduforda .
* Ego AE$elstan rex Anglorum hanc nostram donationem
signo crucis impressi .
* Ego Eadmund indolis clito consilium dedi .
* Ego @@ulfhelm archiepiscopus consolidavi .
* Ego &eodred episcopus subscripsi .
* Ego AElfheah episcopus adquievi .
* Ego Brihthelm episcopus consensi .
* Ego Eadhelm episcopus favi .
* Ego AE&elgar episcopus conclusi .
* AE$elstan dux . * @@ihtmund minister .
* AElfhere dux . * AE$elmod minister .
* Eadmund dux . * Deormod minister .
* E$elsie dux . * @@ulfgar minister .
* Odda minister . * Osulf minister .
" Ethelstan de Ni@antun
dato sancto Petroco" . " Carta AEdelstani Regis de terris in Cor-
nubia" .
<P 726>
 Grant by King AEdelstan to SS Mary and Peter at monastery
called Exter of land at Muneca tun or Monkton co Devon A.D.6P70
for 938
* Anno ab incarnatione dominicae DCLXX . indictione XI . Ego
AE$$ELSTAN rex Anglorum dabo pro eterna retributione et pro
expiatione animae meae unam mansam ubi incolae vocitant MUNEcA
TUN . Deo et sanctae Maviae nec non et sancto Petvo
principi apostolorum ad monasterium quad ab incolis
mominatur EXAN
cESTER . ut habeat quamdiu fides catholica in gente Anglorum
naneat precipimus quoque et obsecramus in Dei omnipotentis
nomine et in sancto trinitatis honore ut nullus homo in aliquo
tempore . umquam hanc nostram donationem infringere ausus sit .
 set stabilis sit coram Deo et hominibus usque in saeculum .
Si quis autem hoc in aliquo frangere vel minuere temptaverit .
sciat se in aeterna dampnatione puniri . isi hic celeriter emendet .
 Hujus agri termini Haec sunt . aerest of sceoca broces forda upp
on stream o& $aer seo dic onfeh$ . s@a andlang &aere dic of &aere dice
hyrnan . s@a adun on &one cumb on &a lace . adun on &a lace on
ceacga broc . adun ceacga broc on &aere dice ende . s@a east ou
&a dic of &aere dice hyrnan . s@a su$ on &a dic on &one &eod herpa$
@est on herpa$ eft to sceoca broces forda -
* Ego AE&elstan rex Anglorum hanc meam donationem
cum sigillo sanctae crucis impressi .
* Ego Eadmund indolis clito . consensi .
* Ego @@ulfhelm archiepiscopus dictavi .
* Ego AElfheah episcopus adquievi .
* Ego AE&elgar episcopus . notavi .
* Ego Brihtelm episcopus . favi .
* Ego @@ynsige episcopus . conclusi .
* @@ulfgar dux . * @@ulfhelm minister .
* AElfhere dux . * AElfheah minister .
* AE$elstan dux . * AE$fer$ minister .
* Odda minister . * @@ihtgar minister .
" Munecatunes boc ." and " to Muneca tune";
 " Regis AEdelstani de Munecatun." ;
Carta Adelstani . super
manso quod olim vocabatur Moneketon . modo tamen Exchestre
pro fundacione Ecclesia ." " Carta Adthelstani Regis concessa Beato
Petro de manso quod antiquitus vocabatur Moneketon `ad monas-
terium' quod nunc nuncupatur Exechestre . (ad fundandum monas-
terium) et divise mansi sunt hee . primo de scokebroc forde .
sursum per rivum etc. ut infra patet." " Devon ."
<P 727>
 Confirmation by King AEdelstan to Frithstan Bishop of
Winchster of a grant by King AEdelstan at request of Queen
Frydegyth to the vill of Taunton of pasture-land  at Widiglea and
saltpans Cearn, which had been forfited by the former owner
who were condemnd to death for theft .A.D. 938.
 Regnante in aeternum Christo filio Dei qui sicut tempora
temporibus . ita etiam dat regna quibus vult regibus ego AE$$EL-
STANUS humilis et devotus rex Anglorum venerabili episcopo
FRITHESTANO Uuentanae aecclesiae quae in honore sanctorum
apostolorum Petri et Pauli consecrata est . hanc cartulam fieri
jussi . atque in ea pro indulgentia peccatorum meorum libertatem
renovavi quam AE$elheard rex dudum constituit : quia vola ut pro
pace regni et gentis salute aecclesia Uuentana quae caput est
ecclesiarum quae in occidentalium Saxonum provinciis construun-
tur : aeternam libertatem et reverentiam et dominationem princi -
palem sine fine possideat ;
Prefatus autem rex AE$elheard sicut rogatus fuit a Fry$egy&a
regina dedit ad villam TANTUN quae nunc est possessio et hereditas
episcopalis Uuentanae ecclesiae . IIIIor  mansas in loco qui dicitur
@@I$$IGLEA . ad pascua pecorum . et . IIIes. in loco qui CEARN nun-
cupatur ad coquendam salis copiam . Istarum autem . VII . mansarum
quantitas . justo valde judicio totius populi et seniorum et prima-
tum ablata fuit ab eis qui eorum possessores fuerunt : quia aperto
crimine furti . usque ad mortem obnoxii inventi sunt . , Ideoque
decretum est ab omni populo ut libri illorum quos ad has terras
abebant aeternaliter dampnarentur : et quicumque eos in adju -
torium sui umquam proferre presumeret : anathematizatus et -
maledictus ab omnibus christianis haberetur . ,
Nos quoque nostris temporibus dampnamus et maledicimus
omnem hominem qui libertatem sanctae et Deo dilectae Uuentanae
ecclesiae in magnis vel in modicis corrumpere seu diminiuere pre-
sumpserit : nec habeat hereditatem in regno Cristi et Dei : qui-
cumque huic sanctissimae ecclesiae inimicus vel adversarius sive
exterminator extiterit . nisi ante finem suum cum manifesta
poenitentia malitiam suam purgaverit . , Et quicumque huic
ecclesiae adjutor et amicus esse studuerit . benedictionem et
salutem longam . et felicitatem temporum . et indulgentiam pecca-
torum : atque societatem regni caelorum : consequatur in secula
seculorum .
Limites terrarum predictarum diffunduntur sicut sermo anglicus
monstrat subsequens .
* AErest on ucingc ford of $aes [c]umbes heafde on &one smalan
@eg &urh $one mor to @i$igslaede &aet to brocenan beorge . s@a to
@udu forda . # to lulles beorge . s@a for$ %lang [h]arpa$es to
maegenstanes dene s@a to @i$leagate # to naedran beorge . # $urh
&one mor beriht ge naere on @i$ig mor $aet eft on ucingc ford .
* AErest of sae up on hengestes rigc . $onan nor$ on gyrd@eg . s@a
nor$ %lang hricges on midde@eardna sealtera cumb . # be cumbe
ing on holan broc # %lang streames ing on hlos moc . adune on
stream on seofan aeceras . &aer of streame eft onbutan seofan
aeceras . eft su$ on hlos moc . $aet adune on stream o$ $a suran
apeldran . # su$ on $a nor$ rae@e . $anan eft ofer cern on gata
ford . $aet su$ bufan litlan graf . @wa su$ on earnes hlingc . of
earnes hlince eft ut on sae .
Acta est haec praefata donatio . anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXXXVIII . in quo anno bellum factum
est in loco qui bmninga feld dicitur ubi Anglis victoria data est
de caelo .
* Ego AE$elstanus rex hoc donum meum regiae potestatis
libertate confirmavi .
* Ego @@ulfhelm archiepiscopus hanc donationem sanctae
crucis titulo consecravi .
* Ego Frithestan @@intaniensis episcopus consignavi .
* Ego &eodred Lundoniensis episcopus consolidavi .
* Ego Cen@ald episcopus praedictum donum conlaudavi .
* Ego Oda episcopus hanc cartulam corroboravi .
* Ego AE&elgar episcopus sancta cruce signavi et con-
clusi .
* Ego Alf@old . dux . * Ego AELfhere . minister .
* Ego Uhtred . dux . * Ego @@ihtgar . minister .
* Ego Odda . minister . * Ego A&el@old . nainister .
* Ego @@ulfgar . minister . * Ego AElfheah . minister .
* Ego Sigered . minister . * Ego AElfred . minister .
* Ego AElfric . minister . * Ego @@ulfmaer . minister .
* Ego Eadmund .minister . * Ego Ordeh . minister .
* Ego @@ulfsige . minister .
Gratia . Sanctitas . et sanitas . et caritas . patris et filii et
spiritus sancti omnibus Uuentanae ecclesiae amicis et auxil[ia]riis
semper . amen
* "&is is soe boc &e AE&elstan cing gebocode
Frithestane bisceope to @@i&iglea % to Cearn &is syndon Tantunes
land" . "vacat" . "Donatio Adelstani Regis confirmans dona -
tionem Adellardi regis factam Fridestanno episcopo pro terris in
Tanton ." ;
<P 728>
 Grant by King Athelstan to his adopeted the Earl Athelstan
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu C(h]risto . Egre-
gius agonista sermocinatus est in divinis scripturis " omnia que
videntur temporalia sunt , que autem non videntur eterna". Ic-
circo superflua utentibus divinus sermo ut supra taxati sumus
terribiliter premonet ut hujus seculi caduca contempnentes spi-
ritaliaque imitantes celestia properemus ad regna .
Quamobrem ego ATHELSTANUS desiderio regni celestis exardens
favente superno numine . basileos industrius Anglorum cunctarum-
que gencium in circuitu persistencium . cuidam adoptivo fideli
meo comiti ATHELSTANO vocitato ob illius amabile obsequium dig-
natus sum largiri . sex mansas aseluli juxta dirivativis fluencium
successibus ubi vulgares prisco usu moralique relacione nomen
indiderunt . AT . LyM . cum pratis paschuisque necnon et silvis
silvarumque densitatibus . ut hec prospere possideat ac eternaliter
teneat dum hujus enim fragilis cursum uti audebit post se autem
veluti affirmavimus cuicunque voluerit heredi derelinquat seu
: supradiximus in eternam hereditatem fiat etenim prefata terra ab
omni servili jugo libera cum omnibus sibi recte pertinenciis ex-
ceptis istis tribus expedicione pontis arcisve coedificacione .
Denique vero si quis nobis non optantibus nostrum hoc donum
violare fraudulenter perpetrando consenserit aut infringere tempta-
verit perpessus sit gelidis glaciarum flatibus ex pennino excercitu
malignorum spirituum nisi prius irriguis penitencie gemitibus in
dura emendacione emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
Erest of se in sigilmere &anen up on clif of clive to farngoren
&anen on here pa& on sirdeheved &anen on mappilleknap of hune-
forde &anen on &e sour appeldore of &e @aynlete &anen on enlipes
exe berghes . on here pa& for& on here pa& forth bi &an combes
heved to &an rede @ey &anen on lullisburghe to cro@an stapele . of
&an stapile to dalisberghe on monnisclive . &anen to estbroke on
doune on streem on saltforde . of saltforde on &a s@eluende &anen
on lym . of lym up on &e hasil . of &an hasil on somersete . of
somersete on werboldiston . &anen up on to &an @eyzate . on @i&i-
lake eft out on soe .
Acta est haec prefata donatio anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCC XXXVIII .  indictione XIa
* Ego A&elstanus rex totius Britannie praefatam dona-
tionem cum sigillo sanctae crucis confirmavi .
* Ego @@ulfhelm Dorobornensis ecclesiae archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum trophaeo agiae crucis
consignavi cum multis aliis .
Hujus praefatae ruris possessio A&elstano duci ab A&elstano rege
largita duce arma proiciente et militiam Christi in Glastingburi
suscipiente in jus illuc perpetuum per Athelstanum esse collatum
videtur .
<P 729>
 Grant by King AEdelstan to thegn  AElfheah of at
Pigiminster or pitminster  formerly pipeminster co,
Somerset. A.D.938.

PIS IS DEARA SEXTUNAE HYDA LAND BOC AET PIpINGMYSTRAE PE
EDAELSTAN CING GAE BOCODAE ELFHEAGAE HIS PAEGNE
                 ON ECE YRFAE
Regnante imperpetuum altissimo rerum creatore domino
nostro Jhesu Christo . Qui sua ineffabiliter potentia . omnia ab
arce polorum cosmi climata disponit . atque gubernat vicesque
temporum . hominumque mirabiliter discernens terminum in cer-
tum predestinatum omnibus a se formatis prout vult imponens.
Quapropter ego . AE$$ELSTANUS . divina favente clementia rex An-
glorum et aequae totius Britanniae orbis curagulus preelectus . meo
fideli ministro . qui usitato onomate nuncupatur . ALFHEAGO .
aliquam juris mei particulam . XVI . videlicet mansas in aeternae
hereditatis stipendium libens concedo in illo loco ubi vocitatur .
PIPINGMINSTRE . pro ejus amabili subjectione atque subpeditationis
obedientia quam michi meisque semper incessabiliter monstravit
et etiam pro ipsius placabili pretio quod michimet dedit ut hujus
syngraphi adipisceretur firmationem . ducentas scilicet auri cocti et
purissimi argenti stateras . Idcirco ergo ob nostrae hujus dona-
tionis perpetuam stabilitatem et indiscussam confirmationem . et
ob futurorum cautelam . ne quisquam unquam subsequentium hoc
ipsum nostrae bonitatis emolumentum aliquomodo avertere sive
imminuere audacter presumat apicum caracteribus liquide inserere
curavimus . quia sepissime contingi solet in sanctionibus procerum
et in edictis priscorum . ut quod scedularum certa impressio
minime caraxatum retinet . illud futura a/c subsequens prosapia .
partim temeritatis audacia partim ignorantiae negligentia prave
pervertat . quod antecedens generatio justa dijudicatione sanctierat -
Habeat itaque atque gratanter perfruatur predictus meus minister
prefata possessiuncula quamdiu vita sibi comes fuerit . et post pre-
sentis vite cursum peractum posteritatis suae successoribus cuicun-
que voluerit derelinquat ce/u supra diximus in aeternae heredi-
ta`ti's portionem . Maneat etiam hoc ipsum rus cum omnibus
utilitatibus sibi iusta addicatione pertinentibus tam in minimis
quam in maximis rebus ab omni humane servitutis jugo perpetua
libertate jocundum . tribus semotis causis a quibus nullus nostrorum
poterit expers fore id est generalis expeditionis necessaria societate .
ac pontium urbiumque jugi assolidatione .
Qui autem hoc quod nos nostro concessimus fideli multiplicando
augere satagerit . centenam a/ Christo recipiat mercedem et sempi-
ternae gloriae coronam . Si autem quod nusquam contingere cupi-
mus . quisquam repertus fuerit diabolico perflatus anhelitu . qui
hoc fraudulenter avertere vel permutare in aliud quam nunc consti-
tuimus studuerit . sciat se absque dubio in hujus vitae labili stadio
maledictionis cyrographo constringi . et in tremendo justissimi
judicis libramine aeternali dampnatione trucidari cum Caipha et
Pilato caeterisque ipsorum sodalibus . qui in ima inferni trucidantur
voragine cecis adusti flammis . ni ante obitum pleniter penitendo
emendaverit quod deliquit .
His giraminibus villa prescripta in circuitu gyrari ac se concludi
contemplatur .
$$is synd &aera . XVI . hida land ge mere to Pipingmynstre .
AErest o& searrescumbes heafde @est on $one herepa$ s@a @est and
lang herepa$es . # hit cume on easte@eardne . ac beara . # nor$ on
gerihte of ac beara @este @eardan on &aes biscopes gemere on ben-
nancumb . S@a/ dun aefter &aes biscopes gemere on bennancumbes
ford . # hit cum$ be nor$an fyrs leage s@a of nor$en @ardre fyrs-
leage . on bennancumbes broc . # u/p on gean stream east en tu-
cheles mor . of &am more on ge rihte on heardan geat . Of &am
geate on hagan on deopan ford . Of &am forda on &ae rihte land
sceare adun on sciteres stream . Of &an streame on gerihte on @itan
stan on # ge beare nor$e @ear$ne . $$anon on readan ford . Of &am
forda east on &one herepa$ . Of &am herepa$e su$ # on langan
ham . Of &am hamme &anon binnan euisc on gregan stan . Of
&am stane on lind oran . Of lind oran on &one ealdan hagan on
@ealdenes @eg . Of &am @ege upp an dune on hring@oldes beorh .
Of &am beorge @est and lang dune on @i$isled to henna &orne .
&anon @est on $a ealdan di/c .&onne sume h@ile and lang &aere dice .
% &aenon nor$ ofer @i$an cumbe . # east on fearres cumbes heafd .
Acta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri . DCCCC XXX VIII . Indictione . XI .
EgO AE$elstanus rex tocius Brittanniae prefatam donationem
cum sigillo sanctae Crucis confirmavi .
Ego @@ulfhelm Dorovernensis aecclesiae archiepiscopus ejus-
dem regis donationem cum tropheo agiae crucis con-
signavi .
Ego AElfheag Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphalem
tropheum agie crucis impressi .
Ego &eodred Lundoniensis episcopus consignavi .
Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
Ego @@ulfun episcopus consensi .
Ego Oda episcopus confirmavi .
Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
Ego Burhgric episcopus consensi .
Ego E&elgar episcopus roboravi .
Ego Alf@old d"ux . "
Ego Vthred dux . Ego AE$ere$ minister .
Ego Oda minister . Ego @@ulfmer minister
Ego @@ulgar minister . Ego Elfred minister .
Ego AElfric minister . Ego @@ulfgar minister .
Ego Eadmund minister . Ego AElfsige minister .
Ego @@ulfsige minister . Ego Ordeah minister .
Ego AElfhere minister . Ego Sigulf minister .
Ego @@ithgar minister . Ego Adestan minister .
Ego AE$el@old minister . Ego Eadric minister .
<P 730>
 Grant by King AEthelstan to thegn AEtheard of land at
               Rimpton co Somerset A.D. 938.
Egregius agonista sermocinatus est in scripturis divinis . "omnia
quae videntur temporalia sunt . quae autem non videntur eterna".
Idcirco superflua utentibus divinis sermo ut supra taxati sumus .
terribiliter premonet ut hujus seculi caduca contempnentes spirita-
liaque imitantes coelestia properemus ad regna .
Quamobrem ego AE&ELSTANUS . desiderio regni celestis exardens
favente superno numine basileus industrius Anglorum cunctarum-
que gentium in circuitu persistentium cuidam adoptivo fideli meo
ministro AE&AERE/D vocitato ob illius amabile obsequium dignatus
sum largiri . V . mansas agelluli . ibidem ubi vulgares prisco more
mobilique relatione vocitant . AET RIMTUNE . et juxta dirivativis
fluentium successibus . HIGBRoc . cum pratibus . Pascuisque . nec-
non et Silvis . Silvarumque densitatibus . ut haec prospere possideat
ac aeternaliter teneat . dum hujus aevi fragilis cursum uti audebit .
post se autem veluti affirmavimus cuicunque voluerit heredi
derelinquat . ce/u supradiximus in aeternam hereditatem . Fiat
etenim prefata terra ab omni servili jugo libera cum omnibus sibi
rite pertinentibus . exceptis his tribus expeditione pontis arcisve
coedificatione .
Denique vero si quis nobis non optantibus nostrum hoc donum
violari fraudulenter perpetrando consenserit : Consideret hinc se
die ultima judicii coram Deo rationem redditurum atque cum
reprobis quibus dicitur . "Discedite a me maledicti in ignem
aeternum". penis a/trocibus se esse passurum si non antea corporea
lamentatione emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
$$is syndon &es landes ge maere aet RIMTUNE . AErest of hig
broce su& and lang dic on $one herpa$ . @est %lang herpa$es on
@endan maere on mor& dic . &onon nor$ % lang herpas$es on @i$ig
leas @yrttruman . &onne ealling be @yrttruman o& ac lea easte
@ear$ne % nord&e @eardne . &anon on hig broc east % lang broces on
&es hi@isces dic - nord % lang dices on &aet strod east % lang strodes .
of &am strode on @ederangrafe scagan . utt &urh &one scagan . %
lang beas broces &onne su& be @yrttruman eft on hig broc .
Acta est haec prefata donatio anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCC XXXVIII . indictione . XI .
Ego AE&elstanus rex tocius Brittanniae prefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego @@ulfhelm Dorobornensis aecclesiae archiepiscopus ejus-
dem regis donationem cum tropheo agyae crucis con-
signavi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphalem
tropheum agyae crucis impressi .
Ego &eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus consignavi .
Ego Cen@ald Episcopus predictum donum consensi .
Ego @@ulfun episcopus consensi .
Ego Oda episcopus confirmavi .
Ego @@ulfhelm episcopus consignavi
Ego Burhgric episcopus consensi .
Ego AE&elgar episcopus roboravi .
Ego AElf@old Dux .
Ego vhtred Dux .
Ego Odda  Ego @@ulfmer Ego AElfsige
Ego @@ulfgar  Ego @@ulfgar  Ego AE&ered
Ego AElfric . Ego AElfsige . Ego A&elmund .
Ego Eadmund . Ego AElfhere . Ego @@ulfhelm .
Ego @@ulfhere . Ego Ordeah . Ego @@ullaf .
Ego AElfhere . Ego Sigulf . Ego @@itgar .
Ego @@itgar Ego AE&estan  Ego AE&el@old
Ego AE$el@old Ego Eadric  Ego @@ullaf
Ego AElfred . Ego Ealhelm .
<P 731>
 Grant by King AEthelstan to the monastery of St.Peter and
St.Paul Winchester of land at Titchbourne co Hant A.D. 938.
Plerumque divitum hujus seculi . quia timore divino neglecto
infirmiores . quosque paternis hereditatum ruribus expellunt .
etiam et aecclesiarum Dei possessiones invadunt . ni privilegiorum
fortis eis obstet auctoritas .
Ego AE&ELSTAN tocius rex Brittanniae hoc privilegium sanctae
Trinitati sanctisque apostolis Petro et Paulo ad monasterium anti-
quum . WINTONIENSE componi episcopo AElfeago . rogante precepi .
ita dumtaxat ut villa TIcCEBURNAN vocitata . semper episcopis
Wintoniensibus ceu antiquitus statutum est. subiciatur . et ne
umquam Wintoniensium potestate auferatur episcoporum . Possidet
autem villa haec . XXV . mansas `quinque eo loco qui BEO@YE$$
dicitur quae omnes omni servitio careant mundiali . excepto pontis
arcisvae fabrica et expeditionis militia augenda .
Termini telluris prescripte sic dilatantur . AErest on ellen for$ .
of ellen forda on cealc s@y$e dell . of cealc s@y$e delle on melan
beorh . Of maelan beorge on hig leage . of hig leage . on langan leage .
of langan leage . on tyrig hege . of tyrig hege . on ae/scs . of &a/m
aegscce to steortan leage . of steortan leage . eall s@a/ &aet heah
hylte scaet to scagan . of scagan eall s@a &io @rid @ale scaet of hit
cym$ to @oh lincan on &aene ymb stocc. of $am ymb stocce on
@i$ig maere . of @i$ig maere on &aene aesc stubb . o/f &am aesc stubbe.
on earnes beorh . of earnes beorge on syfan @yllan . of syfan @yllan
on hafeces del . of hafeces delle . on isen grafas . of isen grafan to
a&ulfes heale . of a&ulfes heale to langan leage . of langan leage
to maenan leage . of menan leage . to @ines heafdan . of @ines heafdan
on ellen ford .
Hanc ergo hereditatem quisquis Deo et sanctis apostolis Petro
et Paulo abstulerit : maledictus et dampnatus sit in die judicii nisi
prius emendaverit .
Acta est autem hec libertas . Anno ab incarnationis dominicae
. DCCCC . XXX . VIII . Indictione . XI .
Ego AE&elstan rex hanc libertatem renovavi.
Ego @@ulfhelm archiepiscopus consignavi .
Ego AElfheah Wintoniensis episcopus confirmavi .
Ego &eodred Lundoniensis episcopus corroboravi .
Ego Ken@ald episcopus consolidavi .
Ego @@ulfhun episcopus confortavi .
Ego Oda episcopus convegetavi .
Ego @@ulfhelm episcopus consublimavi .
Ego AE&elgar episcopus consustentavi .
Ego Vhtred dux condixi . Ego AElfhere minister .
Ego Odda minister . Ego @@itgar minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego AElfred minister .
<P 732>
 Declaration  by Egger (Ethegar) bisbop of Credition of his
obtaing various indulgence from pope Leo VII and certain
Bishop for those who contrute towards the building of cerdtion
minster. A.D. 936 X 939. Followed by a statements  of the
number of days granted by the various Bishop of Credtion
Hich Egger bischob be bude alle mine afther comende to cri-
dintones ministre . &at &e geuenisse. &at hich be het . afther &at
&at hich for soc sainte Marie ministre for mire pride and to Rome hy
wende . and &ar hich hontromede sove ger and more an thar me
bi fore hy lomp . &e reue quene on heuene Marie . and nedede me
to scrifte go . to &an holia popais Leon and be his loredo . And he
me radde anbidia ones similissamnis on Rome . And be hithe to
giuenisse to bote mine mere leuedie an to mire cherche . And
&ar hich be geth of souentine archebischobes to &ousent dages to
giuenisse of hure sinna . alle &ane ministre Criditones aginnas an
god`i'erss of bute hende heuereche day to com/de . an the worke
bi trende and for Ad&elston synge. And of o&er bischopes on
estende Romes burg and on westende of &as mountes mongeus
feour &ousent dages . and soune dages . % . of ho&er archebischopes .
% . bissopes on &isser side &as mountes on wale londes &e ich alle
hi Sogte ho&er bi wise sende . so mi scrift was . &ru &ousend
dage . % . souene . Of &ru archebischopes on bruthude. % . of hyre
onderbischopes . on &ousent dages . % . sixsti dages . Of feour arche-
bischopes of Hirlonde . % . of hire ondersetele bischopes nunhenne
honderd dages . % . tiu dages . And &o hich com hom to &an
gete on &an cherchay . hich silf sinfol hi astahelede &ar on hondred
dage in helf &an gete euemore wo so bith for wrecche Edger . And
&o hich halgede &ane cherichay al hechere hurne ah hondreid
dage . And eft hich bus&ide to Rome for mire lacthere to bote .
% . se holia popa Lion &ay eueuisse iuasnede . % . morede hit mid
on &ousent dage . % a wirgede alle &aye &e hit as@ide . % . &ane
minster of Cridiamtone wi&sette .
Summa dierum XII CCCC . LXXX .
Hondret bischoc . gief on hondred dage .
Poutte bischop on hondreid dage . % bi het &rou hondreit dage .
Leueger bischop bi het to hondreit dage .
Eadb bischop bi get frou hondreit dage . and tiu dage .
Eansb bischop bi get soune hondreit dage .
Ealnod bischop bi get and hondreit dage .
Alger bishop bi get &ru hondreit dage . % . souenti and &ru dages .
Eadluf bischop . bi get sixsti dage .
Luhing bischop to hondreit dage .
and on o&er Leon popa hit ivasnede on echenisse ant aywilday .
Summa dierum . II. D . XL . III .
<P 733>
 Grant by Wulhem to Wlfelm , Archbishop of Cantabury of
 land on the south of Cantabury.co. Kent A.D.939.
[* A]nno dominice incarnationis . DCCCCXXXIX . Indictione . XIIII .
anno Athelstani Regis . Ego WUHELMUS concedo WLFELMO archi-
episcopo aliquam partem terre juris mei . id est undecim agros a
meridie DOROBERNIAE circumdata his terminis . ab oriente . Adre-
desland. a meridie publica strata . ab occidente : Brihtelmesland .
ab aquilone : Cingesland .
Hanc donacionem ego Athelstanus rex cum sigillo crucis con-
firmavi .
* Ego Wlfhelmus confirmavi .
* Ego Teodredus Lundoniensis episcopus subscripsi .
* Ego Alfegus Wintoniensis subscripsi .
* Ego Odo Scirburnensis subscripsi .
* Ego Cenuualdus episcopus subscripsi .
<P 734>
 Grant by King AEthelstan to Wulfswyth "ancilla Christi", of
land at Uferan tun or Overton on the River Cynete or Kennet
co, Wilts. A.D. 939.
* AEgregius agonista sermocinatus est in scripturis divinis
omnia quae videntur temporalia sunt quae autem non videntur
aeterna. Idcirco superflua utentibus divinus sermo ut supra taxati
sumus terribiliter praemonet ut hujus saeculi caduca contempnentes
spiritaliaque imitantes caelestia properemus ad regna .
Quapropter ego . AE&ELSTANUS . divina mihi adridente gratia rex
Anglorum et aeque totius Bryttanniae curagulus aliquam partem
terre juris mei perpetuali donatione libenter concedo . cuidam
sancte conversationi dedite Christi ancille nomine . @@ULFS@Y&E .
eatinus ut mei memoriam suis sanctis orationibus indesinenter
`h'abeat . XV . mansas agelluli juxta dirivativis fluentium successi-
bus . AET CYNETAN . in illo loco ubi ruricoli antiquo usu nomen
indiderunt . UFERAN TUN. Quatinus illa bene perfruatur ac per-
petualiter possideat quamdiu istius caducis saeculi vitam tenere
presumet . post se cuicumque voluerit ceu corroboravimus per-
[enni]ter heredi derelinquat ceu supradiximus in aeternam heredi-
tatem . Sit autem praedictum rus liber ab omni mundiali obstaculo
cum o[m] nibus ad se rite pertinentibus campis pascuis pratis silvis .
excepto istis tribus expeditione pontis arcisve [con]s[truc]tion[e].
[Si quis aut]em quod non optamus hanc nostram difinitionem
elationis habitu incedens aut infringere temptaverit [perpessus sit
gelidis glaciarum flati]bus et pennino exercitu malignorum spi-
rituum nisi prius inriguis penitentiae gemitibus et pura [emenda-
tione emendaverit . Istis] terminibus praedicta terra circum gyrata
esse videtur .
&is synt &a land gemaero to uferan tune. [of cynetan to &on
ellene . &onne . on @od]nes dene . &onne to @uda on maer @ege .
&onne on hyrs leage up to @odnes dic on titfer&es geat . &onne on
@i&ig[meres hege easte @eardne su& on bu]tan to AE&elfer&es setle
on &One stanihtan @eg . &onne on smalan leage . &onne &urh scyt
hangran %lang &aes @eges to &aem [hlince : &onne to @est heafdon]
&onne nor$ ofer dune on &aet riht gemaere . &aer to tune .&onne on
cynetan on sealt ham . of sealt hamme up bet@eox [&a t@egan
beorgas . of &a]m on &aes furlanges @est heafde . &onne on scropes
pyt &onne on &one . . . . pan crundel midde @er[dn]e . &onne on
coltan beorh . [o& &aene herpo& an h]acan penne . &onne andlang
herpa&es on &a dic . @i& su&an ae&elfer&es stane . &onne su& andlang
hric @eges . on &one dunnan stan . &onne @est [% su& ofer &aet yr]d-
land on pyttel dene . &onne u/p on lamba pae& su$ on &one hlinc
ufe@eardne . on hole @eg . &on eft on cynetan. &onne is &is &ara
[feoh @icuna] gemaere % &aes dun landes on mappeldrelen @est
@eardre . &onne nor& up anlang stan rae@e . &onne on &a byrgelsas .
&onne su& andlang @eges [of &am @eg]e andlang hlinces on &aet su&
heafod . &onne adune on &aet slaed . &onne u/p andlang @eges eft to
mappeldre lea .
[Acta est hae]c praefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXXXVIIII  Indictione . XII .
[* Ego AE&el]stanus rex totius Bryttanniae praefatam
donationem cum sigillo sancte crucis confirmavi .
[* Ego @@ul]helm Dorobonensis aecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agie crucis
consignavi .
[* Ego AElf]heah @@intaniensis aecclesie episcopus trium-
phalem tropheum agie crucis inpressi .
[* Ego &eodr]ed Lundoniensis aecclesie episcopus consig-
navi .
[* Ego Cen@ald] episcopus praedictum donum consensi .
[* Ego @@ulfhun] episcopus consensi .
[* Ego Oda] episcopus confirmavi .
[* Ego @@ulfh]elm episcopus consignavi .
[* Ego Burg]ric episcopus consensi .
[* Ego AE&el]gar episcopus roboravi .
* AElfhere dux .
* @@ulfgar dux . * AElfric . minister.
* A&elstan dux . * Eadmund . minister .
* Uhtred dux . * @@ulfsige . minister .
* Odda minister . * @@ihtgar . minister .
* AE&el@old . minister . * Eadric . minister .
* AElfred . minister . * Ealhhelm . minister .
* @@ulfmaer . minister . * AElfsige.
* @@ulfgar . minister . * AE&ered minister .
* AElfsige . minister . * AE&elmund . minister .
* Ordeah . minister . * @@ulfhelm . minister .
* Sigulf . minister . * @@ullaf minister .
&is is Oferan tunes lan[des
boc] &e AE&elstan cing gebo[code] @@ulfs@y&e on ece yrfe
monachorum. Ofretone . Donum
Adhelstani Regis Ancille sue Wlfihe juxta Ripam Kinete .
<P 735>
 Grant of privileges by King AE$elstan to the Monastery of
                 St.Paul's London.
On $am halgan naman ures halendes Christes se $e us gescop
$a $a @e sylfe naeron , and us eft alysde mid his agenum life , $a
$a [@e] fordone @aeron &urh $aes deofles lare , and mid ealle forscyl-
gode in to $am ecan susle , ac his myccle arfaestnesse us alysde of
$am . Nu ic AE$$ELSTAN cyning ofer AEngla$eode cy$e minum
@itum , and on $isum ge@rite mid @ordum afaestnige , $aet ic @ille
friggen ealle $a lande are into sanctes Paules mynstre , and $aereto
gesetan $ysne frivelige, $aet is synderlic freols , sanct Paul to lofe
$an halgan apostle $e $eos sto@ is halig, minre saule to alyssed-
nesse and mine synnan to forgifenesse , be $am $e Sybba cyng hit
aerest gefreode and se halga Erken@old ; and hig beggen $aerto ge-
bugen mid ealle Gode ge$eo@ode , and $a sto@e ge godeden ; and
se maere biscop sanct Erken@old $aene freols gefette on Romebirig
$e on $isse cartan is a@riten ; and manega o$re freolsas heron
ge@riten synd $e mine forgengan gesettyn heora saule to alysnesse .
Se $e $ysne freols geeacnige God his lief her on life and him
heofonarices myrc$e sylle $onne he heonon faran sceole . Se $e
$aenne $a are &aence to &eofigenne o$$e on o$$re @ison to a@ad-
dene on o$re hit her beforen a@riten is sy his lif her gelittled , and
$enne he heonon faran sceole sig a his @unung on helle grund , '
buton he hit her aer his aende $e sti$elicor gebete @i$ $aene aecan
God $e ah ealra &inga ge@eald . For$i @e s@a faestlice $ysne freols
bebeoda$ $aet @e s@a moten eft ealle aetgaedere heofonan rices
myrh$e habban mid $am ecan Gode $e ah ealra &inge ge @eald .
Amen .
<P 736>
 Latin form of N0. P735.
EADEM CARTA .
* In sancto nomine nostri servatoris Christi , qui nos creavit
quando nosmet ipsi non eramus , et nos redemit cum sua propria
vita , quando perditi fuimus ex diaboli doctrina ; et penitus damnati
in aeternum sulphur , sed ejus magna clementia nos liberavit ab
eo . Nunc ego ATHELSTANUS rex super Anglicam gentem notum
facio meis sapientibus et in hoc scripto verbis confirmo , quod
liberabo omnem terram ad sancti Pauli monasterium (spectantem] ;
et insuper constituam istud privilegium , hoc est singularem im-
munitatem , in laudem sancti Pauli illius sancti apostoli , cui hic
locus est sacratus , in animae meae redemptionem et peccatorum
meorum remissionem , secundum quod Sebba rex eundem [locum]
primo liberavit , et sanctus Erkenwaldus ; quorum ambo eo se con-
tulerunt , omnino Deo inservierunt et illum locum locupletarunt
magnusque ille episcopus sanctus Erkenwaldus illud privilegium
impetravit Romae quod in hoc charta scribitur ; et plura alia privi-
legia hic inscribuntur , quae mei praedecessores irrogarunt in anima-
rum suarum redemptionem .
Qui hoc privilegium adauxerit , Deus ejus vitam in hoc mundo
[conservet] , et ei coelorum regni gaudia concedat quando hinc
decesserit . Qui vero quid illinc abstulerit sive in alium usum con-
verterit , aliter scilicet quam hic suprascriptum est , sit ejus vita hic
decurtata , et quando hinc decesserit semper sit ejus habitatio in
inferni fundo , nisi id hic ante finem suum diligentius compenset
apud aeternum Deum qui omnium rerum habet potestatem . Id-
circo tam firmiter hoc privilegium [observari] praecepimus , ut ita
nos omnes denno possimos simul coelorum regni gaudia assequi cum
aeterno Deo , qui omnium rerum habet potestatem . Amen .
<P 737>
 Confirm by King AE$elstan to the Monastery of St.Paul's,
of lands at Sandon, Rode and other places.
CARTA REGIS ATHELSTANI DE TERRIS APUD SANDON , RODE , ARDE-
LEAGE , LUFFENHALE , BYLcHAM , WIcHAM TIDwOLDINTUNE
RUMWELLE , EADULFESNESSE , DRAITUNE , BERNE , NEOSDUNE ,
ET WILLESDONE .
* In nomine domini nostri Jhesu Christi salvatoris . Ea que
secundum legem salubriter diffiniuntur . licet solus sermo suffi-
ceret : tamen pro evitanda futuri temporis ambiguitate fidelissimis
scripturis et documentis sunt commendanda .
Quamobrem ego ADELSTANUS rex Anglorum pro eterne retribu-
cionis spe % relaxacione peccaminun meorum , ad laudem domini
nominis . % ad honorem sancti Pauli Apostoli % gentium doctoris
regali auctoritate renovavi . atque restauravi libertatem : ad monas-
terium ipsius statutum in Lundonia civitate . ubi diu sanctus
Erken@aldus episcopatum tenuit . Qui etiam propensius in monas-
terii studens proficuo illud privilegium quod hactenus in prefato
habetur monasterio in Romulea urbe petebat : aliaque quamplu-
rima privilegia quae nostri antecessores pro redemptione animarum
suarum . et pro celestis regni desiderio constituerunt , in illo-
monasterio scripta ; contineutur . Hec est interim illa libertas
quam , ut perpetualiter in saepedicto monasterio permaneat :
animo libenti constituo . Id est decem mansas ad SANDONAM cum
Ro$e et octo ad Eardeleage cum Luffenhe$e et decem ad Bylcham .
cum @@icham . et octo ad Tidwolditone . et duodecim ad Run@eolla
et . XXX . de Eduluesnaesa et decem ad Draegtun et octo ad Berne .
et decem ad Neasdune cum Willesdone . Hanc ego libertatem
pro peticione et ammonicione venerabilis episcopi Teodorici , qui
tunc temporis eidem monasterio prefuit placabili mentis devocione
dictare , scribere, commendare procuravi .
Si quis vero quod non optamus , hujus decreti adversitatem in-
fringere temptaverit, aut aliter quam a nobis statutum est mutare
praesumpserit : sit a consortio domini nostri Jhesu Christi segre-
gatus . et cum lupis rapacibus ponatur . et ejus ligaturis se con-
strictum sciat . cui Christus claves celestis regni commendans ait .
Tu es Petrus , et super hanc petram edificabo ecclesiam meam .
et tibi dabo claves regni celorum . % quodcumque ligaveris super
terram : erit ligatum et in celis.
Denique adhuc pro ampliori firmitatis testamento omnimodo
precipimus . atque precipiendo obsecramus . ut maneat ista libertas
insolubiliter ab omni seculari servitio cum omnibus per circuitum
ad se rite pertinentibus . campis . pratis . pascuis . silvis . rivulis :
tribus exceptis . expedicione pontis . arcisque construccione . et
exercitu . idcirco vero hujus donacionis munificentiam tam firmiter
atque inmobiliter imperamus . quia pro hoc a domino celestem
beatitudinem accipere speramus . illo annuente cui est honor et
potestas et imperium per infinita secula seculorum .
Deinde hujus decreti consentiens testis fuit Adelgarus archi-
praesul .
et Oskytel metropolitanus . Eboracensis ecclesie .
et Adelstanus Lundonigensis episcopus .
et A$ulf Herefordensis basilicae episcopus .
et AElfere dux .
et Brihtno$ dux . et AElfstan abbas .
et AElfric abbas . et ali multis.
<P 738>
 Grant by King Athelstan to the Monastery at Middelton of
land at Muleborn or Milbourne,ect.,co Dorset .A.D. 843.
for 15th April, A.D. 939 (?).
* In Godes name. ich A&ELSTAN God giuing kyng @elding
Brytone . mid alle mine @ytene . % alle biscope of &an kinedome of
Engelonde . gelad by &e pricingge of $e Haly Goste . grantye %
confirmye by $isse minre chatre . for me and for &e kingges of
Engelonde $aet come& aefter me ene and euereich. tille Gode and
sainta Marian . and sainte Michaele . sainte Sampsone . and sainte
Bran@aladre XXVI . hyde londes aet MULEBURNE . mid $an # $ereto
li& . and fif aet Wonlonde . and &reo atte Fromemou&e . atte yle
$an ye to on see . and on on londe & is to leggende aet Ore . and
&reo at Clyue mid $are mede # &ereto li& . and &reo and on half at
Liscombe . and on at Burdalueston . and on at Litele Pudele . and
fiue aet Cattesstoke . and .VI . at Comptone . and to at Widecome .
and . V . at Osmyntone . % . VI . at Hole@ert&e . # is alles seuene
and sixty hyden in to MIDDELTONE . and anne @ere on Auene at
T@ynham . and al # @ater binne sta&e of Waimou&e . and half strym
on $an Waymou&e out on see . and t@elf acres to &an @ere . % $an
@erhurde . and &reo $egne on Su&sexan . and salterne by @ere . and
. XXX . hyden on Sidemyntone . to fosterland . and to at Chelmyn-
tone . and six at Hylfelde . % . X . hyde at Ercecombe . to tymber-
londe .-.
And ich @olle # al $is myn almeslonde mid al $an # $ereto li& .
and freo beo in alle $inge . and freo custumes . # is for mine saule
helpe and for $e helpe of here saulen # to fore me pere and after
me comen schulle kynges of Engelonde $an minster to fore gesed
of Middeltone in rigte clene almesse @ulle % grantye # hit beon al
so freo in alle $inge mid $an # $erto li& in eche stede in Englonde
in myne cynedome als@a myn ogen ore .-. And ich stedeuastliche
hote . and bebeode in Gode almigties hege name . Fader and Son
and Holy Gost . # $is min @ille and gifte . and of $is @rit fastnynge
unge@emmed beo and unge@ered . and unge@endelich $e h@ile #
Christendom dure& in $is gelonde Englisckan .-. Oure Lourd God
almigtig and alle his halgen al $e ylc ho so hit beo # $is my dede
in o$ere &ise hit byturne o&er ge@anye . o&er ho # euere beo . be
hey Judan feyre Christes traytour on helle @ytte pynende % on
echenysse .-.
And # $is sond beo and stedeuast euere boute ende . ich
$e foresedene kyng Adelstan $is ge@ritene bocleof
habbe gemerked mid Cristes holy rode tokne * and
min ogen honde mid $isse ge@itnesse of alle mine
ge@ytene # herafter ge@riten beo gefunden . % mid
mine biscopes .-.
* Ego Wolfhelmus . DOrobernensis ecclesiae archiepiscopus
testimonium perhibeo . et cum signo agiae crucis hoc
donum et hanc sententiam praedictam confirmavi
* Ego Atheldredus Londoniensis urbis episcopus consensi
et subscripsi .
* Ego Cenwaldus episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Alfredus episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Caynan episcopus consensi et subscripsi ,
* Ego Egwynus episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Radulphus episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Brinstanus episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Alla episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Oferdus princeps consensi et subscripsi .
* Ego Alfledus minister domini regis consensi et sub-
scripsi .
* Ego Athelmundus minister consensi et subscripsi .
* Acta est haec nostra donatio et concessio ac praesentis nostrae
cartae confirmatio anno ab incarnatione domini . DCCCxLIII . in villa
<P 739>
 Latin form of N0. P738.
regali quae dicitur Doracestria secunda die Paschae Domini .
In nomine Dominis Ego ATHELSTANUS Dei gratia rex Brittonum
cum assensu et voluntate totius consilii mei et episcoporum regni
Angliae , ductus instinctu Spiritus Sancti , do et concedo et hac
praesenti carta mea pro me et successoribus meis regibus Angliae
in perpetuum confirmo Deo et sanctae Mariae , sancto Michaeli ,
sancto Sampsoni , et sancto Branwaladro , viginti et sex hidas
terrae cum pertinentiis suis apud MULEBORN , et quinque apud
Wonlonde , et tres apud Fromemuthe apud insulam quae dicitur
la Ye , duas in mari et unam in terra , scilicet apud Ore , et tres
apud Clyve cum prato ibidem pertinente , et tres apud Liscombe
et dimidiam , et unam apud Bordelestone , et unam apud Litele-
pidele , et triginta apud Sidelyng et quinque apud Stoke , et sex
apud Cumptone , et duas apud Chelmingtone , et sex apud Hyle-
feyld , et quinque apud Osmingtone , et duas apud Wydecombe ,
et sex apud Holewourthe , et decem apud Stokelonde , in monas-
terium et abbathiam de Middeltone . Et ego volo quod tota ista
terra cum pertinentiis suis et libertatibus omnibus et liberis con-
suetudinibus quam pro salute animae meae et salute animarum
progenitorum et successorum meorum regum Angliae monasterio et
abbathiae praedictae de Middeltone in puram et perpetuam elemosi-
nam do et concedo , sit adeo libera in omnibus rebus cum pertinen-
tiis ubique in regno Angliae sicut mea propria dominica terra . Et
firmiter praecipio in nomine omnipotentis Dei Patris et Filii et
Spiritus Sancti quod ista donatio mea concessio et praesentis paginae
confirmatio illibata sit et immutabilis ac inpervertibilis dum
Christianitas duraverit in ista terra Anglicana .
Dominus Deus omnipotens et omnes sancti ejus omnes illos et
singulos qui hoc factum meum in aliquo pervertere vel permutare
voluerint , seu quocumque modo attemptaverint , socii sint Judae
traditoris Christi in gehennalibus cruciatibus perpetuo cruciandi .
Et quod istud verum sit et stabile semper sine fine , ego
praedictus rex Athelstanus hujus scripturae paginam
cum signo crucis Christi mea propria manu signavi
cum hiis testibus de meo consilio qui subscripti
reperi-entur et cum episcopis meis .
* Ego Wulfhelmus Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus
testimonium perhibeo , et cum signo agiae crucis
hoc donum et hanc sententiam praedictam confir-
mavi.
* Ego Athelredus , Londoniensis urbis episcopus consensi
et subscripsi .
* Ego Cenwaldus , episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Alfredus , episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Caynan , episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Egwynus , episcopus consensi et subscripsi .
* Ego RadulphuS , episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Brinstanus , episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Alla , episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Offerdus episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Alfledus minister domini regis consensi et sub-
scripsi .
* Ego Athelmundus , minister consensi et subscripsi .
* Acta est haec nostra donatio et concessio ac praesentis nostrae
cartae confirmatio anno ab incarnatione Domini DccCxLIII in villa
regali qui dicitur Doracestria secunda die Paschae Domini .
$$is is &ARA . VIII . HIDA BOC @@OR$IAE &E AELFRED CINE
<P 740>
 Grant by King AElfred to the thegn Heahfyr$ of land at
                Worthy, co Hants. A.D.939.
GEBOCODE HEAHFYRD HIS &AEGNE ON ECE YRFAE .
Egregius agonista sermocinatus est in scripturis divinis . omnia
quae videntur temporalia sunt quae autem non videntur aeterna" .
idcirco superflua utentibus divinus sermo ut suprataxati sumus
terribiliter premonet ut hujus seculi caduca contempnentes spirita-
liaque imitantes coelestia properemus ad regna .
Quamobrem . ego AELFREDUS . desiderio regni celestis exardens
favente superno numine basileus industrius Anglorum cunctarum-
que gentium in circuitu persistentium . cuidam adoptino fideli
meo ministro HEAHFYR$$ vocitato ob illius amabile obsequium
dignatus sum largiri . VIII . mansas agelluli . ibidem ubi vulgares
prisco more mobilique relatione vocitant AET @@ORDIGE . cum pratis
pascuis necnon et silvis silvarumque densitatibus ut haec pros-
per[e] possideat ac aeternaliter teneat. dum hujus ae/vi fragilis cursum
uti audebit . Post se autem veluti affirmavimus cuicumque voluerit
heredi derelinquat . fiat etenim prefata terra ab omni servili jugo
libera cum omnibus sibi recte pertinentibus . exceptis his tribus
expeditione pontis arcisvae coedificatione .
Denique vero si quis nobis non optantibus nostrum hoc donum
violari fraudulenter perpetrando consenserit . Consideret hinc se
die ultima judicii coram Deo rationem redditurum atque cum
reprobis quibus dicitur Discedite a me maledicti in ignem eter-
num : Paenis atrocibus se esse passurum . si non antea corporea
lamentatione emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
$$is is &aet ge/ maere aet @@or$ige .
Arest of ice/nan to i@iga$ . o/f i@iga$ to stan ceaslan . of stan
ceaslan for$ to bican sclaede s@ua for$ to A$el@oldes beorge . of
A$el@oldes beorge for$ to ae&elmes hangram . &anon to cyrringe .
for$ to &an coppedan &orne . of &an coppedan &ornae . for$ utan &a
ea . of &ara ea utan cyoling mor .
