APPENDIX,
EPISTVLAI.
AD MARCELLAM.
Magnam humilitati nostrae flduciam scribendi ad uenerationem
tuam caritas Christi dedit, quae te fecit humilem corde pietatis et di-
nitem operibns benedictionis. talis etenim de sanctis fldei tuae diuitiis
fama processit, ut ad nos quoque in louginquo positos penetrauerit et
auditu gratiae dei tamquam oleo laetitiae impingnauerit ossa nostra.
notum enim factnm est nobis bonum tuum, quoniam illuminauit do- ;
minns nnltum sunm super te. segregauit te ab ntero cognationis et
tem-ae tnae non regione sed spiritn bonae uolnntatis, ut de terrenis
opibus fldelem sibi constituat in caelestibns earum participem, de qui-
bus scriptum est: mnlieres sapientes aedificauerunt sibi do-
mos. haec autem audientes de tua felicitate caelesti effudimus coram
deo corda nostra et in uoce exultationis epulantes diximus: do-
minus mortificat et uinificat, deducit ad inferos et redu-
cit. dominns diuites panperes facit, humiles excelsos facit,
qnoniam calix in manu domini hunc humiliat et hnnc exal-
tat. quod etsi ad omne mysterium regni pertinere uideatur, attamen
et ad tuam specialiter gratiam referri potest, quae magno domini
miserentis consilio exaltata es, ut humiliareris, et hnmiliata es, ut ex-
altareris.
2. Non enim ignoramus, uenerabilis soror et benedicta filia, tuam
praeteritam in hoc saeculo gloriam. nam etiam uidimus te in tempore
illo, qno domum tnam regalis affinitas ambiebat, eminere in his ho-
noribus qui destruuntnr, quia, etsi ipsi quoque a domino altissimo
tribnuntur, quia omnis potestas a deo est, attamen fragiles et
caduci sunt qui sub hoc mundo aguntur, cuius figura ut umbra prae-
terit unde impensius admiramur gratiam, quae tibi data est, et magni-
fleamus in te dominum, qui te in laboribus hominum posuit et saluti-
fero paternae pietatis uerbere uisitauit, ut in paucis uexatam in multis
bene disponeret teste et apostolo: in hoc mundo corripimur, ne
cum hoc mundo damnemur. unde et Dauid ait: corripiet me
iustus in misericordia et increpabit me; oleum antem pec-
catoris non impinguet caput meum. ita et in Salomone scriptnm
esse sine dubio in studiis spiritualibus posita didicisti, quoniam do-
minus quem diligit castigat. flagellat antem omnem filium
quem recipere dignatur disponendum ad uitam aeternam. de eo
et apostolus non confunditur nec atteritur; sed magis gloriatnr, et
potens flt in infirmitatibus suis. qni ut nos suo confortet exemplo,
fatetur et praedicat sibi ipsi, cui etiam usque in tertinm caelum patne-
rat ascensus et quem neqne ignea illa rumphaea ab aditn excludere
paradisi potuerat, ubi etiam ineffabile omni lingnae andierat ange-
lorum ; sed tamen ne extolleretur propter excellentiam Tenelationum,
ita se ipsius, a quo in tantum gloriflcabatur, domini moderamine gu-
bernatum refert, ut apposito angelo Satanae in stimulo carnis suae
id est in tribnlationem corpoream deprimeretur salubriter, ne inflare-
tur poenaliter. propter quod, inquit, ter dominum rogaui, nt
recederet a me, et dixit mihi: sufficit tibi gratia mea; nam
uirtus in infirmitate perficitur.