Anno ab incarnatione domini nostri Jhesu . D . CCCC XXXVIIII .
Indictione . XII .
First 5 lines of p.45P7 omitted.
Ego Ealstanus episcopus confirmavi .
Ego Fry$estan episcopus consignavi .
Ego A&el@old episcopus consensi -
Ego Byrhred episcopus roboravi .
Ego @@ullaf abbas confirmavi . Ego Byrhfer$ minister . .
Ego Eanulf dux . Ego Byorhtulf minister .
Ego A&ulf dux . Ego Leofheah minister -
Ego AE&elna$ dux . Ego Buga minister .
Ego Byocca du$ . Ego Osulf minister .
Ego AE&elwold dux . Ego AElfric minister .
Ego Ceoleah minister . Ego Deormod minister .
Ego Odda minister . Ego Byrhthelm minister .
Ego AElfstan minister . Ego Ealhstan minister .
Ego AE&estan minister . Ego Haefa minister .
Ego Eadmund minister . Ego Al@old minister .
Ego AElfred minister . Ego A&ulf minister .
Ego AEsculf minister . Ego Heahno$ minister .
<P 741>
 Grant by King AEthelstan to thegn Ealdulf of land at
             Meapham or Meopham co Kent A.D. 939.
* Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo . Omnia
de summo caeli apice visibilia et invisibilia ordinabiliter guber-
nante presentisque vitae semper curriculo cotidie decrescente ac
nobis mortalibus temporalia gaza necnon et lucra possessionum
inaniter fruentibus facescunt ac defluunt .
Quapropter ego . AE&ELSTANUS . divina mihi adridente gratia rex
Anglorum et curagulus totius Bryttanniae aliquam partem terrae
juris mei perpetuai donatione libenter concedo . cuidam fideli
meo ministro . nomine . EALDULFO . XII . mansas in illo loco cui
ruricolae apellativo usu ludibundisque vocabulis nomen indideruut .
AET MEAPHAM . quatinus ille bene perfruatur ac perpetualiter pos-
sideat quamdiu . istius caducis seculi vitam tenere presumet . et
post se cuicumque voluerit ceu corroboravimus perhenniter heredi
derelinquat in aeternam hereditatem . Sit autem predictum rus
liberum ab omni mundiali obstaculo cum omnibus ad se/ rite per-
tinentibus . campis . pascuis , pratis . silvis . exceptis istis tribus
expeditione pontis arcisve constructione .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram difinitionem
elationis habitu incedens infringere temptaverit perpessus sit geli-
dis glaciarum flatibus et pennino exercitu malignorum spirituum .
nisi prius inriguis paenitentiae gemitibus et pura emendatione
emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur . &is
synt &a land gemaero to meapha/m on su&an % on @este@eard setl
&onne nor& fram setle to netles stede to &aere ha/ne &onan nor& on
gerihte andlang hrycges o& hredles stede &aet for& &onan to fearn
leage geate &onne nor& &onan to cobba hammes mearce &onan east
on gerihte to heorot felda geate fram &am geate east % su& on hludes
beorh of &am beorge for& be &aere mearce o& &one cale@an stoc
&onan su& to blacan meres geate &aet su& &onan on &one oran foran
@i& eastan ecgulfes setl @est be &am oran eft to@eard setle .
&is synt &a den baera on @ealda &e &aerto gebyria$ be su&an
ea stanihtan hyrst . % ceolan hyrst % be nor&an ea gelecan camp
% gumb-rihting hyrst % ceorla den .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXXXIX . Indictione . XII .
* Ego AE&elstanus rex totius Bryttanniae prefatam donatio-
nem cum sigillo sancte * crucis confirmavi.
* Ego @@ulfhelm Dorobonensis aecclesiae archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agie * crucis
consignavi .
* Ego AElfheah @@intaniensis aecclesiae episcopus triumpha-
lem tropheum agie * crucis inpressi .
* Ego &eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus consig-
navi .
* Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
* Ego @@ulfhun episcopus consensi .
* Ego Oda episcopus confirmavi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
* Ego Burhric episcopus consensi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* AElfhere . dux .
* AE&elstan . dux . * AElfsige . minister .
* Uhtred . dux . * Ordeah . minister .
* Odda . minister . * Sigulf . minister .
* AElfric . minister . * Eadric . minister .
* Eadmund . minister . * Ealhhelm . minister .
* @@ulfsige . minister . * AElfsige . minister .
* @@ihtgar . minister . * AE&ered . minister
* AE&el@old . minister . * AE&elmund . minister .
* AElfred . minister . * @@ulfhelm . minister .
* @@ulfmaer . minister . * @@ullaf . minister .
* @@ulfgar . minister . *
Endorsed in a contemporary hand :---"&is is Meap hames land
boc &e . AE&elstan cing gebocode . Ealdulfe his &egne on ece yrfe .";
and in one of the Xiith century, "Ethelstanus Rex dedit . XII .
mansas apud Meapham . Ealdulfo ministro suo". " latine".
rubic omitted
<P 742>
 Grant by King AE$elstan to his sister Eadburga of land at
             Dorocenford or Droxford  co Hants A.D.939.
* Regnante theo in eona eo[n]um . Neminem quippe in raor-
tali solo quamvis universam cosmi seriem quisque sollerti mentis
acumine perlustret . expertem repperiet debite mortis extitisse .
Illamque juste severitatis sententiam protoplasti prevaricationis
noxam delatam evasisse . Tamen pii conditoris arbitrio constat
illiusque miseratione superna conceditur . quemquam potis esse
imis alta terrenis caelestia caducis sine fine mansura capescere .
Quapropter ego AE&ELSTANUS - nodante Dei gratia basileos Anglo-
rum et equae totius Brittanniae orbis curagulus . enucleatis istis
omnibus et fervore coplestis patriae exardens . ibenter perpetuali
libertate tribuendo condonavi . Venerabili michique amabili chris-
ticole spiritali commercio sanctoque velamine Dei nutu devotionis
affectu consignatae et pro germanitatis nostrae conglutinata pro-
pinquitate in sempiternam hereditatem . nomine EADBURGE . X . aet
. VII . mansas cum mentis hilaritate impenderem . ubi ruricole
antiquo usu nomen imposuerunt . et appellativa relatione nuncu-
paverunt . DROCENESFORD . juxta dirivativos aquarum cursus
MEONE . ut illa predictam terram habeat ac possideat . cum omni-
bus ad se rite pertinentibus . Campis . Pascuis . Pratis . Silvis .
Dirivatisque cursibus aquarum eternaliter . Et postquam univer-
sitatis viam hujus seculi transierit . Ceu supradiximus in aeternam
hereditatem cuicumque sibi heredi voluerit . perenniter relinquat .
Fiat etenim prefata terra ab omni servili jugo libera . cum omnibus
sibi recte pertinentibus exceptis his tribus expeditione . pontis
arcisvae coedificatione . Qui hoc jus donationis augendo amplifi-
cando satagerint . augeat amplificetque cunctiparens genitor in hoc
presenti vitam illorum et inter celibes beati felicesque sine fine in
aeterna doxa letentur .
Denique vero si quis, etc. . . . . (as in No. P740).
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&is syndon &a land ge maero to DROCENESFORDA .
AErest aet clefer daene on $et del . of &am dellae and lang @eges
on &a h@itan flodan . of &aere flodan on nor& healfae haerepa$aes .
on &one litlan &orn . &onon on s@eal@an &orn &onon on &aes hlincaes
nor$ aendae . &aet and lang hlincaes . su$ on &aes cumbaes heafod .
&onon on &aes hlincaes @aest aendae aet &am h@itan fox holum .
&onon on stan burg of stan byrig %lang dic utt on h@itan for$ .
&onon and lang MEONE on midnae stream on &a dic on nor$ healf
&aes fordas % lang dic on &one ealdan &orn of &am &orne aeft utt on
MEONE % lang streamaes o& &a dic . %lang dic to &am ae&aenan byri-
gelsum . &onon su$ and lang hling rae@e to &aes ni&aer langan
hlincaes east aendae % lang hlincaes aeft ut on ea % lang ea o$ &aet
@aes(t] maeste ho@ . &onon @aest for &onae seal styb od $aet yr$ land
su$ bae &am landae on &aes @yllaes heafod &onon aeft utt on ea &aet
and lang streamaes su& on @uda % &onne on giet o& @ichaema
maearcae &onon @est be hagan for cyneburgae hyrstae su&e @eardae o&
&aet scir hiltse on &onae greatan beam of &am beamae on &unres lea
middae @eardnae . of &am lea on ge rihtae to &rocbyrgae on &onae
fulan broc and lang fulan brocaes utt on bytnan burnan %lang
burnan o& &aes bisceopaes mearcae &aet nor$ to filae lea geatae .
&onon on brom burnan . &aet and lang burnan o& bromfaeldae &onnae
upp bae t@eoh &a t@aegen bromfaeldas %lang &aes alar sceataes of
$one fulan brocc %lang brocaes to &aes cumbaes heafdae &onnae to &aere
stigelae tO &aes biceopes mearcae &onne utt on langan leagae &aet
&@aeoraes ofaer &a leage nor$ to @uda . &onon to &aere stigelae o&
meon @ara snadae &onne for$ . to domnaes hlincae &onon to &am
@ylf pyttae &onnae on gaerihta &urh haesel holt to claefaer daene aeft
on &aet dell
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XXXIX . Indictione . XII .
Ego AE&elstanus Rex totius Brittanniae prefatam donationem
cum sigillo Sanctae crucis confirmavi .
Ego Eadmundus Ejusdem regis frater consignavi atque
roboravi .
Ego Eadredus frater ejusdem regis consensi .
Ego @@ulfhelm Dorobornensis aecclesiae . archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agyae crucis
consignavi .
Ego AElfhealh Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphale
tropheum agye crucis impressi .
Ego &&eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus consignavi .
Ego Cen@ald Episcopus predictum donum consensi .
Ego @@ulfhum episcopus subscripsi et consensi .
Ego Oda episcopus subscripsi et confirmavi .
Ego @@ulfhun Episcopus consensi et consignavi .
Ego Burgric Episcopus subscripsi et consensi .
Ego E$elgar Episcopus Roboravi .
Ego AElphere dux .
Ego @@ulfgar dux . Ego @@ulfmaer minister .
Ego AE&elstan dux . Ego @@ulfgar minister .
EgO @@ulfstan dux . Ego AElfsige minister .
Ego Uhtred dux . Ego Ordeah minister .
Ego Oda dux . Ego Sigulf minister .
Ego Eadmund minister . Ego Eadric minister .
Ego AElfric minister . Ego Ealhhelm minister .
Ego @@ulfsige minister . Ego AElfsige minister .
Ego @@itgar minister . Ego AE&ere$ minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego Sire$ minister .
Ego AE&el@old minister . Ego AE$elmund minister .
Ego AElfred minister . Ego @@ulfhelm minister .
Ego AE$elred minister . Ego @@ullaf minister .
<P 743>
 Grant by King AEthelstan to religious woma Eadulf.
       of land at Beorthwaldingtun or Bright-Walton co Berks.
       A.D. 939.
Regnante theo in perpetuum architectorio qui sua ineffabili rite
potentia omnia disponit atque gubernat . vicesque temporum
hominumque mirabiliter discernens terminumque incertum prout
vult equanimiter imponens . et de secretis celorum glorie humane-
que nature misteriis docet ut cum his fugitivis et evi cursibus
possessiunculis jugiter mensura regna Deo largiente fragilique
nature consolationis sublevamine adipiscenda sunt .
Quapropter ego AE&ELSTANUS nodante Dei gratia basileos Anglo-
ram % eque tocius Brittanniae orbis gubernator cuidam religiose
femine vocitato nomine EADULFU . cum consensu optimatum
meorum % pro ejus placabili pecunia . XV . mansas agelluli ubi
ruricoli antiquo usu nomen imposuerunt aet BEORHT@ALDINGTUNE
quatinus illa bene perfruatur ac perpetualiter possideat quamdiu
vivat . et post se cuicumque voluerit heredi derelinquat ceu supra-
diximus in eternam hereditatem . Sit autem predicta terra cum
omnibus ad se rite pertinentibus libera campis . pascuis . silvis
excepto istis tribus expeditione pontis arcisve constructione .
Si quis vero quod non optamus contra nostrum hoc decretum
machinari vel infringere aliquid voluerit sciat se rationem graviter
redditurum in die judicii ante tribunal domini nisi prius hic digna
emendaverit penitentia ante mortem .
Istis terminibus predicta terra circumscripta esse videtur .
Mete dc Beo[r]ht@aldingtune.---$is sinden &a landan gemaero to
beorht@aldingtuue . AEr(e]st of curspandic up on acdene of acdene
to @igfer&is leage of @igfer$is leage to pippes leage of pippes leage
nor$ % lang hagan to &an brandan stane of &am stane to dunian
mere #onen &onon nor$ rihte to haesel lea of haesel lea &est rihte
to borsenan beorge of $am beorge @est riht on &one haranstan of
$an stane nor$ rihte to stan crundele &onnan % lang @eges to &am
langan treo@e of &am tro@e % lang @eges to maerfloden &onne giet
% lang @eges &aet eft on cyrspandic .
Acta est hec prefata donatio . anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XXXIx . indiccione . XII .
* Ego AE&elstanus rex tocius Byrttannie prefatam dona-
tionem cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego @@ulfhelm Dorobornensis ecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agie crucis
consignavi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consignavi .
% subscripsi .
* Ego AElfheal @@intoniensis ecclesie episcopus triumph-
alem tropheum agie crucis inpressi .
* Ego Cin@ald episcopus predictum donum consensi %
subscripsi .
* Ego Oda episcopus consensi et subscripsi
* Ego @@ulfhun episcopus confirmavi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
* Ego Byrgric episcopus consensi % confirmavi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* Ego AElfhere dux . consensi . et . subscripsi .
* Ego @@ulfgar dux . consensi . et subscripsi .
* Ego AE&elstan dux . consensi . et subscripsi .
* Ego Uhtred dux . consensi . et subscripsI- .
* Ego Odda . * Ego @@ulfgar . minister consensi et subscripsi
* Ego AElfric . * Ego AElfsige minister consensi et subcripsi
* Ego Eadmund  * Ego Ordeah: minister consensi et subscripsi
* Ego @@ulfsige * Ego Eadric: minister consensi et subscripsi
* Ego @@ullaf * Ego Ealhhelm . minister consensi et subscripsi
* Ego @@ihtgar * Ego AElfsige . minister consensi et subscripsi
* Ego AE&el@old * Ego AE&ered . minister consensi et subscripsi
* Ego AElfred  * Ego AE&elmund . minister consensi et subscripsi
* Ego @@ulfric * Ego @@ulfhelm minister consensi et subscripsi
<P 744>
 Grant by King Athelstan to Alfric, or Alfrid, Bishop of
Sherborne of land at Archet or Orchard (?) near shaftesbury
and Fontmell co. Dorset; and (2) grant of the same by the
Bishop to Beorhtwine daughter of Wlfhelm .A.D. 939.
HEC CARTA INSCRIPTA EST DE . V . MANSIS TERRE AD ARCHET
ADJACENTIBUS .
Regnante theo in eona eo[nu]m . Neminem quippe in mortali
solo quamuis aniversam cousmi quisque sollerei mentis
acumine perlustret expertem reperiet debite mortis extitisse . illam-
que juste severitatis sententiam protoplasti prevaricacionis noxam
delatam evasisse ut dicitur : "et in terram ibis . pulvis es et in
pulverem reverteris".
Quapropter ego A&ELSTANUS Rex divina favente gratia tocius
Britannie privatum regalis regiminis obtinens partem ruris pro-
prii juris mei dicione subactam in fervore amoris illius qui dixit .
" Date et dabitur vobis" : et pro devoto famulatu % fideli serviciO
libens perpetuali libertate tribuendo condono ALFRICO fideli meo
in Christo ministro % episcopo V . mansas in loco qui vulgari dic-
cione et appellativa relacione nuucupatur AT ARCHET .
Et Ego ALFRIDUS episcopus dabo illos V mansas BEORHTw[I]NE
filia Wlfhelmi que fuit uxor fratris illius Beorhtere cum omnibus
ad se rite pertinentibus campis silvis silvorumque nemoribus . Vt
hec prospere possideat ac eternaliter- teneat . dum h(unc] evi
fragilis cursum uti audebit . post se autem veluti affirmavimus cui-
cumque voluerit heredi derelinquat ceu supradiximus in eternam
hereditatem : Fiat enim prefata terra ab omni servili jugo libera
cum omnibus sibi recte pertinentibus exceptis hiis tribus expedi-
cione pontis arcisve coedificacione . Hanc vero prelativam dona-
cionera sublimiter a patre luminum instigatam quisquis benivola
ac fideli mente augendo amplificare satagerit augeat amplificet qui
cunctiparens genitor in hoc presenti seculo vitam illius . et cum
suis omnibus prospera feliciter longiturne vite gaudia et in
futuro . audiat illam dominicam vocem dicentem sibi . "Venite
benedicti patris mei percipite regnum quod vobis paratum
est ab origine mundi" . Minuentibus vero atque frangentibus
hanc donacionem quod opto absit a fidelium mentibus , terrat
pars eorum cum illis de quibus e contra fatur . "Discedite a me
maledicti in ignem eternum qui paratus est Sathane et sattelli[ti]-
bus ejus" . Nisi prius digna Deo penitencia veniam legali satisfac-
cione emendent . Istis terminibus praedicta terra circumgirata esse
videtur . Acta est prefata donacio anno ab incarnacione domini
nostri Jhesu Christi D . CCCC . XXXIX . Indictione . XII :
&is sent &a land imare to archet &arewestere fif hide . Arest
suth@ard of ealdmannes @yrde at langhecgan to sugging made .
&ane on . i . richte to stirthel on &ane alr bene&en scealden for$ %
&anen anlang hig@eges # of hige@eges ande funtemel $ry akeres
wid eastem &ane broc &onne anlang funtmeales o& eadelmes melne
of funtemel to &ane t@am &ornen &at for$ on irichte to stigel hege
ouer stirtel % &onun on irichte to ginum hocum to &rem land
sharen &at on archet hamm . and &anen cagbroc up anlang
cagbroges to land share hegen &onne anlang heges to ealdmannes
wyr&e ; .
Ego AEthelstanus Rex tocius Britannie prefatam donacio-
nem cum sigillo sancte crucis confirmavi * .
Ego Wulfhelm Dorobernensis ecclesie archiepiscopus ejus-
dem Regis donacionem cum tropheo agie crucis
consignavi * .
Ego Alfech Wintoniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agie crucis impressi , et cetera .
<P 745>
 Grant by King athelstan to the thegn Wulfsige, of land at
      Chieldmeare or Childmark co Wilts Above A.D. 929x940.
Fortuna fallentis seculi procax : non lacteo inmiscibilium lilio-
rum candore amabilis . sed fellita hejulande corruptionis amari-
tudine odibilis . fetentis filios valle in lacrimarum carnis : rictibus
debachando venenosis . mordaciter dilacerat . que quamvis arri-
dendo sit infelicibus adtractabilis : Acherontici tamen . ad ima
[Cociti . ni satus] alti subveniat boantis : impudenter est decurri-
bilis . et ideo quia ipsa ruinosa : deficiendo tanaliter dilabitur :
sumopere festinandum est : ad amena Indicibilis leticie arva : Ubi
angelica ymnidice jubilationis organa : mellifluaque vernantium
rosarum odoramina : A bonis beatisque naribus inestimabiliter
dulcia capiuntur : Sineque calce . auribus clivipparum suavia audi-
untur : Cujus amore felicitatis illectus : fastidiunt jam infima :
ulcescunt . superna .
Ex quibus pro percipiendis semperque specie concupiscibili
fruendis . Ego ATHELSTANUS rex Anglorum per omnipatrantis dex-
teram : tocius Britanie regni solio sublimatus . quandam telluris
mei particulam . meo fideli ministro @@ULFSIGIO femineque ejus :
id est viginti cassatarum : In loco quem solicole : Et CHIELDMEARC .
 vocitant : libenter tribuo : Ut illi eam sine jugo exose servitutis .
Cum pratis . pascuis . Silvis . rivulis : omnibusque ad eam utilita-
tibus suis pertinentibus : quamdiu aura naribus aspirabili ; Ocello-
rumque convolatu cernibili . potiantur : liberaliter . habeant . Et
post generalem qui `omnibus [certus] Incertusque homunculis :
constat . transitum : Cuicumque successionis heredi voluerint . In
perpetuam hereditatem : contradendo derelinquant .
Predicta siquidem tellus : hiis limitibus circumcincta clarescits ;
<P 746>
 Grant by King AEthelstan to Byrhtlm "miles", of land at
Eatun or Eaton, co. Derby.A.D. 850for 940.
CARTA A&ELSTAN REGIS .
* Eterne hereditatis territoria % perpetue prosperitatis privilegia
magnis meritorum machinamentis jam concedente Christo Jhesu
mercanda sunt . quapropter videlicet EDELSTAN Rex AngulSexna
and Nor&hymbra imperator . paganorum gubernator . Brittanno-
rumque propugnator . larga manu confert lucra largissim uti queat
firmissime regnorum regimine sublimari .
Quamobrem jam nunc locupletat hunc militem BYRHTELM tri-
buendo ei terram . V . videlicet cassatos in loco quem ruricole
EATUN vocitant . pro ejus fideli obsequio . % pro ejus placabili
pecunia . ut possideat eam cum omnibus ad se rite pertinentibus
pratis . pascuis . campis . silvis . % post ejus discessum cuicumque
voluerit heredi derelinquemdam . Sit autem predicta tellus ibera
exceptis istis tribus . expedicione . pontis arcisve constructione .
Si qui denique non optantibus nobis nostram hanc cartam cupi-
ditatis livore depressi . violari satagerint agminibus tetre caliginis
lapsi vocem audiant examinacionis die arbitris sibi dicentis . " dis-
cedite a me maledicti in ignem eternum" ubi cum demonibus
ferreis sartaginibus crudeli torqueantur in pena si non ante mortem
digna hoc emendaverint penitentia . Istis terminibus predicta terra
circumgirata esse videtur . etc.
Auta est hec prefata donacio anno ab incarnatione Domini nostri
Jhesu Christi . D . CCC . L . Indictione XIII .
* Ego AE$elstan rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego @@ulfhelm Dorobernensis ecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donacionem cum tropheo agie crucis
consgnavi .
* Ego &eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consig-
navi .
* Ego AElfheah @@intanensis ecclesie episcopus triumpha-
lem tropheum agie crucis impressi .
* Ego Cene@ald @@igarnensis ecclesie episcopus donum
consensi .
* Ego Oda episcopus confirmavi .
* Ego AElfric episcopus consignavi . '
* Ego @@ulfhelm episcopus consensi .
* Ego Buruhric episcopus confirmavi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi
Et duces . VII . % ministri . XVIII .
<P 747>
 Grant by Duke Eadulf to christ church Cantabury of lands at
Darent and Meopham co Kent A.D. 940.
(* A]nno dominice incarnationis . DCCCC . XL . Ego EADULFUS
dux per concessionem domini mei regis Athelstani . presente
Wlfelmo archiepiscopo concedo ecclesie Christi . `ad victum mona-
chorum in eadem ecclesia Deo serviencium . has terras . de propria
possessione mea . quas michi idem Athelstanus Rex in perpetuam
hereditatem dedit . videlicet DAERINTAN % MEAPEHAM . liberas ab
omni seculari consuetudine . % regio tributo . exceptis . expedicione
pontis . % arcis constructione .
Ego Athelstanus rex tocius Britannie hanc donacionem
confirmo .
Ego . wlhelmus `archisacerdos tocius Britannie
Ego Odo Scirburnensis . subscripsi .
Ego Dunstanus . subscripsi .
<P 748>
 Grant by King Eadmund to the thegn Elswith of land at Batcombe
in Nyland near Gladstonbury co. Somerset A.D. 940.
* In nomine Dei et altissimi Jhesu Christi . Regna regum ab
alto regente . Cujus nutu creata cuncta in principio formata . Pre-
sentisque vite tractu pollentes . Licet primi protoplasti facinore
violata inprobis successionibus deterioranda istic degentibus viles-
cerent . Tamen pii conditoris arbitrio constat illiusque miseratione
nobis jacentibus in infimis ad antrapon salutem concessit duo
inesse quibus tantum hnmauorum constat effectus actuum .
Voluntas scilicet atque postestas . Ut his qui ad cumulum miseri-
cordie pietatisque lucra terrena vertentes et pro Christi nomine
largitis . gratulentur se/ temporaliter accepisse quae omittendo gratis
perpetualiter centupliciter possidebunt . Ceu preclara ejus voce nos
admonet dicens Date et dabitur vobis.
Hujus scilicet fervore dilectione arctus ejusque juvamine fretus .
EGO EADMUNDUS . divina favente gratia basyleos Anglorum Cetera-
rumque provinciarum in circhitu persistentium primatam regalis
regiminis optinens . literarum apicibus commendare procuravi ne
aut incuria successorum meorum aut invidia quadam aut perfidia
mea dicta vel facta futuri successu temporis negarentur . Et ad
contraversiam meis successoribus demum aliquam maculam con-
tagionis devenire possunt . Quod consentientibus nobilium meo-
rum agminibus . episcoporum comitum coeterorumque fidelium
testium venerabili familiae . WENTONIE CIVITATIS . quae habitat
in monasterio quod ibidem dedicatum est Deo . et sancto Petro
Apostolo . donans donabo perpetuis temporibus . XXX . mansas in
illo loco ubi ruricoli appellativo relatione nuncupant . PEVESIGE .
quatinus illa praefata familia habeat condictam terram . pro
redemptione piaculorum patris mei . EADVVEARDI . regis . Cum
omnibus quae ad ipsum locum pertinere dinoscuntur . tam in notis
causis et ignotis . in modicis . et in magnis . Campis . pascuis .
pratis . silvis silvarumque densitatibus . Sit autem praedictum rus
perpetuali libertate liber ab omni mundiali censu et regali coac-
tione . excepto communi labore . expeditione . pontis arcisve coae-
dificatione . Hoc autem tempore cachinantes venias subdolosi
hujus saeculi intelliguntur interdum inchoasse . Alienum lucrum
sibi usurpative cum ambitione iniquitatis vendicare . Sed torpentes
avaritie incessus omnimodo in nomine * agie * aratonis ab
omnibus Christianis interdico . Ita ut meum donum corroboratum
sit cum * signaculo sancte * crucis . Etiam si quis alium anti--
quum librum in propatulo protulerit . nec sibi nec aliis proficiat . Sed
in * senpiterno * graphio deleatur , et cum justis non scribatur
nec audiatur . Sed tamen specialiter praefate congregationi praenomi-
natam terram trado . ad repellendan nuditatem quae praevidenda
est humane solicitudinis capacitati . levius proinde indumenta ves. -
timentorum adquirere possunt . Non tribuo ad pastum corporalis
refectionis esui . nisi tantum anniversarium mei patris diem
minime in oblivione habeant sed omnino impleant quod condic-
tum est .
In cunctis vero successoribus hoc jus donationis augendo ampli-
ficando satagerint . augeat amplificetque cunctiparens genitor in
hoc presenti seculo vitam illorum . et inter celibes beati felicesque
sine fine in aeterna doxa laetentur . Sin autem quod non optamus
hanc meam donationem infringere vel [muta]re satagerint . horribiles
inferni fusci valvas sentiant atque terribiles daemonum cohor[tes]
obtutibus indesinenter aspiciant . Nisi prius digna Deo poenitentia
veniam legali satis[fac]tione emendent . Istis terminibus praedicta
terra circumgyrata esse videtur .
&is syndon &a land gemaero aet peuesige . AErest of $are anlipi-
gan aec to maetelmesburg @este @eardan &onon adane to ealhheard-
esleage @este@eardre &onon on maerdenum of maerdenum on maer-
@ylle &onon for$ to heafodstoccum of heafodstoc[cum] to hundes-
geate of hundesgeate to maer$orne of maer&orne to $aere hylle &e
iS su$ on $aere hyrnan &onne @est $onon to @roht $orne of @roht
$orne on ceolbrihtes sea$ of &am sea$e to t@ig beorgas of t@ig
beorgum on lusebeorg of lusebeorge up on sme$andune of sme$-
andune on ellen grafan fram ellen grafan to hafuc Cnollun from
hafuc Cnollum on $one born of $am $orne on $one stan of &a
stane on merce ford of $am forda %lang &aes smalan @eges on
$one ford aet @il cotum of,&aem forda on @ippes &orn of &am &orne
on $one ford aet ebbanbroce of &am forda on abbodes @ylle of
abbodes @ylle on $a haran apoldre of $aere apoldre on $a h@itan
hola of $am holum on meos leage of meos leage on @adleage nor$e-
@eardre of @adleage on hremnes geat of hremnes geate to emnan leage
of emnan leage eft to $aere aec &e @e aer aet fruman nemdon .
Acta est haec praefata donatio . anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXL . Indictione XIII .
* Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donationem
cum sigillo sanctae crucis * confirmavi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater tropheum agie crucis *
inpressi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
* Ego @@ulfhelm Dorobonensis aecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agie *
crucis consignavi .
* Ego &eodred Lundoniensis aecclesie episcopus consignavi .
* Ego AElfheah @@intaniensis aecclesie episcopus trium-
phalem tropheum agie * crucis inpressi .
* Ego Cen@ald episcopus praedictum donum consensi .
* Ego Oda episcopus confirmavi .
* Ego AElfric episcopus consensi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
* Ego Burgric episcopus consensi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* AElfhere dux . * @@ullaf minister .
* @@ulfgar dux . * @@ihtgar minister .
* AE&el@old dux . * AElfred minister .
* AE&elstan dux . * @@ulfric minister .
* Ealhhelm dux . * @@ulfgar minister .
* AE&elmund dux . * AElfsige minister .
* Uhtred dux . * Ordeah minister .
* Odda minister . * Eadric minister .
* AElfric minister . * AElfsige minister .
* Eadmund minister . * AE&ered minister .
* @@ulfsige minister . * @@ulfhelm minister .
" &is is @@evesiges boc &e Eadmund cing gebocode &am hi@um aet
@@intan ceastre to scrud fultume for his faeder sa@le". " Privilegium
Regis Edmundi de Pevesige".
<P 749>
 Grant by King Eadmund to the thegn Elswick of land at Bat-
combe in Nyland, near Gladstone Co. Somerset A.D. 940.
CARTA EDMUNDI REGIS DE . BATECOUMBE .
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Dum
conditoris nostri providencia omnis creatura valde bona in prim-
cipio formata formoseque creata atque speciose plasmata est supra
et infra celos tam in angelis quam in hominibus ac in multimodis
ac in diversis speciebus jumentorum animalium piscium volucrum
qui omnia nature sue jura nutu creatoris persolvant nisi homo
solus qui ad ymaginem suam plasmatus est et omnibus prelatus
tamen propter prevaricacionem corruens in mortem et primam in
mortalitatis stolam miserabiliter Deum contempnendo mandatum
ammisit . Iccirco ille divicie diligende sunt que numquam decipiunt
habentem nec in ipsa morte ammittuntur sed plus habundant dum
cernitur quod amatur .
Qua propter Ego EDMUNDUS favente superno numine basileos
industrius Anglorum ceterarumque gencium in circuitu persis-
tencium cuidam meo propinquo et fideli ministro vocitato . ELS-
WITHE ob illius amabile obsequium ejusque placabili fidelitate
viginti mansas largiendo libenter concedens perdonabo . illic ubi
vulgus relacione vocitat . AT BATEcOMBE . quatinus ille bene per-
fruatur ac perpetualiter possideat dum hujus labentis evi cursum
transeat illesus atque vitalis spiritus incorruptibili carne inhereat
et post se cuicumque voluerit perhenniter heredi derelinquat sicuti
supra taxati sumus . Si[t] hoc predictum rus liber ab omni mundiali
obstaculo cum omnibus que ad ipsum locum pertinere dinoscuntur
tam in magnis quam in modicis rebus campis paschuis pratis silvis
excepto istis tribus expedicione pontis arcisve cohedificacione .
Haunc vero meam donacionem quod opto absit a fidelium menti-
bus minuentibus atque frangentibus fiat pars eorum cum illis de
quibus e contra fatur . " Discedite a me maligni in ignem eternum
quia paratus est Sathane in satellitibus ejus" nisi prius digna Deo
penitencia veniam legal satisfaccione emendent .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
&is is &e landmere at batecombe . at austien on &an put . of
&an putte on &an olden wei of &an weie . on &e harenapuldre &anen
endelangweie rigthwei &at it comit on combisberghewei endlang &is
weies to &is kingesmere &ane end lang &is weies &at it comit on &am
Wodestou pin &anne a doun on mere wei &at it comigt on &ere
hevedstock &anen on &a herenwirnen . on &ene pulle . &anen end-
langstremes &at it comigt on alum .&anne get it over alum on
merebrok &anen endlangstremes op atte &a water sweliend' &anen
up on &a hille of &are hulle on folanbrok of &an broke on &a ealde
dich' endlangdich &at it comigt to &an combe over &an combe on
wliate on wolfgate on alum a@@ilman of alum a@@ilman on brade-
ston' of &an stane out atte &ere folanmede of &ere mede over &ane
feld to &a wode &anen endlang rites to fileleighe on dikemor of
dikemour eft on &ane put .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione domini nostri
Jhesu Christi . D . C . C . C . C . quadragesimo .
Ego Edmundus rex Anglorum prefatam donacionem cura
sigillo sancte Crucis confirmavi cum multis aliis .
<P 750>
 Grant by King Eadmund to the thegn Wlfrick, of land at
   Grutelingtone or Grittleton,co, Wilts. A.D. 940.
CARTA REGIS EDMUNDI DE GRUTELINGTON' FACTA WULFRICO
MINISTRO SUO .
" Omnis sapiencia a domino Deo est" et ut profert prophetica
Salomonis sentencia " semper cum illo fuit et est ante evum" qui
videlicet Deus sancte trinitatis autoritate numero mensura et
pondere creavit omnia simul ac finito mundi machinamento in
ictu attomo et momento cuncta . Item decretis celestibus trans-
formando in integrum juxta meritorum qualitatem gratulabunda
conglomerat quique eciam auctor verus Edmundum Regem Anglo
Saxonum regali prosapia procreatum honorifice summo solio sub-
limavit cujus melliflua largitate anno dominice incarnacionis
D . C . C . C . C . XL . prefatus Rex EDMUNDUS primo anno principalis
potencie ministrum suum WLFRIK valde feliciter non pro lucro
filargirie sed perhenni privilegio atque hujus viri fidelissima stabi-
litate honorat ac benigne beatificat largiens illi terram . XXV .
manentium jure perpetuo . AT GRUTELINGTONE . antiquo confinio
sibi suisque heredibus perfruendam et ab omni jugo vectigalium
preter pontem arcem expedicionemque perpetualiter possidendam .
Caveant hec frangentes claustra infernalia Gaudeantque Jhesu
aliginnasio hec augentes eulogia amen .
Hec cartula caritatis carraxata est in Collacestr.
* Ego Edmundus hoc primitivum prerogativum meo
ministro Wlfrico signo sancte crucis consignavi .
* Ego Wlfhelm archiepiscopus cum ceteris pontificibus
benevola mentis intencione annotavi .
Heae sunt territoria .
Erest of elde dich above stibbe &anne endlangweies on strete
so bi strete on holedene endlangdenes . to springwellen &anen to
olde Gore so on cleyate on &e elde stibbe . &anen on olde burgh
suthward of &are berwe in on &e foullelake on thone bithe of &an
bithe in on thone welle bi este foxcotone . of &an welle west on
&one mer aker of &an acre endlangweies eft to &e olde dich .
Hanc prefatam possessionem Wulfric minister Eddredi post
dies conjugis sue commendavit monasterio GLASTINGENCI quod
tum alius fecit Elswine videlicet nomne .
<P 751>
Poetical grant(partly metrical, partly alliterative) by King
Edmund to the thegn  Wulfric,of land at Langelegh or
Langley-Burrell co.Wilts A.D. 940 .
CARTA REGIS EDMUNDI FACTA WILFRICO MINISTRO SOU DE
LANGELEYTHE .
Crux que excelsis toto et dominaris Olimpo
inclita lex domini Christi fundamen et aule
alpha mi et W
hujus singraphe inicium medium et finem
vexillando faveto
tu quoque cunctis
splendidior astris
sanctiorque universis
coram Christo carismatibus
regale peccusculum
EDMUNDI Regis
Anglo Saxona largissima
perlustrasti prerogativa
hoc nempe veridico
potest oraculo WULFRIK
proceriali potencia
ditatus proferre veraciter
ut ceteri regia
dignitate condonatus
en nempe innotescat
hec cartula carraxando
quod beato Dei patrocinio
idem rex prefatus
anno . D . CCCC . XL .
postquam virgo puerpera
celesti puerperio
celeste protulit
cunctis catholice
conversantibus agion
neuma impnizante
eulogium atque secundo
regum rumigerulo
ex quo regalia regebat
diademata bis quindenis
AD LANGELEGH mansiunculis
longeva liberalitate
hunc Wulfricum locupletat
hanc terram prenotatam
sibi suisque post se heredibus
cum locis silvaticis
seu rite campestribus
circumcinctis climatibus
perhenniter perfruendam
perpendant nunc perpetimque
hujus agri alacriter
quod promulgat sagaciter
auctor Christus ac fortiter
reddite ergo
que sunt Cesaris Cesari
o vos possessores et que sunt
Dei Deo fas divinum
jus humanum ministrantes
eya catholice lectitantes
Hiis limitibus predicta terra giratur .
Erest at &an gren aken &anne endelang merebrokes of &an broke
on southlinleygh' of &ar leighe adoun to &an lypgate of &an lypate
over ergespath to &an Ragheye &ar &en endlang Ragheyes out on
&an feld &anne bi southe of weofwelle &anne of &an welle endlang
beuer bourne on stanforde . of stanforde on &e olde hegge rewe on
sondermede &ar one of sundermede endlandweies out bi weste
smalehammes &anne over &ane feld endelang &ere hegge rewe &at
Alfric made on schortegrove &are &anne in on &e grove on &er
wester swolle of &er swelle on &er dich of &er dich on thene
ellenestubbe of &ane stubbe over stanleyghe to &er elde elde heg-
gerewe &are &anne endelang heggerewe eft on &er one doune est-
ward on &er one doune to bradewellebroke to &an stone of &am
stone eft to &an seswelwe at clinanfelde of &an seswelwe to &ar
appildore of &ar `appildore to trindscathin of trinscathin to holen-
denei to acforde to acford' south on &an stone of &an stone to &an
Rym aken peginhullis &e mere of &ar yo endlangdich &ar eft
on &e ya .
* Ego Edmundus rex regia dignitate conspicuus hiis tes-
tibus conscribentibus quorum nomina adnotantur
hoc quod dedi confirmavi celebri loco Chippenham .
* Ego Wulfhelm archipresul cum suffraganeis presulibus
donum Regis roboravi .
<P 752>
 Grant by King Edmund to Danstan Abbot of Glastonbury of
land at Christmas-Malford, co,Wilts. A.D. 940
CARTA EDMUNDI REGIS FAcTA SANcTO DUNSTANO DE
CRISTEMALFORDE .
Egregius agonista Sermocinatus est in scripturis divinis "omnias
que Videntur temporalia sunt que autem non videntur Eterna"
Iccirco superflua utentibus divinis sermo ut supra taxati sumus
terribiliter premonet ut hujus seculi caduca contempnentes spiri-
taliaque imitantes celestia properemus ad regna .
Quamobrem Ego EDMUNDUS divina michi arridente gracia rex
Anglorum et curagulus multarum gencium cuidam adoptimo fideli
meo abbati DUNSTANO vocitato . viginti . mansas ibidem ubi vul-
gares pulchro more nobiique relacione vocitant . AT CRISTEMAL-
FORD juxta derivativis fluencium successibus . BE AFENE . quatinus
ille bene perfruatur ac perpetualiter possideat cum omnibus sibi
recte pertinentilius . campis . paschuis . Pratis . silvis . silvorumque
nemoribus . Fiat etenim prefata terra ab omni servili jugo libera
exceptis istis tribus . expedicione pontis arcisve cohedificacione .
Denique vero si quis nobis non optantibus nostrum hoc donum
violari fraudulenter perpetrando consenserit consideret hinc se die
ultimo judicii coram Deo racionem redditurum atque cum reprobis
quibus dicitur " discedite a me maledicti in ignem eternum" penis
attrocibus se esse passurum si non antea corporea lamentacione
emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
Erest on cristemalforde endlang afne on an litil dich end lang
&ar dich eft on afne on clifwere &anen on &e withibed &anen on
&e mere fourh and soa on rigt over dauntesbourne on &er ellenestub
eft on &er brembelwernan eft on &er merhawen eft on swinesheved
on &e grete mapildore &anen on &a olde oden missenne endland &is
clives on &en hen ayssh' on hoddisclive foryerd bi wirtwalen on
sand riddriate on &e hage &ar eft on grete tre endlangisbawyn on &e
elde strete eft on teonescanen southward &anne endlanges &are
brodefurgh on &e hegeberghes in on &e toun northward endelang
&ar forerthe be a aker heved &ar eft on cristemalforde .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione domini nOstri
Jhesu Christi . D . C . C . C . C . XL . indiccione . XIIIa .
* Ego Edmundus Rex Anglorum prefatam donacionem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Eddred ejusdem regis frater consignavi .
* Ego Wulfhelm Dorobornnensis ecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donacionem cum tropheo agie crucis
confirmavi cum multis aliis .
<P 753>
 Grant by King Edmund to Ae$elswith of land at Oswalding Vill,
or Oswalding tune,co, Kent. A.D. 940.
* Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Dum
conditoris nostri providentia omnis creatura valde bona in principio
formata formoseque creata atque speciose plasmata est supra et infra
caelos tam in angelis quam etiam in hominibus ac in multimodis
ac diversis speciebus jumentorum animalium piscium volucrum .
Sicque ab initio mundi usque ad finem statuta precepta conditoris
sui jure custodiunt nisi homo solus qui ad imaginem suum creatus
et omnibus prelatu creaturis propter praevaricationem conruens
in mortem .
Quapropter ego . EADMUNDUS . rex Anglorum caelestis patrie
exardens cuidam religiose sancte monialis femine vocitate . AE$$EL-
S@I&E . X . mansas largiendo condonavi illic ubi vulgus prisco
relatione vocitat . AET OS@ALDING villam . Quatinus illa bene per-
fruatur ac perpetualiter possideat dum hujus labentis evi cursum
transeat inlesus atque vitalis spiritus in corruptibili carne inhereat .
et post se cuicumque voluerit perenniter heredi derelinquat ceu
supra diximus in aeternam hereditatem . Sit autem predictum rus
liber ab omni mundiali obstaculo cum Omnibus ad se rite perti-
nentibus . campis . pascuis . pratis . silvis . silvarumque nemoribus
excepto istis tribus expeditione pontis arcisve coaedificatione . Si '
quis autem quod non optamus hanc nostram difinitionem elationis
habitu incedens infringere temptaverit perpessus sit gelidis glaci-
arum flatibus et pennino exercitu malignorum spirituum . nisi
prius inriguis poenitentiae gemitibus et pura emendatione emen-
daverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur . &&is
synt &a land gemaero to os@alding tune . aerest aelfgy$e mearc on
eastan o$ teting ford &onne &onan @est o& done &onne &onan o&
eadgife mearce &onne &onan to &aes biscopes mearce to cirringe
of cirringe nor& &onan to emecing mere .
To os@alding tune hier& . holen hyrst . % byrhttring den . %
eoreding den . % liccing den . % herefer&es lea . % dynnin den %
cyr&ring hyrst . % trip hyrst % insnadis into os@alding tune . % seo
maed aet brunes forda % seo maed aet beo broce hier& into os@alding
tune .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXL . Indictione XIII .
* Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donationem
cum sigillo sancte * crucis confirmavi .
* Ego @@ulfhelm Dorobonensis aecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donationem cum tropheo agiae *
crucis consignavi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
* Ego &&eodred Lundoniensis aecclesie episcopus consig-
navi .
* Ego AElfheah @@intaniensis aecclesie episcopus triumph-
alem tropheum agiae * crucis inpressi .
* Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
* Ego Oda episcopus confirmavi .
* Ego AElfric episcopus consignavi .
* Ego @@ulfhu/n episcopus consensi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consignavi
* Ego Burgric episcopus consensi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* AElfhere . dux .
* @@ulfgar . dux . * Eadmund . minister .
* AEthelstan . dux . * @@ulfsige . minister .
* Uhtred . dux . * @@ullaf . minister .
* Odda . minister . * @@ihtgar . minister .
* AElfric . minister . * AE&el@old . minister.
* AElfred . minister . * A&elmund . minister .
* @@ulfgar . minister . * @@ulfhelm . ininister .
* AElfsige . minister . * @@ulfheah . minister .
* Ordeah . minister . * @@ulfsige . minister .
* Eadric . minister . * @@ulfno$ . minister .
* Ealhhelm . minister . * AE$elstan . minister .
* AElfsige . minister . * AE$elsige . minister .
* AE&ered . minister . * Eanulf . minister .
* &is is Os@alding tunes
boc &e Eadmund cing gebocade AE&els@i&e [on] ece yrfe"; and in a
hand of the Xiith century, " Rex Edmundus dedit Os@alding tun
cuidam femine nomine E&elsui&e . latine ."
<P 754>
 Grant in tail by King Admund to his "homo" Adulf of land At
Lidentunei on the River Lidden co, Dorset A.D. 940 .
HEc EST IMPENDIcIO REGIS ADMUNDI QUAM UT ScRIPTUM EST IM-
PERPETUUM SERVATURUM IMPENDIT ScILIcET LIDENTUNE .
Regnante Deo imperpetuum architectorio qui sua ineffabili rite
potencia omnia disponit atque gubernat vicesque temporum
hominumque mirabiliter discernens . terminumque incertum prout
vult equanimiter imponens . Quapropter ego ADMUNDUS nutu
Dei gratia basileos Anglorum cuidam meo homine ADULFO . X .
mansas perhenniter impenderem ubi ruricoli antico usu nomen
imposuerunt AT LIDENTUNE . ut ille bene perfruatur ac possideat
quamdiu vivat . Et post obitum sui heredes et posteri illius
quamdiu unus ex illa geneologia superfuerit habeat % possideat
cui libenter tradita fuerit ab illo . Sit autem predicta terra cum
omnibus ad se rite pertinentibus libera campis . pascuis . pratis .
excepto istis tribus expedicione pontis . arcisve construccione .
Si quis vero quod non optamus contra nostrum hoc decretum
machinari vel infringere aliquid voluerit : sciat se racionem gravi-
ter redditurum in die judicii ante tribunal domini nisi prius hic
digna emendaverit penitencia ante mortem .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur :
&is sand &e land imare to lidentune . Arest of dorcyn on $a to
brokene strate . anlang strate . on lyden up anlang liden on &e
estre lyde cumb . &anen on feden &orn . of feden&orn : on wllenes-
tan . &anen on badherdes slede estward . of dun slede anlang dere
dich on bechilde treu . &anau anlang bergedune on &ane red stan .
of &ane stane west onlang weies on &ere tweie iberges . of &o
iberghen on &e foer stanes . &anen on teppen cnolle . of &ane
cnolle : on olencumb &anen : on grinescumb . &anen on &ere here-
pade on &ane pet . of &ane pitte : on bicendich . &anen ut durth
done ordceard . of &ane ordcearde . on &are odere herepa$ on $one
pet . &anen on gosanwelle . of gosanwelle : on medeburne up one
&at st[r]ate . of &are strate on det rede sloh . of &ane slo : on sno-
deshelle . of snodesdelle eft on dorcyn .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione domini nostri
Jhesu Christi D . CCCCXL . Indiccione . XIII .
Ego Admundus rex Anglorum prefato donacionem cum
sigillo sancte crucis confirmavi . * -
Ego Adred ejusdem Regis frater consignavi . * .
Ego Alfech Wintoniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agie crucis impressi et ceteri : * .
<P 755>
 Grant by King Eadmund to sigiric Abbot of St Augustine's
Cantabury of land at Swy$  britheswealde, or Sibertwold,
co. Kent.
In nomine sancte trinitatis .
Quamvis decreta pontificum % verba sacerdotum velut funda-
menta montium indistrictis ligaminibus fixa sint . Tamen plerum-
que [per] tempestates % turbines secularium rerum . etiam religio
sancte Dei ecclesie maculis reproborum discipatur ac rumpitur .
Idcirco in certum futurorum temporum providentes posteris suc-
cedentibus profuturum esse decrevimus ut ea que communi tractu
salubri consilio diffiniuntur . sertis litterulis roborata confirmentur .
Quapropter ego EADMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gentium
in circuitu persistentium gubernator % rector cuidam mihi fidelis-
simo ministro nomine SI`GI'RICO abbati devocionis ejus sollercia
ejusdemque placatus obsequio dignatus sum impertiri duas aratras :
Inillo loco ubi jamdudum solicole illius regionis nomen imposue-
runt aet S@Y$BRIHTES@EALDE . Tali autem tenore hoc perfate .
munificentie munus tradendo concessi . ut possideat % firmiter
teneat usque ad ultimum vite sue cursum . cum omnibus utensili-
bus que Deus celorum in ipsa telluris gramine creaverit tam in notis
causis . quam % ignotis. in modicis . % in magnis . campis . pascuis .
silvis . omnino donans donabo libertatem . Et postquam humani
generis fragilitatem deseruerit % desiderabilem jocunditatis viam
per gratiam superni judicis adierit : succedentibus filii[s] abbatibus
% sanctis apostolis famulantibus eternaliter derelinquat . ceu supe-
rius prenotavi . Sit autem predictum rus liberum ab omni fiscali
tributo seculariumque servitutum exinanitum . sine expeditione .
% pontis arcisve instructione .
Precipioque in nomine Dei summi tam nobis viventibus quam
etiam divina precepta predicantibus hujus libertatis statuta ad
irritum deducere minime quispiam presumat . Quisquis benivola
mente meam donationem amplificare satagerit in hoc presenti
seculo vita illius amplificetur feliciter . longiturneque vite gaudia
teneat . Si quis autem propria temeritate violenter invadere pre-
sumpserit : sciat se proculdubio ante tribunal districti judicis
titubantem tremebundamque rationem redditurum . nisi prius
digna satisfactione emendare maluerit .
Istis terminibus predicta terra circumcincta esse videtur . etc.
<P 756>
 Grant by King Eadmund to thegn Garulf of land at
Swollowcliffe, co. Wilts A.D. 940.
&IS HIS S@EALE@AN cLIFES BOc &E EADMUND CYNG . GEBOcADE .
GARULFE HIS &EGNE ON ECHE YRFE .
Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Omnia de
summo celi a/pice visibilia et invisibilia ordinabiliter gubernante .
presentisque vite semper curriculo cotidie decrescente . ac nobis
mortalibus temporalia gadza necnon et lucra possessionum inaniter
fruentibus facescunt . ac defluunt .
Quapropter ego EADMUNDUS divina michi adridente gratia rex
Anglorum aliquam partem terre juris mei perpetuali donatione
libenter concedo . cuidam meo ministro vicitato . GARULFO . IX .
mansas in illo loco cui ruricoli appellativo usa ludibundisque
vocabulis nomen indiderunt . rupis irundinis . id est . S@EALE@AN-
CLIF . Quatenus ille bene perfruatur ac perpetualiter possidiat
quamdiu istius caducis seculi vitam tenere presumet . Et post se
cuicumque volue[rit] ceu corroboravimus perhenniter heredi
derelinquat ceu supra diximus in eternam hereditatem . Sit autem
predictum [rus] liber ab omni mundiali obstaculo cum omnibus ad
se rite pertinentibus . Campis . pascuis . pratis . silvis - Excepto
istis tribus expeditione pontis arcisve constructione .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram diffinitionem
elationis habitu incedens . infringere temptaverit perpessus sit
gelidis glaciarum flatibus et pennino exeritu execitu malignorum spiri-
tuum . nisi prius inriguis penitentie gemitibus et pura emendatione
emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&&is synt &a land ge maero to s@eale@anclife . AErest on &ane
h@itan @eg &onon on &a readan hane: of &aere hane on &one herpa&
to posses hlae@e of &aem hlae@e to lytlan crundelle . of &aem crundele
on &a lytla h@itan gery&ra benea&an yfre on &ane &orn . &onne of
&am &orne to &am herepa&e on hoddes stocc to uncer @ulfrices eald
ge maere . &one %lang chealfa dune to &am holan pa&e . of &am
holan pa&e on @ida ford %lang broces o& my&ford of &am forde on
@aermundes treo@ of &am treo@e and lang @eges o& @ilburge mere .
% t@egen aecras mealcing maede .
Acta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC XL . Indictione . XIII .
Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
Ego AElfeah @@intoniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agye crucis inpressi .
Ego Odo episcopus consensi .
<P 757>
 Grant by King Eadmund to the thegn  Ordwold of land at
Wilig or Wiley co Wilts. A.D. 940.
&IS IS &ARE . X . HIDA BOC BE @ILIG &E EADMUND CINE GEBOCADE
ORD@OLDE HIS &EGNE ON EcHE YRFE ;
Regi regum dominoque dominorum regnorum regnum sublimiter
regente cunctorumque creaturarum quas ipse ante secula et in
seculis seculorum ineffabiliter preordinatas moderando conditionis
statum regulavit usuique terrigeno inviolabiliter creata prolataque
donando fruenda concessit .
Quapropter ego . EADMUNDUS . divina favente gratia Rex Ang-
lorum optinens non inhianter supra terminatam divinam admoni-
tionem obaudiens partem ruris proprii juris mei . cuidam meo
ministro vocitato . ORD@OLDO . libens perpetuali libertate tribuendo
condono . X . mansas in loco qui vulgari dictione et appellativo
relatione nuncupatur . BE @@ILIG . Quatenus ille bene perfruatur ac
perpetualiter possideat quamdiu istius caducis seculi vitam tenere
presumet . Et post se cuicumque voluerit perhenniter heredi
derelinquat ceu supradiximus in eternam hereditatem . Sit autem
predictum rus liber ab omni mundiali obstaculo . cum isdem
uiversis appendiciis prout pater suus comes . Ordlaf . priums pos-
sederat tam rebus in magnis quam in modicis campis . pascuis .
pratis . silvis . dirivatisque cursibus aquarum . exceptis tribus ex-
peditione pontis arcisve constructione . Ideo scripsimus novam
cartulam quia antiquum non habebamus .
Set si quis in propatulo aliam cartulam produxerit . Sciat se
proculdubio cum sempiterno syngrapho agye crucis ab omnibus
fidelibus abdicatam et ad nichilum valeat .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&is syndan &a land gemaero aet @@ilig .
AErest of @@ilig sta&e up and lang maerfyrh on &ane @on hlinc. of
&aem hlince to @ege . and lang @eges to maerhlince. and lang maer-
hlinches to stancumbe . &onen and lang stancumbes . of stancumbe up
ofer &a eor& burg . fram &aere eor& burg to @ulf flodan . &onen `aend
lang &are dic from @ulfflodan to teofuntinga gemaere &onne and
lang &are dic o& sidan hamme on &are hina gemaere on $one
stan hlinc . &onne of stan hlince @i& @estan hae& slaed . &onne of hae&
slaede on billan dene on &one maer hlinc &onne and lang maer
hlinces o& &ara &reora aecera heafod &onne eft be &are &reora
aecera heafdum on o&erne maerhlinc . &onne and lang &aes maer
linces o&&e @ell baerninge % lang @eges o& &aet hit cum& to &am
herpa&e. &onne ofer $one herpa& % ni&er ofer &one mersc &aet
hit cum& on @ilig stae& &onne ni&er % lang stremes on butan &one
hors gaerstun &aet hit stica$ on &aere ea sulfre &onne andlang ea
o& &at hit cum& to &am east land gemaere aet maer furh &aer hit
aer onfen '
[WYKE] % &is is &aet land gemaere aet brembelcumbe aet &am
@icum &e into @ilig hur& . AErest aet punteles treo@e . &onne % lang
@eges &aet ofer tilmannes dene . &onne for$ be &am ur&londe &aet
hit stica& on ae&erices gemaere on &am @ege . &onne %lang @eges
 &aet hit stica& on human @ege . &onne % lang hunan @eges &at hit
cum& to maer dic. &onne % lang maer dic &at eft to punteles treo@e .
% se maed aet dutten hamme hur& into @ilig % se hage aet
@iltune &e hur& into @ilig % &aes tunes heges bot on grafan lea
% # &ridde treo@ on monnes pol baere . &is hur& eal in to @ilig
to Ord@aldes tune .
Acta est hec prefata donatio Anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCcxL .
Ego Eadmundus rex prefatam donationem cum sigillo
sancte crucis confirmavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
Ego Alfheah @@intoniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agye crucis impressi .
Ego Odo episcopus consensi .
Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
Ego AElfric episcopus confirmavi
Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
Ego Burgric episcopus consensi .
Ego AE&elgar episcopus roboravi .
Wulfgar dux . Ealhhelm dux .
Ae&elstan dux . A&elmund dux .
Ae&elstan dux . Oddo miles .
Aelfric miles . Wulfric miles .
Eadmund miles . Wulfgar miles .
Wullaf miles . Aelfsige miles .
Wihtgar miles . Ae&ered miles .
Aelfred miles . Wulfhelm miles .
Indictione . XIII .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram diffinitionem
elationis habitu incedens infringere temptaverit perpessum sit
gelidis glatiarum flatibus et pennino exercitu malignorum spiri-
tuum . nisi prius inriguis penitentie gemitibus et pura emendatione
emendaverit ;
<P 758>
Grant by King Eadmund to the thegn AEthelstan of land at
East Seaxnatune,2 or Exton on River Meon co South-
ampton A.D. 940. With later addition by King Eadgar .
$$IS IS EAST SEAXENA TUNES BOC &E EADMUND CING GEBOCODE
AE&ELGEARDE HIS &EGNE ON ECE YRFAE .
Regnante inperpetuum domino nostro Jhesu Christo.
Dum conditoris nostri providentia omnis creatura valde bona in
principio formata formoseque creata atque spetiose plasmata est
supra et infra coelos tam in angelis . quam etiam in hominibus . ac
in multimodis ac diversis speciebus . jumentorum . animalium .
piscium . volucrum . quae omnia naturae suae jura nutu creatoris
persolvant . nisi homo solus qui ad imaginem suam plasmatus est
et omnibus prelatus tamen propter prevaricationem corruens in
mortem . et primam inmortalitatis stolam miserabiliter domini
contempnendo maudatum amisit . Idcirco ille divitiae diligende
sunt . quae nunquam decipiunt habentem nec in ipsa morte amit-
tuntur . sed plus habundant dum cernitur quod amatur .
Quapropter ego EADMUNDUS . favente superno numine basileos
industrius Anglorum caeterarumque gentium in circuitu persisten-
tium cuidam fideli meo ministro vocitato nomine AE&ELGEARDO . ob
illius amabile obsequium ejusque placabili fidelitate . XII . mansas
largiendo libenter concedens perdonabo illic ubi vulgus prisca
relatione vocitat . AET EAST SEAXNATUNE . Juxta dirivativis
fluentium successibus . BE MEONE . Quatinus ille bene per-
fruatur ac perpetualiter possideat . dum hujus labentis evi cursum
transeat . illesus atque vitalis spiritus in corruptibili carne
inhereat . et post se cuicumque voluerit perenniter heredi dere-
linquat . sicuti prediximus . Sit autem predictum rus liber`um'
ab omni mundiali obstaculo cum omnibus quae ad ipsum locum
pertinere dinoscuntur . tam in magnis quam in modicis rebus .
Campis . Pascuis . Pratis . Silvis . dirivatisque cursibus aquarum .
excepto istis tribus expeditione pontis arcisve coaedificatione .
Hanc vero meam donationem quod opto absit a fidelium menti-
bus minuentibus atque frangentibus . fiat pars eorum cum illis de
quibus e contra fatur . " Discedite a me maledicti in ignem aeter-
num . qui paratus est Sathanae et satellitibus ejus : " Nisi prius
digna Deo penitentia veniam legali satisfactione emendent .
Istis terminis predicta terra cyrcumgyrata esse videtur .
&is syndon &a land ge mero to east seaxna tunae .
AErest of MEoNE @est and lang slaedaes to gaecges stapole fram
gaecges stapolae on cynae beorhtaes graf su&ae @aeardnae fram cynae
beorhtaes grafae to @an @aege . &onon @aest to rocggan campaes geatae
&onan @aest ofaer staerfing hyrstae . &onan to miclan daenae stigelae .
&onan @aest on gerihtae to bisceopaes mearcae . &onne &onan nor$
%lang hlinc rae@ae to scitaeraes stigaele . &onnae east and lang hegae
re@ae on &a hola . of &am holum . to @udan aerscae fram @udan aerscae
to byrnfaering hammum . &onan east binnan aefisc to seal hyrstae
forae @eardrae &onnae east and lang haerpa$aes be &am yr$ landae to
&am stapolae . &onnae east bae &aes cumbaes upp aecgae to &am holam
@aegae. &onan east to &am littlan &orhae &ae staent on &am yr& landae
&onam east to lytlan @eac su&ae@eardan &aet &onan east ofaer
MEoNE to maearh &orne &onan east to mearc hangran su&ae @eardan
utt &urh @esc to trind lea . &urh trind lea on &onae haere pa$ .
&onnae su$ and lang haerae pa$aes &onan @aest on &onae maerae
&onan @aest bae &ara aecere hand heafdum to t@itaelingae utt on
scealdan ford . &onnae su& and lang lea to tiggael beorgae su& on
&onae miclan hlinc of &am hlincae on &onae for$ . su$ and lang
meone &aer hit aerest on .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi : DCCCC . XL . Indictione . XIII .
Ego Eadmundus Rex Anglorum prefatam donationem cum .
sigillo sanctae crucis confirmavi .
Ego Eadred . Ejusdem regis frater consignavi .
Ego @@ulfhelm Dorobornensis aecclesiae archiepiscopus ejus-
dem regis donationem cum tropheo agyae crucis con-
signavi .
Ego &eodraed Lundoniensis aecclesiae episcopus consignavi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphalem
tropheum agyae crucis impressi .
Ego Cen@ald Episcopus predictum donum consensi .
Ego Odo episcopus . Ego @@ulfsigae minister .
Ego @@ulfhun episcopus . Ego @@ullaf minister .
Ego @@ulfhelm episcopus . Ego @@itgar minister .
Ego AElfric episcopus . Ego AE&el@old minister .
Ego Burhgric episcopus . Ego AElfraed minister .
Ego A&elgar episcopus . Ego @@ulfgar minister .
- Ego Alfhaerae minister . Ego AElfsigae minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego Ordeah minister .
Ego AE&elstan minister . Ego Eadric minister .
Ego Vhtred minister . Ego Ealhhelm minister .
Ego Oda minister . Ego Alfsigae minister .
Ego Alfric miuister . Ego AE&ered minister .
Ego Siric minister . Ego AE&elmund minister .
Ego Eadmund minister . Ego @@ulfhelm minister .
I[c] EADRED cing geaf minum &aegnae AE&elgeardae to eacan &am
&ae min bro&or him aer sealde to east seaxnatune anae mylnae aet
&am geast geate aet @@intan ceastrae % &onae hagan &ae @@ulfhun preost
aer haefdae to &aere ilcan bocungae &ae &aet land gae bocod is .
<P 759>
CARTA EADMUNDI REGIS DE CULAHAM .
Ego EADMUND desiderio regni celestis exardens . favente superno
numine basileos industris Anglorum ceterarumque gentium in
circuitu persistentium . cuidam regalis progeniei meae tipo exorte
matrone . que humanis nuncupatur fatibus AELFHILD . XV . mansas
cum optimatum consilio meorum perpetue tribuo ubi vulgus se-
dulis vocabulis nomen indidit CULANHAM . quatinus illa bene per-
fruatur ac perpetualiter possideat dum hujus labentis evi cursum
transeat inlesa atque vitalis spiritus in corruptibili carne inhereat .
et post se cuicumque voluerit perhenniter heredi derelinquat .
sicuti prediximus . Sit autem predictum rus liberum ab omni
mundiali obstaculo cum omnibus que ad ipsum locum pertinere
dinoscuntur tam in magnis quam in modicis rebus . campis .
pascuis . pratis . diravatisque cursibus aquarum donans donabo
libertatem . Ideo scripsimus novam cartulam quia antiquam non
habebamus . Sed si quis in propatulo aliam cartulam produxerit .
sciat se proculdubio cum sempiterno singrapho agie crucis ab
omnibus fidelibus abdicandam . et ad nichilum valeat .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram diffinitionem
elationis habitu incedens infringere temptaverit . perpessus sit
gelidis glatiarum flatibus . et pennino exercitu malignorum spiri-
tuum nisi prius irriguis penitentiae gemitibus et pura emendatione
emendaverit
Acta est haec prephata donatio anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XL . indictione . XIII .
Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sancte crucis confirmavi . * .
Ego Eadred frater ejusdem regis consignavi . * .
Ego Wulfhelm Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus con-
signavi . et multi alii consignaverunt et firmave-
runt .
<P 760>
AErest on @ylfing ford on Temese . # of @ylfingaford %lang anre
smale dic to `ni@an haeminga londgemaere on $a heafdo . # for$
be $on heafodon on fippel beorgas. of fippel beorgon on Culan-
hema dic . %lang dic on aeppelford . of aeppelforda %lang &aere richt
temese onbutan utan ege &aet eft on @ylfing ford .
<P 761>
CARTA REGIS EADMUNDI DE GAREFORD .
In nomine Dei summi % altissimi Jhesu Christi .
Manifestum est cunctis quod omnia celestia % terrestria provi-
dentia Dei gubernantur que sollicitudo mortalis vite totis nisibus
in carorum amicorumque amissione conqueritur ac defletur . Ideo
certis adstipulatiouibus mellita oracula divine clamationis nos fre-
quentativis hortationibus suadet . ut cum his fugitivis % sine
dubio transitoriis possessiunculis jugiter mansura regna Dei suf-
fragio adipiscenda sunt .
Quapropter ego EADMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gen-
tium in circuitu persistentium . cuidam fideli meo ministro vocitato
nomine @@ULFRIcO pro ejus amabili obedientia ejusque placabili
pecunia quam mihi in sue devotionis obsequio detulit . XV . mansas
libenter largiendo donavi . in illo loco ubi ruriculi appellativo
usu ludibundisque vocabulis nomen indiderunt . AET GARANFORDA .
ut eandem suprataxatam terram vite sue cursu feliciter possideat .
Igitur imminente dissolutionis sue calle corporis et anime succes-
sorum sibi carorum cui se libuerit menti libero dono largiatur et
ipsi . perpetue namque hujus tramitibus mundi hoc quod concessi
terre prenotatum a/ cunctis laboribus vite mortalium permaneat
abdicatum . preter id quod nobis omnibus indigeri videtur . id est .
tria . exercitus aditum . pontis edifitium . munitionis castellique
auxilium . in ornnibus % per omnia que ad eundem subjecta sunt
locum . pascuis . pratis . silvis % campis . magnis vel minimis .
ut nostra jam veraciter preferta suprascripta est in linea traditio
quod eternum manebit .
Sic demonice fermentationis stimulo incedens nostrun inte-
grum % inviolatum donum fraudulenter infringere probaverit .
noverit se proculdubio cum Anna % . Saphira satellitibusque eorum
herebica eterni anatematis macera perforandum nisi prius digna
satisfaccione emendare voluerit . Si quis autem aliter inexh[a]ustis
imbribus bonorum operum religiosorum exempla staduerit impleri
% nostram minutissimam donationem certaverit libera intentione
augere voluerit celestium turmarum consortem in eterna dosca
letetur % retributionem benivolentie sue cum sempiterno heredi-
taro gaudens tonantis melodiam mereatur audire . " Venite omnes
qui voluntatem meam fecistis % non contempsistis precepta eterni
patris".
Mete. Istis terminibus terra predicta circumgirata esse vi-
detur .
&is syndon &aes landes gemaero aet garan forda . Of garanforda
and lang eoccen o& &ae/t &aer cilla su& ut scyt &onne up %lang '
cilla Ri&e o& linfordinga gemaere &onan on @intres hlae@e &aet
&onan eft ut on eoccen . &onne and lang eoccen o& eft on garan
ford .
* F[a]cta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione
domini nostri jhesu Christi . DCCCC . XL . indictione [XIII .]
* Ego Eadmundus Rex Anglorum prefatam donationem
sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Oda Dorobo[r]nensis ecclesie archiepiscopus ejus-
dem regis donationem cum sigillo sancte crucis con-
firmavi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consig-
navi .
* Ego AElfheah @@uintoniensis ecclesie episcopus con
signavi .
* Ego Cen@al episcopus predictum donum consensi .
* Ego AElfric episcopus consensi .
* Ego AElfred episcopus consensi .
* Ego Burgric episcopus confirmavi .
* Ego AE&elgar episcopus confirmavi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consensi .
dux consensi         minister consensi
* Ego @@ulfgar       * Ego AElfstan
* Ego AE&elstan  -   * Ego AElhah -;
* Ego Ealhelm        * Ego &&ered
* Ego A&elmund       * Ego AElfsige
* Ego Uhtred         * Ego AE&ered
                     * Ego @@ihtgar.
                     * Ego Ordheah .
                     * Ego AElfsige .
                     * Ego @@ulfhelm.
minister consensi
* Ego Odda
* Ego @@ulfgar
* Ego Eadmund
* Ego AElfric
* Ego AElfs[t]an
<P 762>
CARTA REGIS EADMUNDI DE @@EALTHAM .
Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo .
Dum conditoris nostri providentia omnis creatura, etc. . . . . .
(as in No. 758) divitie diligende, etc. . . . . . (as in No. 758)
nomine AELFISIGE . ob illius amabile obsequium ejusque placabili
fidelitate . XXX . mansas largiendo libenter concedens perdonabo
illic ubi vulgus prisca relatione vocitat AET @@UEALTHAM . Quatinus
ille, etc. . . . . . (as in No. 758) silvis excepto istis, etc. . . . . .
(as in No. 758) a me maligni in ignem qui paratus est Satane, etc.
. . . . . (as in No. 758) videtur .
Mete de @@ealtham.---$$is send &a land gemaero &e to @@ealtham
hyr& &ara &ritiga hida . aerest of @assam hamme on gerihte to
ceaggan heale . &onne of ceaggan heale to dyrn[a]n garfan of
dyrnan grafan to @eg cocce &onne of @eg cocce to godan pearruce .
of godan pearruce to hild leage of hild leage to s@aefes heale . &on
of s@aefes heale to @ulfa leage . of @ulfa leage to ca@el dene . of
ca@el dene to @aere syrfan. &onne of &aer syrfan to heal @icum . of
heal @icum eft to @assan hamme .
&&onne heaf& Eadmund cing gebocad AElfsige feo@ertyne hida
binnan &am &ritigum hidum land gemaero ofer @udu ofer feld ofer
ecen laese and to ecan urfe . % . XII . mae$ aeceras at &aere standan
buton &am land gemaerum .
Acta est haec prefata donatio Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XL . Indictione . XXII .
* Ego Eadmundus, etc. . . . . . . (as in No. 758)
* Ego Eadred, etc.
* Ego @@ulfhelm, etc.
* Ego &&eodred, etc.
* Ego AElfheah @@intoniensis, etc.
* Ego Cen@ald, ctc.
* Ego AElfric episcopus consignavi .
* Ego Oda episcopus confirmavi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
* Ego Burhric episcopus consensi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* Ego Elfhere dux consens- .
* Edo @@ulfgar dux consensi .
* Ego AE&elstan dux consensi .
* Ego Uhtred dux consensi
minister consensi       minister consensi
* Ego Odda              * Ego @@ulfgar
* Ego AElfric           * Ego AElfsige
* Ego Eadmundus         * Ego Ordeah
* Ego @@ulfsige         * Ego Eadric .
* Ego @@ullaf           * Ego Ealhhelm
* Ego @@ihtgar          * Ego AElfsi
* Ego AE&elwold        * Ego AE&ered
* Ego AElfred           * Ego AE&elmund .
* Ego @@ulfric          [* E]go @@ulfhelm
<P 763>
$IS IS &ARA .V. HYDA BOC AET POLHAEMATUNAE $AE EADMUND CINING.
GAEBOCODAE AE$$ELDRI$$AE ON EcE YRFAE .
Beantis universorum voce monemur preclara . procuremus inces-
santer sine amaritudine mentis hujus seculi ambitione integra
libertate apertis januis intrare ad eum qui suo cruore scelera
nostra detersit injusta . Licet primi prothoplasti facinore violata
inprobis successionibus deterioranda . istic degentibus vilescerent .
tamen omnibus namque sapientibus notum ac manifestum constat
quod dicta futura vel facta pro multiplici erumpnarum perturba-
tione . et cogitatiorum vagatione frequenter ex memoria recedunt .
Nisi litterarum apicibus et custodiae cautela scripturarum reser-
ventur . et ad memoriam revocentur .
Idcirco ego EADMUNDUS . industrius Anglorum rex caeterarumque
gentium in circuitu persistentium . primo anno imperii mei littera-
toriis apicibus roboravi . quod cum consensu heroicorum virorum
tradidi cuidam religiose sanctae conversationis monialis feminae .
vocitate nominae . AE&ELDRYDE . modicam nominis mei partem .
id est . V . mansas agelluli aeternaliter tradendo concessi . Pro
illius amore qui dixit "Date et dabitur vobis". Ubi turbarum
collatione jamdudum nomen illatum hoc adesse profertur . AET
POLHAEMATUNAE . ut terram jam prefatam meo scilicet ovante con-
cessu tramitibus suae possideat vitae . Deinceps nanque sibi succe-
denti cui voluerit heredi derelinquat ceu predixi in aeternam
hereditatem . Maneat igitur meum hoc immobile donum aeterna
 libertate jocundum cum omnibus quae ad ipsum locum pertinere
dinoscuntur . tam in magnis quam in medicis rebus . Campis
Pascuis . Pratis . Silvis . dirivatisque cursibus aquarum . excepto
communi labore . expeditione . Pontis . arcisvae coedificatione .
Si qui denique michi non optanti hanc libertatis cartam livore
depressi violari satagerint agminibus tetre caliginis lapsi vocem
audiant examinationis die arbitris sibi dicentis . "Discedite a me
maledicti in ignem aeternum". ubi cum demonibus ferreis sartagi-
nibus crudeli torqueantur in paena . Si non ante mortem digna hoc
emdaverint paenitentia .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&is synt &a land ge/ mero to Polhaematune .
Arest of &rim beorgum to ru@an beorge &onon to deopan @ege .
@onon on yddeles hammas &onon on @iles yge $onon be @estan
fecces @udu &aer $a @eges toge$re licga$ &onon on ru@an hammas
midde @earde @onon %lang stret to bosan hangran &onon on fecces
@udu easte @eardne @onon on entan hle@ &onon on mearc &orn of
mearc &orne on terstan of terstan %lang @eges on &istel lea/ge of
&istel lea/ge to bean lea/ge &onon on su$ lea/ge easte @earde &onne
&onon %lang cobban daene aeft of &rie beorgas .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostro Jhesu Christi . DCCCC . XL . Indictione . XIII .
Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sanctae crucis confirmavi .
Ego Eadgifu ejusdem regis mater predictum donum con-
sensi atque roboravi cum sigillo sanctae crucis .
Ego Eadred ejusdem regis frater consensi .
Ego @@ulfhelm Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus ejus-
dem regis donationem cum tropheo agyae crucis consignavi
Ego &&eodre$ Lundoniensis aecclesiae episcopus consignavi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphahem
tropheum agyae crucis impressi .
Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
Ego Oda episcopus consensi .
Ego AElfric episcopus confirmavi .
Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
Ego Burgric episcopus consensi
Ego AE&elgar episcopus roboravi .
Ego @@ulfgar dux . Ego @@ihtgar minister .
Ego A&el@old dux . Ego AElfre$ minister .
Ego A&elstan dux . Ego @@ulfric minister
Ego Ealhelm dux . Ego @@ulfgar minister .
Ego A&elmund dux . Ego AElfsige minister .
Ego Uhtred dux . Ego Ordeah minister .
Ego Oda minister . Ego Eadric minister -
Ego AElfric minister . Ego AElfsige minister .
Ego Eadmund minister . Ego AE&ered minister .
Ego @@ullaf minister . Ego @@ulfhelm minister .
<P 764>
$IS IS @@UDETUNES BOC &E EADMUND CING BOCODE EADRICE HIS
&EGNE &REORA MANNAE DEG &AM &E HIM LEOFOST BI&
AEFTER HIM .
In nomine altithroni qui omnia de summo caeli apice visibilia et
invisibilia ordinabiliter gubernans atque moderans . presentisque
vitae curriculo cotidie temporalis gaze possessiones et universe
divitiarum facultates quas predecessorum anxia sollicitudo per
indefessa laborum emolumenta lucratur : et incertis heredibus
interdum optatis interdum alienis relinquuntur . Sic mutando fra-
gilitas mortalis vite marcescit : et rotunda seculorum volubilitas
inanescit : ac in carorum propinquorum amicorumque amissione
conqueritur ac lacrimatur .
Quam ob causam ego EDMUNDUS annunente omnipotentis Dei
clementia rex Anglorum et eque multarum gentium in circuitu
persistentium , cuidam fideli meo ministro vocitato EDRIcO ob
Final 6 lines of p. 493 omitted.
viam adierit : tribus heredibus derelinquat quibuscumque sibi
placuerit . Sit autem predictum rus liber`um' ab omni mundiali
obstaculo cum omnibus quae ad ipsum locum pertinere dinoscuntur
tam in magnis quam in modicis rebus . campis . pascuis . pratis . silvis .
exceptis istis tribus . expeditione pontis arcisve coedificatione .
Hanc vero meam donationem quod opto absit a/ fidelium mentibus
minuentibus atque frangentibus satagerint tetra rapti acie tartareas
ducantur ad penas . nisi prius huic lamentis se penitentiae corrigere
studuerint.
Istis termiibus predicta terra circumgirata esse videtur .
&&is seondon &a lond gemero to @@udutune .
Eraest of &aem aesce %long aege on tigel leage % s@a ond longes
&aes gemaeres &et hit cym& to &aem torre . &onne on &a dic on &aet
londe gaemere on medestran . &aet s@a %lang streames on ballestran
&aet hit cym& to huntena forda &aet of &am forda on h@ingles burnan
&aet . up %lang streames s@a up to &aem ae@ylme . &aet s@a on &one
ealdan brac @eg &et hit cym& to hnibban lege . s@a ofer &e legae &aet
ofer nybban beorh easte @eardne on &one @eg %lang @eges to rah
slede . &onne to dofer lan %lang dofaerlan on aler cymbe midde
@eardne %lang cymbes to @raeccena @yllan on &a stret %lang straete to
alberhtes treo@e s@a &e &yrt@ala scadet to turlan homme on &one
lyttlan stapel . &et hit to cym& to &a ric hide . % seo&&an &a ciric
hida % eall &aet &aer to gebyre$ % oslan @yr& % eall &aet &aer to gc-
byre& . % an feor$an dael aet byrnes @yllan into @udetune .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
. DCCCC . XL . Indictione . XIII .
Ego Eadmundus rex Anglorum, etc. . . . . . (as in No. 763).
Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
Ego @@ulfhelm Dorobernensis ecclesie archiepiscopus ejus-
dem regis donationem confirmavi .
Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus confirmavi .
Ego AElfheah @@intaniensis ecclesie episcopus consignavi .
Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
Ego Odo episcopus consensi . Vhtred minister .
AElfhere . dux . Odda . minister .
@@ulfgar . dux . AElfric minister .
AE&el@old . dux . Edmund minister .
A&elmund minister . @@ulfsie minister .
<P 765>
&IS IS &ARA .VII. BOC HIDAE BOC TO @EST TICES TEDE &E EADMUND CING
GEBOCODE AE&ELGEARDE HIS &EGNE ON ECE YRFAE  .
In nomine summae ac invisae trinitatis . Regnante perpetualiter
omnipotente Deo . atque per ineffabilem majestatis suae potentiam
cuncta rerum moderamina disponente : Ego EADMUNDUS qui ejus-
dem munere gratuitu previdente compos regni Anglorum basileus
existo . per omnipotentis dexteram paterno solio sublimatus quan-
dam telluris particulam . meo fideli ministro . AE$$ELGEARDO . VII .
scilicet mansas in loco qui nuncupatur . AET TICCES$$EDE . ut ille
eam sine invisae jugo servitutis . cum pratis . Pascuis . Silvis .
Rivulis . omnibusque ad ipsum locum necessitatibus rite pertinen-
tibus . Et post terminum hujus vitae cuicunque voluerit heredi
dereliquat liberaliter in eternam hereditatem.
Si autem quod absit aliquis frenetico deturpatus spiritu hanc
meae compositionis syngrapham aliqua in re/ demere conaverit .
sciat se dubio procul aeternis barathri incendiis sine fine puniendum
nisi congrue penituerit quod proterve deliquit .
Rus prefatum his terminis hinc illincque rotatur .
AErest on oddan heal . of oddan heale on luhhes geat . of luhhes
geate on ceorla geat . of ceorla gea/te on risc maere . of risc maere .
on sciteres flodan on nedder heal . of nedder heale on &aere greatan
bechan gea/t . of &aere greatan baecan geate . on clinca lea/ge . of
clinca lea/ge . on hatan hammas @este @earde . of hatan hamman .
on tu/n @eg . of tun @e/ge . on stapol pege . of stapol @ege on &aet
deor geat . of $am deor geate aeft on oddan heal .
Scripta est haec cartula . Anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCCLX . regni mei . II . Indictione . XIIII . epacte
XXVIII . concurrentes . IIII . Sub nona . Kalend' Augustus . in villam
qui caelebri . aet Ceodre . Acta est haec donatio . His testibus consen-
tientibus . quorum nomina subtus minulis depicta annotantur .
Ego Eadmundus . tocius Brittanniae rex hanc meam dona-
tionem signo sanctae semperque amande crucis con-
firmavi et subscripsi .
Ego Eadre/d cliton et frater regis consensi et subscripsi .
Ego @@ulfhelmus archiepiscopus consensi . % subscripsi .
Ego Cen@old episcopus consensi % subscripsi .
Ego Oda episcopus consensi % subscripsi .
Ego AElfre$ episcopus consensi % subscripsi .
Ego &&eodred episcopus consensi % subscripsi.
Ego @@ulfgar episcopus consensi % subscripsi .
Ego Burhric episcopus consensi % subscripsi .
Ego AElfheah episcopus consensi % subscripsi .
Ego AElfric episcopus consensi % subscripsi .
Ego AE&elmund dux . Ego @@ullaf minister .
Ego AElfhere dux . Ego AElfred minister .
Ego AE&elstan dux . Ego Eadmund minister .
Ego @@ulgar dux . Ego Ead@eard minister .
Ego Ealdelm dux . Ego @@insige minister.
Ego A&el@old dux . Ego AElfstan minister .
Ego AElfsige minister . Ego Eadric minister .
Ego @@itgar minister . Ego AElfgar minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego AElfric minister.
Ego Odda minister . Ego AE$elfer$ minister .
Ego @@ulfsige minister . Ego Ealhelm minister .
<P 766>
(1) [* A]nno domindice Incarnationsis . DCCCCXLI . EADMUNDS
rex % EADREDUS frater ejus . necnon et Eduuiuus . filius ejusdem
Eadmundi regis reddiderunt ecclesie Christi in DOROBERNIA in
nomine ejusdem salvatoris . Jhesu Christi . has terras . quas ante-
cessores eorum a predicta ecclesia servis Dei ibidem in eadem
ecclesia Deo servientibus in juste abstulerunt . Hec autem sunt
nomina terrarum quas Christi ecclesie reddiderunt . TUUICCANHAM .
Preostantun . Winganham . Suuyrdlingan . Bosingtun . Gravenea .
Uulacumb .
(2) Hec reddicio facta est eo anno quo EATHELSTANUS frater
Eadmundi Regis . % Eadredi mortuus est . qui tamen ante mortem
suam predicte ecclesie Christi jam prenominate dedit villam unam
nomine . TERRINGGES sitam supra mare in Suthsexe . Eodemque
anno predictus Eadmundus . levatus est in regem . % predictas
terras liberas clamavit ab omnibus secularibus serviciis . % fiscali
tributo . exceptis . expedicione pontis . % arcis construccione .
* Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donacionem
sigillo crucis confirmavi -
* Ego Eadredus frater regis crucis signo confirmo .
* Ego Eduuius filius regis subscripsi .
[*] Ego Eadgyva regina signo crucis confirmavi .
* Ego Wlfhelm . Dorobernensis ecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donacionem cum sigillo sancte crucis
subarravi .
* Ego Teodred Lundoniensis ecclesie episcopus consignavi .
[*]Ego AElfheah Wintoniensis ecclesie episcopus trium-
phalem tropheum agie crucis impressi .
* Ego Oda Scyrburnensis episcopus consensi.
* Ego Alfricus episcopus consignavi.
* Ego Alfredus episcopus confirmavi.
* Ego Burgrycus episcopus roboravi .
* Ego Athelgarus episcopus conclusi .
<P 767>
DE . X . HIDIS CORSTUNE.
* In nomine Dei summi et altissimi . Certis astipulationibus
nos Sancti et justi parentes frequentativis hortationibus admonent
ut Deum quem diligimus et credimus intima mentis affectione cum
bonorum operum diligentia incessanter eum teneamus et amemus .
Quia retributionen omnium actuum nostrorum in die examinationis
juxta uniuscujusque meritum reddet : ideoque subtilissima mentis
certatione illum imitari satagamus . licet mortalis vitae pondere
pressi . et labentibus hujus saeculi possessionibus simus infaecati .
tamen miserationis ejus largitate caducis opibus eterna Coelestis
vitae praemia mercari queramus .
Quapropter ego EADMUNDUS divina mihi arridente gratia . rex
Anglorum aliquam partem terrae juris mei perpetuali donatione
libenter concedo cuidam fideli meo ministro vocitato AE&ELNO$$O
. X . mansas . in illo loco cui ruricoli appellativo usu ludibundisque
vocabulis indiderunt AET CORSANTUNE . quatinus ille bene perfruatur .
ac perpetualiter possideat . quamdiu istius caducis seculi vitam
tenere praesumet . et post se cuicunque voluerit ceu corrobora-
vimus perhenniter heredi derelinquat . ceu supra diximus in eter-
nam hereditatem . Sit autem praedictum rus liber ab omni mun-
diali obstaculo . cum omnibus ad se rite pertinentibus . campis .
pascuis . pratis . silvis . dirivatisque cursibus aquarum . exceptis
tribus . expeditione . pontis . arcisve constructione .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram diffinitionem
elationis habitu incedens infringere temptaverit : percussus sit
gelidis glaciarum flatibus et pennino exercitu malignorum spiri-
tuum . nisi prius irriguis poenitentiae gemitibus . et pura emen-
datione emendaverit .
Divisiones. Istis terminibus praedicta terra circumgirata esse
videtur .
&&is syndon &a land gemaero &e hyra& to CORSANTUNE .
AErest on corsan stream up o& &one ealdan stan @eall su& o&
&a hyrnan . &onan @est rihte o& cilda stan . of cilda stane on merces
burh nor$e@earde . &onne @est on $a burh o& &a @est hyrnan .
@onne nor$ on herepa$ o& &one anlipigan &orn . @est &onan on &one
hrycg . &aet on &one anlipian stan . &onan nor$ rihte on maere
maede @este@earde . &onan rihte on &one herepa$ o$ @ifeles cumbes
heafod . &onne of @ifeles cumbes su$ ecge on aesc @ylle . &onan su$
on ecge o@ &aet niehste slaed . &onne of &am slaede on stan @ealles
broc of dune on afene . up on afene o& corsan.
Acta est haec praefata donatio . Anno ab Incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XLI . Indictione . XIIIIa.
Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donationem cum
sigillo sanctae : * : confirmavi .
Ego Eadred ejus regis frater consignavi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphalem
tropheum agiae crucis impressi .  .
Ego Ken@ald episcopus praedictum dono consensi . * .
[E]go Oda episcopus consignavi . * .
Ego AElfric episcopus confirmavi . * .
Ego AE&elgar episcopus consensi . * .
Ego @@ulfhelm episcopus rOboravi . * .
@@ulfgar dux . * . AElfred minister . * .
AE&el@old dux . * . @@ulfric minister . * .
x AE&elstan dux . * . @@ulfgar minister . * .
Ealhhelm dux. * . AElfsige . * . minister . * .
Odda minister . * . Ordheah minister . * .
Alfric minister . * . Eadric minister . * .
@@ullaf minister . * . AElfsige minister . * .
Eadmund minister . * . AE&ered minister . * .
@@ihtgar minister . * . @@ulfhelm minister . * .
<P 768>
BOcLONDE.
CARTA EDMUNDI REGIS FAcTA CUIDAM RELIGIOSE FEMINE NOMINE
ELFLEDE DE BOCLANDE ET PLYSSH' QUOD QUIDAM MANERIUM
POSTEA VENDIDIT ECcLESIE GLASTONIE cUM CARTA SUA .
Beantis universorum voce monemur preclara procuremus inces-
santer sine amaritudine mentis hujus seculi ambicione integra
libertate apertis januis intrare ad eum qui suo cruore scelera nostra
detersit injusta licet primi prothoplasti facinore violata inprobis
successionibus deterrioranda istic de gentibus vilescerent tamen
omnibus namque sapientibus notum ac manifestum constat quod
dicta futura vel facta pro multiplici erumpnarum perturbacione et
cogitacionum vagacione frequenter ex memoria recedunt nisi litte-
rarum apicibus et custodie cautela scripturarum reserventur et ad
memoriam revocentur .
Iccirco Ego EDMUNDUS industrius Anglorum rex ceterarumque
gencium in circuitu persistencium secundo anno imperii mei litte-
ratoriis apicibus roboravi . quod cum consensu vereticorum viro-
rum tradidi cuidam religiose femine vocitate nomine ELFLEDE
modicam numinis mei partem id est quindecim mansas aseluli
eternaliter tradendo concessi pro illius amore qui dixit " date et
dabitur vobis". ubi turbarum collacione jam dudum nomen illatun '
hoc adesse profertur id est in duobus locis . AT BOCLONDE % ad
PLUSSH . ut terram jam prefatam meos scilicet ovante consensi
tramitibus sue possideat vite deinceps namque sibi succedenti cui
voluerit heredi derelinquat seu predixi in eternam hereditatem .
Maneat igitur hoc immobile donum eterna libertate jocundum cum
omnibus que- ad ipsum locum pertinere dinoscuntur tam in notis
causis et ignotis in modicis et in magnis campis . pascuis pratis .
silvis silvarumque densitatibus donans donabo libertatem excepto
communi labore expedicione pontis arcisve construccione . Sed
tamen torpentes avaricie incessum omni modo in nomine agie
aratoris ab omnibus christianis interdictos . Ita ut meum donum
corroboratum sit cum signaculo sancte crucis et jam si quis alium
antiquum librum in propatulo protulerit nec sibi nec aliis proficiat
sed in sempiterno graphio deleatur et cum justis non scribatur nec
audiatur . si qui denique michi non optanti hanc libertatis cartam
livore depressi violari satagerint agminibus tetre caliginis lapsi
vocem audeant examinacionis die arbitris sibi dicentis " Discedite
a me maledicti in ignem eternum" ubi cum demonibus ferreis sarta-
ginibus crudeli torqueantur in pena si non ante mortem digna hoc
emendaverit penitencia .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
C Erest on Scherdenberwe endlengweies on an burghen &anen
on ane firesrewe &anen on langengroue suthward adun on anne
rige to streme endelangstremes on doggeneford &anen up on dog-
geneberwe &anen on amesheal &anen on &ar elde lidyate a doun
on herebrittescombe on &ane streme endlang stremes on babban-
mede. &anen on hawen endlang hawen on &an here path . &anen
on ane dich endlang dich on birninge &anen on bradeleighe . &anen
on sti&eleighe southward &anen on sic of &an sice on bournandigne .
&anen up on dounen tit on anne heued Wrigt &anen on &ar Elde
Waldich . @anen a doune on here path &anen on &e merhawin .
endlang hawin on risshdene &anen on neodbournen endlang stremes
&anen on &an rissbed &anen on apildore &anen rigt on cristeme-
leighe . &anen on &ar thre landschere of &an on &e merhawe
endlang hawin on hengersten &anen on an withi &anen rigtwey
&anen on igland on an pirnen &anen on streme endlang stremes on
&an merehawe endlang hawin on bledhildewelle &anen houndesete .
&anen on &an southerne Wistonwey &anen on anne &orthn . &anen
on Scheplegh'e. &anen endelang here pathes eft on Scherdanbourgh .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione domini nostri
Ihesu Christi . D . C . C . C . C . XLI . indiccione . XIIII .
* Ego Edmundus rex Anglorum prefatam donacionem cum
sigillo sancte crucis subarravi .
* Ego Wulfhelm Dorobornensis ecclesie archiepiscopus
ejusdem regis donacionem cum sigillo sancte crucis
confirmavi cum multis aliis . '
<P 769>
ADMUNDUS REX APUD STOKES IJ TERRE MANSAS ADJAcENTES
IMPERPETUA GRAPHII CUSTODIA DONO COMMISIT :
In nomine trine et une Deitatis . Omnipotens supernare tem-
poraliumque verus arbiter rerum . ante omnia tempora et ante
omnia sidera duas originales de nichillo creaturas fieri disposuit
angelicam videlicet lucem et informem materiam . Ex qua siqui-
dem informi materia omnia quae videntur . et que temporalia sunt
secundum temporis discreccionem producens : insuper formavit
hominem . Qui spiritu vite inflatus . et ad ymaginem et similitu-
dinem Dei factus divina dispensacione potestatem super alia cuncta
elimenta dominandi habuit . Quique paradisi cum omnibus sede
perhenniter si vellet locatus divinis imperiis . humiliter obedire
nollens . set prona voluntate et serpentina suasione inobedienter
contra Deum superbire mallens de superiori statu in inferiorem
sortem cura omni sua progenie subsequente in labore et erumpna
projectus est . Cumque nature sub lege per multa tempora innu-
merabili prole nacioneque erat solutus . tandem misericors auctor
ne sua factura periret misericordiam non judicium pensans legem
littere prophetasque % mundo vesperascente per unigenitum filium
suum incarnatum legem gracie super homiues . Et pro multiplici
hominum multitudine . humanum genus per multas gentes lin-
guasque dividens . Secundum ejusdem legis judicium . Quamvis
equali origine . tamen divina consiencia % humana sollercia pro
lege servanda . alios in superiori gradu constituit Imperatores Reges
qui spiritu sancto gubernante subditorum causam modo displina-
liter . modo misericorditer procurarent et divinis legibus adherentes
militum curam munera dando humilumque inopiam consolacia pre-
stando sustinerent alios in inferiori humiles subditos qui aliis
gubernantibus obsequium subjeccionis ministrarent.
Igitur quoniam omnes qui prosunt propter dolorum largicionem
% diviciarum impericionem ab hominibus amabilem laudem . et a
Deo gloriam remuueracionem habent . Ideo ego ADMUNDUS ex
regali progenie Deo annuente regenteque super Angligenas aliasque
multas gentes in circuitu habitantes Rex ordinatus amabili vas-
sallo meo ADRIcO fidelique amico duas terre mansas imperpetuam
dono hereditatem . quatinus temporalium rerum mobili presencia
utens fidelem obedienciam ac pacem laudabilem erga regni ceptra
nostri . et regale nostrum solium eternabiliter impetret et benig-
niter servet . Et post presentis vite excessum illis quibuscunque
voluerit subsequentibus hoc donum comendet ut in omnibus paterne
obediencie exemplis circa regiam dignitatem fideles inveniantur .
Pro eo illam terram perhenniter ipse primus pater cum suis quibus
post se comendavit a progenie in progenie . In illis terminis qui-
bus periti coloni ipsius regionis nomen proprium antiquo proposito
esse dimcant STORE dispono ut possideat et perpetua graphii cus-
todia me largiente cum omnibus pertinentibus ipsius telluris .
officio campis . pratis . pascuis . teneatur . Hiis tribus exceptis
ad regalem diguitatem necessariis expedicione pontis arcisve co-
operacione . Hiis namque terminis omni parte sita terra dinosci-
tur esse circumgirata . :
C &&is sand &es landes i mare at Stoke up anlang ninge burne
o$ $at hrisc lad . an lang &ese richtledes on &ane ealde treo stede.
&anan an lang weies on stanforde . &anen an langstreame on boten-
welle . and of boten welle on prestes Setel . &anen anlang @eges on
Wiuelesford. &anen up an lang mercdene onne stokebroc . &anen
anlang stocbroc on hringheburne &ar inarest on feng.'
Quicumque istam terram praesignatam cum mea voluntate mea-
que benediccione benigniter et humaniter sub tali decreto . tali-
que graphio eternaliter custodierit et regali more terminos ipsius in
ampliore telluris protentu dilataverit auctor donorum spiritus
omnem praesentem conversacionem illius omni hilaritate et rerum
omnium prosperitate magnificet et jocundet . potens in terra sit
semen ejus . ipsius generacio benedicatur . Gloria et divicia iu
domo ejus et justicia ipsius manet in saeculum saeculi et post hanc
lucem temporalem eterno lumine cum omnibus sanctis in regno
celi perfruantur . Et e contrario quisquis me nolente meque pro-
hibente invidie stimulis agitatus . et ejus execrabili livore retortus
ejusdem terre dimensionem diminuerit , et sub tali pacto non cus-
todierit . praesens conversacio ipsius in terris ab omni bonorum
possibilitate diminuatur et in die futuro calamitatis collocetur a
sinistris cum tartarorum demoniis ubi erit fletus et stridor dencium
pena eterna sine praestulacione consolacionis nisi digna penitencia
et reconsiliacione pura per satisfaccionem in hujus lucis spacio hoc
emendaverit et amplius peccare disiverit .
Anno ab incarnacione domini nostri Jhesu Christi . DCCCCXLI .
indiccione XIIII . librata est in hoc graphio ista terra :
Hec sunt nomina illorum testium graphium hoc attestancium
cum nomine Regis :
Ego Admundus Anglicarum aliarumque nacionum Rex
hanc telluris donacionem sub sigillo dominice crucis :
tradidi * .
Ego Adred ejusdem Regis frater consignavi * .
Ego Odo Dorobernensis ecclesie archiepiscopus Regis tra-
dicionem tropheo crucis assignato benedixi * .
Ego &&eodred Londoniensis episcopus consecravi * .
Ego Alphech Wintoniensis episcopus adunavi * .
Ego Cenwold episcopus predestinavi * .
Ego Eluric episcopus munivi * .
Ego Wlfhelm episcopuS hoc sigillum impressi * .
Ego Burgric episcopus in hec adhesi .
EgO Alfgar episcopus hec certando me esse decrevi * .
Ego @@ulfgar dux . * . Ego @@ithgar minister * .
Ego Atel@old dux * . Ego Alfred minister * .
Ego Athelstan dux * . Ego @@uluric minister * .
Ego Elhhelm dux * . Ego @@ulgar minister * .
Ego A&elmund dux * . Ego Alfsige minister * .
Ego Uhtred dux * . Ego Ordeah minister *
Ego Oda minister * . Ego A&eric minister * .
Ego Aluric minister * . Ego Alfsige minister * .
Ego Admund minister * . Ego A&ered minister * .