3. Quamobrem cum tali magistro et auctore instructa ad uirtutem
patientiae et spem gloriae aeternae confidens esto, fllia, sicut esse
coepisti, et gloriare in praeteritis passionibus tuis, recolens et illa
eiusdem doctoris eloquia. fideliter enim ut conscins arcanornm cae-
lestium contestatnr non esse condignas passiones hnius tem-
poris ad futuram gloriam, quae renelabitur in nobis tribu-
latio enim, inquit, patientiam operatnr, patientia antem
probationem, probatio nero spem, spes autem non con-
fundit, quia caritas dei diffnsa est in cordibus nostris,
in qua caritate radicati omnia sustinemus. propterea Dauid ait:
diligam te, domine, nirtus mea. dilectio enim domini uirtus sa-
lutis est, quia dens dilectio est, et qui manet in caritate in
deo permanet. sciens antem et propheta quia momentanenm tri-
bulationis in hoc saeculo immensum perennis gloriae, ut apo-
stolus ait, pondus operatur, sanctus ille rex in psalmo, ut dignus
habeatur igniri tentationnm axamine, dicit: proba me, demine, et
tempta me. unde et iterum idem psalmographus noster, quasi pae-
nitens huius gloriae, confltetur cum dicit: priusquam humiliarer,
ego deliqui. et quia hnmiliatione curatus sit, statim dicit: propterea
eloquium tuum ego custodiui. ob hoc rursus ipse propheta: da
bis, ait, auxilinm de tribulatione; et: nana salus hominis
e . est enim nana salus hominum, quae pntatur in hac tantum nita
esse mortali, de cuius uanitate homini dicitur: homo sicut fenum
dies eius. et quidem, tu sancta fllia, etiam documentis edocta es
probare sententiam, quia omnis caro fennm, et omnis gloria eins
sicut flos feni aruit fenum, et flos decidit; nerbnm antem
domini et qui fecerit illud manet in aeternum, sicutipse dominus
manet in aeternum qui est ante saecula. ob hoc uere dictum est:
uana salus hominis, quia omnia uana sub caelo. unde et in psal-
mis habes: uniuersa uanitas omnis homo uiuens.
4. Sed de quo hominum genere ista dicat, in sequentibus docet,
de eo scilicet qui uane conturbantur amore diuitiarum suarum, in
quas sicut caecae beluae inhiant sine fine cupiendi et congerendi, the-
saurizantes in terra et ignorantes cui congregent ea. relinquent,
inquit, alienis dinitias suas; et postquam in uanitate defe-
cerint dies eornm, raptiin infernum omnes non domini sed serui
diuitiarum suarum, nihil illic innenient in manibus suis,
quia nihil praemiserunt nisi aeternarum merita poenarum. illa antem
non uana est salus hominis, de qua dicit: domini est salus, et
super populum tuum benedictio tua. et iterum: salns autem
iustorum a deo est. ideo et spes in deo posita non confundet sicut
salus hominis uana, quia nana non est quae speratur in Christo et
confertur a Christo.
5. Ergo quia accepisti auxilium de tribulatione, ne concupi-
sceres humanam diem et uana hominis salute gauderes, gloriare in
domino et benedic eum, qui tibi tribuit intellectum, ne in nia
peccatorum stare persisteres neque in filiis generationis istius per-
maneres, quibus non est salus, quia praeualescunt in uani-
tates suas ueritatis immemores, quia dum confidunt in multi-
tudine diuitiarum suarum, non ponunt deum adiutorium
suum. tibi autem facta est sors in hereditate Iacob, et illuminati
sunt oculi tui in agnitionem ueritatis, ut intelligeres quia melius
est modicum iusto snper diuitias peccatorum multas. ideo
enim misericors et miserator dominus, quia talibus suis prae-
le parat adinuentiones suas ad uitam hominum propagandam, permisit te
istius saeculi fluctibus uentisque iactari, ut experta naufragium de -
cetero similiter periclitari caueres. itaque cuncta quae passa es, sicut
intelligis, nulnera quidem corporis tui sed animae remedia fuerunt-
6. In circumcisione cordis fac opera tua, ut gloria tua sit
non ex hominibus sed ex deo, qui deponit potentes de sede
et exaltat humiles et esurientes implet bonis et diuites
dimittit inanes. deus scientiarum dominus uide quanta glo-
riam tuam recompensatione mutauit, qui te maluit participem caelestium
rerum fleri quam ad flnem terrestrium permanere, ab humana dignitate
transire in regno dei. et quidem multis hominibus huins saeculi
uanitate captiuis similia deus auxilia percipiendae in aeternum salutis
offeme dignatur, sed plerique superantibus sana consilia diuitialam
delectationibus aut corporum nolunt intelligere, ut bene agant, et ma-
lunt lata uia perditionis spatiari cum multis quam augustam semitam
inuenire cum paucis. unde et tu beatissima, cui donatum est non in-
durari pia castigatione sed corrigi neque gloriari in diuitiis sed spem
et rem in deo ponere et a sorte diuitum peccatorum, quorum cor ut
cinis est, quia et cor sicut thesaurum suum in terra demergunt, traas-
ine ad pauperum beatorum sortem, quorum formam Christus accepit
et factus est refugium pauperi. neque enim dinites sed pauperes
beati, quorum esse pronuntiat regnum caelorum.