Ego @@ullaf minister * . Ego @@ulfhelm minister * .
<P 770>
$$IS IS &ARA . XVI . HIDA BOC AET PIPIGMYNSTRAE &E EDMUND CING
GEBOCODE ELFEGAE HIS &EGNAE ON EcE YRFAE .
Beantis universorum voce monemur praeclara, etc. . . . . (as in
No. 763) nisi [apicibus] litterarum, etc. . . . . (as in No. 763) secundo
anno, etc. . . . . (as in No. 763) cuidam meo fideli ministro vocitato
nomine AELFHEAGO modicam numinis mei partem . id est . XVI .
mansas agelluli aeternaliter tradendo concessi . ubi turbarum colla-
tione jam dudum nomen illatum hoc adesse propertur . AET PIppING-
MYNSTRE . ut terram jam prefatam, etc. . . . . (as in No. 763) Vbi
cum demonibus et cum Juda Christi proditore ferreis, etc. . . . .
(as in No. 763) penitentia . Sed tamen surgunt frequenter nenia
machinantium quomodo possunt infringere statuta priscorum .
Sed hoc omni modo ab omnibus christianis interdico .ita ut meum
donum corroboratum sit cum signaculo sanctae crucis . Etiam si
quis alium, etc. . . . . (as in No. 768, p. 500) audiatur .
His terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
Acta est haec prefata donatio anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCCXLI . Indictione . XIIII .
Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sanctae Crucis confirmavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
Ego @@ulfhelm Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus ejus-
dem regis donationem cum tropheo agie crucis con-
signavi .
Ego Eadgifu ejusdem regis mater consensi .
Ego Theodred Lundoniensis aecclesiae episcopus consensi .
Ego AElfheah @@intoniensis aecclesiae trumphale tropheum
agie crucis impressi .
Ego Kyne@ald episcopus consignavi .
Ego AElfric episcopus consignavi .
Ego Oda episcopus subarravi .
Ego E&elgar episcopus roboravi .
Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
Ego @@ulfgar dux .
Ego AE$el@old dux . Ego Eadric minister .
Ego AE$elstan dux . Ego AElfstan minister .
Ego A&elmund dux . Ego AElfheah minister .
Ego A$elstan dux . Ego Elfstan minister .
Ego Ealhelm dux . Ego E&ered minister .
Ego Vhtred dux . Ego AElfsige minister.
Ego Odda minister . Ego AE&ered minister .
Ego AElfric niinister . Ego Ordheah minister .
Ego Eadmund minister . Ego Elfred minister .
Ego @@ullaf minister . Ego @@ulfric minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego AElfhelm minister .
<P 771>
CARTA SANcTI EDMUNDI REGIS DE ALRE@ASSE . % BROMLE % BARTON
FACTA . ANNO DOMINI . DCCCCo. XLIJo.
* Perpetua hereditas que in sancte trinitatis Dei theologia
ultra omnia humane mentis machinamenta manet essentialiter
ultroneis meritorum . magnopere est mercimoniis comparanda .
Quapropter veraciter paterna priscorum sequens vestigia regum .
EADMUND beato Dei patrocinio rex % rector Angulsaexna inter in-
numeras quibus beavit utriusque certaminis catervas dapsilitates
eternis provocatur proverbiis . "Hilarem datorem" . et cetera .
alacriter @@ULSYE prenomine Maur/ mirifice locupletat % honorat
concedens ei has terras ejusque heredibus perpetualiter perfruendas
id est ad ALRE@ASSE . % Brondeg' . % Barton . % Tatenhyll . % Bron-
tiston . ant Stretton . % Ro$ulfeston . % Clyfton . % Hagnatun .
nou is &isses landes feourti hyde . Has denique tellures Eadmund
rex anno dominice Incarnationis . DCCCCo. XLIJo. Et tercios annorum
curriculo ex quo regalia eterni regis gratuita benignitate regebat
charismata contulit cum testimonio optimatum quorum nomina
inferius adnotantur . @@ulfsye salva manu : non causa philargirie .
set studio devotissime fidelitatis habendas .
* Ego Edmund rex hujus donationis dominium in locis
campestribus vel silvaticis . seu piscosis laticibus
libenter signaculo sancte . * . crucis conscribo
fruentibus
* @@ulstan Archiepiscopus .
* @@ulfgar Episcopus . * @@ulfhelm Episcopus .
* Cen@ald Episcopus . * Cynsige Episcopus .
* AE&elmund dux . et ceteri Duces . vque . In omnes cum
ceteris ejusdem milicie sodalibus hec certe territoria
triumphali tropheo conscripserunt .
Acta est videlicet hoc regale prerogativum in loco celeberrimo
qui Wincelcumb nuncupatur . Pax et perhennis prosperitas hiis
qui fas divini privilegii . et Jus humani eulogii jugiter servare
decrerint . Et eis e contra qui negaverint districta Dei regula
resistat . " Reddite ergo que sunt Cesaris Cesari . et que sunt Dei
Deo" ;
<P 772>
CARTA SANCTI EDMUNDI REGIS DE WALETONE ET CALDE@ELLE ETC.
ANNO DOMINI . DCCCCo . XLIJo .
* Perpetua hereditas que in sancte trinitatis . % cetera ut supra
" Hilarem datorem" et cetera . alacriter @@ULSIE pre[nomine] Maur
uirifice effert et honorat : Concedens ei has terras nominetenus sub-
notatas ea ratione interposita ut ipse suaque posteritas regie digni-
tati fidissima stabilitate obsecundet . Eya denominatio Terratenus .
AET WALETUNE . % su$enne monna Cotuhalfne . % aet Calde@ellen .
% aet Dracan hla@en . % at Ne@an Bolde . % at Lintone . Has terras
Edmund rex anno dominice Incarnationis . DCCCCo . XLIJo . Et tercio
annorum curriculo ex quo regalia eterni regis gratuita benignitate
regebat carismata dedit cum testimonio optimatum quorum nomina
inferius adnotantur . @@ulfsie salva manu non causa philargirie set
studio devotissime fidelitatis habendas .
* Ego Edmund rex hujus donacionis . et cetera ut supra .
* Oda archiepiscopus .
* @@u`l'stan archiepiscopus . et ceteri Episcopi et Duces
sicut superius in proxima precedenti :
* In omnes cum ceteris ut supra . "Reddite que sunt
Cesaris" . et cetera . Amen dicat omne os hebraice
% latine fiat;
<P 773>
CARTA EJUSDEM DE CROXALE % CETERA . DCCCCo . XLIJo
Perpetua hereditate , % cetera ut supra . Idem rex EDMUNDUS

eidem @@ULFSIE dedit . CROkESHALLE - % CANTON' . % Waleton . %
Drakel' . % Stapenh' . -] Sulueston . % cetera ut supra .
<P 774>
* In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi .
Regna regum ab alto regente , cujus nutu creata cun(c]ta diem
gignendo procedunt quaedam vite praesentis et actu pollente diu
virencia sistunt . quaedam vero suis a viribus dum pulcriora cer-
nuntur , flos veluti flatu venti , corrucencia repente marcescunt .
Quam ob causam ego EADMUNDUS , rex Anglorum genciumque
circumsistencium praepotens almifice rector , cuidam meo scilicet
pontifici Londoniensis cathedre , mihi dilecto nomine &&EODREDo ,
principum nobiliumque militum seu meorum optatu , sue videlicet
fidelitatis obsequio , modicam muniminis mei partem , id est, quad-
ringentas arvi segetes , donandi . relinquendi cuicunque voluerit .
majori minori ve persone cum omnibus vtensilibus quae juste ad
ipsam insulam pertinere dinoscuntur . quam solicole consueverant
rusticana locucione SUTHEREYE appellare . nunc et tunc paludibus
aquosis piscosisque fluctibus aquarum circumvallatam , omnibus
manifestum est . Hec autem praefata donacio firma permaneat
quamdiu Christianitas in gente Anglorum aut ecclesiis Dei electo-
rumque ejus ecclesiastice normule fulgeant mentibus fidelium .
Hanc vero praenotatam munificenciam incipiente anno tercio regni
mei roboravi atque confirmavi . ut omnibus mundialibus coan-
gustiis sit libera , nisi quod nostro communi laboris pertinet .
Minime cuiquam in oblivione illud tradendum est . Si quis
benivola mente augere voluerit archos supernorum civium et
gubernator ter[r]estrium retribucionem in eternis habitaculis dig-
netur concedere . si quis autem contra hoc decretum incessus
fuerit in examine tremendi judicii sciat se demoniacis agminibus
ad Tartara subtrahi et dimersum in eternis stigeys ferventis Orci ,
nisi prius singultacionibus sue temeritatis audaciam emendare
curaverit .
section in small print on p.508 omitted.
. . . . .
Acta est hec praefata donacio anno ab incarnacione domini nostri
Jhesu Christi DCCCCLXII . Indiccione . XV .
* Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donacionem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego Aedgiua regis mater consingnavi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consensi .
[Ego] Theoddred Londoniensis ecclesie episcopus sub-
arrav .
Ego Aelpheg Wintoniensis ecclesie episcopus triumpha-
lem tropheum agie crucis inpressi .
Ego Kenwald episcopus consensi .
Ego AElfric episcopus consignavi .
Ego AElfred episcopus confirmavi .
Ego Burthric episcopus consensi .
Ego Aethelgar episcopus roboraVI- .
Wlfgar dux . Aelstan miles
Aethelstanus dux . Aelfstan miles .
Aethelwold dux . Aelfheg miles .
Aelhelm dux . Ethered miles .
Aethelmund dux . Aelfsige miles .
Odda miles . Ae&ered miles .
Wlfgar miles . Withgar miles .
Eadmundus miles . Wlfric miles .
Wlflas miles . Aelffige miles .
Aelfric miles . Wlfhelm miles .
<P 775>
ADMUNDUS REX VII MANSAS QUAE A SUIS ANTECESSORIBUS PRIUS
DATE FUERUNT UT PRESENS TESTATUR INSCRIPTIO ECCLESIE DE
SHAFTESBURY ROBORAVIT .
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Sacre
autem scripture edicta fona catholicorum patrum nos admonet
ut cum hiis fugitivis et sine dubio transitoriis possessiunculis
jugiter mansura regna Deo largiente . fragilique nature consola-
cionis sublevamine adipiscenda sunt quia nobis mortalibus tempo-
ralia gaza necnon et lucra possessionum inaniter fruentibus
facescunt ac defluunt .
Quapropter ego EADMUNDUS desiderio regni celesti exardens
favente superno numine basyleos indistrius Anglorum Rex cetera-
rumque gencium in circuitu persistencium cuidam religiose sancte
conversacionis monialis femine vocitate nomine WENFLEDE VII
mansas que fuerunt a meis antecessoribus prius date firmiter recu-
perando roboravi . Insuper et hereditatis mee VII mansas ad
augmentum perhenniter praedicte moniali concessi ibidem ubi
vulgares prisco more mobilique relatione vocitant AT CHESELBURNE
cum pratis pascuisque necnon et silvis . silvarumque densitatibus .
ut haec prospere possideat sc eternaliter teneat . dum hujus labentis
evi cursum transeat inlesus atque vitalis spiritus in corruptibili
carne inhereat . Post se autem veluti affirmavimus cuicumque
voluerit heredi derelinquat . fiat etenim praefata terra ab omni
servili jugo libera cum omnibus sibi recte pertinentibus . exceptis
hiis tribus expedicione pontis arcisve coedificacione.
Denique vero si quis nobis non optantibus nostrum hoc donum
violari fraudulenter perpetrando consenserit . consideret hic sic
die ultima judicii coram Deo redditurum atque cum reprobus
quibus dicitur . " Discedite a me maledicti in ignem eternum" penis
atrocibus . se esse passurum . si non antea corporea lamentacione
emendaverit.
Istis terminibus praedicta terra circumgirata esse videtur .
&is sant &e land i/mare to cheselburne of lisebroke on &ane
fearngaren . of &ane fearngaren on &one ston istel . of &an istelle
anlang ricgues on &a inheafde. of &ane iheafde on &ane for$ erthe
acre . of &ane forer$ akere : on cheselburne stream . of &ane streame :
on &e twifelde dich of &are dich : onne flescumbe on &ane crundel .
of &ane crundel on deulisc stream . of &ane streame : on lang-
helee northward on langhelee on &e blaken &orne`s' northward . Of
&ane blake &ornen : anlang hricge weges to &e beorge . of &e berge :
on $one crundel . of &ane crundele on $a holu suthward to deulisc
streame : .
&is is &e tweire hide boch at WINTERBURNE &e ADMUND king
ibokede WENFLEDE on echenhalue in to cheselburue . &o sealde
hire Alfsige V . hiden &ar to eche halue . &o ichte Admund kyng
dis boc &ar midde . &is sans &are . II . hide land i/mare at Winter-
burne .
Arest of Winterburne to chelfgraue . of chelfgraue : one wicweie
ne&erward anlang broke . one meairweie anlang weies to widesgete
anlang cinincces dich on &e sherd . of &ene sherde . of &ane shearde
anlang &ides to nearn &an anstigan . of &an anstigan : to midelgete
of midelgate &urh &ane garen anlang herepa&es on hornget . of
horngetes hirne. lang land share to leaxan oc an lang wdes to &ane
ealde seale . &anen one &o berges astward to Winterburne . of
Winterburne : `tou &ares tu/nes hirne : on lang &ane herepa&e on
&ene depe crundel . of dune an lang land share eft on Winter-
burne .
Acta est prefata donacio anno ab incarnacione domini DCCCCXLII .
Indiccione . XV . :
Ego Admundus Rex Anglorum prefatam donacionem cum
sigillo sancte crucis confirmavi * .
Ego Adgiue ejusdem Regis mater predictum donum con-
sensi * .
Ego Adred ejusdem Regis frater consignavi * .
Ego Wlstan archiepiscopus urbs Efrace metropolitans ejus-
dem Regis donacionem cum tropheo agie crucis con-
firmavi * .
Ego Oda Dorobernensis ecclesiae Archiepiscopus ejusdem
Regis donacionem cum tropheo agie crucis con-
firmavi * .
Ego &&eodred Londoniensis ecclesie episcopus consignavi * .
Ego Alphec Wintoniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agie crucis impressi * .
Ego Kenward episcopus consensi * .
Ego Alured episcopus consignavi * .
Ego A&elgar episcopus roboravi * .
Ego Aluric episcopus confirmavi * . '
Ego Bulgrif episcopus consensi * .
Ego Wlfhelm episcopus confirmavi * .
Ego Wlgar dux * . Ego Adric dux * .
Ego A&elstan dux * . Ego Odda dux * .
Ego `A'pelmund dux * . Ego Wllaf dux * .
Ego Wlgar dux * . Ego Alfstan minister * .
Ego Athelstan dux * . Ego A&ered minister * .
Ego Ealhhelm dux * . Ego A&ered minister * .
Ego Uhtred dux * . Ego A&elgerd minister * .
Ego Admund dux * . Ego Alsige minister * .
Ego Athelwold dux * . Ego @@ithgar minister * .
<P 776>
CARTA REGIS EDMUNDI DE MELNES
Beantis universorum voce movemur preclara procuremus inces-
santer sine amaritudine mentis hujus seculi ambicione integra
libertate apertis januis intrare ad eum qui suo cruore scelera nostra
detersit injusta . Licet primi prothoplasti Facinore violata improbis
successionibus deterioranda . istic de gentibus vilescerunt tamen
omnibus namque sapientibus notum ac manifestum constat quod
dicta futura vel facta pro multiplici erumpnarum perturbacione
et cogitacionum vagacione frequenter ex memoria recedunt nisi
literarum apiscibus et cutodie cautela scripturarum reserventur
et ad memoriam revocentur .
Icirco . Ego EDMUNDUS industrius Anglorum rex ceterarumque
gencium in circuitu persistencium tercio anno imperii mei litera-
toriis apiscibus roboravi quod cum consensu veridicorum virorum
tradidi cuidam meo fideli comiti nomine ATHELSTANO modicam
numinis mei partem id est . viginti mansas aseluli eternaliter
tradendo concessi ubi turbarum collacione jam dudum nomen
illatum hoc adesse profertur AT . MILNE . ut terram jam prefatam
meo scilicet ovante consensu tramitibus sue possideat vite deinceps
namque sibi succendenti cui voluerit heredi delinquat seu predixi
in eternam hereditatem . Maneat igitur meum hoc inmobile donum
eterna libertate jocundum cum omnibus que ad ipsum locum
pertinere dinoscuntur quam in magnis quam in modicis rebus
campis paschuis pratis silvis . dirivatisque cursibus aquarum excepto
communi labore expedicione pontis arcisve construccione .
Siquis benivola mente prefatum donum augere voluerit . archons
supernorum civium et Gubernator terestrium retribucionemin eternis
habitaculis dignetur ei concedere . Siquis Autem contra hoc decre-
tum vice jus fuerit in examine tremendi judicii Sciat se demonicis
Agminibus tartarea subtrahi et dimersum in eternis stigneis
ferventis Orci nisi prius singultacionibus sue temeritatis audacie
emendare curaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
Limites.----&is bet &e land mere . to Milne . Erist of todanbrigge of
&are muchel dich on mordrancombe . of mordrancombe on sla-
combe . of slacombe on boreswelle . of boreswelle on &an merkeden
ok to feger ok &anen on &inaswelle of Ineswelle on Worhanan
berghe . on Wolfberghe . &anen ou Wolfpol . of Wolfpole end lang
stremes on schippeburg' westward on harenapildorewei &ere he out
lit &anen on mereston . of &an stone end lang mereweies to likan
trowe . &anen est lang dich to redwines thorne . &anen on baddan-
pille . of &an pille on berleighe mideward &anen endlang hagen on
petanberberwe &anen on &a stanenpile of &ere stanenpile eft on
todanberghe on the muchel dich .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . D . C . C . C . C . XLII. indiccione quinta decima .
* Ego Edmundus rex Anglorum prefatam donacionem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Egifu ejusdem regis mater consignavi .
* Ego Eddreth ejusdem regis frater confirmavi .
* Ego Wolstan archiepiscopus confirmavi .
* Ego Alphet Wintoniensis ecclesie episcopus triumpha-
lem tropheum agie crucis impressi sub testimonio
multorum.
<P 777>
CARTA REGIS EADMUNDI DE ERMUNDESLEIA .
In nomine Dei summi % altissimi .
Certis adstipulationibus nos sancti et justi patres frequentativis
hortationibus admonent . ut Deum quem diligimus et credimus
intima mentis affectione cum bonorum operum diligentia inces-
santer eum timeamus et amemus . Quia retributorem omnium
actuum nostrorum in die examinationis juxta uniuscujusque meri-
tum reddet . Ideoque subtilissima mentis certatione illum imitari
satagamus licet mortalis vitepondere press % labentibus hujus saeculi
possessionibus simus infoecati tamen miserationis ejus largitate
caducis opibus eterna celestis vite premia mercari queamus .
Quam ob causam ego EADMUNDUS desiderio regni celestis exar-
dens favente superno numine basileos industrius Anglorum `c'eter-
arumque gentium in circuitu persistentium cuidam adoptivo
fideli meo . comiti vocitato AE&ELSTANO ob illius amabile obsequium
dignatus sum largiri . X . mansas agelluli ibidem ubi vulgares
pri`s'co more mobilique relatione vocitant AET ARMUNDESLEA
villamque nomine AET AEPPELTUNE . cum pascuis . campis . nemori-
busque silvarum ut hic prospere possideat ac eternaliter teneat
dum hujus labentis evi cursum transeat inlesus atque vitalis
spiritus in corruptibili carne inhereat . post se autem veluti affirma-
vimus cuicumque voluerit heredi derelinquat . Fiat etenim praefata
terra ab omni servili jugo libera cum omnibus  sibi recte pertinen-
tibus exceptis istis tribus expedicione pontis arcisve coedificatione.
Denique vero si quis nobis [non] obtantibus nostrum hoc donum
augere voluerit augeat amplificetque cunctipotens vitam ei tem-
poralem et in futuro sempiternam . Qui autem illud violari frau-
dulenter perpetrando consenserit . consideret hinc se ultimo judicii
die coram Deo rationem redditurum atque cum reprobis auditurum
" Discedite a me maledicti in ignem eternum" ubi cum demonibus
penis atrocibus eternaliter torquebantur nisi prius hoc digna emen-
daverit penitentia ante mortem .
Mete de Ermundesleia. Istis terminis praedicta terra circum-
girata esse videtur .
&is synt &a landemaero to aermundes lea % o&re namen aet
aeppeltune .
AErst up of temese on $a dic aet doccan grafe &aet on &aet sic &e
scyt &urh haesel lea foran ongean &a dic &e scyt to @asan si&&an % lang
@asan &aet it stica$ on tubban forda . &ouon on #aet Ri&ig o& hit
cym$ to &aere straete . of &ae re strete on &a dic &e scyt to &am
heafod lande . &onne on @est healfe &aes heafod landes . . VI .
gyrda be @estan yttinges hla@e . &onon on rae@e of &aere rea@e on
temese . on &aet in fyrde %lang temese eft on doccan dic ,
Acta est hec prefata donatio anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCC . XLII . indiccione . XV .
* Ego Eadmundus Rex Anglorum praefatam donationem
* Ego Eadmundus Rex Anglorum praefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
* Ego @@ulfstan archiepiscopus confirmavi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consensi .
* Ego AElfheah @@intoniensis ecclesie episcopus triumph-
alem tropheum agie crucis inpressi .
* Ego AElfric episcopus consensi . et subscripsi .
Subscripsi                    Minister Subscripsi
* Ego AElfred episcopus.      * Ego Odda
* Ego Burgric episcopus       * Ego @@ulfgar
* Ego AE&elgar episcopus.     * Ego Eadmund -
* Ego @@ulfgar dux.           * Ego @@ullaf ;
* Ego AE&els`t'an dux.        * Ego AElfric
* Ego A&el@old. dux.          * Ego AElfstan
* Ego AE&elstan dux.          * Ego AElfheah
* Ego Ealhhelm dux.           * Ego AElfsige
* Ego AE&elmund dux.          * Ego AE&elred.
* Ego Eadric dux.             * Ego @@ihtgar
* Ego Uhtred dux.             * Ego @@ulfric
                              * Ego AElfsige
<P 778>
CARTA REGIS EADMUNDI DE WINKEFELD % SWINLEA.
Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo.
Manifestum est cunctis quod omnia celestia et terrestria pro-
videntia Dei gubernantur que sollicitudo mortalis vite totis nisibus
in carorum amicorumque amissione conqueritur ac defletur . Ideo
certis adstipulationibus mellita oracula divine clamationis nos
frequentativis orationibus suadet. ut cum his fugitivis et sine
dubio transitoriis possessiunculis jugiter mansura regna Dei
suffragio adipiscenda sunt .
Idcirco ego EADMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gentium
in circuitu persistentium cuidam religiose femine vocitate nomine .
SAE&RY&E . modicam numinis mei partem id est undecim . mansas
agelluli eternaliter tradendo concessi . pro illius amore qui dixit
"Date et dabitur vobis" . ubi turbarum collatione . Jamdudum
nomen illatum hoc adesse `profertur . AET WINECAN FELDA . and AET
SWIN LEA. vt terram jam prefatam meo scilicet ovante concessu
tramitibus sue possideat vite . et post se cuicumque voluerit
heredi derelinquat in eternam hereditatem majores minorive per-
sone . Sit autem predicta terra libera cum omnibus que rite ad
ipsum pertinere dinoscuntur . campis . pascuis . silvis . et undecim
segetes prate in loco ubi dicitur Hoces hamm. excepto istis tribus
expeditione pontis arcisve constructione .
Se quis vero quod non optamus contra nostrum hoc decretum
machinari vel infringere aliquid voluerit . sciat se rationem graviter
redditurum in die judicii ante tribunal domini nisi prius hic digna
emendaverit penitentia ante mortem .
`Mete de Winkefeld et de Swinleia. Istis terminis praedicta terra
circumgirata esse videtur.
$$is syndon &a land gemaero.
AErest of &aem ge mannan treo@e on bogeles pearruc. of boceles
pearruce on hrytmes mere of hr[y]tmes mere on &one blacan mor
of &am blacan more on `imba lea. of `imba lea on wernan wylle.
of wernan uuellae. on gyrd ford . of gyrd forda on ecgstanes stan
of ecgstanes stane on gunredes ford of gunredes forda on seofan
aec of seofan acon on hylnes lea of hylnes lea on braccan heal of
brachan heale on ru@an beorg of ru@an beorge on teappan treo@
`of tappan treo@' on uuest leas hagan of uuest leas hagan on
ceauuan hrycges hagan of ceauuan hrycges hagan eft on &aet ge
maene treo@ .
F[a]cta est prefata donatio anno ab incarnatione domini-
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XLII . Indiccione . XVI.
Testes. * Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
donationem cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Alfheah Uuintoniensis ecclesie episcopus triumph-
alem tropheum agie crucis impressi .
* Ego Cenuuald episcopus consensi .
* Ego AElfric episcopus consensi .
* Ego AE&eluuold dux . * Ego AElfric minister .
* Ego Ealhhelm dux . * Ego AElfstan minister .
* Ego Uulfgar minister . * Ego AElfsige minister .
* Ego Eadmund minister . * Ego Uulfric minister .
* Ego @@ullaf minister . * Ego @@ihtgar minister .
<P 779>
DE MEALLINGAS .
In nomine Dei summi et salvatoris nostri Jhesu Christi. ipso
quoque in perpetuo regnante disponenteque suaviter omnia .
Quapropter ego EADMUNDUS rex Anglorum necnon et Merciorum .
meo amabili episcopo nomine BURHRIC concedo aliquantulum mei
telluris . ubi dicitur MEALLINGAS . trium videlicet aratrum pro
remedio animae meae in sempiternam hereditatem . ad augmentum
monasterii ejus quae est dedicata in honore sancti Andreae apostoli
germanus Petri. et socius in passione . cum omnibus rebus ad eam
pertinentibus cum campis . silvis . pratis . pascuis . necne et aucupiis .
et hoc quoque cum consilio optimatum et principum meorum
quorum nomina infra scripta reperiuntur . Vnde adjuro in nomine
domini Dei nostri Jhesu Christi qui est omnium justus judex . ut
terra haec sit libera ab omni regali servitio inperpetuum .
Si quis vero minuere vel fraudare presumpserit hanc donationem .
sit separatus a consortio sanctorum . ita ut vivens benedictione Dei
sit privatus . et sit damnatus in inferno inferiori . nisi satisfactione
ante ejus obitum emendaverit quod inique gessit . manente tamen
hac cartula nichilominus in sua firmitate . Qui vero tunc augere
voluerit dona nostra . augeat illi dominus caelestia dona . et aeter-
nam vitam tribuat .
$$is syndon $a land gemaero $aes bufan c@edenan landes . AErest
on su$ healfe o$ cincges firh$e . of cincges fyrh$e on offahames
gemaere . $anan on here straet . andlang straete ofer lylle burnan
o$ east meallinga gemaere . % s@a riht su$ be eastan $am c@yllan
o$ &a @yde straete . su$ andlang straete on geriht o$ cincges fyrh$e .
$$aenne syndan &is $a denbaero. east lindrhyrg. % otanhyrst
holan spic glossed ".XXX. borda"; paetlan hrycg glossed "pechelinge vecg".
% fraecincghyrst . % sceorfestede . XXX . P~ . % @ihtherincg falad sto .
gafol . % holan spic . % paetlan hrycg .
* Ego Eadmundus rex Anglorum signo crucis confir-
mavi.
* Ego Eadred frater regis roboravi .
* Ego Eadgife mater regis adfui .
* Ego Oda archiepiscopus subscripsi .
* Ego AElfeh episcopus consensi .
* Ego $$eodred episcopus .
* Ego @@ulfstan archiepiscopus .
* Cen@ald episcopus .
* Ego AElfred episcopus .
* Ego AElfric.episcopus .
* Ego AEthelgar episcopus .
* Ego AElfgifu concubina regis affui .
* @@ulfgar dux . * Ead@erd minister .
* AE$elstan dux' . * @@ulfric minister .
* Eadmund dux . * Odda minister .
* Scula dux . * AElla minister .
* Sigfer$ minister . * AElfgar minister .
* @@ulfric minister . * Osfer$ dux .
* Ealdred minister . * @@ihtgar minister .
* AElfstan minister . * @@ulfsige minister .
* Ordeah minister . * Birht@ald minister .
<P 780>
* In `sancta' nomine Dei et domini nostri Jhesu Christ veri
redemptoris mundi . Anno vero dominicae incarnationis . DCCCCXLIII .
Ego . EADMUNDUS . Anglorum rex ceterarumque gentium in cir-
cuitu persistentium . Anno . IIIo . imperii mei dum plerumque
cernerem sepeque cogitarem de hujus caducis saeculi transitoriis .
quomodo superni judicis arbitrio vana cuncta vel superflua redar-
guuntur ac dissipantur . verbi gratia . quasi ventus aeris flatus aut
fumigantis ignis vapor ad nichilum evanescunt . secundum illud
quod apostolus Paulus in sacris scripturis clara predicatione pro-
nuntiat dicens . " omnia quae videntur temporalia sunt quae autem
non videntur aeterna" . idcirco cum consensu heroicorum virorum
tradidi . Cuidam meo ministro vocitato nomine . AELFSTANO .
modicam numinis mei partem . id est . V . mansas quod Cantigene
dicunt . VI . sulunga . agelluli aeternaliter tradendo concessi pro
ejus amabili obdedientia et pro antiqua fidelitate quam mihi meis-
que indeficienter studiose peragebat . Ubi turbarum collatione
jamdudum nomen illatum hoc adesse profertur . AET MICLAN GRAFE .
Cum omnibus que rite ad predictam terram pertinere dinoscuntur .
campis . pascuis . caretisque captura piscipum . ut habeat ac pos-
sideat quamdiu vivat . et postquam universitatis viam adierit
cuicumque voluerit heredi derelinquat ceu supra diximus in
aeternum hereditatem . Sit autem pretitulata donatio libera ab
omni regali servitio et ab aliena ambitione mundialium curarum .
Nisi quod communi populo praevidendum est . id est . pontis .
arcisve constructione . et promptissimum itiner expeditionis exer-
citatio .
Si quis autem hujus donationis munificentiam augendo voluerit
feliciter inter coelibes celestium turmarum sine fine in aeterna doxa
voti compus laetetur . Sin autem quod non optamus infringere
temptaverit praedictum donum noverit se esse anathematizatum
ante tribunal domini nostri Jhesu Christi . Nisi prius digna satis-
factione emendare maluerit . . ,
Istis terminibus predicta terra circum gyrata esse videtur.
&is sy . . . . to miclangrafe on tenet on eastan middel b . . . .
&onne &onan su& andlang dices up on file&a &onan on straete on
eala @ihing pyt &onan %lang @eges &onan o&&a ea . . . . &onne
&onan % lang dices on haman fleo[t] . . . . @est %lang ea on
middel ge@aed % &onan @est on seolcing fleot east %lang fleotes on
haggan fleot andlang hacggan fleotes to emnes middel byrum . . , ,
* Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem
cum sigillo sanctae crucis * confirmavi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater consignavi .
* Ego Oda Dorobonensis aecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum sigillo sancte crucis * subar-
ravi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consensi .
* Ego &&eodred Lundoniensis aecclesie episcopus con-
signavi .
* Ego AElfheah @@intaniensis aecclesie episcopus trium-
phalem tropheum agiae crucis * impressi .
* Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
* Ego AElfric episcopus consensi .
* Ego AElfred episcopus consignavi .
* Ego Burgric episcopus confirmavi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* Ego @@ulfhelm episcopus consensi .
* AE&elstan . dux .
* AE&el@old . dux . * AElfstan . minister .
* Ealhhelm . dux . * AElfheah . minister .
* A&elmund . dux . * AE&ered . minister .
* Uhtred . dux . * AElfsige . minister .
* Odda . minister . * AE&ered . minister .
* @@ulfgar . minister . * @@ihtgar . minister .
* Eadmund . minister . * @@ulfric . minister .
* @@ullaf . minister . * AElfsige . minister .
* AElfric . minister . * @@ulfhelm . minister .
&is is &ara VI sulunga boc aet Miclangrafe. &e.
Eadmund cing gebocode AElfstane his &egne on ece yrfe";
" Rex Edmundus dedit. VI. mansas id est. VI. sulling .
at Miclengraue . Elfstano ministro suo . latine ."
<P 781>
In nomine Dei % domini nostri Jhesu Christi veri re[de]mptoris
mundi anno vero dominice incarnacionis D . CCCC . XLIIIO : Ego
ADMUNDUS omnicreantis disponente clemencia Angligenarum omni-
umque gencium undique secus habitancium Rex . IIIIO . anno
imperii mei divina Dei gratia suadente quod cogitarem quam mira-
biliter et quam subtiliter omnia supernus rector celestia terrestria
firme racionis serie gubernat atque custodit . Iccirco minime in
oblivione habui quod parvam partem potestatis mee ADRICO meo
comite id est XI . mansas meorum episcoporum testimonio . cetera-
rumque fidelium adstipulacione hilariter perpetuali libertate donavi-
ubi jamdudum nomen imposuerunt AT MAPELDERTUNE . Quatenus ille
bene perfruatur ac perpetualiter possideat quamdiu istius caducis
seculi vitam tenere praesumet . Et post se cuicumque voluerit seu
corroboravimus perhenniter heredi derelinquat seu supradiximus
in eternam hereditatem . Sit autem predictum rus liber ab omni
mundiali obstaculo cum omnibus ad Se rite pertinentibus campis .
pascuis pratis . silvis dirivatisque cursibus aquarum exceptis istis
tribus expedicione pontis arcisve construccione .
Si quis vero quod non optamus hanc nostram difinicionem
elationis habitu incedens infringere temptaverit perpessus sit
gelidis glaciarum flatibus % pennino exercitu malignorum spirituum
nisi prius inriguis penitencie gemetibus et pura emendacione
emendaverit . Istis terminibus predicta terra circumgirata esse
videtur :
&is sa[n]den &e land i/maren to Mapeldertune .
Arest of elmere up anlang streames on Winterburne on &a dich .
and &anne an lang riscemeres o& hit cumd to &ere alde dich &anne
and lang diche foren ongen Wi&ig &euel &anen : on Ru@an&orn . of
&ane &orne : on sex &orn . of sex &orne on anne &orn &inel with
Winterburne . and &anne andland Winterburne on anne water pet .
of &ane pitte : on stanhecheres ande . of stanhecheres ande : on
grenenhille of &a hege reawe onlang heie reawe on h@ete cumb .
anlang cumbes to w&e . Innen wde : on anne crundel. of &ane crun-
dele : on &e el&en stret . of &are streate : on anne weie to horgate .
of horgate : on weritun . of wertune : on limbenlee : of limbenlee :
on cinninces dic anlang standene to molenhame . of molenhame :
to cellor . of cellor : on windee bergh . of &ane berghe : an lang
weies on winterburne ford anlang streames eft on elmere . :
Ego Admundus Rex Anglorum prefatam donacionem cum
sigillo sancte crucis confirmavi . * .
Ego Oda Dorobernensis ecclesie archiepiscopus ejusdem.
Regis donacionem cum sigillo sancte crucis sub-
arravi . * .
Ego &&edred Londoniensis ecclesie consignavi % ceteri . * .
<P 782>
SUD NI@ETUNE .
&IS HIS NI@ANTUNES BOC % FYRSTES FELDES . &E EADMUND CING GE-
BOCADE @@ULFGARE HIS &EGNE ON ECE YRFE .
In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi .
Manifestum est cunctis, etc. . . . . (as in no. 778) suadet,
etc. . . . . (as in no. 778) sunt.
Quapropter ego EADMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gentium
in circuitu persistentium cuidam fideli meo ministro vocitato
nomine UULFGARIO . pro ejus amabili obedientia ejusque placabili
pecunia quam mihi in sue devotionis obsequio detulit . In NI@AN-
TUNE . X . mansas . ei libenter concessi ad quam vero terram
pratum aliquod pertinet quod jacet . In @@EOLCES CLIFE . Et in
tercio loco ubi rusticana nuncupatione dicitur . AET FYRSTES
FELDA . III . mansas unaque geminate fiunt . XIII . Ut eandem
suprataxatam terram vite sue Cursu feliciter possideat . Igitur
imminente dissolutionis sue calle corporis et anime successorum
sibi carorum Cui se libuerit mente libero dono largiatur et ipsi
Perpetue namque hujus tramitibus mundi ho/c quod concessi terre
prenotatum a cunctis laboribus vite mortalium permaneat abdica-
tum . preter id quod nobis omnibus indigeri videtur . Id est tria
exercitus aditum . ponti edificium . munitionis castellique auxi-
lium . In omnibus et per omnia que ad eundem subjecta sunt
locum . pascuis . pratis . silvis . et campis . magnis . vel minimis .
ut nostra jam veraciter preferta suprascripta est in linea traditio
quod in eternum manebit . Sic demonice fermentationis stimulo
incedens nostrum integrum et inviolatum donum fraudulenter
infringere probaverit . noverit se procul dubio Cum Anna et
Zafirra satellitibusque eorum herebica eterne anathematis macera
perforandum . nisi prius digna satisfactione emendare voluerit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&is syndon &a land gemaero to ni@antune .
Aerest on su&e@eardan of oteres hole up %lang @iliges o&&a lace .
&onne %lang baere lace o& pynding mersc . &onne be &aes hli/nces
ni&er ecge o& &aet hit cym& to &aem yr&lande . &onne eft on @ilig on
pynding ford ufe@erde . &onne of pyndingforda up %lang &aere @este-
mestan lace . o& eft innan &ilig on &a ealdan dic . &onne %lang
&aere dic o& $aes furlanges up ende . &onne nor& on gerihte to &aere
ealdan dic . &onne %lang &aere dic o& &aes clifes nor& hyldan . &onne
east %lang be &am yr&lande o& hit cym& to &am @ic herpa&e . $onne
%lang &aes @ic herpa&es to &am staenenan stapole . &onne su& %lang
&aes @eges o$ &one staenan stapol . of &am stapole on dune on &orn
dune cumb to &aere maede . for& be &aere to &aere ealdan dic . %lang
&aere ealdan dic ut on afene . &onne andlang afene o$ &aes poles
heafod . &onne of &aem pole up on aettan dene . nor& hyldan s@a
s@a seo ealde furh ryct up to &aem staenenan stapole . % S@a @est to
&aere ealdan hlinc rae@e . % s@a be-&aere yr& mearce ni&er to hig
forde . &onne of hig forda eft ofer @ilig on oteres hol .
&is is seo maed &e hyr& to ni@antune aet @@eolces clife . &onne
gae& &aet gemaere su& up of @ilig on &a lace to &aes cli/fes @est ende .
&onne a/ up be &am yr&lande &aet eft on @ilig aet &are dic .
&is sindon &a land gemaero to fyrste felda @este@earden &eg byrge&
to &aem &rim hidum . &aet his AErest aet hlidgeat leage . &onne of
hlidgeat leage %langes hagan on hae [ ] cumb on sceard h@eogl
on hemede @eg . of hemede @ege on hean hylle on &a rugan &yrnan .
of &aere &yrnan on &a brembel &yrnan on &aere dice nor& ende .
&onne %lang dic o& &one su& ende . of &am ende on &one @eg . of
&am @ege on &a ealdan dic . of &aere dic on @ulfstanes heges byhte.
of &am byhte on &aes cumbes heafode on cealc crundel . of cealc
crundle on ceab @isce . of ceab @isce on &aet reade land . fram &am
readen lande on eadeages treo@ . of &am treo@e on dyrbroc . of dyr-
broce eft sona on hlidgeat leage . % seo laes is to foran eallum
mannum gemaene on &am hae& felda .
[A]cta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXLIII . Indictione . I.
[E]go Eadmundus rex Anglorum prefatara donationem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
[E]go Odo Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum sigillo sancte crucis subar-
ravi .
[E]go &eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consignavi .
[E]go AElfheah @@intoniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agye crucis impressi .
[E]go Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
[E]go AElfric episcopus consensi .
[E]go Burgric episcopus confirmavi .
[E]go AE&elgar episcopus consensi .
[E]go @@ulfhelm episcopus consensi .
[@@]ulfgar dux .
[A]e&elstan dux . [A]elfric miles .
[A]e&elstan dux . [A]elfstan miles .
[A]e&elwold dux . [A]elfstan miles .
[ ]ealhhelm dux . [A]elfheah miles .
[A]&elmund dux . [A]e&ered miles .
[U]htred dux . [A]elfsige miles .
[O]ddo miles . [A]e&ered miles .
[E]admund miles . [@@]itgar miles .
<P 783>
veluti affirmavimus cuicumque voluerit heredi derelinquat in
eternam hereditatem . Sit autem predicta terra libera cum omni-
bus ad se rite pertinentibus . campis . pascuis . pratis . exceptis
istis tribus expeditione . pontis . arcisve constructione .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram diffinitionem
elationis habitu incedens infringere temptaverit perpessus sit
gelidis glaciarum flatibus et pennino exercitu malignorum spiri-
tuum nisi prius inrigius penitencie gemitibus et pura emendatione
emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
Vis synt &a land gemaero aet langanforda &ara &reora hida . &aet
is AErest of &am stapole &e stem on mere dune on &aere dic @est
%lang dic o& hunan @eg . % &ar nor& ofer herpa& %lang hli/nc rae@e
&@yres ofer botescumb % s@a for& %lang hlinc rae@e o& &one herpa& .
&onne %lang herpa&es o& &aere for yr&e up ende . &onne adune be
&are for yr&e @est ea/ge o& hit cym& to &aere dic . of &aere dic on
@ilig o$ midne stream %lang streames adune o$ hit cym& rihte on
gea &a for hyrde midde @earde . &onne bufan @ege %lang @est
Cumbes bet@eah &a t@a yrh mearca . to greatan hlince of greatan
hlinces ende on healdan @eg . %lang heldan @eges on &ane pyt of
&am pytte ofer smalandene up on mere dune o& $one pyt of &am
pytte to &am stapule &aer hit aer onfeng . % s@a maed gemaene s@a
heo aer @aes .
Acta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCLXIII . Indictione . I.
Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego AElfheah Wintaniensis ecclesie episcopus triumphalem
tropheum agye crucis inpressi .
Ego AElfric episcopus consensi .
Ego AE&elgar episcopus consignavi .
Ego @@ulfsie episcopus confirmavi .
Ego @@ulfhelm episcopus roboravi .
Ae&elstan dux . Aelfred minister .
Ae&el@old dux . Ae&elgeard minister .
A&elmund dux . Vulfric minister .
Vulfgar minister . Vihtgar minister .
Aelfric minister . Vulfhelm minister .
Aelfeah minister . Aelfsige minister .
<P 784>
 DCXLIII . . EDMUNDUS REX . . NORTHMINSTRE .
In nomine Dei summi % altissimi Jhesu Christi . Omnibus sapi-
entibus qui superne beatitudinis celsitudinem in precordiis cupiunt
cernere . % capescere mansura gaudia sine fine . Cogitandum est
quoquo modo superni judicis arbitrio . vana cuncta vel super-
flua redarguuntur . eodem modo quasi ventus aeris ad nichilum
furtivali eventu ilico depellit . pro cujus videlicet amoris obsequio
cuncta jura tremefacta non obediunt . secundum illud quod apostoli
Pauli sacris in scripturis predicacione dixit . " Omnia nuda % aperta
sunt coram oculis ejus". Idem ipse agonista ait . " Que videntur
temporalia sunt . que autem non videntur : eterna".
Quamobrem . Ego EADMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gen-
cium in circuitu persistencium . Intimis precordiis leticie dedi
MATRI mee quandam eternaliter juris mei partem . Idem illud quod
Cantigene more suo appellant . X . sullinga . cum pratis . pascuis .
% campis marisque salsuginibus . In loco eodem ubi jam dudum
solicole illius regionis nomen inposuerunt . AET NORTH MYNSTRE .
Vt hoc prospere possideat . ac perpetualiter teneat . dum hujus
labentis aevi cursum transeat . Inlesus , atque vitalis spiritus in
corruptibili carne inhereat . Adpropinquante autem tempore dis-
solucionis sue , corporis % anime , successorum sibi carorum , cui
se libuerit mente libero largiatur sicut superius affirmavi . per-
petue namque hujus tramitibus mundi . hoc quod concessi a cunctis
laboribus vite mortalium permaneat abdicatum . preter id quod
nobis omnibus communiter indigari videtur . Id est tria . excer-
citus . aditum . ponti edificium . municionis castellique auxilium .
Nec tam magnum jugum servitutis vellem constituere , nisi mei
predecessores legali sanccione prius jubebant custodire . Sed tamen
hoc precipio . in nomine Dei omnipotentis . Si quis demonice fer-
mentacionis stimulo incedens nostrum integrum % inviolatum
donum fraudulenter infringere probaverit : Noverit se proculdubio
cum Anna et Zafirra satellitibusque eorum herebica eterne ana-
thematis macera perforandum . Nisi prius digna satisfaccione
emendare voluerit . Si quis autem aliter , inexhaustis Imbribus .
bonorum operum religiosorum exempla studuerit implere . % meam
munitissimam donacionem certaverit . libera intencione augere
voluerit . celestium turmarum consortem , in eterna doxa , letetur .
et retribucionem benivolencie sue cum sempiterno hereditario
gaudii tonantis melodiam mereatur audire . " Venite omnes qui
voluntatem meam fecistis , % non contempsistis precepta eterni
patris" .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
&is syndon &a land gemere to north mynstre . AErist fram
dinmeres mu&an . vt on sae . east andlang sae . o& grenlinges
mearce . su& up andlang o& ealdingc tuninga mearce o& ni@an
tuninga mearce . % of ni@antuninga mearce . Innan hocgan fleot .
% andlang hocgan fleotes . o& dinmeres fleot . % north and fleotes .
o& dinmeres mu&an . % &a mersc hopa &e &aer butan syndon , be-
t@eox hacgan fleote % &am stane .
Acta est hec prefata donacio . Anno ab incarnacione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XLIII . Indiccione . XV .
* Ego Eadmundus Rex Anglorum prefate mee matri
mellifluam donacionem subarravi signaculo sancte
crucis .
* Ego Eadred ejusdem Regis frater tropheum agye crucis
subscripsi % confirmavi .
* Ego Oda Dorobernensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
Regis donacionem cum sigillo sancte crucis sub-
arravi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consignavi .
* Ego AElfehah Uuintaniensis ecclesie episcopus triumph-
alem tropheum agye crucis inpressi .
* Ego Cen@ald episcopus predictum donum concessi .
* Ego AElfric episcopus consignavi .
* Ego AElfred episcopus confirmavi .
* Ego Burgric episcopus consensi .
* Ego @@ulfsige episcopus consensi .
* Ego A&elgar episcopus consignavi .
* Ego @@ulfhelm episcopus confirmavi .
* AEthelstan dux .
* AEthe@ald dux . * AElfstan minister .
* Eadric dux . * AElfeheah minister .
* Ealhem dux . * AEthered minister .
* A&elmund dux . * AElfsige minister .
* Uthred dux . * AEthered minister .
* Odda minister . * @@ihtgar minister .
* @@ulfgar minister . * AElfred minister .
* Eadmund minister . * AElfric minister .
* @@ulfric minister . * AElfsige minister .
* Aelfstan minister . * &ulfhelm minister .
<P 785>
Regnante domino nostro Jhesu Christo . Hujus labentibus pro-
peranter temporibus regnaque fluunt cum regibus velocissimo
trahentibus curru licet firmata priori statu labi nulli sapienti igno-
tum est et gaudia hic pallentis vite desiderantur .
Quapropter ego ETHELSTANUS rex Anglorum ceterarumque gen-
cium in circuitu persistencium gubernator et rector pro petitione
nobilium meorum dedi quandam particulam terre mee in loco qui '
dicitur ECCLESIA SANCTE BERIANE , id est unam mansam in septem
loca divisam , in honorem Dei et beate Beriane pro redemptione
anime mee et pro longevitate dierum meorum in eternam heredita-
tem largitus sum cum omnibus ad se pertinentibus campis pratis
pascuis rivulis piscariis , ea videlicet conditione , ut libera sit illa
prefata terra ab omni mundiali censu nisi oratione quam clerici
mihi promiserunt , id est . C . missas et . C . psalteria et cotidie
orationes .
Si quis vero donacionis hujus destructor existere conatus fuerit ,
deleatur nomen ejus libro viventium et cum justis non scribatur ;
qui vero fautor et observator , addat ei Deus dies in regione vi-
vorum .
Acta est hec prefata donatio anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCCO . XLIIIO. XIXO . cicli . VIIO . indictione . II .
concurrente . VII . epacta . XII . mei imperii VI . cicli lunaris vto
. XI . luna . pridie nonas Octobris in villa quae dicitur Kyngeston .
Istis terminis ambitur predicta tellus , id est , a fonte usque ad
fossam et a fossa quae tendit circa Rescel cromlegh usque ad Yol-
brunnemian et inde usque ad Fimbol et inde usque ad Ponspron-
tiryon et inde usque ad Mahen halen et inde ad Pelnagerens et inde
usque ad Mankependoim ascendens contra montem usque ad Pol-
madice et inde circa fossam ad Kacregan et inde per rectitudinem
viae usque ad rivulum ascendens contra rivulum usque ad fontem
postea ad villam quae dicitur Bodenewel tres arpennas . Incipit
quoque terminus villulae a Benberd ascendens contra rivulum
usque ad Melynon et inde usque ad Maen tol in Lentrisidyn ascen-
dens per rectitudinem viae contra montem per mediam Bossegham
et inde per rectitudinem fossae usque ad Fonghad descendens inter
duas fossas usque ad rivulum et inde usque ad mare descendens .
In Pendre unam arpennam . in Bokankeed . III . arpennas . in
Botilwoelon . II . arpennas . in Treikyn . II . arpennas . in Bossel-
ynyn . I . arpennam . in Trevenen . I . arpennan
* Ego AE$elstanus rex totius Britanniae hoc cirographum
cum signo sanctae crucis corroboravi .
* Ego Wulfhelmus archiepiscopus consensi et subscripsi .
* Ego E$elfel archiepiscopus affirmavi et subscripsi .
* Ego Radulfus archiepiscopus annui et subscripsi .
* Ego Conanus episcopus subscripsi .
* Ego AE$elstanus dux testis .
* Ego AElfstan dux testis .
* Ego Beordolf dux testis .
* Ego Hulfrit dux testis .
* Ego Helfrit dux testis .
* Ego Oddo discifer testis .
* Ego Wulfheh in Trimfine testis .
* Ego Helpine discifer testis .
* Ego AElfno$  * Ego AElfrid minister testis .
* Ego Wulfar * Ego Beorno$ minister testis ;
* Ego AElfno$ * Ego AEdulfus minister testis
* Ego Geordaf AE$elmarch testis .
Si quis igitur , quod avertat Deus , predictae nostrae dedica-
tionis protectionis et confirmationis sanctuarii et libertatis prae-
sentis autentico inserte fuerit invasor , nisi resipuerit , indigna-
tionem Dei et beatae Mariae ac omnium sanctorum se noverit in-
cursurum ac nostrae et Exoniensis ecclesiae sententiae et ulcioni
per districtionem ecclesiasticam subjacebit , usque ad condignam
satisfactionem . omnes autem illi , qui praedicta omnia firmiter et
fideliter observaverint , et juverint statum ac libertatem et sanctua-
rium antedictum ecclesie saepedictae , studio pietatis adducti gratia
et protectione Dei et beatae Mariae et eorum quorum honori dedi-
cata est ecclesia , necnon omnium sanctorum ac nostris et Ex-
oniensis et omnium ecclesiarum Dei orationibus vitam cum sanctis
optinere mereantur eternam .
<P 786>
$$IS IS &ARA . VII. HIDA BOC AET TICcE STEDAE &E EADMUND CINIG
GEBOCODE AE$$ELGEARDE HIS &EGNE ON ECE YRFAE .
Beantis universorum voce monemur preclara, etc. . . . . . (as in No. 763)
tercio anno, etc. . . . . . (as in No.770) nomine AE$$EL-
GEARDO . modicam numinis mei partem . id est . VII . mansas
a/gelluli, etc. . . . . . (as in No. 770) profertur AET TICCETESDE .
ut terram, etc. . . . . .  (as in 763) hereditatem . Ideo scrip-
simus novam cartulam quia antiquum librum non habe`b'amus .
sed si quis in propatulo aliam cartulam produxerit: Sciat se pro-
culdubio cum sempiterno syngrapho agyae crucis ab omnibus fide-
libus abdicatum et ad nichilum valeat . Maneat igitur nostrum hoc
immobile donum, etc. . . . . . (as in No. 763) coedificatione .
Quisquis benivola ac fideli mente augendo amplificare satagerit
augeat amplificetque omnipotens Deus in hoc presenti seculo vitam
illius et cum suis omnibus prospera feliciter longiturnae vitae gaudia
[hic] et in futuro . Sin autem quod non optamus infringere temp-
taverit predictum donum : noverit se esse anathematizatum . ante
tribunal domini nostri Jhesu Christi . nisi prius digna satisfactione
emendare maluerit . Istis terminibus predicta terra circumgyrata
esse videtur .
$$is syndon &a land ge/ mero to Ticcetesde. AErest o/f clincan
leage @est be/ hagan to @ae/neardes smede . Of @e/neardes sne/de @est
to hatan hammae neo&o@eardan . &onan to tun @eges ende . fram
tun @eges ende for& be efisc to stapol @ege ufe@eardan . &onne for&
be efisc to &am tys@ledan hamme . &onne &onan east to &aere
readan flodan &onne east be hagan to &an ealdan deor ge/ate . &onne
&onan for$ be hagan to oddan heale . &onne su& to luhes ge/ate .
&onan &aer @est to ce/orles ge/ate . of &am geate for$ be hagan to
&aere t@ysledan e/c . &onne &onan su$ % @est to &aere s@elgende .
&onne fram &aere s@elgende su$ to &am herpa$e feo@er % &ritig
gyrda be nor$an sciteres flodan . @end &onne &er nor$ % @est . of
&aet dae/l . aet &am ealdan @udu faldan . for$ sy$&a/n be efisce to
neddaer hea/le . &onne ford @est be hagan of hit stica$ aeft on clincan
lea/ge .
Ic EADRED cyng ge eaf minum &egne AE$elgearde to aecere aehte
binnan &aere byrig into @intan ceastre . &a hagan &e to &am seofan
hydum aet Ticceststede ge byriad to &on ilcan freols dome &e he
&aet land haef& .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXLIII . Indictione . XV .
Ego Eadmundus Rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sanctae crucis confirmavi .
Ego Eadgyfu Ejusdem regis mater consignavi .
Ego Eadred Ejusdem regis frater confirmavi .
Ego &&eo/dred Lundoniensis aecclesiae episcopus consignavi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphalem
tropheum agyae crucis impressi .
Ego Cen@ald Episcopus predictum donum consensi .
Ego AElfric episcopus consensi .
Ego AElfred episcopus consignavi .
Ego Burhric episcopus consensi .
Ego AE&elgar episcopus roboravi .
Ego @@ulfgar Dux .
Ego AE&elstan Dux . Ego Eadmund minister .
Ego AE&elstan Dux . Ego @@ullaf minister .
Ego AE&el@old Dux . Ego AElfric minister .
Ego Ealhelm Dux . Ego AElfstan minister .
Ego AE&elmund Dux . Ego Alfheah minister .
Ego Vhtred Dux . Ego AE&ered minister .
Ego Odda minister . Ego AElfsige minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego @@itgar minister .
Ego Eadric minister . Ego @@ulfric minister .
<P 787>
&IS IS &ARA XV. HIDA BOC AET CLEARAN &AE EDMUND CING
GAEBOCODAE ELFS@I&AE ON ECE YRFAE .
In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi . Manifestum
est cunctis quod omnia coelestia et terrestria providentia Dei
gubernantur quae sollicitudo mortalis vitae totis nisibus in carorum
amicorumque amissione conqueritur ac defletur . Ideo omnibus
sapientibus indagandum est quod multiplici perturbatione diversis
erumpnarum secularium subtilis cogitatio hominis ex memoria rece-
dit dicta vel facta . nisi firmis litterarum a/picibus et cautela custodie
reserv`e'ntur et ad memoriam frequentativis ammonitionibus revo-
centur . eo quod contingere solet manente negligentia nubiferis
fuscationibus a recto possessoris jure in alienam progeniem declina-
verit .
Quapropter Ego EADMUNDUS . rex Angligenarum caeterarumque
gentium in circuitu persistentium cuidam religiose feminae vocitate
nomine AEL@S@I&E . consentientibus heroicorum meorum turmis
exiguam nominis mei partem . id quod est terre . XV . mansas stilo
perhenni aeternam impossessionem ipsi concedo eodem in loco qui
rusticanis vocabulis nuncupatur . AET CLEARAN . Vt terram supra
taxatam vitae suae cursu feliciter possideat . Igitur imminente dis-
solutionis suae calle corporis et animae successorum sibi carorum
cui se libuerit . menti libero dono largiatur et ipsi . perpetuae namque
hujus tramitibus mundi hoc quod concessi terrae praenotatam a/
cunctis laboribus vitae mortalium permaneat abdicatum . preter id
quod nobis omnibus indigeri videtur . id est tria exercitus aditum .
ponti edificium . munitionis castellique auxilium . In omnibus et
per omnia quae ad eundem subjecta sunt locum . Pascuis . Pratis .
Silvis . et Campis . magnis vel minimis . ut nostra jam veraci-
ter preferta supra scripta est in linea traditio quod in aeternum
manebit .
Si [quis] demonice fermentationis stimulo incedens nostrum
integrum et inviolatum donum fraudulenter infringere probaverit :
Noverit se procul dubio cum Anna et Zafirra satellitibusque eorum
herebica aeternae anathematis mac`h'era perforandum : Nisi prius
digna satisfactione emendare voluerit . Si quis autem ditatus fuerit
largiflua mente quod prenotatam donationem amplificare voluerit
sit in consortio electorum Dei gaudens et in libro vitae ante tribunal
domini suae bonae voluntatis mercedem accipiat . Hoc tempore
cachi`n'nantes nenias subdolosi hujus seculi dinoscuntur interdum
inchoasse . alienum lucrum sibi usurpatione cum ambitione iniqui-
tatis vendicare . Sed torpentes avaricie incessus omni modo in
nomine salvatoris ab omnibus Christianis interdico . Ita ut meum
donum corroboratum sit cum signaculo sanctae crucis . Etiam si
quis alium antiquum librum in propatulo protulerit : nec sibi . nec
aliis proficiat . Sed in sempiterno graphio deleatur et cum justis
non scribatur nec audiatur . Istis terminibus predicta terra circum-
girata esse videtur .
$$is synd &a land ge mera to Cleran . AErest &aer merc broc scyt
on seolesburnan of mearc broce on punges done midde @earde
&onon on $one greatan hlinc easte @eardne &aet &onon on $one
fearn garan easte @eardne % s@a on ceacgan sea$ . &aet s@a su$
%lang gemeres &aet be easten &one holancumb up on dune &aet s@a
on &a byrgelsas &aet s@a to meres byrig @estan on $a dic . % lang dic
to cumbran @ylle . &anon to botnes flodan . &aet s@a % lang dic to
&an ealdan @ege . up on brochylle % lang hlinca &aet on pir graf
&aer and lang herpa$es to @eard setle s@a % lang @ic herpa$es be
@estan stutes hylle . &aet ut on ceofering treo@ . &anon and lang
&aes feldes s@a on befer broces heafod %lang broces ut on aler-
burnan %lang brocan burnan on gagel broce &onon on $one ge mer
hagan % lang hagan on seolesburnan % s@a up %lang burnan &aet eft
on mer broce .
Anno ab incarnatione domini nostri Jhesu Christi . DCCCCXLIII .
Indictione . I .
Ego Eadmundus Rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego Eadgifu ejusdem regis mater predictum donum con-
signavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consensi .
Ego Oda Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum tropheo agyae crucis subarravi .
Ego &&eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus consignavi .
Ego Elfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphalem
tropheum agye crucis impressi .
Ego Cen@ald episcopus . Ego AElfsige minister .
Ego Elfric episcopus . Ego AE&ered minister .
Ego AElfred episcopus . Ego @@itgar minister .
Ego AE&elgar episcopus . Ego AElfred minister .
Ego @@ulfhelm episcopus . Ego @@ulfgar dux .
Ego Ealhem dux . Ego AE&elstan dux .
Ego Eadric dux . Ego AE&el@old dux .
Ego Ethelmund dux . Ego AE&elstan dux .
Ego Vhtred dux . Ego Eadmund minister .
Ego Odda dux . Ego @@ullaf minister .
Ego @@ulfgar dux . Ego AElfric minister .
Ego AE&ered minister . Ego AElfstan minister .
Ego AElfstan minister . Ego @@ulfric minister .
Ego AElfheah minister . Ego AElfsige minister .
Ego AE&elgeard minister . Ego @@ulfhelm minister .
<P 788>
$$IS IS &ARA . XX . HIDAE BOC AET MORDUNAE &AE EADMUND CING
GEBOCODAE AELFSIGAE HIS &EGNE ON ECCE YRFAE .
In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi . Manifestum
est cunctis etc. . . . . (as in N0. 778) sunt .
Quapropter Ego EADMUNDUS . rex Anglorum caeterarumque
gentium in circuitu persistentium . cuidam fideli meo ministro
vocitato nomine AELFSIGE . pro ejus amabili obedientia ejusque
placabili peccunia quam michi in suae devotionis obsequio detulit
in loco ubi ludibundisque vocabulis nomen indiderunt antiqui-
tus . AET MORDUNE . XX . mansas ei libenter largiendo donavi . ut
eandem supra taxatam, etc. . . . . (as in No. 787) locum . Campis .
Pascuis . Pratis . et Silvis in notis . in modicis et in magnis .
derivatisque cursibus aquarum . ut nostra jam veraciter prefata
supra scripta est in linea traditio quod in aeternum manebit .
Si [quis] demonicae fermentationis stimulo incedens nostrum inte-
grum et inviolatum donum fraudulenter infringere probaverit .
Noverit se proculdubio cum Anna & Zafira satellitibusque eorum
herebica aeternae anathematis macera perforandum . Nisi prius
digna satisfactione emendare voluerit . Istis terminibus predicta
terra circumgyrata esse videtur .
$$is synt &aera . XVI . hida land ge maero to Mordune . AErest
on headdan dune slade ny&er on hreodburnan and lang burnan on
@urf and lang streames on foslace upp on &aera aecera %heafda
andlang &aera heafda on aettan @enn on &one ellen stub &onon a/ be/
ecge on &a medemunga of &aere maedemunge ny&aer on &one ealdan
@i&ig &onon on hnottan ford . of &ann forda on &one ealdan @ylle
&onon eft on headdan dune sled .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCCXLIII . Indictione . I .
Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego Oda Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum sigillo sancte crucis subaravi .
Ego Theodre$ Lundoniensis aecclesiae episcopus consensi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus triumphalem
tr[opheum] agyae crucis impressi .
Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
Ego AElfric episcopus consensi .
Ego AEthelgar episcopus consensi .
Ego @@ulfhelm episcopus consignavi .
Ego @@ulfsige episcopus consensi .
Ego AE&elstan dux . Ego AElfric minister .
Ego AE&el@old dux . Ego AElfstan minister .
Ego Ealhelm dux . Ego AElfheah minister .
Ego A&elmund dux . Ego AE&ered minister .
Ego Oda dux . Ego AElfsige minister .
Ego AElfsige minister . Ego @@ithgar minister .
Ego @@ulfgar minister . Ego @@ulfric minister .
Ego Eadmund minister . Ego @@ulfhelm minister .
<P 789>
CAR[TA] REGIS EADMUNDI DE LECHAMSTEDE .
In nomine Dei summi % altitroni qui omnia de summo celi apice
visibilia % invisibilia ordinabiliter gubernans atque moderans prae-
sentisque vite curriculo cotidie temporales possessiones % universe
divitiarum facultates nostris humanis obtutibus cernimus deficientes
ac decrescentes . Sic mutando fragilitas mortalis vite marcescit et
rotunda seculorum volubilitas inanescit . ac in carorum propin-
quorum amicorumque amissione conqueritur ac defletur .
Quapropter ego EADMUNDUS Angligenarum Rex ceterarumque
gentium in circuitu persistentium cuidam fideli meo ministro voci-
tato nomine EADRICO ob illius amabile obsequium ejusque placabili
fidelitate . X . mansas largiendo libenter concedens perdonabo illic
ubi vulgus prisca relatione vocitat AET LEACHAMSTEDE quatenus ille
bene perfruatur ac perpetualiter possideat dum hujus labentis evi
cursum transeat inlesus atque vitalis spiritus in corruptibili carne
inhereat . et post se cuicumque voluerit perenniter heredi dere-
linquat sicuti praedixi . Sit autem predictum rus liber ab omni
mundiali obstaculo cum omnibus que Rite ad ipsum locum per-
tinere dinoscuntur . tam in magnis quam in modicis rebus . campis .
pascuis . silvis . excepto istis tribus expeditione pontis arcisve
coedificatione .
Insuper ad augmentum predicte donationis gratia unam moli-
num juxta dirivativis cursibus aquarum LAMBURNAM perpetuali
donatione dedi predicto ministro hoc tempore cachinantes nenias
subdolosi hujus seculi dinoscuntur interdum inchoasse alienum
lucrum sibi usurpative cum ambitione iniquitatis vendicare . Sed
torpentes avaritie incessus omnimodo in nomine sancte trinitatis
ab omnibus christianis interdico . ita ut meum donum corroboratum
sit cum signaculo sancte crucis . Etiam si quis alium antiquum
librum in propatulo protulerit nec sibi nec aliis profitiat . set in
sempiterno graphio deleatur % cum justis non scribatur nec audi-
atur . Denique vero si quis nobis non obtantibus nostrum hoc
donum violari fraudulenter perpetrando consenserit . Consideret
hinc se die ultima judicii coram Deo rationem redditurum atque
cum reprobis quibus dicitur . " Discedite a me maledicti in ignem
eternum" penis atrocibus se esse passurum . si non antea corporea
lamentatione emendaverit ,
Mete de Lecham stede. Istis terminis predicta terra circumgi-
rata esse videtur ,
$$is synd &es landes gemaero aet lecham stede . AErest on dene
pit of &am pytte on &one hnottan &orn . of &am &orne on @ines
treo@ . of @ines treo@e on $an readan hane . &anon on stigel-
hammas . of stigeal hammum on @igfer$es leage nor&e @earde .
&anon on ac dene . of acdene on crypsandic . &anon &reores ofer
@raestles hylle on buccan crundel . of buccan crundele on &a haran
apeldere &anon andlang standene . o$ gyddan dene &@eores ofer
@eardan dune . o$ &a dene andlang &aere dene eft on dene pit .
Acta est haec praefata donatio anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCC . XLIII . Indictione . I .
* Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Eadgyfu ejusdem regis mater predictum donum
consignavi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consensi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum tropheo agie crucis consing-
navi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopuS con-
firmavi .
* Ego AElfheah @@intoniensis ecclesie episcopus triumpha-
lem tropheum agie crucis impressi .
epscopus consensi.   minister consensi.
* Ego Cen@ald        * Ego AElfstan
* Ego AElfric        * Ego AElfheah
* Ego AElfred        * Ego AE&ered
* Ego AE&elgar       * Ego AElfsige
* Ego @@ulfhelm      * Ego AE&ered
dux consensi.
* Ego @@ulfgar       * Ego @@ihtgar
* Ego A&el@old       * Ego AE&elgeard
* Ego AE&elstan      * Ego AElfred
* Ego Ealhhelm       * Ego @@ulfric
* Ego Eadric         * Ego AElfsige
* Ego AE&elmund      * Ego @@ulfhelm
* Ego Vhtred
minister consensi.
* Ego Odda
* Ego @@ulfgar
* Ego Eadmund
* Ego @@ullaf
* Ego AElfric  .
* Ego AElfstan  .
<P 790>
Mirabili cunctipotentis polorum praesulis clementia opitulante
Ego ODO , aecclesiae salvatoris domini nostri Jhesu Christi archi-
episcopus , Dorvennensis civitatis metropolitanus , COEPISCOPIS
fidei catholicae compagatoribus spiritali caritatis rigore meis
confratribus , praesentium prosperitatem aethereique decoris beati-
tudinem .
Si aliquo modo fieri posset ut totius mundi opes ante nostros
ponerentur obtutus , ita ut imperiali munere nobis universaliter
deservirent , libenter illa omnia distribuerem , meque ipsum insuper
pro vestrarum animarum impenderem , quippe quoniam me ipsum
a vestrae sanctitatis studio cupio et spero corrob[or]ari super eo in
quo dominus Deus nos operarios constituit .
Ideo humiliter , quasi indignus Sed devotus , precor et hortor
sanctitatem vestram ne tepide et negligenter in regimine anima-
rum conversemini , ut non in tempore tremendae vindictae con-
queratur dominus de vobis , dicens : " Pastores non pascebant
gregem meam sed semetipsos" ; et iterum : " Principes extiterunt ,
et ego ignoravi" ; sed potius curemus familiae domini super quam
nos constituit rectores , cibum dare , in tempore suo mensuram
tritici , probatam scilicet doctrinam . Et quamvis meritorum qua-
litate non praesumam consolari et hortari quemquam , quippe qui
solus indignus et innumerabilium culparum reus , gaudeo et
indigeo fraternis ammonitionibus fideliter corroborari ; tamen
propter antiquam auctoritatem praedecessorum meorum , beatae
scilicet memoriae Augustini , et aliorum sanctorum , quorum studiis
regula christianitatis primum ab hac archiepiscopali sede cunctis
finibus Anglorum innotuit ; iccirco istos divinos apices ad utili-
tatem omnium vestrum caraxare decrevi , quatinus rex augustis-
simus egregio vocabulo Edmundus , cum omni populo suo , imitari
gaudeat , quod in nobis et ex nobis audiat , omnesque gentes quae
undique regali imperio ipsius subjectae sunt , titulos liquidae nostrae
conversationis ovanter sequi ament et delectent .
<P 791>
* In nomine sanctae trinitatis . Quamvis decreta pontificum et
verba sacerdotum velud fundamenta montium indistrictis liga-
minibus fixa sint . Tamen plerumque tempestates et turbines saecu-
larium rerum etiam religio sanctae Dei aecclesie maculis reprobo-
rum dissipabitur ac rumpitur . Idcirco incertum futurorum tempo-
rum statum providentes posteris succedentibus profuturum esse
decrevimus ut ea quae communi tractu salubri consilio defini-
untur sertis litterulis roborata confirmentur .
Qua propter ego . EADMUNDUS . rex Anglorum ceterarumque
gentium in circuitu persistentium gubernator et rector . cuidam
mihi fidelissimo ministro nomine . AELFSTANO . devotionis ejus
sollertia ejusdemque placatus obsequio . dignatus sum impertiri .
bis senas mansas . quod Cantigene dicunt . t@elf sulunga . In illo
loco ubi jamdudum solicole illius regionis nomen imposuerunt . AET
EALDINGTUNE . Tali autem tenore hoc praefatae munificentiae munus
tradendo concessi . ut possideat et firmiter teneat usque ad ulti-
mum cursum vitae suae cum omnibus utensilibus quae Deus caelo-
rum in ipsa telluris gramine creavit . Tam in notis causis et ignotis .
in modicis et in magnis . campis . pascuis . omnino .donans
donabo libertatem . Et postquam humani generis fragilitatem
deseruerit et ad desiderabilem jucunditatis viam per gratiam
superni judicis adierit . succedentium . sibi cuicumque libuerit
aeternaliter derelinquat ceu superius praenotavi . Sit autem prae-
dictum rus liber ab omni fiscali tributo saeculariumque servitutum
exinanitum . Sine expeditione et pontis arcisve instructione . Prae-
cipioque in nomine Dei summi tam nobis viventibus quam etiam
divina praecepta praedicantibus hujus libertatis statuta ad irritum
deducere minime quispiam praesumat . quisquis benivola mente
meam donationem amplificare satagerit in hoc praesenti saeculo
vitam illius prospera feliciter longiturnae vitae gaudia teneat . Si
quis autem propria temeritate violenter invadere praesumpserit .
Sciat se proculdubio ante tribunal districti judicis titubantem tre-
mebundumque rationem redditurum . Nisi prius digna satisfactione
emendare maluerit .
Istis terminibus praedicta terra circumgyrata esse videtur . &is
synt &a land gemaero to ealdingtune . AErest on @estan raculfinga
mearce be &aere ea nor& be raculfinga mearce on &one hrycg peg %
lang @eges o& &one ni@an dic %lang dices o& mildry$e mearce su&
%lang merce on &a ea @antsume %lang @antsume o& raculfinga mearce.
Acta est haec praefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXLIIII . indictione II .
* Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donationem
cum sigillo sanctae crucis * confirmavi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater consensi .
* Ego Oda Dorobernensis aecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum tropheo agie crucis * con-
signavi .
* Ego @@ulfstan archiepiscopus praedictum donum subar-
ravi .
* Ego &&eodred Lundoniensis aecclesie episcopus consensi .
* Ego AElfheah @@intaniensis aecclesie episcopus triumph-
alem tropheum agie crucis * impressi .
* Ego Cen@ald episcopus . * @@ulfgar minister .
* Ego AElfric episcopus . * Eadmund minister .
* Ego AElfred episcopus . * @@ulfric minister .
* Ege AE&elgar episcopus . * AElfsige minister .
* Ego Burgric episcopus . * @@ulfric minister .
* Ego @@ulfhelm episcopus . * AElfstan minister .
* Ego @@ulfsige episcopus . * AElfsige minister .
* AE&elstan dux . * AElfheah minister .
* AE&el@old dux . * Beorht@old minister
* AE&elstan dux . * AElfgar minister .
* Ealhhelm dux . * AE&ered minister .
* AE&elmund dux . * AE&elgeard minister .
* Eadric dux . * @@ihtgar minister .
* Uhtred dux . * Elfred minister .
"Oda archiepisco-
pus . on Tenyt" . " * &is is &ara t@elf sulunga boc aet Ealding-
tune &e Eadmund cing gebocode AElfstane his &egne on ece yrfe" .
" Edmundus Rex dedit Aldintune Elfstano famulo suo". " . latine ."
<P 792>
* In nomine domini nostri Jhesu Christi . Quoniam quidem
transeuntis mundi vicissitudo cotidie per incrementa temporum
crescendo decrescit . et ampliando minuitur . crescentibusque re-
pentinis variorum incurs[u]um [ru]inis vicinus finis terminus esse
cunctis in proximo cernitur . idcirco vanis ac transibilibus rebus
mansura caelestis patriae praemia mercanda sunt ; Quam ob causam
ego . EADMUNDUS . gentis Anglorum rex . cuidam pontifici meo
mihique dilecto nomine . AELFRICO . ob ipsius laudabili ob[edi]entiae
zelo ejusdemque servitute placabili . dignatus sum impertiri . XXX
mansas . in illo loco ubi jamdudum solicolae illius regionis n[omen]
inposuerunt . AET BADDAN BYRIG % to Doddanforda % to Eferduue :
Tali autem tenore hoc praefatae munificentiae munus tradendo con-
cessi . ut possideat et firmiter teneat hanc praedictam terram per-
petualiter . cum omnibus utensilibus quae Deus caelorum in ipso
telluris gramine creavit ; Tam in notis causis et ignotis in modicis
et in magnis . campis . pascuis . pratis . silvis silvarumque densi-
tatibus donans donabo libertatem . ut postquam humani generis
fragilitatem deseruerit et ad desiderabilem jucunditatis viam per
gratiam superni judicis adierit succedentium sibi cuicumque libuerit
aeternaliter derelinquat ceu superius praenotavi . Sit autem praedic-
tum rus liber ab omni fiscali tributo saeculariumque servitutum `exac-
tione' exinanitum . sine expeditione et pontis arcisve instructione .
Praecipioque in nomine Dei summi tam nobis viventibus quam aetiam
`sequentibus' divina praecepta praedicantibus hujus libertatis statuta
ad irritum deducere minime quispiam praesumat . Quisquis beni-
vola mente meam donationem amplificare satagerit in hoc praesenti
saeculo vitam illius prospera feliciter longiturnae vitae gaudia
teneat . Si quis autem propria temeritate violenter invadere prae-
sumpserit . sciat se procul dubio ante tribunal districti judicis
titubantem tremebundumque rationem redditurum . Nisi prius
digna satisfactione emendare maluerit . Istis terminibus praedicta
terra circumgyrata esse videtur .
, * $$is sint &a land gemaera % se embe gang &ara landa to
baddan byrig % to doddan forda % to efer dune . $aet is &one aerest
aet baddan byrg @este@eardre % nor$e@eardre aet &am lytlan toclo-
fenan beorge . &onne on gerihte of $am beorge nor$ to @earge
dune . bet@eox &a lytlan t@egen beorgas . &aet &aer nor$ %lang $aere
lytlan di/c aet &aes grafes ende o$ $a smalan $ornas . $onne of $am
&ornum u/p on $a lytlan dune midde@eardre . &onne of $aere dune
east on fox hylle easte@eardre .
&onne geu$e ic AElf@ine % Beorhtulfe &aes leas % &aes hammes
be nor$an &aere lytlan dic .
$$onne li$ $aet gemaere on gerihte of fo/x hylle nor$e@eardre on
&one holan @eg aet hindes hlypan . &onne of hinde hlypan on &one
@ylle aet &am lea ufe@eardan . of $am @ylle on $aet heorot sol . of
$am heorot sole nor$ on gerihte on $one beorg . &onne of $am
beorge on gerihte to $am lea . # for$ be lea on &i$ig @ylles heafud .
of $am @ylle nor$ on gerihte on $a $ornehtan dune to emnes &am
geate aet &aere ealdan byrg . &aet fram $am geate on gerihte east
to maer pytte. &onne of $am pytte on gerihte to $am stane aet &am
@ylle &i$ nor$an maeres dael.&onne su$ on gerihte %lang @aeclinga
straet on &one @eg to @eoduninga gemaere . &onne @est %lang @eges
on $one lytlan beorg . $aer se stoc stod . $aet &onan su$rihte on
$one ealdan mylier &aer &a @elegas standa$ . $aet @est %lang bur-
nan o$ hit cym$ &aer bli$e utscyt . &aet %lang bli$an o$ $a stan
bricgge . # east of $aere bricgge . %lang dic o$ $one hae&enan
byrgels . of &am byrgelse for$ nor$ be @yrttruman o$ $aes heges
ende be @eoduninga gemaere . # &onan %lang gemaeres on gerihte
to $am stocce on easte@eardan &am lea . of $am stocce su$rihte
on &aere straet . %lang straet to &aere fyrh $e scyt su$rihte to &aere
miclan straet aet &aes @ylles heafde aet snoces cumbes gemaere . #
@est %lang straet on $one aesc . &aet fram $am aesce %lang straet
bet@eox &a t@egen leas on $a ealdan sealt straet o$ $one steorte .
fram &am steorte %lang &aes fulan broces o$ bli$an .
$$onne is # land aet snoces cumbe healf &aes cinges healf `uncer'
brentinges . buton me God geunne % min hlaford &aet he his me
geunnan @ille .
&&onne gae$ sio mearc for$ %lang bli$an @est o$ $aet seo lacu
utscyt on bli$an @i$ ufan stan bricgge . nor$ %lang lace . o$ $a
dic &onne %lang dic o$ $one @eg &e scyt to fealu@es lea on &am
slade . &aet on fealu@es lea &aer . aelfric biscep redan het to &aere
ealdan dic . %lang dic to $am @ege &e scyt up to $am hricgge .
%lang hricgges to @am @ege &e scyt fram fealu@es lea to baddan
by ane lytle h@ile . &onne of $aere apuldre &e stent @i$ @estan &am
@ege &urh &one lea to &am miclan haesl @ride . of &am haesl @ride
adun on &a blacan rixa . of &am rixun on &a lytlan hecggan aet
&am @ege &e scyt fram baddan by to cear @yllun . %lang @eges o$
$one broc &e scyt to fealu@es lea to &am forda $aet @est aefre
%lang broces o$ $one @eg &e scyt to staefer tune @i$ su$an &a
ealdan burh aet baddan byrg # @est %lang @eges o$ to emnes &aere
micelan dic o$ @este@earde &a burh . %lang $aere dic % be &aere
byrg @este@eardre nor$ o$ $one tobrocenan beorg . $e &aer is toclo-
fen on nor$@eardre % on @esteweardre baddan byrg .
Acta e/st haec praefacta donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC XL IIII . indictione . II .
* Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donationem
cum sigillo sancte crucis * confirmavi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater praedictum donum con-
signavi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater confirmavi cum
sigillo sancte crucis . * .
* Ego Oda Dorobonensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum tropheo agiae crucis * Sub-
arravi .
* Ego @@ulfstan archiepiscopus ejusdem regis donationem
confirmavi .
* Ego $$eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consensi .
* Ego AElfheah @@intaniensis ecclesie episcopus trium-
phalem tropheum agiae crucis * inpresi .
* Ego Cen@ald episcopus consensi .
* Ego AElfred episcopus confirmavi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* Ego @@ulfsie episcopus consignavi .
* Ego @@ulfhelm episcopus subarravi .
* AE&elstan dux . * A$elmund dux.
* AE&el@old dux . * @@ulfgar minister .
* AE&elstan dux . * Eadmund minister .
* Ealhhelm dux . * AElfsie minister .
* AElfstan minister . * @@ulfric minister.
* @@ulfric minister . * @@ihtgar minister .
* AElfsie minister . * AElfred minister .
* AE&elgeard minister . * AE&ered minister .
"Badebi". "Baddebi".
<P 793>
HOC CONSECRATIONIS DONO INSCRIPTO ADMUNDUS REX HAMTUN AD
DONACIONEM IMPERPETUUM CONSCRIPSIT .
Regnante domino nostro Jhesu Christo . Mundi hujus labenti-
bus properanter temporibus regnaque functi cum regibus velocis-
simo transeuntibus cursu . licet stare firmiter a priori statu cito labi
nullo sapiente ignotum , est . et gaudia hic fallentis vite qua-
tiuntur et dissipantur . Iccirco incertum futurorum temporum
statum providentes posteris succidentibus profuturum esse decre-
vimus . ut ea que communi tractu salubri consilio difiniuntur
paginis saltem vilibus roborata confirmentur .
Quapropter ego ADMUNDUS Rex Anglorum ceterarumque gen-
cium in circuitu persistencium cuidam fideli meo ministro vocitato
nomine WLFGARIO ob illius amabile obsequium ejusque placabili
fidelitate modicam numinis mei partem id est .  . mansas agelluli
eternaliter tradendo concessi . vbi turbarum collacione jamdudum
nomen illatum hoc adesse profertur AT HAMTUNE . vt terram jam
praefatam meo scilicet ovante concessu tramitibus sue possideat
vite . deinceps namque sibi succidenti cui voluerit heredi derelin-
quat ceu predixi in eternam hereditaten . Maneat igitur meum
hoc inmobile donum eterna liberalitate jocundum cum omnibus
quae ad ipsum locum pertinere dinoscuntur tam in magnis quam in
modicis rebus . campis . pascuis . pratis . % silvis . excepto com-
muni labore expedicione pontis . arcisve coedificacione .
Si qui denique mihi non optanti hanc libertatis cartam livore
depressi violari satagerint : agminibus tetre caliginis lapsi vocem
audiant examinacionis die arbitris sibi dicentis . " Discedite a me
maledicti in ignem eternum" ubi cum demonibus ferreis sartagini-
bus crudeli torqueantur in pena . si non ante mortem digna hoc
emendaverint penitencia .
Istis terminibus praedicta terra circumgerata esse videtur :
 &&is sand &e landes imare at hamtune . Arest of hefdeswelle
on minnen linc . of minnene linche : on litiges heuede . of litiges
heuede : anlang diche on sture at oxene bricge unen up anlang
sture at sudwde . &annen : of &ane hegen . of &ane hegen : to dich .
&anen anlang dich : ouer cinerget mor : on &ane mapelder . of &ane
mapeldere be &ane akere heueden on chelbrichtes dich : anlang
cuterget mores on &ane stream anlang streames : on adwines imare
&at eft on efdeswelle suthward . :
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCcxLIIII . mdictione IIa :
Ego Admundus Rex Anglorum prefatam donacionem cum
sigillo sancte crucis confirmavi . * .
Ego Oda Dorobernenssis ecclesie archiepiscopus ejusdem
Regis donacionem cum sigillo sancte crucis robo-
ravi . * .
Ego Theodred Londoniensis ecclesie episcopus consignavi
et ceteri . * .
<P 794>
PRIVILEGIUM EDMUNDI REGIS .
In nomine domini nostri Jhesu Christi Ego EDMUNDUS rex
Anglorum ceterarumque gencium in circuitu persistencium Guber-
nator % rector cum consilio % consensu optimatum meorum . pro
eterne retribucionis spe % relaxacione peccaminum meorum con-
cedo ecclesie Dei genitricis Marie GLASTONIE . % venerabili viro
DUNSTANO quem ibidem abbatem constitui libertatem % potestatem
jura %consuetudines % omnes forisfacturas omnium terrarum sua-
rum . Burgebrice . Hundredsocne athas . Ordelas mfangene
&eofas . Hamsocne frithbrices . forestealle . % team in omni
regno meo % sint terre sue libere % solute ab omni kalumpnia
sicut mee michi habentur . Set precipue ipsa villa Glastonie . in
qua celeberrima ecclesia sita est prae ceteris sit liberior cum ter-
minis suis Abbati tautum ejusdem loei tautummodo potestas sit
tam in notis causis quam ignotis in modicis % in magnis % 'etiam in
hiis queque super % subtus terram in aridis % in rivis in silvis %
in planis % eandem auctoritatem puniendi aut dimittendi delin-
quencia in ea commissa habeat quam ea curia quemadmodum
mei antecessores concesserunt % statuendo firmaverunt videlicet
Edwardus pater meus %Elfredus pater ejus % Centuwynes mes .
Cuthredus% alii quamplures qui locum illum honorantes glorio-
sum habuerunt % apostolica auctoritate Roboraverunt . quibus cum
omni alacritate consencio . Et ne quisquam mortalium seu epis-
copus aut dux vel quislibet minister eorum . audeat eam
temere intrare causa placitandi vel Rapiendi vel quippiam faci-
endi quod contrarinm `possit esse inibi Deo servientibus Dei
interdiccione prohibeo .
Quisquis igitur benivola mente meam donacionem ampliare %
privilegii dignitatem servares satagerit in hoc presenti seculo
vita illins `prospera sit % longiturne vite gaudia teneat . Si quis
autem propria temeritate violenter invadere temptaverit . Sciat
se procul dubio ante tribunal districti judicis titubantem tremebun-
dumque rationem redditurum nisi prins digna satisfaccione emen-
dare m`a'luerit .
Acta est autem hujus privilegii pagina . Anno dominice incar-
nacionis nongentesimo quadragesimo quarto indiccione secunda .
Ego Edmundus rex Anglorum prefatam donacionem cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consensi .
Ego Eadgiva ejusdem regis mater predictum donum con-
signavi ,
Ego Oda Dorobernensis ecclesie archiepiscopus ejusdem regis
donacionem cum tropheo agie crucis subarravi .
Ego Wl`f'stauus archiepiscopus prefatam donacionem con-
firmavi .
Ego Elpheah Wintoniensis ecclesie episcopus trinmphalem
tropheum agie crucis impressi .
Ego Wlfhelm Fontanensis episcopus corroboravi .
<P 795>
ROLLENDUNE .
VIS HIS &ARE &REORA HIDA Boc BE RoLLANDUNE &E EADMUND CYNG
GE BOcODE AELFGY&E NUNNAN ON ECHE VRFE FOR GODES LUFAN
% FOR HIRE GE BEDRAEDENNE
In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi . Quamvis
decreta pontificum et verba sacerdotum velud fundamenta montinm
indistrictis ligaminibus fixa sunt . Tamen plerumque [per] tempes-
tates et turbines secularinm rerum etiam religio sancte Dei ecclesie
maculis reproborum dissipabitur hac rumpitur . Idcirco incertum
futurorum temporum statum providentes posteris succedentibus
profuturum esse decrevimus . ut ea que communi tractu salubri
consilio defininntur sertis literulis roborata confirmentur .
Quapropter ego EADMUNDUS . rex Anglorum ceterarumque gen-
tinm in circuitu persistentinm gubernator et rector . Hanc elemo-
sinam mihi providens prodesse profuturum . quicquid piis peti-
tionibus pro Dei amore largitus sum ut evangelica provulgatur
oratio . " Date et dabitur vobis" . Cuidam sancte conversationis
monialis femine vocitate nomine AELFGY&E . modicam numinis
mei partem . id est . tres mansas agelluli eternaliter tradendo
concessi in loco illo ubi ruricoli appellativo usu ludibundisque
vocabulis nomen indiderunt . BE ROLLANDUNE . ut habeat et
firmiter teneat usque ad ultimum cursum vite sue . cun omnibus
utensilibus que Deus celorum in ipsa telluris gramine creavit .
Tam. in notis causis. et ignotis . in modicis . et in magnis . campis .
pascuis . pratis . Cursibusque aquarum . donans donabo liber-
tatem . et postquam humani generis fragilitatem deseruerit et
ad desiderabilem jocunditatis viam per gratiam superni judicis
adierit . Succedentinm sibi cuicumque libuerit eternaliter dere-
linquat ceu superins praenotavi . Sit autem praedictum rus liber
ab omni fiscali tributo secularinmque servitinm exinanitum .
Sine expeditione et pontis arcisve instructione praecipioque in
nomine Dei summi tam nobis viventibus quam etiam divina pre-
cepta praedicantibus hujus libertatis statuta ad irritum deducere
minime quispiam praesumat .
Quisquis benivola mente meam donationem amplificare satagerit
in hoc praesenti seculo vitam illins prospera feliciter longiturne
vite gaudia teneat . Si quis autem propria temeritate violenter
invadere praesumpserit . Sciat se proculdubio ante tribunal dis-
tricti judicis titubantem tremebundumque rationem redditurum .
Nisi prins digna satisfactione emendare maluerit .
Istis terminibus praedicta terra circumgyrata esse videtur .
&&is synt &a land gemaera to @rollendune .
Aerest up of noddre sta&e on easte @eardne hunda ham . &onnen
up on gerihte to &am stapole . &onon up ofer deor hlinc . of &am
hlince to &am beorge . to aelfredes land scare . &onne is hit &aer feo@er
furlanga brad butan feo@er gyrdan . &onne gae& hit &aer ni&er be
&ara @yrhtena land scare o& @ines hlinces heafod . % &onon ni&er
o& &aet hit cum$ in on noddre &onne six AEceras be nor$an noddre
&aes mersces . % &onne eft in on noddre ni&er and lang streames of
&aet hit cum$ to pures fenne &aet hit aer on feng .
Acta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCcxLIIII . mdictione . II .
Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam donatio`nem' cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
Ego Eadgyfe ejusdem regis mater consignavi .
Ego Odo Dorobonensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum tropheo cum sigillo sancte
crucis subarravi .
Ego @@ulfstan archiepiscopus praedictum donum consensi .
Ego &&eodred Lundominensis ecclesie episcopus consignavi .
Ego AElfheah @@intoniensis ecclesie episcopus trinmphalem
tropheum agye crucis inpressi .
Ego Cen@ald episcopus Confirmavi .
Ego AElfric episcopus Corroboravi .
Ego AE&elgar episcopus Consignavi .
Ego Alfred episcopus Consensi .
Ego @@ulfsie episcopus Roboravi .
Ego @@ulfhelm episcopus subarravi .
Ae&elstan dux .
Ae&el@old dux . Vulfric minister .
Ae&elstan dux . Aelfsige minister .
Eadric dux . Ae&elgeard minister .
Ealhhelm dux . Wihtgar minister .
A&elmund dux . Aelfeah minister .
Wulfgar minister . Aelfred minister .
Eadmund minister . A&ered minister .
Wulfric minister . Aelfstan minister .
Aelfstan minister . Ae&ered minister .
Aelfsige minister . Aelfred minister .
<P 796>
In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi . Manifestum est
cunctis quod omnia celestia et terrestria providentia Dei guber-
nantur . quae sollicitudo mortalis vitae totis nisibus in carorum ami-
corumque amissione conqueritur ac defletur . Ideo certis adstipula-
tionibus mellita oracula divinae clamationis nos frequentativis
ortationibus suadet . ut cum his fugitivis et sine dubio transitoriis
possessinnculis jugiter mansura regna Dei suffragio adipiscenda
sunt .
Quapropter ego EADMUNDUS . Anglorum rex quandam regi-
minis mei partem consentientibus nobilinm meorum agminibus
cuidam meo fideli ministro vocitato nomine @@ULFRIcO . ob illins
amabile obsequinm ejusque placabili peccunia quam michi in suae
devotionis obsequio detulit ei libenter largiendo donavi . XX
mansas . m loco illo ubi solicole illins regionis vocitant AEScES-
BYRIG . vt hanc dum proclivi temporis vitam duxerit perpetua
hereditate possideat . Cum universis quae pertinent sibi . Pascuis .
Pratis . Silvis . caeterisque . appendiciis . m cunctis denique prae-
fatulam successoribus nostris hoc donum in sempiternum usque per-
maneat stilum . Sit quoque liber`um' libertate prefixa ab omni jugo
servili. tribus pretermissis non obmittendis . expeditione pontis .
munitionisque confectione . Advenientibus igitur futurorum plebinm
coetibus textus cuicunque demoni calore cartam hanc corrumpere
et meam donationem satagerit tetra raptus acie tartareas ducatur
ad penas . Nisi prins hinc lamentis se penitentiae corrigere studuerit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
$$is syndan &aes landes ge maero AEt Ascesbyrig . AErest on $one
garan su&ae @eardnae &aenne %lang @aeges on &onae maegen stan
&onon on &on @on hlinc . And lang hlincaes o& loddaeres saexcingae .
And lang hlincaes on &onae byrstae del . &anan %lang furh aenne
aecer to &am hlincae . &onon an &a and heafda on hrucg @eg of
trucg @aegae on &onae &orn stub . &onon on hord @yllae of hord @yllae
on &onae ealdan hord @yllaes @aeg . and lang &aes ealdan @aegaes on
risc slaedaes bygae and lang ri&ae on s@ynbroc and lang brocces on
beaghildae byrigels &onon on &onae ealdan @aeg and lang @aeges on
&onae garan nor$ae @eardnae . &onon east and lang @aegaes on hnottan
maerae nor$ae paeardnae &onon on &a dic and lang dic on &aet onbu-
lan maedae nor&ae @eardae &onon on &a braembael hyrnan . of &aerae
hyrnan on stan maerae . &onon to &on ae&aenan byrigelsae on aeoccaen
upp and lang streamaes on &onae ae@ulm . &onon on @eardaes beorh
of &an beorgae on hryng pyt . &onon on &a ealdan hola of &am
holum aeft on &one garan su&ae @eardnae .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCxLIIII . mdictione . II .
Ego Eadmundus Rex Anglorum prefatam donationem cum
sigillo sanctae crucis confirmavi .
Ego Oda Dorobornensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum sigillo sanctae crucis subar-
ravi .
Ego &&eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus consignavi .
Ego AElfheah Wintoniensis ecclesiae episcopus trinmphalem
tropheum agyae crucis impressi .
Ego AElfric episcopus . Ego @@ulfgar minister .
Ego Cen@ald episcopus . Ego Eadmund minister .
Ego Burhrig episcopus . Ego @@ulfric minister .
Ego AElfred episcopus . Ego AElfstan minister .
Ego AE&elgar episcopus . Ego AElfstan minister .
Ego @@ulfhelm episcopus . Ego AElfheah minister .
Ego AE&elstan Dux . Ego AE&aered minister .
Ego AE&el@old Dux . Ego AElfsige minister .
Ego AE&elstan Dux . Ego AE&aered minister .
Ego Ealhhelm Dux . Ego @@itgar minister .
Ego AE$elmund Dux . Ego AElfred minister .
Ego AElf@old Dux. Ego AElfric minister .
Ego Eadric Dux . Ego AElfsigae minister .
<P 797>
Of cymesing on ot&unes hyldan ufe@yrde %lang ricges o$ $a
stret ni$er %lang strete % s@a nor$ on aggint beorgas of hagging
beorgan : on brynessole of brynessole %lang colredinga ge mer-
can o$ helfesdene o$ helfesdene o$ lectan aecer , o$ lectan aecere ,
o$ @ittham ut on $one feld , o$ bealdessol of bealdessole , @est o$
stylfing' on $one kale@anstoce of $am kale@an stocce on beodune
o$ $one ealdan@eg %lang @eges est ong' , cymesing .
Acta est hec prefata donacio . Anno ab incarnacione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XLIIII . indiccione . II .
<P 798>
Regnante in perpetuum domino nostro Jhesu Christo . Egregins
agonista sermocinatus est in scripturis divinis " omnia que
videntur temporalia sunt . que autem non videntur eterna" . Iccirco
superflua utentibus divinus sermo ut supra taxati sumus terri-
biliter premonet . ut hujus seculi caduca contempnentes spirita-
liaque imitantes celestia properemus ad regna .
Quapropter Ego EADMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gen-
tium in circuitu persistentinm gubernator et rector cuidam fideli
meo ministro vocitato nomine . AELFHEAGO in eternam hereditatem
(h]ilariter' inpedirem . VI mansas agelluli in illo loco vulgares
prisco more mobilique relatione vocitant AET LINFORDA ut ille bene
perfruatur ac perpetualiter possideat quamdin vivat . et post se
cuicumque voluerit heredi derelinquat ceu supradiximus in eternam
hereditatem . Sit autem predicta terra cum omnibus ad se rite per-
tinentibus libera . campis pascuis . pratis . silvis . exceptis istis
tribus . expeditione pontis . arcisve constructione .
Si qu`i's vero quod non optamus contra nostrum hoc decretum
machinari vel infringere aliquid voluerit . sciat se rationem graviter
redditurum in die judicii ante tribunal domini nostri Jhesu Christi
nisi prins hic digna emendaverit penitentia ante mortem .
Istis terminis praedicta terra circumgirata
esse videtur .
$$is sint &a land gemaero to Linforda bet@eox eccene % cilla-
ri&e .
Acta est hec donatio praefata . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XL . IIII . indictione . IIa
Testcs.* Ego Eadmudus rex Anglorum praefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Eadred ejusdem regis frater consensi .
* Ego Eadgifu . ejusdem regis mater praedictum donum
consgnavi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum tropheo agie crucis subar-
ravi .
* Ego @@ulfstan archiepiscopus roboravi .
* Ego AElfheah Pintoniensis ecclesie episcopus triumph-
alem tropheum agie crucis impressi .
episcopus consensi.     dux consensi.
* Ego Ceo@ald           * Ego AE&elstan
* Ego AElfric           * Ego AE&el@old
* Ego AElfred           * Ego AE&elstan
* Ego AE&elgar          * Ego Ealhhelm
* Ego @@ulfsige .       * Ego Eadric .
* Ego @@ulfhelm         * Ego AE&elmund
minister consensi.      minister consensi.
* Ego @@ulfgar          * Ego AElfstan .
* Ego Eadmund          * Ego AElfheah
Final 4 wittness in both columes on p.553 omitted.