7. Tuum est ergo nunc in magna gratiarum actione confiteri et
psallere domino, cuius, ut audiuimus, habitu et cordis humilitate
ornata es, ut linguae et menti tuae Dauitica uerba conueniant: bo-
num est mihi, quod humiliasti me, ut discerem instifica-
tiones tuas. adicere etiam quod statim sequitur iure potes: bonum
mihi est lex oris tui super milia auri et argenti. elegisti enim
ponere thesauros tuos in praecepto altissimi. et ideo dicimus et nos
congratulantes tibi in uerbis prophetae: gaude, filia Sion; lae-
tare, filia Hierusalem, et obliuiscere malorum quae tibi de huius
saeculi bonis orta sunt, quae elegisti tibi bonam partem, quae non
anferetur tibi. nemo enim potest auferre thesauros repositos in sinn
Christi neque euertere domum in ipso angulari lapide fundatam. non
enim ligno putribili neque stipula fragili ant feno arescente infirmam
super arenam aediflcium collocasti, sed super immobile fundamentum,
quod est Christus, praeter quod aliud fundamentum nemo pe-
test ponere, inconsummandum aediflcium argento et auro et lapidi-
bus pretiosis exstruere coepisti in Christo. et quia perficis hoc aedi-
ficium, dei enim aedificatio est, ille sapiens architectus insistit operi
tuo, ut doceat te percurrere bonum cursum, obliuisci quae retro sunt
et extendi ad brauium supernae uocationis, ut apprehendas in quo ap-
prehensa es et accipias coronam iustitiae et diadema gloriae de manu
domini, cumque magna dies illa in igne coeperit reuelari, non concre-
metur opus tuum sapientis ignis examine, sed probetur, nec exstin-
guatur lumen tuum, sed inter stellas clariores emicet, inter illos qui
fulgebunt sicut sol in regno dei et sicut luna in aeternum
perfecta, quos iam per diem sol non uret neque luna per noc-
tem. erunt enim permanentes in Hierusalem urbe illa caelesti, cui
ipse dominus, ut scriptum est, erit et nomen et lumen-
8. Videntes ergo et praeuidentes iu spiritu reuelationis tibi ma-
gnam perennium gaudiorum messem florescere, exsultamus in domino
et congaudentes fructibus tuis in uoce exsultationis psalmum dicimus:
magna opera domini, exquisita inter omnes uoluntates
eins quia in multum abundauere tribulationes eius, superabundauit
bonitas eius, qnandoquidem te iu eorum sorte uocauit perennis laeti-
tiae et hereditate caelesti et in bonore regali et consessu superiudi-
ciali. toleraudae sunt hoc saeculo humilitatis passiones, quae tibi pen-
sauit, et tu, benedicta, similiter inter haec uerba consolare, ut et
ueterum dolorum obliniscaris et in praesenti proposito, quo ad opera
salutaria eleuasti manus tuas corde perfecto firmata, fiducialiter futu-
rorum bonorum tibi perpetuam felicitatem festiua meditatione promit-
tas teque ipsam in caelo animo gestiente praecurras, et dum corpore
moraris in terra, iam ad Christum mente peruenias, dumque Christum
conaris imitari et uestigiis eius affigeris, ut depositis oneribus et im-
pedimentis atque compedibus, quibus saeculi huius dinites attinentur,
sedentes in tenebris et umbra mortis, tu iam liberata et expe-
dita comiteris dominum maiestatis cruciflxum, cuius imaginem non
potest portare nisi qui in hoc saeculo nudnm se reddiderit et mortuam,
ut secundum ipsum dominum dicat: uenit princeps mundi istius
et inuenit in me nihil, uel secundum prophetiam Dauid: factua
sum inter uiuentes quasi mortuus, ut sit inter mortnos li-
ber possitque iuxta apostolum dicere: uiuo autem iam non ego,
niuit nero in me Christus, quae facta es sicut gloriosa Iudith in-
ter uirtutes pudicitiae meritis uiduitatis incorruptae potens, sicut et
Anna nenerabilis in muniorum castimonia et orationum instantia nocte
ac die permanens.
EPISTVLA II.
AD CELANCIAM.
I. Vetus scripturae celebrata sententia est esse pudorem, quo gloria
inuenitur et gratia, et esse rursus pudorem, qui solet parere pecca-
tum. cuius dicti ueritas quamquam satis ad omnium intelligentiam
ipsa sui luceat claritate, mihi tamen nescio quo modo in praesenti
causa propius innotuit. prouocatus enim ad scribendum litteris tuis,
quae miris hoc a me obsecrationibus flagitabant, din, fateor, de re-