<P 799>
CARTA REGIS EDMUNDI FAcTA ATHELSTANO COMITI DE
BRENTEFORLONG
In nomine domini nostri Jhesu Cristi salvatoris quoniam
quidem transeuntis udi vicissitudo cotidie per incrementa ten-
porum crescendo decrescit et ampliando minuatur crebrescenti
busque repentinis variorum incursum ruinis vicinus finis terminus
esse in proximo cernitur . Iccirco vanis ac transibilibus rebus
mansura celestis patrie premia mercanda sunt .
Quapropter ego EDMUNDUS rex Anglorum hujusque provincie
Britonum ruris gubernator cuidam fideli meo comite vocitato
nomine ATHELSTANO ob illins amabile obsequinm ejusque placa-
bili peccunia id est octoginta mancusas de purissimo auro aliquam
partem terre juris mei perpetuali donacione libenter concedo duas
mansas illic ubi vulgus prisca relatione vocitat . OF BRENTESFOR-
LONG . juxta dirivativis fluencium successibus . BE ExAN . ut
habeat ac possideat quamdin vivat et postquam universitatis viam
adierit cuicumque voluerit heredi derelinquat seu supradiximus in
eternam hereditatem . sit autem pretitulata donacio libera ab
omni regali servicio et ab aliena ambicione mundalinm curarum
nisi quod communi populo previdendum est . id est pontis arcisve
constructione et promptissimum itiner expedicionis transitus cum
omnibus que rite ad predictam terram pertinere dinoscuntur .
campis . paschuis . pratis . silvis . aquarumque cursibus .
Si quis autem propria temeritate violenter invadere presumpserit
nostram prenotatam donacionem sciat se proculdubio ante tribunal
districti judicis titubantem tremebundumque racionem redditurum .
Istis terminibus predicta terra circumgirata esse videtur .
Erest so landschere geth of exan up on erfdion &ane up on
conanleyghbrok &ane up on thene wey &ane north on . wulwythe-
' landschere at alfredes &ane &are of dune to cridican . &anen [on]
lactancumbesbrok on midlisso. &anen up on grenewey on &ar
nedesslo &anen on dich of fulere . &ane a donn on geganbrok .
&ane up on geganbrok of fonlangford &ane on herepath of kinges-
landschere. &e elde dich . &ane up rigt on bedesberghe of beddes-
berghe on `bright hulle on blakanhulle . &anen on bradenanhulle .
&anen a donn on lake so eft right on exan . &ane a doun of
exan of Kirfdian .
Acta est hec prefata donacio . anno ab incarnacione domini nostri
Jhesu Christi . DC . C . C . C . XLIIII. indiccione secunda .
* Ego Edmundus rex Anglorum prefatam donacionem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donacionem cum tropheo agie crucis consignavi .
* Ego Wolstan archiepiscopus ejusdem regis donacionem
cum sigillo sancte crucis subarravi .
* Ego Wuldred Londoniensis ecclesie episcopus predictum
donum confirmavi .
* Ego Alfath Wintoniensis ecclesie episcopus trium-
phalem tropheum agie crucis impressi cum multis
aliis .
<P 800>
CARTA EDMUNDI REGIS FAcTA WULFRIcO MINISTRO SUO DE
NETELINGTONE .
Regnante imperpetuo Domino nostro Jhesu Christo . Sacre autem
scripture edita forma catholicorum patrum nos admonet ut me-
mores simus quoniam quidem transeuntis mundi vicissitudo cotidie
per incrementa temporum crescendo decrescit et ampliendo minua-
tur . crebrescentibusque repentinis variorum incursuum ruinis
vicinus finis terminus esse cunctis in proximo cernitur . iccirco
vanis ac transibilibus rebus mansura celistis patrie premia mer-
canda sunt .
Quapropter ego EDMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gencinn
in circuitu persistencinm gubernator et rector cuidam meo fideli
ministro vocitato nomine WOLFRIcO ob illins amabile obsequium
ejusque placabilem fidelitatem dignatus sum impartiri bis denas
mansas quod Anglice dicitur . twenti hide . ubi turbarum colla-
cione jamdudum nomen illatum hoc adesse profertur at NETELIN-
TONE . hoc igitur tellus prefatum omnibus cum appendiciis silvis et
campis paschuis atque pratis magnis vel minimis sit quoque liber
libertate prefixa ab omni jugo servili cum universis que pertinent
sibi tribus pretermissis non obmittendis expedicione pontis linni-
cionisque confectione deinceps namque sibi succedenti cui placuerit
sibi relinquat heredi in eternam hereditatem , Nam quisquis
seculorum in generacione Belial guatus nostrum hoc volumen
inmutare temptaverit inde reus [s]celere judicii die magna cum ,
turma truces trudatur in flammas nisi hoc in seculo penitencie
prins fletu detersus hinc se corrigere studuerit .
Istis terninibus predicta terra circumgirata esse videtur .
AErest endlang &e fer to Alorbroke endlaiig Alorbrokes to
Wodeford . of Wodeford to Streteford of Streteford to Meredich
vp of Meredich ont to bilham &at hit comet to langforlang suthward
&anen to Hengrave of Hengrave to cefelandgrave &anen to abban-
berghe to &an orputten to &e fer ist sone .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione Domini nostri
Jhesu Christi . DC . C .  . C . XIIII . indictione secunda .
* Ego Edmundus rex Anglorum prefatam donacionem
cum sigillo sancte crucis subarravi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donacionem cum sigillo sancte crucis confirmavi
cum multis aliis .
<P 801>
CARTA REGIS EADMUNDI DE BLEOBIRG .
In nomine Dei summi . % altissimi Jhesu Christi omnibus pru-
dentibus qui Deifice contemplationis beatitudinem in mentis sue
hospicio cernere cupinnt manifestissimis signis constat quod quem-
quam potis esse transitoriis imis alta celestia sine fine mansura
capescere . Si illins antiqui % infesti trucisque tiranni et humani
stirpis sev[i]ssimi multatoris truculenta inprobitas obstaculum
bonorum virtutum incrementis calculatur . % velud spurcissima et
venenata melanconie truculenta spicula furorum inspirata flami-
num invectione affidorum intimis precordiorum Christi vernacu-
lorum receptaculis abnegando respuendo detestantur cordetenus
funditusque enerviter contempnitur ut precelsa vox conditoris
nostri au ore proprio tonans " vos qui secuti estis bonis operibus
centuplum accipietis % vitam possidebitis eternam" . cujus scilicet
fervoris igne coarctus ego EADMUNDUS Angligenarum rex cuidam
pontifici meo mihique fervoris igne dilecto nomine quod constat .
AELFRICO . veneranda pro ejus solide fidelitatis prudentia centum
terre mansas ei stilo perhenni trado . quodam in loco venerabili
antiquitus et adhuc cognomine noto BLEOBURG . appellato quatinus
ille bene perfruatur ac perpetualiter possideat . dum hujus labentis
evi cursum transeat inlesus atque vitalis spiritus in corruptibili
carne inhereat cum omnibus que ad ipsum locum pertinere dinos-
cuntur tam in magnis quam in modicis rebus . campis . pascuis .
pratis . silvis . dirivative . cursibus aquarum hanc prenotatam
munificentiam incipiente anno tercio regni mei roboravi adque
confirmavi ut omnibus mundialibus coangustiis sit liber nisi quod
nostra communi labore pertinet minime cuiquam in oblivione
illud tradendum est id est expeditione pontis arcisve construccione
% postquam universitatis viam adierit predictam donationem
cuicunque voluerit heredi derelinquat ceu superins predixi in
eternam he[re]ditatem .
Si quis benivola mente hanc largifluam munificentiam augere
voluerit archons supernorum civinm et gubernator terrestrinm
retributionem in eternis habitaculis dignetur concedere . Ideo
scripsimus novam cartulam quia antiquum librum non habebamus .
Set si quis in propatulo aliam cartulam produxerit . sciat se pro-
culdubio cum sempiterno syngrapho agie crucis ab omnibus fide-
libus abdicatam et ad nichilum valeat . Si quis vero pront non
optamus maledicti serpenti suggestioni et avaritie estibus inflatus
sic demonice fermentationis stimulo incedens nostrum integrum %
inviolatum donum fraudulenter infringere probaverit noverit se
proculdubio cum Anna et Zaphira satellitibusque eorum herebica
eterne anatematis macera perforandum nisi prins digna satisfacione
emendare voluerit .
Mete de Bloburig. Istis terminis predicta terra circumgirata esse
videtur .
$$is sindon &a land gemaero to bleobyrig . AErest on easte @ardum
&am lande aet amman @elle &aet s@a su$ on gerihte on @aeter slaedes
dic &aet %lang dic o& &one su$ ende on &one &aet riht land gemaere
&aet up to &am miclan beorge beneo&an hrameslea &aet of &am
beorge up %lang stan@eges to &am langan cyrstel maele aet hafuc
&orne &onne of hafuc &orne to &an langan &orne aet ichenilde @ege -
&aet s@a to &an &riddan &orne aet @irhangran of &am &orne to &am
feor&an &orne on @rangan hylle fore @eardre stent &aet s@a for& to
&am fiftan &orne to &am elebeame &aet @est %lang &aes lytlan @eges
up to &on &orne up to teonan hylle &aet s@a @e`s't on &one ru@an
hlync %lang &aes ro@an linces to &on hae&enum byrgelsum aet &aere
ealdun dic &aet %lang o& &aet treo@ steall &onne of &an treo@ steall
on ge rihte to &on bradan beorge be eastan @rocena stybbe &aet
s@a to @rocena stybbe &onne of @rocena stybbe on meoces dune
on &one byrgeles . of &am byrgelse to &aere flodan aet s@in @eges
slo aet &aere @ege gelaeton &aet up to &am eor& geberste to foxes
beorge . of &am beorge @est . %lang draegeles baeces o& &one
hricg @eg %lang @eges o& &a readan hane . of &are hane nor& %lang
&aes smalan @eges to totan cumbe aet &am beorge &aet s@a nor& on ge
rihte %lang &aes smalan @eges to &one here page &aet to &aes linces
ende . &aet s@a for& nor$ %lang @eges o& ordstanes dic &aet %lang
dic of &aere dic @i& nor&an &aet yr&land &onne bi &am yr&lande to
&aere lace &e li$ on stoc @elle . &onne of stoc @ylle nor& %lang
broeces to &aere dic &aere se ae&eling mearcode &aet %lang dic to
&aere sceap @eascan on haccan broc &onne %lang haccan broces to
huddes igge &aet s@a for$ nor& %lang broces @i& @estanhunddes ig
&aet up %lang &aera %heafda to &aere lytlan dice ende . % &am nor$
%lang &ara %heafda to &an langan cyrstel maele aet hae& dune &aet
' s@a nor$ %lang &aes smalan pa&es on &a dic sticcea to &one stodfalde
&aet s@a ea& %lang &aere ealdan dic o& ae&elstanes treo@ steal to &are
dice byge &aet s@a su& east lang dic be byrg@ylla gemaere &at s@a
su$ est ofer &one mor to maeringes &orne of maeringes &orne to sul-
geate . of Sulgeate be @yrt @alan to &one read leafan mapuldre of &am
mapuldre on &a lace &aet on gerihte on @est @ylle &en on o&re naman
haet aet amman @ylle .
Acta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini nostri
Jhesu Christi . DCCCC . XLIIII . indiccione . XV .
Testes. * Ego Eadmundus 'rex' Anglorum prefatam donationem
cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater consignavi ,
* Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus consig-
navi ,
* Ego AElfheah @@uintoniensis ecclesie episcopus trium-
phalem tropheum agie crucis impressi ,
* Ego Cen@ald episcopus consignavi .
episcopus consensi.     minister consensi.
* Ego AElfric           * Ego Odda
* Ego AElfred           * Ego @@ulfgar
* Ego Burhric           * Ego Eadmu[n]d.
* Ego AE&elgar          * Ego @@ullaf
* Ego @@ulfhelm         * Ego AElfric
dux consensi.
* Ego @@ulfgar          * Ego AElfstan  -
* Ego AE&elstan         * Ego AElfstan
* Ego AE&el@old         * Ego Ordheah
* Ego AE&elstan         * Ego AElfheah
* Ego Ealhhelm          * Ego AElfgar
* Ego Uhtred            * Ego AE&ered
* Ego A&elmu[n]d        * Ego AElflige
* Ego @@ihtgar          * Ego AE&ered
* Ego @@ulfric          * Ego @@ulfhelm
* Ego AElfsige
<P 802>
CARTA REGIS EDMUNDI DE BRINNIGGE TUNE .
In nomine sancte trinitatis inminentibus vite caducis terminis
qua in nos sceleri scilicet onere pressi nutu divino statuti tamen
dominica prosequentes monita pront quimus secundum illud euuan-
gelii ubi dicitur . " Date % dabitur vobis".
Quapropter ego EADMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gen-
tinm in circuitu persistentinm gubernator % rector . cuidam meo
ministro vocitato nomine ORDULFO . ob illins amabile obsequinm
ejusque placabili pecunia quam mihi in sue devocionis obsequio
detulit . id est . XC . mancusas purissimi auri . aliquam portionem
hereditatis mee in eternam possessionem concedo . VIII . mansas
agelluli ubi ruric`o'li antiquo usu nomen indiderunt AET BRYNING
TUNE eatenus ut hoc diebus suis possideat tramitibusque vite sue . -
et post se cuicumque sibi placuerit post hoc tradat hereditario
eternaliter ceu praedixi illi . Maneatque pront jam praedixeram
donum istud ab omni seculari servitio exinanitum cum omnibus
ad se rite pertinentibus . campis . pascuis . pratis . silvis . excepto
istis tribus expeditione pontis arcisve constructione . Nam quisquis
seculorum in generatione Belial gnatus nostrum hoc volumen
immutare temptaverit Jude reus scelere judicii die magna cum
turma truces trudatur in flammas nisi hic in seculo penitentie
prins fletu detersus hinc se corrigere studuerit .
Istis terminis predicta terra circumgirata
esse videtur . $$is synt &a landes meaere to bryning tune . AErest
on heafd beorh &onne on @yrt @alan on &aes hagan ende . &onne
%lang hagan &aer fisces burna % alaburna to gaedre scota& . &onne
of alaburnan ut on herred snad . % s@a nor& to herpa&e %lang
herpa&es to &aere efisc. &onen eft on @yrt @alen to croh hamme
&onne on hunnes @ylle &onne @est be yfre &aet bit stica& on @eala
brucge &onne &aer ut on cynetan %lang cynetan on my& ford &onne
on middel ea &aet s@a on befer ige #onne on fyrs ige of dune %lang
ea . &aer ala burna scyt ut on cynetan . &onne up %lang alaburnan
on scealdan ford &onon %lang hagan ut on hea& felda s@a to
herpa&e %lang herpa&es to imman beorge of imman beorge eft on
heafod beorge .
Acta est haec donatio . anno ab incarnatione domini nostri Jhesu
Christi . DcCCC . XL . IIII . indictione . II'.
His testibus. * Ego Eadmundus rex Anglorum prefatam dona-
tionem cum sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum tropheo agie crucis con-
sgnavi .
* Ego AElfheah @@intonensis ecclesie episcopus trinm-
phalem [tropheum] agie crucis inpressi .
* Ego Cen@ald episcopus consensi .
* Ego AElfric episcopus subarravi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* Ego AE&elstan dux consensi .
* Ego A&el@old dux consensi .
* Ego Ealhhelm dux consensi .
* Ego @@ulfgar minister consensi .
* Ego AElfstan minister consensi .
* Ego Eadmund minister consensi .
* Ego AElfsige minister consensi .
* Ego AElfheah minister . * Ego @@ihtgar .minister.
* Ego A&elgeard minister . * Ego AElfric minister .
* Ego @@ulfric minister . * Ego AElfred minister .
<P 803>
PRIVILEGIUM DE BASYNG A REGE EDMUNDO FRATRE REGIS ATHELSTANI CONCESSUM
Summus et ineffabilis rex ac semper magnificus trinmphator
oraculo nos hortatur Salomonico atque divini inspiraminis dicens ,
" Beuefac justo  et invenies retributionem magnam ; etsi non ab
ipso , certe a Deo" . Et iterum egregins praedicator Paulus , et
apostolici certaminis conluctator , ait , " Ergo , dum tempus habe-
mus , operemur bonum ad omnes , maxime autem ad domesticos
fidei" .
Quapropter ego EDMUND[US] , divina Dei fulciente gratinncula ,
rex , totinsque Albionis primicerins , L . emptam auri solidis proprii
* Eadred , cuning ,
* AEthelgar , biscop , and
* AElfric , biscop ; and menigfeald o&aera manna .
<P 805>
I ATHELNOD , prest , grawnt these londys at BASYNE with alle.
the londys that kyng Edmund hath me gyve , in to the NEwE
MONASTERIE of Wynchester , for the helpynge of my sowle ; they
4th and 5th lines of no.805 omitted.
kyng Edred , Athelgar byschop, and many maner of other menne .
<P 806>
Ego AETHELNODUS , presbyter , dono istas terras apud BASYNG ,
cum omnibus aliis terris quas mihi rex Edmundus dedit , NOvO
MONASTERIO Wyntoniae , pro remedio animae meae , ut ipsi in
aeternum ipsas possideant et nunquam a monasterio alienent , cum
omnibus privilegiis quae mihi rex concessit Edmundus . Quorum
testes sunt Edredus rex , Athelgarus episcopus , Alfricus episcopus ,
cum pluribus aliis hominibus diversarum conditionum .
<P 807>
CARTA EDMUNDI REGIS ANGLORUM DE IIII MANSIS IN
BRAKELESHAM ET II TORNEIA .
m nomine Sanctae Trinitatis . Quamvis decreta pontificum et
verba sacerdotum , velut fundamenta montinm , indistrictis liga-
minibus fixa sint , tamen plerumque tempestates et turbines
secularinm rerum , etiam religio sanctae Dei ecclesiae maculis re-
proborum dissipatur ac rumpitur . Idcirco incertum futurorum
temporum statum providentes , posteris succedentibus profuturum
esse decrevimus, ut ea que communi tractatu salubri consilio depin-
guntur rectis litterulis roborata confirmentur .
Quapropter ego EDMUNDUS rex Anglorum caeterarumque geu-
tinm in circuitu persistentinm gubernator et rector cuidam michi
fidelissimo in Christo ministro et episcopo nomine AELFREDO
quandam ruris partem de terra episcopatus sui , quam ipse modo
et prins antecessores suis pontificali jure possederant , ego
autem , largiente Dei gratia , regiminis munimine utor ad pos-
sidendum haereditatem ipsi concedo , stiloque perhenni trado
. VI . mansas in duobus locis. IIII . mansas in BRAKELESHAM ,
et . II . mansas in Torneia , tali autem tenore hoc praefatae
munificentiae munus tradendo concessi , ut possideat et firmiter
teneat usque ad ultimum cursum vitae suae cum omnibus uten-
silibus quae infra terminos ejusdem ruris continentur tam in -
dotis causis quam ignotis , in modicis et in magnis , humido et
sicco `campis , pratis , pascuis , silvis , silvarumque densitatibus
donans donabo libertatem , et postquam humani generis fragilitatem
deseruerit , et ad desiderabilem jucunditatis viam per gratiam
superni judicis adierit , succedendum sibi cuicumque libuerit
aeternaliter derelinquat , ceu superins praenotavi . Sit auten prae-
dictum rus liberum ab omni fiscali tributo secularinmque servi-
tutum exinanitum, sine expeditione et pontis arcisve instructione .
Praecipio quoque in nomine Dei summi , tam nobis viventibus ,
quam etiam divina praecepta praedicantibus hujus libertatis statuta
ad irritum deducere minime quispiam praesumat . Quisquis bene-
vola mente meam donationem amplificares satagerit in hoc prae-
teneat . Si quis autem propria temeritate violenter invadere prae-
sumpserit , sciat se proculdubio ante tribunal districti judicis
titubantem tremebundumque rationem redditurum nisi prins dignas
satisfactione emendare maluerit .
Istis terminis praedicta terra circumgyrata esse videtur qui
anglice in carta ipsa conscripti sunt
Facta autem est haec praefata donatio anno ab incarnatione
domini . DCCCcxL . mdictione III .
Ego Edmundus rex Anglorum praefatam donationem cum
sigillo sanctae crucis consignavi .
Ego Eadred ejusdem regis frater consignavi .
Ego Eadgifu ejusdem regis mater praedictum donum con-
sensi .
Ego Oda Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum trophaeo hagiae crucis con-
signavi
Ego Wulstan archiepiscopus ejusdem regis donationem
cum sigillo sanctae crucis consignavi .
Ego Theodred Lundoniensis ecclesiae episcopus confirmavi .
Ego Elphea Wintoniensis episcopus trinmphale tro-
phaeum agiae crucis impressi.
Ego Kenwald episcopus confirmavi.
<P 808>
Grant of Privileges by King AEdmund. A.D. 945.
PRIVILEGIUM AEDMUNDI REGIS QUO LIBERTAS ECCLESIAE SANCTI
AEDMUNDI CONCEDITUR ET TERMINI TERRARUM CIRCUM-
JACENTIUM NOMINANTUR.
In nomine sanctae Trinitatis .  Quamvis decreta pontificum et
verba sacerdotum velud fundamenta montium in districtis liga-
minibus fixa sunt . tamen plerumque per tempestates et turbines
secularinm rerum etiam religio sanctae Dei ecclesiae maculis re-
proborun dissipatur ac rumpitur . Idcirco incertum futurorum
temporum statum providentes posteris succedentibus profuturum
esse decrevimus ut ea quae communi tractu , salubri consilio diffi-
niuntur certis literulis roborata confirmentur .
Quapropter ego AEDMUNDUS , rex Anglorum ceterarumque ge-
tium circuitu persistentinm gubernator et rector , ad memoriam
revoco gesta antecessorum meorum qui terrenis opibus ecclesias
sauctorum ditaverunt , quorum exempla imitatus ad monasterium
quod situm est in loco qui dicitur `AET BAEDERICES @IRDE in quo
sanctus `AEdmundus rex quiescit corpore , terram quae circa
illum locum esse videtur libenter tribuo ut eternaliter per-
sistat . Eatenus ut illam ejusdem monasterii familia possideat
atque suis posteris eadem dictione derelinquat . Sit autem
praedicta terra libera ab omni mundiali obstaculo cum omnibus
quae olim ad ipsum locum pertinere dinoscuntur , tam in magnis
quam in modicis rebus , campis , pascuis, pratis , `silvis , exceptis
istis tribus expeditione pontis arcisive coedificatione .
Si quis autem propria temeritate violenter invadere praesump-
serit nostram praenotatam donationem sciat se proculdubio ante
tribunal districti judicis titubantem tremebundumque rationem
redditurum , nisi prins hic digna satisfactione emendare maluerit .
Istis terminis praedicta terra circumgirata videtur . This sin-
don tha land gemere the Eadmund king gebocade in to sancte
Eadmunde . thonne is thaer aerest suth be eahta treowen .
% thonne up be Alhmundes treowen . % swa forth to Osulfes
lea . % swa forth on gerihte be manige hyllan . % thonnen
up Hamarlunda . % swa forth aefter `than we se Lytlantune
% thonen ofer tha ea aefter than wege to Bertenedene . % swa
on gerichte east to Holegat . % swa forth an furlang be easten
Bromleage % thonan suth to ni@antune meaduwe .
section in small print p.556 omiited.
Acta est haec praefata donatio anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XLV . mdictione . III .
Ego AEdmundus rex Anglorum praefatam donationem cum
sigillO sanctae crucis * indeclinabiliter confirmavi .
Ego Oda Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benivolentiam cum sigillo
sanctae crucis conclusi .
Ego Theodred Lundoniensis ecclesiae episcopus corroboravi .
Ego AElfheh Wintoniensis ecclesiae/ episcopus testudinem
sanctae crucis * subscripsi et confirmavi .
Ego Cenwald episcopus praedictum donum concessi .
Ego AElfric episcopus consignavi .
Ego AElfred episcopus confirmavi .
Ego Burhric episcopus consensi .
Ego AEthelgar episcopus roboravi .
Ego AEthelwold episcopus consignavi.
AEthelstan dux .
Wulfgar dux . AElfstan minister .
AEthelwuald dux . AElfheh minister .
Ealhhelm dux . AEthered minister .
Athelmund dux . AElfsige inister .
AEdmund minister . AElfgar minister .
* Wihtgar minister . * AEthelgard minister .
* AElfred minister . * AEthelsige martyr .
<P 809>
Ego EADMUNDUS altithroni adminiculante gratia Anglorum cete-
rarumque gentinm in circuitu triviatim persistentinm basilei filins
quandam telluris particulam mansas videlicet . V . qui ab hujusce
patrie gnosticis nobili appellatur onomate AET LACINGAHI$$ perpetua
largitus sum hereditate ad monasterinm quod dicitur THORNEY .
<P 810>
$$IS IS &ARA . XXX . HIDAE BOC AET BEOR#TAN@ULLE &AE EADRED
CING GAEBOcODE AE&ELGEARD HIS &EGNE ON ECE YRFE .
* In nomine alme trinitatis individueque unitatis patris et
filii et spiritus sancti . Qui altitudinem caeli . latitudinemque terrae .
ac profundum abyssi sua potenti regit virtute . Vniversis pertrac-
tandum summopere est . qualiter per bonorum exercitia operum
ad aeternae felicitatis inmortalem properent requiem . juxta cujus-
dam ammonitionem sapientis qua cunctis ita proclamat . " Quod-
cunque potest manus tua facere instanter operare . quia nec opus .
nec ratio . nec consilinm . nec sapientia . erit apud inferos quo tu
properas".
Cujus ammonitionis fervore instinctus . ego EADREDUS Anglorum
basileus. caeterarumque gentinm quae undique adjacent gubernator
et rector . cuidam meo fideli ministro ob suum fidele ministerinm .
quod michi a/ puerili juventute exibere studuit . quem vulgares
solito usu AE&ELGEARD appellant . dapsili largitate quandam telluris
concedo quantitatem licet tribus in locis sequestratam . XXX . vide-
licet mansas quae omnes subjacent adjacentque villae quam incolae
loci . AET BEORHTTAN@ILLE cognominant ubi . X . ex integro constant
mansae . XV . autem in particula villulae quam indigene . aet Suttan-
@ille appellant . V . vero in insula quam populares Maccanig nuncu-
pant . Adjacent etiam agri quamplurimi circa castellum . quod
Welingaford vocitatur . ter videlicet deni agelluli . Terque bini .
Qui ter deni : Ter quoque bini arandi gratia subjacent . Bis quini
autem prati utilitati reservantur . cum locis palustribus quae rivulus
que Gybhild agnominatus circumcingit et fecundat . Vt ipse hoc
nostrum donum totum sibi vita comite in usum usurpet neces-
sarinm . postque ultimum vitae suae spiraculum qualicumque
ratione cui voluerit relinquat superstiti . Maneat autem predicta
tellus cum omnibus quae supradiximus ad se rite pertinentibus seu
magnis seu modicis rebus . Campis . Pascuis . Pratis . Silvis . si
adjacent cum cursibus supra scripti torrentis omni humane jugo
servitutis extranea . exceptis tribus necessariun causis utilitatum .
expeditione scilicet pontis arcisve constructione .
Si qui denique hoc nostrum donum maligna instincti invidia
evertere seu minuere in qualibetcumque parte laboraverint . partem
obtineant iniquorum . duos justi sententia judicis in novissimo
examine reprobat alices. " Ite in ignem aeternum qui paratus est
diabolo et angelis ejus": Nisi humili satisfactione celerins penitere
satagerint .
$$is synt @a land ge maera &aera . XXX . hida to Beorhtan@ille .
AErest of &am more be @estan &am tune on &a ealdan dic . @est
and lang dic on &a hae&enan byrgylsas . &onne east and lang @eges
Of &am @ege on aenne littelne &orn . o/f &am &orne east % h@on su$
on ge rihte to &am @ege to gafer bice . &anon nor$ be &am and
hea/fdon o$ &a lace . and lang lace ut on temese o$ midne stream .
and lang ea .  Of &a ealdan straet . ford and lang gea to holan @ylle .
of- holan @ylle . on holan @eg . of holan @ege on bric @eg . of bric
@ege . on aernincg @eg . Of aerninges @ege on meosdene . of meos-
dene on meldanige . easte@erdne . on sandlace . and lang sand lice
to ceolesige to &am hnottan stocce . Of &am stocce nor$ and lang
gybhilde to &aere ealdan dic . &aer @e/ her on fengan .
&onne ligca& be nor$am &am porte . XXXVI . aekera yr& landes .
% . X . aeceras maede . % . I . myln . % binnan porte fram east geate
on nor$ healfe stre/te on &aene broc . % . VII . heor&as buton &am %
&reo cyrican .
Ego Eadredus . Rex Anglorum prefatam donationem sub
sigillo sanctae crucis indeclinabiliter concessi atque
roboravi .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCc XLV . mdictione III .
Ego AEadgyfu Ejusdem mater regis cun sigillo sanctae
crucis conclusi .
Ego Oda Dorobornensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benivolentiam sub sigillo sanctae
crucis conclusi .
Ego @@ulfstanus . Archons divinae servitutis officio manci-
patus Eboracae civitatis archiepiscopus sigillum
sanctae crucis impressi .
Ego &&eore$ Lundoiensis aaecclesiae episcopus cor[ro]boravi .
Ego Alfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus testudinem
sanctae crucis subscripsi et confirmavi .
Ego Cen@ald episcopus consensi .
Ego AE&elgar episcopus confirmavi .
Ego AElfric episcopus consignavi .
Ego AElfred episcopus corroboravi .
Ego @@ulfsige episcopus conclusi .
Ego AE&elstan Dux . Ego AElfsige minister .
Ego Eadric Dux . Ego @@ulfric minister .
Ego AE&elstan Dux . Ego A&elno$ minister .
Ego Ealhelm Dux . Ego AElfric minister .
Ego A&elmund Dux . Ego AElfred minister .
Ego AElfgar Dux . Ego AElfheah minister .
Ego Eadmund minister . Ego E&eric minister .
Ego AElfstan minister . Ego AE&elsige minister
Ego @@ulfric minister . Ego AElfhelm minister .
<P 811>
* In nomine salvatoris nostri Jhesu Christi % omnium sanc-
torum ejus .
Nos Dei gratia Reges fideles reddimus tellures has quas praede-
cessores nostri a fratribus Christique ecclesie servis retrahere
consuerunt . Et nunc gratia domini nostri Jhesu Christi . EAD-
MUNDUS Rex videlicet ac Eadredus . necnon % Ead@ig . subscribere
villulas optamus % semper in evo fratribus concessimus liberaliter
' ad induendum corpora Deo ibi servientinm quamdin christianitas
in templo sancto Christi teneatur . Hec sunt nomina antiquo usu
imposita villulis . TUICCANHAM . Preostatun . Ealdingtun . S@eord-
lin gas . @@uungham . Grafenea . Bosingtun . Vlancumbe . Teor-
ringas . Rex Aethelstan in honore Christi predicte vero dedit
ecclesie .
Si quis vero Catholicorum aut regum aut episcoporum . aut pre-
fectuum , hoc decretum augere voluerit : adaugeat illi Deus tem-
pora bona in saeculo . % vitam eternam in futuro . Si vero quispiam
minuere aut violare , aut omnino satagit infringere , sciat se cum
Caipha % Pilato simulque Juda traditore misero , inferno inferiori
demersum esse . nisi ante ejus obitum gravibus penis se affligat ,
% digna satisfaccione emendet , quod incredibiliter gessit contra
nostrum fidele decretum .
Hec est concessio Eadmundi Regis . % Eadredi regis et
Ead@igi Regis .
* Ego Eadmundus rex hanc donationem largifluam cum
signo sanctae crucis Christi roboravi .
* Ego Eadredus rex consensi et subscripsi .
* Ego Eadwig rex consensi et subscripsi .
* Ego Wulfhelmus Dei gratia archiepiscopus hanc piam
largitionem vexillo sanctae crucis Christi confirmavi .
Plures etiam alii tam clerici quam laici consentientes sub-
scripserunt .
<P 812>
* Ego ETHELGIUE aperio domino meo regi . % regine domine
mee . % omnibus amicis meis . quomodo testamentum meum dis-
pono . Id est inprimis domino meo regi . XXX . mancusas auri . %
duos equos . % omnes canes meos . % domine mee regine . XXX .
mancusas auri . % terram @@EST@ICAM . et sancto Albano terram que
vocatur Gaetesdene . eo tenore ut fruantur ea fratres communiter
. % XXX. mancusas auri . % XXX . boves . XX . de Gaetesdene. %
decim de Acersce . % . XX . vaccas . X . de Gaetesdene . % . X . de
Acersce . % CCL . oves . % gregem porcorum % subulcum cum ipsis .
% duos sciphos argenteos . % duo cornuas . % . I . librum . % unam
cortinam . % unum bancale concedo cum consensu domini mei regis .
et illam terram apud Longaforde AElfnoto dies suos . eo tenore ut
singulis annis det ad Hiccam pastum trium dierum . % post dies
suos supradictam terram . % Leof@ino nepoti meo unam hidam apud
Cliftune . % illam dimidiam quam @@inemannus habuit . et AElf-
@oldus terram Mundene dies suos habeat . eo tenore quod dabit
annis singulis in quadragesima ad Brahcingum sex modios de brais .
% ad hoc farinam % pisces . % tantundem ad @@ellingum . % ad
singula monasteria quattuor porcos ad festivitatem sancti Martini .
% post obitum suum medietatem terre supradicte ad Brahcingum .
% medietatem ad @@elingum : Et Leofsinus habeat Standune . et
post ipsum et Ifwoldus . % post mortem amborum sanctus Albanus
predictam terram habeat . pro suis animabus dominorumque suorum .
Et Leofsins terram Offanlege % omne quod liber docet . % terram
Ti@ingum ad porcos sibi nutriendos . eo tenore ut annis singulis
pro firma de istis duabus villis omnem congregacionem sancti
Albani tribus diebus pascat . aut pro firma dabit hoc quod ego testi-
ficata sum testimonio optimatum domini mei . Et terram apud
@@eodune . % pro illa similiter faciat quod testificata sum . Et
terram Offanlege dabit filio suo si de desponsata muliere filinm
habet . sin autem : dabitur sancto Albano . preter illam ubi Tatul-
@us sedet . % AE&elferdus et AE&els@i$ . illa dabitur filie domine
sue AElfgine si adhuc vivit . si non : tota sancto Albano reddatur .
Et Alf@oldus medi[e]tatem terre apud Lundoniam habeat . % filins
ejus Alfheah medietatem . et dabitur Leofrune terra @@atford . %
apud Weotune . duos homines . % octo boves . % cetera .
Ego AEduuardus rex concessi .
Ego Oda Archiepiscopus * .
* Ego &&eodredus presul .
* Ego AElfhelgus . pontifex . * Eo@el subregulus .
* Ego @@ulgarus . episcopus. * Eadgarus %&eling.
* Ego AElfricus . antistes . * Wulgarus comes .
* Ego Burgricus . episcopus . E&elstanus . * dux .
* Ego Wulsins . episcopus . E&elwaldus . * dux .
* Ego AElfredus . episcopus . E&elmundus. * dux .
* Ego @@ulfhelmus . episcopus . Alhelmus . * dux .
* Ego AE&elgarus . episcopus . E&elstanus . * dux .
* Ego Coen@aldus . episcopus . Eadricus . * dux .
* Ego @@ulfhelmus . episcopus . Vhtredus . * dux .
* Ego Kynsins . episcopus . Acule . * dux .
* Ego AE&el@aldus . episcopus . Haldene . * dux .
Hi omnes subscribentes . donum regis roborabant . Quinquaginta
nomismata auri cocti . AE&elricus dedit valde letus largo regi
Cyrtliuctune . elata mente . ut Gaeterdena permaneret sancto
Albano . magnis rebus ac modicis fruentibus monachis confirmata .
Qui hoc contradixerit : anathema sit .
<P 813>
* In nomine sanctae trinitatis . Imminentibus vitae caducis
terminis qua in nos sceleris licet onere pressi nutu divino statuti .
Tamen dominica prosequentes monita pront quimus secundum
illud evangelii . ubi dicitur . " date et dabitur vobis" . Quapropter
ego . EADMUNDUS . rex Anglorum ceterarumque gentinm in circuitu
persistentinm gubernator et rector . quibusdam meis hominibus id
est duobus fratribus . ORDHELMO . et ALF@OLDO . aliquam por-
tionem hereditatis meae in aeternam possessionem concedo . quod
Cantigene secundum suam propriam linguam dicunt . an Icelaete
et insuper . X . segetes . ubi ruricoli appellativo usu ludibundisque
vocabulis nomen indiderunt . AET GAMELAN@YR$$E . eatenus ut hoc
diebus suis possideant tramitibusque vitae suae . et post se cuicum-
que sibi placuerit post hoc tradant hereditario aeternaliter ceu
praedixi illis . Maneatque pront jam praedixeram donum istud ab
omni seculari servitio exinanitum cum omnibus ad se rite perti-
nentibus campis . pascuis . pratis . silvis . excepto istis tribus .
expeditione . pontis . arcisve constructione . Si quis autem quod
non optamus hanc nostram diffinitionem elationis habitu incedens
infringere temptaverit perpessus sit gelidis glaciarum flatibus et
pennino exercitu malignorum spiritum . Nisi prins inriguis peni-
tentiae gemitibus et pura emendatione emendaverit .
Istis terminibus praedicta terra circumgyrata esse videtur .
&&is synt &a land gemaero to gamelan @yr&e . su& fealcing rip o&
sae . @idan fleot mearc on @est hand aet &ara hina lande to folces
stane % &onne &aes biscopes mearc on nor& healfe % on east healfe
ut to sae .
Acta est haec praefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXLVI . indictione . IIII .
* Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donationem
cum sigillo sanctae crucis * confirmavi .
* Ego Oda Dorobonensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis donationem cum sigillo sanctae crucis * con-
clusi .
* Ego AElfheah @@intaniensis aecclesiae episcopus triumph-
alem tropheum agie crucis * impressi .
* Ego Burgric episcopus consensi .
* Ego AElfred episcopus confirmavi .
* AE&el@old dux . * AElf@old minister .
* AE&elstan dux . * AElfgar minister .
* Eadmund minister . * AElf@old minister .
* @@ulfric minister . * Beorhtsige minister.
* AElfsige minister . * AE&elsige minister .
* AElfstan minister . * AElfric minister .
* &&is is &aes landes boc aet
Gamelan @yr&e." Rex Edmundus
dedit Gameling @yrthe . Ordelmo et Alf@oldo". "latine".
<P 814>
DE WESTONA .
' * In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi .
Egregins agonista sermocinatus est in scripturis divinis . " Omnia
quae videntur temporalia sunt . quae autem non videntur : aeterna" .
Iccirco superflua utentibus divinus sermo ut supra taxati sumus
terribiliter praemonet ut hujus saeculi caduca contempnentes spi-
ritaliaque imitantes coelestia properemus ad regna .
Quamobrem ego EADMUNDUS desiderio regni coelestis exardens
favente superno numine basyleos Anglorum multarumque gentinm
in circuitu persistentinm . cuidam adoptivo fideli meo ministro
nomine A&ELERE. ob illins amabile obsequinm ei libenter largiendo
quinque mansas . ibidem ubi vulgares prisco more mobilique rela-
tione vocitant AET @@ESTTUNE . eatenus ut vita comite tam fidus mente
quam subditus operibus mihi placabile obsequinm praebeat . Et
meum post obitum cuicunque meorum amicorum voluero eadem
fidelitate immobilis obediensque fiat . Sicque omnes posteriores
praefatam terram possidentes in hoc decreto fideliter persistant .
sicuti decet ministro ut fidelitatem custodiat coram Deo et omni-
bus electis ejus . cum pratis pascuis necnon et silvis silvarumque
densitatibus . donans donabo libertatem . ut haec prospere possideat
ac aeternaliter teneat dum hujus labentis aevi cursum transeat
illesus atque vitalis spiritus in corruptibili carne inhaereat . Post
se autem veluti affirmavimus . cuicumque voluerit heredi derelin-
quat . Fiat etenim praefata terra ab omni servili jugo libera cum
omnibus sibi recte pertinentibus . exceptis his tribus . expeditione .
pontis . arcisve coaedificatione. Si quis vero atri demonis face
inflammatus contra hoc nostrum decretum quod neutrum aut
optamus vel desideramus machinari infringereque aliquid voluerit .
sciat se trusum sub unda Stigei fluminis . atque cum illis nefandis
legem Dei blasphemantibus in picea custodia tetrae tortionis man-
cipatam . nisi prins Christi cohortatione compulsus ad satisfac-
tionem vita comite festinanter pervenerit .
Divisiones. &&is synd &a land ge maeru &a . VIIII . aeceras &e
AE&elere ahte . &a sceota& on oden aecer . of oden aecere dun to
&aes hegges hyrnan . andlang hegges . s@a adun to &am broce . on
kynges @udu . andlang broces up to bytles cumbe to &am hege .
Of &am hege up anan aenne aecer innan @udu . of &am aecere to
&am ealdan hole . of &am hole to &am ealdan hylle buuan ellen
cumbe . of ealdan hylle to sclaet aecere to &am @egge . of &am
@egge to &am . III . aecere .
Divisiones. $$is synd &a land gemeru &e sceota$ dun to pucan
@ylle . of pucan @ylle andlang broces to hida @udu . of hida @uda up to
&am . III . aeceran . of &am . III . aeceran to &am garan . of &am garan
to &am o&ran garan . andlang riges to &am lytle mappeldre . of &am
mappuldre dun to &am o$eran stan up o$ a hylle . of &am mappel-
dre to &am haeg &orne . of &am haeg &orne to &am broce . s@a up be
broce &ar blac @ylle ut scyt .of blac @ylle to &am @ic . be @estan
blac @ylle ut scyt . of &am @ice to &are hapuldre . of &are haran
apuldre to &an alre stan onforan &am hylle . of &am alre to &am
t@am @ycan standa$ on gere@e eal s@a # gemere gae$ s@a up to &am
@ice stynt . beneo&an baelles @aege of &am @ice innan baelles @eg
andlang baelles @aege up to &aere styge . andlang styge ut to &am
holan . of &am holan to &am mappuldre . of &aere mappuldre to
&am @aege to huttes aesce . s@a be bege to lytle @ylle . of lytlan @ylle
into pucan @ylle . `on &am ealdan ham stealle &e AE&elere ahte to
plegidic . of plegi dic to higi @egge . of higi @egge into anlipi
&yrnan . up anlipi &urnan into selardes pole into loxan . of loxan
into afenan . s@a bei ea to briht@oldes @ere . of &am @ere to &ere
dic . of &ere dic to &am @ealle . of &am @ealle into hlipgete . of
&am hlipgete into &am hachan. of &am hachan in to claenan feldan .
&aran on loxan . a be loxan in to &am gemy&an . of &am gemy&am
up be midderice . of midderice to stutardes cumbe . to ra@u@e . of
&ere ra@u@e to stennihta @ege . of &am staenihtan @ege a be egge #
&u cymmes to &am @ealle . of &am @ealle s@a nor$ # &u cyme to
&aes @ealles hyrnan . of &ere hyrnan a be @ealle # &u cyme to elle
beorhan . of elle beorhan into stanclude a be hege to ealdan @ycan
to &am @ealle . of &am @ealle a be hege aeft into loxan . XIII . aeceras
liggat buuan &ere byri &i$ &es abbudes gemaere .
Facta est haec praefata donatio anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCC . XLVI . indictione . IIII .
Ego Eadmundus rex Anglorum praefatam donationem sub
sigillo sanctae : * : indeclinabiliter concessi atque
roboravi .
Ego Oda Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benevolentiam sub sigillo
sanctae : * : conclusi .
Ego Theodred Lundoniensis aecclesiae episcopus corro-
boravi . : * :
Ego Kene@old episcopus consignavi . : * :
Ego AElfric episcopus confirmavi . : * :
Ego AE&elgar episcopus consensi . : * :
Ego AElfred episcopus roboravi . : * :
Ego @@ulfsige episcopus impressi . : * :
Ego @@ulfhelm episcopus conclusi . : * :
AE&el@old dux . : * :
AE&elstan dux . : * : AElfsige minister . : * :
@@ulfgar dux . : * : Vulfric minister . : * :
Eadric dux . : * : AElfheah minister . : * :
AE&elstan dux . : * : Vulfric minister . : * :
AEalhhelm dux .: * : Vulfsige minister . : * :
Eadmund dux . : * : AE&elsige minister . : * :
Vhtred dux . : * : Breohtsige minister . : * :
Eadmund minister . : * : AE&elgard minister . : * :
Elfstan minister . : * : Vulfgar minister . : * :
<P 815>
* Concedente gratia Dei
anno dominicae mcarnationis
DCCCC . XLVI .
contigit post obitum
Eadmundi regis .
qui regimina regnorum .
Angulsaxna % Nor&hymbra .
Paganorum . Brettonumque
septem annorum intervallo
regaliter gubernabat .
quod EADRED frater ejus uterinus .
electione optimatum
subrogatus . pontificali
auctoritate eodem anno
ca$olice est rex % rector .
ad regna quadripertiti
regiminis consecratus .
qui denique rex
in villa quae dicitur regis .
Cynges tun .
ubi % consecratio peracta est .
plura plurimis perenniter
condonavit charismata .
hoc potest pro certo .
WULFRIC . pedisequus
alacriter conlaudare .
quem honorifice
idem rex locupletata
largitate laetificat .
concedens ei terram
VII . manentinm jure
perpetuo perfruendam
certis tramitibus
uti fertur inferins
terminatam ad @@URCING TUNE .
magnis rebus ac modicis
praeter arcem . atque pontem .
agonisque obsequinm usurpatam .
Ista porro usurpatio .
Anno dominice incarnationis
DCCCC . XLVI . % primo
temporalis cicli laterculo
quo sceptra diadematum
Angulsaxna cum Nor&hymbris .
% paganorum cum Brettonibus
gubernabat .
his testibus quorum nomina
subsequuntur conscribentibus
hoc modo peracta est : .
* Eadred rex . cum archiepiscopis
ceterisque praesulibus
hanc tellurem triumphali
tropheo usurpavit ;
* Oda Archiepiscopus . * Koen@ald Episcopus .
* @@ulfstan Archiepiscopus . * Aelfric Episcopus .
* $$eodred Episcopus . * @@ulfhelm Episcopus .
* Aelfhaeh Episcopus . * @@ulfsige pontifex .
* @@ulfgar Episcopus . * Aelfred pontifex .
* Ae&elgar pontifex . * Osulf Haehgerefa .
* Ae&el@ald pontifex . * Urm,
* Ho@ael regulus . Imorcer eorl .
* Marcant ; * Grim ;
Cadmo . * %coll eorl .
* Ae&elmund dux . * Eadred abbud .
* Alhhelm aldermon . * @@igstan abbud .
* Ae&elstan comes . * Dunstan abbud .
* Eadric princeps . * Uhtred : .
Augentes regale eloginm .
beatae regis
aeterni retributionem
augmentum accipiant ; Amen : .
<P 816>
WODTONE .
CARTA EDMUNDI REGIS DE WOTTONE DATA ECCLESIE GLASTONIE .
In nomine domini Ego EDMUND divina gracia favente rex et
primicerins tocins Albionis aliquantulam terre parcinnculam id
quimque mansas in loco qui dicitur WODETONE ATHELNODO minis-
tro meo in eternam hereditatem concedo ea tamen racione ut omni
anno in solennitate sancti Martini ad vetustam ecclesiam beate
Dei genitricis in monasterio Glastingencinm quinque congios celie
et unum ydromelli et triginta panes cum pertinentibus pulmentariis
et quinque congios frumenti reddat , insuper et omne sacrificinm
quod nos dicimus munus ecclesiasticum et opus ecclesiasticum et
munus rogificum ab omni familia illins terre reddatur . quod si uno
in anno hoc sensum transgressus fuerit duppliciter si duobus tri-
pliciter reddat . quod si in tercio anno non reddiderit tunc precipio
in nomine sancte trinitatis ut fratres illins monasterii haunc car-
tulam deferant in conspectu regum et episcoporum optimatumque
regionis et ab illo tempore predicta possessione deprivetur et terra
prefata in usum fratrum in sempiternum redigatur . Et si per
culpam aliquam hujus deleccio successorumve suorum hec terra
perdita fuerit hoc precipio in nomine domini nostri Jhesu Christi
ut nemo successorum nostrorum sibi aliquid presumat de illa terra
quia eterne hereditatis est prefate sancte ecclesie set sine aliqua
contradiccione monasterio reddatur . acta anno . D . C . C . C . C . XLVI .
Ego Edmund rex impressione signi sancte crucis hoc donum
ministro meo et censum illi sancte ecclesie depin-
gere jussi .
* Ego Wolstan archiepiscopus consensi et subscripsi .
* Ego Oda episcopus consensi et subscripsi .
* Ego Dunstan abbas nolens sed regalibus obediens verbis
haunc cartulam scribere jussi .
Limites. Of cleuan hithe on yone mide mestan thorn `bi
thyythe to landscharleighe on Wormester ist and lang ifre on
Wormesleighe welle &anen on ya vor saide ake on humberwe stede
of gere ak on &a tyo sirsas &anen on thar eor$ briste aud &anen
on ruwanleighe on &an ealde heie rewe &anen on &an schiren mor
midward and soa west after streme bi twixe bradan mede and
driganhurste soa forth bi suthene herthine on tettanstaples &anen
on cle@an hithe on &an midde mestan thorn :
Hec cartula est sub titulo pitancierie Glastonie .
<P 817>
CARTA EDMUNDI REGIS FACTA ETHELFLEDE REGNE SUE DE
DOMERHAM .
Regnante Theo imperpetuum architectorio unus rex habitans in
excelsis qui quidem sciencie dona sua ineffabili gracia monstrando
indeficienter conspicitur celum ac terram camposque liquentes
lucentemque globum lune titanniaque retinens ac custodiens et de
secretis celorum glorie humaneque nature misteriis docet id est
reducens animas ad veram beatitudinem jubente terribili voce
reinvitaverit ideo vere divicie sunt que numquam decipinnt haben-
tem nec in ipsa morte amittuntur sed plus habundant dum cernitur
quod amatur .
Qua propter Ego EDMUNDUS rex Anglorum ceterarumque gen-
cinm in circuitu persistencinm gubernator et rector mee dilecte
conjugi vocitamine ETHELFLED devocionis ejus solercia dignatus
sum impartiri . C . mansas in illo loco ubi jam dudum sollicole
illins regionis nomen imposuerunt . AT DOMERHAM . cum . Mertone .
et Pentringtone . tali autem tenore ho prefate munificencie munus
tradendo concessi ut possideat et firmiter teneat usque ad ultimum
cursum vite sue cum omnibus utensilibus que Deus celorum in
ipso telluris gramine creavit tam in modicis causis quam in magnis .
campis . paschuis . pratis . silvis . donans donabo libertatem et
postquam humani generis fragilitatem deseruerit et ad desidera-
bilem jocunditatis viam per graciam superni judicis adierit pro
communi nostrarum erepcione animarum et abstercione piaculorum
ad ecclesiam vetustam beate Dei genitricis Marie in monasterio .
Glastingensi . derelinquat precipiens in nomine sancte trinitatis ut
nemo successorum nostrorum regum vel alicujus gradus vel unins
pedis longitudinem de supradicto ruros ab illa sancta ecclesia
ullatenus auferat . Sed fixum hoc donum et monasterialem usum
permaneat .
Si quis vero mee largitatis tradicionem conservare adaugere
voluerit adaugeat omnipotens Deus qui prosperos dies in presenti
seculo et in futuro cum justis premia eterne felicitatis concedat .
Si quis ergo tunc non utinam tam audax ac necgligens fiat qui
meum donum infringere seu imitare presumat anathema et expers
celestis regni sit nisi digne ante reparacionem fragilis corporis et
eterni spiritus emendaverit hec predicta terra libera ab omni regali
servicio maneat . Excepto expedicione arcisque constructione pon-
tisve quod omnibus commune est .
&is beth &e landmere of Domerham . at &are aissh' at penege-
forde from &an stede endlangbrokes to &is erlisford of &an ford' to
brinesforde and so endelang mereborne to &are heghe brugge and
soa endelang &is elde weyes to brocliford and end lang brocliford
to @ulewe and so endelang &er wite lak' up on kingberwes and
&anne rigt up an brokhurste and ende lang &are lake to ther hide .
of lospushale and so bi talayate an &anne to &ar dich bi weste
widemere and soa ende lang rigges to upiate and from upyate ende
lang dich to wideyate ant &anne to &an gore and &anne so to cote-
lesburgh' and &anne so to ther seuenestrete and Of &er seuenestrete
to coteleshed and soa endelang &er strete dich to wilteneweie and
ende langweyes to &an langeberghe ant &anne rigt in the wide dich
and of &er dich oner knolle to acclei and so to hedstokke and
&anne to &es drakenhorde in on &ar siderer and so ende lang &are
dich to &an frimde dich and so in on &e mere and of &an mere in
on &an landschere stok and of &are stokke in on coppenthorn
and &anne to &an ellenebem and so walke stille and &anne to
prestes yate endlangweies up on holebroke hulle and so to &e
sladisheuede of &e sladisheuede in to &an aissh' . to pennegaford
&are &er ongunne yat . stant in wiltschire dorseteschire and hampte-
schire .
<P 818>
DUDELINGTONE .
&&IS HIS &AERE . V . HIDE BOC AET DYDELINGTUNE &E EADRED CING
GEBOCODE @@ULFRICE LIS &EGNE ON ECHE YRFE .
Regnante inperpetum domino nostro Jhesu Christo . Summo
ineffabili rerum creatori ac moderatori omninm temporaque sua
multimodo disponens temporibus potentiam ut voluerit finem
imponet . Et in hac vita degentibus cunctis certum ut proposuerat
dierum terminum constituet . Idcirco cunctis agendum est ut hic
bonis actibus future beatitudinis felicitatem perpetualiter adipisci
mereatur .
Quapropter ego EADREDUS rex Anglorum ceterarumque gentinm
in circuitu persistentinm gubernator et rector . Cuidam meo fideli
ministro vocitato UULFRICO . V . mansas agelluli eternaliter in pos-
sessionem trado illi . in loco quem dicunt . AET DIDELINGTUNE .
Habeatque vite sue tempore meum hoc regale donum non contra-
dictum sed prospere quod potins opto cum omnibus illuc perti-
nentibus majoribus minoribusve maximis vel in minimis . campis .
pascuis . pratis . silvis . Expleto siquidem dierum tempore suorum
succedentinm sibi carorum . cuicunque sibi placuerit menti dere-
linquat et tradat veluti preposueram ipse in eternum et inter
catervas subripientinm futuris temporibus quod absit Belial . si
quis filins cartam hanc jure meo conscriptam inimicali zelo corrum-
pere desideraverit si non dubitet a cunctis regni mei servientibus
Deo . nunc et tunc et usque in sempiternum abdicatum et excom-
municatum sine fine cruciandum . unde post mortem a tartareis
raptus ministris in profundum pestifere mortis inferni flammigera
concludetur in domo . Et ibidem in quandam ollam Uulcani
ligatis proitietur membris que assidue bulliente pice repleta esse
testatur Et a talibus frangentibus seu minuentibus intolleratissime
atrociterque absque ulla misericordia sentitur . Nisi hoc ante
mortem penetentie lamentis emendaverit .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&&is syndon &a land gemaero into dydelingtune . Arest on lindune
easte@eardre to &are hina gemaere on cheoles burge eastgeat . &onon
ut on &aet @estgeat of &am @estgeate on dydelingdune . of dydeling-
dune on @inburnan . up %lang @inburnan o& hore tuninge gemaere .
%lang hore tuninge gemaeres o& stigla pae& of stigela pa&e ofer &one
readan @eg &aet eft on lindune . % &a men &e on &aem londee
stande& % seo maed li& on ige &e &aer to gebyred .
Acta est hec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXLVI . indictione . IIII .
Ego Eadredus rex Anglorum prefatam donationem sub
sigillo sancte crucis indeclinabiliter consensi atque
roboravi .
Ego Eadgifu ejusdem regis mater cum sigillo . . . . .
Ego Odo Dorobernensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benivolentiam cum sigillo sancte
crucis conclusi .
Ego @@ulfstanus archons divine Servitutis officio mancipatus
Eborace civitatis archiepiscopus sigillum sancte
crucis impressi .
Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus corroboravi .
Ego AElfheah @@intaniensis ecclesie episcopus testudinem
sancte crucis subscripsi et confirmavi .
Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
Ego AElfric episcopus consignavi .
Ego AElfred episcopus confirmavi .
Ego @@ulfsige episcopus roboravi .
Ego AE&elgar episcopus consensi .
AE&elstan dux . Aelfric miles .
Eadric dux . Ae&elsige miles .
Ae&elstan dux . Aelfsige miles .
Ealhhelm dux . Wulfric miles .
A&elmund dux . Ae&elno& miles .
Aelfgar dux . Ae&elgeard miles .
Wulfgar dux . Aelfheah miles .
Eadmund miles . Aelfred miles .
Aelfstan miles . Ae&ered miles .
Wulfric miles . Wihtgar miles.
<P 819>
HER GE S@UTELAD &AET EADRED CING GE U&E &AET LAND AET @@ILIG .
&A T@ELF HIDA TO SCRUD FULTUME &AM HIREDE INTO
EALDAN MYNSTRE .
LEOF AE&EL@OLD ealdarman cy& his leofan cyne hlaforde EADRED
cynge hu ic @ille ymbe &a land are &e ic aet mine hlaforde ge
earnode . Erest Gode % &aere halgan sto@e aet &am bisceop stole aet
@@intanceastre . &am bisceope % &am hi@um &aet land aet @@ILIG &a
t@elf hida to scrud fultume . &aet hi me on heora ge bedd redenne
haebben. s@a s@a ic him to ge lyfe . % &am cinge minne haere
geat@a . feo@er s@eord . % feo@er spaera . % feo@er scyldas . % feo@er
beagas . t@egen on hund t@elftigum mancosun . % t@egen on hund
eahtagigum % feor@er hors . % t@a sylfrene fata . % minum bre$er
Eadrice &aet land aet Oceburnan . % aet Acscesdune . % aet Cegham.
% aet @@essinga tune . % AE&elstane minae bre$er &et land aet Bradan
@aetere . % &et aet Ni@an tu/ne . % AElfsige mine bre$er suna &et
land aet Carcel . % AElfstanes suna mines bro&or &aet land aet
Cleran . % eall &aet yrfe &ae ic haebbe on laene lendum &onne @ine
ic &aet &aet sie ge deled for mine sa@le s@a s@a ic nu &am freondum
saede &ae ic to spraec .
<P 820>
* In nomine sanctae trinitatis . Quamvis decreta pontificum et
verba sacerdotum velud fundamenta montinm in districtis liga-
minibus fixa sint . Tamen plerumque [per] tempestates et turbines
saecularinm rerum etiam religio sanctae Dei aecclesiae maculis repro-
borum dissipabitur ac rumpitur . Idcirco incertum futurorum
temporum statum providentes posteris succedentibus profuturum
esse decrevimus ut ea quae communi tractu salubri consilio defi-
ninntur sertis litterulis roborata confirmentur .
Quapropter . ego EADREDUS . rex anglorum ceterarumque gentium
in circuitu persistentinm gubernator et rector . cuidam mihi fidelis-
simo ministro . OSWIG . nomine . devotionis ejus sollertia ejusdem-
que placatus obsequio dignatus sum impertire . bis denas mansas .
quod anglice dicitur . t@entig hida . in illo loco ubi jam dudum
solicole illins regionis nomen inposuerunt . AET MEARSAET HAM .
Tali autem tenore hoc praefate munificentiae munus tradendo
concessi . Ut possideat et firmiter teneat usque ad ultimum cursum
vitae suae cum omnibus utensilibus quae Deus caelorum in ipso
telluris gramine creavit . Tam in notis causis et ignotis in modicis
et in magnis . campis . pascuis . pratis . silvis . silvarumque densi-
tatibus donans donabo libertatem . et postquam humani generis
fragilitatem deseruerit et ad desiderabilem jucunditatis viam per
gratiam superni judicis adierit . succedentinm sibi cuicumque
placuerit aeternaliter derelinquat ceu superins prenotavi . Sit autem
praedictum rus liber ab omni fiscali tributo saecularinmque servi-
tutum exinanitum . sine expoeditione . et pontis . arcisve instruc-
tione . Praecipioque in nomine Dei summi tam nobis viventibus
quam etiam qui Christianitatis nomine et divinae agnitionis fidei-
censentur hujus libertatis statuta ad irritum deducere minime
quispiam praesumat . quisquis benivola mente meam donationem
amplificare satagerit in hoc praesenti seculo vitam illins prospera
feliciter longiturnae vitae gaudia teneat . Si quis vero atri demonis
face inflammatus contra hoc nostrum decretum quod neutrum aut
optamus vel desideramus machinari infringereque aliquid voluerit .
sciat se trusum sub undam stigei fluminis atque cum illis nefandis
legem Dei blasphemantibus in picea custodia taetrae tortionis manci-
patum . nisi prins Christi coortatione compulsus ad satisfactionem
' vita comite festinanter pervenerit .
Istis terminibus prae[dic]ta terra circumgyrata esse videtur . &is
synt &a land gemaero to mearsaetham on &one &orn be nor&an
eadrices stane &onon up to bean stede bet@ih &am t@am hammum .
Of bean stede s@a for& on &a ru@an apuldre . &onon on esnes ham .
of esnes hamme on cusesstede beorh of &am beorge on tunles @eor&
easte@eardne . &onon &urh &a ige on &one fulan broc . of &am broce
%lang streames on &one blaec pol . of &am pole ut to &am beorgum
&aet &onon on becces ham @este@ear`d'ne &onon for& to bade @oldes
hagan @este@eardne of &am hagan on todan camp of todan campe
on ceomman treo@ &onon on scynes @eor& @este@eardne of scynes
@eor&e on &one hundes &yfel . of hundes &yfele for& be @yrt@alan on
&one &orn be nor$an eadrices stane .
&&is synt &a den to mearsaetham . pedan hrycg % aet lace &aet
forraepe on &unres feld nor&an an hid .
Acta est haec praefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXLVII . indictione . V .
* Ego Eadredus rex Anglorum praefatam donationem sub
sigillo sanctae crucis * indeclinabiliter consensi atque
roboravi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater praedictum donum
cum sigillo sanctae crucis * confirmavi .
* EgO Oda Dorobernensis aecclesie archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benivolentiam cum sigillo sanctae
crucis * conclusi .
* Ego @@ulfstanus archons divinae servitutis Officio mancipa-
tus Eboracae civitatis archiepiscopus sigillum sanctae
crucis * impressi .
* Ego &&eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus corro-
boravi .
* Ego AElfheah @@intaniensis aecclesiae episcopus testu-
dinem sanctae crucis * subscripsi et confirmavi .
* Ego Cen@ald episcopus . consensi .
* Ego AElfric episcopus consignavi .
* Ego AE&elgar episcopus corroboravi .
* Ego AElfred episcopus confirmavi .
* Ego @@ulfsige episcopus conclusi .
* AE&elstan dux .
* Eadric dux . * Scule dux .
* AE&elstan dux . * Eadmund minister
* @@ulfgar dux . * AElfstan minister .
* Ealhhelm dux . * @@ulfric minister .
* A&elmund dux . * AElfsige minister .
* AElfgar dux . * @@ulfric minister
* @@ulfsige minister . * Beorhtsige minister .
* AE&elgeard minister . * AE&elno& minister .
* Certis vero causis et in certis temporibus unicuique praeca-
vendum est ut tutellam defensionis praeponat antequam machina-
tores retinacula fraudulenter insidiationis muscipulam illura de-
fraudaverint a fastigio recte et justae tramitis studio quia iniqui-
tatis adquisitores alienum lucrum sibi usurpative cum ambitione
iniquitatis vendicare satagunt . Sed torpentes avaritiae omni modo
interdico . Ita ut meum donum corroboratum sit cum signaculo
* sanctae crucis * . etiam si quis alinm antiquum librum in pro-
patulo protulerit nec sibi nec aliis proficiat . Sed in sempiterno
graphio deleatur et cum justis non scribatur nec audiatur .
* &is is &ara t@entiga
hida boc aet Mearsaetham &e Eadred cing gebocode Os@ige his
&egne on ece yrfe . " , " Rex Eadredus
dedit duas mansas id est duas hidas apud Mericham Oswic ministro
suo . latine . "
<P 821>
In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi .
Manifestum est cunctis quod omnia celestia et terrestria pro-
videncia Dei gubernantur que solicitudo mortalis vitae totis nisibus
in carorum amicorumque amissione conqueritur ac defletur . Ideo
certis adstipulacionibus mellita oracula divinae clamacionis nos
frequentivis ortacionibus suadet ut cum his fugitivis et sine dubio
transitoriis possessinnculis jugiter mansura regna Dei suffragio
adipiscenda sunt .
Quam ob causam ego EADREDUS rex Anglorum ceterarumque
gencinm in circuitu persistencinm gubernator et rector cuidam
fideli meo ministro vocitato nomine EDMUNDO pro ejus amabili
obediencia ejusque placabili pecunia quam michi in suae devocionis
obsequio detulit . III . mansas agelluli ei libenter largiendo donavi
in illo loco ubi jamdudum solicole illins regionis nomen imposue-
runt AET HANECAN HAMME quatinus ille bene perfruatur ac per-
petualiter possideat quamdin istins caducis seculi vitam tenere
presumet . Et post se cuicunque voluerit ceu corroboravimus
perenniter heredi derelinquet ceu supradiximus in eternam here-
ditatem . Sit autem predictum rus liber ab omni mundiali obstaculo
cum omnibus ad se rite pertinentibus campis pascuis pratis silvis
excepto communi labore expedicione pontis arcisve constructione .
Si quis autem quod non optamus hanc nostram diffinicionem
elacionis habitu incedens infringere temptaverit perpessus sit
gelidis glaciarum flatibus et pennino exercitu malignorum spiri-
tuum nisi prins inriguis penitenciae gemitibus et pura emendacione
emendaverit .
Isque terminibus predicta terra circumgirata esse videtur . &is
syndon &ara &reora hida landgemaera . to @est hanecan hamme % to
glindlea . AErest of &aere landri$e andlang rode o$ gaenes ri&e s@a
@est . iammor . be nidde @earde more o$ maeres hammes gemaera spa
nor$ . be middan faenne o$ gifrecis hammes gemaera s@a to horsiges
gemaero &anan in to $one land fleot % an sealtearn @i& pelenes ea
be nor&an land fleote .
Acta est haec prefata donacio anno ab incarnacione domini
nostri Jhesu Christi . DCCCCXLVII . indictione . V .
* Ego Eadredus rex Anglorum prefatam donacionem sub
sigillo sanctae crucis indeclinabiliter consensi atque
roboravi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater cum sigillo sanctae
crucis confirmavi .
* Ego Odda Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus ejus-
dem regis principatum et benevolenciam cum sigillo
sanctae crucis concluisi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesiae episcopus corroboravi.
* Ego AElfheah @@intaniensis ecclesiae episcopus testudi-
nem sanctae crucis subscripsi et confirmavi .
* Ego Cen@ald episcopus predictum donum consensi .
* Ego AElfric episcopus consignavi .
* Ego AEthelgar episcopus roboravi .
* Ego AElfred episcopus confirmavi.
* Ego @@ulfsige episcopus consensi .
* AE&elstan dux . * Ealhhelm dux .
* Ego Eadric dux . * Athelmund dux .
* Ego AEthelstan dux . * AElfgar dux .
* Ego @@ulfgar dux . * Elfstan minister .
* @@ulfric minister . * AE&elno$ minister .
* AElfsige minister . * AE&elgeard minister .
* @@ulfric minister . * Alfheah minister .
* AElfric minister . * AElfred minister .
* AEthelsige minister . * AE&ered minister .
<P 822>
&&IS IS &ARA &REORA HIDA BOC AET @EST HACANAN HAMME % AET GLIND-
LEA &A EADRED CYNG GEBOCADE EADMUND HIS &EGENE EN
ECCE YRFE .
m nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi . Manifestum
est, etc.
Ego EADREDUS . rex Anglorum ceterarumque gentinm in cir-
cuitu existentium gubernator et rector , cuidam fideli meo ministro
vocitato nomine EADMUNDO , pro amabili obedientia ejusque placa-
bili pecunia quam mihi in sue devotionis obsequio detulit ,  .
mansas agelli ei libenter largiendo donavi in illo loco `ubi jam
dudum solicole regionis nomine dederunt AET HANECAN HAMME
illi et post se cuicunque voluerint inperpetuum ab omni mundiali
obstaculo liberam Excepto communis expeditionis labore et pontis
vel arcis constructione .
Si quis autem quod non optamus , hanc nostram definitionem
elationis habitu incedens infringere tentaverit perpessus sit
geleidis glaciarum flatibus et pennino exercitu malignorum spiri-
tuum , nisi prins inriguis penitentie gemitibus et pura emenda-
tione emendaverit .
&&IS sindon &ara &reora hida . . . . . s@a @est iammor bc mid@ear
. . . . . o$ meres hammes gemera s@a nor$ be middan faenne o$ gif
. . . . . hammes gemaera s@a to horiges gemaero &anan into $oneland
fle . . . . . % an sealtearn @i$ pefenes ea be nor$an land fleot .
Acta est hec donatio anno ab incarnatione 947:
* Ego Eadredus Rex Anglorum hanc donationem sub
sigillo sancte crucis indeclinabiliter roboravi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater confirmavi .
* Ego Odo Dorobernensis episcopus .
* Ego Theodred Lundoniensis episcopus .
* Ego Elfheah Wintaniensis episcopus .
* Ego Cenwalde episcopus . * Eadric dux .
AElfric episcopus . AEthelstane dux .
AEthelgar episcopus . @@ulfgar dux .
AElfred episcopus . Eathelme dux .
Wulfige episcopus . Athelmund dux .
* AEthelstan dux . AElfgar dux .
<P 823>
[*A]nno dominice incarnationis . DCCCCXLVII . Ego WLFRICUS
annuente . conenciente. % presente domino meo Rege `Eadredo
matreque ejus regina Eadgina . Odono quoque archiepiscopo
Dorobernie . WIstano etiam archiepiscopo Eborace . mudtisque
aliis episcopis . ducibus . Anglie coram positis concessi ecclesie
Christi in DOROBERNIA terram juris mei nomine . PETTINGES in
Suthsexa . quam prefatus Rex Eadredus michi dedit in perpetuam .
hereditatem . cum libro ejusdem terre . liberam ab omni seculari
servicio . Exceptis . expedicione pontis . % arcis constructione .
Si quis hanc meam donacionemm violare presumpserit : post
mortem raptus a Tartareis ministris in flamigera domo . pestifera
mortis concludetur .
<P 824>
PRIVILEGIUM DE LEGHFORD , CONCESSUM A REGE EDREDO , ANNO
PRIMO REGNI SUI .
In nomine Dei et Domini nostri Jesu Christi veri Redemptoris
mundi . Omnipotens factor atque monarchus dispensator quad-
rifidi autem sceptra cosmi visibilis liberum arbitrinm sibi tradens ,
humanae tantum creaturae disponere pie ac misericorditer concessit .
Ita ut coelestis gerarchus diversis gradibus suae largitatis largifluam
donationem late distribuit , regibus , episcopis , principibus , abba-
tibus , praepositis quatenus unusquisque in suo ordine pro terreno
lucro sibi commisso talento in die examinationis duplicatum
negotium , nulla obtinente segnitia , repraesentat . Nam ego
EDREDUS rex , in mei praecordii penetrabilibus volutans expertus
sum , quod mercedem aeternae- beatitudinis recepturus sim si cunctis
' velle Dei subjicientibus favere non recusabo , ut veritas mellita
suae orationis oracula protulit dicens , " Date et dabitur vobis" .
Quapropter ego EDDREDUS , rex Anglorum caeterarumque gentium
in circuitu persistentinm gubernator et rector , uni venerabili
sacerdoti, nomine EDULFO , cui memet ipsum in suis sacris ora-
tionibus commendo , X . mansas tribuo in loco qui dicitur LEGH-
FORD ; eo pacto ut habeat ac possideat quamdin vivat . Cum autem
universitatis viam adierit , Monasterio Monialinm quod in Wyn-
tonia urbe situm sit , V . tributarias mansas contradat ; alias vero
v . ad monasterinm in quocumque ejus corpus sepulturae traditum
fuerit , cum mentis alacritate utrumque perpetualiter tribuat . Sit
autem praedictum rus liberum ab omnia mundali obstaculo , cum
omnibus ad se rite pertinentibus , campis , pascuis , pratis , rivulis ,
excepto communi labore , expeditione , pontis arcisve coaedifica-
tione .
Si quis alium antiquum librum in propatulo protulerit , nec sibi
nec aliis proficiat , sed in sempiterno graphio deleatur , et cum
justis non scribatur nec audiatur . Si quis autem , quod non
optamus , hanc nostram donationem infringere vel mutare sata-
gerit , horribiles inferni fusci valvas sentiat , atque terribiles daemo-
num cohortes suis obtutibus indesinenter aspiciat , nisi prins hic
digna satisfactione emendaverit poenitentia ante mortem .
Istis terminibus predicta terra circumdata est et girata , antiqui
veraci assertione dixerunt :---
$$is synt &a landgemaero &e hyra& to Leahtforda : aerest , of
Leahtforda &aet up to &aere dic ; &aet &onane on gerihte to haran
grafan ; &aet &onan on gerihte to renget &orne , &onne , up to
Heardulfes hlae@e ; &onne su& to &aere holan dic beni&an @@elna-
byrig ; &onne from &aere dic to AEttanho , of AEttanho in &er lu
On Terstan .
 These ben the land-markys that longeth to legford: Begyn at Legford, and so up
to the dyche, then forth-rhyt to Haregrave; an than forth-ryht to a marke that ys
clepyd Sengthorne, up to Hardulfys lewe, than suth to the holw dyche benethe
Welbrygge; and thanne from the dyche to Attenho, from Attenho a lowe in to
Terstan.
 Isti sunt termini terrarum pertinentium ad Legford: Imprimis, incipe apud
Legford, sic ascendendo quousque perviatur ad fossam albam, tunc recte quousque
perveniatur ad Haregrave; et ex tunc recte procedendo ad limitem vocatum Seng-
thorne, ascendendo ad limitem nuncupatum Hardulfys lewe; ac tunc ex Austro ad
illam concavam fossam, quae jacet inferius Welbrygge, et tunc ab illa fovea ad ter-
minum vocatum Attenhe, ab illo termino inferius procedendo recte in Terstan.
Acta est haec praefata donatio , anno ab incarnatione Domini
nostri Jesu Christi DcCCCxLVII . Indictione V .
* Ego Edredus Rex Anglorum praefatam donationem sub
sigillo sanctae crucis * indeclinabiliter consensi
atque roboravi .
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater cum signaculo sanctae
crucis * confirmavi .
* Ego Oda Dorobernensis ecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benevolentiam cum sigillo
sanctae crucis * conclusi .
* Ego @@ulfstanus archons divinae servitutis officio manci-
patus Eboracae civitatis archiepiscopus sigillum
sanctae crucis * impressi .
* Ego Theodred Londoniensis ecclesiae episcopus corrobo-
ravi.
* Ego AElfheah Wyntoniensis ecclesiae episcopus testu-
dinem sanctae crucis * subscripsi et confirmavi .
* Ego Cenwald episcopus consensi .
* Ego AElfric episcopus consignavi .
* Ego AEthelgar episcopus confirmavi .
* Ego AElfred episcopus corroboravi .
* Ego Wulfsyge episcopus conclusi .
* Ego AEthelstan dux .
* Ego Eadric dux .                * Wlfric minister .
* Ego AEthelstan dux .            * AElfsige minister .
* Ego Wulfgar dux .               * Wlfric minister .
* Ego Ealhhelm dux .              * AEthelgeard minister .
* Ego Athelmund dux .             * AEthelnoth minister .
* Ego AElfgar dux .               * Bexrhtwold minister .
* Eadmund minister .              * AElfric minister .
* AElfstan minister .             * AElfred minister .
                         <P 825>
DONATIO EDULFI SAcERDOTIS , DE QUINQUE MANSIS APUD LEGFORD
IN NOVUM MONASTERIUM WYNTONI@ .
Ic EADULF , maesse preost of &ysse sto@an aet LEAHTFORD , an on
NI@AN MINISTRE on @@intanceaster fifan sto@an on LEAHTFORD , &aer
min lic to rest , aftir minan daegan ; and o$ara fifan sto@an aet
Leahtford on nunan ministre on @@intanceaster , eal s@a freoge s@a
Eadred cing me gifan habba& , and is ge@ritan on cining Eadrede
ge@rite ; and seo @aeron ge@itenesse is foran alisnesse minra sa@le .
                         <P 826>
I EDULF ,prest of the ten dwellynplacys at LEGFORD, graunt
fyve of them in to the NEWE MONASTERy of Wynchester , where
me lykyth my bodi for to rest , aftyr my day. And other fyve I
graunt to the Monastery of Nunnys at Wynchester . Al so fre
as kyng Edryd me hath gyve , and as hyt ys write in Edredys
kyngys wrytynge , for the relevyng of my sowle .
                         <P 827>
Ego EDULPHUS sacerdos de decem mansis apud LEGFORD , do
quinque ex ipsis NOvO MONASTERIO WYNTONIAE , ubi volo post
obitum meum quod corpus meum diem futurae resurrectionis expec-
tet . Et alias quinque mansas do Monasterio Monialum in urbe
Wentana , ita libere sicut Edredus rex mihi contradidit , et scrip-
tum est in scripto inde confecto Edredi regis , pro animae meae
relevio .
                         <P 828>
CARTA EDREDI REGIS FACTA EDRIcO cOMITI SUO DE AESSHEDOUNE .
Regnante imperpetuo domino nostro Jhesu Christo manifestum
est cunctis quod omnia celestia et terestria providencia Dei guber-
nantur que sollicitudo mortalis vite totis nisibus in carorum
amicorumque amissione conqueritur ac defletur ideo certis ad-
stipulacionibus mellita Oracula diem clamacionis nos frequentan-
tivis ortacionibus suadet ut cum hiis fugitivis et sine dubio
transitoriis possessiunculis jugiter mansura Regna Dei suffragio
adipiscenda sunt .
Quamobrem Ego EDREDUS Rex Anglorum ceterarumque gen-
cium in circuitu persistencium gubernator et rector cuidam meo
fideli Comiti vecitato nomine . EDRIGO ob illius amabile obse-
quium eisque placabili fidelitate . viginti . mansas ei libenter
largiendo concedens perdonabo illic ubi vulgu prisca relacione
vocitat . AT AYSSHEDOUNE . quatenus ille bene perfruatur ac per-
petualiter possideat dum hujus labentis evi cursum transeat illesus
atque vitalis spiritus in corruptibile carne inereat et post se cui-
cumque voluerit perhenniter heredi derelinquat sicuti prediximus
Sit hoc predictum rus liber ab omni mundiali obstaculo cum omni-
bus que ad ipsum locum pertinere dinoscuntur tam in magnis
quam in modicis rebus Campis . Paschuis . Pratis . silvis . excepto
istis tribus expedicione pontis arcisve coedificacione .
Si que denique michi non optanti hanc libertatis cartam livor
depressi violare satagerint agminibus tetri caliginis lapsi vocem
audiant examinacionis diem arbitris sibi dicentis " Discedite a me
maledicti in ignem eternum" ubi cum demonibus ferreis sartagini-
bus crudeli torqueantur in pena si non ante mortem digna hoc
emendaverint penitencia .
Istis terminibus predicta terra circumgrata videtur .
Erest of buckansticke west on buckanmere to &an ruancroundele
&aron middeward burnestowe to &an stone . &anen west ende lang
smaleweies on &are croundel bi este &a ertheburgh and so north on
rigt to hordenestone &anen to elden berwe and soa endelang diches
north to &an white stone &anen to &an Stanberwe yate &anen to &e
litel berwe &anen ende langmeres to middel dich &anen north to
rigt weie to &an ston on mid rigt weies and soa to loppancombe
ouerward &ar forth end lang furch on rigte to mierewelle endlang-
stremes to folanruwers ouer &an ridde to &an stone whit oute bar
irwelonde &ar forth to &an beche &anen of piwannere on lippan-
stibbe &ar on kingesdich end land dich to melanbroke of milan-
brok on lortanbroke &anen on lortanberwe so vp endlang furtg to
mereberwe &anen out to &an widen yate of &an gate to &an
horeston ford to rammesburi yate of rammesburi so forth ende
lang weies to buckansticke .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione domini
nostri Jhesu Cristi . D . C . C . C . C . quadragesimo septimo .
* Ego Eddredus rex Anglorum prefatam donacionem sub
sigillo sancte crucis indeclinabiliter consensi atque
roboravi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis donacionem et benevolenciam cum sigillo sancte
crucis conclusi cum multis aliis .
                         <P 829>
 Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo. Mundi
hujus labentibus properanter temporibus regnaque functi cum
regibus velocissimo transeuntibus cursu licet stare firmiter a priori
statu cito labi nullo sapiente ignotum est et Gaudia hic fallentis
vite quaciuntur ac dissipantur.
 Quapropter Ego EDDREDUS rex Anglorum ceterarumque gen-
cium in circuitu persistencium gubernator et rector cuidam meo
fideli ministro vocitato nomine WULFRIcO devocionis ejus solercia
ejusdemque placatus obsequio dignatus sum impartire quinque
mansas in illo loco ubi jamdudum solicole illius regionis nomen
imposuerunt AT IDEMESTONE tali autem tenore hoc prefate munifi-
cencie munus tradendo concessi ut possideat et firmiter teneat usque
ad ultimum cursum vite sue cum omnibus utensilibus que Deus
celorum in ipso telluris gramine creavit tam in notis causis quam
ignotis in modicis et in magnis campis paschuis pratis silvis donans
donabo libertatem . Et postquam humani generis fragilitatem
deseruerit et ad desiderabilem jocunditatis viam per graciam
superni judicis adierit succedencium sibi cuicumque placuerit
eternaliter derelinquat seu superius prenotavi . Sit hoc predictum
Rus liber ab omni fiscali tributo seculariumque servitutum exina-
nitum sine expedicione et pontis arcisve instructione . precipioque
in nomine Dei summi tam nobis viventibus quam eciam qui
cristianitatis nomine et diem agnicionis fidei censentur hujus liber-
tatis statuta ad irritum deducere minime quispiam presumat .
Quisquis benivola mente meam donacionem amplificare satagerit
in hoc presenti seculo vitam ilius prospera feliciter longiturne vite
gaudia teneat . Si quis hoc propria temeritate violenter invadere
presumpserit sciat se proculdubio ante tribunal districti judicis
titubantem tremebundumque racionem redditurum nisi prius digna
satisfactione emendare maluerit .
Acta est hec prefata donacio anno ab incarnacione domini nostri
Jhesu Christi . DC . C . C . C . XLVII .
* Ego Eddredus rex Anglorum prefatam donacionem sub
sigillo sancte crucis indeclinabiliter roboravi .
* Ego Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem regis
principatum et benevolenciam cum sigillo sancte
crucis conclusi cum multis aliis .
                         <P 830>
&IS IS &ARA . X . HIDAE HOC AET BEORHTAN@YLLE &E AEDRED CING
GEBOcODE AE&EL@EARDE HIS &EGNE ON EcE YRFAE .
* In nomine Dei summi . Subtilissima mentis certatione Deum
quem diligimus et credimus intima mentis affectione timeamus et
amemus . quia agonista sanctae predicationis ortator talem protulit
sententiam dicens , " Omnia nuda et aperta sunt coram oculis Dei"
et a luce prima usque conticinium uniuscujusque actus prospicit .
Ideo ego EADREDUS rex Anglorum caeterarumque gentium in cir-
cuitu persistentium gubernator et rector . cuidam meo fideli ministro
ac militi qui in suae voluntatis ac devotionis obsequio fatendo ac
implendo paratus ac promptus fuit . Et ab incunabilis suae infanti-
litatis non fortuitu sed voluntate parentum nomen accepit . AE&EL-
GEARD . dapsili deditione quandam partem ruris libenter dedi . ubi
jamdudum incolae prolatum nomen latialiter declaratam fontem
indiderunt . nunc vero verbi gratia Gewisorum more . BEORHTAN-
wILLE . magnitudo autem illius terre , juxta estimationem circa
eundem locum degentium tanta esse assertur quantum bis quinas
mansarum spacium equa demensione censure trucinationis fore
cernitur ; habeat ac possideat prefatam dapsilem donationem quam-
diu vitalis flatus carnem mundana fragilitate corruptam aluerit .
Cum autem dies dissolutionis suae advenerit , quo de corruptibili
vita ad incorruptibilem beatitudinem migraverit : Cuis sibi libet
heredi sine ullo obstaculo derelinquat in aeternam hereditatem .
Sit autem predictum rus liber`um' cum omnibus quae ad ipsum
locum pertinere dinoscuntur . tam in magnis quam in modicis
rebus . Campis . Pascuis . Pratis . Silvis . dirivativis cursibus
aquarum excepto istis tribus . expeditione pontis . arcisvae con-
structione .
Hanc vero meam donationem quod opto absit a fidelium menti-
bus , minuentibus atque frangentibus . fiat pars eorum cum illis de
quibus e contra fatur . " Discedite a me maligni in ignem aeternum
qui paratus est Sathane et satellibus ejus" : nisi prius digna Deo
poenitentia veniam legali satisfactione emendent .
Istis terminibus predicta terra circumgyrata esse videtur .
&is synt &a land ge maero to Beorhtan @ille . &ara . X . hida.
AErest of &am more be @estan &am tu/ne . on &a dic . @est and lang
Dic of &a hae&enan byrigelsas &onne east aud lang &an an heafdan
on anne litelne &orn . &onon east % h@on su$ on ge rihte to &am
@ege to gafaer baece ; &o nord be &am and heafdan of &a lace %lang
' lace ut on temaeses of midne stream %lang ea of $a ealda straet
and lang straete on &one ford of &am forde @est and lang mores of
&aet man aer on feng .
Acta est haec prefata donatio . Anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DccCc . XLVII . Indictione . V .
Ego Eadredus Kex Angloru prefatam donationem sub
sigillo sanctae cruci indeclinalbliter consensi atque
roboravi .
Ego Eadgifu Ejusdem regis mater cum sigillo sanctae
crucis confirmavi .
Ego Oda Dorobornensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benivolentiam sub sigillo
sanctae crucis conclusi .
Ego @@ulfstanus . Archons divinae servitutis officio mancipa-
tus Eborace civitatis archiepiscopus sigillum sanctae
crucis impressi .
Ego &&eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus corroboravi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus testudinem
sanctae crucis subscripsi et confirmavi .
Ego Cen@ald episcopus consensi .
Ego AElfric episcopus consignavi .
Ego AE&elgar episcopus corroboravi .
Ego AElfred episcopus confirmawi .
Ego @@ulfsige episcopus conclusi .
Ego AE&elstan Dux .
Ego Eadric Dux . Ego @@ulfric minister .
Ego A&elstan Dux . Ego AElfsige minister .
Ego Ealhelm Dux . Ego @@ulfric minister .
Ego A&elmund Dux . Ego Alfric minister .
Ego AElfgar Dux . Ego AE&elnod minister .
Ego Eadmund minister . Ego AElfred minister .
Ego AElfstan minister . Ego AE&elsige minister .
                         <P 831>
&&IS IS &AES LANDES BOC AET TANTUNE $E EADRED CING EDNI@ON
GAEBOCODE SANCTAE TRINITATAE % SANCTAE PETRAE % PAULAE
In nomine Dei summi et altissimi Jhesu Christi. Subtilissima
mentis certamine deum Quem diligimus et credimus intima mentis
affectione timeamus et amemus . quia psalmista,
Qui quondam Solimis regnabat dives in arvis
conquerelando ac lamentabili voce ita protulit dicens . "The-
saurizat.et ignorat cui congregat ea" . eo quod interdum optatis
et sepius exosis relinquitur . quod prius homo per ambitionem
seculi concupivit . Tamen miserationis omnipotentis Dei largitate
, caducis opibus aeternae coelestis vitae premia mercari queamus .
Quapropter ego EADREDUS , rex Anglorum . caeterarumque gentium
in circuitu persistentium gubernator et rector . sanctae Dei aecclesiae
Wentana civitatae locatae . ac beato Petro apostolorum principi .
ejusque coapostolo Paulo dicatae . AELFHEAGO . ejusdem sedis ponti-
fice . impetrante uti . Fry$egy$ regina penae in exordio christianae
religionis reverende Trinitatis . ejusque prenominatis apostolis
devota menta concesserat . ac A$el@ulf rex augmentando ampli- -
ficaverat . Itidemque Eadward rex novis litterarum apicibus iterum
restauraverat . cum isdem territoriis quas A$elwlf rex hereditaria
carta conscribi jusserat . C . scilicet ac . XXX . quantitatem manen-
tium continentem loco celebri qui . TANTUN . nominatur aeterna
restituendolargitus sum hereditate . prefato siquidem regi . Eadwardo
. Lx . telluris manse quattuor locorum partibus disperse . sicut
ipsius territorii cartula quam prefatus rex edere jussit liquido
testatur a quodam episcopo . Denewlfo . videlicet pro ejusdem
telluris libertate concesse sunt . Maneat igitur meum hoc inmobile
donum aeterna libertate jocundum cum omnibus quae rite ad
predicta loca pertinere dinoscuntur . Campis . Pascuis . Pratis .
excepto communi labore expeditione pontis arcisvae construc-
tione.
Si qui denique michi non optanti hanc libertatis cartam livore
depressi violare satagerint . agminibus tetre caliginis lapsi vocem
audiant examinationis die arbitris sibi dicentis . " Discedite a me
maledicti in ignem aeternum" . ubi cum demonibus ferreis sarta-
ginibus crudeli torqueantur in poena , si non ante mortem digna
hoc emendaverint poenitentia .
Acta est haec prefata donatio . Anno dominicae Incarnationis
. DCCCC . XLVII . Indictione . va .
Ego Ea$redus Rex Anglorum prefatam donationem sub
sigillo sanctae crucis indeclinabiliter consensi atque
roboravi .
Ego Ea$gyfu . ejusdem regis mater . cum sigillo sanctae
crucis confirmavi .
Ego Oda Dorobernensis aecclesiae archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benivolentiam cum sigillo
sanctae crucis conclusi .
Ego @@ulfstanus archons divinae servitutis officio mancipatus
Eboracae civitatis archiepiscopus . sigillum sanctae
crucis impressi .
Ego &&eodred Lundoniensis aecclesiae episcopus conclusi .
Ego AElfheah Wintoniensis aecclesiae episcopus testudinem
sanctae Crucis subscripsi et confirmavi .
Ego Cenvvald . episcopus predictum donum consensi .
Ego AElfric episcopus consignavi .
Ego AE$elgar episcopus roboravi .
Ego AElfred episcopus conclusi .
Ego AE$elstan dux.
Ego Eadric dux . Ego AElfric minister .
Ego AE$elstan dux . Ego @@ulfric minister .
Ego @@ulfgar dux . Ego AElfsige minister .
Ego AE&elmund dux . Ego AElfsige minister .
Ego Ealhelhm dux . Ego AE$elno$ minister .
Ego AElfstan minister . Ego AElfred minister .
Ego Eadmund minister . Ego AElfheah minister .
Ego Wlfric minister . Ego E$ere$ minister .
                         <P 832>
&is is &ARA .V. HYDA BOC AET EBLESBURNAN &E EADRED CYNG
GEBOCODE ELFSIGE oN EcAE YRFAE .
Regnante imperpetuum domino nostro Jhesu Christo . Omnia
quae cernuntur et in quibus mortalium titubans versatur . fragilitas
evanescentis simillima nebule sunt vaporis . et indelabili gazarum
lucro firma stabilisque stellati polorum felicitas culminis est mer-
canda .
Quapropter divina suffragante gratiarum largitate . ego EADRE-
DUS . rex Anglorum caeterarumque persistentium circumquaque
gentium Deo omnipotenti michi quae teneo cuncta referenti . par-
tem ruris hoc est . V . mansas in loco qui dicitur. ET EBLESBURNAN .
meo fideli homini vocitato nomine . ELFSIGE . perpetua largitus sum
hereditate . quatinus ipse vita comite hilariter possideat . et post
se cuicumque voluerit heredi deireliuquat . maneat igitur meum
hoc inmobile donum aeterna libertate cum universis quae pertinent
- sibi .
Si quis vero contra hanc munificentiam tyrannica potestate
inflatus temptare voluerit : Sciat se obstaculum ire Dei incurrere .
et in ultimo examine coram Christo et angelis ejus rationem
reddere .
His autem limitibus prefatum rus undique circumgirari videtur .
AErest on bican bricge and lang dic on &one here pa$ . of $an
her pa$e uppan beor dune on &es uferan hlinces @est ende . of $an
hlince on &a $ri beorgas aet &ere dune . of $an beorgan and langan
$es smalan @a$es on rugan beorh . of &an beorge and lang herpa$es
fornan gean menandene . on sceapacumb . of sceapacumbe . on land
sceara geat . of land sceara geate . on ludan beorh . of ludan beorcge
on eblesburnan .
Scrita est autem haec scedula . Anno ab incarnatione domini
. D . CCCC . XL . DII . His testibus consentientibus .
Ego Eadredus. Rex Anglorum prefatam donationem sub
sigillo sanctae crucis confirmavi .
Ego Oda archiepiscopus conclusi .
Ego &&eodred episcopus roboravi .
Ego AElfheah speculator consensi .
Ego Cen@ald presul corroboravi .
Ego Elfric antistes subscripsi .
Ego AE&elgar episcopus annui .
Ego AEdelstan dux . Ego Eadmund minister .
Ego Eadrich dux . Ego AElfstan minister .
Ego AEdelstan dux . Ego @@ulfric minister .
Ego Ealhhelm dux . Ego AElfsige minister .
Ego E&elmund dux . Ego AE&elgeard minister .
Ego Elfgar dux . Ego @@igferd minister .
Sit autem predictum rus omni terrenae servitutis jugo liberum .
tribus exceptis rata videlicet expeditione . pontis . arcisvae restaura-
tione.
                         <P 833>
In nomine Dei % domini nostri Jhesu Christi veri redemptoris mundi
Anno vero dominice incarnationis . DCCCC . XL . VII . ego
EADREDuS omnicreantis disponente clementia Angligenarum omni-
umque gentium undique secus habitantium rex primo anno imperii
mei divina Dei gratia suadente quod cogitarem quam mirabiliter
% quam subtiliter supernus rector celestia et terrestria firme rationis
serie gubernat atque custodit quia profuturum esse judicamus ea
que communi tractu % salubri consilio definiuntur ut quidam sapiens
exhortando ammonuit dicens . " Omnia cum consilio fac % post
factum non penitebis". Iccirco minime in oblivione habui quod
parvam partem potestatis mei meorum episcoporum testimonio
ceterarumque fidelium adstipulatione hilariter perpetua libertate
donavi .v. mansas cuidam militi vocitato nomine . @@ULFRIc . in
illo loco ubi ruriculi appellativo usu ludibundisque vocabulis
nomen indiderunt AET DENEcES@UR&E . pro illius amore qui dixit:
" Date et dabitur vobis " . Quatenus ille bene perfruatur ac per-
petualiter possideat quamdiu istius caducis seculi vitam tenere
presumet . % postquam universitatis viam adierit cuicumque voluerit
heredi derelinquat sicuti prediximus in heternam haereditatem .
Sit autem predictum rus liberum ab omni mundiali obstaculo cum
omnibus ad se rite pertinentibus . campis . pascuis . pratis . silvis .
excepto istis tribus expeditione pontis . arcisve constructione .
In cunctis vero successoribus hoc jus donationis augendo qui-
cumque amplificare satagerint augeat ampificetque cunctiparens
genitor . in hoc presenti seculo vitam illorum % inter celibes beati
felicesque sine fine in eterna doxa letentur . si quis autem propria
temeritate violenter invadere presumpserit . Sciat se proculdubio
ante tribunal districti judicis titubantem tremebundumque ratio-
nem redditurum . nisi prius digna satisfaccione emendare maluerit .
Mete. Istis terminis predicta terra circumgirata esse videtur . &is
sind &a landgemaera aet denices@ur&e . aerest on cillari&e @est on
muttic on &a dic on ordulfes gemaere to cea@an hlae@e %lang dic on
landbroc %lang broces to &an nor$ran dences@ur&e. &onnes east rihte
eft to cillan Ri&e; &onne &aer su$ &aer @e aer onfengon #one
licga$ &aer &a &reo hida on &an nor$ran dences@ur&e undaelede .
* Ego Eadredus rex Anglorum prefatam donationem sub
sigillo sancte crucis indeclinabiliter consensi atque
roboravi
* Ego Eadgifu ejusdem regis mater predictum donum cum
sigillo sancte crucis confirmavi .
* Ego Oda Doroberenis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis principatum et benivolentiam cum sigillo
sancte crucis conclusi .
* Ego @@ulfstanus archons divine servitutis officio man-
cipatus Eborace civitatis archiepiscopus sigillum
sancte crucis impressi .
* Ego &&odred Lundoniensis ecclesie episcopus corro-
boravi .
* Ego AElfheah @@intoniensis ecclesie episcopus testudinem
sancte crucis subscripsi % confirmavi .
* Ego Cen@ald episcopus consensi.
* Ego AElfric episcopus consignavi.
* Ego AE&elgar episcopus confirmavi.
* Ego AElfred episcopus corroboravi .
* Ego @@ulfsige episcopus conclusi .
dux consensi               minister consensi
* Ego AE&elstan.           dux conclusi
* Ego Eadric.              * Ego Eadmund
* Ego AE&elstan.           * Ego AElfstan
* Ego @@ulfgar.            * Ego @@ulfric
* Ego Ealhhelm             * Ego AElfsige
* Ego AE&elmund            * Ego @@ulfric
* Ego AElfgar              * Ego Beorhtsige
                           * Ego AE&elgeard
                           * Ego AE&elno$
                         <P 834>
CARTA DE @@ASINGETUNE .
In nomine sancte trinitatis quamvis decreta pontificum % verba
sacerdotum velut fundamenta montium in districtis ligaminibus
fixa sint tamen plerumque [per] tempestates et turbines secudarium
rerum etiam religio sancte Dei ecclesie maculis reproborum dissi-
pabitur ac rumpitur . Iccirco incertum futurorum temporum statum
providentes posteris succedentibus profuturum esse decrevimus ut
ea que communi tractu salubri consilio definiuntur sertis litterulis
roborata confirmentur .
Quapropter ego . EADREDUS Rex Anglorum ceterarumque [gen-
tium] in circuitu persistentium gubernator et rector . cuidam mihi
fidelissimo comitique dilecto nomine . EADRIcO . devotionis ejus
sollertia ejusdemque placatus obsequio dignatus sum impertire bis
denas mansas quod angelice dicitur . t@entig hida . in illo loco
ubi jamdudum solicole illius regionis nomen imposuerunt . AET
@@ASSINGATUNE . Tali autem tenore hoc prefate munificentie munus
tradendo concessi ut possideat % firmiter teneat usque ad ultimum
cursum vite sue cum omnibus utensilibus que Deus celorum in
ipso telluris gramine creavit . tam in notis causis % ignotis in
modicis % in magnis . campis . pascuis . silvis . silvarum densi-
tatibus . donans donabo libertatem . et postquam humani generis
fragilitatem desererit % ad desiderabilem jocunditatis viam per
gratiam superni judicis adierit succedentium sibi cuicumque
libuerit eternaliter derelinquat ceu superius prenotavi . Sit autem
predictum rus liber ab omni fiscali tributo seculariumque servi-
tutum exinanitum sine expedicione et pontis arcisve instructione
precipioque in nomine Dei summi tam nobis viventibus quam
etiam qui christianitatis nomine et divine agnitionis fide censentur
hujus libertatis statuta ad irritum deducere minime quispiam
presumat .
Quisquis benivola mente meam donationem amplificare sata-
gerit in hoc presenti seculo vitam illius prospera feliciter longi-
turne vite gaudia teneat . Si quis autem propria temeritate
violenter invadere presumserit . Sciat se proculdubio ante tribunal
districti judicis titubantem tremebundumque rationem redditurum
nisi prius digna satisfactione emendare maluerit .
Mete de Wasinge tune. Istis terminis predicta terra circum-
girata esse videtur . $$is syndon &a landgemaore to @asinga tune .
AErest on duhan lea of duhan lea on readan @ylle . of readdan @ille
to lydgeardes broge . of lidgeardes beorge to tatmonnes apoldre . of
tatmonnes apoldre to deneburge hlea@e . of deneburge hlea@e to stan
beorge . of stanbeor@e to ha&eburge hlea@e . of &am hlae@e to here
grafe of here grafe to t@am beorgum . of t@an beorgum to hremnes
dune . of heremnes dune to bidan holte . of bidan holte &aet to @igan
campe . of @igan campe to bennan beorge . of &am beorge to
blaeccan pole . of &am pole to &aere apuldre &onne to dunan
heafde . &aet to hunes cnolle . &onne eft on duhanlea .
$$is synt &a den &e &aer to ge byrigea& . @ynburgespaer % @reo
crochyrsta % horsham % yffeles leah % haesl@ic % gata@ic % ridan
fald % scacal@ic % hundsaeding fald ,
Acta est hec prefata donatio anno ab incarnatione domini
nostri Jhesu Christi . DC . CCC . XL . VII . indictione . Quinta .
* Ego Eadredus Rex Anglorum prefatam donationem sub
sigillo sancte crucis indeclinabiliter consensi atque
roboravi.
* Ego Eadgifu ejusdem Regis mater cum sigillo sancte
crucis confirmavi .
* Ego Oda Dorobornensis ecclesie archiepiscopus ejusdem
regis principatum % benivolentiam cum sigillo
sancte crucis conclusi .
* Ego @@ulfstanus archons divine servitutis officio manci-
patus Eborace civitatis archiepiscopus sigillum
sancte crucis impressi .
* Ego &&eodred Lundoniensis ecclesie episcopus corro-
boravi .
* Ego AElfhaeh Uuintoniensis ecclesie episcopus testu-
dinem sancte crucis subscripsi et confirmavi .
* Ego Cen@ald episcopus praedictum donum consensi .
* Ego AElfric episcopus consignavi .
* Ego AE&elgar episcopus roboravi .
* Ego AElfred episcopus confirmavi .
* Ego @@ulfsige episcopus consensi .
* Ego AE&elstan dux consensi .
* Ego @@ulfgar dux consensi .
* Ego AE&elstan dux consensi .
* Ego Ealhelm dux consensi .
* Ego AE&elmund dux consensi .
* Ego AElfgar dux consensi .
* Ego Eadmund minister consensi .
* Ego AElfstan minister consensi .
* Ego @@ulfric minster consensi .
* Ego AElfsige minister consensi .
* Ego @@ulfric minister consensi .
* Ego AElfric minister consensi .
* Ego AE@elfsige minister consens
* Ego AE&elno& minister consensi .
* Ego AE&elgeard minister consensi .
* Ego AElfheah minister consensi .
* Ego AElfred minister consensi .
* Ego AE&ered minister consensi .
                         <P 835>
                         (2B)
Anno dominice incarnacionis sexcentesimo primo REx DOM-
NONIE terram que appellatur INESEWTRIN ad ecclesiam vetustam .
concessit que ibi sita est ob peticionem Worgret abbatis in quinque
(id est hydis) cassatis .
Ego Mauuron episcopus hanc cartam scripsi .
Ego Worgret ejusdem loci abbas subscripsi .
                         <P 836>
                         (2C)
Anno incarnationis sexcentesimo primo , id est , adventus beati
Augustini . v. , rex DO'M'NONIAE terram que appellatur INESWITRIN .
ad ecclesiam vetustam concessit . quae ibi sita est , ob peticionem
Worgrez abbatis in . v. casatis .
Ego Maworn episcopus hanc cartam conscripsi .
Ego Worgrez ejusdem loci abbas subscripsi .
                         <P 837>
                        (13B)
In nomine trino divino Dei celi ego AEDBALDUS do % concedo
WINEMUNDO amico meo aliquam partem terre agelluli mei contra
ejus pecuniam quam ab eo accepi hoc est . VIII . hund pendinga in
loco qui dicitur BUR@ARAMERS HALFS@TA . nec non % illud agellum
his terminibus circumcincta est . in oriente su&saxa lond . in
meridie terra folcanstaninga in occidentale regis terra in aquilone
limenaea nec non % illud agellum ego illi dabo in sempiternam
hereditatem illi habendum % possidendum feliciterque in dies ejus
perfruendum % post dies ejus cuicumque heredi placuerit derelin-
quendum . hoc ipsum agellum ab omni seculari difficultate % adver-
sitatibus intus % foris notis % ignotis . majoribus minoribus quam
diu christiana fides in terra servetur eternaliter permaneat liber .
hoc ipsumque omnibus successoribus nostris in nomine omnipo-
tentis Dei observare precepimus % si quis hoc servare voluerit :
servet illum omnipotentis Dei benedictio hic % in futuro ; si autem
sit quod non optamus ut alicujus persone homo diabolica temeritate
ausus surrexerit qui hanc donacionem nostram infringere vel
minuere vel in aliud convertere quam constitutum est a nobis
temptaverit : sciat se rationem esse redditurum in die judicii .
nisi ante digna satisfactione Deo % hominibus emendare voluerit % cetera
                         <P 838>
                        (22B)
 $$a seo mynstre @aes ge halgod on Sancte Petres nama. % S. Paules. % S. Andr'. &a
stod seo kyning up toforen ealle his $aegna. % c@aed luddor stefne.
" $$ancod @ur$ hit &on haege aelmihti God &is @ur$scipe # her is
gedon . % ic @ile @ur$igen &is daei Crist % Sc~e Peter . % ic @ille # ge
ealle ge ti$e mine @orde .
" Ic @@ULFERE gife to daei Sc~e Petre . % &one abbode SAXULF - % &a
munecas of &e mynstre . &as landes . % &as @ateres . % meres . %
fennes . % @eres . % ealle &a landes &a &aer abuton ligge$ . $a of mine
kynerice sindon freolice . s@a $et nan man na haue &aer nan
onsting . buton seo abbot % se muneces. Das is se gife . Fram
Medeshamstede to Nor$burh . % s@a to $et stede &et man cleope$
Folies . % s@a ael se feon riht to Esendic . % fra Esendic to # steode
&e man cleope$ Fe$ermu$e . % s@a # rihte @eie X . mile lang to
Cuggedic . % s@a to Ragge@ilh . % fra Ragge@ilh v. mile to &e rihte ae &e
ga$ to AElm % to @@isebece . % s@a abutan III . mile to &rokonholt . %
fra &rokonholt riht &urh al $e fen to Dereuorde . # is XX. mile
lang . and s@a to Graetecros . % fra Graetecros &urh an scyr @aeter Bra-
dan ae hatte . % &eonon VI. mile to Paccelade . % s@a for$ &urh aelle &a
meres % feonnes &a liggen to @ard Hunteudune porte . % &as meres
and laces . Scaelfremere % @@itles mere . % aene &a o&re &a &ar abutan
liggan . mid land % mid huses . &a sindon on aest halfe Scaelfre
mere . % &eonen aelle &a feonnon to Medeshamstede . % fra Medes-
hamstede al to @@elmes forde . % fra @@elmes forde to Cliue . % &eonen
to AEstune . % fra AEstune to Stanford . % fra Stanford s@a s@a #
@aeter renne$ to seo foren sprecone Nor$burh ."
 $$is sindon &a landes % $a feonnes &e seo kyning gef to Sce Petres mynstre. $$a
c@ae$ seo kyning.
" Hit is litel &eos gife . ac ic @ille # hi hit haelden s@a kynelice
% s@a freolice . # &aer ne be numen of na geld ne gaule . buton to
&a munecan ane . $$us ic @ille freon &is mynstre . &et hit ne be
under &ed buton Rome ane . % hider ic @ille # @e secan Sc~e Petre .
ealle &a &a to Rome na magen faren ."
 Bet@ix &as @orde &a geornde seo abbode &et he scolde him ty&ian &et he aet him
geornde. % seo kyning hit him tydde.
"Ic haue here godefrihte muneces . &a @olden drohtien here lif
on anker setle . gif hi @isten h@ere . Oc her is an igland # man
cleope$ Ancar ig . % ic @ile &es geornen . # @e moten &aer @ircen an
mynstre Sc~e Marie to loue . &et hi moten &aer @unen &a &a here lif
@ilen laeden mid sibbe % mid reste ."
 $$a ands@erode seo kyning % &us c@ae$.
" Saxulf la leof . ne &et an # $u geornest . oc ealle &a &ing # ic @at
&et &u geornest on ure Drihtnes halfe . S@a ic lufe % ty$e. And ic
bidde &e . bro$er Athelred . % mine s@ustre . Cyneburh % Cyne-
suuith . for iure sa@le alesednesse . &et ge beon @itnesse . % # geo
hit @rite mid iure fingre . And ic bidde ealle &a $a aefter me '
cumen . beon hi mine sunes . beon hi mine bre$re . ou&er kyningas
&a aefter me cumen . # ure gyfe mote standen . s@a s@a hi @illen
beon del nimende on &a ece lif . % s@a s@a hi @ilen aet beorstan &et
ece @ite . S@a h@a s@a ure gife ou&er o$re godene manne gyfe
@ansia$ . @ansie him seo heofenlice iate@ard on heofenrice . And
s@a h@a s@a hit ece$ . ece him seo heofenlice iate@ard on heofenrice ."
 $$as sindon &a @itnes &e &aer @aeron. % &a # ge@ritan mid here fingre on Cristes mele.
% ietten mid here tunge. $$et @aes first. seo kyning Wulfere. &e # feostnode. first
mid his @orde. % si&&on mid his fingre ge @rat on Cristes mel. % &us c@ae$.
"Ic Wulfere kyning . mid &as kyningas . % mid eorles . %
 mid heorotogas . % mid &aegnas . &as ge @itnesse mines
    gifes. to foran &one aercebiscop Deus dedit. ic hit
    festnia mid Cristes mel. * .
And ic Os@i Nor&himbre kyning. &eos mynstres freond. %
    &es abbotes Saxulf. hit loue mid Cristes mel. *.
And ic Sighere kyning hit ty$e mid Cristes mel. * .
And ic Sibbi kyning hit write mid Cristes mel. * .
And ic AE$elred &es kyningas bro$er &et ilce tyde mid
    Cristes mel. * .
And @e &es kyningas s@ustre. Cyneburh % Cynesuith. @e
    hit louien.
And ic Kant@arabyrig aercebiscop Deusdedit hit ty$e.

Si&&an &a getton hit aelle &a o$re &e &aer @aeron mid Cristes mel. * . $$et @aeron
           be nam.
    Ithamar biscop of Rofecestre.            % Immine ealdorman.
    and @@ine biscop of Lundene.             % Eadberht ealdorman.
    % Ieruman se @aes Myrcene biscop.        % Herefrid aeldorman.
    % Tuda biscop.                           % @@ilberht aeldorman.
    % @@ilfrid preost. seo @aes si$$on       % Abon ealdorman.
          biscop.                              AE$elbold.
    % Eoppa preost. &e seo kyning              Brordan.
          @@ulfhere seonde to bodian cris-     @@ilberht.
          ten dome on @@iht.                   AElhmund.
    % Saxulf abbot.                            Fre$egis.

 $$as % feola o&re &a @aeron &aer kyninges &eonest men. hit geotten ealle.
 $$es @rit @aes ge@riton aefter ure $$rihtnes acennednesse DC. LXIIII. &es kyningas
Wulhferes seoue$ende gear. &es aercebiscopes Deusdedit IX. gear.
 Leidon &a Godes curs. % ealre halgane curs. % al cristene folces. &e ani &ing
undyde # &aer @aes ge don. s@a beo hit sei& alle. Amen

<P 839>
(22c)

 Ic Vitalianus papa geate &e @@ulfhere cyning. % Deusdedit aerce-
biscop. % Saxulf abb'. ealle &e &ing &e ge geornon. % ic forbede
&et ne kyning. ne nan man. ne haue nan onsting buton &on abb'.
ane. ne he ne hersumie nan man. buton &one papa on Rome. %
se aercebiscop on Cant@arbyrig. Gif h@a &is to breke& aeni&ing.
Sc~e Petre mid his s@eord him adylige. Gif h@a hit haelt. S.
Petre mid heofne keie un do him heofen rice.
<P 840>
(49B)

 AETELREDUS gloriosus rex Mercianorum cum venisset gratia ora-
tionum lucrandarum et visitendi. Dei servos ad monasterium
monachorum quod constructum erat in loco cui vocabulum est
MEDESHAMSTEDE in regione Gyrviorum pro remedio animae suae et
desiderio vitae aeternae inventis fratribus in praedicto monasterio
terram tradidit. quae vocitatur LEUGTTRICDUN. XXX. manentes
habentem. Post non multum vero temporis cum ex supradictis
fratribus quidam eundem regem AEdilredum quadam ob causam
adirent ipse rex ob confirmatione et in testimonium suae donationis
in proprio cubiculo et coram multis testibus glebam sumptam de
praefata terra LEUGTTRICDUN imposuit super codicem evangeliorum.
 Hi sunt testes qui praesentes aderant. Saexulfus episcopus Mar-
cianorum. Wecca et Berhthun monachi. et Hosthry$a ipsius
regis regina. Herifrit.  et Eadfrit principes regis AEdilredi. ut
inperpetuo nullus fragili et ancipite ac invita huic benedicta
donatione christiani regis AEdilredi contraire ausu temerario temp-
taret. qui sibi divinam donationem adesse optaret in futura vita
Amen.

 <P 841>
 (49C)
 In nomine domini Jhesu Christi salvatoris. FRIDURICUS religio-
sissimus principum AEdilredi regis Merciae gentis. crescente ac
multiplicante per spatia insule Brittanniae numero christianorum
familiae Sancti Petri principis apostolorum Christi in monasterio
MEDESHAMSTEDE commoranti. terram cui vocabulum est BREDUN
.XX. manientium cum omnibus ad eam pertinentibus juris. presen-
tibus atque consentientibus venerando Saxulfo ejusdem gentis
episcopo et prefato regi AEdilredo perpetuali largitate pro remedio
animae suae fidelissima devotione dedit. quatinus monasterium et
Deo deservientium monachorum oratorium in eadem praefata terra
fundare deberent necnon etiam et propter reddenda baptismatis
gratia et ratione evangelice doctrinae populo dibi credito aliquem
probabilis vitae et boni testimonii presbiterum constituerent.
Cumque de hoc aliquandiu inter fratres praenominati monasterii
questio haberi visa est videntes se nequaquam posse declinare
petitionem christiani principis unum ex semetipsis nomine
HEDDA presbiterum mirabili sapientia in omni virtutum genere
praeditum summa libramine elegerunt . eumque in loco praefato
abbatem constituerunt . ea tamen condicione interposita ut se unum
de eorum fraternitatis membris esse noverit . Hanc quoque pre-
' sentem cartulam propriis descriptam manibus atque subscriptioni-
bus roboratam firmatamque coram multis testibus quorum infra
nomina inserta repperiuntur ob testimonium et confirmatione hujus
donationis dederunt .
                         <P 842>
                        (49D)
Item quoque isdem religiosus princeps FRIDURIcUS cum cogno-
visset venerabilem abbatem HAEDDAM in omuibus populo sibi
commisso pabulum divinae praedicationis summa diligentia dis-
tribuentem in tantum gratus existere dignatus est : ut bonum
factum benefaciendo in melius augere conaretur . ita ut eidem
abbati praedicto Hedda . XXXI . manientium terra quae vulgo vocita-
tur HREPINGAS pro amore vitae aeternae perpetualiter dare dignatus
est . Cujus etiam donationis ita testimonium firmavit ut regem
Mercie gentis AEdilredum una cum Saxulfo episcopum ejusdem
gentis invitaverat ut suas manibus illius jungentes cespitunculam-
que communiter praedicte terrae sacrosancto evangeliorum codice
simul omnes coram multitudine populi imposuerunt . propriis quo-
que manibus hanc testimonii scedulam subscribendo firmaverunt .
Hi sunt testes hujus donationis .
                         <P 843>
                        (49E)
Post haec vero honorabilis abbas HEDDA atque pater monasterii
Bredun aliam . XV . manientes habentem terram . cui nomen est
CEDENAN Ac hujusmodi ratione optinuit a rege AEdaeredo . ut ei
quingentos solidos id est . XII . lectorum stramenta . utpote culcita
plumacia ornata . capitala simul cum sindonibus et lenis . quemad-
modum in Brittannia habere mos est : necnon servum cum ancilla
fibulam auream cum . IIII . ex auro massiunculis arte aurificis
compositis et duos caballos cum cannis duabus pro praefata terra
metium dedit .
His ita peractis rex ipse Adilredus in cubiculo proprii vici qui
nominatur Tomtun suis manibus praefate terrae acceptam glebun-
culam suae simul reginae necnon etiam et venerandi Saxulfi episcopi
manibus conjunctis . propter roborandi confirmatione testimonii
coram multis testibus sancto volumine evangeliorum superim-
posuit . ut nullus imperpetuo huic donationi contraire ausu
temerario praesumeret , qui sibi donum divinae retributionis adfu-
turum optaret .
                         <P 844>
                        (69B)
 Ceadwalla . . . . XX. cassatos Deo omnipotenti et monachis ibidem Deo servien-
tibus dedit. sicque in fine scripti sui de eadem villa scilicet Abbendun ait.
Silva quae vocatur AEdeleahing . et alia Colmonora et Geatescum .
pertinent his . XX . hidis quos ego ipse modo partim equitando .
modo partim navigando large mensus sum : tum mihi . tum omnibus
meis successoribus : pro Deo et pro seculo . Ceterum quisquis
demonis instinctu de his diminuerit . que ego Deo et sancte Marie
devota mente in perpetuum largitus sum : Christus illius potentiam
diminuat hic et in evum . nisi cum perfecta emendatione adim-
pleat et restituat ea que a Deo abstulit .
                         <P 845>
                        (88B)
WIHTREDUS RX DE DEFENCIONE TANETI .
Regnante rege piissimo Cantuariorum WIHTREDo . anno . V .
regni ejus . consilium factum fuit in loco qui dicitur BERGAMYSTEDE
presente archiepiscopo Brehtuualdo % episcopo Rouesciestre Geb-
mundo cum consilio omnium ecclesiasticorum graduum . Ibi con-
cessum fuerat a piissimo rege propinque ejus MILDRITHE ut defensio
ejus in hominibus vel in omnibus rebus sit sicut regis % eorum qui
successores ejus fuerint in regimine monasterii illius . Si quis
autem hanc donationem meam minuerit . sciat se separatum esse a/
societate sanctorum omnium .
                         <P 846>
                        (141B)
DONACIO REGIS EADBERTI DE DIMIDIO ARATRI IN
BINORTHAnUDE .
In Nomine domini Dei salvatoris nostri Jhesu Christi .
Quoniam spes Christianorum hominum his mercedem pollicetur
eternam qui pro intuitu pietatis servis % ancillis Dei aliquod tem-
porale subsidium misericorditer tribuunt : idcirco ego EADBERTUS
rex Cantuariorum terram dimidii aratri quam dudum habuit
Aescuuald in regione qui dicitur BI NORTHANUUDE . cum omnibus
ad se pertinentibus rebus dedi % do MILDRITHE religiose abbatisse .
% venerabili familie ejus inperpetuum possidendam . A quibus
id premium potissinum quaero ut memores mei assidue sint in
orationibus suis . posterisque eorum precipiant hoc ipsum sedulo
agere . Quisquis igitur successorum heredumque meorum . hoc
tantillum % pietate plenum donum meum integrum inlibatumque
esse permiserit : mercedem benivolentie sue % ipse a Deo qui largis-
simus non tantum piorum actuum verum etiam % voluntatum
bonarum remunerator est habeat. Si quis vero non permiserit.
ipse ab eodem domino qui justissimus impiarum % voluntatum %
operum ultor est vindictam percipiat. nisi prevenerit debitum illius
judicium. cum correctione dignissima.
Actum pridie idus Octobris : anno ab incarnatione domini . DCC
. XXIIII . indictione . X .
Ego Eadbertus rex presentem donacionem meam signum
hoc sancte crucis scribendo firmavi. testesque quorum
hoc sancte crucis scribendo firmavi . testesque quorum
nomina subter digesta sunt ut subscriberent pecii
anno regni mei terco .
Signum manus Balthardi . Signum Bynnan .
                         <P 847>
                        (234B)
Cuncta labilis vite subsistentia momentanea et prae oculis caduca
decessu presentium proximorum cernentes . festinandum nobis est
summopere . " ut bonum operemur ad omnes " . sicut affirmat
apostolica locutio . " maxime autem ad domesticos fidei" .
Quapropter ego OFFA celica fulciente clementia rex Merciorum .
simulque aliarum circumquaque nationum . ad aecclesiam quam
Eanulfus avus meus in honore beati Petri principis apostolorum
construxit . ubi dicitur AET BREOTUNE pro salute animae meae
priorumque meorum largior terram . XX . manentium . ubi dicitur
AET @@AERSETHYLLE % aet Coftune . cum silva quae eidem terrae adjacet .
et cum pratis . pascuis . aquarum rivulis . sine ullo obstaculo con-
tradictionis posterum meorum principum vel ducum in usum
episcopi @@eogernensis aecclesiae maneat . Sit autem terra libera
ab omni exactione regum vel principum a`c' subditorum ipsorum
preter pontis et arcis restaurationem et hostilem expeditionem .
Anno autem dominicae incarnationis . DCCo. LXXXo. conscripta est
haec donatio telluris a Ine et ab episcopis meis ac principibus
quorum infra nomina adnotabo .
* Ego Offa rex hanc meam donationem signo crucis munio .
* Ego Kyne&ry$ regina Merciorum huic dono consensi .
* Ego Ioanberhtus archiepiscopus .
* Ego Ceol@ulfus . episcopus .
* Ego Eadberhtus episcopus .
* Ego Tilhere episcopus .
* Signum manus Brordan principis .
* Signum manus Eadboldi principis .
* Signum Her@udi ducis .
* Signum Eadboldi ducis :---
                         <P 848>
                        (263B)
In nomine Jhesu Christi salvatoris mundi
Ego OFFA rex Merciorum regni mei a Deo concessi XXX
. V . collecta sinodo in loco qui dicitur CLOFESHOG . cum mihi Deus
omnipotens pro sua pietate plus triumphavit in regnum quam
antecessoribus meis propinquis mihi quoque ad augmentum scep-
trum regale % gubernacula Cant@ariorum concessit . tunc placuit
mihi ex petitione % suasione AE&elheardi archiepiscopi nec non
cum licentia % consensu omnium episcoporum ac principum
meorum pro honore % amore omnipotentis Dei . % intercessione
beati patris Augustini seu etiam pro stabilitate regni Merciorum
eandem libertatem EccLESIIS DEI INTRA CANTIAM constitutis . a
nobis iterari atque confirmari fieri condecet sicut antea fuerat a
@@YHTREDO rege concessum % constitutum . Itemque eodem modo
ab AE$$ELBALDO rege sinodo munitum repperimus .
Item ego OFFA rex Merciorum libero haec monasteria quorum
nomina hic sunt subternotata . ab omni gravitate regalium censuum
seu secularium servitutum . vel etiam aliorum inferiorum perso-
narum neque in refectione % alimonia regis . nec in operibus ad
regales villulas nec in susceptione alicujus . id est faestincmenn .-
nec canes aut accipitres . neque equos . venatoresve . % eorum
ductores . sive in pascuis camporum . silvarumque ab aliquo honere
usquam graventur . nisi expeditione intra Canciam . contra pa-
ganos marinos . cum classis migrantibus vel in australes Saxones
si necessitas cogit ac pontis constructionem % arcis munitionem
contra paganos itemque intra fines Cant@ariorum set % hec est in
ea peticio atque doctrina ut hec tria consentiatis que doceo ut eo
stabilior hec mea libertas permaneat . Si vestra spontanea volun-
tate hoc non negatis.
                         <P 849>
                        (264B)
Regnante inperpetuum Deo % domino nostro Jhesu Christo .
Licet ubique per totum mundum beatorum martyrum qui suum
pro Christo sanguinem fuderunt merita : divine laudis exultacione
celebranda sint . eorumque Dei auxilio exempla gloriosa sequenda :
precipue tamen nobis beatissimi Albani qui sub hac Britannie
insula gloriosus martyrio effulsit memoria . pia semper intencione
% sedula sollicitudine observanda est .
Unde ego OFFA gracia Dei rex Merciorum cum filio meo Ecgfrido
pro amore omnipotentis Dei et hujus sancti intercessione . ter-
ram  .XXX. manensium in locis quorum sub inferuntur nomina
domino meo Jhesu Christo ad ecclesiam sancti Albani: ubi ipsi
tiro primus in passione victima effectus est :jure perpetuo per-
donabo . Eoque delectabilius hanc donacionem perficio . quia
superna proteccio tam nobile temporibus nostris thesaurum quod
diu fuit clausum % hujus terre indigenis abditum revelare dignata
est . Hec itaque sunt supradictarum vocabula terrarum . AEt
Wineshlauue . XII . manensium quorum . s . trium manensium .
quorum terminati sunt haec : Suanaburna . hertmere . Etret@eala-
broc . Item vero . X . manencium ubi dicitur Scuccanhlau vel Fen-
tun : cum silva que cognominatur Horo@uda cum terminis suis .
AEt Lygtune . V . manencium . quam videlicet terram Alimun-
dus abbas expedicionem subterfugiens mihi reconciliacionis gratia
dabat . Et quoniam ipse martyr almilfuus caput % exemplum
christianitatis omnis Britannie indubitanter habetur . dignum est
ut locus in quo sanctum corpus illius requiescit % ab omni populo
veneratur : speciali quadam % singulari privilegii libertate per nos
honoretur . Hoc igitur consencientibus episcopis et abbatibus
ducibus % principibus meis . sub invocacione sancte trinitatis %
individue unitatis donando precipio ut ecclesia sancti Albani
omnisque possessio nunc et futuris temporibus illi subdita semper
sit libera % quieta ab omni tributo % necessitate seu regis . seu
episcopi . ducis . judicis . % exactorum . % operum . que indici
solent . neque emendacione pontum . neque fossam adversum ini-
micos . faciendam . Totum omne prefate terre . stipendium %
exaccio . ad supradicti martyris tumbam insolubiliter persolvatur .
Statuo eciam % communi fidelium meorum assensu confirmo .
ut episcopi vel eorum ministri nullam aliquatenus super ipsam
ecclesiam vel super parrochiales ecclesias eidem quibusque tempo-
ribus subjacentes . nisi tantummodo cum advocati fuerint dedicandi
vel in paschali solennitate crisma sanctum % oleum ex more tri-
buendi potestatem habeant . nec earum presbiteros ad sinodum
suam vel capitulum convocare . vel ab officio divino suspendere .
seu aliquod in eos vel minimun jus exercere presumant : set omnia
quecumque ecclesie sancti fuerunt . abbatis solummodo ejusdem
monasterii potestati tractanda libere subjaceant . De censu quoque
singulis annis per universam Britanniam colligendo % sancte
Romane ecclesie pro stabilitate regni nostri % salute communi
transmittendo decernimus . ut quantum in terra sancti martyris
provenerit . ab his quibus injunctum fuerit ab abbate undecunque
collectum nullatenus alias asportetur . set altari beati Albani
fideliter oblatum ad utilitatem ejusdem ecclesie secundum quod
abbas decreverit inviolabiliter expendatur . Et si forte quis
intra ejusdem ecclesie potestatem . aut extra cum episcopo
seu abbate communis inveniatur . bello . furto . vel forni-
cacione . aut alio quolibet simili reatu astrictus : semper ea
pars pene et emendacionis que regi . episcopo . comiti debetur
ad beati Albani monasterium inviolato semper federe reddatur .
Credo enim % veraciter confido . quod hec munificencia non solum
mihi meisque . set eciam universis Anglorum populis sullimiter
profert . quia pro ejus amore ille miles intrepidus meruit coronari.
qui tocius mundi pericula passus est suo sanguine expiare .
Si auten quod absit uspiam quis larvarico attactus instinctu
mente subdola hec machinatus fuerit annullare . vel quippiam in
penis quam constituimus transvertere : sua per audacia a cetu in
hac vita anathematizetur fidelium . % in tremendo Dei examine
astantibus celorum agminibus hominumque turmis : necne % hor-
rendis herebi vermilis . palam cunctis damnetur cum hedis .
Averni cruciamenta sine fine luiturus : ni ante obitum condigne
emendaverit .
* Hec sunt nomina testium qui hanc donacionem meam con-
sencientes signo crucis Christi confirmarent .
* Ego Offa rex huic donacioni mee signum crucis impono .
* Ego Ecgfridus paterne munificencie consenciens sub-
scripsi .
* Ego Higberht archiepiscopus consensi % subscripsi .
* Ego Ceoluulf episcopus consensi .
* Ego Heathored episcopus consensi .
* Ego Unuuona episcopus consensi .
* Signum manus Alhmundi abbatis .
* Signum @@igmundi abbatis.
* Signum Brordan . patricii .
* Signum Bynnan . principis .
* Signum AEsuuini ducis .
* Signum Alhmundi ducis .
* Signum @@igberhti . ducis .
* Signum AEthelmundi . ducis .
* Signum Eadgari . ducis .
* Signum Eardberthi . ducis .
* Signum Ealmundi . ducis .
* Signum Cuthberthi . ducis .
* Signum Eadbyrhti . ducis .
* Signum Vulfheardi . ducis .
* Perscripta est autem hujus donacionis cartula anno dominice
incarnacionis . DCCo . XCO . vo . et regni regis Offanis . XXXo vo .
indiccione . V . sub . IIII . nonas . Maias . in loco qui dicitur aet
Beoranforda .
                         <P 850>
                        (339B)
CARTA KENULFI REGIS .
Anno dominice incarnationis . DCCC . XI . CENULFI vero regis
Merciorum anno . XIX . a tempore quo accepit a Deo sibi regnum
concessum . cum fratribus in monasterio quod dicitur AEBBENDUNE
unanimiter a parvo usque ad magnum statuentes et concedentes
RETHUNO religioso abbati vel ejus heredibus in dominium proprium
ad habendum sive fruendum terram in monasterio quod dicitur
AEbbanduna liberam . CCC . X . manentes . Wyr$e . X . manentes . ad
Aclea et ad Nor$tuna et Punningstoce . XVI . manentes . pro ejus
amabili pecunia ac devotione quam erga nos gerebat . Fuimus
enim in sinodo in loco qui dicitur CELIcHY$$ coram optimatibus
nostris . et in pecunia dedit quod valuit . CXX . libras et cum . C .
mansionibus redemit jam agros a servitute collocatas a/ manu
extraneorum . Inprimis ad Suunigwellan . XV . manentes . ad
Eatune . X . manentes . ad Sandforda . X . manentes ad Dences-
wyrthe et ad Goseie . XXX . manentes . etiam Culanham cum
omnibus locis ad AEbbandune pertinentibus . ad Gainge . X . et ad
Lechamstede . X . manentes .
Hoc scitote non solum pro anime mee sed pro totius gentis Mer-
ciorum salute facturum . Has terras inperpetuum liberaliter adqui-
sibit a gravitudine comitum et a durissima servitute regum . et
sancte Dei genitricis aecclesie liberaliter illas servire subjunxit .
Proinde mandamus per auctoritatem semper virginis Marie et per
signum sancte crucis in qua omnis victoria consistit ut in antea
nullus eum inquietare presumet vel ejus successores conquassare
audeat sed cum firma pace et securitate prenominatos agros possi-
deant a`c' gubernent . et post cuicumque ipsis placuerit dimittant .
Ego Coenwlf rex Merciorum has terras liberabo ab omni servitute
magno vel modico regum . principum . episcoporum . pro salute
anime mee et pro tota gente Merciorum sicuti ab omni servitute
fuit liberata et est . cum his testibus utrorumque sexuum mona-
chorum vel secularium . ut haec nostra statuta firma permaneat in
perpetuum Hic infra caraxantur nomina testium .
Ego Coenwlf rex consensi et subscripsi in sinodo et in loco
qui dicitur Celichy$ .
Ego Wulfred archiepiscopus .
                         <P 851>
                        (380B)
In nomine domini nostri Jhesu Christi .
Ego UULFREDUS Christi gratia archiepiscopus ejus familie que
TENET in australe nominatur monasterium : aliquantulum territo-
rium . id est . VI . jugerum in loco ab incolis ibidem nominatur
DODDINCLAND tribuimus UUERA$$O venerabili abbati . atque Sancti
Augustini familie perpetualiter adfruendum pro vice mutua illius
terre que ab indegenis EALDANFORD illic appellatur ejusdem
mensure atque magnitudinis sicut et illa supradicta terra que
dicitur Doddingland . id est . mensure . iI . jugerum % isti
termini circumjacentes sunt illius terrule Doddinglande . id est .
ab aquilone % ab oriente % ab austro ab incolis ibidem nominatis
Groenling % Feo$ineg . similiter etiam terrule predicte % Aldan-
forda . Hi sunt fines % termini . ab aquilonali parte via publica
ab oriente % austro agelli adjacent familie Sturensis ab occasu
finem Sturi fluminis habens % hec mutatio hujus vicissitudinis de
particulis agellorum istarum facta cum summo moderamine atque
unanimitatis accommoditate % necessitate amborum dominorum
familiarumque hoc modo constituere % dijudicare absque ullo
obstaculo aut contradictione vel aliqua mutatione salvo jure % pace
atque unanima concordia partium ambarum atque in nomine
domini nostri Jhesu Christi % beati % Sancti Petri benedictione
perpetualiter perdurare germana % fraterna caritas decreverunt
atque decreverent hoc modo per omnia ut hic scriptum habetur ad
hujus kartule vicissitudinisque confirmationem testimoniumque
unanimo ac bono consensu placuit cum crucis Christi vexillo sacro-
sanctis manibus partium ambarum in domino Jhesu Christo
unanimiter ac perenniter roborare . Annuente Christi gratia % C .
                         <P 852>
                        (416B)
In nomine almo trino divino . Ego . AEGBERHTUS rex occiden-
talium Saxonum cum consensu % licencia filii mei AETHELwLFI
regis Cantuariorum . nec non % aliorum sapientum nostrorum
pro Dei omnipotentis amore ac pro ejus competenti pecunia quam
ab eo accepi hoc est . C . mancusis in duabus armillis. dabo % con-
cedo aliquam partem terre juris nostri CIABAN clerico moranti in
monasterio beati Petri apostoli ubi pausat corpus sancti patris
nostri Augustiui % per eum % post eum fratribus ibidem Deo
servientibus . hoc autem agellum hujus donationis estimatione . id
est unius aratri in illo loco qui nominatur ON ScIRDUN.% ante per-
tinebat ad regalem villam Dorovernie civitatis . His vero notissimis
terminibus circum jacentibus a/ meridie biscopessnad ab occidente
freo$orices m`e're . ab aquilone aescurud . ambiente higna lond to
sud ministre % in communione pascua copiosa pecoribus suis % in
silva nominamus denbera quae appellatur hussingden . Hanc autem
praedictam terram hujus donationis huic prenominato clerico CIABAN
concedendo donamus perpetualiter habendum . possidendum . feli-
citerque in dies ejus perfruendum cun omnibus utiltatibus intus %
foris ad eam rite ac recte pertientibus % post dies ejus Deo %
Sancto Augustino dereliquendum liberam per omnia habeat potes
tatem . hoc idemque agellum ab omnibus difficultatibus secularium
servitutum liberabo . nisi his tantum tribus causis . hoc est expe-
ditione % arcis pontisque constructione .
Si quis autem hanc nostram supra scriptam donationem quod
non optamus alicujus persone homo diabolica instigatus temeritate
surrexerit qui hanc nostre munificentie traditionem istius agelli
frangere . aut minuere vel in aliud vertere quam a/ nobis constitu-
tum est temptaverit . sciat se ante tribunal eterni judicis rationem
esse redditurum nisi antea digna satisfactione emendare voluerit .
manente hac cartula in sua nichilominus firmitate .
Actum est autem anno dominice incarnationis . DCCC . XXXVI .
Indictione . XIIII . his autem testibus consentientibus % signo sancte
crucis Christi confirmantibus quorum hic nomina subterius in
cedula probabiliter continentur .
                         <P 853>
                        (449B)
In nomine altitroni regis eterni Ego AE$$ELUULF gratia Dei rex
occidentalium Saxonum necnon % Cantuariorum pro spe remunera-
tionis eterne atque competenti pecunia quam ab eo accepi hoc
est . LXX . mancusis cum consensu ac licentia meorum optimatum
libenti animo dabo % concedo WINHERE presbytero abbati monas-
terii sancti Petri apostoli ubi pausat corpus beati patris nostri
Augustini . aliquantulam pa[r]tem terre juris mei in orientali
parte Cantie id est unum aratrum in illo loco qui ab incolis LILLI-
CESORA nominatur cum campis % silvis omnibusque rebus intus ei
% foris ad se rite ac recte pertinentibus habendam % possidendam .
feliciterque in diebus ejus in quacumque ei conditione perfruendum
% post dies ejus cuicumque ejus heredi derelinquendum placuerit .
liberam per omnia habeat postatem .
Istis notissimis terminibus circumcinctis ab oriente tafinguueg .
a meridie haelgarda ab occidente cornuug ab aquilone nor$hom-
mis .
Hanc eandem donationem meam cujus supra scripsi agelli ab
omnibus secularium difficultatum servitiis liberabo hoc idemque
omnibus successoribus meis in nomine omnipotentis Dei obser-
vandum precipio .
Si autem quod non optamus alicujus persone homo diabolica
temeritate instigatus surrexerit . qui hanc nostram munificentiam
confringere vel mutare aut in aliud convertere quam a/ nobis con-
stitutum est temptaverit sciat se a Deo . % ab omnibus sanctis ejus
alienatum nisi ante digna satisfactione Deo % hominibus emendare
voluerit . manente hac cartula in sua nichilominus firmitate robo-
rata ;
Actum est autem anno dominice incarnationis . DCCC . XLV . In-
dictione . VIII . die . XVI . kalendarum Decembrium in illa famosa
villa quae dicitur aet Uuie his testibus etc .
                       <P 854>
                      (459B)
Regnante in perpetnum domino nostro Jhesu Christo. Cum
cujus hic imperio labentis seculi prosperitas in adversis succes
sibus sedulo permixta % conturbata cernitur . Et omnia visi-
bilia atque desiderabilia ornamenta hujus mundi : cotidie ab
ipsis amatoribus transeunt . Ideo beati quique ac sapientes :
Cum his fugitivis seculi divitiis eterna % jugiter permansura gaudia :
celestis patrie adipisci properant .
Quamobrem ego AETHELUULF occidentalium Saxonum rex cum
consensu . ac licentia episcoporum ac principum meorum etiam pro
remedio anime mee : Et pro expiatione facinorum meorum ali-
quam partem terre juris mei apostolorum principum Petri % Pauli
ministro @@ERNO$$O abbati in perpetuum hereditatem libenter lar-
gitus sum : In vila que huncupatur LEANHAM : Id est . XL . cassatos
ut habeat . % perfruatur quam diu sub astrigero celo vitam duxerit.
Cum omnibus utilitatibus ad eam pertinentibus campis . silvis .
pratis . pascuis . piscariis . Et locus in quo sal adipisci potest et
cum gressu trium carrorum in silva qui dicitur blean . Et post
finem vite illius heredi cuicumque placuerit eternaliter relin-
quat . Terra autem predicta secura % inmunis omnium rerum
permaneat regalium % principalium tributorum % vi exactorum
operum furisque comprehentione . simulque % omni populari
gravedine . Nisi expeditione % pontis factione % arcis munitione .
                       <P 855>
                      (501B)
In nomine domini Dei summi salvatoris nostri Jhesu Christi .
Quamvis igitur sermo solus catholicorum Dei servorum ad testi-
monium rebus rite peractis fideliter sufficere possit ac debeat .
juxta sacre scilicet scripture assertionem quia "in ore duorum"
inquit " vel trium testium stabit omne verbum" : attamen ob incer-
tam futurorum temporum conditionem manifestissimis auctorum
cirographis . necnon % firmissimis testium plurimorum adstipula-
tionibus ac subscriptionibus sunt roboranda . nequando labentibus
annis . atque incerto quippe statu advenientium hominum inscius
quis quomodo se res haberet aut inprobus % avarus adversus veri-
tatem aditum quomodo reperire causando % invidendo valeant .
Quoniam sepe ex ignorancia . sepe quod est execrabilius ex inpro-
bitate contingit ut de negocio rerum vere % bene gestarum nascatur .
Et quia omnem hominem qui secundum Deum vivit . % remunerari
a/ Deo sperat % optat : Oportet ut piis precibus assensum ex animo
hilariter prebeat quoniam certum est tanto facilius ea que ipse a
Deo poposcerit consequi posse . quanto % ipse libentius hominibus
recte postulata concesserit . Quod tunc bonorum omnium larcitori
Deo acceptabile fit : cum pro ejus amore % utilitate famulantium ei
peragitur .
Quo circa ego AETHELBERTUS occidentalium Saxonum necnon %
Cantuariorum rex : dabo % concedo DIERNO$$O abbati ejusque
familie pro expiatione facinorum meorum aliquam partem terre juris
mei hoc est tria aratra illa loco qui nominatur MERETUM. in
orientali parte regionis Cantie . hoc feci pro ejus humili obedientia
et quia mihi meoque patri semper fidelis . atque obedibilis perman-
sit . simulque pro ejus placabili atque competenti pecunia quam ab
eo accepi hoc est . Lx . mancusas auri optimi sibi habendum % possi-
dendum feliciterque in dies ejus in sempiternam hereditatem per-
fruendum liberam per omnia habeat potestatem cum omnibus utili-
tatibus rite ac recte ad eandem terram pertinentibus hanc autem
terram supra nominatam . ego AEthelbertus rex ab omni difficultate
secularium servitutum regali operis intus % foris magnis % modicis .
notis % ignotis eternaliter liberabo nisi sola expeditione .
Isti sunt termini circum jacentes ab oriente terra regis roedlig-
@ealda . a/ meridie ad abbates land . to langandune . ab occidente %
ab aquilone El&ealdes . land regis ministri .
Si quis vero heredum successorumque meorum regum principum
ducum . optimatum sive extraneorum hanc meam donationem vel
libertatem servare voluerit . augeat omnipotens Deus dies ejus pros-
peros hic % in futuro . Quod si alicujus persone homo diabolica
temeritate instagatus surrexerit . qui hanc meam donationem vel
libertatem infriugere vel diminuere in aliquo retemptaverit . sciat
se ante tribunal summi % eterni judicis rationem esse redditurum
nisi ante digna % placabili satisfactione Deo % hominibus emendare
voluerit .
Hac vero conditione composita inter AEthelbertum regen % Dier-
no$um abbatem : Si mihi meisque karissimis fratribus humilis ac
fidelis Ethelredo % AEluredo permanere voluerit : nobisque obtem-
perare non desivit : tunc ista omnia verba supradicta fixa permaneant
sicut a/ nobis nunc concessa sunt .
Actum est autem anno dominice incarnacionis . D . ccC . LxI .
indictione . Ix . in loco preclaro qui nominatur Fregetburna an hsu$-
rium his testibus consentientibus ac conscribentibus % cum vexillo
sancte crucis Christi confirmantibus quorum hic nomina infra hac
in scedula karaxata adnotantur .
                       <P 856>
                      (549B)
$$is is # fri$ # AElfred cynincg. % Gy$rum cyning. % ealles
Aggelcynnes @itan . % eal seo &eod &e on East-Englum
beo$ . ealle gec@eden habba$ . % mid a$um gefeost-
nod . for hy sylfe % for heora gingran . ge for
geborene ge for ungeborene . &e Godes
miltse recce o&&e ure : .
AErest ymb ure land-gemaera . up on Temese. % &onne up on
Ligan. % andlang Ligan o$ hire ae@ylm . &onne on gerihte to Bedan-
forda . &onne up on Usan o$ @@aetlinga-straet :.
II. Daet is &onne . gif man ofslagen @eor$e . ealle @e la/etad efen
dyrne . Engliscne % Deniscne . to . VIII . healf-marcum asodenes
goldes . `buton &am ceorle &e on gafol-lande sit . % heora liesingum.
&a syndan eac efen dyre . aeg$er to . CC . scillingas . : .
III. Anda gif mon cyninges &egn beteo manslihtes . gif he hine
ladian dyrre . do he # mid . XII . ciningess &egnum : .
Gif man &one man betyh$ &e bi$ laessa magan &one se cyninges
&egn . ladige he hine mid . XI . his gelicena . % mid anum cyninges
&aegne . And s@a aegeh@ilcre spraece &e mare sy &one . IIII .
mancussas . And gyf he ne dyrre . gylde hit &rygylde . s@a
hit man ge@yr$e : .
Be getymum . Iv . And # aelc man @ite his getyman be man
num . % be horsum . % be oxum:.
 . And ealle @e c@aedon on &am daege &e mon &a a$as s@or .
# ne &eo@e ne freo ne moton in &one here faran butan leafe . ne
heora nan &e ma to us . Gif &onne gebyrige # for neode heora
h@ilc @i$ ure bige habban @ille . o&&e @e @i$ heora . mid yrfe %
mid aehtum . # is to &afianne on @a @isan . # man giflas sylle
fri$e to @edde . % to s@utulunge # man @ite # man claene
baec haebbe : .
                       <P 857>
                      (549C)
AELFREDES LAGA CYNINGES .
$$is is # fri$ # AElfred cyng . % Gu$run cing . % ealles Angel-
cynnes @itan . % eal se/o &eod &e on East-Englum beo$ .
c@e$ . % ges@oren habba$ . ge for hy sylfe ge for
heora ofspryng.
I. AErest ymbe heora land-gemaera . andlang Temese . # up on
Ligean . andlang Ligean o$ hire ae@ylm . &anon on gerihta to Beda-
forda . &anon up on on Usan o$ @@aetling-strae/t :---
II And hi c@aedon. gyf mon ofslaegen @ur$e. eal @e leta$ efen
dyrne . Engliscne % Denisce . # is to . VIII. healf-marcum asodenes
goldes . buton @am ceorle @e on gafol-lande sit % he/ora lysingon .
&a syndon eac efen dyre . aeg$er t@a hund scyff . : .
III And gyf man cynges &egen beteo man-slihtas . % he hine
ladian durre . do he/ # mid . XI . cynges &egnas . % gyf mon &one
man betyh$ &e bi$ laessa maga . ladie hine . XI . his gelicena %
anum cyninges &egene : .
Iv. And ealle hig gec@aedon &a man &a a$as s@or . @e na$or ne @e
on &one he/re faran buton leafe . ne heora nan &e na to us . 'buton
man try@an % bet@ynan gyslas sylle fri$e to @edde . % to s@ute-
lunge # .man mid rihte fare . gyf # geneodige # ure aenig to o$rum
faece mid yrfe % mid aehtum.
                       <P 858>
                      (646B)
In nomine % indiv.... Trinitatis ATELSTANUS Rex Dei gratiam
Rex Anglie . Omnibus hominibus suis de Eboratura per totam
Angliam salutem .
Sciat[is] quod ego confirmo ecclesie % Capitulo RYPONIENSI pacem
suam % omnes libertates % consuetudines suas % concedo eis Curiam
suam de omnibus querelis % in omnibus Curiis de hominibus sancti
Wilfridi ipsis % hominibus suis vel contra ipsos vel intra se adinvi-
cem vel que fieri possunt % judicium suum per frodmortele % quod
homines sui sint credendi per suum ya % per suum na % omnes terras
habitas % habendas % homines suos ita liberos quod nec Rex Anglie
nec Ministri ejus . nec Archiepiscopus Eboracensis nec Ministri
ejus aliquid faciant vel habeant quod est ad terras suas vel ad
Sokam Capituli .
Testibus . T . Archiepiscopo Eboracensi % P . preposito Bever-
laci .
                       <P 859>
                      (647B)
Wittyn al that is and is gan
Yat ich kyng ATTELSTANE
Has gyuen as frelich as ich may
To kyrk and Chaptel of Seynt Wylfray
Of my fre deuocon
Thar pees at RYPON~.
On ilke syde ye kyrk amyle
For al ille dedes and ilke Gyle
And wyth' ine thayr~ kyrk yate
Atte ye Stane yat Grythstole hatte .
Wt Inne the kyrk dore And ye quere
Thay haue thayr pese for lesse an mare .
Ilkan of this Stedes shal
Haue pees of frod mortel .
And ilke dede yat with' heuten
Hit don is Tol Tem Sok % Sak
Wt yryn and with water deme . and do Wrak .
And atte land of Seint Wilfray
Of alkyn Geld fre shal ben ay
That y ne haue nan yat langes me to
In thar wharshape shal haue at . do
And for ich will yat yay ben~ saue
I wyll that yay alkyn~ fredom haue .
And in aII thyngges be als free
As herte may thynk or eghe may se
Atte power of a kynge
Mast may make fre any thing~
And my sele haue I set her to
For I will that naman this gyft vndo .